Technik Teleinformatyk 351103

Projekt
PROGRAM NAUCZANIA ZAWODU

TECHNIK TELEINFORMATYK
opracowany w Ośrodku Rozwoju Edukacji w oparciu o Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 maja 2019 r.
w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego
oraz dodatkowych umiejętności zawodowych w zakresie wybranych zawodów szkolnictwa branżowego
Program przedmiotowy o strukturze spiralnej
SYMBOL CYFROWY ZAWODU 351103
KWALIFIKACJE WYODRĘBNIONE W ZAWODZIE:
INF.07. Montaż i konfiguracja lokalnych sieci komputerowych oraz administrowanie systemami operacyjnymi
INF.08. Eksploatacja i konfiguracja oraz administrowanie sieciami rozległymi
Warszawa 2019 r.
Spis treści
PLAN NAUCZANIA ZAWODU.................................................................................................................................................................................5
WSTĘP DO PROGRAMU...........................................................................................................................................................................................8
Opis zawodu..............................................................................................................................................................................................................8
Charakterystyka programu........................................................................................................................................................................................8
Założenia programowe..............................................................................................................................................................................................9
CELE KIERUNKOWE ZAWODU............................................................................................................................................................................12
Wykaz przedmiotów w toku kształcenia.................................................................................................................................................................13
PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW........................................................................................................15
INF.07. Montaż i konfiguracja lokalnych sieci komputerowych oraz administrowanie systemami operacyjnymi...................................................15
Bezpieczeństwo i higiena pracy..............................................................................................................................................................................15
Elektrotechnika teoretyczna....................................................................................................................................................................................23
Podstawy telekomunikacji......................................................................................................................................................................................29
Technika komputerowa...........................................................................................................................................................................................40
Podstawy sieci LAN................................................................................................................................................................................................49
Język obcy zawodowy............................................................................................................................................................................................58
Elektrotechnika praktyczna.....................................................................................................................................................................................67
Wykonywanie sieci LAN........................................................................................................................................................................................81
Instalacja i konfiguracja systemów operacyjnych...................................................................................................................................................89
Instalacja i konfiguracja urządzeń sieciowych........................................................................................................................................................96
Administrowanie sieciowymi systemami operacyjnymi......................................................................................................................................104
PRAKTYKA ZAWODOWA...............................................................................................................................................................................113
INF.08. Eksploatacja i konfiguracja oraz administrowanie sieciami rozległymi.....................................................................................................120
Teoria transmisji w sieciach rozległych................................................................................................................................................................120
Sieci komutacyjne.................................................................................................................................................................................................130
2
Architektura sieci rozległej...................................................................................................................................................................................137
Język obcy zawodowy w teleinformatyce.............................................................................................................................................................150
Wykonanie i eksploatacja transmisyjnych sieci rozległych..................................................................................................................................159
Uruchamianie i konfigurowanie sieci komutacyjnych..........................................................................................................................................172
Administrowanie i eksploatacja sieci rozległych..................................................................................................................................................183
PRAKTYKA ZAWODOWA...............................................................................................................................................................................201
PROPOZYCJA SPOSOBU EWALUACJI PROGRAMU NAUCZANIA ZAWODU...........................................................................................215
ZALECANA LITERATURA DO ZAWODU.........................................................................................................................................................218
3
STRUKTURA PROGRAMU NAUCZANIA ZAWODU
I. Plan nauczania zawody z podziałem na przedmioty

II. Wstęp do programu
 Opis zawodu
 Charakterystyka programu
 Założenia programowe
III. Cele kierunkowe zawodu
IV. Programy nauczania dla poszczególnych przedmiotów
nazwa przedmiotu
cele ogólne
cele operacyjne
materiał nauczania - plan wynikowy zgodnie z załączonym schematem
 działy programowe
 temat jednostki metodycznej
 wymagania programowe (podstawowe, ponadpodstawowe)
o procedury osiągania celów kształcenia, propozycje metod nauczania, środków dydaktycznych do przedmiotu, obudowa dydaktyczna, warunki
realizacji
o proponowane metody sprawdzania osiągnięć edukacyjnych ucznia/słuchacza,
o sposoby ewaluacji przedmiotu
V. Sposoby ewaluacji programu nauczania do zawodu
VI. Zalecana literatura do zawodu,
VII. Obowiązujące podstawy prawne
4
PLAN NAUCZANIA ZAWODU
Nazwa i symbol cyfrowy zawodu: Technik teleinformatyk 351103

Nazwa i symbol kwalifikacji: INF.07. Montaż i konfiguracja lokalnych sieci komputerowych oraz administrowanie systemami operacyjnymi
Nazwa i symbol kwalifikacji: INF.08. Eksploatacja i konfiguracja oraz administrowanie sieciami rozległymi
Kształcenie zawodowe Tygodniowy wymiar godzin w klasie Razem
Nazwa przedmiotu w 5-letnim
Lp. Uwagi o realizacji**
(Obowiązkowe zajęcia edukacyjne ustalone przez dyrektora) I II III IV V okresie
nauczania
Kwalifikacja: INF.07. Montaż i konfiguracja lokalnych sieci komputerowych oraz administrowanie systemami operacyjnymi
T
1. Bezpieczeństwo i higiena pracy przedmiot wspólny
dla INF.07. i INF.08.
T
2. Elektrotechnika teoretyczna przedmiot wspólny
T
3. Podstawy telekomunikacji przedmiot wspólny
4. Technika komputerowa T
5. Podstawy sieci LAN T
6. Język obcy zawodowy w teleinformatyce T
P
7. Elektrotechnika praktyczna przedmiot wspólny
8. Wykonywanie sieci LAN P
9. Instalacja i konfiguracja systemów operacyjnych P
10. Instalacja i konfiguracja urządzeń sieciowych P
11. Administrowanie sieciowymi systemami operacyjnymi P
Razem liczba godzin w kwalifikacji INF.07. :
Kwalifikacja: INF.08. Eksploatacja i konfiguracja oraz administrowanie sieciami rozległymi
5
T
1. Bezpieczeństwo i higiena pracy* przedmiot wspólny
T
2. Elektrotechnika teoretyczna* przedmiot wspólny
T
3. Podstawy telekomunikacji* przedmiot wspólny
4. Teoria transmisji w sieciach rozległych T
5. Sieci komutacyjne T
6. Architektura sieci rozległej T
7. Język obcy zawodowy w teleinformatyce T
P
8. Elektrotechnika praktyczna* przedmiot wspólny
9. Wykonanie i eksploatacja transmisyjnych sieci rozległych P
10. Uruchamianie i konfigurowanie sieci komutacyjnych P
11. Administrowanie i eksploatacja sieci rozległych P
Razem liczba godzin w kwalifikacji INF.08. :
Razem liczba godzin kształcenia w zawodzie:
Praktyka zawodowa
Egzamin zawodowy w zakresie kwalifikacji
Egzamin zawodowy w zakresie kwalifikacji
*Wskazana jednostka efektów kształcenia nie jest powtarzana, w przypadku gdy kształcenie zawodowe odbywa się w szkole prowadzącej kształcenie w tym zawodzie.
**Uwagi o realizacji:
T - przedmioty w kształceniu zawodowym teoretycznym
P - przedmioty w kształceniu zawodowym organizowane w formie zajęć praktycznych
„ § 4. 5. Godziny stanowiące różnicę między sumą godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia zawodowego określoną w ramowym
planie nauczania dla danego typu szkoły a minimalną liczbą godzin kształcenia zawodowego dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie określoną w
podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego przeznacza się na:
1) zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia w zawodzie lub
2) realizację obowiązkowych zajęć edukacyjnych:
a) przygotowujących uczniów do uzyskania dodatkowych umiejętności zawodowych związanych z nauczanym zawodem, …….. lub
6
b) przygotowujących uczniów do uzyskania kwalifikacji rynkowej funkcjonującej w Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji, związanej z nauczanym zawodem,
lub
c) przygotowujących uczniów do uzyskania dodatkowych uprawnień zawodowych przydatnych do wykonywania nauczanego zawodu, lub
d) uzgodnionych z pracodawcą, których treści nauczania ustalone w formie efektów kształcenia są przydatne do wykonywania nauczanego zawodu.”
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 kwietnia 2019 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół Dz.U. z 2019 r. poz. 639
Nauczyciele wszystkich obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia zawodowego powinni stwarzać
uczniom warunki do nabywania kompetencji personalnych i społecznych.
Kompetencje personalne i społeczne
W programie nauczania zawodu muszą być uwzględnione wszystkie efekty kształcenia z zakresu Kompetencji
personalnych i społecznych
Organizacja pracy małych zespołów Nauczyciele wszystkich obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia zawodowego powinni stwarzać
uczniom warunki do nabywania umiejętności w zakresie organizacji pracy małych zespołów.
W programie nauczania zawodu muszą być uwzględnione wszystkie efekty kształcenia z zakresu organizacji pracy
małych zespołów
7
WSTĘP DO PROGRAMU
Opis zawodu
TECHNIK TELEINFORMATYK
SYMBOL CYFROWY ZAWODU 351103
Branża teleinformatyczna
Poziom V Polskiej Ramy Kwalifikacji, określony dla zawodu jako kwalifikacji pełnej
Kwalifikacje wyodrębniona w zawodzie:
Poziom 4 Polskiej Ramy Kwalifikacji określony dla kwalifikacji cząstkowej
Poziom 5 Polskiej Ramy Kwalifikacji określony dla kwalifikacji cząstkowej
Technik teleinformatyk świadczy usługi z dziedziny telekomunikacji i informatyki, które są ukierunkowane na montaż, uruchamianie i utrzymanie sieci
teleinformatycznych oraz instalowanie i administrowanie sieciowymi systemami komputerami.
Umiejętności praktyczne są wzbogacone wiedzą ogólną z zakresu techniki analogowej i cyfrowej oraz wiedzą szczegółową z zakresu systemów
komputerowych, sieciowych systemów operacyjnych, lokalnych sieci komputerowych, urządzeń sieciowych, systemów transmisji danych i systemów
komutacyjnych.
Osoba posiadająca wykształcenie w tym zawodzie może pracować w przedsiębiorstwach: eksploatujących systemy teleinformatyczne (montowanie,
konfigurowanie i zabezpieczanie systemów komputerowych), świadczących usługi teleinformatyczne (budowa i eksploatacja systemów i sieci
teleinformatycznych w ujęciu logicznym i elektrycznym), świadczących usługi informatyczne (administrowanie sieciami lokalnymi, wdrażanie nowych
rozwiązań i technologii).
Charakterystyka programu
Program nauczania zawodu Technik teleinformatyk dla szkoły ponadpodstawowej skierowany jest do osób posiadających wykształcenie podstawowe.
Umożliwia uzyskanie dyplomu zawodowego w zawodzie po zdaniu egzaminów zawodowych z kwalifikacji INF.07 i INF.08. Przedmiotowy program nauczania
posiada strukturę spiralną, gdzie materiał nauczania ułożony został od najprostszych treści po bardziej złożone, co w całym cyklu kształcenia umożliwia
powrót do treści zrealizowanych na początku edukacji w szkole ponadpodstawowej, aby je poszerzyć w kolejnych latach nauki, w celu kształtowania
umiejętności wykonywania czynności związanych z realizacją zadań zawodowych. Ponadto struktura spiralna pozwala utrwalić poznane wcześniej treści i
8
ułatwia zdanie egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie. Treści korelują ze sobą w ramach przedmiotów i są realizowane w postaci kształcenia
teoretycznego oraz praktycznego. Okres realizacji programu – 5 lat.
Założenia programowe
Celem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego
funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy.
Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu
gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych,
rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w
zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników.
W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych
nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą
zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im
możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy.
W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze
szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz
zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki.
Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności
edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w poszczególnych zawodach wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa
zawodowego.
Ze wszystkich zadań zawodowych w ramach obszaru teleinformatycznego, wybrano i opisano zbiór efektów kształcenia oparty na charakterystykach
zawodowych poziomu 4 Polskiej Ramy Kwalifikacji. To poziom 4 PRK określił zadania zawodowe i środowisko pracy technika teleinformatyka. Osoba
posiadająca to wykształcenie jest pracownikiem samodzielnym lub prowadzi nadzór nad małym zespołem osób. Współpracuje w grupie, by wykonywać
wspólnie zadania zawodowe, dba o własne bezpieczeństwo pracy i bezpieczeństwo pracy współpracowników.
Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie powyższych celów ogólnych kształcenia zawodowego.
9
Program zawiera:
 W odniesieniu do wiedzy, zakres:
a) teorii i zasad
- ogólne podstawy teoretyczne metod i rozwiązań stosowanych przy wykonywaniu zadań zawodowych związanych z montażem i eksploatacją systemów
teleinformatycznych,
- podstawowe zasady etyczne obowiązujące przy wykonywaniu zadań zawodowych;
b) zjawisk i procesów
- podstawowe uwarunkowania zjawisk i procesów związanych z wykonywaniem zadań zawodowych związanych z montażem i eksploatacją urządzeń
teleinformatycznych;
c) organizacji pracy
- typowe i inne często stosowane metody i technologie stosowane przy wykonywaniu montażu i eksploatacji urządzeń i systemów teleinformatycznych,
- typowe i inne często stosowane rozwiązania organizacyjne stosowane przy wykonywaniu zadań zawodowych związanych z montażem i eksploatacją
urządzeń i systemów teleinformatycznych,
- obowiązujące przepisy bhp odnoszące się do wykonywanych zadań zawodowych;
d) narzędzi i materiałów
- zasady działania i posługiwania się narzędziami, maszynami i urządzeniami używanymi do wykonywania umiarkowanie złożonych zadań z zakresu montażu
eksploatacji urządzeń i systemów teleinformatycznych,
- cechy używanych materiałów oraz wykonywanych produktów;
 W odniesieniu do umiejętności, zakres:

e) informacji
- opracowywać i prowadzić elementy dokumentacji dotyczącej umiarkowanie złożonych zadań z zakresu montażu i eksploatacji urządzeń i systemów
- przetwarzać informacje dotyczące umiarkowanie złożonych zadań z zakresu montażu i eksploatacji urządzeń i systemów teleinformatycznych,
- śledzić nowości w zakresie wykonywanych zadań zawodowych,
- opracowywać dane ilościowe związane z umiarkowanie złożonymi zadaniami zawodowymi;
f) organizacja pracy
- przygotowywać i korygować stosownie do okoliczności plan wykonywania umiarkowanie złożonych zadań zawodowych, własnych oraz kierowanego zespołu
w typowych warunkach,
- wykonywać umiarkowanie złożone zadania zawodowe często w zmiennych, przewidywalnych warunkach,
- kierować małym zespołem pracowniczym realizującym umiarkowanie złożone zadania zawodowe w typowych warunkach,
- diagnozować i rozwiązywać problemy występujące w trakcie wykonywania umiarkowanie złożonych zadań zawodowych, własnych lub podległych
pracowników,
- monitorować obieg informacji związanych z wykonywaniem umiarkowanie złożonych zadań zawodowych,
10
- uzgadniać pracę własną lub podległego zespołu z innymi osobami lub zespołami;
g) narzędzia i materiały
- projektować stanowiska pracy potrzebne do wykonywania umiarkowanie złożonych zadań zawodowych,
- kształtować warunki pracy swoje i podległego zespołu z uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa i higieny pracy;
h) uczenie się i rozwój zawodowy
- planować własny rozwój zawodowy,
- prowadzić instruktaż i szkolenie w zakresie wykonywanych zadań zawodowych.
 W odniesieniu do kompetencji społecznych, zakres:

i) przestrzegania reguł
- przestrzegania wymagań wynikających z technologii oraz z zasad organizacji pracy,
- przestrzegania zasad lojalności wobec pracodawcy oraz współpracowników;
j) współpracy
- komunikowania się w środowisku zawodowym w sposób zapewniający dobrą współpracę w ramach zespołu oraz z innymi osobami i zespołami,
- działania w ramach zespołu oraz współdziałania z innymi osobami i zespołami;
k) odpowiedzialności
- postępowania zgodnie z podstawowymi zasadami etycznymi przy wykonywaniu zadań zawodowych,
- uwzględniania społecznych i ekonomicznych skutków sposobu wykonywania zadań zawodowych,
- kontrolowania jakości wykonywania zadań podległych pracowników i przyjmowania odpowiedzialności związanej z kierowaniem małymi zespołami
pracowniczymi,
- przyjmowania odpowiedzialności związanej z wykonywaniem samodzielnych zadań zawodowych.
11
CELE KIERUNKOWE ZAWODU
Absolwent szkoły prowadzącej kształcenie w zawodzie technik teleinformatyk powinien być przygotowany do wykonywania zadań zawodowych:
1) w zakresie kwalifikacji INF.07. Montaż i konfiguracja lokalnych sieci komputerowych oraz administrowanie systemami operacyjnymi:
a) wdrażania i eksploatowania systemów komputerowych,
b) montowania okablowania strukturalnego lokalnych sieci komputerowych,
c) instalowania i konfigurowania urządzeń sieci lokalnej,
d) wdrażania i eksploatowania sieciowych systemów operacyjnych wraz z usługami lokalizowania i usuwania awarii w sieciach lokalnych;
2) w zakresie kwalifikacji INF.08. Eksploatacja i konfiguracja oraz administrowanie sieciami rozległymi:

a) montowania i konfigurowania sieci komutacyjnych,
b) wdrażania i utrzymania abonenckich systemów głosowych,
c) montowania torów transmisyjnych sieci rozległych,
d) instalowania i konfigurowania urządzeń sieci rozległych,
e) administrowania i diagnozowania sieci rozległych,
f) wdrażania i eksploatowania systemów transmisji danych.
12
Wykaz przedmiotów w toku kształcenia
Przedmioty w kształceniu teoretycznym:

1. Bezpieczeństwo i higiena pracy
2. Elektrotechnika teoretyczna
3. Podstawy telekomunikacji
4. Technika komputerowa
5. Podstawy sieci LAN
6. Język obcy ukierunkowany zawodowo
Przedmioty zawodowe organizowane w formie zajęć praktycznych:
1. Elektrotechnika praktyczna
2. Wykonywanie sieci LAN
3. Instalacja i konfiguracja systemów operacyjnych
4. Instalacja i konfiguracja urządzeń sieciowych
5. Administrowanie sieciowymi systemami operacyjnymi
Praktyka zawodowa
Praktyka zawodowa dla kwalifikacji INF.07. Montaż i konfiguracja lokalnych sieci komputerowych oraz administrowanie systemami operacyjnymi
Przedmioty w kształceniu teoretycznym:

1. Bezpieczeństwo i higiena pracy*
2. Elektrotechnika teoretyczna*
3. Podstawy telekomunikacji*
4. Język obcy ukierunkowany zawodowo
5. Teoria transmisji w sieciach rozległych
6. Sieci komutacyjne
7. Architektura sieci rozległej
13
Przedmioty zawodowe organizowane w formie zajęć praktycznych:
1. Elektrotechnika praktyczna*
2. Wykonanie i eksploatacja transmisyjnych sieci rozległych
3. Uruchamianie i konfigurowanie sieci komutacyjnych
4. Administrowanie i eksploatacja sieci rozległych
Przedmioty praktyczne:
Praktyka zawodowa
Praktyka zawodowa dla kwalifikacji INF.08. Eksploatacja i konfiguracja oraz administrowanie sieciami rozległymi
*Wskazana jednostka efektów kształcenia nie jest powtarzana, w przypadku gdy kształcenie zawodowe odbywa się w szkole prowadzącej kształcenie w tym
zawodzie.
14
PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW
Bezpieczeństwo i higiena pracy
Cele ogólne przedmiotu:

1. Poznanie przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwporażeniowej.
2. Poznanie wybranych przepisów dotyczących prawa pracy.
3. Poznanie przepisów dotyczących ergonomii i ochrony środowiska w miejscu pracy.
4. Poznanie zasad udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym.
Cele operacyjne:
1) scharakteryzować cele i zadania higieny w miejscu pracy.
2) omówić obowiązki pracodawcy względem pracownika i pracownika względem pracodawcy wynikające z prawa pracy.
3) dobrać środki gaśnicze w zależności od sytuacji pożarowej.
4) udzielić pierwszej pomocy osobom poszkodowanym.
5) zorganizować stanowisko pracy charakterystyczne dla zadań zawodowych technika teleinformatyka zgodnie z obowiązującymi przepisami bhp, ergonomii
i ochrony środowiska.
MATERIAŁ NAUCZANIA BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY

Dział Tematy jednostek Liczba godz. Wymagania programowe Uwagi o
programowy metodycznych realizacji
Podstawowe Ponadpodstawowe Etap
Uczeń potrafi: Uczeń potrafi: realizacji
I. 1. Istota bezpieczeństwa  wymieniać akty prawa  charakteryzować obowiązki Klasa I
Bezpieczeństwo w środowisku pracy. związane pracodawcy dotyczące
pracy. z bezpieczeństwem podczas szkolenia pracowników
montażu instalacji i urządzeń w zakresie bezpieczeństwa
teleinformatycznych, i higieny pracy,
 wymieniać przepisy prawa
wewnątrzzakładowego
związane
15
z bezpieczeństwem,
 wymieniać obowiązki
pracodawcy w zakresie
bezpieczeństwa pracy,
pracowników w zakresie
 stosować przepisy prawa
dotyczące bezpieczeństwa
pracy,
2. Nadzór nad warunkami  organizować wybrane  przewidywać konsekwencje Klasa I
realizacji zadań w środowisku stanowisko pracy naruszenia przepisów i zasad
pracy. umożliwiające montaż bezpieczeństwa pracy podczas
instalacji i urządzeń wykonywania zadań
teleinformatycznych zgodnie zawodowych,
z wymogami
bezpieczeństwa
i ochrony przeciwpożarowej,
dotyczące bezpieczeństwa
pracy,
3. Odpowiedzialność  wymieniać prawa i obowiązki Klasa I
za wykroczenia przeciwko pracownika w zakresie
prawom pracownika i bezpieczeństwa pracy,
pracodawcy.  określać prawa i obowiązki
4. Służby nadzorujące warunki  wymieniać instytucje Klasa I
pracy – Państwowa Inspekcja oraz służby działające
Pracy, Państwowa Inspekcja w zakresie ochrony pracy
Sanitarna, Urząd Dozoru i ochrony środowiska
Technicznego. w Polsce,
 identyfikować zadania
instytucji oraz służb
działających w zakresie
ochrony pracy i ochrony
środowiska w Polsce,
 wskazywać przykłady
16
uprawnień instytucji
oraz służb działających
w zakresie ochrony pracy
i ochrony środowiska
w Polsce,
5. Znaki i sygnały  rozpoznawać symbole Klasa I
bezpieczeństwa. związane
z bezpieczeństwem,
 rozróżniać sygnały związane
z bezpieczeństwem,
6. Postępowanie w przypadku  rozróżniać środki gaśnicze Klasa I
pożaru. ze względu na zakres
ich stosowania,
 organizować działania
prewencyjne zapobiegające
powstawaniu pożaru
lub innego zagrożenia
w przedsiębiorstwie,
dotyczące ochrony
przeciwpożarowe
reagować w przypadku
zagrożenia pożarowego
zgodnie z zasadami ochrony
przeciwpożarowej,
7. Zabezpieczenie przed  rozpoznawać symbole  przewidywać wpływ Klasa I
porażeniem prądem związane ochroną wprowadzanych zmian
elektrycznym. przeciwpożarową, na poszczególnych etapach
 rozróżniać środki ochrony montażu instalacji i urządzeń
podczas korzystania z teleinformatycznych na poziom
urządzeń elektrycznych, bezpieczeństwa pracy,
 dobierać środki ochrony
indywidualnej i zbiorowej
do prac związanych
z montażem instalacji i
urządzeń
8. Udzielanie pierwszej pomocy  oceniać stan Klasa I
17
w przypadkach porażenia poszkodowanego,
prądem elektrycznym,  wykonywać czynności
zranienia, zatrucia tlenkiem ratujące życie,
węgla oraz urazów  powiadamiać służby
mechanicznych. ratownicze,
II. Higiena 1. Istota higieny pracy.  wymieniać akty prawa  charakteryzować prawa Klasa I
pracy. związane z higieną pracy i obowiązki pracodawcy
podczas montażu instalacji w zakresie higieny pracy
i urządzeń  charakteryzować prawa
teleinformatycznych, i obowiązki pracownika
 wymieniać przepisy prawa w zakresie higieny pracy,
wewnątrzzakładowego
związane z ochroną
przeciwpożarową, ochroną
środowiska i ergonomią,
higieny pracy,
pracowników w zakresie
higieny pracy,
dotyczące higieny pracy,
2. Ergonomia w życiu  rozpoznawać symbole Klasa I
codziennym i pracy zawodowej. związane z ochroną
środowiska i ergonomią,
dotyczące higieny pracy,
3. Organizacja stanowiska  wymieniać akty prawa  interpretować wymagania Klasa I
pracy zgodnie z zasadami związane z ochroną zawarte w aktach prawnych
bezpiecznej pracy oraz środowiska i ergonomią i normach z zakresu ochrony
wymaganiami ergonomii podczas montażu instalacji i środowiska,
i ochrony środowiska. urządzeń  oceniać stosowane
teleinformatycznych, w przedsiębiorstwie
 określić ergonomiczne rozwiązania ograniczające lub
zasady organizacji pracy eliminujące emisję
i stanowisk pracy, zanieczyszczeń do środowiska,
 zorganizować wybrane  przewidywać konsekwencje
18
stanowisko pracy naruszenia przepisów i zasad
umożliwiające montaż bezpieczeństwa i higieny pracy
instalacji i urządzeń podczas wykonywania zadań
teleinformatycznych zgodnie zawodowych,
z wymogami ergonomii i
przepisami ochrony
środowiska,
dotyczące ochrony
środowiska,
4. Ochrona zdrowia  charakteryzować choroby  wskazywać prawa i obowiązki Klasa I
pracowników. zawodowe, pracownika, który uległ
 wskazywać rodzaje wypadkowi przy pracy
świadczeń z tytułu choroby wynikające z przepisów prawa ,
zawodowej,  wskazywać rodzaje świadczeń
z tytułu wypadku przy pracy,
 wskazywać prawa i obowiązki
pracownika, który zachorował
na chorobę zawodową
wynikające z przepisów prawa,
5. Czynniki fizyczne,  klasyfikować czynniki  ustalać skutki oddziaływania Klasa I
chemiczne, biologiczne występujące w środowisku czynników fizycznych
i psychospołeczne. pracy, na organizm człowieka podczas
 określać skutki montażu instalacji i urządzeń
występowania czynników teleinformatycznych,
środowiska pracy podczas  ustalać skutki oddziaływania
montażu instalacji i urządzeń czynników chemicznych
teleinformatycznych, na organizm człowieka podczas
 oceniać wpływ czynników montażu instalacji i urządzeń
szkodliwych na zdrowie teleinformatycznych,
i bezpieczeństwo  ustalać skutki oddziaływania
pracowników podczas czynników biologicznych
montażu instalacji i urządzeń na organizm człowieka podczas
teleinformatycznych, montażu instalacji i urządzeń
 określać skutki teleinformatycznych,
oddziaływania czynników  ustalać skutki oddziaływania
niebezpiecznych czynników psychofizycznych
i uciążliwych na organizm na organizm człowieka podczas
19
człowieka podczas montażu montażu instalacji i urządzeń
instalacji i urządzeń teleinformatycznych,
 określać metody eliminacji
niebezpiecznych źródeł
i szkodliwych czynników
występujących podczas
montażu instalacji i urządzeń
PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW KSZTAŁCENIA PRZEDMIOTU
Zajęcia powinny odbywać się w sali przedmiotowej (pracowni BHP) różnymi metodami ze szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania
w tym metody tekstu przewodniego lub samokształcenia kierowanego wyposażonej w:
 schematy, makiety, modele oraz plansze dydaktyczne z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy (np. zestawy do ćwiczeń z zakresu udzielania
pierwszej pomocy).
 stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, skanerem/urządzeniem wielofunkcyjnym
oraz z projektorem multimedialnym/tablicą lub interaktywną/monitorem interaktywnym.
Do środków dydaktycznych należy zaliczyć: prezentacje multimedialne oraz filmy dydaktyczne przedstawiające znaki i sygnały bezpieczeństwa, procedury
postępowania w przypadku wystąpienia zagrożeń w miejscu pracy, zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym, przepisy prawa dotyczące
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska oraz wymagań ergonomii, środki ochrony indywidualnej, podręczne środki
gaśnicze.
Formy organizacyjne pracy uczniów powinny być zróżnicowane począwszy od samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. Podczas procesu
kształcenia zaleca się stosowanie: wykładu informacyjnego, dyskusji dydaktycznej, pokazu z instruktażem oraz ćwiczeń. Wykonywanie ćwiczeń należy
poprzedzić szczegółowym instruktażem. Do wprowadzania nowych treści należy zastosować metodę pogadanki wspartej pokazem multimedialnym, z
wykorzystaniem modeli, plansz, filmów poglądowych i prezentacji. Równolegle powinna być stosowana metoda ćwiczeń. Zaleca się także stosowanie metody
przewodniego tekstu, która wymaga wcześniejszego przygotowania przez nauczyciela pytań prowadzących.
Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Zajęcia edukacyjne związane z udzielaniem pierwszej
pomocy poszkodowanym powinny odbywać się w grupie do 15 uczniów. Część efektów kształcenia powinna być nauczana w korelacji z kształceniem
zawodowym praktycznym.
PROPONOWANE METODY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ EDUKACYJNYCH UCZNIA
20
Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się stosowanie sprawdzianów ustnych i pisemnych, testów osiągnięć szkolnych oraz obserwacji pracy
ucznia podczas wykonywania ćwiczeń. Sprawdzenie osiągnięcia przez ucznia założonych szczegółowych celów kształcenia będzie możliwe poprzez
zastosowanie odpowiednich narzędzi bieżącego pomiaru dydaktycznego (opracowanych przez nauczyciela) oraz obserwację ucznia podczas wykonywania
przez niego ćwiczeń. Przygotowując ćwiczenia, nauczyciele powinni opracować odpowiednie wskazówki do oceniania osiągnięć uczniów. Jeśli w ćwiczeniu
wystąpi konieczność obserwowania działania praktycznego uczniów, trzeba przygotować także arkusze obserwacji. Osiągnięcie innych umiejętności
wynikających ze szczegółowych celów kształcenia zostanie sprawdzone poprzez ocenę prezentacji wyników wykonanego ćwiczenia lub test wielokrotnego
wyboru specjalnie przygotowany przez nauczyciela.
W procesie oceniania osiągnięć uczniów należy zwracać szczególną uwagę na przestrzeganie obowiązujących instrukcji i przepisów bhp oraz wskazywanie
na zagrożenia opisane w ryzyku zawodowym oraz metody przeciwdziałania tym zagrożeniom, a także na dobieranie środków ochrony indywidualnej
i zbiorowej i stosowanie procedur udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym.
Proponowane zadanie:
Przeprowadzić analizę Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Aby wykonać zadanie
należy:
1. Wyszukać w wyszukiwarce internetowej aktualne Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa
i higieny pracy (Dz.U. 2007 nr 196 poz. 1420 z późniejszymi zmianami).
2. Przeprowadzić analizę rozporządzenia z uwzględnieniem pytań w zawartych w tabeli i wypełnić ją (wpisać odpowiedni paragraf z rozporządzenia
oraz zaznaczyć znakiem X prawidłową odpowiedź).
Nr Problem § Tak Nie
1 Pracownik zatrudniony na stanowisku robotniczym
zobowiązany jest do uczestnictwa w szkoleniu
okresowym nie rzadziej, niż co 5 lat.
2 Pracownik wykonujący pracę na kilku stanowiskach
pracy powinien odbyć instruktaż stanowiskowy na
każdym z tych stanowisk?
3 Podstawę dopuszczenia pracownika do wykonywania
pracy na określonym stanowisku jest sprawdzian wiedzy
i umiejętności z zakresu wykonywania pracy zgodnie

z przepisami oraz zasadami? bezpieczeństwa i higieny
pracy.
Proponowany test sprawdzający:
Zadanie 1
Które z podanych źródeł przepisów BHP jest wiarygodne?
A. Kodeks Pracy
B. Czasopisma branżowe
21
C. Forum internetowe
D. Portal internetowy
Zadanie 2
Czego należy użyć do gaszenia pożaru urządzenia elektrycznego podłączonego do prądu, aby go nie uszkodzić?
A. gaśnicy pianowej
B. gaśnicy CO 2
C. piasku
D. wody
Zadanie 3
Który środek jest środkiem ochrony zbiorowej?
A. fartuch bawełniany
B. rękawice ochronne
C. gaśnica
D. kask
Zadanie 4
Jakie czynności należy podjąć udzielając pomocy przedlekarskiej osobie, która uległa porażeniu prądem elektrycznym, ale jest przytomna?
A. Ułożyć ją na brzuchu i odchylić głowę w bok.
B. Ułożyć ją w pozycji półsiedzącej i głowę odchylić do tyłu.
C. Ułożyć ją w pozycji na boku, rozluźnić ubranie, stale ją obserwować.
D. Ułożyć ją płasko na wznak, na twardym podłożu i głowę odchylić do tyłu.
PROPONOWANE METODY EWALUACJI PRZEDMIOTU
Strategia przeprowadzanej ewaluacji będzie polegała na tzw. twardej analizie danych, którymi są oceny zdobywane przez uczniów ze sprawdzianów,
kartkówek i testów z poszczególnych działów programowych. Zebrane dane zostaną poddane analizie ilościowej i jakościowej przy użyciu narzędzi statystyki
matematycznej.
Uzyskane wyniki pozwolą na określenie, które zagadnienia sprawiają uczniom problemy, a dzięki temu będzie można skorygować liczbę godzin
dydaktycznych przypisanych do danego działu programowego. Spowoduje to podwyższenie jakości kształcenia i znacząco wpłynie na indywidualne wyniki
uzyskiwane przez uczniów na egzaminie zawodowym.
Dodatkowo, w trakcie realizacji procesu kształcenia, ze względu na szybkość zmian techniczno – technologicznych w branży, ewaluacji będzie podlegać
również przekazywany materiał. Ewaluacja znacząco wpłynie na sylwetkę absolwenta i pozwoli mu odnaleźć się na dynamicznie zmieniającym się rynku
pracy
22
Elektrotechnika teoretyczna

1. Posługiwanie się pojęciami z zakresu elektrotechniki i elektroniki.
2. Nabycie umiejętności do obliczania wartości wielkości elektrycznych w obwodach elektrycznych i układach elektronicznych.
3. Kształtowanie umiejętności systematyzowania i rozszerzania wiedzy elektronicznej.
Cele operacyjne:
1) zastosować podstawowe prawa elektrotechniki do obliczania obwodów elektrycznych prądu stałego i zmiennego.
2) obliczyć spadki napięć, wartości prądów w gałęziach oraz wartości rezystancji.
3) narysować schemat zastępczy obwodu elektrycznego.
4) zdefiniować podstawowe pojęcia stosowane w elektronice.
5) zanalizować działanie wzmacniaczy.
MATERIAŁ NAUCZANIA ELEKTROTECHNIKA TEORETYCZNA

I. Podstawy 1. Podstawowe pojęcia z  wymienić wielkości fizyczne i  zdefiniować wielkości fizyczne i Klasa I
elektrotechniki. elektrotechniki. jednostki SI używane w jednostki SI używane w
elektrotechnice i elektronice, elektrotechnice i elektronice,
 opisać prąd i napięcie stałe,  przeliczyć wielkości opisujące
 zdefiniować natężenie pola pole elektryczne,
elektrycznego,  opisać zasadę powstawania
 zdefiniować pojęcia napięcie i natężenie prądu
związane z przepływem elektrycznego,
prądu elektrycznego  określić wpływ napięcia na
(natężenie prądu, potencjał energię elektryczną
elektryczny, napięcie kondensatora,
elektryczne),
 scharakteryzować
przewodniki, dielektryki,
pojemność, elektryczną i
kondensatory,
 zdefiniować energię pola
23
elektrycznego,
2. Obwody elektryczne prądu  wymienić elementy struktury  narysować symbole graficzne Klasa I
stałego. obwodu elektrycznego, idealnego źródła napięcia i
 rozpoznać na schemacie źródła prądu,
wymuszenia oraz odbiorniki,  narysować schematy zastępcze
 scharakteryzować wielkości rzeczywistych źródeł napięcia i
elektryczne (SEM, prądu,
rezystancja),  narysować schematy obwodu
 rozróżnić schematy obwodu elektrycznego
elektrycznego nierozgałęzionego i
nierozgałęzionego i rozgałęzionego,
rozgałęzionego,  zastosować prawo Ohma, I i II
 określić stany pracy źródeł prawo Kirchhoffa,
elektrycznych,  zastosować szeregowe,
 wymienić parametry równoległe i mieszane
idealnych i rzeczywistych połączenie oporników,
źródeł napięciowych i  wyliczyć rezystancję zastępczą
prądowych, obwodu mieszanego,
 zdefiniować prawo Ohma  wyliczyć pojemność zastępczą
oraz I i II prawo Kirchhoffa, szeregowych i równoległych
 opisać budowę, rodzaje połączeń kondensatorów,
i oznaczenia rezystorów,  dobrać wartości rezystorów w
 rozróżnić szeregowe i dzielniku napięciowym i
równoległe połączenie prądowym,
oporników,  obliczyć pracę i moc w
 rozróżnić szeregowe i obwodach prądu stałego,
równoległe połączenie  zastosować definicję mocy
kondensatorów, czynnej do obliczania bilansu
 rozróżnić dzielniki mocy czynnej,
napięciowe,  obliczyć wielkości elektryczne
 zdefiniować pracę i moc w obwodów metodą
obwodach przekształceń,
prądu stałego,
 zdefiniować bilans mocy
czynnej ,
3. Pole magnetyczne i  opisać powstawanie pola  rozróżnić obrazy pola Klasa I
elektromagnetyczne. magnetycznego i magnetycznego i
elektromagnetycznego, elektromagnetycznego,
24
 zdefiniować pojęcia indukcja  narysować siły działające na
i strumień magnetyczny, przewodnik umieszczony w polu
 scharakteryzować magnetycznym,
przenikalność i natężenie  obliczyć indukcyjność własną i
pola magnetycznego, wzajemną cewek,
 zdefiniować pojęcia
związane z indukcyjnością
własną i wzajemną,
4.Obwody prądu zmiennego.  opisać wielkości  narysować wykresy czasowe Klasa I
charakteryzujące przebieg przebiegów sinusoidalnych i
sinusoidalny, tętniących,
 scharakteryzować obwody  narysować wykresy wektorowe
prądu sinusoidalnego, przebiegów sinusoidalnych,
 opisać zależności między  wyjaśnić zjawisko przesunięcia
napięciem i prądem dla fazowego,
obwodów R,L,C,  wyznaczyć parametry obwodów
 podać definicję rezonansu z elementami R,L,C,
napięć i rezonansu prądów,  zastosować prawo Ohma oraz I
 zdefiniować pojęcia i II prawo Kirchhoffa dla
związane z energią i mocą obwodów prądu sinusoidalnego,
prądu przemiennego,  wymienić obszary
 opisać rodzaje przebiegów wykorzystujące zjawisko
niesinusoidalnych, rezonansu napięć i prądów,
 obliczyć energię i moc (czynną,
bierną i pozorną) w obwodach
prądu przemiennego,
 porównać parametry
przebiegów niesinusoidalnych,
II. Podstawy 1.Półprzewodnikowe elementy  scharakteryzować  porównać działanie diod Klasa I
elektroniki. elektroniczne. półprzewodniki samoistne i półprzewodnikowych
domieszkowane, (charakterystyki, właściwości),
 opisać działanie złącza p-n,  przeanalizować układy i stany
 rozpoznać rodzaje diod pracy tranzystora bipolarnego,
półprzewodnikowych po  przeanalizować układy i stany
symbolu graficznym, pracy tranzystora polowego,
 rozpoznać rodzaje
tranzystorów po symbolu
graficznym,
25
2. Podstawowe układy pracy  zdefiniować pojęcie  zastosować równania Klasa I
czwórników. czwórnika, czwórników,
 sklasyfikować czwórniki,  narysować schematy zastępcze
 wymienić postacie równań czwórników,
czwórników,  wskazać obszary stosowania
 opisać stany pracy wzmacniaczy tranzystorowych,
czwórników,  wyjaśnić wpływ sprzężeń
 wymienić podstawowe zwrotnych na parametry
układy pracy wzmacniaczy wzmacniacza,
tranzystorowych,  porównać właściwości
 opisać sprzężenie zwrotne idealnego i rzeczywistego
dodatnie i ujemne, wzmacniacza operacyjnego,
 podać definicję wzmacniacza  narysować schemat
operacyjnego, wzmacniacza operacyjnego w
 wymienić właściwości układzie odwracającym i
idealnego wzmacniacza nieodwracającym,
operacyjnego,  narysować schemat
 wymienić podstawowe wzmacniacza operacyjnego w
układy pracy wzmacniaczy układzie sumującym,
operacyjnych,  narysować schemat
 wskazać obszary stosowania wzmacniacza operacyjnego w
wzmacniaczy operacyjnych, układzie całkującym,
 narysować schemat
wzmacniacza operacyjnego w
układzie różniczkującym,
 obliczyć wartości podstawowych
parametrów wzmacniaczy,
Zajęcia można realizować w pracowni bez podziału na grupy lub w sali lekcyjnej. Pracownia przeznaczona do nauki przedmiotu Elektrotechnika teoretyczna
powinna być wyposażona w:
 stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, wyposażone w urządzenie wielofunkcyjne;
 projektor multimedialny, telewizor, ekran projekcyjny, tablicę szkolną białą suchościeralną,
 schematy, modele, wykresy przedstawiające pracę elementów oraz urządzeń elektrycznych i elektronicznych,
 stoliki jedno lub dwuosobowe dla uczniów,
26
 biblioteczkę wyposażona w słownik techniczny, encyklopedię elektroniczną, podręczniki, zbiory zadań z elektrotechniki, czasopisma specjalistyczne
i katalogi elementów i urządzeń elektronicznych.
Nauczyciel dobierając metodę kształcenia powinien przede wszystkim odpowiedzieć sobie na następujące pytania: jakie chce osiągnąć efekty? Jakie metody
będą najbardziej odpowiednie dla możliwości percepcyjnych uczących się? Jakie problemy (o jakim stopniu trudności i złożoności) powinny być przez uczniów
rozwiązane? Jak motywować uczniów i zapewnić ich zaangażowanie. Rzetelna odpowiedź na te pytania pozwoli na trafne dobranie metod, które pozwolą
na osiągnięcie zamierzonych efektów.
Wymaga się stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, dyskusji dydaktycznej. W zakresie organizacji
pracy można zastosować instrukcje do zadań, podawanie dodatkowych zaleceń, instrukcji do pracy indywidualnej, udzielanie konsultacji indywidualnych.
W pracy grupowej należy zwracać uwagę na taki podział zadań między członków zespołu, by każdy wykonywał tę część zadania, której podoła, jeśli charakter
zadania to umożliwia. Uczniom szczególnie zdolnym i posiadającym określone zainteresowania zawodowe należy zaplanować zadania o większym stopniu
złożoności, proponować samodzielne poszerzanie wiedzy, studiowanie dodatkowej literatury.
Do środków dydaktycznych należy zaliczyć: zestawy ćwiczeń, zbiory zadań, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów,
czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce dotyczącej działania elementów oraz urządzeń elektrycznych i elektronicznych
Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia dają podbudowę teoretyczną uczniowi do realizacji typowych treści zawodowych technika teleinformatyka.
Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się:

 sprawdziany z pytaniami otwartymi,
 testy z pytaniami zamkniętymi i otwartymi,
 kartkówki
 odpowiedzi ustne.
1. Oblicz pojemność zastępczą układu przedstawionego na rysunku, jeżeli C1=100µF, C2=200µF, C3=500µF, C4=1000µF, C5=1500µF
2. Porównaj właściwości idealnego i rzeczywistego wzmacniacza operacyjnego.
27
3. Który układ jest przedstawiony na schemacie zastępczym?
A. Transformator.
B. Cewka indukcyjna.
C. Dioda prostownica.
D. Filtr górnoprzepustowy.
matematycznej.
28
Podstawy telekomunikacji

1. Posługiwanie się pojęciami z zakresu podstaw telekomunikacji i teleinformatyki.
2. Poznanie podstawowych praw dotyczących technik telekomunikacyjnych.
3. Poznanie podstaw transmisji danych.
4. Kształtowanie umiejętności systematyzowania i rozszerzania wiedzy z zakresu telekomunikacji i teleinformatyki.
Cele operacyjne:
1) rozróżnić podstawowe pojęcia dotyczące telekomunikacji i teleinformatyki.
2) scharakteryzować media transmisyjne.
3) zanalizować łańcuch transmisyjny na bazie algebry czwórników.
4) scharakteryzować filtry transmisyjne.
5) posługiwać się jednostkami w mierze logarytmicznej (rachunek decybelowy).
6) wykorzystać teorię linii długiej do opisu transmisyjnego torów metalowych.
7) rozróżnić sygnały w procesie transmisji i metody ich przetwarzania.
8) posługiwać się pojęciami i analizować działanie z zakresu przetwarzania A/C i C/A.
9) rozpoznać techniki modulacji i kodowania.
10) wyróżnić metody zwielokrotnienia w systemach transmisyjnych.
MATERIAŁ NAUCZANIA PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

Dział programowy Tematy jednostek Liczba godz. Wymagania programowe Uwagi o
metodycznych realizacji
I. Definicje i 1. Definicje podstawowe.  zdefiniować pojęcia  scharakteryzować rodzaje torów Klasa I
pojęcia telekomunikacji i telekomunikacyjnych,
podstawowe. teleinformatyki,  scharakteryzować rodzaje
 dokonać podziału systemów telekomunikacyjnych,
telekomunikacji według  wyjaśnić różnice pomiędzy
kryterium świadczonych pojęciami kanału i łącza
usług i według kryterium telekomunikacyjnego,
czynności wykonywanych
podczas przesyłania
wiadomości (kryterium
29
techniczne),
 zdefiniować pojęcia toru,
traktu i systemu
telekomunikacyjnego,
 zdefiniować pojęcia kanału i
łącza telekomunikacyjnego,
2. Pojęcia podstawowe.  określić pojęcie pasma  wyjaśnić kształt charakterystyki Klasa I
telefonicznego, widmowej sygnału
 podać zakres pasma akustycznego i sygnału
telefonicznego, telefonicznego,
 opisać przeznaczenie  określić pojęcie środka mocy
podstawowych systemów widma kanału telefonicznego,
telekomunikacyjnych,  wyjaśnić związek pomiędzy
 dokonać podziału sieci siecią telekomunikacyjną a
teleinformatycznych, siecią teleinformatyczną,
II. Media 1. Podział mediów  wymienić rodzaje mediów  wyjaśnić celowość stosowania Klasa I
transmisyjne. transmisyjnych i ich transmisyjnych, różnych mediów w relacji do
zastosowanie w  opisać rodzaje mediów konkretnego systemu
telekomunikacji i transmisyjnych, transmisyjnego,
teleinformatyce.  opisać zastosowania  podać przykłady zastosowania
poszczególnych mediów w konkretnych rodzajów mediów
telekomunikacji i transmisyjnych w rzeczywistych
teleinformatyce, systemach telekomunikacyjnych
i teleinformatycznych,
2. Media przewodowe  opisać budowę kabla  scharakteryzować parametry Klasa I
miedziane. telekomunikacyjnego sieci elektryczne i transmisyjne kabli
dostępowej, miedzianych,
 wyjaśnić sposób oznaczania  opisać zasady pomiarów
kabla sieci dostępowej, podstawowych parametrów
 opisać zasady identyfikacji elektrycznych i transmisyjnych
żył w kablu i sposób kabli miedzianych,
montażu,
 scharakteryzować kable
sieci lokalnej (skrętka i kabel
współosiowy),
 wymienić podstawowe
parametry techniczne kabli
miedzianych,
30
3. Media światłowodowe.  opisać budowę włókna  narysować wykres spektralny Klasa I
światłowodowego, dla transmisji optycznej,
 wyjaśnić zasadę transmisji w  opisać okna transmisyjne i ich
torze światłowodowym, zastosowanie,
 opisać budowę kabla  podać typowe wartości
światłowodowego, parametrów transmisyjnych toru
 podać podstawowe światłowodowego,
parametry transmisyjne toru
światłowodowego,
4. Media bezprzewodowe  zdefiniować pojęcie fali  podać wzór Friisa w Klasa I
elektromagnetycznej, jednostkach skalarnych,
 opisać spektrum  przekształcić wzór Friisa dla
promieniowania EM, jednostek dB,
 rozróżnić rodzaje fal  wykonać przykładowe
radiowych i zasady ich obliczenia tłumienności w wolnej
propagacji, przestrzeni,
III. Czwórniki i 1. Elementy algebry  zdefiniować pojęcia  obliczyć impedancję falową i Klasa I
filtry. czwórników. parametrów falowych, tłumienność falową prostych
 zdefiniować pojęcia czwórników,
parametrów roboczych  obliczyć tłumienność skuteczną
czwórnika, i tłumienność niedopasowania
 opisać funkcjonowanie prostych czwórników,
czwórników w łańcuchu  rozliczyć tłumienność przejścia
transmisyjnym, dla łańcucha czwórników,
2. Jednostki w transmisji.  zdefiniować pojęcie  udowodnić wielkości wartości Klasa I
generatora normalnego, określonych poprzez generator
 podać wartości jednostek normalny,
odniesienia w skali  obliczać wartości mocy,
logarytmicznej, napięcia i prądu wykorzystując
 zdefiniować pojęcia wzory na jednostki
jednostek bezwzględnych, bezwzględne, względne,
względnych, tłumienia i tłumienia i odstępów,
odstępów,
3. Filtry częstotliwościowe.  opisać przeznaczenie filtrów  wyjaśnić zasadę działania filtrów Klasa I
częstotliwościowych, reaktancyjnych i czynnych,
 dokonać podziału filtrów  wykonać obliczenia
według sposobu ich tłumienności prostego filtru
31
realizacji, reaktancyjnego,
 dokonać podziału filtrów  wyjaśnić zasadę działania filtrów
według kryterium pasma aktywnych na WO i dokonać
przenoszenia, podstawowych obliczeń,
 opisać parametry  scharakteryzować ogólnie filtry
transmisyjne filtru poprzez cyfrowe i dokonać ich
analizę wykresu klasyfikacji,
standardowej
charakterystyki
częstotliwościowej,
IV. Linia długa. 1. Teoria linii długiej.  podać definicję linii długiej,  wyjaśnić pojęcie układu o Klasa I
 określić warunek istnienia stałych rozłożonych,
linii długiej,  scharakteryzować linię długą
 narysować schemat jako układ o stałych
zastępczy toru metalowego rozłożonych,
jako czwórnik o stałych  opisać sens „równań
skupionych, telegrafistów”,
 wymienić parametry  podać od czego zależą
jednostkowe toru parametry jednostkowe linii
metalowego długiej,
reprezentowanego przez
linię długą,
2. Parametry falowe linii  podać wzory na impedancję  opisać charakterystyki linii Klasa I
długiej. falową i tamowność falową długiej (moduł impedancji,
w funkcji parametrów tłumienność, przesuwność),
jednostkowych,  obliczyć moduł impedancji linii
 naszkicować kształt długiej w funkcji częstotliwości,
charakterystyki modułu dla zadanych parametrów
impedancji falowej w funkcji jednostkowych,
częstotliwości,  scharakteryzować linię
 naszkicować kształt bezstratną,
charakterystyki tłumienności  określić odpowiedzi linii długiej
falowej w funkcji na typowe sygnały
częstotliwości, pobudzające,
 wyjaśnić zjawisko dyspersji w
rzeczywistym torze
zniekształcającym,
V. Elementy 1. Klasyfikacja sygnałów i ich  zdefiniować pojęcie sygnału,  scharakteryzować zasadę Klasa I
32
teorii sygnałów. reprezentacja.  podać klasyfikację sygnałów reprezentacji naturalnej sygnału
według kryteriów osi czasu i deterministycznego
osi amplitud, (reprezentacja czasowa),
 podać klasyfikację sygnałów  opisać reprezentację widmową
według kryteriów sygnału deterministycznego (w
probabilistycznych, funkcji częstotliwości),
 zdefiniować podstawowe  wyjaśnić sposób wykorzystania
parametry sygnałów pojęć szereg i transformata
deterministycznych (wartość Fouriera w analizie widmowej
średnia, moc, energia, sygnałów deterministycznych,
wartość skuteczna),  obliczyć podstawowe parametry
 obliczyć podstawowe sygnałów deterministycznych z
parametry sygnałów użyciem rachunku całkowego
deterministycznych metodą (harmoniczny, trójkąt,
geometryczną, prostokąt),
2. Rodzaje sygnałów i ich  opisać typowe sygnały  opisać podstawowe sygnały Klasa I
podstawowe przetwarzanie. deterministyczne okresowe i deterministyczne nieokresowe
podać ich podstawowe (skok jednostkowy 1(t) i sgn(T),
parametry, delta Diraca, dystrybucja
 opisać podstawowy proces grzebieniowa),
przetwarzania A/C (fazy  opisać prosty dowód na
próbkowania, kwantyzacji i prawdziwość twierdzenia o
kodowania), próbkowaniu (kopie widma
 podać treść twierdzenia o podstawowego),
próbkowaniu KNSW,  wyjaśnić pojęcie błędu
 wyjaśnić cel i sens procedur kwantyzacji i związanego z nim
stosowanych przy konwersji szumu kwantyzacji,
sygnału z postaci  scharakteryzować metody
analogowej na cyfrową i minimalizacji mocy szumu
odwrotnie, kwantyzacji (kompresja wg
charakterystyki 13 segmentowej
i kompresja cyfrowa),
VI. Przetworniki 1. Podstawy przetwarzania  rozróżnić metody  obliczać wartości parametrów Klasa I
sygnałów. A/C i C/A. przetwarzania A/C, przetwarzania na podstawie
 opisać ideę przetwarzania wzorów i danych wyjściowych,
A/C,  opisać rodzaje błędów procesu
 podać definicje przetwarzania A/C,
podstawowych parametrów  podać przykłady zastosowań
33
stosowanych do opisu przetworników w systemach
przetwarzania transmisyjnych,
(rozdzielczość,
rozróżnialność,
niejednoznaczność,
liniowość),
 opisać ideę przetwarzania
C/A,
2. Przetworniki A/C.  narysować schemat  obliczyć stałą przetwarzania dla Klasa I
funkcjonalny przetwornika przetwornika z pojedynczym
napięcie-czas i opisać całkowaniem,
zasadę jego działania,  wyjaśnić zasadę działania
 opisać zasadę działania przetwornika z podwójnym
przetwornika z pojedynczym całkowaniem i porównać z
całkowaniem (U-f), przetwornikiem z pojedynczym
 opisać zasadę działania całkowaniem,
przetwornika krokowego i  zanalizować proces
natychmiastowego (flash), przetwarzania w przetworniku z
kompensacją szeregową
(krokowy) dla przykładowych
danych,
 zanalizować działanie
przetwornika z kompensacją
równoległą (flash),
3. Przetworniki C/A.  narysować schemat ideowy  wykonać podstawowe Klasa I
przetwornika z prądowymi obliczenia dla przykładowych
źródłami wagowymi, danych, obrazujące działanie
 podać zasadę działania przetwornika wagowego,
przetwornika wagowego,  wykonać podstawowe
 narysować schemat ideowy obliczenia dla przykładowych
przetwornika w układzie danych, obrazujące działanie
drabinkowym, przetwornika drabinkowego,
 podać zasadę działania  udowodnić prawdziwość
przetwornika drabinkowego, wzorów wiążących wartość
napięcia wyjściowego w funkcji
stałej przetwarzania i wartości
bitów,
VII. Systemy 1. Podstawy modulacji.  narysować schemat  opisać zasadnicze funkcje Klasa II
34
modulacji. łańcucha informacyjnego, elementów składowych
 zdefiniować pojęcie łańcucha informacyjnego,
modulacji,  wyszczególnić rodzaje
 wyjaśnić celowość modulacji analogowych,
stosowania techniki  obliczyć produkty modulacji AM
modulacji w systemach w różnych wariantach,
transmisyjnych,  obliczyć współczynnik
 dokonać ogólnego podziału głębokości modulacji AM,
systemów modulacyjnych w  wyspecyfikować rodzaje
zależności od rodzajów modulacji impulsowych i
sygnałów, cyfrowych,
 opisać istotę modulacji na  scharakteryzować modulację
przykładzie modulacji AM, PAM,
2. Modulacje impulsowe.  wymienić fazy modulacji  scharakteryzować fazy Klasa II
PCM, modulacji PCM,
 opisać istotę modulacji  przeanalizować modulację Delta
Delta, pod kątem wielkości
częstotliwości próbkowania i
skoku aproksymacji,
 opisać istotę modulacji
adaptacyjnych,
3. Modulacje cyfrowe.  wymienić podstawowe  narysować przebiegi sygnałów Klasa II
modulacje cyfrowe, dla prostych modulacji
 opisać istotę cyfrowego cyfrowych,
systemu modulacji,  wyjaśnić zasadę konstruowania
 opisać proste modulacje konstelacji modulacji cyfrowej
cyfrowe: ASK, FSK i PSK na przykładzie QAM,
(QPSK, DQPSK),  scharakteryzować modulację
 wyjaśnić zasadę modulacji DMT,
QAM,  scharakteryzować techniki
 wyjaśnić zasadę modulacji rozpraszania widma DSSS,
DMT, FHSS i THSS,
 określić celowość  określić zastosowania modulacji
stosowania technik cyfrowych w systemach
rozpraszania widma, teleinformatycznych,
VIII. Kodowanie 1. Kodowanie transmisyjne.  podać podstawową  narysować przebiegi sygnałów Klasa II
transmisyjne i przyczynę stosowania zakodowanych według reguł
35
zabezpieczające kodowania transmisyjnego, kodowania: AMI, HDB-3, CMI,
transmisję.  podać pożądane cechy Manchester, 2B-1Q,
sygnału zakodowanego przy  wyjaśnić zasadę kodowania
użyciu kodu transmisyjnego, CAP-n,
 opisać zasady kodowania:  wyjaśnić zasadę i cel
AMI, HDB-3, CMI, stosowania skramblowania
Manchester, 2B-1Q, sygnału,
 wskazać zastosowanie  naszkicować charakterystyki
kodów transmisyjnych w widma znormalizowanego dla
systemach transmisyjnych, omawianych kodów,
2. Kodowanie zabezpieczające  podać definicję bitu jako  rozróżnić (skategoryzować) Klasa II
transmisję. ilości informacji (wg kody zabezpieczające
Shannona), transmisję,
 podać rodzaje systemów  pokazać algorytm kodowania
zabezpieczenia transmisji i CRC-n,
cel ich stosowania,  wyjaśnić mechanizm kodowania
 wymienić podstawowe splotowego,
pojęcia stosowane w  zademonstrować działanie
kodowaniu nadmiarowym, algorytmu Viterbiego,
 wskazać zastosowanie  zdefiniować podstawowe
kodów nadmiarowych w pojęcia stosowane w kodowaniu
systemach nadmiarowym (odległość
teleinformatycznych, Hamminga, dmin, moc detekcji i
korekcji, zysk kodowy),
 skonstruować tablicę dla
liniowego kodu Hamminga (7,4),
 podać zasadę działania kodu
cyklicznego CRC,
IX. Metody 1. Podział systemów  podać podstawowe systemy  uzasadnić prawdziwość wzoru Klasa II
zwielokrotnienia. zwielokrotnienia, podstawowe zwielokrotnienia z Nyquista,
prawa w transmisji. nazewnictwem polskim i  wykonać obliczenia parametrów
anglojęzycznym, transmisji z użyciem wzorów
 podać wzór Nyquista dla Nyquista i S-H,
transmisji bez interferencji i  zinterpretować prawa Nyquista i
jego interpretację, S-H,
 podać wzór Shannona-
Hartleya dla transmisji w
kanale rzeczywistym z
36
szumem,
2. System naturalny transmisji i  opisać zasadę  wyjaśnić zjawisko powstawania Klasa II
systemy FDM. funkcjonowania systemu „echa”,
naturalnego,  wyjaśnić zasadę korekcji
 narysować schemat amplitudowej,
systemu naturalnego,  narysować plan modulacji w
 wyjaśnić istotę systemu z systemie FDM,
podziałem częstotliwości
FDM,
3. Systemy TDMA, CDMA i  podać zasadę  opisać zasadę multipleksacji z Klasa II
WDMA. zwielokrotnienia TDM na przeplotem bitowym (PDH) oraz
przykładzie systemu PCM, bajtowym i kolumnowym (SDH),
 opisać zasadę  narysować schemat
zwielokrotnienia kodowego funkcjonalny systemu CDMA i
CDM na bazie rozpraszania opisać bloki funkcjonalne,
widma DSSS,  narysować implementacje
 opisać istotę systemów z rodziny WDM i
zwielokrotnienia WDM w opisać architekturę tych
systemach systemów,
światłowodowych,  podać „siatki” zwielokrotnienia
WDM według ITU,
Zajęcia można realizować w pracowni bez podziału na grupy lub w sali lekcyjnej. Pracownia przeznaczona do nauki przedmiotu Podstawy telekomunikacji
 schematy, modele, wykresy przedstawiające pracę elementów oraz urządzeń telekomunikacyjnych,
 stoliki jedno lub dwuosobowe dla uczniów;
 biblioteczkę wyposażona w słownik techniczny, encyklopedię elektroniczną, podręczniki, czasopisma specjalistyczne i katalogi elementów i urządzeń
telekomunikacyjnych.
37
czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce dotyczącej działania elementów oraz urządzeń telekomunikacyjnych.

 kartkówki
Proponowane zadania:
1. Oblicz maksymalną rezystancję pętli pary kablowej o długości 2,5km i średnicy żyły 0.6 w temperaturze 200 C.
2. Oblicz maksymalną tłumienność pary kablowej o długości 3,2km, średnicy żyły 0.8 w temperaturze 100 C.
3. Zakres przetwarzania przetwornika A/C wynosi 20V. Przetwornik charakteryzuje się bitowością A) 10bit B) 8 bit. Na jakie słowa kodowe zostaną
przetworzone napięcia: 3V, 5V, 17V, 12V. Oblicz bezwzględny i względny błąd przetwarzania.
4. Która para bitów jest reprezentowana symbolem -3 w kodzie 2B1Q ?
A. 11.
B. 10.
C. 01.
D. 00.
5. Zgodnie z twierdzeniem Kotielnikowa-Shannona z danego sygnału dyskretnego można odtworzyć sygnał ciągły, gdy
A. fp ≤ fg
B. fp ≥fg
C. fp ≥ 2fg
38
D. fp ≤ 2fg
6. Psofometr jest stosowany do pomiaru poziomu
A. szumu.
B. przesłuchów.
C. tłumienności.
D. wzmocnienia.
matematycznej.
39
Technika komputerowa

1. Posługiwanie się systemami pozycyjnymi.
2. Stosowanie zapisu stałoprzecinkowego i zmiennoprzecinkowego liczb ułamkowych.
3. Poznanie zagadnień dotyczących budowy i działania systemów mikroprocesorowych.
4. Nabycie wiedzy z zakresu budowy i działania układów wejścia-wyjścia.
5. Kształtowanie umiejętności systematyzowania i rozszerzania wiedzy z zakresu techniki komputerowej.
Cele operacyjne:
1) dokonać konwersji pozycyjnych systemów liczbowych
2) zapisać liczbę w systemach stałopozycyjnych i zmiennopozycyjnych
3) zrealizować funkcję logiczną z wykorzystaniem bramek
4) zanalizować pracę układów sekwencyjnych
5) narysować schemat blokowy systemu mikroprocesorowego
6) zdefiniować budowę i zasadę działania mikroprocesora
7) opisać budowę i zasadę działanie układów wejścia-wyjścia
8) scharakteryzować rodzaje i parametry pamięci stosowanych w systemach komputerowych
9) zdefiniować funkcje oraz zadania BIOS
10) określić cechy i funkcje warstwy programowej systemów komputerowych
11) scharakteryzować metody zabezpieczania danych przechowywanych w systemach komputerowych.
MATERIAŁ NAUCZANIA TECHNIKA KOMPUTEROWA

I. Systemy 1. Sygnał cyfrowy.  podać definicję sygnału  scharakteryzować etapy Klasa I
liczbowe w analogowego i cyfrowego, zamiany sygnału analogowego
technice  podać przykłady sygnałów na cyfrowy,
komputerowej. cyfrowych ,  stosować kryterium Nuquista,
 wymienić etapy zamiany  opisać zjawisko aliasingu,
sygnału analogowego na
cyfrowy,
2. Systemy addytywne i  podać definicję systemu  stosować zapis addytywny i Klasa I
40
pozycyjne. addytywnego, pozycyjny,
 podać definicję systemu  wykonać dodawanie,
pozycyjnego, odejmowanie, mnożenie oraz
 wykonać dodawanie, dzielenie w systemie
odejmowanie, mnożenie heksadecymalnym,
oraz dzielenie w systemie  wykonać konwersję pomiędzy
binarnym, systemami pozycyjnymi,
3. Zapis stałoprzecinkowy i  podać zasadę zapisywania  stosować zapis liczb ze znakiem Klasa I
zmiennoprzecinkowy liczb liczb ze znakiem w w systemach: ZM, U1 i U2,
ułamkowych. systemach: ZM, U1 i U2,  wykonać działania arytmetyczne
 podać zasadę zapisywania w systemach: ZM, U1 i U2,
części całkowitej i ułamkowej  stosować normę IEEE 754 do
liczby, zapisu liczb ułamkowych ze
 określić zasadę zapisu liczby znakiem,
ułamkowej w kodzie  porównać zakresy liczb
zmiennoprzecinkowym, zapisanych w kodzie
 rozróżnić pojęcia cechy i stałoprzecinkowym i
mantysy w liczbach zmiennoprzecinkowym na takiej
zmiennoprzecinkowych, samej liczbie znaków,
 zastosować normę IEEE 754  wykonać działania arytmetyczne
do zapisu liczb ułamkowych w kodzie
ze znakiem, zmiennoprzecinkowym,
II. Układy 1. Kombinacyjne układy  podać definicję układów  zastosować metodę opisu Klasa I
cyfrowe. cyfrowe. kombinacyjnych, układów kombinacyjnych,
 wymienić metody opisu  rozróżnić bramki logiczne,
układów kombinacyjnych,  opisać zasadę działania bramki
 podać definicje funkcji trójstanowej,
logicznych,  zastosować minimalizację
 narysować symbole algebraiczną i graficzną funkcji
graficzne bramek logicznych: logicznych,
NOT, OR, AND, EX-OR,  zaprojektować układ
NOR,NAND, EX-NOR oraz kombinacyjny,
bramki trójstanowej,  zrealizować funkcję logiczną za
 podać definicję kanonicznej pomocą jednego typu bramek,
postaci sumy i iloczynu,  porównać działanie
 narysować tablicę multipleksera i demultipleksera,
Karnaugha dla funkcji 3, 4 i 5  zrealizować funkcję logiczną za
argumentowej, pomocą multiplekserów i
41
 zrealizować funkcję logiczną demultiplekserów,
za pomocą bramek różnego  wymienić obszary zastosowania
typu, koderów, dekoderów i
 rozpoznać funkcję transkoderów
multipleksera i  opisać zasadę działania
demultipleksera, jednostki arytmetyczno-
 podać definicję kodera, logicznej,
dekodera i transkodera,
 podać definicję i
zastosowanie jednostki
arytmetyczno-logicznej,
2. Sekwencyjne układy  podać definicję układów  porównać układy kombinacyjne i Klasa I
cyfrowe. sekwencyjnych, sekwencyjne,
 wymienić metody opisu  zastosować metody opisu
układów sekwencyjnych, układów sekwencyjnych (tablicę
 podać definicję wzbudzeń, charakterystyczną,
przerzutników przebiegi czasowe),
synchronicznych i  opisać działanie układu
asynchronicznych, sekwencyjnego tablicą przejść
 opisać działanie wyjść,
przerzutników: RS,JK,D,T,  scharakteryzować parametry
 podać tablicę liczników,
charakterystyczną i  skracać cykle zliczania liczników
wzbudzeń przerzutników: asynchronicznych,
RS,JK,D,T,  narysować schemat licznika
 wskazać obszary stosowania asynchronicznego o dowolnej
przerzutników, długości,
 opisać zasadę budowy i  zaprojektować licznik
działania liczników synchroniczny modulo n i
asynchronicznych oraz zliczający do n,
synchronicznych,  scharakteryzować rodzaje i
 opisać zasadę budowy i parametry rejestrów,
działania rejestrów w
układach cyfrowych,
III. Budowa 1. Architektura komputera.  podać definicję systemu  porównać system Klasa I
systemu mikroprocesorowego, mikroprocesorowy i
komputeroweg  narysować schemat blokowy specjalizowany układ cyfrowy,
o. systemu,  scharakteryzować koncepcję
42
mikroprocesorowego, von Neumanna,
 opisać funkcje bloków  wymienić wady i zalety oraz
systemu komputerowego, obszar stosowania architektury
 określić budowę i harwardzkiej, Princeton i
przeznaczenie magistral: mieszanej,
danych, sterującej i
adresowej,
2. Układy zasilające w  podać definicję zasilacza,  porównać budowę i parametry Klasa I
systemach komputerowych.  narysować schemat blokowy zasilaczy liniowych i
zasilacza (AT i ATX), impulsowych,
 wymienić parametry  scharakteryzować parametry
układów zasilających, układów zasilających,
 określić typowe wartości  dobrać moc zasilacza
znamionowych wartości komputerowego na podstawie
napięć zasilacza, bilansu mocy komputera,
 wymienić złącza zasilaczy  rozróżnić na podstawie
komputerowych i określić cel wyglądu złącza zasilacza
stosowania poszczególnych komputerowego: MOLEX, MPC,
złącz, SATA, PCI-E, EPS,
3. Podstawy działania  narysować schemat blokowy  określić budowę oraz funkcje Klasa I
mikroprocesora. procesora, rejestrów uniwersalnych i
 wymienić rejestry procesora, specjalnych,
 wymienić parametry  scharakteryzować pracę
procesora, potokową w wybranym
 opisać etapy cyklu procesorze,
rozkazowego,  określić sposoby zapewnienia
 rozróżnić rodzaje gniazd i zgodności pamięci podręcznej,
obudów procesorów,  zanalizować organizację
 wymienić elementy systemu pamięci podręcznej,
pamięci podręcznej,  scharakteryzować
 wymienić i opisać rolę najważniejsze technologie
poziomów pamięci L1, L2 procesorów INTEL,
oraz L3,  scharakteryzować
 wymienić popularne na rynku najważniejsze technologie
procesory oraz podać ich procesorów AMD,
parametry,
4. Pamięci półprzewodnikowe  podać definicję pamięci  zdefiniować parametry pamięci, Klasa I
43
w systemach komputerowych. półprzewodnikowych RAM i  określić organizację pamięci,
ROM,  łączyć moduły pamięci,
 wymienić parametry pamięci,  scharakteryzować proces
 wymienić metody rozbudowy odświeżania pamięci,
pamięci,  scharakteryzować pamięci
 opisać funkcje i zakres ROM, MROM, PROM, EPROM,
stosowania statycznych i EEPROM,
dynamicznych pamięci RAM,  zdefiniować częstotliwość
 wymienić pamięci typu DDR, efektywną w pamięciach typu
DDR,
IV. Urządzenia 1. Monitory i adaptery  wymienić interfejsy kart  określić budowę karty Klasa I
peryferyjne i graficzne. graficznych oraz technologie graficznej,
układy wejścia kart graficznych,  scharakteryzować budowę i
wyjścia.  określić zastosowanie zasadę działania monitorów
układów graficznych w CRT oraz LCD,
systemach komputerowych,  określić sposoby przetwarzania
 wymienić podstawowe typy obrazu,
urządzeń wyświetlających w
technice komputerowej,
 wymienić parametry układów
graficznych,
2. Pamięci masowe.  sklasyfikować pamięci  określić parametry pamięci Klasa I
masowe w systemach masowych występujących w
komputerowych, systemach komputerowych,
 opisać budowę oraz zasadę  scharakteryzować sposoby
działania dysków HDD, zapisu danych na nośnikach
 opisać organizację danych magnetycznych,
na dyskach twardych,  opisać zasadę działania dysków
 opisać budowę dysków SSD, SSD,
 podać definicję optycznych  określić sposoby zwiększania
nośników informacji, żywotności dysków SSD,
 wymienić parametry  określić budowę i cechy
napędów optycznych, napędów CD, DVD oraz BD,
 określić rodzaje i oznaczenia  określić cechy interfejsów: ATA,
nośników CD, DVD oraz BD, SATA, SCCI oraz SAS, oraz
 wymienić interfejsy technologie wykorzystywane
komunikacyjne pamięci przez interfejsy,
 scharakteryzować budowę i
44
masowych, zasadę działania macierzy
 podać definicję macierzy RAID,
dyskowych,
 wymienić typy macierzy
RAID,
3. Układy do wprowadzania i  wymienić typy klawiatur i  określić interfejs klawiatury i Klasa I
wyprowadzania informacji. mysz komputerowych, sposób przesyłania ramki,
 określić rodzaje i  opisać zasadę działania myszy
zastosowanie drukarek i komputerowej,
ploterów,  określić zasadę działania
 podać definicję urządzeń do drukarki i plotera,
wprowadzania informacji  scharakteryzować skanery typu
(skaner, digitizer, aparat i CCD oraz CIS,
kamera cyfrowa),
4. Karty dźwiękowe.  określić zadania karty  narysować schemat blokowy Klasa I
dźwiękowej w systemach karty dźwiękowej i
komputerowych, scharakteryzować poszczególne
bloki,
V. Proces 1. Podstawowy system  wymienić funkcje i zadania  określić różnice pomiędzy BIOS Klasa I
uruchamiania wejścia-wyjścia. BIOS, i UFI,
komputera.  wymienić funkcje i zadania  określić funkcje testu POST,
UFI,  określić typowe kody dźwiękowe
 określić sposoby włączania i błędów BIOS,
wyłączania komponentów
zintegrowanych na płycie
głównej,
2. System operacyjny.  wymienić cechy  określić zadania współczesnych Klasa I
współczesnych systemów systemów operacyjnych,
operacyjnych,  scharakteryzować środowiska
 podać definicję jądra, pracy w systemach
powłoki oraz systemu plików, operacyjnych,
 podać definicję systemu  scharakteryzować system FAT,
alokacji plików, NTFS oraz EXT,
 opisać funkcje atrybutów i  porównać rodzaje uprawnień w
uprawnień w systemach systemach Windows oraz Linux,
operacyjnych,  scharakteryzować rodzaje kont
 opisać sposób obsługi użytkowników,
45
procesów i użytkowników,  określić zadania zapory
 omówić sposoby systemu, centrum aktualizacji
zabezpieczania systemów oraz oprogramowania
operacyjnych, antywirusowego,
Zajęcia można realizować w pracowni bez podziału na grupy lub w sali lekcyjnej. Pracownia przeznaczona do nauki przedmiotu Technika komputerowa
 schematy, modele, wykresy przedstawiające pracę elementów oraz urządzeń techniki komputerowej,
 biblioteczkę wyposażona w słownik informatyczny, encyklopedię elektroniczną, podręczniki, czasopisma specjalistyczne oraz katalogi elementów
i urządzeń systemów komputerowych.
Do środków dydaktycznych należy zaliczyć: zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, czasopisma
branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce dotyczącej działania elementów oraz urządzeń systemów komputerowych.

 kartkówki,
1. Przedstaw strukturę fizyczną dysku twardego. Wyjaśnij pojęcia: sektor, ścieżka, klaster, głowica, cylinder.
46
2. Narysuj schemat funkcjonalny systemu mikroprocesorowego.
3. Przedstawiony na rysunku układ bramek logicznych opisany jest postacią kanoniczną:

X1 X2 X3 X4
y=
A.
y=x 3⋅x 4 +x 3⋅x 4 +x 1⋅x 2⋅x 4 +( x 3⋅x 4 )
B.
y=x 3⋅x 4 +x 3⋅x 4 +x 1⋅x 2⋅x 4 +( x 3⋅x 4 ) s
C.
y=x 3⋅x 4 +x 3⋅x 4 +x 1⋅x 2⋅x 4 +( x 3 +x 4 )
D.
y=x 3⋅x 4 +x 3⋅x 4⋅x 1⋅x2⋅x 4 +( x 3⋅x 4 )
4. Wskaż poprawną wartość liczby 58,250(10) zapisanej w systemie dwójkowym:
A. 111010,010
B. 111010,001
C. 101010,001
47
D. 111001,010
matematycznej.
Dodatkowo, w trakcie realizacji procesu kształcenia, ze względu na szybkość zmian techniczno – technologicznych w branży teleinformatycznej, ewaluacji
będzie podlegać również przekazywany materiał. Ewaluacja znacząco wpłynie na sylwetkę absolwenta i pozwoli mu odnaleźć się na dynamicznie
zmieniającym się rynku pracy.
48
Podstawy sieci LAN

1. Poznanie architektury warstwowych modeli odniesienia.
2. Poznanie zasad przydzielania adresów IPv4 i IPv6.
3. Poznanie zagadnień dotyczących budowy i działania protokołów działających w lokalnych sieciach komputerowych.
4. Kształtowanie umiejętności systematyzowania i rozszerzania wiedzy z zakresu lokalnych sieci komputerowych.
Cele operacyjne:
1) rozróżnić topologie fizyczne i logiczne sieci komputerowych
2) porównać architektury warstwowych modeli odniesienia
3) scharakteryzować architekturę adresów internetowych
4) zastosować adresy IPv4 i IPv6
5) określić funkcje portów warstwy transportowej
6) zanalizować pracę urządzeń sieciowych
7) opisać standardy przewodowych i bezprzewodowych sieci LAN
8) narysować i opisać struktury nagłówków protokołów występujących w sieciach LAN
9) porównać budowę nagłówków datagramów IPv4 i IPv6
10) opisać budowę i zasadę działanie protokołów ICMPv4 i ICMPv6
11) scharakteryzować protokoły warstwy transportowej
12) określić funkcję i zasadę działania protokołów warstwy aplikacji
13) rozróżniać normy międzynarodowej, europejskiej i krajowej odnoszące się do sieci LAN.
MATERIAŁ NAUCZANIA PODSTAWY SIECI LAN

I. Topologie 1. Topologie fizyczne sieci  podać definicję topologii  określić media transmisyjne i Klasa I
sieci komputerowych. fizycznej, urządzenia sieciowe
komputerowych.  przedstawić graficznie występujące w poszczególnych
topologie fizyczne sieci LAN, strukturach fizycznych,
2. Topologie logiczne sieci  podać definicję topologii  opisać metody dostępu do Klasa I
komputerowych. logicznej sieci LAN, nośnika w sieciach
 wymienić rodzaje topologii komputerowych,
49
logicznych w sieciach LAN,  określić topologię logiczną dla
typowych standardów sieci
LAN,
II. Modele 1. Model odniesienia ISO/OSI.  określić cel stosowania  przyporządkować urządzenia i Klasa I
warstwowe sieci modeli warstwowych sieci protokoły sieciowe do
komputerowych komputerowych, poszczególnych warstw,
.  wymienić warstwy modelu  scharakteryzować enkapsulację
ISO/OSI, danych w implementacjach
 podać funkcje warstw warstwowych,
modelu,  porównać adres logiczny oraz
 określić format danych w fizyczny w sieciach
poszczególnych warstwach, komputerowych,
 wyjaśnić pojęcia:
multipleksowanie,
demultipleksowanie i
enkapsulacja,
 podać strukturę adresu
logicznego oraz fizycznego
w sieciach komputerowych,
2. Model odniesienia ARPANET.  określić cel stosowania  porównać modele Klasa I
modelu TCP/IP, warstwowe sieci
 wymienić nazwy warstw komputerowych,
modelu TCP/IP,  określić cel stosowania
 opisać funkcję numerów portów w warstwie
poszczególnych warstw, transportowej,
 opisać rodzaje portów  przyporządkować protokoły
warstwy transportowej, sieciowe do warstw modelu
TCP/IP,
III. Architektura 1. Struktura adresu IPv4.  podać sposób zapisu adresu  rozróżnić klasy adresów, Klasa I
adresów IPv4,  podzielić sieć na równe
internetowych.  przedstawić graficznie podsieci,
podział przestrzeni adresów  podzielić sieć na podsieci o
IPv4, różnych długościach masek,
 podać definicję maski  rozróżnić rodzaje adresów,
podsieci,  określić zastosowanie adresów
 obliczyć maskę dla typu: unicast, multicast,
podanego zakresu adresów, broadcast, anycast,
50
 wymienić metody podziału  wykonać konwersję adresów
sieci na podsieci, grupowych IPv4 na adresy MAC
 wymienić adresy IPv4 IEEE-802 ,
specjalnego znaczenia,
 wymienić rodzaje
docelowych adresów IPv4,
 wymienić sposoby
przydzielania adresów IPv4
do pojedynczych hostów,
2. Struktura adresu IPv6.  podać sposób zapisu adresu  stosować reguły upraszania Klasa I
IPv6, zapisu adresu IPv6 (RFC5952),
 wymienić reguły upraszania  zagregować prefiksy,
zapisu adresu IPv6,  określić warianty wbudowania
 wymienić adresy IPv6 adresu IPv4 w ramy adresu
specjalnego znaczenia, IPv6,
 wymienić rodzaje  stosować EUI 64 do tworzenia
docelowych adresów IPv6, adresu IPv6,
 wymienić sposoby  wykonać konwersję adresów
przydzielania adresów IPv6 grupowych IPv6 na adresy MAC
do pojedynczych hostów, IEEE-802,
IV. Warstwa 1. Ethernet i standard IEEE 802  wymienić podstawowe  scharakteryzować metody Klasa I
łącza danych. LAN/MAN. standardy IEEE 802 transmisji w sieciach LAN,
LAN/MAN,  scharakteryzować standard
 zdefiniować pojęcia: odstęp 802.3,
międzyramkowy, kolizja,  porównać budowę ramek
późna kolizja, czas ethernetowych,
wymuszenia kolizji,  porównać standardy Ethernet,
szczelina czasowa, Fast Ethernet i Gigabit Ethernet
 przedstawić graficznie  obliczyć sumę kontrolną dla
formaty ramek zadanych parametrów,
ethernetowych (DIX,  określić funkcje protokołu LLC,
IEEE802.3),
 opisać znaczenie
poszczególnych pół w
ramce ethernetowej,
 wymienić zasady
konstruowania sieci
Ethernet,
51
2. Technologie sieci LAN.  podać definicję pojęcia  scharakteryzować wirtualne Klasa I
pełny duplex, sieci LAN,
 opisać proces  porównać standardy IEEE:
autonegocjowania 802.1AX i 802.3ad,
parametrów łącza,  porównać standardy IEEE
 przedstawić graficznie 802.3af, 802.3at, 802.3bt,
ramkę 802.1q oraz opisać  określić funkcje ramek PAUSE,
poszczególne pola,  scharakteryzować budowę i
 opisać funkcję agregowania działanie protokołów drzewa
łączy, rozpinającego (STP, RSTP),
 opisać możliwości zasilania
urządzeń przez skrętkę
ethernetową,
 podać definicję zjawiska
broadcast storm,
 wymienić metody
zapobiegające zjawisku
broadcast storm,
3. Urządzenia sieciowe warstwy  opisać zasadę działania  porównać mostki i przełączniki Klasa I
drugiej. mostków sieciowych, sieciowe,
 wymienić funkcję  określić możliwości zarządzania
przełączników sieciowych, urządzeniami sieciowymi,
 opisać tryby pracy  scharakteryzować funkcje
przełączników, przełączników zarządzalnych,
 scharakteryzować sygnały i  stosować kodowanie w sieciach
kodowanie w protokołach Ethernet,
Ethernet,
4.Bezprzewodowe sieci LAN.  wymienić i opisać standardy  porównać standardy IEEE Klasa I
transmisji bezprzewodowej, 802.11 (802.11b, 802.11a,
 przedstawić struktury sieci 802.11g, 802.11n, 802.11ac),
WLAN,  zdefiniować sterowanie
 wymienić mechanizmy dostępem do nośnika w
dostępu do medium, sieciach 802.11,
 narysować ramkę 802.11 i  scharakteryzować działanie
opisać poszczególne pola, protokołu 802.11,
 wymienić i opisać stany  scharakteryzować rodzaje
stacji bezprzewodowej, zabezpieczeń stosowanych w
sieciach bezprzewodowych,
52
 określić protokoły  określić parametry anten,
zapewniające  dobrać antenę,
bezpieczeństwo w sieciach  zastosować bilans łącza
bezprzewodowych, radiowego,
 wymienić rodzaje anten,  narysować strukturę ramki
 podać wzór na wysokość Bluetooth i opisać znaczenie
zawieszenia anteny, poszczególnych pól,
 podać wzór na tłumienie  scharakteryzować jednostkę
FSL pomiędzy antenami, standardu Bluetooth,
 opisać standard Bluetooth,
5. Standardy wykorzystujący  opisać metodę dostępu do  przedstawić graficznie budowę Klasa I
dostęp typu token passing. medium token passing, ramek w standardzie Token
 wymienić technologie Ring i FDDI oraz określić
sieciowe oparte o dostęp przeznaczenie poszczególnych
token passing, pól,
 podać sposoby podłączenia  scharakteryzować działanie
urządzeń sieciowych protokołów Token Ring i FDDI,
pracujących w
technologiach Token Ring i
FDDI,
V. Protokół 1. Zadania ARP/RARP.  określić zadania protokołu  stosować zapytania ARP, Klasa I
ARP. ARP i RARP,  wyjaśnić proces wykrywania
 narysować format ramki zdublowanych adresów IPv4,
ARP i opisać poszczególne
pola,
 opisać ataki sieciowe z
użyciem ARP,
VI. Protokół 1. Budowa nagłówków IPv4 i  opisać cechy protokołu IP,  porównać budowę nagłówków Klasa I
internetowy IP. IPv6.  narysować nagłówek datagramów IPv4 i IPv6,
datagramu IPv4 i opisać  stosować algorytm wyliczania
poszczególne pola, internetowej sumy kontrolnej,
 narysować nagłówek  stosować fragmentację w IPv4,
datagramu IPv6 i opisać
poszczególne pola,
 opisać własności
matematyczne internetowej
sumy kontrolnej,
53
 wymienić opcje nagłówka
IPv4,
2. Nagłówki rozszerzeń IPv6.  wymienić opcje i nagłówki  stosować fragmentację w IPv6, Klasa I
rozszerzeń IPv6,
 opisać budowę nagłówka
fragmentacji i trasowania,
V. Internetowy 1. Protokół ICMPv4.  wymienić zadania protokołu  scharakteryzować komunikaty Klasa I
protokół ICMPv4, ICMPv4,
komunikatów  przedstawić enkapsulację
kontrolnych. komunikatów ICMP w
datagramach IPv4,
 przedstawić komunikat
Destination Unreachable w
wersji ICMPv4,
2. Protokół ICMPv6.  wymienić zadania protokołu  scharakteryzować komunikaty Klasa I
ICMPv6, ICMPv6,
 przedstawić enkapsulację  określić sposoby odnajdywania
komunikatów ICMP w ruterów,
datagramach IPv6,  wyjaśnić proces odnajdywania
 przedstawić komunikat sąsiadów w IPv6,
Destination Unreachable w
wersji ICMPv6,
VI. Protokoły 1. Protokół UDP.  wymienić cechy protokołu  scharakteryzować proces Klasa I
warstwy UDP, liczenia sumy kontrolnej
transportowej.  przedstawić nagłówek datagramu UDP przenoszonego
datagramu UDP i opisać przez IPv4 i IPv6,
poszczególne pola,
2. Protokół TCP.  wymienić cechy protokołu  opisać budowę i zasadę Klasa I
TCP, działania protokołu TCP,
 przedstawić nagłówek  scharakteryzować proces
datagramu TCP i opisać ustanawiania i kończenia
poszczególne pola, połączenia TCP,
VII. Protokoły 1. Protokół DNS.  przedstawić strukturę  scharakteryzować działanie Klasa I
warstwy domen w Internecie, systemu DNS,
aplikacji.  podać składnię nazw DNS,
 opisać rekordy zasobów
serwera DNS,
54
2. Protokół FTP.  opisać zadania protokołu  scharakteryzować komunikację Klasa I
FTP, z serwerem FTP w trybie
 wymienić tryby pracy, aktywny i pasywnym,
3. Protokół poczty  wymienić protokoły poczty  scharakteryzować protokoły Klasa I
elektronicznej. wychodzącej i pocztowe,
przychodzącej.  opisać proces wysyłania
wiadomości e-mail.
Zajęcia można realizować w pracowni bez podziału na grupy lub w sali lekcyjnej. Pracownia przeznaczona do nauki przedmiotu Podstawy sieci LAN powinna
być wyposażona w:
 struktury nagłówków protokołów sieciowych, schematy, modele, przedstawiające pracę urządzeń i sieci komputerowych;
 biblioteczkę wyposażona w słownik informatyczny, vademecum teleinformatyka, książki i czasopisma specjalistyczne oraz katalogi urządzeń sieci
komputerowych.
rozwiązane? Jak motywować uczniów i zapewnić ich zaangażowanie. Rzetelna odpowiedź na te pytania pozwoli na trafne dobranie metod, które pozwolą na
osiągnięcie zamierzonych efektów.
branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce dotyczącej działania lokalnych sieci komputerowych.

55
 kartkówki,
1. Porównaj budowę ramek Ethernet i IEEE 802.3
2. Opisz technologię PoE (802.3at, typ 1 i 2, alternatywa A i B).
3. Przedstaw etapy działania protokołu ARP dla komunikacji pomiędzy przedstawionymi na rysunku stacjami roboczymi A1 i D1
5. Wskaż MAC adres grupowy warstwy 2, który jest odpowiednikiem adresu grupowego 224.240.94.86 protokołu IPv4.
A. 01-00-5E-60-5E-56
B. 01-00-3E-60-5E-56
56
C. 01-00-5E-70-5E-56
D. 01-00-3E-70-5E-56
matematycznej.
57
Język obcy zawodowy

1. Poznanie terminologii związanej z zawodem.
2. Prowadzenie rozmów formalnych i nieformalnych.
3. Przygotowywanie korespondencji, notatek i ofert.
4. Posługiwanie się literaturą i prasą obcojęzyczną.
Cele operacyjne:
1) komunikować się w środowisku pracy.
2) przetłumaczyć teksty specjalistyczne związane z zawodem technik teleinformatyk.
3) wynegocjować z pracodawcą warunki pracy oraz z klientem warunki realizacji zadań.
4) przekazać polecenia współpracownikom.
5) utworzyć korespondencję.
MATERIAŁ NAUCZANIA JĘZYK OBCY ZAWODOWY

I. Komunikacja 1. Słownictwo związane  stosować środki językowe  rozpoznać środki językowe Klasa II
w języku z wykonywaniem zadań umożliwiające realizację umożliwiające realizację
obcym. zawodowych oraz dotyczące czynności wykonywanych czynności wykonywanych
organizacji pracy. na stanowisku pracy, w tym na stanowisku pracy, w tym
związanych z zapewnieniem związanych z zapewnieniem
bezpieczeństwa i higieny bezpieczeństwa i higieny pracy,
pracy,  rozpoznawać środki językowe
 stosować środki językowe dotyczące narzędzi, maszyn,
dotyczące narzędzi, maszyn, urządzeń i materiałów
urządzeń i materiałów koniecznych do realizacji
koniecznych do realizacji czynności zawodowych w
czynności zawodowych w branży teleinformatycznej,
branży teleinformatycznej,
 korzystać ze słownika
58
dwujęzycznego
i jednojęzycznego,
2. Rozmowa o pracę.  stosować formalny Klasa II
lub nieformalny styl
wypowiedzi adekwatnie
do sytuacji w branży
teleinformatycznej,
 rozpoczynać, prowadzić
i kończyć rozmowę,
 dostosowywać styl
wypowiedzi do sytuacji,
 stosować zwroty i formy
grzecznościowe,
3. Rozmowa zawodowa.  stosować formalny  wyrażać swoje opinie Klasa II
lub nieformalny styl i uzasadniać je,
wypowiedzi adekwatnie  pytać o opinie innych,
do sytuacji,  zgadzać się lub nie zgadzać
 rozpoczynać, prowadzić z opiniami innych osób,
i kończyć rozmowę,  dostosowywać styl wypowiedzi
 identyfikować słowa klucze, do sytuacji,
internacjonalizmy w branży  stosować zwroty i formy
teleinformatycznej, grzecznościowe,
4. Organizacja stanowiska  stosować środki językowe  rozpoznawać środki językowe Klasa II
pracy. dotyczące procesów dotyczące procesów i procedur
i procedur związanych związanych z realizacją zadań
z realizacją zadań zawodowych w branży
zawodowych w branży teleinformatycznej,
teleinformatycznej,
 współdziałać z innymi
osobami, realizując zadania
językowe,
5. Wydawanie i rozumienie  znajdować w  wyrażać i uzasadniać swoje Klasa II
poleceń. wypowiedzi/tekście stanowisko,
określone informacje,  wyrażać swoje opinie
 opisywać przedmioty, i uzasadniać je,
działania i zjawiska  pytać o opinie innych,
związane z czynnościami  zgadzać się lub nie zgadzać
59
zawodowymi w branży z opiniami innych osób,
teleinformatycznej,  stosować zwroty i formy
 przedstawiać sposób grzecznościowe,
postępowania w różnych  przekazywać w języku obcym
sytuacjach zawodowych nowożytnym informacje zawarte
(np. udziela instrukcji, w materiałach wizualnych
wskazówek, określa (np. wykresach, symbolach,
zasady), piktogramach, schematach)
oraz audiowizualnych
(np. filmach instruktażowych),
 przedstawiać publicznie
w języku obcym nowożytnym
wcześniej opracowany materiał,
np. prezentację,
 wykorzystywać kontekst (tam
gdzie to możliwe), aby
w przybliżeniu określić
znaczenie słowa w branży
teleinformatycznej,
6. Negocjowanie warunków  prowadzić proste negocjacje  wyrażać i uzasadniać swoje Klasa II
umowy. związane z czynnościami stanowisko,
zawodowymi w branży  wyrażać swoje opinie
teleinformatycznej, i uzasadniać je,
 pytać o zainteresowania  pytać o opinie innych,
zawodowe i intencje innych  zgadzać się lub nie zgadzać
osób, z opiniami innych osób,
 proponować warunki
zatrudnienia,
 zachęcać do realizacji zadań
zawodowych,
 uzyskiwać i przekazywać
informacje i wyjaśnienia,
grzecznościowe,
 przekazywać w języku
obcym nowożytnym
60
informacje zawarte
w materiałach wizualnych
(np. wykresach, symbolach,
piktogramach, schematach)
(np. filmach instruktażowych)
w branży teleinformatycznej,
7. Tworzenie notatek podczas  stosować środki językowe  określać główną myśl Klasa II
rozmowy z klientem. dotyczące świadczonych wypowiedzi/tekstu lub
usług, w tym obsługi klienta fragmentu wypowiedzi/tekstu,
w branży teleinformatycznej,  przedstawiać publicznie
 układać informacje w języku obcym nowożytnym
w określonym porządku, wcześniej opracowany materiał,
 upraszczać (jeżeli to np. prezentację,
konieczne) wypowiedź,
zastępuje nieznane słowa
innymi, wykorzystuje opis,
środki niewerbalne,
8. Korespondencja służbowa  stosować zasady  określać główną myśl Klasa II
w języku obcym, tłumaczenie konstruowania tekstów wypowiedzi/tekstu lub
prostej korespondencji. o różnym charakterze, fragmentu wypowiedzi/tekstu,
 przekazywać w języku  znajdować w wypowiedzi /
polskim informacje tekście określone informacje
sformułowane w języku z branży teleinformatycznej,
obcym nowożytnym z branży
teleinformatycznej,
dwujęzycznego
i jednojęzycznego,
9. Informacje na narzędziach  znajdować Klasa II
i towarach branżowych. w wypowiedzi/tekście
określone informacje,
polskim informacje
sformułowane w języku
teleinformatycznej,
61
obcym nowożytnym
informacje sformułowane
w języku polskim lub tym
języku obcym nowożytnym,
dwujęzycznego
i jednojęzycznego,
10. Obcojęzyczna prasa  określać główną myśl  rozpoznawać związki między Klasa II
i literatura specjalistyczna. wypowiedzi/tekstu lub poszczególnymi częściami
fragmentu wypowiedzi/tekstu tekstu z branży
z branży teleinformatycznej, teleinformatycznej,
polskim informacje
obcym nowożytnym,
obcym nowożytnym
języku obcym nowożytnym
z branży teleinformatycznej,
dwujęzycznego
i jednojęzycznego,
II. 1. Formularze, specyfikacje  stosować środki językowe  określać główną myśl Klasa II
Dokumentacja i normy w języku obcym. dotyczące formularzy, wypowiedzi/tekstu lub
w języku specyfikacji oraz innych fragmentu wypowiedzi/tekstu,
obcym. dokumentów związanych  znajdować w wypowiedzi /
z wykonywaniem zadań tekście określone informacje,
zawodowych w branży
teleinformatycznej,
 układać informacje
w określonym porządku,
 stosować zasady
konstruowania tekstów
o różnym charakterze,
obcym nowożytnym
62
informacje zawarte
(np. filmach
instruktażowych),
obcym nowożytnym
dwujęzycznego
i jednojęzycznego,
 korzystać z tekstów w języku
obcym, również za pomocą
technologii informacyjno-
komunikacyjnych,
2. Tabliczki znamionowe  znajdować Klasa II
układów i urządzeń w wypowiedzi/tekście
stosowanych w teleinformatyce. określone informacje
polskim informacje
teleinformatycznej,
obcym nowożytnym
dwujęzycznego
i jednojęzycznego,
3. Obcojęzyczna dokumentacja  określać główną myśl  rozpoznawać związki między Klasa II
63
specjalistyczna. wypowiedzi/tekstu lub poszczególnymi częściami
fragmentu tekstu z branży
wypowiedzi/tekstu, teleinformatycznej,
 znajdować w wypowiedzi /
tekście określone informacje,
polskim informacje
teleinformatycznej,
obcym nowożytnym
dwujęzycznego
i jednojęzycznego,
komunikacyjnych,
Zajęcia można realizować w sali lekcyjnej z podziałem na grupy do 16 osób. Pracownia języka obcego zawodowego powinna być wyposażona w:
- stanowisko dla nauczyciela wyposażone w komputer stacjonarny z oprogramowaniem biurowym i z dostępem do Internetu, z urządzeniem
wielofunkcyjnym;
- projektor multimedialny, telewizor, ekran projekcyjny, tablicę szkolną białą suchościeralną, tablicę flipchart, słuchawki z mikrofonem, system do nauczania
języków obcych;
- stanowisko dla każdego ucznia wyposażone w komputer stacjonarny z oprogramowaniem biurowym z dostępem do Internetu oraz słuchawki
z mikrofonem;
- biblioteczka wyposażona w słowniki, podręczniki i czasopisma specjalistyczne w języku obcym zawodowym.
Do środków dydaktycznych należy zaliczyć: zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy
dla uczniów, czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce dotyczącej pracy technika teleinformatyka.
64
Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych technika teleinformatyka. Powinny być
kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu narzędzi i urządzeń związanych z typowymi czynnościami
zawodowymi, porozumiewania się w języku obcym z kontrahentami i pracownikami.
Dział programowy „Porozumiewanie się z kontrahentem i współpracownikami w języku obcym” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia,
ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, dyskusji dydaktycznej. Dominują metodą powinna być metoda ćwiczeń.
Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Indywidualizacja pracy uczniów polegać może
na dostosowaniu stopnia trudności zadań oraz czasu ich wykonywania do potrzeb i możliwości uczniów. W zakresie organizacji pracy można zastosować
instrukcje do zadań, podawanie dodatkowych zaleceń, instrukcji do pracy indywidualnej, udzielanie konsultacji indywidualnych. W pracy grupowej należy
zwracać uwagę na taki podział zadań między członków zespołu, by każdy wykonywał tę część zadania, której podoła, jeśli charakter zadania to umożliwia.
Uczniom szczególnie zdolnym i posiadającym określone zainteresowania zawodowe należy zaplanować zadania o większym stopniu złożoności, proponować
samodzielne poszerzanie wiedzy, studiowanie dodatkowej literatury.
Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testów typu „próba pracy”.
Zadanie 1
W formie pisemnej przedstawić rozwiązania poniższych poleceń.
1. Complete the business card:
Name:
Job:
Address:
E-mail address:
Name of the company:
2. Write 5 examples of safety rules at electrician’s work.
3. Write about your work experience, as it would appear on your CV.
Zadanie 2
W formie ustnej przedstawić rozwiązania poniższych poleceń.
1. Introduce yourself.
2. What did you have to do in your last job?
3. What tools do you use in your work?
4. What are your qualifications?

Opracować w języku angielskim ofertę usługi na skonfigurowanie sieci teleinformatycznej. Przygotować ofertę do wysłania drogą mailową i do przesłania
faksem.
65
matematycznej.
Dodatkowo, w trakcie realizacji procesu kształcenia, ze względu na szybkość zmian techniczno – technologicznych w branży, ewaluacji będzie podlegać
również przekazywany materiał. Ewaluacja znacząco wpłynie na sylwetkę absolwenta i pozwoli mu odnaleźć się na dynamicznie zmieniającym się rynku
pracy.
66
Elektrotechnika praktyczna

1. Poznanie zasad obsługi przyrządów do pomiaru wielkości elektrycznych.
2. Poznanie sposobów pomiaru parametrów elementów oraz układów elektrycznych i elektronicznych.
3. Poznanie sposobów wyznaczania charakterystyk elementów i układów elektrycznych i elektronicznych.
4. Poznanie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania pomiarów elektrycznych i elektronicznych.
5. Kształtowanie umiejętności systematyzowania i rozszerzania wiedzy z zakresu pomiarów elektrycznych i elektronicznych.
Cele operacyjne:
1) zastosować zasady bezpieczeństwa podczas wykonywania pomiarów elektrycznych i elektronicznych.
2) wykonać połączenia elementów elektrycznych i elektronicznych zgodnie ze schematem.
3) zastosować odpowiednie metody pomiarowe.
4) zanalizować działanie układu na podstawie uzyskanych wyników pomiaru.
5) wyznaczyć podstawowe charakterystyki elementów oraz układów elektrycznych i elektronicznych.
6) posługiwać się dokumentacją techniczną przyrządów pomiarowych i mierzonych układów.
MATERIAŁ NAUCZANIA ELEKTROTECHNIKA PRAKTYCZNA

I. BHP na 1. Zagrożenia wynikające z  wymienić czynniki decydujące Klasa II
stanowisku pracy. działania prądu elektrycznego o stopniu porażenia prądem
na organizm ludzki. elektrycznym,
 określić skutki przepływu
prądu elektrycznego przez
organizm człowieka,
 określić przyczyny porażeń
prądem elektrycznym,
 scharakteryzować pośrednie
działanie prądu,
 określić zasady udzielania
pierwszej pomocy porażonym
prądem elektrycznym,
67
2. BHP i ochrona  scharakteryzować zasady  stosować zasady BHP i Klasa II
przeciwpożarowa podczas BHP podczas wykonywania ochrony przeciwpożarowej
wykonywania pomiarów pomiarów elektrycznych, podczas wykonywania
elektrycznych.  opisać zasady BHP w pomiarów elektrycznych,
zakresie montażu układów  stosować zasady BHP i
elektronicznych, ochrony przeciwpożarowej
 opisać zasady BHP w w zakresie montażu
zakresie wykonywania układów elektronicznych,
połączeń w układach  stosować zasady BHP i
elektronicznych, ochrony przeciwpożarowej
 wymienić środki ochrony w zakresie wykonywania
przeciwpożarowej stosowane połączeń w układach
w instalacjach elektrycznych, elektronicznych,
 wymienić gaśnice
przeznaczone do gaszenia
pożarów urządzeń pod
napięciem oraz pożarów
znajdujących się w pobliżu
urządzeń pod napięciem,
3. Organizacja pracy na  zapoznać się z regulaminem Klasa II
stanowisku. pracowni,
 korzystać z narzędzi, sprzętu i
urządzeń zgodnie z ich
przeznaczeniem,
 korzystać z wyposażenia
stanowiska pracy po
udzielonym instruktażu i pod
nadzorem nauczyciela,
 stosować metody organizacji
pracy indywidualnej bądź
grupowej,
 stosować się do regulaminu
pracowni,
II. Pomiary wielkości 1. Przyrządy pomiarowe.  wymienić techniki  scharakteryzować podział i Klasa II
elektrycznych w wykonywania pomiarów, rodzaje pomiarów,
obwodzie prądu  wymienić metody prezentacji  scharakteryzować
stałego. wyników pomiarów, właściwości przyrządów
 przedstawić podział narzędzi i pomiarowych,
68
przyrządów pomiarowych,  porównać parametry
 wybrać wielkość i zakres analogowych i cyfrowych
mierzoną na multimetrze, przyrządów pomiarowych,
 sklasyfikować pomocniczy  dobrać mierniki do pomiaru
sprzęt pomiarowy, zadanej wielkości,
 podać definicję zakresu  określić zastosowanie
pomiarowego i klasy sprzętu pomocniczego w
dokładności miernika, pracowni elektrycznej,
 określić sposób włączania  określić konsekwencje
mierników w obwód błędnie dobranego zakresu
elektryczny, pomiarowego,
 obliczyć wartość wielkości  szacować wartość
mierzonej na podstawie mierzoną,
wskazań miernika,  odczytać i zinterpretować
 ustawić zakres przyrządu wyświetlane wyniki
cyfrowego, pomiarowe,
 wymienić rodzaje błędów,  wyznaczyć błędy
przyrządów analogowych i
cyfrowych,
2. Pomiar i regulacja napięcia  wymienić rodzaje pomiarów  wykonać pomiar napięcia z Klasa II
stałego. napięcia stałego, zastosowaniem dzielnika
 zmierzyć napięcie dowolnego napięcia,
źródła napięcia,  dobrać rezystancję
 zmierzyć spadek napięcia na suwaków w celu uzyskania
dowolnym elemencie obwodu żądanej dokładności
elektrycznego, regulacji napięcia,
 określić kiedy należy użyć  określić zakres i
dzielnika napięcia, dokładność regulacji
 włączyć w obwód rezystor napięcia na podstawie
suwakowy w celu regulacji wyników pomiarów,
napięcia,
 wymienić układy
potencjometrycznej regulacji
napięcia,
3. Pomiar i regulacja  wymienić rodzaje pomiarów  scharakteryzować pomiary Klasa II
natężenia prądu stałego. prądu stałego, pośrednie i bezpośrednie,
 wykonać pomiar prądu  wykonać pomiar prądu
metodą bezpośrednią metodą pośrednią,
69
 określić kiedy należy użyć  dobrać rezystancję
dzielnika prądu, suwaków w celu uzyskania
 włączyć w obwód rezystor żądanej dokładności
suwakowy w celu regulacji regulacji prądu,
prądu,  określić zakres i
 wymienić układy dokładność regulacji prądu
potencjometrycznej regulacji na podstawie wyników
prądu, pomiarów,
 podać cel stosowania  wyznaczyć parametry
rezystora ograniczającego, źródła prądu stałego na
podstawie wyników
pomiarów,
4. Pomiar rezystancji .  wymienić metody pomiaru  określić wady i zalety Klasa II
rezystancji, pomiaru rezystancji za
 zmierzyć omomierzem pomocą omomierza,
analogowym i cyfrowym  scharakteryzować
rezystancję dowolnego techniczną metodę
elementu obwodu pomiaru,
elektrycznego,  dobrać układ pomiarowy
 zmierzyć omomierzem metody technicznej do
analogowym i cyfrowym zadanego przypadku,
rezystancję zastępczą w  wyznaczyć błąd pomiaru
obwodzie elektrycznym, metody technicznej,
 narysować schematy do  określić na podstawie
wyznaczania rezystancji wyników trafność doboru
metodą techniczną, metody,
 wykonać pomiar rezystancji w
układzie poprawnie
mierzonego prądu,
 wykonać pomiar rezystancji w
układzie poprawnie
mierzonego napięcia,
5. Sprawdzanie prawa Ohma i  podać definicję prawa Ohma,  porównać wartości prądów Klasa II
praw Kirchhooffa.  połączyć układ zgodnie ze obliczonych i
schematem pomiarowym, analogicznych prądów
 zmierzyć wartość prądu zmierzonych w układzie do
płynącego w obwodzie sprawdzania prawa Ohma,
 podać definicję pierwszego i  ocenić czy prawo Ohma
70
drugiego prawa Kirchhooffa jest spełnione,
 wymienić zasady  porównać wartości prądów
strzałkowania napięć w oczku obliczonych i
badanego układu, analogicznych prądów
 połączyć układ zgodnie ze zmierzonych w układzie do
schematem pomiarowym do sprawdzania I prawa
sprawdzania I prawa Kirchhooffa,
Kirchhooffa,  ocenić czy I prawo
 zmierzyć wartość prądów Kirchhooffa jest spełnione,
płynących w poszczególnych  porównać wartości prądów
gałęziach obwodu, obliczonych i
 połączyć układ zgodnie ze analogicznych napięć
schematem pomiarowym do zmierzonych w układzie do
sprawdzania II prawa sprawdzania II prawa
Kirchhooffa, Kirchhooffa,
 zmierzyć wartość napięć na  ocenić czy II prawo
poszczególnych elementach Kirchhooffa jest spełnione,
obwodu,
6. Pomiar mocy w obwodach  włączyć watomierz w obwód  wykonać bezpośredni Klasa II
prądu stałego. pomiarowy, pomiar mocy w układzie
 opisać metody poprawnie mierzonego
bezpośredniego pomiaru napięcia,
mocy,  wykonać bezpośredni
 scharakteryzować pośredni pomiar mocy w układzie
pomiar mocy z poprawnie mierzonego
wykorzystaniem rezystora prądu,
wzorcowego,  określić kiedy jest
wyznaczany błąd pomiaru
mocy,
 zmierzyć moc odbiornika
metodą pośrednią,
III. Pomiary 1. Pomiary za pomocą  określić cel stosowania  scharakteryzować budowę Klasa II
wielkości oscyloskopu analogowego i oscyloskopu, oscyloskopu analogowego,
elektrycznych w cyfrowego.  opisać zasadę działania  zdefiniować czułość
obwodzie prądu oscyloskopu analogowego, napięciową oscyloskopu,
sinusoidalnego.  podać definicję oscyloskopu  wyznaczyć parametry
jednostrumieniowego i wielkości elektrycznych na
dwustrumieniowego, podstawie otrzymanych
71
 zestawić układ pomiarowy z oscylogramów,
zastosowaniem oscyloskopu,  wyznaczyć kąt
 ustawić nastawy oscyloskopu przesunięcia między
w celu uzyskania żądanych przebiegami z użyciem
oscylogramów, oscyloskopu
 wykonać pomiar okresu i jednostrumieniowego,
częstotliwości przebiegu,  wykonać podstawowe
 wykonać pomiar amplitudy pomiary z użyciem
przebiegu, oscyloskopu cyfrowego,
 wyznaczyć kąt przesunięcia  wykonać pomiary
między przebiegami z użyciem zaawansowane z użyciem
oscyloskopu oscyloskopu cyfrowego
dwustrumieniowego, (całkowanie FFT itp.),
2. Pomiar pojemności .  podać definicję pojemności,  scharakteryzować Klasa II
 wymienić podstawowe podstawowe parametry
parametry kondensatora, kondensatora,
 wymienić metody  scharakteryzować metody
wyznaczania pojemności, wyznaczania pojemności,
 wykonać pomiar pojemności  wykonać pomiar
kondensatora metodą pojemności kondensatora
bezpośrednią, metodą techniczną,
 wykonać pomiar pojemności  wykonać pomiar
zastępczej kondensatorów pojemności zastępczej
metodą bezpośrednią, kondensatorów metodą
techniczną,
3. Pomiar indukcyjności  podać definicję indukcyjności  scharakteryzować Klasa II
własnej. własnej i wzajemnej, podstawowe parametry
 wymienić podstawowe cewki,
parametry cewki,  scharakteryzować
 wymienić elementy elementy elektryczne, które
elektryczne, które cechują się cechują się indukcyjnością
indukcyjnością własną, własną i wzajemną,
 wymienić metody pomiaru  wykonać pomiar
indukcyjności własnej, indukcyjności własnej
 wykonać pomiar indukcyjności metodą techniczną,
własnej metodą bezpośrednią,  wykonać pomiar
 wykonać pomiar indukcyjności indukcyjności zastępczej
zastępczej metodą metodą techniczną,
72
bezpośrednią,
4. Szeregowy obwód RC, RL.  podać wzór na impedancję  podać zasady Klasa II
zastępczą obwodu konstruowania wykresów
szeregowego RLC, wektorowych
 podać wzór na kąt przedstawiające zależności
przesunięcia fazowego, prądów oraz napięć w
 wykonać pomiary prądu i obwodach szeregowego
napięcia w obwodzie RLC,
szeregowym RC i RL,  zbadać wpływ wartości
 narysować wykresy rezystora na zachowanie
wektorowe prądu i napięć się obwodu szeregowego,
badanych układów,  narysować charakterystyki
częstotliwościowe
impedancji, reaktancji i kąta
przesunięcia fazowego,
5. Szeregowy obwód RLC  podać definicję rezonansu  wyjaśnić zjawisko Klasa II
(rezonans napięć). napięć, rezonansu napięć,
 podać wzór na częstotliwość  przedstawić wykresy
rezonansową, wektorowe dla przypadku
 wykonać pomiary prądu i gdy częstotliwość obwodu
napięcia w obwodzie jest mniejsza od
szeregowym RLC, częstotliwości
 wyznaczyć charakterystyki rezonansowej (f < fo) oraz
rezonansowe, dla przypadku gdy
 obliczyć impedancję obwodu częstotliwość obwodu jest
szeregowego RLC, większa od częstotliwości
rezonansowej (f < fo),
 wyznaczyć częstotliwość
rezonansową dla zadanych
elementów obwodu
szeregowego RLC,
6. Równoległy obwód RLC  podać definicję rezonansu  wyjaśnić zjawisko Klasa II
(rezonans prądów). prądów, rezonansu prądów,
 podać wzór na częstotliwość  przedstawić wykresy
rezonansową, wektorowe dla przypadku
 wykonać pomiary prądu i gdy częstotliwość obwodu
napięcia w obwodzie jest mniejsza od
równoległym RLC, częstotliwości
73
 wyznaczyć charakterystyki rezonansowej (f <fo) oraz
rezonansowe, dla przypadku gdy
 obliczyć admitancję obwodu częstotliwość obwodu jest
szeregowego RLC, większa od częstotliwości
rezonansowej (f < fo),
 wyznaczyć częstotliwość
rezonansową dla zadanych
elementów obwodu
równoległego RLC,
IV. Pomiary 1. Pomiar parametrów diod  wymienić rodzaje diod  scharakteryzować Klasa II
elementów i układów półprzewodnikowych. półprzewodnikowych, parametry diod
elektronicznych.  określić przeznaczenie diod półprzewodnikowych,
półprzewodnikowych,  dobrać metody i przyrządy
 wymienić metody do pomiaru parametrów
wyznaczania parametrów diod diod półprzewodnikowych,
półprzewodnikowych,  wyznaczyć charakterystyki
 narysować symbole diody napięciowo-prądowej diody
prostowniczej, Zenera, prostowniczej, Zenera oraz
fotodiody oraz diody LED, LED, w kierunku
 rozpoznać rodzaje diod po ich przewodzenia i w kierunku
obudowie, zaporowym,
 wykonać połączenia diod
półprzewodnikowych na
podstawie schematów
ideowych,
2. Pomiary parametrów  wymienić rodzaje  scharakteryzować Klasa II
tranzystorów bipolarnych i tranzystorów, parametry tranzystorów
unipolarnych.  opisać polaryzację tranzystora bipolarnych,
w stanie przewodzenia,  scharakteryzować
 opisać układy pracy parametry tranzystorów
tranzystorów bipolarnych i unipolarnych,
unipolarnych,  określić stan pracy
 opisać przeznaczenie tranzystora na podstawie
tranzystorów bipolarnych i pomiarów potencjałów na
unipolarnych, jego wyprowadzeniach,
 rozpoznać rodzaje  dobrać metody i przyrządy
tranzystorów po ich obudowie, do pomiaru parametrów
 wykonać połączenia tranzystorów bipolarnych i
74
tranzystorów bipolarnych i unipolarnych,
unipolarnych na podstawie  przedstawić wyniki
schematów ideowych, pomiarów i obliczeń
w postaci wykresów,
 narysować i omówić
charakterystyki
tranzystorów bipolarnych i
unipolarnych,
3. Pomiary w układach ze  wymienić podstawowe układy  określić zasadę działania Klasa II
wzmacniaczem operacyjnym. pracy wzmacniaczy wzmacniacza
operacyjnych, operacyjnego,
 narysować symbole  porównać parametry
podstawowych wzmacniaczy idealne i rzeczywiste
operacyjnych, wzmacniaczy
 wymienić parametry operacyjnych,
wzmacniaczy operacyjnych,  sporządzić charakterystykę
 wykonać połączenia statyczną wzmacniacza
wzmacniacza operacyjnego operacyjnego na podstawie
na podstawie schematów pomiarów,
ideowych,  przeprowadzić pomiar
wzmocnienia napięciowego
wzmacniacza w układzie z
otwartą pętlą,
 przeprowadzić pomiar
wejściowego napięcia
niezrównoważenia,
4. Badanie multiplekserów i  opisać sposób działania  określić zastosowanie Klasa II
demultiplekserów. multiplekserów i multiplekserów i
demultiplekserów, demultiplekserów,
 wykonać połączenia  określić sposób
multipleksera i zwiększania wejść
demultipleksera na podstawie informacyjnych
schematów ideowych, multipleksera i
 na podstawie pomiarów demultipleksera,
wyznaczyć tablicę prawdy  zrealizować zadaną funkcję
badanego układu, logiczną na badanym
multiplekserze,
 zrealizować zadaną funkcję
75
logiczną na badanym
demultiplekserze,
5. Pomiary parametrów  podać definicję generatora  scharakteryzować Klasa II
generatorów. przebiegów elektrycznych, parametry generatorów,
 wymienić rodzaje  określić zastosowanie
generatorów, generatorów,
 połączyć i uruchomić  sprawdzić wpływ zmian
generator Hartleya (Colpittsa), napięcia zasilania na pracę
 wykonać pomiar częstotliwości generatorów przebiegów
i amplitudy napięcia elektrycznych,
wyjściowego oscyloskopem
dla zadanych wartości
pojemności,
Zajęcia edukacyjne powinny być realizowane w pracowni elektryczno-elektronicznej wyposażonej w:

 stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, wyposażone w urządzenie wielofunkcyjne i projektor multimedialny;
 stanowiska pomiarowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) zasilane napięciem 230/400 V prądu przemiennego, zabezpieczone ochroną
przeciwporażeniową, wyposażone w wyłączniki awaryjne oraz wyłącznik awaryjny centralny, zasilacze stabilizowane napięcia stałego, zadajnik stanów
logicznych, autotransformatory, generatory funkcyjne, przyrządy pomiarowe: mierniki analogowe, multimetry cyfrowe, oscyloskopy analogowe i cyfrowe,
zestawy elementów elektrycznych, elektronicznych oraz optoelektronicznych w formie pojedynczych elementów lub zestawów (trenażerów), przewody i
kable łączeniowe, trenażery układami elektrycznymi i elektronicznymi przystosowane do pomiarów ich parametrów, transformatory jednofazowe, łączniki
i wskaźniki, makiety z układami elektronicznymi do badania: wzmacniaczy, generatorów napięć sinusoidalnych i impulsowych, stabilizatorów, filtrów,
układów modulacji, komparatorów, dyskryminatorów, oraz katalogi elementów elektrycznych i elektronicznych.
Część zajęć może odbywać się w pracowni wyposażonej w stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wyposażone w komputer,
specjalistyczne oprogramowanie umożliwiające symulację układów elektrycznych i elektronicznych oraz oprogramowanie biurowe.
76
1. Karta pracy
Pomiar pojemności metodą techniczną
Schemat układu pomiarowego.
Wyznaczyć pojemność kondensatorów CA1, CA2, CA3,

Wykonać po pięć pomiarów dla pięciu wartości napięć nastawnych generatorem akustycznym. Wyniki zanotować w Tabeli 1
Tabela 1
f [Hz] f = 300 CA1 f = 400 CA2 f = 500 CA3
U [V] 2 2,5 3 3,5 4 2 2,5 3 3,5 4 2 2,5 3 3,5 4
I [mA]
C [mF]
Cśr [mF]
77
Wyznaczyć pojemność zastępczą kondensatorów CA1, CA2, CA3 połączonych równoległe, szeregowo a następnie połączonych w układzie mieszanym.
Wyniki zanotować w Tabeli 2
Tabela 2
CA1, CA2, CA1, CA2, CA1, CA2, CA3
f [Hz] f =900 f =200 f =400
CA3szer. CA3rów. miesz.
U [V]
I [mA]
C [mF]
Cśr [mF]
Cw z obl. = Cw z obl. = Cw z obl. =
Cw [mF]
Proponowany czas na wykonanie zadania 2 godz. lekcyjne.
Proponowane zadania testowe

Zadanie 1
1. Który z symboli przedstawia diodę pojemnościową?
A B C D
Zadanie 2
Jeśli wartość napięcia UR na rezystorze dekadowym wzrosła dwukrotnie, przy nie zmienionej wartości prądu, to wartość rezystancji
A. wzrosła o połowę.
B. nie uległa zmianie.
C. wzrosła dwukrotnie.
78
D. zmalała dwukrotnie.
Zadanie 3
Określ rodzaj wzmacniacza operacyjnego przedstawionego na rysunku.
A. Całkujący.
B. Odwracający.
C. Różniczkujący.
D. Nieodwracający.
Strategia przeprowadzanej ewaluacji będzie polegała na tzw. twardej analizie danych, którymi są oceny zdobywane przez uczniów za realizowane zadania
w formie pracy indywidualnej lub zespołowej, które wymagają znajomości czynności zawodowych (kompetencji twardych), kompetencji personalnych
i społecznych oraz organizacji pracy małych zespołów (kompetencji miękkich) pod względem kierowania zespołem i wykonywania określonych zadań w
zespole. Zebrane dane zostaną poddane analizie ilościowej i jakościowej przy użyciu narzędzia, którym jest statystyka matematyczna.
uczniów z egzaminu zawodowego.
79
Wykonywanie sieci LAN

1. Rozpoznawanie i stosowanie norm wykorzystywanych przy projektowaniu i budowie sieci komputerowej.
2. Poznanie elementów składowych systemu okablowania strukturalnego.
3. Nabycie wiedzy z zakresu zasad i sposobu wykonywania rysunku technicznego oraz wykorzystywania programów komputerowych do tworzenia rysunków
technicznych i dokumentacji sieci LAN.
4. Poznanie zasad wykonywania kosztorysu.
5. Kształtowanie umiejętności wykonywania dokumentacji projektowej i powykonawczej sieci LAN.
6. Nabycie wiedzy z zakresu zasad i sposobu wykonywania testów i pomiarów sieci komputerowej.
Cele operacyjne:
1) rozpoznać i zastosować normy dotyczące okablowania strukturalnego.
2) rozpoznać elementy składowe systemu okablowania strukturalnego.
3) wykonać dokumentację projektową i powykonawczą sieci LAN.
4) wykonać testy okablowania sieci LAN.
5) zlokalizować i usunąć awarie struktury fizycznej sieci LAN
6) określić zasady tworzenia rysunku technicznego.
7) zastosować programy komputerowe do tworzenia rysunków technicznych i dokumentacji sieci komputerowej.
MATERIAŁ NAUCZANIA WYKONYWANIE SIECI LAN

I. Projektowanie 1. Normy i zalecenia dotyczące  podać definicję normy,  podać nazwy podstawowych Klasa II
lokalnej sieci okablowania strukturalnego.  wymienić cechy normy, norm związanych z
komputerowej.  rozróżnić oznaczenia normy projektowaniem i budową sieci
międzynarodowej, komputerowych,
europejskiej i krajowej,  stosować normy dotyczące
okablowania strukturalnego,
 stosować zalecenia dotyczące
projektowania sieci
komputerowych,
2. Elementy składowe systemu  podać definicję systemu  scharakteryzować elementy Klasa II
okablowania strukturalnego. okablowania strukturalnego, składowe systemu okablowania
 podać ogólny schemat strukturalnego,
80
systemu okablowania  określić maksymalne odległości
strukturalnego, dla poszczególnych części
 wymienić elementy składowe systemu okablowania,
punktów dystrybucyjnych,
 scharakteryzować i stosować
jednostki opisujące
wysokości urządzeń sieci
komputerowej,
3. Kosztorysowanie.  podać definicję kosztorysu,  stosować zasady Klasa II
 rozróżnić rodzaje kosztorysowania,
kosztorysów,  wykonać kosztorys materiałowy
 podać podstawowe zasady projektu,
kosztorysowania,
 podać elementy składowe
ceny kosztorysowej,
 rozróżnić pojęcia przedmiar,
obmiar, KNR,
 rozróżnić programy do
kosztorysowania,
4. Wykonanie projektu sieci  wymienić zalecenia  stosować zalecenia dotyczące Klasa II
LAN. stosowane przy projektowania sieci
projektowaniu sieci komputerowych,
komputerowych,  dobrać ilość i rodzaj elementów
 podać zasady dotyczące sieci LAN stosownie do jej
projektowania sieci LAN, wielkości z uwzględnieniem
 podać elementy składowe ewentualnej rozbudowy,
dokumentacji projektowej,  wykonać projekt sieci LAN
 wybrać topologię sieci, zgodnie ze wstępnymi
 określić elementy niezbędne założeniami,
do wykonania sieci
komputerowej,
 scharakteryzować rodzaje
skrętki komputerowej,
II. Rysunek 1. Podstawy rysunku  rozróżnić i stosować arkusze  przygotować i wypełnić arkusz Klasa II
techniczny. technicznego. rysunkowe, rysunkowy,
 rozróżnić i stosować rodzaje  zastosować zasady rzutowania
linii rysunkowych, prostokątnego i
81
 określić zasady aksonometrycznego,
przygotowania arkusza  wykonać rzutowanie brył,
rysunkowego,  zastosować zasady
 zdefiniować pojęcie rzutu, wymiarowania,
 określić zasady rzutowania  zwymiarować rysunek
prostokątnego i złożonego detalu,
aksonometrycznego,
 wykonać rzutowanie figur
płaskich,
 zdefiniować pojęcie wymiaru
rysunkowego,
 rozróżnić linie wymiarowe i
pomocnicze linie wymiarowe,
 określić zasady
wymiarowania,
 zwymiarować prosty rysunek,
III. Komputerowe 1. Wspomaganie  rozróżnić oprogramowanie  stosować oprogramowanie do Klasa II
wspomaganie projektowania schematów za do wykonywania schematów wykonywania schematów sieci,
projektowania. pomocą specjalistycznych sieci,  wykonać rysunek sieci
programów komputerowych.  zainstalować i obsługiwać komputerowej za pomocą
oprogramowanie programu wspomagającego
wspomagające projektowanie,
projektowanie,
 wykonać prosty rysunek z
wykorzystaniem programu
komputerowego,
 wykonać rysunek rzutu
pomieszczenia za pomocą
programu wspomagającego
projektowanie,
2. Wspomaganie  rozróżnić oprogramowanie  stosować oprogramowanie Klasa II
projektowania rysunków do wykonywania rysunków wspomagające projektowanie,
technicznych za pomocą technicznych,  wykonać rysunek techniczny z
specjalistycznych programów  zainstalować i obsługiwać wykorzystaniem programu
komputerowych. oprogramowanie wspomagającego
wspomagające projektowanie,
projektowanie,  wykonać rysunek sieci
 rozróżnić elementy na komputerowej z
82
rysunku technicznym, wykorzystaniem programu
 wykonać prosty rysunek wspomagającego
techniczny z wykorzystaniem projektowanie,
programu komputerowego,
IV. Wykonanie, 1. Wykonanie i modernizacja  wymienić podstawowe etapy  odczytać schemat fizyczny sieci Klasa II
testy i pomiary sieci LAN. wykonania instalacji komputerowej,
sieci LAN. okablowania,  sporządzić zapotrzebowanie
 podać zalecenia instalacyjne materiałowe na podstawie
dotyczące okablowania, projektu,
 określić zagrożenia na jakie  stosować zalecenia instalacyjne
narażone są zainstalowane dotyczące okablowania,
kable,  eliminować zagrożenia
 podać dwie podstawowe dotyczące instalowanego
sekwencje stosowane przy okablowania,
terminowaniu skrętki  dobierać narzędzia oraz
komputerowej, materiały instalacyjne,
 wykonać patchcord wg  montować elementy pasywne
podanej sekwencji, sieci,
 rozróżnić elementy sieciowe  montować elementy aktywne
na podstawie specyfikacji sieci,
technicznej,  wykonać rekonfigurację i
 rozróżnić elementy sieci dostosować sieć komputerową
komputerowej w do nowych potrzeb,
dokumentacji projektowej,
 rozpoznać potrzeby
modernizacji sieci
komputerowej,
2. Testy i pomiary sieci LAN.  podać podstawowe rodzaje  scharakteryzować podstawowe Klasa II
testów sieci LAN, rodzaje testów sieci LAN,
 rozróżnić parametry toru  scharakteryzować parametry
miedzianego, toru miedzianego,
 rozróżnić urządzenia służące  dobrać metody i przyrządy
do wykonywania testów i pomiarowe do wykonania
pomiarów sieci LAN, testów i pomiarów okablowania
 wykonać testy okablowania strukturalnego,
miedzianego,  wykonać pomiary sieci LAN
 analizować wyniki testów i
pomiarów sieci LAN,
83
 lokalizować i usuwać awarie
struktury fizycznej sieci LAN,
V. Dokumentacja 1. Wykonanie dokumentacji  wyróżnić elementy składowe  stosować zasady tworzenia Klasa II
powykonawcza powykonawczej sieci LAN. dokumentacji dokumentacji powykonawczej
sieci LAN. powykonawczej sieci, sieci,
 podać zasady tworzenia  opracowywać materiały
dokumentacji dokumentacji powykonawczej
powykonawczej sieci, sieci,
 podać różnice zawartości  wykonać dokumentację
dokumentacji projektowej i powykonawczą sieci wg
powykonawczej, przyjętych zasad.
 skompletować materiały
dokumentacji
powykonawczej.
Zajęcia można realizować w pracowni z podziałem na grupy (1 osoba przy jednym stanowisku komputerowym), których wielkość powinna być określona
przez dyrektora i być dostosowana do warunków oraz bazy dydaktycznej szkoły.
Zajęcia edukacyjne powinny być realizowane w pracowni do projektowania sieci LAN wyposażonej w:
 stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z pakietem programów biurowych, oprogramowaniem multimedialnym wyposażone
w projektor multimedialny, urządzenie wielofunkcyjne oraz pomoce dydaktyczne do kształtowania wyobraźni przestrzennej,
 stanowiska komputerowe dla uczniów (jedno stanowisko dla jednego ucznia) z pakietem programów biurowych, oprogramowaniem multimedialnym oraz
z oprogramowaniem do komputerowego wspomagania projektowania (np. VISIO i AUTOCAD),
 normy dotyczące zasad wykonywania rysunku technicznego, przykładowe rysunki wykonawcze dotyczące instalacji sieci LAN, oraz w pracowni do
wykonywania montażu elementów sieci LAN wyposażonej w:
 stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z pakietem programów biurowych, oprogramowaniem multimedialnym wyposażone
w projektor multimedialny, urządzenie wielofunkcyjne oraz pomoce dydaktyczne do kształtowania wyobraźni przestrzennej,
 stanowiska dla uczniów (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) wyposażone w stół o powierzchni umożliwiającej uczniom montaż okablowania sieciowego,
krzesło i kosz na odpadki,
 elementy kompletnej szafy krosowej (np. szafa, organizery) przeznaczone do montażu na stanowiskach dla uczniów,
 elementy osprzętu strukturalnego (gniazda kompletne, gniazda KEYSTONE, moduły, adaptery, ramki),
 panele krosowe możliwe do montażu w stanowiskowej szafie krosowej (panele kompletne, panele nie kompletne wraz z modułami),
 tablica przystosowana do montażu okablowania strukturalnego wraz z gniazdami,
 kable krosowe zgodne z typem gniazd modułowych i karty sieciowej,
84
 wiertarko-wkrętarkę akumulatorową,
 zestaw narzędzi monterskich,
 materiały zużywalne: kabel UTP (drut, skrętka), wtyki RJ-45 (drut, skrętka), oznaczniki do kabli, opaska rzepowa, kanały instalacyjne,
 zaciskarkę do kabli UTP oraz nóż krosowniczy LSA,
 tester okablowania strukturalnego lub analizator sieci strukturalnej.
Pracownia do projektowania sieci LAN powinna być podłączona do sieci lokalnej z dostępem do Internetu z możliwością separacji portów do stanowisk
komputerowych dla uczniów.
Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się stosowanie sprawdzianów pisemnych, testów osiągnięć szkolnych, odpowiedzi ustnych oraz
obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania ćwiczeń. Sprawdzenie osiągnięcia przez ucznia założonych szczegółowych celów kształcenia będzie możliwe
poprzez zastosowanie odpowiednich narzędzi bieżącego pomiaru dydaktycznego (opracowanych przez nauczyciela) oraz obserwację ucznia podczas
wykonywania przez niego ćwiczeń. Przygotowując ćwiczenia, nauczyciele powinni opracować odpowiednie wskazówki do oceniania osiągnięć uczniów. Jeśli
w ćwiczeniu wystąpi konieczność obserwowania działania praktycznego uczniów, trzeba przygotować także arkusze obserwacji. Osiągnięcie innych
umiejętności wynikających ze szczegółowych celów kształcenia zostanie sprawdzone poprzez ocenę prezentacji wyników wykonanego ćwiczenia lub test
wielokrotnego wyboru specjalnie przygotowany przez nauczyciela.
85
Na bazie rysunku przedstawiającego rozkład i powierzchnie pomieszczeń biurowych budynku:
1. zgodnie z zaleceniami dotyczącymi projektowania sieci komputerowych, dobierz ilość gniazd abonenckich oraz zaproponuj ich lokalizacje
w pomieszczeniach; dobierz wyposażenie punktu dystrybucyjnego, zaproponuj jego optymalną lokalizację,
2. Za pomocą programu komputerowego wspomagającego projektowanie (np. VISIO), wykonaj rysunek przedstawiający wstępnie zaprojektowaną sieć
komputerową. Powinien on zawierać widok pomieszczeń wraz z lokalizacjami punktu dystrybucyjnego, punktów abonenckich oraz sposobem
prowadzenia okablowania poziomego (schemat jednokreskowy).

Zadanie 1
Okablowanie pomiędzy budynkowym punktem dystrybucyjnym a piętrowym punktem dystrybucyjnym jest określane jako budynkowe okablowanie
A. skrośne
B. pionowe.
C. poziome.
86
D. zespolone.
Zadanie 2
Którym symbolem jest oznacza skrętka w ekranie z folii oraz z każdą parą w osobnym ekranie z folii?
A. U/FTP
B. F/FTP
C. S/FTP
D. SF/FTP
Zadanie 3
Polska Norma opisująca sposób badania zainstalowanego okablowania teleinformatycznego jest oznaczona symbolem:
A. PN-EIA 607
B. PN-HD 60364
C. PN-EN 50174
D. PN-EN 30635
Dodatkowo, w trakcie realizacji procesu kształcenia, ewaluacji musi podlegać przekazywany materiał, oraz realizowane zadania ponieważ w branży
teleinformatycznej postęp technologiczny następuje bardzo szybko. W tym celu zalecana jest współpraca polegająca na konsultacjach z pracodawcami /
przedstawicielami z branży, którzy na bieżąco śledzą wszelkie zmiany.
Ewaluacja znacząco wpłynie na sylwetkę absolwenta i pozwoli mu odnaleźć się na rynku pracy. W tym przypadku zalecane jest stosowanie metody
obserwacji i analizy dokumentów z zakresu teleinformatyk.
87
Instalacja i konfiguracja systemów operacyjnych

1. Poznanie zasad instalacji systemów operacyjnych.
2. Poznanie sposobów konfiguracji systemów operacyjnych.
3. Poznanie zasad zabezpieczania systemów operacyjnych.
Cele operacyjne:
1) zainstalować systemy operacyjne.
2) wykonać czynności poinstalacyjne.
3) spersonalizować instalację systemów operacyjnych.
4) zaktualizować systemy operacyjne.
5) przestrzegać zasad licencjonowania systemów operacyjnych.
MATERIAŁ NAUCZANIA INSTALACJA I KONFIGURACJA SYSTEMÓW OPERACYJNYCH

I. Instalacja 1. Instalacja systemów  rozróżnić kolejne etapy  zainstalować system Klasa II
systemu operacyjnych. uruchamiania komputera, operacyjny: kilka systemów
operacyjnego i  zainstalować system operacyjnych na stacji roboczej
programów operacyjny: jeden system (np. MS Windows i Linux),
użytkowych. operacyjny na stacji roboczej  wykonać czynności po instalacji
(np. MS Windows albo w systemie operacyjnym,
Linux),
2. Zarządzanie urządzeniami  zainstalować sterowniki  skonfigurować urządzenia Klasa II
wejścia wyjścia. urządzeń wejścia – wyjścia, peryferyjne,
 zweryfikować i usunąć
ewentualne błędy
zainstalowanych sterowników
urządzeń peryferyjnych w
systemie,
3. Licencjonowanie  rozpoznać rodzaje licencji,  opisać sposoby Klasa II
oprogramowania.  zastosować się do licencjonowania
88
warunków zawartych w oprogramowania
umowach licencyjnych, komputerowego,
 określić listy programów
koniecznych do zainstalowania
oraz typu licencji,
4. Instalacja programów  zainstalować  dobrać oprogramowanie do Klasa II
użytkowych. oprogramowanie użytkowe, realizacji określonych zadań,
 sporządzić wykaz  skonfigurować i zweryfikować
zainstalowanego poprawność działania
oprogramowania zainstalowanych programów
komputerowego, użytkowych,
5. Tworzenie programów  podać definicję programu  dobrać polecenia powłoki Klasa II
wsadowych. sadowego, systemowej do realizacji
 rozpoznać polecenia powłoki zadania,
systemowej,  zastosować zmienne
systemowe w poleceniach
powłoki systemowej,
 zastosować polecenia powłoki
systemowej w programach
wsadowych,
6. Interfejs użytkownika  scharakteryzować interfejs  zastosować tekstowy interfejs Klasa II
systemu operacyjnego. tekstowy użytkownika, użytkownika do komunikacji z
 scharakteryzować interfejs systemem operacyjnym,
graficzny użytkownika,
 zastosować interfejs
graficzny użytkownika do
komunikacji z systemem
operacyjnym,
II. Konfiguracja 1. Zarządzanie systemem  uruchomić system BIOS,  skonfigurować podstawowy Klasa II
systemu wejścia – wyjścia.  odczytać podstawowe system wejścia-wyjścia (BIOS),
operacyjnego. informacje z systemu BIOS,  skonfigurować interfejs między
systemem operacyjnym a
podstawowym programem
wbudowanym w urządzenie
(UEFI),
 włączyć i wyłączyć
komponenty zintegrowane na
płycie głównej,
89
 skonfigurować
spersonalizowane ustawienia
BIOS Setup/UEFI,
 przywrócić konfigurację
domyślną BIOS/UEFI,
2. Konfiguracja narzędzi  skonfigurować narzędzia  skonfigurować narzędzia Klasa II
sytemu operacyjnego. systemu operacyjnego MS systemu operacyjnego na
Windows, urządzeniach mobilnych,
 skonfigurować narzędzia  zastosować polecenia konsoli
systemu operacyjnego systemu MS Windows,
Linux,  zastosować polecenia konsoli
 przypisywać stację roboczą systemu Linuks,
do grupy,  wykonać spersonalizowaną
konfigurację systemu
operacyjnego,
3. Stosowanie aplikacji do  dobrać aplikacje do  dobrać aplikacje do prezentacji Klasa II
przetwarzania danych. przetwarzania danych, danych,
 zastosować wbudowane  zgromadzić dane z
narzędzia systemowe do wykorzystaniem aplikacji,
porządkowania danych,  uporządkować dane z
wykorzystaniem aplikacji,
 zarchiwizować dane z
 przetworzyć dane z
 utworzyć prezentację danych z
4. Zarządzanie plikami.  zdefiniować pojęcia pliku i  wykonać operacje na plikach i Klasa II
katalogu, katalogach,
 założyć i usunąć pliki i  zabezpieczyć pliki i katalogi,
katalogi,  udostępnić pliki i katalogi,
5. Zarządzanie dyskami i  dokonać podstawowego  wykonać podział na partycje, Klasa II
partycjami. podziału dysku, woluminy,
 zastosować podstawowe  zmienić wielkość partycji i
komendy DISKPART, woluminów,
 wykorzystać komendy
DISKPART,
90
III. 1. Tworzenie kopii  rozpoznać metody  dobrać typ kopii Klasa II
Zabezpieczenie bezpieczeństwa. zabezpieczania systemów bezpieczeństwa i strategie
sytemu operacyjnych stacji tworzenia kopii bezpieczeństwa
operacyjnego. roboczych, do określonych warunków,
 rozpoznać typy kopii  wykonać różne typy kopii
bezpieczeństwa, bezpieczeństwa,
 opisać strategie tworzenia
kopii bezpieczeństwa,
 utworzyć punkty
przywracania systemu,
2. Tworzenie obrazów  wykonać obraz systemu  rozróżnić kopię zapasową od Klasa II
systemów operacyjnych. operacyjnego wraz z obrazu,
zainstalowanym
dodatkowym
oprogramowaniem,
 wykonać obraz partycji, na
innej partycji lub
zewnętrznym nośniku
danych,
 wykonać obraz dysku
specjalistycznym
oprogramowaniem,
3. Tworzenie zabezpieczeń  zabezpieczyć system  skonfigurować uprawnienia Klasa II
przed niepożądanym operacyjny przez atakami z dostępu do systemu
dostępem. sieci, operacyjnego,
 zabezpieczać systemy  zastosować politykę haseł
operacyjne przed zgodnie z przyjętym w
zagrożeniami np. wirusy, zakładzie pracy poziomem
robaki, bezpieczeństwa oraz zgodnie z
przepisami prawa,
IV. Aktualizacja 1. Aktualizacja systemu.  zaktualizować system  zaktualizować sterowniki Klasa II
systemu operacyjny, urządzeń peryferyjnych,
operacyjnego.  zainstalować odpowiednie  skonfigurować aktualizację
dodatki i uaktualnienia, aplikacji na stacji roboczej,
 zarządzać sposobami  zastosować programy
aktualizacji systemu umożliwiające porządkowanie
operacyjnego, danych na dysku twardym po
 uporządkować dane po aktualizacji systemu
91
aktualizacji, komputerowego,
2. Aktualizacja aplikacji.  odszukać aktualizacje  zaktualizować aplikacje na Klasa II
aplikacji na dedykowanych stacjach roboczych,
stronach,  określić wpływ aktualizacji na
działanie aplikacji,
przez dyrektora i być dostosowana do warunków oraz bazy dydaktycznej szkoły. Zajęcia edukacyjne powinny być realizowane w pracowni instalacji i
konfiguracji systemów operacyjnych wyposażonej w:
 stanowiska komputerowe - stacja robocza (jedno stanowisko dla jednego ucznia, ewentualnie grupę dwu osobową),
 różne systemy operacyjne, niezbędne oprogramowanie na nośnikach zewnętrznych,
 oprogramowanie narzędziowe diagnostyczne i zabezpieczające,
 tablice poglądowe,
 katalogi branżowe,
 drukarka lub kserokopiarka z wbudowaną kartą sieciową,
 projektor multimedialny.
Pracownia podłączona do sieci lokalnej z dostępem do internetu z możliwością separacji portów do stanowisk dydaktycznych
92
Skonfiguruj system operacyjny komputera, w tym celu:
1. Utwórz użytkowników:
„ala” hasło: zaq1@WSX
„olek” hasło: xsw2#EDC
Użytkownicy nie mogą zmieniać hasła.
2. Użytkownik „ala” ma mieć prawa administratora.
3. Utwórz punkt przywracania systemu o nazwie zajęcia.
4. Utwórz na dysku C: folder o nazwie „wtorek”
5. Folder C:\wtorek zabezpiecz tak, aby użytkownicy administratorzy oraz użytkownik „olek” mieli pełne prawa dostępu.
6. Utwórz kopię zapasową na dysku D:, która ma zawierać tylko pliki z folderu C:\wtorek
7. Skonfiguruj politykę haseł zgodnie z wytycznymi:
• hasło musi spełniać wymagania co do złożoności,
• minimalna długość hasła 2 znaki,
• minimalny okres ważności hasła 10 dni,
• maksymalny okres ważności hasła 50 dni,
• wymuszaj tworzenie historii haseł 5 pamiętanych haseł.
Proponowany czas na wykonanie zadania 2 godz. lekcyjne

Zadanie 1
Aby w systemie Windows ustawić właściwości wszystkich zainstalowanych urządzeń lub wyświetlić ich listę, należy użyć narzędzia
A. devmgmt.msc
B. dnsmgmt.msc
C. diskmgmt.msc
D. dhcpmgmt.msc
Zadanie 2
Która czynność nie służy do personalizacji systemu operacyjnego Windows?
93
A. Ustawienie koloru lub kilku przenikających się kolorów jako tła pulpitu.
B. Ustawienie opcji wyświetlania pasków menu i pasków narzędziowych.
C. Ustawienie domyślnej przeglądarki internetowej.
D. Ustawienie wielkości partycji wymiany
Zadanie 3
Do wykonania obrazu dysku twardego można użyć programu
A. Digital Image Recovery
B. Acronis True Image
C. HW Monitor
D. SpeedFan
Strategia przeprowadzanej ewaluacji będzie polegała na tzw. twardej analizie danych, którymi są oceny zdobywane przez uczniów za realizowane zadania w
formie pracy indywidualnej lub zespołowej, które wymagają znajomości czynności zawodowych (kompetencji twardych), kompetencji personalnych i
społecznych oraz organizacji pracy małych zespołów (kompetencji miękkich) pod względem kierowania zespołem i wykonywania określonych zadań w
Dodatkowo, w trakcie realizacji procesu kształcenia, ewaluacji musi podlegać przekazywany materiał, oraz realizowane zadania ponieważ w informatyce
postęp technologiczny następuje bardzo szybko. W tym celu zalecana jest współpraca polegająca na konsultacjach z pracodawcami / przedstawicielami z
branży, którzy na bieżąco śledzą wszelkie zmiany.
obserwacji i analizy dokumentów z zakresu teleinformatyki.
94
Instalacja i konfiguracja urządzeń sieciowych

1. Poznanie zasad konfiguracji parametrów urządzeń sieciowych.
2. Poznanie sposobów konfiguracji urządzeń sieciowych.
3. Poznanie zasad zapewnienia bezpieczeństwa w lokalnych sieciach komputerowych.
4. Kształtowanie umiejętności systematyzowania i rozszerzania wiedzy z zakresu konfiguracji i zarządzania urządzeń sieciowych.
Cele operacyjne:
1) zainstalować oprogramowanie symulacyjne i diagnostyczne sieci lan.
2) skonfigurować przełączniki sieciowe.
3) skonfigurować urządzenia bezprzewodowe do pracy w sieci.
4) zapewnić bezpieczeństwo w lokalnych sieciach komputerowych.
5) posługiwać się dokumentacją techniczną urządzeń sieciowych.
MATERIAŁ NAUCZANIA INSTALACJA I KONFIGURACJA URZĄDZEŃ SIECIOWYCH

I. Struktura adresu 1. Adresy fizyczne.  wymienić sposoby zapisu Klasa II
logicznego oraz adresu fizycznego,
fizycznego w  rozróżnić rodzaje adresów
sieciach fizycznych,
komputerowych. 2. Adresy logiczne.  rozróżnić adresy klasowe i  wykonać sumaryzację Klasa II
bezklasowe, podsieci,
 wymienić sposoby  dobrać zakresy adresów do
przydzielania adresów IPv4 i potrzeb,
IPv6,
 podzielić sieć na podsieci,
2. Oprogramowanie 1. Symulatory sieci  scharakteryzować budowę,  obsługiwać symulator: Klasa II
do symulacji i komputerowych. zasadę działania oraz funkcje (pobierać urządzenia z
monitorowania sieci symulatorów sieciowych, biblioteki, uruchamiać
komputerowych.  zainstalować i uruchomić urządzenia, wymieniać i
oprogramowanie symulacyjne dodawać moduły, łączyć
95
(np. CISCO Packet Tracer), urządzenia sieciowe),
2. Narzędzia do  wymienić funkcje programu  ustawić filtry Klasa II
monitorowania sieci. Wireshark, przechwytywania w
 zainstalować Wireshark w Wireshark,
dowolnym systemie  stosować program
operacyjnym, Wireshark,
 uruchomić w środowisku
symulacyjnym narzędzie
Wireshark,
 skonfigurować opcje
przechwytywania danych,
III. Działanie i 1. Funkcje przełączników  scharakteryzować budowę i  scharakteryzować funkcje Klasa II
konfiguracja zarządzalnych. zasadę działania przełączników
przełączników przełączników, zarządzalnych,
sieciowych.  wymienić funkcje  opisać metody
przełączników zarządzalnych, zabezpieczania
 określić sposoby konfiguracji przełączników przed
przełączników, niekontrolowanym
dostępem,
2. Konfiguracja wstępna.  skonfigurować nazwę  skonfigurować Klasa II
przełącznika, użytkowników lokalnych i
 ustawić hasła, nadać im uprawnienia,
 nadać adres IP z maską,  skonfigurować dostęp do
 ustawić adres bramy zdalnego logowania po
domyślnej, ssh,
 skonfigurować dostęp do  przeprowadzić aktualizację
zdalnego logowania telnet, oprogramowania
przełączników,
3. Konfiguracja wirtualnych  określić sposoby  skonfigurować protokół do Klasa II
sieci (Virtual LAN). konfigurowania VLAN, zarządzania wieloma
 skonfigurować VLAN i nadać sieciami wirtualnymi GVRP
nazwę, (VTP),
 przypisać porty do VLAN,
 skonfigurować połączenie
trunk (tagowanie),
4. Konfiguracja portów  skonfigurować tryb pracy,  zabezpieczyć port przed Klasa II
przełącznika. szybkość, funkcję auto-MDIX nieautoryzowanym
na portach przełącznika, dostępem (port security),
96
 skonfigurować port do  skonfigurować protokół
monitorowania ruchu obsługujący agregację
(mirroring, span), łączy (funkcjonalność
 monitorować ruchu LACP - Link Aggregation
narzędziem Wireshark, Control Protocol),
 przeprowadzić analizę
monitorowanego ruchu,
IV. Działanie i 1. Funkcje i tryby pracy  wymienić funkcje punktu  scharakteryzować zasadę Klasa II
konfiguracja urządzeń bezprzewodowych. dostępowego AP w sieciach działania punktu
urządzeń sieci LAN, dostępowego AP w
bezprzewodowych.  opisać interfejsy punktu sieciach LAN,
dostępowego AP,  określić tryby pracy punktu
 wymienić tryby pracy punktu dostępowego AP w
dostępowego AP, sieciach LAN,
 scharakteryzować
parametry konfiguracyjne
punktu dostępowego AP,
2. Konfiguracja początkowa.  przywrócić ustawienia  przeprowadzić aktualizację Klasa II
fabryczne urządzeń, oprogramowania urządzeń
 zalogować się do punktu bezprzewodowych,
dostępowego,
 zmienić domyślne hasło
administratora,
 ustawić adres IP z maską,
adres IP serwera DNS na
interfejsach: LAN i WAN
punktu dostępowego,
 ustawić adres IP bramy
domyślnej na interfejsie WAN,
3. Konfiguracja parametrów  włączyć lub wyłączyć sieć  ustawić szyfrowanie Klasa II
sieci bezprzewodowej punktu bezprzewodową, transmisji i przydzielić
dostępowego.  wybrać tryb pracy, klucze szyfrujące,
 wybrać kanał pracy,  skonfigurować filtrację
 ustawić identyfikator SSID, adresów MAC,
 włączyć lub wyłączyć
rozgłaszanie sieci,
 wybrać odpowiedni rejon
pracy urządzenia,
97
4. Konfiguracja serwera  włączyć funkcję DHCP Server  skonfigurować rezerwację Klasa II
DHCP. dla protokołu IPv4, adresu IP dla podanego
 ustawić początkowy adres IP MAC adresu,
oraz końcowy adres IP,  skonfigurować parametry
 ustawić adres IP bramy serwera DHCP dla
domyślnej i serwera DNS, protokołu IPv6,
 ustawić czas dzierżawy,
 ustawić nazwę domeny,
5. Konfiguracja dodatkowych  wymienić metody  skonfigurować ruting Klasa II
usług w sieci przekierowania portów, sieciowy,
bezprzewodowej.  skonfigurować przekierowanie  skonfigurować Firewall,
portów w ruterze Wi-Fi,  wykonać skanowanie
 ustawić zdalny dostęp do pasma z wykorzystaniem
urządzenia, dostępnego
 skonfigurować kontrolę oprogramowania,
dostępu dla stacji roboczych,  rozbudować zasięg sieci
 skonfigurować harmonogram bezprzewodowej z
pracy urządzeń wykorzystaniem
bezprzewodowych, repeaterów Wi-Fi.
 dobrać optymalny kanał dla
urządzenia
bezprzewodowego, aby
zminimalizować oddziaływanie
innych sieci,
Uwaga: Konfigurację parametrów urządzeń sieciowych należy przeprowadzać w środowisku symulacyjnym i rzeczywistym - na sprzęcie różnych
producentów.
Zajęcia należy realizować w pracowni z podziałem na grupy (1 osoba przy jednym stanowisku), których wielkość powinna być określona przez dyrektora i być
dostosowana do warunków oraz bazy dydaktycznej szkoły.
Zajęcia edukacyjne powinny być realizowane w pracowni Instalowanie i konfiguracja urządzeń sieciowych wyposażonej w:
 projektor multimedialny,
 drukarkę z wbudowaną przewodową kartą sieciową (interfejs RJ-45),
 stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do internetu, z pakietem programów biurowych, oprogramowaniem multimedialnym,
urządzenie wielofunkcyjne oraz pomoce dydaktyczne do kształtowania wyobraźni przestrzennej,
98
oraz stanowiska dla uczniów wyposażone w
 stoły o powierzchni umożliwiającej uczniom rozmieszczenie urządzeń sieciowych,
 4 gniazda 230 V/50 Hz oraz listwę zasilającą umożliwiającą podłączenie wszystkich urządzeń,
 2 gniazda RJ-45 z doprowadzoną lokalną siecią komputerową,
 zestaw komputerowy z zainstalowanym systemem operacyjnym umożliwiający konfigurację urządzeń sieciowych,
 programowalne przełączniki sieciowe (co najmniej 1 dla jednego ucznia) różnych producentów,
 punkty dostępowe z funkcją rutera i serwera DHCP (1 dla jednego ucznia),
 oprogramowanie do symulacji lokalnych sieci komputerowych,
 tablice poglądowe, katalogi branżowe.
Pracownia podłączona do sieci lokalnej z dostępem do Internetu z możliwością separacji portów do stanowisk dydaktycznych.
99
Karta pracy
W środowisku symulacyjnym połącz urządzenia zgodnie z rysunkiem.
Konfiguracja wstępna:
 przełączniki nazwij zgodnie z rysunkiem, wyłącz rozwiązywanie nazw przez serwer DNS
 komunikat powitalny: dostęp zabroniony
 hasło szyfrowane dostępu do trybu uprzywilejowanego okmnji
 hasło do linii konsoli: qazxsw
 hasło do wirtualnych terminali (np.telnet): edcvfr
Przypisz wszystkim komputerom adresy IP z puli X.0.0.128/26, gdzie X jest numerem Twoim w dziennik na pracowni IKUS. Przydzielone adresy nanieś na
kartę pracy.
Połącz przełączniki łączem typu trunk.
Na przełącznikach uruchom usługę VTP (GVRP):
 przełącznik switchS1 ustaw jako serwer VTP, pozostałe przełączniki (switchS2 i switchS3) mają być klientami VTP
100
 nazwa domeny VTP cwiczenie, hasło twojeimię
 na przełączniku switchS1 załóż VLAN 7 z nazwą owca, VLAN 8 z nazwą kot, VLAN 9 z nazwą pies.
 sprawdź czy skonfigurowane VLAN’y pojawiły się na klientach VTP
Do każdego VLAN’u przypisz po 1 porcie, na każdym przełączniku, do portów podłącz komputery PC.
Poleceniem ping sprawdź komunikację pomiędzy komputerami, w tych samych VLAN’ach.
Poleceniem ping sprawdź komunikację pomiędzy komputerami w różnych VLAN’ach.
Wnioski zapisz w karcie pracy.

Zadanie 1
Funkcja przełącznika auto-MDIX ma na celu:
A. automatyczną konfigurację interfejsu do pracy w trybie 10/100/1000 Mb/s.
B. automatyczną konfigurację trybu full-duplex na pojedynczym kablu Ethernet lub światłowodzie.
C. automatyczną konfigurację interfejsu do przyłączenia kabla Ethernet prostego lub z przeplotem.
D. wyłączenie i włączenie interfejsu przełącznika w zależności od tego, czy wykryte jest połączenie.
Zadanie 2
Które polecenie spowoduje odrzucanie ramek z niedozwolonego adresu, bez blokowania interfejsu, ale z wpisem do dziennika zdarzeń?
A. S1(config-if)#switchport port-security violation max 1
B. S1(config-if)#switchport port-security violation protect
C. S1(config-if)#switchport port-security violation restrict
D. S1(config-if)#switchport port-security violation shutdown
Zadanie 3
Które polecenie pozwala sprawdzić czy istnieje połączenie pomiędzy poszczególnymi hostami sieci?
A. Dir
B. Find
C. Goto
D. Ping
101
teleinformatycznej postęp technologiczny następuje bardzo szybko. W tym celu zalecana jest współpraca polegająca na konsultacjach
z pracodawcami / przedstawicielami z branży, którzy na bieżąco śledzą wszelkie zmiany.
102
Administrowanie sieciowymi systemami operacyjnymi

1. Poznanie zasad instalacji sieciowych systemów operacyjnych.
2. Poznanie sposobów konfiguracji sieciowych systemów operacyjnych.
3. Poznanie zasad zabezpieczania sieciowych systemów operacyjnych.
Cele operacyjne:
1) zainstalować sieciowe systemy operacyjne.
2) wykonać czynności poinstalacyjne.
3) spersonalizować instalację sieciowych systemów operacyjnych.
4) zaktualizować sieciowe systemy operacyjne.
5) uruchomić i skonfigurować usługi sieciowe na serwerze.
6) przestrzegać zasad licencjonowania sieciowych systemów operacyjnych.
MATERIAŁ NAUCZANIA ADMINISTROWANIE SIECIOWYMI SYSTEMAMI OPERACYJNYMI

I. Sieciowe 1. Charakterystyka sieciowych  rozróżnić sieciowe systemy  scharakteryzować narzędzia Klasa III
systemy systemów operacyjnych z operacyjne, administracyjne,
operacyjne. rodziny Windows.  określić zadania sieciowych
systemów operacyjnych,
 określić usługi sieciowych
licencjonowania systemów
sieciowych,
2. Charakterystyka sieciowych  rozróżnić sieciowe systemy  scharakteryzować narzędzia Klasa III
systemów operacyjnych z operacyjne, administracyjne,
rodziny Linux.  określić zadania sieciowych
 określić usługi sieciowych
103
licencjonowania systemów
sieciowych,
3. Wdrażanie sieciowych  zainstalować sieciowy  zainstalować i skonfigurować Klasa III
systemów operacyjnych z system operacyjny, sieciowe systemy operacyjne,
rodziny Windows.  opracować listę zgodności  zainstalować aktualizacje
sprzętowej, sterowników urządzeń w
 sprawdzić zgodność systemie operacyjnym,
elementów systemu  zmodernizować konfigurację
komputerowego z sieciowym sprzętową serwera i systemu
systemem operacyjnym na operacyjnego,
podstawie listy zgodności
sprzętowej,
4. Wdrażanie sieciowych  zainstalować sieciowy  zainstalować i skonfigurować Klasa III
systemów operacyjnych z system operacyjny, sieciowe systemy operacyjne,
rodziny Linux.  opracować listę zgodności  zainstalować aktualizacje
sprzętowej, sterowników urządzeń w
 sprawdzić zgodność systemie operacyjnym,
elementów systemu  zmodernizować konfigurację
komputerowego z sieciowym sprzętową serwera i systemu
systemem operacyjnym na operacyjnego,
podstawie listy zgodności
sprzętowej,
II Usługi 1. Zarządzanie kontami i  zastosować polecenia  administrować kontami i Klasa III
sieciowe. grupami użytkowników w sieciowe (komendy grupami użytkowników,
sieciowych systemach z systemów operacyjnych),  skonfigurować profile
rodziny Windows.  rozpoznać właściwości kont użytkowników,
użytkowników,  zastosować zasady grup
 rozpoznać rodzaje grup lokalnych i domenowych,
użytkowników,  zmonitorować działania
 rozpoznać rodzaje grup użytkowników sieci
katalogowych, komputerowej na podstawie
logów systemowych,
2. Usługi domenowe systemu  zainstalować kontroler  zarządzać w sposób Klasa III
Windows. domeny, zaawansowany kontrolerem
 utworzyć jednostki domeny,
organizacyjne,  wykorzystać zaawansowane
 utworzyć użytkowników opcje usług domenowych,
104
domenowych,
 dołączyć stację roboczą do
domeny,
3. Zarządzanie kontami i  zastosować polecenia  administrować kontami i Klasa III
grupami użytkowników w sieciowe (komendy grupami użytkowników,
sieciowych systemach z systemów operacyjnych),  skonfigurować profile
rodziny Linux.  rozpoznać właściwości kont użytkowników,
użytkowników,  stosować zasady grup
 rozpoznać rodzaje grup lokalnych i domenowych,
użytkowników,  zmonitorować działania
 rozpoznać rodzaje grup użytkowników sieci
katalogowych, komputerowej na podstawie
logów systemowych,
5. Udostępnianie zasobów w  scharakteryzować podział  nadać uprawnienia i Klasa III
sieci. sieci ze względu na zabezpieczenia do
udostępnianie zasobów udostępnionych zasobów,
(klient - serwer, peer to  zastosować zasady
peer), udostępniania i ochrony
 zidentyfikować zasoby zasobów sieciowych,
sieciowe,  opublikować udostępnione
 korzystać z zasobów zasoby sieciowe korzystając z
katalogowych, usług katalogowych,
 ustalić usługi i zasady  skonfigurować zdalny dostęp
dostępu sieciowego, do serwera,
 określić zasady
udostępniania zasobów
sieciowych w sieciach
lokalnych,
6. Serwer plików.  określić cechy systemu  scharakteryzować funkcje Klasa III
plików, serwera plików,
 zainstalować rolę serwera  skonfigurować serwer plików,
plików,  udostępnić zasoby za pomocą
serwera plików,
7. Instalacja i konfiguracja  określić funkcje DNS,  dokonać zaawansowanej Klasa III
serwera DNS (Domain Name  scharakteryzować konfiguracji serwera DNS,
System). podstawowe rekordy DNS,  sprawdzić poleceniem ping
 skonfigurować strefę oraz nslookup, czy serwer DNS
wyszukiwania do przodu, działa właściwie,
105
 skonfigurować strefę
wyszukiwania wstecznego,
 skonfigurować alians dla
danego rekordu,
 zainstalować serwer DNS,
 dodać nowy host,
8. Instalacja i konfiguracja  zainstalować serwera  sporządzić zakres i wykluczenia Klasa III
serwera DHCP (Dynamic Host DHCP, adresów sieciowych,
Configuration Protocol).  utworzyć nazwę i zakres  dokonać rezerwacji adresów,
adresów w serwerze DHCP,  usunąć klienta z listy
 ustawić czas dzierżawy, rezerwacji,
 ustawić adres IP bramy,  skonfigurować serwer DHCPv6,
 ustawić adres IP serwera
DNS,
9. Instalacja i konfiguracja  zainstalować serwer FTP,  skonfigurować powiązania i Klasa III
serwera FTP (File Transfer  dodać witrynę FTP, protokół SSL,
Protocol).  udostępnić zasoby serwera  ustawić filtrowanie żądań,
FTP dla użytkowników  skonfigurować uwierzytelnianie,
anonimowych,  ustawić reguły autoryzacji,
 skonfigurować ograniczenia
adresów IPv4 i domen FTP,
10. Instalacja i konfiguracja  zainstalować serwer WWW  skonfigurować ustawienia Klasa III
serwera WWW (web server). ze wskazanymi usługami, zaawansowane serwera WWW,
 ustawić dokument domyślny,  udostępnić zasoby z
adres IP oraz numer portu, wykorzystaniem serwera
 wskazać ścieżkę do WWW,
katalogu, w którym znajdują
się pliki strony,
 ustawić unikatową nazwę
hosta,
 ustawić przekierowania http,
11. Rola rutingu i dostępu  zainstalować rolę rutingu i  dodać trasy statyczne na Klasa III
zdalnego. dostępu zdalnego serwerze,
 skonfigurować usługę  skonfigurować zaawansowane
dostępu zdalnego opcje rutingu i dostępu
 skonfigurować usługę zdalnego,
106
rutingu,
12. Serwer wydruku.  zainstalować i korzystać z  skonfigurować serwer wydruku, Klasa III
serwera wydruku,
13. Pulpit zdalny.  określić funkcję usługi pulpit  nawiązać połączenie za Klasa III
zdalny, pomocą pulpitu zdalnego,
 uruchomić usługę pulpitu
zdalnego,
 ustawić zezwolenia na
połączenia,
 wskazać użytkowników do
korzystania z pulpitu
zdalnego,
14. Zarządzanie polisami GPO  określić funkcję GPO,  scharakteryzować typy grup w
(Group Policy Objects).  zmodyfikować wstępnie domenie,
skonfigurowane zasady  zdefiniować reguły
(m.in. zasady haseł dla kont dziedziczenia zasad grupy
użytkowników) obowiązujące przez kontenery podrzędne,
wszystkie obiekty w  ustawić delegowanie uprawnień
domenie, do zarządzania zasadami
 utworzyć nowy obiekt zasad grupy,
grupy,  zweryfikować ustawienia zasad
 złączyć obiekty GPO w grupy dla określonego
strukturze Active Directory użytkownika lub komputera,
na poziomie domeny lub
jednostki organizacyjnej,
III Wirtualizacja 1. Programy do wirtualizacji  wymienić i opisać programy  porównać programy do Klasa III
systemów operacyjnych do wirtualizacji systemów wirtualizacji systemów
operacyjnych, operacyjnych,
 zainstalować program do  dobrać program do wirtualizacji
wirtualizacji systemów systemów operacyjnych,
operacyjnych,  skonfigurować program do
wirtualizacji systemów
operacyjnych,
2. Instalacja systemu  zainstalować systemy  skonfigurować systemy Klasa III
operacyjnego na maszynie operacyjne na maszynie operacyjne maszyny wirtualnej
wirtualnej wirtualnej, do pracy w lokalnej sieci,
 zainstalować programy
użytkowe na maszynach
107
wirtualnych,
IV. Awarie 1. Lokalizowanie awarii  wymienić i opisać przyczyny  zgromadzić informacje o pracy i Klasa III
sieciowych sieciowych systemów awarii sieciowych systemów wydajności sieciowego systemu
systemów operacyjnych. operacyjnych, operacyjnego,
operacyjnych.  monitorować pracę i  dobrać narzędzia
wydajność serwera oraz diagnostyczne w celu lokalizacji
systemu operacyjnego, awarii,
 udokumentować
spostrzeżenia, działania i
wyniki pracy systemów
serwerowych,
2. Usuwanie awarii sieciowych  wymienić i opisać rodzaje  określić prawdopodobną Klasa III
systemów operacyjnych. awarii sieciowych systemów przyczynę awarii sieciowego
operacyjnych, systemu operacyjnego,
 stwierdzić awarię systemu,  zabezpieczyć dane przed ich
utratą przed usunięciem awarii,
 usunąć zidentyfikowaną awarię,
 zweryfikować poprawność
działania systemu,
V. 1. Zabezpieczanie sieciowych  określić metody ataków  skonfigurować zaporę sieciową Klasa III
Zabezpieczenia systemów operacyjnych przed sieciowych, (firewall),
sieciowych szkodliwym oprogramowaniem.  scharakteryzować metody  dobrać zabezpieczenia
systemów zabezpieczania sieciowych sieciowych systemów
operacyjnych. systemów operacyjnych operacyjnych przed szkodliwym
przed szkodliwym oprogramowaniem,
oprogramowaniem,  zainstalować oprogramowanie
zabezpieczające sieciowy
system operacyjny przed
szkodliwym oprogramowaniem,
 skonfigurować zgodnie z
wymaganiami oprogramowanie
szkodliwym oprogramowaniem,
2. Zabezpieczanie sieciowych  zmonitorować ruch w sieci,  wykonać kopie bezpieczeństwa Klasa III
systemów operacyjnych przed  scharakteryzować typy kopii danych,
niekontrolowanym przepływem bezpieczeństwa,  zastosować fizyczne środki
informacji oraz utratą danych.  opisać strategie tworzenia zabezpieczenia serwera
108
kopii bezpieczeństwa, (zasilacze awaryjne, macierze
 dobrać typ kopii dyskowe RAID),
bezpieczeństwa i strategie  zastosować politykę haseł
tworzenia kopii zgodnie z przyjętym w
bezpieczeństwa do zakładzie pracy poziomem
określonych warunków, bezpieczeństwa danych oraz
 utworzyć kopie zgodnie z przepisami prawa,
bezpieczeństwa,  utworzyć macierz RAID,
 zastosować narzędzia
diagnostyczne,
 dobrać metody
zabezpieczenia sieciowych
systemów operacyjnych
przed niepożądanym
dostępem,
 określić zasady ochrony
zasobów sieciowych w
sieciach lokalnych,
przez dyrektora i być dostosowana do warunków oraz bazy dydaktycznej szkoły. Zajęcia edukacyjne powinny być realizowane w pracowni administrowania
sieciowymi systemami operacyjnymi wyposażonej w:
 projektor multimedialny,
 kompletny zestaw komputerowy –dostosowany do roli serwera z sieciowym systemem operacyjnym (Linux i Windows), z procesorami
umożliwiającymi wirtualizacje i z 2 kartami sieciowymi z pakietem programów biurowych, oprogramowaniem multimedialnym - dla nauczyciela
oraz stanowiska dla uczniów wyposażone w:
 kompletny zestaw komputerowy – dostosowany do roli serwera z sieciowym systemem operacyjnym (Linux i Windows), z procesorami
umożliwiającymi wirtualizacje i z 2 kartami sieciowymi z pakietem programów biurowych – (1 zestaw dla 1 ucznia),
 4 gniazda 230 V/50 Hz,
 1 gniazdo RJ-45 z doprowadzoną lokalną siecią komputerową,
 przełącznik sieciowy,
109
 tablice poglądowe, katalogi branżowe,
 oprogramowanie typu zapora sieciowa (firewall),
 oprogramowanie do monitorowania pracy sieci,
 tablice poglądowe, katalogi branżowe.
Pracownia podłączona do sieci lokalnej z dostępem do Internetu z możliwością separacji portów do stanowisk dydaktycznych
pracy można zastosować instrukcje do zadań, podawanie dodatkowych zaleceń, instrukcji do pracy indywidualnej, udzielanie konsultacji indywidualnych. W
pracy grupowej należy zwracać uwagę na taki podział zadań między członków zespołu, by każdy wykonywał tę część zadania, której podoła, jeśli charakter
Przeprowadź monitorowanie logowań użytkowników do serwera oraz monitorowanie wydajności serwera. W tym celu odczytaj informacje:
• logowania do systemu w ostatnim tygodniu,
• dotyczące wykorzystania zasobów procesora, sieci oraz pamięci dla dwóch przypadków:
o podczas braku uruchomionych aplikacji;
o podczas uruchomionych dowolnych dwóch aplikacji.
Informacje zapisz w pliku tekstowym na pulpicie konta Administrator pod nazwą właściwą info.txt.
Opracuj wnioski wynikające z odczytanych informacji oraz porównania wykorzystania wskazanych zasobów procesora podczas dwóch różnych stanów jego
pracy. Wnioski zapisz na pulpicie konta Administrator pod nazwą właściwą wnioski.txt.
110
Zadanie 1
Jednym ze sposobów utrudnienia osobom niepowołanym dostępu do sieci bezprzewodowej jest
A. wyłączenie szyfrowania.
B. zmiana kanału nadawania sygnału.
C. wyłączenie rozgłaszania identyfikatora sieci.
D. zmiana standardu szyfrowania z WPA na WEP.
Zadanie 2
Który z protokołów jest stosowany do pobierania plików?
A. FTP
B. HTTP
C. H.323
D. NetBEUI
Zadanie 3
Który ze znaków w systemach z rodziny Windows należy zastosować podczas udostępniania zasobu ukrytego w sieci?
A. ?
B. #
C. @
D. $
Strategia przeprowadzanej ewaluacji będzie polegała na tzw. twardej analizie danych, którymi są oceny zdobywane przez uczniów za realizowane zadania w
formie pracy indywidualnej lub zespołowej, które wymagają znajomości czynności zawodowych (kompetencji twardych), kompetencji personalnych i
społecznych oraz organizacji pracy małych zespołów (kompetencji miękkich) pod względem kierowania zespołem i wykonywania określonych zadań w
Dodatkowo, w trakcie realizacji procesu kształcenia, ewaluacji musi podlegać przekazywany materiał, oraz realizowane zadania ponieważ w teleinformatyce
postęp technologiczny następuje bardzo szybko. W tym celu zalecana jest współpraca polegająca na konsultacjach z pracodawcami / przedstawicielami z
branży, którzy na bieżąco śledzą wszelkie zmiany.
111
PRAKTYKA ZAWODOWA
Cele ogólne przedmiotu

1. Wykonywanie dokumentacji projektowej i powykonawczej sieci LAN.
2. Wykonywanie testów i pomiarów sieci komputerowej.
3. Instalowanie i konfigurowanie systemów operacyjnych.
4. Konfigurowanie urządzeń sieciowych.
5. Instalowanie i konfigurowanie sieciowych systemów operacyjnych.
Cele operacyjne:
1) wykonać dokumentację projektową i powykonawczą sieci LAN.
2) określić zasady przeprowadzania i wykonać testy sieci LAN.
3) zainstalować systemy operacyjne.
4) skonfigurować przełączniki sieciowe.
5) skonfigurować urządzenia bezprzewodowe do pracy w sieci.
6) zainstalować i skonfigurować sieciowe systemy operacyjne.
7) zainstalować i skonfigurować usługi serwerowe.
MATERIAŁ NAUCZANIA PRAKTYKA ZAWODOWA

I. 1.Projektowanie lokalnej sieci  rozróżnić oznaczenia  stosować normy dotyczące Klasa III
Wykonywanie komputerowej. normy międzynarodowej, okablowania strukturalnego,
sieci LAN. europejskiej i krajowej,  wykonać kosztorys
 rozróżnić pojęcia materiałowy projektu,
przedmiar, obmiar, KNR,  dobrać ilość i rodzaj
 rozróżnić programy do elementów sieci LAN
kosztorysowania, stosownie do jej wielkości,
 określić elementy  wykonać projekt sieci LAN
niezbędne do wykonania zgodnie ze wstępnymi
sieci komputerowej, założeniami,
 określić koncepcję i  ustalić rozmieszczenie
technologię sieci serwerów (DHCP,DNS itp.),
112
komputerowej,
 wykonać plan adresacji
sieci,
2.Wykonywanie rysunku  rozróżnić linie wymiarowe i  przygotować i wypełnić arkusz Klasa III
technicznego. pomocnicze linie rysunkowy,
wymiarowe,  zwymiarować rysunek
 określić zasady złożonego detalu,
wymiarowania,  wykonać rysunek sieci,
 zwymiarować prosty komputerowej z
rysunek, wykorzystaniem programu
 wykonać rysunek rzutu wspomagającego
pomieszczenia za pomocą projektowanie,
programu  projektować sieć
wspomagającego komputerową,
projektowanie,
3.Wykonanie testów i  wykonać testy okablowania  dobrać metody i przyrządy Klasa III
pomiarów sieci LAN. miedzianego, pomiarowe do wykonania
testów i pomiarów
okablowania strukturalnego,
 analizować wyniki testów i
pomiarów sieci LAN,
4.Wykonanie dokumentacji  skompletować materiały  opracowywać materiały Klasa III
powykonawczej sieci LAN. dokumentacji dokumentacji powykonawczej
powykonawczej, sieci,
 wykonać dokumentację
powykonawczą sieci wg
przyjętych zasad,
II. Instalowanie 1. Instalacja systemu  zainstalować system  zainstalować system Klasa III
i operacyjnego i programów operacyjny, operacyjny: kilka systemów
konfigurowanie użytkowych.  zainstalować sterowniki operacyjnych na stacji
systemów urządzeń wejścia – roboczej,
operacyjnych. wyjścia,  skonfigurować i zweryfikować
 użyć poleceń (komendy) poprawność działania
systemowych, zainstalowanych urządzeń
 zainstalować peryferyjnych w systemie,
oprogramowanie użytkowe,  skonfigurować i zweryfikować
poprawność działania
zainstalowanych programów
113
użytkowych,
1.Konfiguracja systemu  uruchomić system BIOS,  skonfigurować podstawowy Klasa III
operacyjnego.  skonfigurować narzędzia system wejścia-wyjścia
systemu operacyjnego MS (BIOS),
Windows,  skonfigurować interfejs
 skonfigurować narzędzia między systemem
systemu operacyjnego operacyjnym a podstawowym
Linux, programem wbudowanym w
 dokonać podstawowego urządzenie (UEFI),
podziału dysku,  wykonać różne operacje na
 stosować podstawowe plikach i katalogach,
komendy DISKPART,  dokonać podziału na partycje,
woluminy,
 zmieniać wielkość partycji i
woluminów,
2.Zabezpieczenie sytemu  utworzyć punkty  wykonać różne typy kopie Klasa III
operacyjnego. przywracania systemu, bezpieczeństwa danych,
 utworzyć obrazy systemów  skonfigurować uprawnienia
operacyjnych, dostępu do systemu
 zabezpieczać system operacyjnego,
operacyjny przez atakami z
sieci oraz zawirusowaniem,
3.Aktualizacja systemu  zaktualizować system  zaktualizować aplikacje na Klasa III
operacyjnego. operacyjny, stacjach roboczych,
 zaktualizować sterowniki
urządzeń peryferyjnych,
III. Instalowanie 1.Określanie struktury adresu  rozróżnić rodzaje adresów  dobrać zakresy adresów do Klasa III
i logicznego oraz fizycznego w fizycznych, potrzeb,
konfigurowanie sieciach komputerowych.  rozróżnić adresy klasowe i
urządzeń bezklasowe,
sieciowych.  podzielić sieć na podsieci,
2.Stosowanie oprogramowania  zainstalować i uruchomić  ustawić filtry przechwytywania Klasa III
do symulacji i monitorowania oprogramowanie CISCO w Wireshark,
sieci komputerowych. Packet Tracer,  stosować program Wireshark,
 zainstalować Wireshark w
dowolnym systemie
operacyjnym,
114
Wireshark,
3.Konfigurowanie  ustawić hasła,  skonfigurować użytkowników Klasa III
przełączników sieciowych.  nadać adres IP z maską, lokalnych i nadać im
 ustawić adres bramy uprawnienia,
domyślnej,  skonfigurować dostęp do
 skonfigurować dostęp do zdalnego logowania po ssh,
zdalnego logowania telnet,  skonfigurować protokół do
 skonfigurować VLAN i zarządzania wieloma sieciami
nadać nazwę, wirtualnymi GVRP (VTP),
 przypisać porty do VLAN  skonfigurować protokół
 skonfigurować połączenie obsługujący agregację łączy
trunk (tagowanie), funkcjonalność (LACP - Link
 skonfigurować tryb pracy, Aggregation Control Protocol),
szybkość, funkcję auto-
MDIX na portach
przełącznika,
 skonfigurować port do
monitorowania ruchu
(mirroring, span),
4.Konfigurowanie urządzeń  ustawić adres IP, maskę,  ustawić szyfrowanie transmisji Klasa III
sieci bezprzewodowych. adres IP serwera DNS na i przydzielić klucze szyfrujące,
wszystkich interfejsach  skonfigurować filtrację
punktu dostępowego, adresów MAC,
 ustawić adres IP bramy  skonfigurować rezerwację
domyślnej na interfejsie adresu IP dla podanego MAC
WAN, adresu,
 ustawić identyfikator SSID,  skonfigurować parametry
 ustawić początkowy adres serwera DHCP dla protokołu
IP oraz końcowy adres IP, IPv6,
 ustawić adres IP bramy  skonfigurować ruting
domyślnej i serwera DNS, sieciowy,
 ustawić czas dzierżawy,  skonfigurować Firewall,
 ustawić nazwę domeny  rozbudować zasięg sieci
 skonfigurować bezprzewodowej z
przekierowanie portów w wykorzystaniem repeaterów
ruterze Wi-Fi, Wi-Fi.
 ustawić zdalny dostęp do
115
urządzenia,
 skonfigurować kontrolę
dostępu dla stacji
roboczych,
 skonfigurować
harmonogram pracy
urządzeń
bezprzewodowych,
IV. 1.Instalowanie sieciowych  zainstalować sieciowe  zainstalować i skonfigurować Klasa III
Administrowan systemów operacyjnych. system operacyjne z sieciowe systemy operacyjne,
ie sieciowymi rodziny Windows, Linux,  zainstalować aktualizuje
systemami sterowników urządzeń w
operacyjnymi. systemie operacyjnym,
 zmodernizować konfigurację
sprzętową serwera i systemu
operacyjnego,
2.Instalowanie usług  zainstalować kontroler  administrować kontami i Klasa III
sieciowych. domeny , grupami użytkowników,
 utworzyć jednostki  skonfigurować profile
organizacyjne, użytkowników,
 utworzyć użytkowników  nadać uprawnienia i
domenowych, zabezpieczenia do
 dołączyć stacje roboczą do udostępnionych zasobów,
domeny,  skonfigurować zdalny dostęp
 zastosować polecenia do serwera,
sieciowe (komendy  skonfigurować serwer plików,
systemów operacyjnych),  dokonać zaawansowanej
 zidentyfikować zasoby konfiguracji serwera DNS,
sieciowe,  skonfigurować
 skorzystać z serwera zaawansowane ustawienia
plików, serwera DHCP,
 zainstalować serwer DNS,  skonfigurować serwer FTP,
 utworzyć zakres sieci w  skonfigurować serwer WWW,
serwerze DHCP,  skonfigurować
 zainstalować serwer FTP, zaawansowane ustawienia
 zainstalować serwer rutingu,
WWW,  skonfigurować serwer
 zainstalować rolę dostępu wydruku,
116
zdalnego,  dobrać role do
 zainstalować i skorzystać z zapotrzebowania,
serwera wydruku,  skonfigurować role,
 uruchomić usługę pulpitu  skonfigurować usługi
zdalnego, sieciowe,
 zmodyfikować wstępnie  zarządzać centralnie stacjami
skonfigurowane zasady roboczymi,
(m.in. zasady haseł dla
kont użytkowników)
obowiązujące wszystkie
obiekty w domenie,
 zainstalować wskazaną
role,
 zainstalować usługi
sieciowe,
3.Stosowanie wirtualizacji  zainstalować i  skonfigurować systemy Klasa III
skonfigurować program do operacyjne maszyny
wirtualizacji systemów wirtualnej do pracy w lokalnej
operacyjnych sieci,
 zainstalować systemy
operacyjne,
4.Usuwanie skutków awarii.  stwierdzić awarię systemu,  zmonitorować pracę i Klasa III
wydajność serwera oraz
systemu operacyjnego,
 usunąć zidentyfikowaną
awarię,
 określić prawdopodobną
przyczynę awarii sieciowego
systemu operacyjnego,
5.Zabezpieczanie sieciowych  zmonitorować ruch w sieci,  skonfigurować zaporę Klasa III
systemów operacyjnych.  utworzyć kopie sieciową (firewall),
bezpieczeństwa danych,  zainstalować zgodnie z
 zastosować narzędzia wymaganiami
diagnostyczne, oprogramowanie
szkodliwym
oprogramowaniem,
117
 skonfigurować zgodnie z
wymaganiami
oprogramowanie
szkodliwym
oprogramowaniem,
 wykonać kopie
bezpieczeństwa danych
 utworzyć macierze RAID,
Praktyka zawodowa powinna być prowadzona w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, Centrach Kształcenia Praktycznego lub u pracodawców
mających możliwość realizacji programu praktyk, tzn. mających odpowiednie urządzenia, narzędzia i wyposażenie oraz odpowiednią kadrę z obszaru
teleinformatyki zapewniające rzeczywiste warunki pracy właściwe dla technika teleinformatyka a także kontakt z nowoczesnymi technikami i technologiami.
Liczba godzin zegarowych przeznaczonych na realizację praktyk po danej kwalifikacji: 140 godzin (4 tygodnie).
Osiągnięcia ucznia oceniać na bieżąco będzie opiekun praktyki. Na zakończenie praktyki uczeń musi przedłożyć opiekunowi dziennik praktyki oraz
przygotowane portfolio z dokumentacją wykonywanych podczas praktyki zadań.
Strategia przeprowadzanej ewaluacji będzie polegała na analizie opinii na temat uczniów realizujących praktykę. Zebrane dane zostaną poddane analizie
jakościowej.
Dodatkowo, w trakcie realizacji praktyki zawodowej, ewaluacji musi podlegać materiał do niej przypisany, ponieważ w branży teleinformatycznej zmienia się
on bardzo szybko. Ewaluacja znacząco wpłynie na sylwetkę absolwenta i pozwoli mu odnaleźć się na rynku pracy.
118
Teoria transmisji w sieciach rozległych
1. Charakteryzowanie sieci rozległych.

2. Poznanie zasad transmisji w systemach opartych o media transmisyjne metalowe, światłowodowe i bezprzewodowe.
3. Poznanie podstaw eksploatacji systemów transmisyjnych (opomiarowanie, diagnostyka, reakcje interwencyjne).
4. Kształtowanie umiejętności systematyzowania i rozszerzania wiedzy z zakresu transmisji w sieciach WAN.
Cele operacyjne:
1) scharakteryzować w sposób ogólny sieci rozległe WAN.
2) wymienić i omówić podstawowe techniki pomiarowe dla mediów miedzianych.
3) scharakteryzować techniki łącza dostępowego do sieci WAN realizowanego w systemie z medium metalowym (kabel miedziany).
4) omówić strukturę linii i traktu światłowodowego oraz sposoby diagnostyki w torach optycznych.
5) scharakteryzować techniki łącza dostępowego do sieci WAN realizowanego w systemie światłowodowym (FTTH).
6) omówić realizacje łączy dostępowych i łączy sieci rozległej w systemach bezprzewodowych.
7) scharakteryzować transportowe systemy telekomunikacyjne i ich związek z sieciami WAN.
MATERIAŁ NAUCZANIA TEORIA TRANSMISJI W SIECIACH ROZLEGŁYCH

I. 1. Definicje i pojęcia  podać definicję pojęcia sieci  wymienić rodzaje urządzeń Klasa III
Charakterystyk podstawowe. rozległej, funkcjonujących w sieci
a sieci  określić warstwy modelu rozległej,
rozległych. ISO/OSI w jakich funkcjonuje  wyjaśnić związek pomiędzy
sieć rozległa WAN, sieciami WAN a sieciami
 podać jednostki zajmujące telekomunikacyjnymi
się normalizacją sieci WAN, (operatorzy telekomunikacyjni),
 scharakteryzować ideę
funkcjonowania sieci WAN,
 rozróżnić normy stosowane w
119
sieciach rozległych,
2. Klasyfikacja sieci  podać typowe protokoły  omówić podstawowe protokoły Klasa III
rozległych. łączenia z siecią WAN, łączenia z siecią WAN,
 podać grupy technik łączenia  omówić podstawowe grupy
z siecią WAN, technik łączenia z siecią WAN,
 wymienić metody realizacji  sklasyfikować sieci
sieci rozległych z komputerowe ze względu na
wykorzystaniem różnych technologie transmisji,
mediów transmisyjnych,
II. Dostępowe 1. Opomiarowanie  wymienić rodzaje pomiarów  podać normy dla pomiarów Klasa III
systemy miedzianego toru wykonywanych w pełnym zaawansowanych (szumy,
transmisyjne transmisyjnego. cyklu pomiarowym toru przeniki, tłumienność odbiciowa,
realizowane na metalowego, pojemność),
mediach  określić jednostki pomiarowe  narysować schematy układów
miedzianych. dla poszczególnych pomiarowych dla wszystkich
rodzajów pomiarów w cyklu, pomiarów w cyklu,
 podać podstawowe normy  zinterpretować przykładowe
dla pomiarów w cyklu wyniki pomiarów w kontekście
(rezystancja izolacji, obowiązujących norm,
rezystancja pętli,  podać podstawowe parametry
tłumienność), testera telekomunikacyjnego,
 narysować schematy
podstawowych układów
pomiarowych,
 omówić podstawowe funkcje
testera telekomunikacyjnego,
2. Podstawy cyfryzacji łącza  podać i wyjaśnić podstawy  scharakteryzować metody Klasa III
dostępowego. teoretyczne z zakresu stosowane w transmisji danych
transmisji danych w kontekście realizacji łącza
wykorzystywane w procesie dostępowego,
cyfryzacji łącza  wyjaśnić pojęcie
dostępowego, szerokopasmowości,
 wymienić standardy łącza  omówić ogólnie systemy
dostępowego, dostępu do sieci rozległej (kanał
 omówić fazy rozwoju łączy telefoniczny, xDSL, HFC, FITL,
dostępowych w kontekście satelita),
sposobów realizacji i  podać szybkości transferów
szybkości transferu cyfrowych dla łączy
120
cyfrowego, dostępowych realizowanych w
 wymienić sposoby realizacji różnych technologiach,
łącza dostępowego,
3.Symetryczne łącza  narysować i omówić model  omówić parametry ramek (styk Klasa III
dostępowe (ISDN i HDSL) . odniesienia systemu ISDN- U i styk ST) systemu ISDN-
BRA, BRA,
 podać parametry interfejsów  omówić parametry ramki ISDN-
systemów ISDN, PRA,
 omówić zastosowanie  omówić parametry ramki pola
systemu ISDN-BRA, użytkowego i ramki liniowej
 omówić podstawy systemu systemu HDSL,
ISDN-PRA,  wyjaśnić na czym polega
 narysować model łącza udoskonalenie systemu HDSL
odniesienia HDSL, poprzez system SHDSL,
 podać zastosowania  narysować model łącza
systemów SHDSL, odniesienia systemu SHDSL,
 dokonać analizy widmowej
systemów łącza symetrycznego,
4. Asymetryczne łącza  omówić podział pasma w  scharakteryzować funkcje Klasa III
dostępowe (ADSL i VDSL). systemie ADSL- FDM i poszczególnych bloków
ADSL- EC, jednostek ATU-C i ATU-R,
 podać parametry w podziale  omówić zasady korekcji
pasma systemów ADSL i czasowej i częstotliwościowej,
VDSL,  omówić procedurę inicjalizacji
 omówić model odniesienia łącza ADSL,
systemu ADSL i VDSL,  wyjaśnić różnice pomiędzy
 narysować schemat kolejnymi generacjami
funkcjonalny jednostek ATU- systemów ADSL,
C i ATU-R,  wykonać podstawowe
 podać główne funkcje obliczenia dla systemów ADSL
wybranych bloków jednostek (transfer, pasmo, moc),
ATU,  omówić procedury stosowane w
 omówić ogólnie podział systemach VDSL wykraczające
pasma w systemach VDSL-1 poza procedury stosowane w
i VDSL-2, systemach ADSL (sufiks,
 podać szacunkowe wartości okienkowanie, filtracja zakłóceń
transferów cyfrowych radiowych),
Downstream i Upstream w
121
systemach xDSL,
III. Systemy 1. Budowa linii  narysować schemat blokowy  rozróżnić różne rodzaje Klasa III
światłowodowe światłowodowej. linii światłowodowej i traktu dyspersji w torach
transportowe i światłowodowego, światłowodowych i określić ich
dostępowe.  omówić budowę włókna wpływ na transmisję,
światłowodowego,  omówić szczegółowo budowę i
 podać podstawowe parametry kabli
parametry geometryczne i światłowodowych (tubowy,
transmisyjne włókien rozetowy, OPGW, kable
światłowodowych, stacyjne),
 omówić budowę typowych  rozróżnić różne typy półzłączy
kabli światłowodowych, światłowodowych,
 omówić funkcje  wyszczególnić metody łączenia
poszczególnych elementów włókien światłowodowych,
linii światłowodowej i ich  omówić proces spajania włókien
budowę (ODF, ZK, ZP, tory), światłowodowych według
 podać i omówić ogólnie typowych algorytmów (LID,
poszczególne fazy budowy PAS, RTC, inne),
linii światłowodowej,
2. Opomiarowanie toru  wyszczególnić rodzaje  omówić metody pomiaru Klasa III
światłowodowego. pomiarów dla toru transmisyjnego toru
światłowodowego, światłowodowego (schemat
 podać podstawowe metody układu pomiarowego,
pomiarów transmisyjnych procedura, interpretacja
toru światłowodowego, wyników w kontekście norm),
 opisać ogólnie zasadę  omówić zasadę pomiaru
działania reflektometru reflektometrycznego (schemat,
OTDR, ustawienia wstępne OTDR,
 podać ideę archiwizacja wyników),
reflektometrycznego pomiaru  zinterpretować zdarzenia na
toru światłowodowego, reflektogramie OTDR
 podać wartości (tłumienność, reflektancie,
podstawowych norm dla eventy, opracowanie wyników),
torów światłowodowych  dokonać bilansu
(tłumienność, reflektancja, energetycznego toru
dyspersja), światłowodowego,
 dokonać bilansu pasma
przenoszenia toru
122
światłowodowego,
3. Systemy światłowodowe  narysować schemat blokowy  scharakteryzować poszczególne Klasa III
transportowe. podstawowego systemu bloki w systemie transportowym,
światłowodowego  omówić zasady konwersji E/O i
transportowego (od OLT A O/E w urządzeniach
do OLT B), światłowodowych nadawczo-
 omówić zasadę działania odbiorczych,
OLT w systemie  wyjaśnić zasadę wiążącą
transportowym (schemat spektrum promieniowania
blokowy, funkcje bloków), optycznego z pasmem
 podać ideę funkcjonowania częstotliwości (wzór i jego
systemów zwielokrotnienia interpretacja),
falowego xWDM,  omówić zasadę działania
wzmacniacza optycznego na
przykładzie EDFA,
 rozróżnić i omówić różne
rodzaje wzmacniaczy
optycznych,
 podać przykładowe siatki
częstotliwości w
zwielokrotnieniu xWDM,
 omówić podstawowe
architektury systemów
transportowych (magistrala,
pierścienie),
4. Sieci światłowodowe  podać definicję pojęcia sieci  omówić elementy architektury Klasa III
dostępowe. FITL, sieci FITL,
 rozróżnić poszczególne  dokonać bilansu
rodzaje sieci FITL (FTTC, energetycznego pasywnej sieci
FTTB, FTTH, FTTD), PON,
 podać definicję pojęcia  scharakteryzować elementy
optycznej sieci pasywnej infrastruktury sieci FTTH (WD,
PON, PFCP, SFCP, kable
 wyróżnić rodzaje sieci PON transportowe, dystrybucyjne i
(APON, BPON, GPON, itd.), przyłączeniowe),
 omówić podstawowe  scharakteryzować elementy
topologie sieci FTTH (P2P, sieci wewnątrzbudynkowej
P2MP), (kable, BEP,OTO),
123
 wymienić elementy 
infrastrukturalne sieci FTTH,
 omówić model okablowania
„światłowód w domu”,
 posługiwać się terminologią
dotyczącą całości sieci
FTTH,
IV. 1. Podstawy transmisji  wymienić podstawowe  scharakteryzować wybrane Klasa IV
Bezprzewodowe bezprzewodowej. systemy wykorzystujące systemy bezprzewodowe
systemy transmisję bezprzewodową, (telefonia komórkowa, WLAN,
transmisyjne.  podać podstawowe prawa systemy rozgłoszeniowe, CLR,
propagacji w wolnej DECT, satelitarne),
przestrzeni (długość fali a  podać zależność pomiędzy
częstotliwość, prędkość przenikalnościami EM a
propagacji, prawa Snelliusa), prędkością rozchodzenia się fali
 omówić zjawiska EM,
interferencji, dyfrakcji,  obliczyć budżet mocy systemu
 wyjaśnić pojęcie polaryzacji bezprzewodowego,
fali EM,  wyjaśnić sposób określania
 narysować model łącza parametrów szumowych w łączu
bezprzewodowego (np. bezprzewodowym,
satelitarnego),  obliczyć przepustowość łącza
 omówić elementy składowe bezprzewodowego
bilansu łącza wykorzystując odwrócone
bezprzewodowego, twierdzenie S-H,
 wyjaśnić sens odwróconego  scharakteryzować systemy
twierdzenia Shannona – rozpraszania widma,
Hartleya,
2. Podstawy techniki  podać definicję pojęcia  wyjaśnić zasadę określania Klasa IV
antenowej. antena jako urządzenia, zysku energetycznego G
 dokonać podziału anten anteny,
według kryteriów  rozróżnić pojęcia zysku
kierunkowości i energetycznego i zysku
mechanizmów kierunkowego,
promieniowania,  wykorzystać wzory do obliczeń
 podać określenia parametrów anten (dipolowa,
podstawowych parametrów aperturowa,
anten (kierunkowość, zysk,  podać zastosowanie różnego
124
polaryzacja, impedancja), rodzaju anten w zależności od
 podać jednostki dla wykorzystywanego pasma
podstawowych parametrów częstotliwości,
anten,  wyjaśnić różnicę pomiędzy
 podać definicję WFS i wzór anteną paraboloidalną a
obliczeniowy, offsetową,
 opisać zasadę działania  scharakteryzować budowę
dipola półfalowego, anteny Yagi-Uda,
 opisać zasadę działania  omówić przykładowe
anteny paraboloidalnej, konstrukcje nośne urządzeń
 podać realne wartości radiokomunikacyjnych,
zysków kierunkowych dla
różnych rodzajów anten,
 podać przykłady konstrukcji
nośnych urządzeń
radiokomunikacyjnych,
3. Systemy bezprzewodowe.  scharakteryzować system  wymienić i ogólnie omówić Klasa IV
mobilny GSM (telefonia poszczególne generacje
komórkowa), systemów telefonii komórkowej,
 narysować i omówić  omówić algorytm przetwarzania
schemat funkcjonalny CLR, sygnału mowy w systemie GSM,
 narysować i omówić  omówić rolę systemów
schemat funkcjonalny mobilnych i CLR w realizacji
systemu radiodyfuzyjnego łączy danych w sieci WAN,
(telewizja satelitarna),  omówić standardy systemów
bezprzewodowych w realizacji
łączy teleinformatycznych
(Bluetooth, Wi-Fi, Wimax,
HSPA, LTE),
V. Transmisyjne 1. Systemy zwielokrotnienia  podać zasady  narysować i omówić strukturę Klasa IV
systemy pierwotnego PCM. zwielokrotnienia w dziedzinie ramki i wieloramki systemu
transportowe. czasu (TDM), PCM 30/32,
 podać podstawowe  porównać europejski system
parametry systemu PCM PCM z systemem
30/32, amerykańskim,
 omówić ogólnie funkcje  podać parametry interfejsu
podstawowych bloków analogowego i interfejsu
krotnicy PCM 30/32, cyfrowego krotnicy PCM,
125
 omówić zasadę regeneracji
sygnału cyfrowego,
2. Systemy zwielokrotnienia  podać definicje  określić wartości normatywne Klasa IV
synchronicznego SDH. podstawowych pojęć z dla parametrów oceny jakości
zakresu oceny jakości transmisji (G.821),
transmisji cyfrowej (BER,  omówić strukturę
ES, SES, DM), zwielokrotnienia SDH w wersji
 wymienić różnice pomiędzy ITU,
systemem  omówić rolę nagłówków i
plezjochronicznym a wskaźników w systemie SDH,
systemem synchronicznym,  przedstawić hierarchię
 podać szybkości transmisji zwielokrotnienia SDH,
strumieni plezjochronicznych  omówić struktury
E1 do E5 i T1, zabezpieczające w sieci SDH
 omówić strukturę (Pierścienie),
zwielokrotnienia SDH w  omówić zasadę synchronizacji
wersji ETSI (obowiązująca w w sieci SDH,
Polsce),  scharakteryzować sposoby
 podać kategoryzację wykonywania pomiarów w
sygnalizacji alarmowej w systemach cyfrowych,
systemach cyfrowych,  przeanalizować działanie
 podać znaczenie systemu transmisji cyfrowej na
podstawowych alarmów w podstawie wyników pomiarów i
wersji polskiej i testów,
anglojęzycznej (Bit error,
LOS, LOF, itp.),
Zajęcia można realizować w pracowni bez podziału na grupy lub w sali lekcyjnej. Pracownia przeznaczona do nauki przedmiotu Teoria transmisji w sieciach
rozległych powinna być wyposażona w:
 schematy, modele, wykresy przedstawiające pracę elementów, urządzeń oraz systemów transmisyjnych,
 stoliki jedno lub dwuosobowe dla uczniów,
 biblioteczkę wyposażona w słownik techniczny, podręczniki, czasopisma specjalistyczne i katalogi elementów i urządzeń systemów transmisyjnych.
126
czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce dotyczącej działania elementów, urządzeń oraz systemów transmisyjnych

 kartkówki
Proponowane zadania:
1. Oblicz wartość maksymalną FWHM (kryterium pasma przenoszenia) nadajnika laserowego dla systemu 0,62Gbit/s pracującego na linii
światłowodowej o długości trasowej L= 50km (światłowody typu Jm). Kod wyjściowy systemu 5B/6B. III okno transmisyjne.
2. Oblicz w procentach jaką część przepływności w module STM-1 zajmują RSOH i AU-4 PTR.

Zadanie 1
W teletransmisyjnych plezjochronicznych systemach cyfrowych hierarchii europejskiej symbolem E4 jest oznaczy system o przepływności
A. 130,448 Mb/s
B. 134,368 Mb/s
C. 139,264 Mb/s
D. 144,992 Mb/s
Zadanie 2
Który miernik jest stosowany do lokalizowanie miejsca uszkodzenia miedzianego kabla telekomunikacyjnego?
A. Psofometr.
B. Reflektometr TDR.
127
C. Reflektometr OTDR.
D. Miernik bitowej stopy błędów.
Zadanie 3
Akronim TDM oznacza zwielokrotnienie
A. kodowe.
B. częstotliwościowe.
C. w dziedzinie czasu.
D. w dziedzinie długości fali.
matematycznej.
Dodatkowo, w trakcie realizacji procesu kształcenia, ze względu na szybkość zmian techniczno – technologicznych w branży telekomunikacyjnej, ewaluacji
128
Sieci komutacyjne
1. Poznanie architektury telefonicznych sieci przewodowych i bezprzewodowych.

2. Poznanie zagadnień dotyczących budowy i działania protokołów sygnalizacyjnych w sieciach komutacyjnych.
3. Nabycie wiedzy z zakresu zarządzania i utrzymania sieci komutacyjnych.
4. Kształtowanie umiejętności systematyzowania i rozszerzania wiedzy z zakresu sieci komutacyjnych.
Cele operacyjne
1) porównać techniki komutacji stosowane w sieciach telefonicznych.
2) scharakteryzować rodzaje komutacji wykorzystywane w sieciach telefonicznych.
3) scharakteryzować budowę i zasadę działania przewodowych i bezprzewodowych sieci telefonicznych.
4) scharakteryzować funkcje i rodzaje usług w sieciach PSTN.
5) określić sposoby obliczania ruchu telekomunikacyjnego.
6) opisać narzędzia i protokoły wykorzystywane do zarządzania siecią komutacyjną.
7) rozróżniać normy i instytucje międzynarodowe, europejskie i krajowe odnoszące się do przewodowych i bezprzewodowych sieci telefonicznych.
MATERIAŁ NAUCZANIA SIECI KOMUTACYJNE

I. Techniki 1. Podstawowe pojęcia  podać definicję pojęcia  określić zalety technik komutacji Klasa III
komutacji. dotyczące technik komutacji. komutacja, dla danych obszarów
 wymienić techniki komutacji, zastosowań,
 opisać ogólnie techniki  określić wady technik komutacji
komutacji, dla danych obszarów
 podać zastosowanie zastosowań,
poszczególnych technik
komutacji,
2. Techniki komutacji  opisać komutację kanałów  opisać wielostrumieniową Klasa III
stosowane w sieciach (właściwości, obszary komutację kanałów (definicje,
telefonicznych. zastosowań), właściwości, obszary
 opisać komutację pakietów zastosowań),
129
(definicje, właściwości,  scharakteryzować komutację
obszary zastosowań), pakietów (tryb datagram,
połączenie wirtualne),
II. Sieci 1. Sieci PSTN (Public  podać definicję sieci PSTN,  scharakteryzować usługi w sieci Klasa III
telefoniczne. Switched Telephone Network).  wymienić elementy składowe PSTN,
sieci telefonicznej,  scharakteryzować analogowe
 określić parametry sieci PSTN przetworniki sygnału (mikrofon,
w punkcie NTP, głośnik),
 przedstawić strukturę sieci  wyjaśnić budowę oraz zasadę
telefonicznej, działania układu antylokalnego,
 wymienić urządzenia
końcowe,
 narysować schemat blokowy
aparatu telefonicznego,
2. Sieci ISDN (Integrated  podać definicję sieci ISDN,  scharakteryzować usługi w sieci Klasa III
Services Digital Network).  podać definicję usługi ISDN,
przenoszenia i teleusługi,  scharakteryzować parametry
 opisać rodzaje dostępów w styków: U, S, T, R,
sieci ISDN,  opisać rodzaje terminali
 przedstawić konfigurację abonenckich,
odniesienia dla dostępu  określić przyczyny powstawania
abonenckiego w sieci ISDN, echa w torze,
 narysować i opisać  wyjaśnić zasadę kasowania
konfigurację urządzeń na echa,
styku S,  zdefiniować model odniesienia
 opisać numerację w cyfrowej ISDN,
sieci z integracją usług,
Systemy PBX (Private Branch  wymienić rodzaje central PBX,  scharakteryzować elementy Klasa III
Exchange).  określić rodzaje, i miejsce central PBX,
zastosowań,
Technologia VoIP (Voice over  wymienić i opisać  określić budowę i funkcje Klasa III
Internet Protocol). implementacje usługi VoIP, protokołów: RTP, RTCP, RSVP,
 wymienić protokoły  określić budowę i funkcje
umożliwiające realizację protokołów sygnalizacyjnych
telefonii internetowej, telefonii internetowej (SIP,
 opisać elementy sieci opartej H.323),
na protokole H.323,
130
 przedstawić architekturę
funkcjonalną sieci IP
wykorzystującej protokół SIP,
3.Sieci GSM (Global System  wymienić rodzaje systemów  scharakteryzować protokoły Klasa III
for Mobile Communications). komunikacji ruchomej, stosowane w sieciach telefonii
 przedstawić graficznie komórkowej,
strukturę sieci GSM i opisać  określić budowę i rodzaje usług
poszczególne bloki, w telefonii komórkowej trzeciej
 opisać rodzaje usług w sieci generacji,
GSM,  wyjaśnić budowę i zasadę
 podać definicję sieci telefonii działania systemu cyfrowej
komórkowej trzeciej generacji telefonii komórkowej czwartej
(UMTS), generacji (LTE),
 przedstawić strukturę  opisać system cyfrowej telefonii
funkcjonalną sieci UMTS, komórkowej piątej generacji,
 podać definicję sieci telefonii
komórkowej czwartej
generacji (LTE),
III. Sygnalizacja w 1. Funkcje i rodzaje  wymienić fazy obsługi  określić funkcje sygnalizacji, Klasa III
sieciach sygnalizacji. połączenia w sieciach  scharakteryzować rodzaje
komutacyjnych. komutacyjnych, sygnalizacji,
 przedstawić ogólny przebieg
zestawiania połączenia,
 wymienić i opisać metody
sygnalizacji,
2. Sygnalizacja abonencka.  przedstawić schemat wymiany  scharakteryzować sygnalizację Klasa III
sygnałów w telefonicznym w łączu analogowym,
analogowym łączu  określić funkcje protokołów
abonenckim, poszczególnych warstw
 przedstawić przebieg sygnalizacji DSS1,
wymiany wiadomości
sygnalizacji DSS1 podczas
nawiązywania połączenia,
 wymienić typy wiadomości
sygnalizacyjnych w łączu
cyfrowym,
 przedstawić format ramki
LAPD i opisać poszczególne
131
pola,
3. Sygnalizacja  podać definicję sygnalizacji  określić wady i zalety Klasa III
międzycentralowa. skojarzonej z kanałem, sygnalizacji skojarzonej z Klasa IV
 podać definicję sygnalizacji kanałem,
we wspólnym kanale,  określić wady i zalety
 wymienić funkcje i sygnalizacji we wspólnym
przeznaczenie systemu kanale,
sygnalizacji SS7,  opisać elementy składowe sieci
 przedstawić zestaw sygnalizacyjnej systemu nr 7,
protokołów systemu  scharakteryzować warstwy
sygnalizacji SS7, transferu wiadomości (MTP-1,
 wymienić funkcje realizowane MTP-2, MTP-3),
przez SCCP,  opisać sterowanie połączeniami
 wymienić funkcje realizowane sygnalizacyjnymi (SCCP),
przez TC,  scharakteryzować TC - część
 określić rolę SS7 w sieci aplikacyjną transakcji,
inteligentnej,  scharakteryzować ISUP - część
 określić rolę SS7 w sieciach użytkownika ISDN,
szerokopasmowych,  zdefiniować zarządzanie siecią
 określić rolę SS7 w sieciach SS7 (OMAP),
komórkowych,
 określić rolę SS7 w sieciach
IP,
IV. Budowa i 1.Rodzaje węzłów  przedstawić ogólną budowę  narysować schemat Klasa IV
funkcje węzłów komutacyjnych. węzła komutacyjnego, funkcjonalny centrali i opisać
komutacyjnych.  przedstawić podziały węzłów poszczególne bloki,
komutacyjnych wykorzystując  porównać typy struktur
kryterium technologii koncentratorów,
stosowanej do ich budowy,
 przedstawić podziały węzłów
komutacyjnych ze względu na
sposób transferu informacji w
węźle,
 wymienić rodzaje
koncentratorów,
2. Pola komutacyjne.  podać definicję pola  rozróżnić pola ze względu na Klasa IV
komutacyjnego, rodzaj wejść i wyjść,
132
 rozróżnić symbole pół  rozróżnić pola ze względu na
komutacyjnych, liczbę sekcji,
 wymienić rodzaje pól  przedstawić strukturę pola
komutacyjnych ze względu na komutacyjnego
wskazane kryterium podziału, nieblokowalnego w wąskim
 podać definicję pola sensie,
komutacyjnego  porównać pola komutacyjne
przestrzennego, nieblokowalne w wąskim i
 podać definicję pola szerokim sensie,
komutacyjnego czasowego,  porównać budowę i zasadę
 podać definicję pola działania pola komutacyjnego
komutacyjnego przestrzenno,- przestrzennego z polem
czasowego, czasowym,
V. Teoria ruchu 1. Podstawowe pojęcia teorii  zdefiniować pojęcia: Klasa IV
telekomunikacyjn ruchu telekomunikacyjnego. natężenie ruchu, strumienie
ego. zdarzeń, blokada i jakość
obsługi,
 opisać rodzaje ruchu
2. Pomiar ruchu  wymienić cele pomiaru ruchu  określić zakres pomiaru ruchu Klasa IV
telekomunikacyjnego. telekomunikacyjnego, telekomunikacyjnego,
 opisać sposoby wymiarowania  scharakteryzować model
wiązek telekomunikacyjnych, Erlanga dla wiązki doskonałej
 obliczyć natężenie ruchu na ze stratami,
podstawie wyników
obserwacji łącza,
VI. Zarządzanie 1. Podstawowe pojęcia  wymienić i opisać warstwy  określić testy automatyczne Klasa IV
komutacją. dotyczące eksploatacji i modelu zarządzania związane z łączem abonenckim
utrzymania sieci. telekomunikacją, i zespołem liniowym,
 wymienić i opisać typowe
funkcje utrzymaniowe,
2. Centra zarządzania sieci  wymienić funkcje sieci TMN,  przedstawić architekturę Klasa IV
TMN (Telecommunications  przedstawić model fizyczną sieci TMN i opisać jej
Management Network). zarządzania jakością, komponenty,
 podać definicję dostępności i
niezawodności,
133
Zajęcia można realizować w pracowni bez podziału na grupy lub w sali lekcyjnej. Pracownia przeznaczona do nauki przedmiotu Sieci komutacyjne powinna
być wyposażona w:
 schematy, modele, wykresy przedstawiające budowę sieci i urządzeń komutacyjnych,
 biblioteczkę wyposażona w słownik techniczny, podręczniki, książki, czasopisma specjalistyczne oraz katalogi elementów i urządzeń sieci
komutacyjnych.
Do środków dydaktycznych należy zaliczyć: zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, czasopisma branżowe, katalogi, filmy
i prezentacje multimedialne o tematyce dotyczącej działania przewodowych i bezprzewodowych sieci komutacyjnych.

 kartkówki
1. Przedstaw przykładowy schemat wymiany sygnałów w telefonicznym łączu abonenckim.
2. Scharakteryzuj parametry dostępów BRA i PRA sieci ISDN.

Zadanie 1
134
Ile wynosi maksymalna wartość rezystancji lokalnej pętli abonenckiej dla prądu stałego?
A. 800  bez rezystancji urządzenia końcowego.
B. 1200  bez rezystancji urządzenia końcowego.
C. 1200  wraz z rezystancją urządzenia końcowego.
D. 1400  wraz z rezystancją urządzenia końcowego.
Zadanie 2
Zakończenia wszystkich łączy abonenckich i międzycentralowych doprowadzonych do węzła komutacyjnego znajdują się
A. w zespołach liniowych.
B. w przełącznicy głównej.
C. w zespołach obsługowych.
D. w zespołach połączeniowych.
Zadanie 3
Do zadań bloku MSC sieci GSM należy
A. identyfikacji terminala ruchomego.
B. Zestawienie i rozłączenie połączenia
C. prowadzenie rejestru abonentów gości.
D. prowadzenie rejestru abonentów własnych.

matematycznej.
135
Architektura sieci rozległej
1. Poznanie architektury rozległych sieci komputerowych.

2. Poznanie zagadnień dotyczących budowy i działania protokołów działających w rozległych sieciach komputerowych.
3. Poznanie zagadnień dotyczących budowy i działania urządzeń rozległych sieci komputerowych.
4. Kształtowanie umiejętności systematyzowania i rozszerzania wiedzy z zakresu architektury sieci rozległej.
Cele operacyjne:
1) rozróżnić topologie fizyczne sieci rozległych.
2) porównać architektury sieci rozległych.
3) scharakteryzować rodzaje komutacji wykorzystywane w sieciach WAN.
4) scharakteryzować sieci dostępowe rozległych sieci komputerowych.
5) określić budowę i zasadę działania urządzeń pracujących w rozległych sieciach komputerowych.
6) określić budowę i zasadę działania protokołów internetowych.
7) scharakteryzować algorytmy i protokoły rutingu działające w sieciach IP.
8) określić sposoby zapewnienia bezpieczeństwa w sieciach WAN.
9) opisać narzędzia i protokoły wykorzystywane do zarządzania rozległą siecią komputerową.
10) rozróżniać normy i instytucje międzynarodowe, europejskie i krajowe odnoszące się do sieci rozległych.
MATERIAŁ NAUCZANIA ARCHITEKTURA SIECI ROZLEGŁEJ

I. 1. Topologie fizyczne sieci  podać definicję sieci  scharakteryzować topologię sieci Klasa III
Wprowadzenie komputerowych. rozległej, rozległych,
do sieci  wymienić główne cechy sieci
rozległych. rozległych,
 rozpoznać topologię sieci na
podstawie rysunku i opisu
działania,
2. Standardy i technologie  wymienić organizacje  określić zakres działania Klasa III
sieci WAN. zajmujące się standaryzacją organizacji zajmujących się
136
sieci rozległych, standaryzacją sieci WAN,
 wymienić standardy sieci
WAN,
 rozpoznać technologie sieci
WAN,
3. Porównanie typów ruchu w  wymieć rodzaje ruchu w sieci  określić wartości parametrów dla Klasa III
sieciach rozległych WAN. WAN, poszczególnych rodzajów ruchu,
 scharakteryzować parametry  opisać rodzaje usług sieci WAN,
ruchu sieci WAN
(opóźnienie, przepustowość,
fluktuacja),
4. Hierarchiczny model sieci.  podać definicję  opisać warstwy hierarchicznego Klasa III
hierarchicznego modelu modelu,
sieci,  scharakteryzować cechy
 wymienić warstwy hierarchicznego modelu sieci,
hierarchicznego modelu
sieci,
 sklasyfikować sieci rozległe
ze względu na obszar
działania,
5. Przełączanie w sieciach  scharakteryzować rodzaje  scharakteryzować system Klasa III
WAN. komutacji wykorzystywane w bezpołączeniowy w komutacji
sieciach WAN, pakietów,
 podać przykłady sieci z  scharakteryzować system
komutacją obwodów zorientowany połączeniowo,
(kanałów), komórek, ramek,  porównać techniki komutacji,
pakietów,
II. Technologie 1. Protokół HDLC.  wymienić cechy protokołu  określić typy ramek HDLC, Klasa III
dostępowe HDLC,  określić zastosowanie protokołu
komputerowych  opisać tryby pracy (NRM, HDLC,
sieci rozległych. ARM),
 narysować ramkę HDLC i
opisać znaczenie
poszczególnych pól,
2. Technologia Frame Relay.  określić cechy technologii  scharakteryzować protokół Klasa III
Frame Relay, interfejsu zarządzania LMI,
 narysować ramkę Frame  zdefiniować adresowanie w sieci
137
Relay i opisać znaczenie Frame Relay,
poszczególnych pól,
 podać definicję połączenia
PVC i identyfikatora DLCI,
3. Technologia ATM  określić cechy ATM,  scharakteryzować warstwę Klasa III
(Asynchronous Transfer  wymienić i opisać rodzaje fizyczną ATM,
Mode). styków w sieci ATM,  scharakteryzować warstwę ATM,
 wymienić warstwy i  scharakteryzować warstwę AAL
płaszczyzny w modelu (ATM Adaptation Layer - AAL),
protokołów ATM,  zdefiniować kanały i ścieżki
 przedstawić strukturę wirtualne,
komórki ATM i opisać  scharakteryzować deskryptory
znaczenie poszczególnych ruchu i jakość usług QoS w ATM,
pól,
 opisać rodzajów połączeń w
sieci ATM (PVC, SVC,
SPVC),
 opisać klasy usług (A,B, C,
D) oraz typy usług (CBR,
VBR, ABR, UBR, GFR),
4. Technologia PPP (Point-to-  wymienić funkcje PPP,  scharakteryzować ustanowienie Klasa III
Point Protocol).  przedstawić warstwową sesji,
architekturę PPP,
 narysować ramkę PPP i
opisać poszczególne pola,
5. Technologia MPLS  podać definicję technologii  scharakteryzować elementy sieci Klasa III
(Multiprotocol Label MPLS, MPLS,
Switching).  opisach ogólną zasadę  opisać właściwości i zdolności
działania sieci MPLS, wbudowane w protokół MPLS,
 określić parametry użytkowe  scharakteryzować zarządzanie
technologii MPLS, ruchem w MPLS,
III. Urządzenia 1. Przełączniki ATM.  wymienić funkcje  scharakteryzować przebieg Klasa III
pracujące w sieci przełączników ATM, komutacji w przełącznikach ATM,
WAN.  opisać ogólną budowę
przełączników ATM,
 wymienić funkcję modułów
wejściowych i wyjściowych
138
przełączników,
2. Przełączniki  podać definicję przełącznika  porównać tablice przesyłania w Klasa III
wielowarstwowe. wielowarstwowego, 2 i 3 warstwie (CAM i FIB),
 wymienić typy przełączania
wielowarstwowego,
 wymienić podstawowe cechy
i parametry przełącznika
wielowarstwowego,
3. Rutery IP.  podać ogólną zasadę  porównać przetwarzanie Klasa III
działania ruterów, pakietów w przełącznikach
 wymienić rodzaje ruterów, wielowarstwowych z
 opisać ogólną budowę przetwarzaniem w ruterach,
ruterów IP,  scharakteryzować podstawowe
 przedstawić rodzaje pamięci architektury ruterów,
rutera,  opisać przeznaczenie
 wymienić rodzaje buforów poszczególnych rodzajów
rutera, pamięci,
 przedstawić algorytm  scharakteryzować sposoby
przetwarzania pakietu przez konfiguracji adresów IPv4 i IPv6
ruter, na interfejsach rutera,
 opisać trypy pracy rutera,
 opisać interfejsy ruterów,
 rozróżnić pojęcia:
konfiguracja startowa i
konfiguracja bieżąca,
4. Sprzętowe zapory sieciowe  podać definicję zapory  określić różnice pomiędzy Klasa III
(firewall). sieciowej, programową i sprzętową zaporą
 opisać funkcje i zasadę sieciową,
działania firewalla  scharakteryzować firewalle
sprzętowego, filtrujące pakiety,
 wymienić typy firewalli,  scharakteryzować firewalle
proxy,
5. Terminale VoIP.  podać ogólną zasadę  scharakteryzować protokoły Klasa III
działania terminala VoIP, wykorzystywane przez terminale
 opisać parametry VoIP,
konfiguracyjne terminala
VoIP,
139
IV. Protokoły 1. Protokół internetowy IP  określić sposoby  porównać budowę datagramu Klasa III
internetowy. (Internet Protocol). przydzielania adresów IPv4 z IPv6,
logicznych,  scharakteryzować nagłówki
 podzielić sieci na mniejsze rozszerzeń IPv6,
podsieci oraz dokonać  scharakteryzować budowę
sumaryzacji adresów IPv4 i tablicy forwardowania,
IPv6,  scharakteryzować protokół IPv6
 opisać budowę protokołu Neighbor Discovery,
IPv4 i IPv6,
 podać definicję
forwardowania pakietów IP,
 wyjaśnić pojęcia:
dostarczanie bezpośrednie i
pośrednie,
2. System DHCP i  podać cel stosowania  scharakteryzować budowę Klasa III
autokonfiguracja. protokołu DHCPv4, nagłówka protokołu DHCPv4,
 wymienić sposoby alokacji  przedstawić funkcjonowanie
adresów, protokołu DHCPv4 w kategorii
 opisać opcje DHCPv4, maszyny stanów,
 przedstawić typowy  określić cykl życiowy adresu
scenariusz wymiany DHCPv6,
komunikatów pomiędzy  scharakteryzować bezstanową
klientem a serwerem automatyczną konfigurację
DHCPv4, adresu (SLAAC),
 wymienić tryby stosowania  scharakteryzować
DHCPv6, połączeniowy protokół
 przedstawić graficznie format dynamicznej konfiguracji hostów
komunikatu DHCPv6, dla IPv6 (Stateful DHCPv6),
 opisać wpływ flag M i O  scharakteryzować bezstanowe
komunikatu Router DHCPv6 (użycie komunikatu
advertisement, protokołu Router Advertisement oraz
ICMPv6 na opcje DHCPv6),
adresowania IPv6,
 opisać sposoby, tworzenia
własnego unikalnego
identyfikatora IID,
V. Ruting w 1. Ruting statyczny.  rozróżnić pojęcia protokół  scharakteryzować zawartość Klasa III
sieciach IP. rutowalny i protokół rutingu, tablicy rutingu,
140
 podać definicję rutingu  określić cel stosowania
statycznego, konfiguracji statycznej rutingu w
 podać definicję rutingu sieciach IP,
dynamicznego,  zdefiniować pojęcie ruter
 wymienić wady i zalety ruting brzegowy i ruter szczątkowy,
statycznego,  zsumaryzować podsieci IP,
 podać definicję domyślnej  zdefiniować pojęcie najdłuższe
trasy statycznej, dopasowanie,
 wymienić zasady
sumaryzacji podsieci,
2. Wiadomości wstępne o  wymienić wady i zalety  wyjaśnić pojęcie zbieżności, Klasa III
rutingu dynamicznym. rutingu dynamicznego,  scharakteryzować proces
 sklasyfikować protokoły wypełniania tablic rutingu,
rutingu ze względu na  scharakteryzować przyczyny
obszar stosowania, i występowania pętli rutingu,
algorytm obliczania  zdefiniować mechanizmy
najlepszej trasy, zapobiegające powstawaniu pętli
 podać definicję systemu rutingu,
autonomicznego AS
(Autonomous Systems),
 podać definicję domyślnego
dystansu administracyjnego,
 wymienić charakterystyczne,
domyślne wartości dystansu
administracyjnego,
 podać definicję metryki,
 podać definicję pętli rutingu,
3. Algorytmy występujące w  podać definicję protokołów  określić zgodnie z algorytmem Klasa III
protokołach rutingu. wektora odległości, Bellmana-Forda najkrótsze
 wymienić cechy protokołów ścieżki z jednego źródła w grafie,
wektora odległości,  określić najlepszą (o
 podać definicję protokołów najmniejszym koszcie) ścieżkę w
stanu łącza, grafie łączących jeden, wybrany
 wymienić cechy protokołów węzeł ze wszystkimi pozostałymi
stanu łącza, węzłami zgodnie z algorytmem
 opisać algorytm Bellmana- Dijkstry,
Forda,
141
 opisać algorytm DUAL
(Diffusing Update Algorithm),
 opisać algorytm SPF
Edsgera Dijkstry,
4. Protokół RIP (Routing  wymienić cechy  scharakteryzować działanie Klasa III
Information Protocol). charakterystyczne protokołu protokołu RIP,
RIPv1,  porównać protokoły RIPv1 i
 wymienić cechy RIPv2,
charakterystyczne protokołu  scharakteryzować zadania
RIPv2, liczników protokołów RIP,
 wymienić cechy  określić sposoby uwierzytelniania
charakterystyczne protokołu protokołu RIPv2,
RIPng,
 opisać sposób wyznaczania
metryki,
 przedstawić enkapsulację
RIP w protokół IP,
 opisać metody zapobiegania
pętlom rutingu stosowane w
RIP,
5. Protokół EIGRP.  wymienić cechy  scharakteryzować działanie Klasa IV
charakterystyczne protokołu protokołu EIGRP,
EIGRP,  określić sposób wyznaczania
 przedstawić enkapsulację metryki w EIGRP,
EIGRP w protokół IPv4,  określić zawartość tablic EIGRP:
 wymienić rodzaje tablic rutingu, topologii, sąsiadów,
EIGRP,  scharakteryzować rodzaje
 opisać metody zapobiegania pakietów EIGRP,
pętlom rutingu stosowane w  porównać EIGRP dla IPv4 z
EIGRP, EIGRP dla IPv6,
 określić sposoby uwierzytelniania
protokołu EIGRP dla IPv4
6. Protokół OSPF (Open  wymienić cechy  scharakteryzować działanie Klasa IV
Shortest Path First). charakterystyczne protokołu protokołu OSPF,
OSPF,  określić sposób wyznaczania
 przedstawić enkapsulację metryki w OSPF,
OSPF w protokół IPv4,  określić zawartość tablic OSPF:
142
 wymienić korzyści z rutingu, topologii, sąsiadów,
zastosowania hierarchicznej  scharakteryzować rodzaje
topologii OSPF (OSPF pakietów OSPF,
wieloobszarowego),  opisać proces wyboru rutera
 podać warunki nawiązywania desygnowanego w sieciach
relacji sąsiedztwa, wielodostępowych,
 wymienić typy ruterów w  określić sposoby uwierzytelniania
OSPF wieloobszarowym i protokołu OSPF dla IPv4,
określić ich zadania,
7. Protokół IS-IS (Intermediate  wymienić cechy  scharakteryzować działanie Klasa IV
System to Intermediate charakterystyczne protokołu protokołu IS-IS,
System). IS-IS,  określić sposób wyznaczania
 przedstawić enkapsulacje metryki w IS-IS,
IS-IS w ramce ethernetowej,
 opisać obszary i role
ruterów w protokole IS-IS,
8. Protokół BGP (Border  wymienić cechy  opisać typy wiadomości BGP, Klasa IV
Gateway Protocol). charakterystyczne protokołu  scharakteryzować zestawianie
BGP, sesji BGP,
 wymienić typy relacji
sąsiedztwa między ruterami
BGP,
 określić parametry
wpływające na wybór
najlepszej trasy,
VI. 1. Usługi i protokoły  podać definicję  scharakteryzować algorytmy Klasa IV
Bezpieczeństwo bezpieczeństwa. bezpieczeństwa w sieci, klucza symetrycznego,
w sieci.  wymienić reguły tworzenia  scharakteryzować algorytmy
bezpiecznej sieci, klucza asymetrycznego
 opisać bezpieczne protokoły (algorytmy klucza publicznego),
w internecie,
 podać definicję pojęć:
szyfrowanie i kryptografia,
2. Zapory sieciowe i translacja  wymienić funkcje zapory  scharakteryzować zapory Klasa IV
NAT. sieciowej, sieciowe na ruterach i
 opisać sprzętowe zapory serwerach,
sieciowe,  scharakteryzować rodzaje
143
 wymienić rodzaje stref konfiguracji NAT w sieciach
zaufania, opartych o protokół IPv4,
 opisać mechanizm NAT,  wymienić wady i zalety
 wymienić odmiany NAT, stosowania usługi NAT,
 przedstawić bezpośrednią
interakcję NAT z firewallami,
 podać cel stosowania
translacji NAT w sieciach
opartych o protokół IPv6,
 opisać translację między
IPv4 i IPv6 przy użyciu NAT,
3. Listy kontroli dostępu ACL  podać definicję listy kontroli  porównać listy ACL nazywane i Klasa IV
(Access Control Lists). dostępu, numerowane,
 określić cel stosowania  porównać działanie i parametry
list kontroli dostępu, list kontroli dostępu
 przedstawić algorytm obsługi standardowych z rozszerzonymi,
pakietu IP przy
wykorzystaniu ACL,
 wymienić zasady stosowania
list kontroli dostępu,
 wymienić rodzaje list kontroli
dostępu,
 określić miejsce
umieszczania ACL
standardowej,
 określić miejsce
umieszczania ACL
rozszerzonej,
 określić parametry ACL
standardowej,
 określić parametry ACL
rozszerzonej,
4. Sieci VPN (Virtual Private  podać definicje wirtualnych  określić rodzaje łączy VPN, Klasa IV
Network). sieci prywatnych,  scharakteryzować
 wymienić rodzaje VPN, oprogramowanie VPN,
 opisać topologie połączeń  scharakteryzować protokół GRE
między lokalizacjami, (Generic Routing Encapsulation),
144
 podać definicję tunelowania,  scharakteryzować tunel IPsec,
 opisać rodzaje tuneli VPN,  opisać protokół TLS/SSL,
 wymienić techniki i protokoły  scharakteryzować tunelowanie
tunelowania, punkt-punkt,
VII. Diagnostyka i 1. Narzędzia zarzadzania  przedstawić zasady  zanalizować problem z siecią, Klasa IV
zarządzanie siecią. monitorowania sieci,  scharakteryzować analizatory
siecią.  opisać monitorowanie protokołów sieci,
wydajności, uszkodzeń i
wykorzystania sieci,
 wymienić narzędzia
zarządzania siecią,
2. Protokół SNMP (Simple  wymienić elementy SNMP,  scharakteryzować standardowe Klasa IV
Network Management  wymienić i opisać rodzaje bazy informacyjne zarządzania
Protocol). komunikatów, MIB (Management Information
 wymienić wady i zalety Base),
SNMP,  porównać wersje protokołu
 opisać zadania standardu SNMPv2 z SNMPv3,
monitorowania sieci
komputerowych RMON
(Remote Network
Monitoring),
 opisać ogólnie poszczególne
wersje protokołu SNMP
(SNMPv1, SNMPv2,
SNMPv3),
3. Polecenia diagnostyczne  wymienić etapy  scharakteryzować narzędzia Klasa IV
sieci. rozwiązywania problemów w wiersza poleceń,
sieci,
 wymienić typowe polecenia
sieciowe stosowane do
diagnozowania sieci oraz
podać ich składnię,
Zajęcia można realizować w pracowni bez podziału na grupy lub w sali lekcyjnej. Pracownia przeznaczona do nauki przedmiotu Architektura sieci rozległej
145
 banery i plakaty struktur nagłówków protokołów pracujących w rozległych sieciach komputerowych, modele i schematy przedstawiające pracę
urządzeń rozległych sieci komputerowych;
 biblioteczkę wyposażona w słownik informatyczny, vademecum teleinformatyka, książki i czasopisma specjalistyczne oraz katalogi elementów
i urządzeń rozległych sieci komputerowych.
branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce dotyczącej działania rozległych sieci komputerowych.

 kartkówki,
1. Opisz mechanizmy zapobiegające powstawaniu pętli rutingu w protokole RIP.
2. Przedstaw w postaci tabelarycznej pełną bazę wszystkich łączy (drzewo SPF) dla rutera R1
146
Zadanie 1
Ile bitów w komórce ATM jest przeznaczone na nagłówek?
A. 5
B. 40
C. 48
D. 53
Zadanie 2
Który protokół rutingu dynamicznego został zaprojektowany jako protokół bramy zewnętrznej służący do łączenia ze sobą różnych dostawców usług
internetowych?
A. RIP
B. BGP
C. OSPFv3
D. EIGRPv3
Zadanie 3
Rutery, które zapewniają połączenie z ruterami innych dostawców internetu są nazywane
A. brzegowymi.
B. obszarowymi.
C. szkieletowymi.
D. wewnętrznymi.
147
matematycznej.
148
Język obcy zawodowy w teleinformatyce

1. Poznanie terminologii związanej z zawodem.
2. Prowadzenie rozmów formalnych i nieformalnych.
3. Przygotowywanie korespondencji, notatek i ofert.
4. Posługiwanie się literaturą i prasą obcojęzyczną.
Cele operacyjne:
1) komunikować się w środowisku pracy.
2) przetłumaczyć teksty specjalistyczne związane z zawodem technik teleinformatyk.
3) wynegocjować z pracodawcą warunki pracy oraz z klientem warunki realizacji zadań.
4) przekazać polecenia współpracownikom.
5) utworzyć korespondencję.
MATERIAŁ NAUCZANIA JĘZYK OBCY ZAWODOWY

I. Komunikacja 1. Słownictwo związane  stosować środki językowe  rozpoznać środki językowe Klasa II
w języku z wykonywaniem zadań umożliwiające realizację umożliwiające realizację
obcym. zawodowych oraz dotyczące czynności wykonywanych czynności wykonywanych
organizacji pracy. na stanowisku pracy, w tym na stanowisku pracy, w tym
związanych z zapewnieniem związanych z zapewnieniem
bezpieczeństwa i higieny bezpieczeństwa i higieny pracy,
pracy,  rozpoznawać środki językowe
 stosować środki językowe dotyczące narzędzi, maszyn,
dotyczące narzędzi, maszyn, urządzeń i materiałów
urządzeń i materiałów koniecznych do realizacji
koniecznych do realizacji czynności zawodowych w
czynności zawodowych w branży teleinformatycznej,
branży teleinformatycznej,
dwujęzycznego
149
2. Rozmowa o pracę.  stosować formalny Klasa II
lub nieformalny styl
wypowiedzi adekwatnie
do sytuacji w branży
teleinformatycznej,
 rozpoczynać, prowadzić
i kończyć rozmowę,
grzecznościowe,
3. Rozmowa zawodowa.  stosować formalny  wyrażać swoje opinie Klasa II
lub nieformalny styl i uzasadniać je,
wypowiedzi adekwatnie  pytać o opinie innych,
do sytuacji,  zgadzać się lub nie zgadzać
 rozpoczynać, prowadzić z opiniami innych osób,
i kończyć rozmowę,  dostosowywać styl wypowiedzi
 identyfikować słowa klucze, do sytuacji,
internacjonalizmy w branży  stosować zwroty i formy
teleinformatycznej, grzecznościowe,
4. Organizacja stanowiska  stosować środki językowe  rozpoznawać środki językowe Klasa II
pracy. dotyczące procesów dotyczące procesów i procedur
i procedur związanych związanych z realizacją zadań
z realizacją zadań zawodowych w branży
zawodowych w branży teleinformatycznej,
teleinformatycznej,
 współdziałać z innymi
osobami, realizując zadania
językowe,
5. Wydawanie i rozumienie  znajdować w  wyrażać i uzasadniać swoje Klasa II
poleceń. wypowiedzi/tekście stanowisko,
określone informacje,  wyrażać swoje opinie
 opisywać przedmioty, i uzasadniać je,
działania i zjawiska  pytać o opinie innych,
związane z czynnościami  zgadzać się lub nie zgadzać
zawodowymi w branży z opiniami innych osób,
teleinformatycznej,  stosować zwroty i formy
150
 przedstawiać sposób grzecznościowe,
postępowania w różnych  przekazywać w języku obcym
sytuacjach zawodowych nowożytnym informacje zawarte
(np. udziela instrukcji, w materiałach wizualnych
wskazówek, określa (np. wykresach, symbolach,
zasady), piktogramach, schematach)
(np. filmach instruktażowych),
 przedstawiać publicznie
w języku obcym nowożytnym
wcześniej opracowany materiał,
np. prezentację,
 wykorzystywać kontekst (tam
gdzie to możliwe), aby
w przybliżeniu określić
znaczenie słowa w branży
teleinformatycznej,
6. Negocjowanie warunków  prowadzić proste negocjacje  wyrażać i uzasadniać swoje Klasa II
umowy. związane z czynnościami stanowisko,
zawodowymi w branży  wyrażać swoje opinie
teleinformatycznej, i uzasadniać je,
 pytać o zainteresowania  pytać o opinie innych,
zawodowe i intencje innych  zgadzać się lub nie zgadzać
osób, z opiniami innych osób,
 proponować warunki
zatrudnienia,
 zachęcać do realizacji zadań
zawodowych,
 uzyskiwać i przekazywać
informacje i wyjaśnienia,
grzecznościowe,
obcym nowożytnym
informacje zawarte
151
(np. filmach instruktażowych)
w branży teleinformatycznej,
7. Tworzenie notatek podczas  stosować środki językowe  określać główną myśl Klasa II
rozmowy z klientem. dotyczące świadczonych wypowiedzi/tekstu lub
usług, w tym obsługi klienta fragmentu wypowiedzi/tekstu,
w branży teleinformatycznej,  przedstawiać publicznie
 układać informacje w języku obcym nowożytnym
w określonym porządku, wcześniej opracowany materiał,
 upraszczać (jeżeli to np. prezentację,
konieczne) wypowiedź,
zastępuje nieznane słowa
innymi, wykorzystuje opis,
środki niewerbalne,
8. Korespondencja służbowa  stosować zasady  określać główną myśl Klasa II
w języku obcym, tłumaczenie konstruowania tekstów wypowiedzi/tekstu lub
prostej korespondencji. o różnym charakterze, fragmentu wypowiedzi/tekstu,
 przekazywać w języku  znajdować w wypowiedzi /
polskim informacje tekście określone informacje
sformułowane w języku z branży teleinformatycznej,
teleinformatycznej,
dwujęzycznego
i jednojęzycznego,
9. Informacje na narzędziach  znajdować Klasa II
i towarach branżowych. w wypowiedzi/tekście
określone informacje,
polskim informacje
teleinformatycznej,
obcym nowożytnym
152
dwujęzycznego
i jednojęzycznego,
10. Obcojęzyczna prasa  określać główną myśl  rozpoznawać związki między Klasa II
i literatura specjalistyczna. wypowiedzi/tekstu lub poszczególnymi częściami
fragmentu wypowiedzi/tekstu tekstu z branży
z branży teleinformatycznej, teleinformatycznej,
polskim informacje
obcym nowożytnym,
obcym nowożytnym
dwujęzycznego
i jednojęzycznego,
II. 1. Formularze, specyfikacje  stosować środki językowe  określać główną myśl Klasa II
Dokumentacja i normy w języku obcym. dotyczące formularzy, wypowiedzi/tekstu lub
w języku specyfikacji oraz innych fragmentu wypowiedzi/tekstu,
obcym. dokumentów związanych  znajdować w wypowiedzi /
z wykonywaniem zadań tekście określone informacje,
zawodowych w branży
teleinformatycznej,
 układać informacje
w określonym porządku,
 stosować zasady
konstruowania tekstów
o różnym charakterze,
obcym nowożytnym
informacje zawarte
153
(np. filmach
instruktażowych),
obcym nowożytnym
dwujęzycznego
i jednojęzycznego,
komunikacyjnych,
2. Tabliczki znamionowe  znajdować Klasa II
układów i urządzeń w wypowiedzi/tekście
stosowanych w teleinformatyce. określone informacje
polskim informacje
teleinformatycznej,
obcym nowożytnym
dwujęzycznego
i jednojęzycznego,
3. Obcojęzyczna dokumentacja  określać główną myśl  rozpoznawać związki między Klasa II
specjalistyczna. wypowiedzi/tekstu lub poszczególnymi częściami
fragmentu tekstu z branży
154
wypowiedzi/tekstu, teleinformatycznej,
 znajdować w wypowiedzi /
tekście określone informacje,
polskim informacje
teleinformatycznej,
obcym nowożytnym
dwujęzycznego
i jednojęzycznego,
komunikacyjnych,
Zajęcia można realizować w sali lekcyjnej z podziałem na grupy do 16 osób. Pracownia języka obcego zawodowego powinna być wyposażona w:
- stanowisko dla nauczyciela wyposażone w komputer stacjonarny z oprogramowaniem biurowym i z dostępem do Internetu, z urządzeniem
wielofunkcyjnym;
- projektor multimedialny, telewizor, ekran projekcyjny, tablicę szkolną białą suchościeralną, tablicę flipchart, słuchawki z mikrofonem, system do nauczania
języków obcych;
- stanowisko dla każdego ucznia wyposażone w komputer stacjonarny z oprogramowaniem biurowym z dostępem do Internetu oraz słuchawki z
mikrofonem;
- biblioteczka wyposażona w słowniki, podręczniki i czasopisma specjalistyczne w języku obcym zawodowym.
Do środków dydaktycznych należy zaliczyć: zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla
uczniów, czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce dotyczącej pracy technika teleinformatyka.
Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych technika teleinformatyka. Powinny być
kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu narzędzi i urządzeń związanych z typowymi czynnościami
zawodowymi, porozumiewania się w języku obcym z kontrahentami i pracownikami.
155
Dział programowy „Porozumiewanie się z kontrahentem i współpracownikami w języku obcym” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia,
ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, dyskusji dydaktycznej. Dominują metodą powinna być metoda ćwiczeń.
Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Indywidualizacja pracy uczniów polegać może
na dostosowaniu stopnia trudności zadań oraz czasu ich wykonywania do potrzeb i możliwości uczniów. W zakresie organizacji pracy można zastosować
instrukcje do zadań, podawanie dodatkowych zaleceń, instrukcji do pracy indywidualnej, udzielanie konsultacji indywidualnych. W pracy grupowej należy
zwracać uwagę na taki podział zadań między członków zespołu, by każdy wykonywał tę część zadania, której podoła, jeśli charakter zadania to umożliwia.
Uczniom szczególnie zdolnym i posiadającym określone zainteresowania zawodowe należy zaplanować zadania o większym stopniu złożoności, proponować
samodzielne poszerzanie wiedzy, studiowanie dodatkowej literatury.
Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testów typu „próba pracy”.
Zadanie 1
W formie pisemnej przedstawić rozwiązania poniższych poleceń.
1. Complete the business card:
Name:
Job:
Address:
E-mail address:
Name of the company:
2. Write 5 examples of safety rules at electrician’s work.
3. Write about your work experience, as it would appear on your CV.
Zadanie 2
W formie ustnej przedstawić rozwiązania poniższych poleceń.
1. Introduce yourself.
2. What did you have to do in your last job?
3. What tools do you use in your work?
4. What are your qualifications?

Opracować w języku angielskim ofertę usługi na skonfigurowanie sieci teleinformatycznej. Przygotować ofertę do wysłania drogą mailową i do przesłania
faksem.
156
matematycznej.
157
Wykonanie i eksploatacja transmisyjnych sieci rozległych

1. Poznanie zasad działania układów przetwarzających sygnały.
2. Poznanie zasad obsługi przyrządów do pomiaru parametrów kabli telekomunikacyjnych.
3. Poznanie sposobów pomiaru parametrów miedzianych i światłowodowych kabli telekomunikacyjnych.
4. Nabycie wiedzy z zakresu zasad i sposobu łączenia kabli telekomunikacyjnych.
5. Poznanie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania pomiaru parametrów kabli telekomunikacyjnych.
6. Poznanie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas montażu urządzeń i łączeniu kabli telekomunikacyjnych.
7. Kształtowanie umiejętności systematyzowania i rozszerzania wiedzy z zakresu pomiarów urządzeń i kabli telekomunikacyjnych.
Cele operacyjne:
1) wykonać pomiary parametrów układów przetwarzających sygnały (modulatory, przetworniki A/C i C/A).
2) dobrać metodę i wykonać pomiary parametrów kabli miedzianych i światłowodowych.
3) zastosować zasady bezpieczeństwa podczas wykonywania pomiarów w kablach telekomunikacyjnych.
4) zastosować zasady bezpieczeństwa podczas montażu urządzeń i łączeniu kabli telekomunikacyjnych.
5) zanalizować działanie urządzeń telekomunikacyjnych na podstawie alarmów oraz wyników przeprowadzonych testów i pomiarów.
6) posługiwać się dokumentacją techniczną przyrządów stosowanych do pomiarów kabli miedzianych i światłowodowych.
7) posługiwać się dokumentacją techniczną elementów i urządzeń do łączenia włókien światłowodowych.
MATERIAŁ NAUCZANIA WYKONANIE I EKSPLOATACJA TRANSMISYJNYCH SIECI ROZLEGŁYCH

I. BHP na 1. BHP i ochrona  opisać zasady i przepisy  stosować zasady BHP i ochrony Klasa III
stanowisku przeciwpożarowa podczas dotyczące bezpieczeństwa przeciwpożarowej podczas
pracy. wykonywania i eksploatacji i higieny pracy podczas wykonywania i eksploatacji
transmisyjnych sieci wykonywania i eksploatacji transmisyjnych sieci
miedzianych. transmisyjnych sieci miedzianych,
miedzianych,
 scharakteryzować przepisy
ochrony przeciwpożarowej i
ochrony środowiska podczas
158
wykonywania i eksploatacji
transmisyjnych sieci
miedzianych,
 wymienić środki ochrony
przeciwpożarowej
stosowane w urządzeniach
telekomunikacyjnych,
pierwszej pomocy
porażonym prądem
elektrycznym,
2. BHP podczas montażu i  przestrzegać zasad i  przestrzegać zasad i przepisów Klasa III
pomiarów kabli przepisów dotyczących dotyczących bezpieczeństwa
światłowodowych. bezpieczeństwa i higieny i higieny pracy podczas
pracy podczas montażu kabli wykonywania i pomiarów
światłowodowych, traktów światłowodowych,
 przestrzegać zasad i
przepisów dotyczących
montażu kabli
światłowodowych,
3. Organizacja pracy na  zapoznać się z regulaminem Klasa III
stanowisku. pracowni,
 korzystać z narzędzi, sprzętu
i urządzeń zgodnie z ich
przeznaczeniem,
 korzystać z wyposażenia
stanowiska pracy po
udzielonym instruktażu i pod
159
grupowej,
pracowni,
II. Przyrządy 1.Ogólne zasady i rodzaje  wymienić wielkości, wartości  określić wielkości logarytmiczne Klasa III
pomiarowe pomiarów w teletransmisji. i jednostki miary w stosowane w telekomunikacji i
stosowane w pomiarach ich jednostki,
testach i teletransmisyjnych,  scharakteryzować parametry
pomiarach  przedstawić ogólne zasady charakteryzujące sygnały
telekomunikac pomiarów, pomiarowe,
yjnych kabli  wymienić rodzaje pomiarów
miedzianych. teletransmisyjnych,
 wymienić i ogólnie omówić
metody pomiarów
(bezwzględną i
porównawczą),
2. Przyrządy pomiarowe w  przedstawić podział narzędzi  scharakteryzować budowę i Klasa III
teletransmisji. i przyrządów w pomiarach zasadę działania generatora
transmisyjnych, funkcyjnego,
 sklasyfikować pomocniczy  scharakteryzować budowę i
sprzęt pomiarowy, zasadę działania testera
 podać definicję zakresu telekomunikacyjnego,
pomiarowego i klasy  porównać parametry
dokładności miernika, analogowych i cyfrowych
 wybrać wielkość i zakres przyrządów pomiarowych,
mierzoną na mierniku,  dobrać mierniki do pomiaru
 określić sposób włączania zadanej wielkości,
mierników w mierzony  określić zastosowanie sprzętu
obwód, pomocniczego w pomiarach
 obliczyć wartość wielkości teletransmisyjnych,
mierzonej na podstawie  określić konsekwencje błędnie
wskazań miernika, dobranego zakresu
 ustawić zakres przyrządu pomiarowego,
cyfrowego,  szacować wartość mierzoną,
 wymienić rodzaje błędów,  odczytać i zinterpretować
 obsługiwać mierniki wyświetlane wyniki pomiarowe,
przeznaczone do pomiarów
wielkości elektrycznych,
 obsługiwać przyrządy
160
specjalistyczne dedykowane
do pomiarów
teletransmisyjnych,
 wymienić metody prezentacji
wyników pomiarów,
III. 1.Pomiar czwórników.  wymienić rodzaje pomiarów  określić parametry czwórników, Klasa III
Telekomunikac czwórników,  narysować charakterystykę filtru
yjne kable  zdefiniować i opisać na podstawie wyników
miedziane. działanie filtrów pomiarów,
częstotliwościowych,  zastosować wzory obliczeniowe
 dobrać przyrządy pomiarowe dla tłumienności (falowej,
wykorzystywane w skutecznej i niedopasowania),
pomiarach filtrów  zastosować wzory obliczeniowe
częstotliwościowych, dla impedancji falowej,
 połączyć filtry i sprawdzić ich  wykonać podstawowe pomiary
działanie, czwórnika (tłumienności,
 wymienić rodzaje impedancja),
tłumienności czwórników,  zanalizować podstawowe
 dobrać przyrządy pomiary czwórnika
pomiarowych (tłumienności, impedancja),
wykorzystywanych w
pomiarach tłumienności i
impedancji czwórników,
2. Pomiary miedzianego kabla  wymienić i opisać parametry  opisać metody pomiaru Klasa III
telekomunikacyjnego. miedzianego toru parametrów mechanicznych,
telekomunikacyjnego, propagacyjnych i związanych z
 narysować schematy do kompatybilnością
pomiaru parametrów elektromagnetyczną w torach
miedzianego toru miedzianych,
telekomunikacyjnego,  wykonać pomiar tłumienności
 wyznaczyć tłumienność toru niedopasowania i impedancji
transmisyjnego korzystając z falowej toru transmisyjnego,
metody porównania mocy,  obliczyć parametry jednostkowe
 wykonać pomiar żył kabla telekomunikacyjnego,
tłumienności toru  zanalizować parametry toru
transmisyjnego przy pomocy miedzianego na podstawie
testera wyników pomiaru,
161
 wykonać pomiar rezystancji
pętli abonenckiej,
 wykonać pomiar rezystancji
izolacji w kablu
telekomunikacyjnym,
 wykonać pomiar przeników
pomiędzy parami kabla
 posługiwać się
dokumentacją techniczną
dotyczącą torów
transmisyjnych i linii
abonenckich, katalogami i
instrukcjami obsługi oraz
przestrzegać norm w tym
zakresie,
3. Lokalizacja uszkodzeń w  określić zasady lokalizacji  określić kolejność czynności Klasa III
linii abonenckiej oraz torach uszkodzeń w linii przy lokalizowaniu uszkodzeń
transmisyjnych. abonenckiej, kabli telekomunikacyjnych,
 metody klasyczne do  przeprowadzić lokalizację
lokalizacji uszkodzeń w linii uszkodzenia kabli
abonenckiej, telekomunikacyjnych metodą
 zastosować metody impulsowa, rezystancyjną,
klasyczne do lokalizacji mostkową,
uszkodzeń w linii  określić rodzaj uszkodzenia toru
abonenckiej, miedzianego na podstawie
 zlokalizować defekty i wyników pomiaru,
uszkodzenia pary miedzianej
za pomocą reflektometru
TDR,
IV. Badanie 1. Mierniki wykorzystywane do  określić zakres stosowania  scharakteryzować budowę i Klasa III
układów badania układów generatora funkcyjnego, zasadę działania generatora
przetwarzający przetwarzających sygnały.  obsługiwać generator funkcyjnego
ch sygnały. funkcyjny,  scharakteryzować budowę i
 określić zakres stosowania zasadę działania oscyloskopu
oscyloskopu analogowego i analogowego i cyfrowego,
cyfrowego,  wyznaczyć parametry wielkości
 obsługiwać dwustrumieniowy elektrycznych na podstawie
162
oscyloskop analogowy i otrzymanych oscylogramów,
cyfrowy,  przeprowadzić badanie widma
sygnałów testowych
(harmoniczny, trójkąt, prostokąt)
przy użyciu funkcji FFT w
oscyloskopie cyfrowym,
2. Modulacja amplitudy AM i  podać definicję modulacji  zdefiniować pojęcia: sygnał Klasa III
ASK. amplitudy AM, modulowany i modulujący,
 zestawić układ pomiarowy z widmo sygnału, współczynnik
zastosowaniem modulacji,
oscyloskopu,  zbadać przebiegi czasowy
 ustawić nastawy sygnału zmodulowanego za
oscyloskopu w celu pomocą oscyloskopu,
uzyskania żądanych  przeprowadzić badanie
oscylogramów, modulacji AM metodą widmową
 wyznaczyć współczynnik  zestawić i wysterować układ
głębokości modulacji, modulatora ASK,
 zmierzyć współczynnik  zbadać przebiegi czasowe
głębokości modulacji metodą sygnałów w demodulatorze ASK
bezpośrednią, (niekoherentny i koherentny),
3. Pomiary przetworników A/C  wymienić i opisać  scharakteryzować błędy Klasa III
i C/A. podstawowe parametry przetworników analogowo-
przetworników A/C i C/A, cyfrowych,
 zestawić i uruchomić układ  obliczyć wartość napięcia
pomiarowy, zmiany LSB dla każdego
 przeprowadzić badania pomiaru, średnią oraz błędy,
przetwornika A/C metodą  wykonać pomiary i rysować
najmniej znaczącego bitu, charakterystyki przetwarzania
 przeprowadzić badania przetworników A/C,
metodą kolejnych stanów  wykonać pomiary i rysować
przetwornika A/C, charakterystyki przetwarzania
 przeprowadzić badanie przetworników C/A,
odpowiedzi statycznej  wykonać analizę przetwarzania
przetwornika C/A sygnału poprzez całkowanie
(sterowanego ręcznie, przy użyciu oscyloskopu
metodą zliczania), cyfrowego (funkcja Intg),
 przeprowadzić badanie
odpowiedzi dynamicznej
163
przetwornika C/A,
V. 1. Instalacja i uruchamianie  określić przeznaczenie  scharakteryzować budowę i Klasa III
Uruchamianie, urządzeń dostępowych xDSL. urządzeń typu xDSL, zasadę działania urządzeń typu
konfigurowanie  określić funkcje xDSL,
i testowanie koncentratora łączy DSLAM,  skonfigurować łącze ADSL z
łączy  uruchomić modem (ruter) poziomu interfejsu
systemów dostępowy ADSL, koncentratora DSLAM,
xDSL.  uruchomić tester łączy  przeprowadzić pomiary i testy
xDSL, łącza ADSL,
 zamontować i zdemontować  zinterpretować alarmy w
podzespoły urządzeń urządzeniach systemów xDSL,
systemów xDSL,  obsłużyć alarmy w urządzeniach
 posługiwać się terminologią systemów xDSL,
dotyczącą instalacji i
uruchamiania urządzeń
dostępowych systemów
transmisyjnych,
 sprawdzić alarmy w
urządzeniach systemów
xDSL,
2. Pomiary i testy transmisji  obsługiwać tester ADSL,  scharakteryzować budowę i Klasa III
ADSL.  wykonać testy i pomiary zasadę działania testera ADSL,
warstwy fizycznej ADSL,  zanalizować parametry łącza
 wykonać testy warstwy sieci ADSL,
ADSL,
 ocenić jakość działania
urządzeń łącza ADSL na
podstawie wyników
pomiarów i
przeprowadzonych testów,
VI. Montaż 1.Łączenie włókien  wymienić sposoby łączenia  scharakteryzować technologie Klasa III
torów światłowodowych. włókien światłowodowych, łączenia włókien,
światłowodowy  przygotować włókno do  zdefiniować rodzaje złączy
ch. połączenia złączką trwałych i rozłączalnych,
mechaniczną, standardy i parametry,
 rozróżnić typ kontaktu  dobrać złączkę do typu włókna i
włókien, środowiska pracy,
 rozróżnić złączki  wyjaśnić procedurę spawania
164
światłowodowe na podstawie kabli światłowodowych,
wyglądu,  określić wpływ niedopasowania
 połączyć włókna złączką NA i średnicy rdzeni na
mechaniczną zatrzaskową, tłumienie spawu włókien,
 przygotować włókno  scharakteryzować zasadę
światłowodowe do spawania, działania spawarki
 wymienić typowe błędy światłowodowej,
spawania,  wykonać złącza na kablach
światłowodowych przy użyciu
spawarki,
2. Montaż elementów traktów  wymienić i opisać źródła  scharakteryzować pasywne Klasa III
światłowodowych. światła stosowane w elementy sieci optycznej,
traktach światłowodach,  scharakteryzować aktywne
 zamontować pasywne elementy sieci optycznej,
elementy sieci optycznej,  dobrać urządzenia traktów
 zamontować aktywne światłowodowych,
elementy sieci optycznej,  zmontować trakty optyczne
zgodnie z obowiązującymi
normami i standardami,
3. Montaż osprzętu  wymienić elementy osprzętu  określić funkcję poszczególnych Klasa III
stacyjnego. stacyjnego, elementów osprzętu stacyjnego,
 wymienić i omówić typy
przełącznic
światłowodowych,
 wykonać montaż osprzętu
stacyjnego (szafy
centralowe, przełącznice,
mufy stacyjne, szuflady
zapasu),
4. Zakończanie włókien na  przedstawić zasady  dobrać osprzęt i narzędzia do Klasa III
przełącznicach rozszycia kabla zakończania włókien
światłowodowych. światłowodowego, światłowodowych na
 rozszyć końce kabla przełącznicach,
światłowodowego,  zabezpieczyć przełącznicę
 przyspawać pigtaile na przed dostaniem się gryzoni do
końcach włókien, jej wnętrza,
 ułożyć końce włókien w
kasecie spawów,
165
 wprowadzić kabel na
przełącznicę światłowodową,
 umieścić zapas patchcordów
pod listwą montażową,
VII. Pomiary 1.Ogólne zasady i rodzaje  wymienić i opisać parametry  określić wielkości, wartości i Klasa III
torów pomiarów w optycznych włókien światłowodowych, jednostki miary w pomiarach
światłowodowy systemach  przedstawić ogólne zasady światłowodowych,
ch. telekomunikacyjnych. pomiarów,  określić parametry
 wymienić rodzaje pomiarów charakteryzujące sygnały
włókien światłowodowych pomiarowe,
teletransmisyjnych,  przedstawić i opisać standardy
 opisać metody pomiaru strat określające czas wykonywania
mocy optycznej, pomiarów w torach
 wymienić i opisać parametry światłowodowych,
źródeł światła,
 wymienić rodzaje pomiarów
źródła światła,
2. Przyrządy pomiarowe w  określić cel stosowania: filtru  scharakteryzować budowę i Klasa III
technice światłowodowej. modowego, tłumika zasadę działania reflektometru
optycznego, optycznego – OTDR,
 posługiwać się miernikiem  scharakteryzować budowę i
mocy optycznej i źródłem zasadę działania analizatora
światła, widma,
 wymienić funkcje  scharakteryzować budowę i
reflektometru optycznego – zasadę działania źródła światła
OTDR, laserowego oraz miernika mocy
 podać definicję strefy optycznej,
martwej odbić i tłumienia,  określić wartości normatywne
 podać definicję pojęć: mierzonych wielkości
dynamika, zasięg fizycznych, których nie należy
pomiarowy, zjawisko odbić przekraczać,
wielokrotnych,  zinterpretować reflektogramy,
 obsłużyć reflektometr
optyczny – OTDR,
3. Pomiary parametrów źródeł  wymienić źródła światła  porównać podstawowe Klasa III
światła. stosowane w parametry diody
telekomunikacji, elektroluminescencyjnej z diodą
 narysować schemat układu laserową,
166
pomiarowego stosowanego  wykonać pomiar parametrów
przy pomiarze mocy źródła światła za pomocą
optycznej źródła światła, analizatora widma optycznego,
 wykonać pomiar mocy
optycznej stosując miernik
mocy optycznej,
4. Pomiary torów  podać definicję tłumienności  dobrać przyrządy i metody do Klasa III
światłowodowych. jednostkowa włókien pomiaru reflektancji złączy
światłowodowych, światłowodowych,
 opisać zasadę pomiaru  wykonać pomiary parametrów
tłumienności metodą toru światłowodowego
transmisyjną, reflektometrem OTDR,
 narysować schematy  zinterpretować krzywe
układów pomiarowych reflektometryczne,
stosowanych przy pomiarze  zlokalizować niejednorodności
włókien światłowodowych, linii światłowodowej,
 dobrać przyrządy i metody  porównać wyniki pomiarów z
pomiaru parametrów normami,
transmisyjnych: tłumienności  zlokalizować uszkodzenie w
złączy i tłumienności torze światłowodowym,
odcinków światłowodu,  zanalizować parametry łącza
tłumienności jednostkowej światłowodowego na podstawie
toru światłowodowego i wyników pomiaru,
poszczególnych odcinków
toru,
 wykonać pomiar strat mocy
optycznej metodą
dwupunktową (metodą
odcięcia i transmisyjną) i
reflektometryczną,
 wykonać pomiar
tłumienności splitterów
optycznych metodą
teletransmisyjną,
167
Zajęcia edukacyjne powinny być realizowane w pracowni montażu i eksploatacji transmisyjnych sieci rozległych wyposażonej w:
 stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, wyposażone w urządzenie wielofunkcyjne i projektor multimedialny,
 oraz
 stanowiska montażowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) zasilane napięciem 230/400 V prądu przemiennego,
 koncentrator wszystkich technologii cyfrowych linii abonenckich – sieci komputerowych łączących komputery (xDSL – DSLAM) z funkcją serwera
obsługującego protokół PPP (Point-to-Point Protocol),
 ruter z modemem, z portem Ethernet i obsługą protokołu PPP,
 anteny: kierunkową, dookólną, sektorową, paraboliczną,
 spawarkę światłowodową wraz z oprzyrządowaniem,
 latarkę inspekcyjną do badania uszkodzeń torów światłowodowych,
 osprzęt miedziany i światłowodowy,
 zestaw narzędzi monterskich;
 zestaw do montażu złącz światłowodowych,
 materiały zużywalne, np. kable światłowodowe, kable miedziane, mufy światłowodowe, mufy na kable miedziane, złączki światłowodowe, chusteczki
suche bezpyłowe, alkohol izopropylowy,
 katalogi kabli transmisyjnych, złączek i osprzętu światłowodowego,
 stanowiska pomiarowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) zasilane napięciem 230/400 V prądu przemiennego, zabezpieczone ochroną
przeciwporażeniową, wyposażone w wyłączniki awaryjne oraz wyłącznik awaryjny centralny
 zadajnik stanów logicznych,
 generatory funkcyjne, testery telekomunikacyjne,
 przyrządy pomiarowe sygnałów elektrycznych: mierniki analogowe, multimetry cyfrowe, oscyloskopy analogowe i cyfrowe, reflektometr TDR,
analizator widma sygnału elektrycznego, zestawy elementów elektronicznych (filtry pasmowe pasywne, przetworniki A/C i C/A, modulatory) w formie
pojedynczych elementów lub zestawów (trenażerów), przewody i kable łączeniowe,
 urządzenia systemów xDSL (koncentrator DSLAM, modemy (rutery) ADSL, modemy (rutery) VDSL, rutery HDSL, testery łączy xDSL),
 przyrządy stosowane do pomiarów optycznych: reflektometr OTDR wraz z oprzyrządowaniem, analizator widma, referencyjne źródło światła oraz
miernik mocy optycznej, kable rozbiegowe i dobiegowe zgodne z przyrządami pomiarowymi,
 filtr modowy, tłumik optyczny, splitter optyczny
 stanowisko komputerowe dla uczniów wraz z systemem operacyjnym.
Pracownia powinna być podłączona do sieci lokalnej z dostępem do internetu z możliwością separacji portów do stanowisk komputerowych dla uczniów.
168
Konfigurowanie łącza ADSL o zadanych parametrach z poziomu interfejsu webowego koncentratora DSLAM (np. koncentrator PLANET).
 Ustawić Service Main Profile jako Nr 4 w opcji: RateMode DownStream – Manual, RateMode UpStream – Manual.
 Ustawić Service Channel Profile jako Nr 4 na planowane szybkości transmisji : DS – 6Mbps, US – 1800kbps. Pozostałe parametry pozostawić
niezmienione
 W zakładce Spectrum Main Profile (jako profil Nr 4)ustawiamy:
a) OP Mode - 4: system ADSL 2 z rozszerzonym pasmem US.
b) Carrier Mask – 4: Wyłączyć kanały (tony) 224 do 239 i 248 do 255.
c) System sterowania mocą wyłączony
d) Docelowy SNR Margin: US – 8dB, DS – 12dB
Proponowany czas na wykonanie zadania 1 godz. lekcyjna
Proponowane zadania testowe

Zadanie 1
1 Który symbol oznacza kabel telekomunikacyjny miejscowy, dedykowany do transmisji danych?
A. XTKMpw
B. XzTKMpwn
C. DXzTKMpw
D. NTKMXFtlN
Zadanie 2
Ile wynosi tłumienność telekomunikacyjnego toru miedzianego, jeżeli poziom sygnału na wejściu toru wynosi 4,5 dBm, na wyjściu -16 dBm, a impedancje
wejściowa i wyjściowa są sobie równe?
A. 4,5 dB
B. 12,5 dB
169
C. 16,5 dB
D. 20,5 dB
Zadanie 3
Ile wynosi typowa średnica rdzenia jednomodowych światłowodów włóknistych?
A. 125 μm
B. 62,5 μm
C. 50 μm
D. 9 μm
telekomunikacyjnej postęp technologiczny następuje bardzo szybko. W tym celu zalecana jest współpraca polegająca na konsultacjach
170
Uruchamianie i konfigurowanie sieci komutacyjnych

1. Nabycie wiedzy z zakresu instalowania i uruchamiania serwerów telekomunikacyjnych.
2. Nabycie wiedzy z zakresu zasad i sposobu konfigurowanie parametrów ruchowych serwera telekomunikacyjnego.
3. Poznanie zasad nadzorowania i monitorowania pracy serwera telekomunikacyjnego.
4. Poznanie zasad podłączania, uruchamiani i konfigurowania abonenckich urządzenia końcowych.
5. Kształtowanie umiejętności systematyzowania i rozszerzania wiedzy z zakresu administrowania i eksploatowania sieci komutacyjnych.
Cele operacyjne:
1) uruchomić i skonfigurować serwery telekomunikacyjne.
2) uruchomić i skonfigurować usługi w sieciach komutacyjnych.
3) zastosować zasady bezpieczeństwa podczas instalowanie i uruchamiania urządzeń sieci komutacyjnej.
4) zainstalować i skonfigurować abonenckie urządzenia końcowe.
5) nadzorować i monitorować pracę serwera telekomunikacyjnego.
6) posługiwać się dokumentacją techniczną urządzeń sieci komutacyjnych.
MATERIAŁ NAUCZANIA URUCHAMIANIE I KONFIGUROWANIE SIECI KOMUTACYJNYCH

I. BHP na 1. BHP i ochrona  opisać zasady i przepisy  stosować zasady BHP i ochrony Klasa IV
stanowisku przeciwpożarowa podczas dotyczące bezpieczeństwa przeciwpożarowej podczas
pracy. uruchamiania i konfigurowania i higieny pracy podczas uruchamiania i konfigurowania
sieci komutacyjnych. uruchamiania i sieci komutacyjnych,
konfigurowania sieci
komutacyjnych,
 scharakteryzować przepisy
ochrony przeciwpożarowej i
uruchamiania i
konfigurowania sieci
komutacyjnych,
 wymienić środki ochrony
171
przeciwpożarowej
stosowane w urządzeniach
telekomunikacyjnych,
pierwszej pomocy
porażonym prądem
elektrycznym,
3. Organizacja pracy na  zapoznać się z regulaminem  zorganizować stanowisko do Klasa IV
stanowisku. pracowni, instalowania i uruchamiania
 korzystać z narzędzi, sprzętu elementów sieci komutacyjnych
i urządzeń zgodnie z ich zgodnie z wymogami ergonomii,
przeznaczeniem, przepisami bezpieczeństwa i
 korzystać z wyposażenia higieny pracy, ochrony
stanowiska pracy po przeciwpożarowej i ochrony
udzielonym instruktażu i pod środowiska,
grupowej,
pracowni,
II. Instalowanie 1. Architektura serwera.  zidentyfikować oznaczenie  scharakteryzować parametry Klasa IV
i uruchamianie serwera, techniczne serwera,
serwerów  wymienić cechy funkcjonalne  zdefiniować przeznaczenie
telekomunikac centrali, poszczególnych kart i ich
yjnych (central  podać definicję pojęć: portów,
telefonicznych) sterownik, VoIP, ISDN-PRA,  określić maksymalną liczbę
. ISD-BRA, analogowe porty portów i łączy w danej centrali,
miejskie i abonenckie,  określić zasięg linii (E1, S/T,
translacje GSM, zasilanie POTS, LAN/WAN, Up0, AB),
buforowe),
 opisać system oznaczenia
172
zacisków (wyprowadzenia
portów),
 rozróżnić oznaczenie półek
serwera,
 rozróżnić oznaczenie portów
(zacisków),
2. Montaż kart.  określić wymagania Klasa IV
montażowe serwera
 określić zasady montażu kart
rozszerzeń,
 umieścić moduły
wyposażenia centrali w
odpowiednich półkach i
slotach,
 zamontować akumulatory,
 podłączyć zasianie,
3. Program do konfiguracji  zainstalować na komputerze  scharakteryzować interfejs Klasa IV
serwera telekomunikacyjnego. program do konfigurowania użytkownika programu do
centrali, konfigurowania centrali,
 skonfigurować sterowniki do
współpracy z centralą,
 podłączyć centralę z
komputerem lokalnie,
 skonfigurować centralę do
połączeń zdalnych z
komputerem,
 posługiwać się programem
konfigurowania centrali,
 uruchomić system pomocy
programu do konfigurowania
centrali,
4. Uruchomienie serwera  rozróżnić kolejne etapy  zastosować procedury Klasa IV
telekomunikacyjnego. uruchamiania centrali, uruchomienia serwera
 wyprowadzić dostępne porty telekomunikacyjnego,
centrali na przełącznicę,  zedytować rekordy
 podłączyć linie abonenckie i poszczególnych tabel,
miejskie do portów centrali,  skorzystać ze skrótów
173
 przeprowadzić konfigurację klawiszowych,
wstępną centrali,
III. 1. Konfiguracja podstawowa.  opisać algorytm  dodać konta użytkowników i Klasa IV
Konfigurowani programowania centrali, nadać im uprawnienia,
e parametrów  zaakceptować nowe karty w  skonfigurować parametry
ruchowych systemie, translacji (ISDN, POTS,GSM,
serwera  włączyć/wyłączyć translacje i VoIP),
telekomunikac zdefiniować numer główny,
yjnego. 2. Ruch wewnętrzny.  wymienić parametry ruchu  ustawić parametry Klasa IV
wewnętrznego, przekierowania,
 skonfigurować abonentów  ustawić abonentom
centrali, ograniczenia związane z
 nadać abonentom funkcjami centrali,
uprawnienia do usług,  skonfigurować grupy i przypisać
 skonfigurować do nich abonentów,
przynależność do grupy
przechwytywania dzwonków,
 ustawić usługi: budzenie,
blokada telefonu, konto
stałe, kod PIN,
 ustawić prezentację
abonenta w ruchu
wewnętrznym,
3. Ruch wychodzący.  podać definicję ruchu  zdefiniować parametry wiązki, Klasa IV
wychodzącego,  nadać uprawnienia
 rozróżnić pojęcia: użytkownikom w ruchu
translacja, wiązka, wychodzącym,
 nadać uprawnienia  skonfigurować prezentację w
użytkownikom w ruchu ruchu wychodzącym,
wychodzącym,  określić szczegółowe zasady
 określić reguły w ruchu kierowania ruchem,
wychodzącym,
 stosować hierarchiczną
numerację w sieciach z
integracją usług,
4. Ruch przychodzący.  podać definicję pojęć: DISA,  skonfigurować obsługę ruchu Klasa IV
infolinia, przychodzącego przez tabelę
 wymienić i opisać sposoby ruchu,
174
kierowania ruchu  skonfigurować prezentację
przychodzącego w numeru odbieranego,
centralach,  skonfigurować parametry poczty
 skonfigurować tryby pracy głosowej,
centrali,  skonfigurować parametry
 nagrać zapowiedzi słowne, infolinii i zapowiedzi,
 ustawić zapowiedzi słowne,
5. Opłaty – taryfikacja.  wymienić sposoby  opisać niezależne programy do Klasa IV
konfigurowania kosztów rozliczeń taryfikacyjnych,
połączeń,  ustawić limit kosztów połączeń
 ustawić parametry taryfikacji dla abonenta,
połączeń bezpośrednio z
poziomu oprogramowania,
IV. 1. Czynności administracyjne.  zresetować centralę,  zweryfikować poprawność Klasa IV
Nadzorowanie i  przywrócić ustawienia ustawień centrali,
monitorowanie fabryczne,  wymienić firmware sterownika,
pracy  wykonać kopię zapasową karty VoIP,
serwerem konfiguracji,
telekomunikac  odtworzyć konfigurację z
yjnego. kopii zapasowej,
 wprowadzić numer licencji,
 wymienić uszkodzoną kartę,
2. Monitorowanie pracy  wymienić i opisać znaczenie  zanalizować alarmy w centrali, Klasa IV
centrali. alarmów w centrali,  skonfigurować alarmy
 dokonać przeglądu, serwisowe,
monitorowanych stanów  zanalizować monitorowane
pracy centrali (stan portów, stany pracy centrali,
linii wewnętrznych i  zanalizować monitorowane
miejskich, stan połączeń), zdarzenia w centrali,
 dokonać przeglądu,
monitorowanych zdarzeń w
centrali (wyłączenie i
włączenie centrali,
uszkodzenie abonenta,
wykonanie czynności
serwisowych),
V. Instalowanie 1. Telefon systemowy.  podłączyć telefon  rozwiązać problemy z Klasa IV
i systemowy do portu centrali, podłączeniem telefonu
175
konfigurowanie  zalogować się do telefonu, systemowego do centrali,
abonenckich  skonfigurować telefon do  skonfigurować przyciski
urządzenia pracy w sieci LAN, programowalne w aparatach
końcowych.  skonfigurować telefon do systemowych z poziomu centrali
pracy w sieci WAN, i bezpośrednio z klawiatury
 wymienić funkcje klawiszy telefonu systemowego,
szybkiego wyboru,  zanalizować status wybranego
 zaprogramować klawisze abonenta wewnętrznego,
szybkiego wyboru,  skonfigurować usługi centrali za
 użyć klawiszy szybkiego pomocą menu telefonu,
wyboru,
 skonfigurować książkę
telefoniczną,
 włączyć się do rozmowy
dwóch innych abonentów i
jeżeli zachodzi taka
potrzeba,
 uzyskać informacje o
zajętości linii oraz awariach
w centrali,
2. Telefon VoIP (Voice over  opisać funkcję przycisków  podłączyć telefon do centrali Klasa IV
Internet Protocol). telefonu, przez sieć LAN,
 zalogować się do telefonu  skonfigurować parametry
VoIP bezpośrednio i przez telefonu do współpracy z
przeglądarkę internetową, serwerem VoIP (nazwę,
 ustawić hasło dostępu do serwera, adres IP i numer portu
telefonu, serwera, konto, hasło, numer
 ustawić adres IP z maską, telefonu),
 ustawić adres IP bramy  zarejestrować terminal VoIP w
domyślnej, centrali,
 ustawić adres IP serwera  przeprowadzić konfigurację
DNS, parametrów za pośrednictwem
 podłączyć telefon do portu przeglądarki internetowej,
centrali,
 odczytać wartości
parametrów
konfiguracyjnych,
 wprowadzić ustawienia
176
parametrów z klawiatury
telefonu,
3. Telefon ISDN (Integrated  podłączyć telefon do portu  opisać funkcję przycisków, Klasa IV
Services Digital Network). centrali,  ustawić numeru użytkownika
 zaprogramować klawisze (MSN),
szybkiego wyboru,  skonfigurować funkcję
 użyć klawiszy szybkiego przekazania i przekierowania
wyboru, połączenia,
 skonfigurować książkę  skonfigurować parametry
telefoniczną, telefonu ISDN,
 wybrać abonenta z książki
telefonicznej,
 skorzystać z funkcji menu,
 ustawić datę i czas w
telefonie,
4. Telefon analogowy.  podłączyć telefon do portu  określić funkcję przycisków, Klasa IV
centrali,
 zaprogramować klawisze
szybkiego wyboru,
 użyć klawiszy szybkiego
wyboru,
 skonfigurować książkę
telefoniczną,
 wybrać abonenta z książki
telefonicznej,
VI. 1. Instalacja programowego  zainstalować programowy  porównać parametry Klasa IV
Programowe serwera VoIP. serwer VoIP, programowych serwerów VoIP,
serwery VoIP.  uruchomić programowy
serwer VoIP,
2. Obsługa programowego  edytować przekierowania,  wyświetlić listę zrealizowanych Klasa IV
serwera VoIP.  włączyć/wyłączyć połączeń za zadany okres,
prezentację numeru,
 przekazać wiadomości
głosowych na adres e-mail,
 ustawić własne powitania na
poczcie głosowej,
 odsłuchać wiadomości
177
głosowe korzystając z
telefonu,
 odsłuchać wiadomości
głosowe oraz przeglądać
faksy korzystając z
przeglądarki internetowej,
Zajęcia należy realizować w pracowni z podziałem na grupy, których wielkość powinna być określona przez dyrektora i być dostosowana do warunków oraz
bazy dydaktycznej szkoły. Zajęcia edukacyjne powinny być realizowane w pracowni Uruchamiani i konfigurowania sieci komutacyjnych w:
 centralę nadrzędną zapewniająca współpracę stanowiskowych central telefonicznych,
 stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z pakietem programów biurowych, oprogramowaniem multimedialnym,
 oraz stanowiska dla uczniów (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) wyposażone w
 stoły o powierzchni zasilane napięciem 230/400 V prądu przemiennego, umożliwiającej uczniom rozmieszczenie urządzeń sieci komutacyjnej,
 centralę telefoniczną obsługującą translacje analogowe (linie miejskie analogowe), translacje cyfrowe (linie miejskie cyfrowe), translacje VoIP (linie
VoIP), translacje GSM (karta wyposażeń GSM),
 dwa gniazda 230 V/50 Hz oraz listwę zasilającą umożliwiającą podłączenie wszystkich urządzeń,
 jedno gniazdo RJ-45 z doprowadzoną siecią komputerową,
 jedno gniazdo RJ-45 umożliwiające połączenie ze wspólną centralą telefoniczną,
 stanowisko komputerowe dla uczniów wraz z systemem operacyjnym,
 przełącznik,
 aparat telefoniczny analogowy (co najmniej dwie sztuki),
 aparat telefoniczny systemowy,
 aparat telefoniczny VoIP,
 oprogramowanie do konfiguracji central, aparatów telefonicznych według potrzeb.
Pracownia powinna być podłączona do sieci lokalnej z dostępem do internetu z możliwością separacji portów do stanowisk komputerowych dla uczniów.
178
pracy można zastosować instrukcje do zadań, podawanie dodatkowych zaleceń, instrukcji do pracy indywidualnej, udzielanie konsultacji indywidualnych. W
pracy grupowej należy zwracać uwagę na taki podział zadań między członków zespołu, by każdy wykonywał tę część zadania, której podoła, jeśli charakter
Przygotuj stacje roboczą do konfiguracji centrali oraz wykonaj montaż i konfigurację centrali abonenckiej i aparatu cyfrowego ISDN. W tym celu:
1) Podłącz aparaty telefoniczne do centrali abonenckiej, do kart wyposażeń zgodnie z ich przeznaczeniem.
2) Wykonaj konfigurację centrali i aparatu cyfrowego ISDN, w tym celu:
a) Ustaw nazwę centrali: SprawdzianXX (gdzie XX to numer Twojego stanowiska);
b) Wprowadź nr translacji analogowych kolejno: 815253111 i 111111111;
c) Ustaw linie wewnętrzne zaczynając numerację od nr 1101;
d) Przypisz nazwy abonentów wg. Poniższego wzoru:
i) 1101 – Prezes, - linia wewnętrzna ISDN,
ii) 1102 – Sekretariat, - linia wewnętrzna systemowa,
iii) 1103 – Portiernia, - linia wewnętrzna analogowa,
iv) 1104 – Marketing - linia wewnętrzna analogowa,
v) 1105 – Księgowość - linia wewnętrzna systemowa,
vi) 1106 – Magazyn - linia wewnętrzna konto,
e) Dla abonenta Prezes (nr 1101) i Sekretariat (nr 1102) ustaw możliwość wykonywania połączeń bez ograniczeń;
f) Dla abonenta Marketing (nr 1104) i Księgowość (nr 1105) ustaw możliwość wykonywania połączeń krajowych i do sieci GSM;
g) Dla abonenta Magazyn (nr 1106) ustaw możliwość wykonywania połączeń krajowych, międzynarodowych i sieci GSM;
h) Dla abonenta Portiernia (nr 1103) ustaw możliwość wykonywania połączeń wyłącznie wewnętrznych i alarmowych,
179
i) Skonfiguruj przekierowanie połączeń z nr 1102 na 1105 gdy nie odpowiada po 3 dzwonkach;
j) Ustaw na Sekretariat (nr 1102) pocztę głosową na 4 minuty;
k) Na linii wewnętrznej Prezes (nr 1101) uruchom usługę Zapowiedź/DND. Abonent dzwoniący na nr 1101 ma usłyszeć komunikat „Egzamin nie
przeszkadzać”
l) Ustanów tryb dzienny między godz. 9:00 – 18:00, a tryb nocny między 18:00 – 9:00;
m) Załóż dodatkowe konto Administrator o loginie Admin1 i hasło:qazxsw,
n) Załóż dodatkowe konto Użytkownik o loginie User1 i hasło:xswqaz,
o) Konto User1 wygasa dnia 31.12.2019r.
p) Ustaw na nr Portiernia (nr 1103) budzik na godzinę 5:30.
3) Sprawdź sygnał zgłoszenia centrali we wszystkich podłączonych aparatach telefonicznych,
4) Dokonaj połączenia między abonentami wewnętrznymi.
5) Zgłoś prowadzącemu zakończenie egzaminu przez podniesienie ręki.
Prace wykonaj zgodnie z przepisami BHP, po zakończeniu uporządkuj stanowisko.
Proponowany czas na wykonanie zadania 1 godz. lekcyjna

Zadanie 1
Sygnał zgłoszenia centrali jest wysyłany do abonenta w postaci
A. impulsów o częstotliwości 16 kHz.
B. impulsów o częstotliwości 15 - 25 Hz.
C. sygnału tonowego ciągłego, o częstotliwości 400 - 450Hz.
D. sygnału tonowego, o częstotliwości 200 - 450 Hz przerywanego.
Zadanie 2
Interfejs PRI ISDN umożliwia transmisję
A. 30 kanałów typu D o przepustowości 16 kb/s
B. 30 kanałów typu B o przepustowości 64 kb/s
C. 30 kanałów typu D o przepustowości 64 kb/s
D. 32 kanałów typu B o przepustowości 64 kb/s
Zadanie 3
Usługa dodatkowa DDI umożliwia
A. identyfikację połączenia przychodzącego.
B. wyświetlanie przybliżonego czasu połączenia.
180
C. kontrolowanie kosztu połączenia w trakcie jego trwania.
D. bezpośrednie wybieranie numeru wewnętrznego abonenta.
181
Administrowanie i eksploatacja sieci rozległych

1. Nabycie wiedzy z zakresu zasad i sposobu konfiguracji parametrów urządzeń rozległych sieci komputerowych.
2. Nabycie wiedzy z zakresu zasad i sposobu konfiguracji protokołów internetowych i protokołów rutingu w sieciach WAN.
3. Poznanie zasad zapewnienia bezpieczeństwa w rozległych sieciach komputerowych.
4. Poznanie zasad diagnozowania i zarządzania siecią.
5. Kształtowanie umiejętności systematyzowania i rozszerzania wiedzy z zakresu administrowania i eksploatowania sieci rozległych.
Cele operacyjne:
1) skonfigurować urządzenia sieci rozległej.
2) uruchomić i skonfigurować usługi w rozległych sieciach komputerowych opartych o protokół IP.
3) uruchomić i skonfigurować ruting w sieciach opartych o protokół IPv4 i IPv6.
4) zapewnić bezpieczeństwo w rozległych sieciach komputerowych.
5) administrować urządzeniami i usługami w komputerowych sieciach rozległych.
6) posługiwać się dokumentacją techniczną urządzeń sieciowych.
MATERIAŁ NAUCZANIA ADMINISTROWANIE I EKSPLOATACJA SIECI ROZLEGŁYCH

I. Konfiguracja 1. Adresy fizyczne i logiczne  określić przeznaczenie  zdefiniować sposoby Klasa III
urządzeń sieci urządzeń sieciowych. adresów fizycznych i przydzielania adresów w
rozległej. logicznych w sieciach sieciach opartych o protokół
komputerowych, IPv4 i IPv6,
 rozróżnić adresy IPv4 i IPv6  wyznaczyć maskę
globalne i specjalnego zsumaryzowaną i maskę
przeznaczenia, odwrotną,
 określić MAC adres
urządzenia korzystając z
poleceń systemowych,
2. Konfiguracja rutera.  zalogować się do rutera,  dobrać zakresy adresów do Klasa III
 rozróżnić interfejsy ruterów, potrzeb,
 rozróżnić trypy pracy rutera,  skonfigurować adres IPv6 z
182
 podać definicję konfiguracji maską na interfejsach rutera,
startowej i konfiguracji  wykonać konfiguracje haseł
bieżącej, szyfrowanych,
 określić sposoby konfiguracji  skonfigurować użytkowników
ruterów, lokalnych i nadać im
 skonfigurować nazwę rutera, uprawnienia,
 ustawić hasła,  skonfigurować dostęp do
 nadać adres IPv4 z maską zdalnego logowania po ssh,
na interfejsach rutera,  przeprowadzić aktualizację
 skonfigurować interfejs pętli oprogramowania rutera,
zwrotnej (loopback),  przeprowadzić testy zdalnego
 skonfigurować dostęp do logowania telnet i ssh,
zdalnego logowania telnet,  usunąć plik konfiguracji
 wyświetlić konfigurację początkowej,
rutera,  skonfigurować podinterfejsy:
 zapisać bieżącą konfigurację (numer, rodzaj enkapsulacji,
do startowej lub na serwerze adres IP z maską,) do
TFTP, uruchomienia rutingu pomiędzy
sieciami VLAN,
3. Podstawowa konfiguracja  wymienić funkcje pracy  scharakteryzować typy Klasa III
przełączników przełącznika, interfejsów (warstwy drugiej,
wielowarstwowych.  skonfigurować nazwę warstwy trzeciej i SVI),
przełącznika,  skonfigurować użytkowników
 ustawić hasła, lokalnych i nadać im
 skonfigurować port SVI uprawnienia,
(adres IP z maską 0),  skonfigurować dostęp do
 ustawić adres bramy zdalnego logowania po ssh,
domyślnej,  przeprowadzić aktualizację
 skonfigurować dostęp do oprogramowania przełączników,
zdalnego logowania telnet,  zabezpieczyć port przed
 skonfigurować tryb pracy, nieautoryzowanym dostępem
szybkość, funkcję auto-MDIX (port security),
na portach przełącznika,  skonfigurować protokół
 skonfigurować port do obsługujący agregację łączy
monitorowania ruchu funkcjonalność (LACP - Link
(mirroring, span), Aggregation Control Protocol),
 monitorować ruchu  skonfigurować protokół do
narzędziem Wireshark, zarządzania wieloma sieciami
183
 skonfigurować VLAN i nadać wirtualnymi GVRP (VTP),
nazwę,  skonfigurować ruting pomiędzy
 przypisać porty do VLAN VLAN na przełączniku
 skonfigurować połączenie wielowarstwowym,
trunk (tagowanie),  przeprowadzić analizę
 skonfigurować port warstwy monitorowanego ruchu,
trzeciej (adres IP, maska),  sprawdzić przełączanie
wielowarstwowe,
4. Konfiguracja terminala i  zalogować się do terminala  scharakteryzować budowę i Klasa III
bramki VoIP. VoIP, zasadę działania terminala
 opisać funkcje przycisków, VoIP,
terminala VoIP,  skonfigurować parametry
 wymienić sposoby terminala do współpracy z
konfiguracji terminala VoIP, serwerem VoIP (nazwę,
 ustawić hasło dostępu do serwera, adres IP i numer portu
terminala, serwera, konto, hasło, numer
 wybrać strefę czasową, telefonu),
 ustawić adres IP z maską,  skonfigurować parametry
 ustawić adres IP bramy terminala do współpracy z
domyślnej, serwerem proxy,
 ustawić adres IP serwera  zarejestrować terminal VoIP w
DNS, centrali,
 odczytać wartości  przeprowadzić konfigurację za
parametrów pośrednictwem przeglądarki
konfiguracyjnych, internetowej,
 przeprowadzić konfigurację  skonfigurować parametry
za pośrednictwem bramki do współpracy z
przeglądarki internetowej, serwerem VoIP za pomocą
 wprowadzić ustawienia telefonu analogowego,
parametrów z klawiatury  skonfigurować parametry
telefonu, bramki do współpracy z
 zalogować się do bramki serwerem VoIP za pomocą
VoIP, przeglądarki www,
 odczytać podstawowe  zarejestrować bramkę VoIP w
parametry konfiguracyjne centrali,
bramki,
 połączyć bramkę VoIP jako
urządzenie pośredniczące
184
do współpracy urządzeń
analogowych z serwerem
VoIP,
5. Sprzętowy firewall.  wymienić funkcje zapory  scharakteryzować ogólną Klasa III
sieciowej, budowę i zasadę sprzętowego
 zalogować się do firewall’a, firewall’a,
 skonfigurować dostęp do
firewall’a przez telnet i ssh,
 skonfigurować interfejs do
sieci zewnętrznej i sieci LAN,
II. 1. Symulatory sieci  scharakteryzować budowę,  obsługiwać symulator: Klasa III
Oprogramowan komputerowych. zasadę działania oraz (pobierać urządzenia z
ie do symulacji funkcje symulatorów biblioteki, uruchamiać
i sieciowych, urządzenia, wymieniać i
monitorowania  zainstalować i uruchomić dodawać moduły, łączyć
sieci symulator sieci urządzenia sieciowe),
komputerowyc komputerowych (np. CISCO
h. Packet Tracer lub GNS3),
2. Narzędzia do monitorowania  zainstalować Wireshark w  ustawić filtry przechwytywania w Klasa III
sieci. dowolnym systemie Wireshark,
operacyjnym,  stosować program Wireshark,
Wireshark,
III. 1. Konfigurowanie usługi  wymienić funkcje serwera  skonfigurować rezerwację Klasa III
Konfigurowani DHCP na ruterze. DHCP, adresu IP dla podanego MAC
e usług w sieci  wymienić parametry adresu,
WAN. konfiguracyjne,  skonfigurować parametry
 skonfigurować zakres serwera DHCP dla protokołu
adresów dozwolonych i IPv6,
wykluczonych,
 ustawić adres IP bramy
domyślnej i serwera DNS,
 skonfigurować serwer DHCP
185
dla sieci IPv4 na ruterze,
 wyświetlić dzierżawy
adresów,
2. Konfigurowanie usługi  wymienić parametry  skonfigurować rezerwację Klasa III
DHCP na przełączniku konfiguracyjne, adresu IP dla podanego MAC
wielowarstwowym.  skonfigurować zakres adresu,
adresów dozwolonych i  skonfigurować parametry
wykluczonych, serwera DHCP dla protokołu
 ustawić adres IP bramy IPv6,
dla sieci IPv4 na
przełączniku
wielowarstwowym,
adresów,
3. Konfigurowanie usługi  wymienić parametry  skonfigurować rezerwację Klasa III
DHCP na firewall’u. konfiguracyjne, adresu IP dla podanego MAC
 skonfigurować zakres adresu,
adresów dozwolonych i  skonfigurować parametry
wykluczonych, serwera DHCP dla protokołu
 ustawić adres IP bramy IPv6,
dla sieci IPv4 na firewall’u
adresów,
4. Konfigurowanie list kontroli  wymienić rodzaje ACL,  scharakteryzować zasadę Klasa III
dostępu ACL na ruterze.  wymienić zasady tworzenia działania list kontroli dostępu, Klasa IV
list dostępu,  określić parametry
 utworzyć listę standardową konfiguracyjne ACL,
ACL numerowaną i  utworzyć rozszerzoną listę ACL
nazywaną, numerowaną i nazywaną,
186
 przypisać komentarz do listy  zmodyfikować ACL
ACL, rozszerzoną,
 przypisać listy ACL do  usunąć określone wiersze z listy
interfejsu rutera w kierunku ACL,
przychodzącym i  skonfigurować listy rozszerzone
wychodzącym, na ruterze,
 zmodyfikować standardowe  przetestować działanie list
listy ACL, kontroli dostępu,
 wymienić parametry
rozszerzonej listy ACL,
 określić składnie
 usunąć listę ACL,
 skonfigurować listy
podstawowe na ruterze,
 wyświetlić listy kontroli i ich
zawartość,
5. Konfigurowanie list kontroli  wymienić rodzaje ACL,  scharakteryzować zasadę Klasa IV
dostępu ACL na przełączniku  wymienić zasady tworzenia działania list kontroli dostępu,
wielowarstwowym. list dostępu,  określić parametry
 przypisać komentarz do list  zmodyfikować ACL
ACL, rozszerzoną,
interfejsu przełącznika w ACL,
kierunku przychodzącym i  skonfigurować listy rozszerzone
wychodzącym, na przełączniku
 modyfikować standardowe wielowarstwowym,
listy ACL,  przetestować działanie list
 wymienić parametry kontroli dostępu,
podstawowe na przełączniku
187
wielowarstwowym,
zawartość,
6. Konfigurowanie list kontroli  wymienić rodzaje ACL,  scharakteryzować zasadę Klasa IV
dostępu ACL na firewall’u.  wymienić zasady tworzenia działania list kontroli dostępu,
list dostępu,  określić parametry
 przypisać komentarz do list  zmodyfikować ACL
ACL, rozszerzoną,
interfejsu przełącznika w ACL,
kierunku przychodzącym i  skonfigurować listy rozszerzone
wychodzącym, na firewall’u,
 modyfikować standardowe  przetestować działanie list
listy ACL, kontroli dostępu,
 wymienić parametry
podstawowe na firewall’u.
zawartość,
7. Konfigurowanie usługi NAT  określić cel stosowania  wymienić wady translacji NAT, Klasa IV
na ruterze. translacji NAT,  scharakteryzować typy translacji
 wymienić typy adresów NAT, NAT,
 skonfigurować statyczny  skonfigurować dynamiczny NAT
NAT (ustawić translację, (pulę adresów globalnych, ACL
zdefiniować interfejsy określającą adresy wewnętrzne,
wewnętrzny i zewnętrzny), ustawić translację),
 skonfigurować translację  skonfigurować NAT dynamiczny
NAT w ruterze, z przeciążeniem (PAT),
 wyświetlić informacji o:  zweryfikować działanie
całkowitej liczbie aktywnych translacji NAT i PAT,
translacji,  rozwiązać problemy NAT i PAT,
188
 wyświetlić informacji o
parametrach
konfiguracyjnych NAT,
8. Konfigurowanie usługi NAT  skonfigurować statyczny  skonfigurować dynamiczny NAT Klasa IV
na przełączniku NAT (ustawić translację, (pulę adresów globalnych, ACL
wielowarstwowym. zdefiniować interfejsy określającą adresy wewnętrzne,
NAT na przełączniku z przeciążeniem (PAT),
wielowarstwowym,  zweryfikować działanie
 wyświetlić informacji o: translacji NAT i PAT,
całkowitej liczbie aktywnych
translacji,
parametrach
9. Konfigurowanie usługi NAT  skonfigurować statyczny  skonfigurować dynamiczny NAT Klasa IV
na firewall’u. NAT (ustawić translację, (pulę adresów globalnych, ACL
zdefiniować interfejsy określającą adresy wewnętrzne,
NAT na firewall’u, z przeciążeniem (PAT),
 wyświetlić informacji o:  zweryfikować działanie
całkowitej liczbie aktywnych translacji NAT i PAT,
translacji,
parametrach
10. Konfigurowanie  wymienić programy do  opisać cechy programów do Klasa IV
wirtualnych sieci prywatnych. tworzenia wirtualnej sieci tworzenia wirtualnej sieci
prywatnej (VPN), prywatnej (VPN),
 pobrać i uruchomić program  skonfigurować program klienta
do tworzenia wirtualnej sieci do łączenia, do sieci wirtualnej,
prywatnej (VPN),  skonfigurować serwer
 utworzyć nazwę umożliwiający połączenia do
użytkownika i hasło lub inne sieci lokalnej przy pomocy
informacje logowania, połączenia internetowego,
 skonfigurować połączenie z
189
siecią VPN w systemie
Windows,
IV. Działanie i 1. Ruting statyczny w sieciach  podać definicje rutingu,  określić wady i zalety rutingu Klasa IV
konfiguracja IPv4.  określić zastosowanie statycznego,
rutingu rutingu statycznego w  zanalizować zawartość tablicy
statycznego w sieciach IPv4, rutingu,
sieciach IPv4 i  wymienić rodzaje tras  skonfigurować domyślną trasę
IPv6. statycznych, statyczną,
 skonfigurować trasy  skonfigurować trasy zapasowe
statyczne (następnego (manipulacja dystansem
przeskoku, połączona trasa administracyjnym),
statyczna, w pełni określona
trasa statyczna),
 wyświetlić tablicę rutingu,
2. Ruting styczny w sieciach  uruchomić ruting IPv6 na  określić wady i zalety rutingu Klasa IV
IPv6. ruterach, statycznego,
 określić zastosowanie  zanalizować zawartość tablicy
rutingu statycznego w rutingu,
sieciach IPv6,  skonfigurować domyślną trasę
 wymienić rodzaje tras statyczną dla sieci IPv6,
statycznych,  skonfigurować trasy zapasowe
 skonfigurować trasy (manipulacja dystansem
statyczne (następnego administracyjnym),
przeskoku, połączona trasa
statyczna, w pełni określona
trasa statyczna),
 wyświetlić pełną tablicę
rutingu,
V. Działanie i 1. Ruting RIPv2.  wymienić podstawowe  scharakteryzować budowę i Klasa IV
konfiguracja parametry protokołu RIPv2, zasadę działania protokołu
protokołu  uruchomić ruting RIPv2, RIPv2,
RIPv2 i RIPng.  rozgłosić bezpośrednio  skonfigurować rozgłaszanie
podłączone podsieci, domyślnej trasy statycznej,
 wyłączyć automatyczne  scharakteryzować czasy
sumowanie podsieci , liczników w RIP,
 wyświetlić pełną tablicę  zmienić domyślne czasy
rutingu, liczników w RIP,
 wyświetlić tablicę rutingu  przetestować działanie
190
zawierającą tylko pozycje protokołu RIP,
RIP,
 wyłączyć rozgłaszanie
podsieci na interfejsach
LAN,
2. Ruting RIPng.  uruchomić ruting IPv6 na  scharakteryzować budowę i Klasa IV
ruterach, zasadę działania protokołu
 wymienić podstawowe RIPng,
parametry protokołu RIPng,  skonfigurować rozgłaszanie
 skonfigurować ruting RIPng, domyślnej trasy statycznej,
 włączyć RIPng na
interfejsach rutera,
rutingu dla protokołu IPv6,
 wyświetlić tablicę rutingu
zawierającą tylko pozycje
RIPng,
3. Uwierzytelnienie aktualizacji  wymienić rodzaje  skonfigurować uwierzytelnienie Klasa IV
pomiędzy ruterami w RIPv2. uwierzytelnienia protokołu za pomocą szyfrowania
RIP, MD5 (włączenie algorytmu
 skonfigurować uwierzytelniania, ustawienie
uwierzytelnienie proste klucza, aktywowanie
(ustawienie klucza uwierzytelnienie na interfejsach
uwierzytelnienia, rutera),
aktywowanie  sprawdzić działanie
uwierzytelnienie na uwierzytelnienia
interfejsach rutera), MD5,
 sprawdzić działanie  przetestować działanie
uwierzytelnienia, protokołu RIP,
VI. Działanie i 1. Ruting EIGRP.  wymienić podstawowe  scharakteryzować budowę i Klasa IV
konfiguracja parametry protokołu EIGRP, zasadę działania protokołu
protokołu  skonfigurować interfejs pętli EIGRP,
rutingu EIGRP zwrotnej (loopback),  skonfigurować rozgłaszanie
w sieciach IPv4  uruchomić ruting EIGRP, domyślnej trasy statycznej,
i IPv6.  rozgłosić bezpośrednio  zdefiniować parametry metryki
podłączone podsieci, EIGRP,
 wyłączyć funkcję  zmienić domyśle wartości
automatycznego sumowania współczynników k używanych w
191
podsieci, obliczaniu metryki,
 wyłączyć rozgłaszanie  zmienić domyśle wartości
podsieci na interfejsach interwału hello i czasu
LAN, podtrzymania,
 ustawić szerokość pasma  skonfigurować ręczne
danego interfejsu, sumowanie podsieci na danym
 wyświetlić pełną tablicę interfejsie,
rutingu,  przetestować działanie
 wyświetlić tablicę rutingu protokołu EIGRP,
EIGRP,
 wyświetlić tablicę sąsiadów i
topologii,
2. Ruting EIGRP dla IPv6.  uruchomić ruting IPv6 na  scharakteryzować budowę i Klasa IV
ruterach, zasadę działania EIGRP dla
 wymienić podstawowe protokołu IPv6,
parametry protokołu EIGRP,
 skonfigurować ruting EIGRP,
 włączyć EIGRP na
interfejsach ruterów,
EIGRP dla protokołu IPv6,
pomiędzy ruterami w EIGRP. uwierzytelnienia protokołu za pomocą szyfrowania
EIGRP, MD5 (włączenie algorytmu
 skonfigurować uwierzytelniania z szyfrowaniem
uwierzytelnienie proste hasła MD5, aktywowanie
uwierzytelnienia, protokołu EIGRP,
VII. Działanie i 1. Jednoobszarowy OSPF.  wymienić podstawowe  scharakteryzować budowę i Klasa IV
192
konfiguracja parametry protokołu OSPF, zasadę działania protokołu
protokołu  zmienić priorytet OSPF OSPF,
rutingu OSPF interfejsu,  skonfigurować rozgłaszanie
w sieciach IPv4  uruchomić ruting OSPF, domyślnej trasy statycznej,
i IPv6.  skonfigurować identyfikatory  zmienić domyśle wartości
ruterów, interwału hello i dead hello,
 rozgłosić bezpośrednio  ustawić szerokość pasma
podłączone podsieci w danego interfejsu,
danym obszarze,  ustawić koszt łącza,
 wyłączyć rozgłaszanie  wyzerować tablicę rutingu przez
podsieci na interfejsach wymuszenie jej odbudowy,
LAN,  przetestować działanie
 wyświetlić pełną tablicę protokołu OSPF,
rutingu,
OSPF,
topologii,
2. Ruting OSPF dla IPv6  uruchomić ruting IPv6 na  scharakteryzować budowę i Klasa IV
(OSPFv3). ruterach, zasadę działania OSPF dla
 wymienić podstawowe protokołu IPv6,
parametry protokołu  wyzerować tablicę rutingu przez
OSPFv3 wymuszenie jej odbudowy,
 skonfigurować ruting  skonfigurować rozgłaszanie
OSPFv3, domyślnej trasy statycznej,
 skonfigurować identyfikatory
ruterów,
 włączyć OSPFv3 na
OSPFv3,
3. Wieloobszarowy ruting  wymienić zalety stosowania  scharakteryzować budowę i Klasa IV
OSPF. wieloobszarowego rutingu zasadę działania
OSPF, wieloobszarowego OSPF,
193
 uruchomić ruting OSPF w  ustawić szerokość pasma
obszarze 0 (area 0), danego interfejsu,
 skonfigurować identyfikatory  ustawić koszt łącza,
ruterów,  wyzerować tablicę rutingu przez
 rozgłosić bezpośrednio wymuszenie jej odbudowy,
podłączone podsieci w  przetestować działanie
obszarze 0, wieloobszarowego rutingu
 uruchomić ruting OSPF w OSPF,
pozostałych obszarach,
 wyłączyć rozgłaszanie
podsieci na interfejsach
LAN,
rutingu,
OSPF,
topologii,
pomiędzy ruterami w OSPF. uwierzytelnienia protokołu za pomocą szyfrowania
OSPF, MD5 (włączenie algorytmu
 skonfigurować uwierzytelniania z szyfrowaniem
uwierzytelnienie proste hasła MD5, aktywowanie
uwierzytelnienia, protokołu EIGRP,
VIII. 1. Rozwiązywanie problemów  uruchomić i wyłączyć funkcję  obsłużyć logi systemowe, Klasa IV
Raportowanie i z działaniem sieci. debugowania,
zarządzanie  sprawdzić komunikację
siecią. poleniem ping i traceroute,
 uruchomić logowanie i
raportowanie zdarzeń,
2. Konfiguracja SNMP.  zainstalować i uruchomić  porównać działanie SNMPv2 z Klasa IV
194
program do zbierania SNMPv3,
danych SNMP,  skonfigurować i uruchomić
 utworzyć listę kontroli SNMPv3,
dostępu ACL zezwalającą  zainstalować, uruchomić i
konkretnym adresom lub skonfigurować program do
sieciom na przechwytywanie interpretowania otrzymanych z
komunikatów SNMP, SNMP informacji,
 skonfigurować i uruchomić
SNMPv2c,
Uwaga: Konfigurację, urządzeń, usług sieciowych oraz rutingu w sieciach IP należy przeprowadzać w środowisku symulacyjnym i rzeczywistym -
na sprzęcie różnych producentów.
Zajęcia należy realizować w pracowni z podziałem na grupy (1 osoba przy jednym stanowisku komputerowym), których wielkość powinna być określona przez
dyrektora i być dostosowana do warunków oraz bazy dydaktycznej szkoły. Zajęcia edukacyjne powinny być realizowane w pracowni Administrowania
i eksploatacji urządzeń sieciowych wyposażonej w:
 centralę VoIP,
 stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z pakietem programów biurowych, oprogramowaniem multimedialnym,
oraz stanowiska dla uczniów wyposażone w
 stoły o powierzchni umożliwiającej uczniom rozmieszczenie urządzeń sieci rozległej,
 4 gniazda 230 V/50 Hz oraz listwę zasilającą umożliwiającą podłączenie wszystkich urządzeń,
 2 gniazda RJ-45 z doprowadzoną lokalną siecią komputerową,
 zestaw komputerowy (jedno stanowisko dla jednego ucznia) z zainstalowanym systemem operacyjnym i oprogramowaniem umożliwiającym
konfiguruję urządzeń sieciowych,
 programowalne przełączniki sieciowe warstwy drugiej (co najmniej 1 dla jednego ucznia),
 przełączniki wielowarstwowe,
 rutery (co najmniej 2 dla jednego ucznia) z czterema interfejsami, z możliwością konfiguracji każdego interfejsu z osobna: dwa interfejsy do
podłączenia sieci LAN i dwa interfejsy do połączeń ruterów, z możliwością konfiguracji rutingu statycznego i dynamicznego dla protokołu IPv4 i
IPv6 oraz usługi: NAT, DHCP, ACL,
 sprzętową zaporę sieciową (Firewall),
 symulatory sieciowe (np. GNS3, Packet tracer),
 terminale VoIP i bramki VoIP.
Pracownia podłączona do sieci lokalnej z dostępem do Internetu z możliwością separacji portów do stanowisk dydaktycznych
195
Skonfiguruj ruting pomiędzy poszczególnymi VLAN, protokół OSPF oraz skonfiguruj interfejs VLAN 78 do zarządzania przełącznikiem dla Inżyniera rutingu.
Parametry konfiguracyjne urządzeń zamieszczono poniżej.
1. Wszystkie urządzenia połącz i nadaj im nazwy zgodnie z rysunkiem.
2. Do portów P2, P3, P4 przełącznika podłącz komputery lub terminale VoIP (jedno urządzenie w każdym VLAN).
3. Przeprowadź konfigurację wstępną na przełączniku SW zgodnie z wytycznymi.
4. Uzupełnij Tabelę 2 na podstawie Tabeli 1 oraz zgodnie z wytycznymi do konfiguracji portów i adresacji protokołu IP
5. Skonfiguruj ruting pomiędzy poszczególnymi VLAN
6. Do połączenia ruterów wykorzystaj podsieć 16.x.16.48/30, gdzie x to twój numer w dzienniku
7. Inżynier rutingu : adres IP x.2.12.2/24 brama x.2.12 .254
8. Na ruterach uruchom i skonfiguruj protokół OSPF, Nr procesu: 5, nr obszaru 4,
196
Tabela 1.
VLAN (x+1) VLAN(x+2) VLAN(x+3)
Nazwa: imię Nazwa: Nazwa:
nazwisko Klasaxy, x-3,4 lub 5, y=a,b,c,d,e,f itp.
PC1 PC2 PC3
12.0.0.0/24 13.0.1.0/24 14.8.8.0/22
I Wytyczne do konfiguracji portów i adresacji protokołu IP:

 Adresy IP urządzeń znajdujących się w poszczególnych VLAN (stacji roboczych PC lub terminali VoIP) mają być przydzielane „od końca” z danego
zakresu natomiast adresem bramy dla urządzeń w poszczególnych VLAN ma być pierwszy wolny adresem z przydzielonego zakresu.
II Wytyczne do konfiguracji wstępnej na przełączniku:

 Hasło szyfrowane dostępu do trybu uprzywilejowanego qwe
 Hasło do wirtualnych terminali (np.telnet): wsx
Tabela 2.
197
VLAN Adres IP Brama VLAN Adres IP Brama VLAN Adres IP Brama
(x+1) (x+2) (x+3)
PC lub PC lub PC lub
terminal terminal terminal
VoIP VoIP VoIP
Adresacja do zarządzania przełącznikiem dla interfejsu wirtualnego 78 (interface vlan 78): adres IP: 1.1.1.1/24, brama: 1.1.1.254

Zadanie 1
Którym poleceniem można dodać podsieć 192.0.2.0/24 do procesu OSPF?
A. Router(config-router)#network 192.0.2.0 0.0.0.255 area 2
B. Router(config-router)#network 192.0.2.0 255.255.255.0
C. Router(config-router)#network 192.0.2.0 0.0.0.255
D. Router(config-router)#network 192.0.2.0
Zadanie 2
Wskaż cechę protokołów rutingu wykorzystujących algorytm wektora odległości (distance-vector).
A. Wybór ścieżki zależy od ilości ruterów do miejsca przeznaczenia.
B. Rutery wysyłają rozgłoszenia LSA do wszystkich ruterów w danym obszarze.
C. Wybór ścieżki zależy tylko i wyłącznie od pasma przenoszenia pomiędzy ruterami.
D. Ruter buduje logiczną topologię w oparciu o algorytm Dijkstry".
Zadanie 3
Który protokół rutingu wysyła komunikaty tylko do najbliższych sąsiadów domyślnie co 30 s ?
A. RIP
B. BGP
C. IS-IS
D. OSPF
198
z pracodawcami / przedstawicielami z branży teleinformatycznej, którzy na bieżąco śledzą wszelkie zmiany.
199
PRAKTYKA ZAWODOWA

1. Poznanie sposobów pomiaru parametrów miedzianych i światłowodowych kabli telekomunikacyjnych.
2. Nabycie wiedzy z zakresu zasad i sposobu łączenia kabli telekomunikacyjnych.
3. Instalowanie i uruchamianie serwerów telekomunikacyjnych.
4. Konfigurowanie parametrów ruchowych serwera telekomunikacyjnego.
5. Uruchamianie i konfigurowanie abonenckich urządzenia końcowych.
6. Konfigurowanie parametrów urządzeń rozległych sieci komputerowych.
7. Konfigurowanie protokołów internetowych i protokołów rutingu w sieciach WAN.
8. Administrowanie i eksploatowanie sieci rozległych.
Cele operacyjne:
1) wykonać pomiary parametrów układów przetwarzających sygnały (modulatory, przetworniki A/C i C/A).
2) wykonać pomiary w kablach telekomunikacyjnych.
3) wykonać montaż urządzeń i łączenie kabli telekomunikacyjnych.
4) uruchomić i skonfigurować serwery telekomunikacyjne.
5) uruchomić i skonfigurować usługi w sieciach komutacyjnych.
6) skonfigurować urządzenia sieci rozległej.
7) uruchomić i skonfigurować usługi w rozległych sieciach komputerowych opartych o protokół IP.
8) uruchomić i skonfigurować ruting w rozległych sieciach opartych o protokół IPv4 i IPv6.
9) administrować urządzeniami i usługami w rozległych sieciach komputerowych.
MATERIAŁ NAUCZANIA PRAKTYKA ZAWODOWA

I. 1. Stosowanie przyrządów  ustawić zakres przyrządu  dobrać mierniki do pomiaru Klasa IV
Wykonywanie pomiarowych w testach i cyfrowego, zadanej wielkości,
eksploatowanie pomiarach  wymienić rodzaje błędów,  szacować wartość mierzoną,
transmisyjnych telekomunikacyjnych kabli  obsługiwać mierniki  odczytać i zinterpretować
sieci rozległych. miedzianych. przeznaczone do wyświetlane wyniki
pomiarów wielkości pomiarowe,
200
elektrycznych,
 obsługiwać przyrządy
specjalistyczne
dedykowane do pomiarów
teletransmisyjnych,
2. Pomiary w  dobrać przyrządy  wykonać podstawowe Klasa IV
telekomunikacyjnych kablach pomiarowych pomiary czwórnika
miedzianych. wykorzystywanych w (tłumienności, impedancja),
pomiarach tłumienności i  zanalizować podstawowe
impedancji czwórników, pomiary czwórnika
 wykonać pomiar (tłumienności, impedancja),
tłumienności toru  wykonać pomiar tłumienności
transmisyjnego przy niedopasowania i impedancji
pomocy testera falowej toru transmisyjnego,
telekomunikacyjnego,  przeprowadzić lokalizację
 wykonać pomiar uszkodzenia kabli
rezystancji pętli telekomunikacyjnych metodą
abonenckiej, impulsowa, rezystancyjną,
 wykonać pomiar mostkową,
rezystancji izolacji w kablu  określić rodzaj uszkodzenia
telekomunikacyjnym, toru miedzianego na
 wykonać pomiar przeników podstawie wyników pomiaru,
pomiędzy parami kabla
 posługiwać się
dokumentacją techniczną
dotyczącą torów
transmisyjnych i linii
abonenckich, katalogami i
instrukcjami obsługi oraz
przestrzegać norm w tym
zakresie,
 zastosować metody
klasyczne do lokalizacji
uszkodzeń w linii
abonenckiej,
 zlokalizować defekty i
uszkodzenia pary
201
miedzianej za pomocą
reflektometru TDR,
3. Badanie układów  obsługiwać generator  przeprowadzić badanie widma Klasa IV
przetwarzających sygnały. funkcyjny, sygnałów testowych
 obsługiwać (harmoniczny, trójkąt,
dwustrumieniowy prostokąt) przy użyciu funkcji
oscyloskop analogowy i FFT w oscyloskopie
cyfrowy, cyfrowym,
 wyznaczyć współczynnik  zbadać przebiegi czasowy
głębokości modulacji, sygnału zmodulowanego za
 zmierzyć współczynnik pomocą oscyloskopu,
głębokości modulacji  zbadać przebiegi czasowe
metodą bezpośrednią, sygnałów w demodulatorze
 przeprowadzić badania ASK (niekoherentny i
przetwornika A/C metodą koherentny),
najmniej znaczącego bitu,  wykonać pomiary i rysować
 przeprowadzić badania charakterystyki przetwarzania
metodą kolejnych stanów przetworników A/C,
przetwornika A/C,  wykonać pomiary i rysować
 przeprowadzić badanie charakterystyki przetwarzania
odpowiedzi statycznej przetworników C/A,
przetwornika C/A  wykonać analizę
(sterowanego ręcznie, przetwarzania sygnału
metodą zliczania), poprzez całkowanie przy
 przeprowadzić badanie użyciu oscyloskopu cyfrowego
odpowiedzi dynamicznej (funkcja Intg),
przetwornika C/A,
4. Uruchamianie,  uruchomić modem (ruter)  skonfigurować łącze ADSL z Klasa IV
konfigurowanie i testowanie dostępowy ADSL, poziomu interfejsu
łączy systemów xDSL.  uruchomić tester łączy koncentratora DSLAM,
xDSL,  przeprowadzić pomiary i testy
 zamontować i łącza ADSL,
zdemontować podzespoły  zinterpretować alarmy w
urządzeń systemów xDSL, urządzeniach systemów
 wykonać testy i pomiary xDSL,
warstwy fizycznej ADSL,  obsłużyć alarmy w
 wykonać testy warstwy urządzeniach systemów
sieci ADSL, xDSL,
202
 zanalizować parametry łącza
ADSL,
5. Montowanie torów  przygotować włókno do  dobrać złączkę do typu Klasa IV
światłowodowych. połączenia złączką włókna i środowiska pracy,
mechaniczną,  wykonać złącza na kablach
 połączyć włókna złączką światłowodowych przy użyciu
mechaniczną zatrzaskową, spawarki,
 przygotować włókno  dobrać urządzenia traktów
światłowodowe do światłowodowych,
spawania,  zmontować trakty optyczne
 zamontować pasywne zgodnie z obowiązującymi
elementy sieci optycznej, normami i standardami,
 zamontować aktywne  dobrać osprzęt i narzędzia do
elementy sieci optycznej, zakończania włókien
 wykonać montaż osprzętu światłowodowych na
stacyjnego (szafy przełącznicach,
centralowe, przełącznice,
mufy stacyjne, szuflady
zapasu),
 rozszyć końce kabla
światłowodowego,
 przyspawać pigtaile na
końcach włókien,
 ułożyć końce włókien w
kasecie spawów,
 wprowadzić kabel na
przełącznicę
światłowodową,
 umieścić zapas
patchcordów pod listwą
montażową,
6. Pomiary torów  obsłużyć reflektometr  wykonać pomiar parametrów Klasa IV
światłowodowych. optyczny – OTDR, źródła światła za pomocą
 wykonać pomiar mocy analizatora widma
optycznej stosując miernik optycznego,
mocy optycznej,  wykonać pomiary parametrów
 wykonać pomiar strat mocy toru światłowodowego
optycznej metodą reflektometrem OTDR,
203
dwupunktową (metodą  zinterpretować krzywe
odcięcia i transmisyjną) i reflektometryczne,
reflektometryczną,
 wykonać pomiar
tłumienności splitterów
optycznych metodą
teletransmisyjną,
II. Uruchamianie 1. Instalowanie i  umieścić moduły  edytować rekordy Klasa IV
i konfigurowanie uruchamianie serwerów wyposażenia centrali w poszczególnych tabel,
sieci telekomunikacyjnych (central odpowiednich półkach i  skorzystać ze skrótów
komutacyjnych telefonicznych). slotach, klawiszowych,
 zamontować akumulatory,
 podłączyć zasianie,
 zainstalować na
komputerze program do
 skonfigurować sterowniki
do współpracy z centralą,
 podłączyć centralę z
komputerem lokalnie,
 skonfigurować centralę do
połączeń zdalnych z
komputerem,
 uruchomić system pomocy
programu do
 wyprowadzić dostępne port
centrali na przełącznicę,
 podłączyć linie abonenckie
i miejskie do portów
centrali,
 przeprowadzić konfigurację
wstępną centrali,
2. Konfigurowanie  zaakceptować nowe karty  dodać konta użytkowników i Klasa IV
parametrów ruchowych w systemie, nadać im uprawnienia,
serwera  włączyć/wyłączyć  skonfigurować parametry
telekomunikacyjnego. translacje i zdefiniować translacji (ISDN, POTS,GSM,
numer główny, VoIP),
204
 skonfigurować abonentów  skonfigurować grupy i
centrali, przypisać do nich abonentów,
 nadać abonentom  nadać uprawnienia
uprawnienia do usług, użytkownikom w ruchu
 skonfigurować wychodzącym,
przynależność do grupy  skonfigurować prezentację w
przechwytywania ruchu wychodzącym,
dzwonków,  skonfigurować obsługę ruchu
 nadać uprawnienia przychodzącego przez tabelę
użytkownikom w ruchu ruchu,
wychodzącym,  skonfigurować prezentację
 określić reguły w ruchu numeru odbieranego,
wychodzącym,  skonfigurować parametry
 stosować hierarchiczną poczty głosowej,
numerację w sieciach z  skonfigurować parametry
integracją usług, infolinii i zapowiedzi,
 wymienić i opisać sposoby  ustawić limit kosztów
kierowania ruchu połączeń dla abonenta,
przychodzącego w
centralach,
 skonfigurować tryby pracy
centrali,
 nagrać zapowiedzi słowne,
 ustawić zapowiedzi
słowne,
 ustawić parametry
taryfikacji połączeń
bezpośrednio z poziomu
oprogramowania,
3. Nadzorowanie i  zresetować centralę,  zweryfikować poprawność Klasa IV
monitorowanie pracy  przywrócić ustawienia ustawień centrali,
serwerem fabryczne,  wymienić firmware
telekomunikacyjnego.  wykonać kopię zapasową sterownika, karty VoIP,
konfiguracji,  skonfigurować alarmy
 odtworzyć konfigurację z serwisowe,
kopii zapasowej,
 wymienić i opisać
znaczenie alarmów w
205
centrali,
4. Instalowanie i  skonfigurować telefon do  skonfigurować przyciski Klasa IV
konfigurowanie abonenckich pracy w sieci LAN, programowalne w aparatach
urządzenia końcowych.  skonfigurować telefon do systemowych z poziomu
pracy w sieci WAN, centrali i bezpośrednio z
 zaprogramować klawisze klawiatury telefonu
szybkiego wyboru, systemowego,
 skonfigurować książkę  skonfigurować usługi centrali
telefoniczną, za pomocą menu telefonu,
 włączyć się do rozmowy  skonfigurować parametry
dwóch innych abonentów i telefonu do współpracy z
jeżeli zachodzi taka serwerem VoIP (nazwę,
potrzeba, serwera, adres IP i numer
 zalogować się do telefonu portu serwera, konto, hasło,
VoIP bezpośrednio i przez numer telefonu),
przeglądarkę internetową,  zarejestrować terminal VoIP w
 ustawić hasło dostępu do centrali,
telefonu,  skonfigurować funkcję
 ustawić adres IP z maską, przekazania i przekierowania
 ustawić adres IP bramy połączenia,
domyślnej,  skonfigurować parametry
 ustawić adres IP serwera telefonu ISDN,
DNS,
 wprowadzić ustawienia
parametrów z klawiatury
telefonu,
 posługiwać się telefonem
ISDN,
 obsługiwać telefon
analogowy,
5. Stosowanie programowych  zainstalować programowy  wyświetlić listę Klasa IV
serwerów VoIP. serwer VoIP, zrealizowanych połączeń za
 uruchomić programowy zadany okres,
serwer VoIP,
 włączyć/wyłączyć
prezentację numeru,
 przekazać wiadomości
głosowych na adres e-mail,
206
III. 1. Konfigurowanie urządzeń  zalogować się do rutera,  wyznaczyć maskę Klasa IV
Administrowanie sieci rozległej.  skonfigurować nazwę zsumaryzowaną i maskę
i eksploatowanie rutera, odwrotną,
sieci rozległych.  ustawić hasła,  skonfigurować adres IPv6 z
 nadać adres IPv4 z maską maską na interfejsach rutera,
na interfejsach rutera,  wykonać konfiguracje haseł
 skonfigurować interfejs szyfrowanych,
pętli zwrotnej (loopback),  skonfigurować użytkowników
 skonfigurować dostęp do lokalnych i nadać im
zdalnego logowania telnet, uprawnienia,
 wyświetlić konfigurację  skonfigurować dostęp do
rutera, zdalnego logowania po ssh,
 zapisać bieżącą  przeprowadzić aktualizację
konfigurację do startowej oprogramowania rutera,
lub na serwerze TFTP,  skonfigurować podinterfejsy:
 skonfigurować nazwę (numer, rodzaj enkapsulacji,
przełącznika, adres IP z maską,) do
 ustawić hasła, uruchomienia rutingu
 skonfigurować port SVI, pomiędzy sieciami VLAN,
 (adres IP z maską 0),  skonfigurować dostęp do
 ustawić adres bramy zdalnego logowania po ssh,
domyślnej,  przeprowadzić aktualizację
 skonfigurować dostęp do oprogramowania
zdalnego logowania telnet, przełączników,
 skonfigurować tryb pracy,  zabezpieczyć port przed
szybkość, funkcję auto- nieautoryzowanym dostępem
MDIX na portach (port security),
przełącznika,  skonfigurować protokół
 skonfigurować port do obsługujący agregację łączy
monitorowania ruchu funkcjonalność (LACP - Link
(mirroring, span), Aggregation Control Protocol),
 zalogować się do terminala  skonfigurować protokół do
VoIP, zarządzania wieloma sieciami
 zalogować się do bramki wirtualnymi GVRP (VTP),
VoIP,  skonfigurować ruting
 odczytać podstawowe pomiędzy VLAN na
parametry konfiguracyjne przełączniku
bramki, wielowarstwowym,
207
 połączyć bramkę VoIP jako  skonfigurować parametry
urządzenie pośredniczące terminala do współpracy z
do współpracy urządzeń serwerem VoIP (nazwę,
analogowych z serwerem serwera, adres IP i numer
VoIP, portu serwera, konto, hasło,
 skonfigurować dostęp do numer telefonu),
firewall’a przez telnet i ssh,  skonfigurować parametry
 skonfigurować interfejs do terminala do współpracy z
sieci zewnętrznej i sieci serwerem proxy,
LAN,  skonfigurować parametry
bramki do współpracy z
serwerem VoIP za pomocą
telefonu analogowego,
 skonfigurować parametry
bramki do współpracy z
serwerem VoIP za pomocą
przeglądarki www,
2. Stosowanie  zainstalować i uruchomić  ustawić filtry przechwytywania Klasa IV
oprogramowania do symulacji symulator sieci w Wireshark,
i monitorowania sieci komputerowych (np.
komputerowych. CISCO Packet Tracer lub
GNS3),
 zainstalować Wireshark w
dowolnym systemie
operacyjnym,
Wireshark,
3. Konfigurowanie usług w  skonfigurować zakres  skonfigurować rezerwację Klasa IV
sieci WAN. adresów dozwolonych i adresu IP dla podanego MAC
wykluczonych, adresu,
 ustawić adres IP bramy  skonfigurować parametry
domyślnej i serwera DNS, serwera DHCP dla protokołu
 skonfigurować serwer IPv6,
DHCP dla sieci IPv4 na  skonfigurować listy
ruterze, rozszerzone na ruterze,
208
 skonfigurować serwer  skonfigurować listy
DHCP dla sieci IPv4 na rozszerzone na przełączniku
przełączniku wielowarstwowym,
wielowarstwowym,  skonfigurować dynamiczny
 skonfigurować serwer NAT (pulę adresów
DHCP dla sieci IPv4 na globalnych, ACL określającą
firewall’u, adresy wewnętrzne, ustawić
 utworzyć listę standardową translację),
ACL numerowaną i  skonfigurować NAT
nazywaną, dynamiczny z przeciążeniem
 przypisać komentarz do (PAT),
listy ACL,  skonfigurować dynamiczny
 przypisać listy ACL do NAT (pulę adresów
interfejsu rutera w kierunku globalnych, ACL określającą
przychodzącym i adresy wewnętrzne, ustawić
wychodzącym, translację),
 skonfigurować listy  skonfigurować NAT
podstawowe na dynamiczny z przeciążeniem
przełączniku (PAT),
wielowarstwowym,  skonfigurować program
 skonfigurować statyczny klienta do łączenia do sieci
NAT (ustawić translację, wirtualnej,
zdefiniować interfejsy  skonfigurować serwer
wewnętrzny i zewnętrzny), umożliwiający połączenia do
 skonfigurować translację sieci lokalnej przy pomocy
NAT w ruterze, połączenia internetowego,
 skonfigurować statyczny
NAT (ustawić translację,
zdefiniować interfejsy
wewnętrzny i zewnętrzny),
 skonfigurować translację
NAT na przełączniku
wielowarstwowym,
 skonfigurować połączenie
z siecią VPN w systemie
Windows,
4. Konfigurowanie rutingu  skonfigurować trasy  skonfigurować domyślną trasę Klasa IV
statycznego w sieciach IPv4 i statyczne (następnego statyczną,
209
IPv6. przeskoku, połączona trasa  skonfigurować trasy
statyczna, w pełni zapasowe (manipulacja
określona trasa statyczna), dystansem administracyjnym),
5. Konfigurowanie protokołu  uruchomić ruting RIPv2,  skonfigurować rozgłaszanie Klasa IV
RIPv2 i RIPng  rozgłosić bezpośrednio domyślnej trasy statycznej,
podłączone podsieci,  skonfigurować
 wyłączyć rozgłaszanie uwierzytelnienie za pomocą
podsieci na interfejsach szyfrowania,
LAN,  MD5 (włączenie algorytmu
 skonfigurować rutingu uwierzytelniania, ustawienie
RIPng, klucza, aktywowanie
 włączyć RIPng na uwierzytelnienie na
interfejsach ruterów, interfejsach rutera),
 wyświetlić pełną tablicę dla
protokołu IPv6,
RIPng,
 skonfigurować
uwierzytelnienie proste
(ustawienie klucza
uwierzytelnienia,
aktywowanie
uwierzytelnienie na
interfejsach rutera),
6. Konfigurowanie protokołu  skonfigurować interfejs  skonfigurować rozgłaszanie Klasa IV
rutingu EIGRP w sieciach pętli zwrotnej (loopback), domyślnej trasy statycznej,
IPv4 i IPv6.  uruchomić ruting EIGRP,  zdefiniować parametry
 rozgłosić bezpośrednio metryki EIGRP,
podłączone podsieci,  skonfigurować ręczne
 wyłączyć funkcję sumowanie podsieci na
automatycznego danym interfejsie,
sumowania podsieci,  skonfigurować
 wyłączyć rozgłaszanie uwierzytelnienie za pomocą
podsieci na interfejsach szyfrowania,
LAN,  MD5 (włączenie algorytmu
 ustawić szerokość pasma uwierzytelniania z
danego interfejsu, szyfrowaniem hasła MD5,
210
 wyświetlić pełną tablicę aktywowanie uwierzytelnienie
rutingu, na interfejsach rutera),
EIGRP,
 skonfigurować ruting
EIGRP,
 włączyć EIGRP na
dla protokołu IPv6,
EIGRP dla protokołu IPv6,
 skonfigurować
uwierzytelnienie proste
(ustawienie klucza
uwierzytelnienia,
aktywowanie
uwierzytelnienie na
7. Konfigurowanie protokołu  uruchomić ruting OSPF,  skonfigurować rozgłaszanie Klasa IV
rutingu OSPF w sieciach IPv4  skonfigurować domyślnej trasy statycznej,
i IPv6. identyfikatory ruterów,  zmienić domyśle wartości
 rozgłosić bezpośrednio interwału hello i dead hello,
podłączone podsieci w  ustawić szerokość pasma
danym obszarze, danego interfejsu,
 wyłączyć rozgłaszanie  ustawić koszt łącza,
podsieci na interfejsach  wyzerować tablicę rutingu
LAN, przez wymuszenie jej
 wyświetlić pełną tablicę odbudowy,
rutingu,  przetestować działanie
 wyświetlić tablicę rutingu protokołu OSPF,
zawierającą tylko pozycje  skonfigurować rozgłaszanie
OSPF, domyślnej trasy statycznej,
 wyświetlić tablicę sąsiadów  skonfigurować
i topologii, uwierzytelnienie za pomocą
 skonfigurować szyfrowania,
211
uwierzytelnienie proste  MD5 (włączenie algorytmu
(ustawienie klucza uwierzytelniania z
uwierzytelnienia, szyfrowaniem hasła MD5,
aktywowanie aktywowanie uwierzytelnienie
uwierzytelnienie na na interfejsach rutera),
 skonfigurować ruting
OSPFv3,
 skonfigurować
identyfikatory ruterów,
 włączyć OSPFv3 na
dla protokołu IPv6,
OSPFv3
8. Raportowanie i  uruchomić i wyłączyć  skonfigurować i uruchomić Klasa IV
zarządzanie siecią. funkcję debugowania, SNMPv3,
 uruchomić logowanie i  zainstalować, uruchomić i
raportowanie zdarzeń, skonfigurować program do
 zainstalować i uruchomić interpretowania otrzymanych
program do zbierania z SNMP informacji,
danych SNMP,
 skonfigurować i uruchomić
SNMPv2c,
Praktyka zawodowa powinna być prowadzona w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, Centrach Kształcenia Praktycznego lub u pracodawców
mających możliwość realizacji programu praktyk, tzn. mających odpowiednie urządzenia, narzędzia i wyposażenie oraz odpowiednią kadrę z obszaru
teleinformatyki zapewniające rzeczywiste warunki pracy właściwe dla technika teleinformatyka a także kontakt z nowoczesnymi technikami i technologiami.
Liczba godzin zegarowych przeznaczonych na realizację praktyk po danej kwalifikacji: 140 godzin (4 tygodnie).
212
Osiągnięcia ucznia oceniać na bieżąco będzie opiekun praktyki. Na zakończenie praktyki uczeń musi przedłożyć opiekunowi dziennik praktyki oraz
przygotowane portfolio z dokumentacją wykonywanych podczas praktyki zadań.
Strategia przeprowadzanej ewaluacji będzie polegała na analizie opinii na temat uczniów realizujących praktykę. Zebrane dane zostaną poddane analizie
jakościowej.
Dodatkowo, w trakcie realizacji praktyki zawodowej, ewaluacji musi podlegać materiał do niej przypisany, ponieważ w branży zmienia się on bardzo szybko.
Ewaluacja znacząco wpłynie na sylwetkę absolwenta i pozwoli mu odnaleźć się na rynku pracy.
213
PROPOZYCJA SPOSOBU EWALUACJI PROGRAMU NAUCZANIA ZAWODU
OCENA
UWAGI
Obszar / L.P. KRYTERIUM OCENY W MAŁYM (czego brakuje i co jest źle i dokładnie,
CZĘŚCIO
W PEŁNI STOPNIU/Z w którym miejscu)
WO
AKRESIE
I Struktura i zawartość programu przedmiotu
1. Program przedmiotu ma właściwą strukturę
2. Struktura programu do przedmiotów jest
zachowana (zawiera strukturę programów
przedmiotów i ich działów)
3. Program przedmiotu zawiera efekty kształcenia z
podstawy programowej
4. Efekty kształcenia są mierzalne
5. Materiał kształcenia jest dobrany tak, by
umożliwić realizację celów
6. Zaproponowane zadania są możliwe do
wykonania w warunkach stojących do dyspozycji
szkoły i nauczyciela
7. Zadania są adekwatne do celów i materiału
kształcenia
8. Środki dydaktyczne są dostępne i wspierają
proces edukacyjny
9. Formy sprawdzania osiągnięć ucznia są
odpowiednio dobrane do efektów kształcenia
10. Warunki osiągania efektów kształcenia ułatwiają
ich realizację
11. Warunki osiągania efektów kształcenia są zgodne
z podstawą programową i uwzględniają
szczególnie zachowanie bhp, ppoż. i ochrony
środowiska
214
12. Program przedmiotu podzielony został na
przedmioty z wyraźnym podziałem na teoretyczną
i praktyczną część kształcenia zawodowego (nie
dotyczy programu modułowego)
13. Poszczególnym przedmiotom teoretycznym i

praktycznym przypisano właściwą liczbę godzin
14. Zachowano minimalną liczbę godzin na
poszczególne rodzaje efektów kształcenia.
15. Przewidziano terminy zakończenia przygotowania
do egzaminów zawodowych we właściwej
kolejności
16. Literatura jest aktualna i dostępna
17. Program przedmiotu jest dostosowany do
możliwości poznawczych uczniów, uwzględniono
indywidualizację kształcenia
18. Kolejność przedmiotów i ich treści uwzględnia
korelacje między przedmiotową
19. Program przedmiotu zawiera wszystkie treści
niezbędne do realizacji procesu kształcenia i
przygotowania ucznia do pracy w zawodzie, na
aktualnym poziomie rozwoju techniki (organizacji)
20. Sformułowania i język użyty w programie

przedmiotu jest zrozumiały i poprawny
merytorycznie i metodycznie
21. W programie zachowane są zasady dydaktyki
konstruowania programów
22. Program uwzględnia cele wychowawcze
23. Program uwzględnia cele i zadania szkoły.

24. Program przedmiotu umożliwia współpracę z
pracodawcami (jeśli dotyczy)
25. Program przedmiotu uwzględnia kwalifikacje
nauczycieli szkoły
26. inne
215
II Realizacja programu
1. Program przedmiotu umożliwia planowanie i
organizację pracy na poziomie szkoły
2. Program umożliwia planowanie i organizację
wykonania pracy na poziomie nauczyciela
3. Zapisane warunki realizacji wspierają proces
kształcenia
4. Program jest dostosowany do możliwości uczniów
5. Sposoby oceny pozwalają w pełni ocenić
osiągnięcia ucznia
6. Uczniowie akceptują formy i kryteria oceniania
7. Zakładane metody nauczania są wykorzystywane
8. Propozycje indywidualizacji wspierają uczniów o
specjalnych potrzebach
9. Zaplanowany czas realizacji poszczególnych
części programu odzwierciedla właściwe tempo
pracy
10. Uczniowie dobrze odbierają proces kształcenia
11. Realizacja programu sprzyja motywowaniu
uczniów do nauki
12. Inne
III Rezultaty kształcenia
1. Uczniowie czują się przygotowani do egzaminu
2. Rezultaty egzaminu są satysfakcjonujące
3. Pracodawcy pozytywnie wyrażają się o
przygotowaniu zawodowym praktykantów i
absolwentów
4. Absolwenci pozytywnie oceniają przebieg i
rezultaty nauki w szkole
5. Inne
216
ZALECANA LITERATURA DO ZAWODU
Proponowane podręczniki:
1. Bezpieczeństwo i higiena pracy, Bukała Wanda, Szczęch Krzysztof, WSiP 2013.
2. Język angielski zawodowy w branży elektronicznej, informatycznej i elektrycznej, Sebastian Chadaj, WSiP 2013 r.
3. Elektrotechnika, Stanisław Bolkowski, WSiP 2013
4. Zbiór zadań z elektrotechniki, Aleksy Markiewicz, WSiP
5. Podstawy elektroniki tom 1 tom 2, Barbara i Marek Pióro WSiP
6. Pomiary elektryczne i elektroniczne, Michał Cedro, Daniel Wilczkowski WKŁ 2017r.
7. Instrukcje programowania central
8. Dokumentacje techniczne serwera telekomunikacyjnego oraz aparatów telefonicznych systemowych, analogowych, ISDN i VoIP
9. Systemy teletransmisyjne, S. Kula, WKŁ, Warszawa 2006
10.Systemy i sieci dostępowe xDSL, S. Kula, WKŁ, Warszawa 2009
Literatura:
1. Bezpieczeństwo i higiena pracy, Rafał Dudziak.
2. Pierwsza Pomoc, Adam Berent, Centrum Rozwoju Edukacji EDICON.
3. Słownik Języka angielskiego.
4. Fale i anteny, Jarosław Szóstka, WKŁ 2001
5. Infotech. English for computer users, Santiago Remarcha Esteras, wyd. Cambridge (fourth edition)
6. Packet Tracer 6 dla kursów Cisco Tom 1. Z przykładami i ćwiczeniami. Marek Smyczek, iTSt@rt Wydawnictwo informatyczne 2015
7. Packet Tracer 6 dla kursów Cisco Tom 2
8. Podstawy cyfrowych systemów telekomunikacyjnych, K. Wesołowski, , WKŁ, Warszawa 2006
9. Podstawy konfiguracji IOS. Marek Smyczek, Robert Wszelaki, iTSt@rt Wydawnictwo informatyczne 2015
10.Pomiary w optycznych systemach telekomunikacyjnych, K. Perlicki, WKŁ, Warszawa 2002
11.Pracownia podstaw techniki cyfrowej, Wojciech Głocki, Leszek Grabowski, WSiP
12.Praktyczna analiza pakietów. Wykorzystanie narzędzia Wireshark do rozwiązywania problemów z siecią. Chris Sanders, Helion 2013
13.Sieci komputerowe. Kompendium. Kompletne omówienie zagadnień sieci komputerowych, Karol Krysiak, Wydanie II Helion 2005
14.Sieci telekomunikacyjne, W. Kabaciński, M. Żal, WKŁ, Warszawa 2008
15.System sygnalizacji nr 7. Protokoły, standaryzacja, zastosowanie, G. Danilewicz, W. Kabaciński, WKŁ, Warszawa 2005
16.Systemy operacyjne i sieci komputerowe. Część 1, Krzysztof Pytel, Sylwia Osetek,
17.Systemy radiokomunikacji ruchomej, K. Wesołowski, wydanie 3, WKŁ, Warszawa 2006
18.Systemy telekomunikacyjne, t. 1, 2, S. Haykin S, WKŁ, Warszawa 2009
217
19.Systemy transmisji optycznej WDM, K. Perlicki, WKŁ, Warszawa 2007
20.Technika transmisji satelitarnej, Jan Hołub, WSiP 2002
21.Technologie bezprzewodowe sieci teleinformatycznych, Piotr Gajewski, Stanisław Wszelak, WKŁ 2008
22.Układy cyfrowe, Wojciech Głocki, WSIP
23.Urządzenia techniki komputerowej, T. Marciniuk, Wydawnictwo WSIP, wyd. II zm., 2010
24.Vademecum teleinformatyka, Praca zbiorowa tom I, II, III
25.Wprowadzenie do transmisji danych, Andrew Simmonds, WKŁ
26.Wstęp do telekomutacji, Andrzej Jajszczyk, WNT, wyd. IV (dodruk), Warszawa 2009
27.Wstęp do współczesnej telekomunikacji światłowodowej, Jerzy Siuzdak, WKŁ
28.Wykrywaj i reaguj. Praktyczny monitoring dla administratorów sieci, Bejtlich R., Helion, Gliwice 2014.
29.Akademia sieci Cisco CCNA Exploration. Semestr 1. Podstawy sieci, Dye Mark A., Rufi Antoon W., PWN, Warszawa 2016.
30.TCP/IP od środka. Protokoły Vademecum profesjonalisty, Fall K., Stevens R., Helion, Gliwice 2013.
31.CCNA 200-125. Zostań administratorem sieci komputerowych, Józefiok A., Helion, Gliwice 2017.
32.Sieci komputerowe. Ujęcie całościowe, Kuorose J. F., Ross K.W., Helion, Gliwice 2018.
33.Podstawy sieci komputerowych, Russel B., WKŁ, Warszawa 2009.
34.Sieci komputerowe. Biblia, Sosinsky B., Helion, Gliwice 2011.
35.Protokoły SNMP i RMON – Vademecum profesjonalisty, Stallings W., Helion, Gliwice 2003.
36.Sieci komputerowe, Tanenbaum A. S., Wetherall D. J., Wyd. V. Helion, Gliwice 2012
Czasopisma branżowe:
1. Bezpieczeństwo pracy – nauka i praktyka, Centralny instytut ochrony pracy – Instytut badawczy
2. Czasopisma branżowe w języku angielskim.
3. Przegląd Telekomunikacyjny i Wiadomości Telekomunikacyjne, Wydawnictwo Czasopism i Książek Technicznych SIGMA-NOT Spółka z o.o. - miesięcznik
4. Computerworld wydawnictwo IDG Poland SA - tygodnik
218

Technik Teleinformatyk 351103

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Technik Teleinformatyk 351103

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Projekt

PROGRAM NAUCZANIA ZAWODU

Program przedmiotowy o strukturze spiralnej

SYMBOL CYFROWY ZAWODU 351103

KWALIFIKACJE WYODRĘBNIONE W ZAWODZIE:

I. Plan nauczania zawody z podziałem na przedmioty

Nazwa i symbol cyfrowy zawodu: Technik teleinformatyk 351103

Kwalifikacja: INF.08. Eksploatacja i konfiguracja oraz administrowanie sieciami rozległymi

 W odniesieniu do umiejętności, zakres:

 W odniesieniu do kompetencji społecznych, zakres:

2) w zakresie kwalifikacji INF.08. Eksploatacja i konfiguracja oraz administrowanie sieciami rozległymi:

Przedmioty w kształceniu teoretycznym:

INF.08. Eksploatacja i konfiguracja oraz administrowanie sieciami rozległymi

Przedmioty w kształceniu teoretycznym:

Bezpieczeństwo i higiena pracy

Cele ogólne przedmiotu:

MATERIAŁ NAUCZANIA BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY

PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW KSZTAŁCENIA PRZEDMIOTU

PROPONOWANE METODY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ EDUKACYJNYCH UCZNIA

i umiejętności z zakresu wykonywania pracy zgodnie

PROPONOWANE METODY EWALUACJI PRZEDMIOTU

Cele ogólne przedmiotu:

MATERIAŁ NAUCZANIA ELEKTROTECHNIKA TEORETYCZNA

PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW KSZTAŁCENIA PRZEDMIOTU

PROPONOWANE METODY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ EDUKACYJNYCH UCZNIA

Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się:

2. Porównaj właściwości idealnego i rzeczywistego wzmacniacza operacyjnego.

PROPONOWANE METODY EWALUACJI PRZEDMIOTU

Cele ogólne przedmiotu:

MATERIAŁ NAUCZANIA PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW KSZTAŁCENIA PRZEDMIOTU

PROPONOWANE METODY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ EDUKACYJNYCH UCZNIA

Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się:

PROPONOWANE METODY EWALUACJI PRZEDMIOTU

Cele ogólne przedmiotu:

MATERIAŁ NAUCZANIA TECHNIKA KOMPUTEROWA

PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW KSZTAŁCENIA PRZEDMIOTU

PROPONOWANE METODY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ EDUKACYJNYCH UCZNIA

Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się:

3. Przedstawiony na rysunku układ bramek logicznych opisany jest postacią kanoniczną:

PROPONOWANE METODY EWALUACJI PRZEDMIOTU

Cele ogólne przedmiotu:

MATERIAŁ NAUCZANIA PODSTAWY SIECI LAN

PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW KSZTAŁCENIA PRZEDMIOTU

PROPONOWANE METODY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ EDUKACYJNYCH UCZNIA

Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się:

PROPONOWANE METODY EWALUACJI PRZEDMIOTU

Cele ogólne przedmiotu:

MATERIAŁ NAUCZANIA JĘZYK OBCY ZAWODOWY

PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW KSZTAŁCENIA PRZEDMIOTU

PROPONOWANE METODY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ EDUKACYJNYCH UCZNIA

Proponowany test sprawdzający:

Cele ogólne przedmiotu:

MATERIAŁ NAUCZANIA ELEKTROTECHNIKA PRAKTYCZNA

PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW KSZTAŁCENIA PRZEDMIOTU

Zajęcia edukacyjne powinny być realizowane w pracowni elektryczno-elektronicznej wyposażonej w:

PROPONOWANE METODY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ EDUKACYJNYCH UCZNIA

Wyznaczyć pojemność kondensatorów CA1, CA2, CA3,

U [V] 2 2,5 3 3,5 4 2 2,5 3 3,5 4 2 2,5 3 3,5 4

Proponowany czas na wykonanie zadania 2 godz. lekcyjne.

Proponowane zadania testowe

PROPONOWANE METODY EWALUACJI PRZEDMIOTU

Cele ogólne przedmiotu: