Szyfrowaniem jest to proces przekształcania tekstu czytelnego dla
człowieka lub informacji w innej postaci (np. zarejestrowanego materiału dźwiękowego lub filmowego) na niezrozumiały ciąg znaków w celu jego utajnienia – przechowywania w takiej postaci lub przekazywania niezabezpieczonymi kanałami. Tekst zrozumiały nosi miano tekstu jawnego. Przekształcony tekst wynikowy nazywa się tekstem tajnym, szyfrogramem lub kryptografem. Szyfrowanie przeprowadza się przy użyciu specjalnych funkcji matematycznych zwanych także kryptograficznymi algorytmami szyfrującymi. Czynność odwrotna, która ma na celu przekształcenie tekstu tajnego na jawny, nosi nazwę deszyfrowania lub dekryptażu.
Kiedy szyfrowanie miało swoje początki?
Pierwsze znane metody szyfrowania informacji znane dzisiaj miały swoje
początki w starożytności około 1900 lat p.n.e. gdy to w hieroglifach ukrywało się rzeczywisty sens przekazu. Jakie było jedno z pierwszych, jeżeli nie pierwszę narzędzie kryptograficzne?
Skytale są jednym z pierwszych, znanych narzędzi szyfrujących.
Pochodzi ze starożytnej Grecji, gdzie chętnie używali go już wojowniczy Spartanie. Jak działało? Na kawałek rzeźbionego drewna nawijano pergamin z zapisaną wiadomością. Aby ją odczytać, druga osoba musiała mieć też drewno o tej samej średnicy, dzięki czemu litery układały się w prawidłowym ciągu. Następnym bardzo znanym szyfrem jest kod/szyfr Cezara
Wedle przekazów rzymski imperator Gajusz Juliusz Cezar
(100 – 44 r. p.n.e.) używał tego szyfru do utajniania korespondencji o znaczeniu militarnym. Kod Cezara to bardzo prosty szyfr polegający na podmienianiu liter (szyfr podstawieniowy). Każdą literę tekstu jawnego zastępuje się inną literą tego samego alfabetu – oddaloną od niej o określoną liczbę miejsc w alfabecie. Poszczególne litery tekstu jawnego mają więc swoje stałe odpowiedniki. Za każdym razem stosowano przesunięcie w prawo. Do szyfrowania tekstu, w którym występowały litery z końca alfabetu, używano pierwszych liter alfabetu. Aby odczytać zaszyfrowaną wiadomość, wystarczyło dokonać przesunięcia o tę samą liczbę znaków w lewo. Zasadę działania dobrze pokazuje ilustracja poniżej. Tyle o początkach kryptografii, pora przejść do czasów mniej oddalonych na osi czasu.
Dysk Jeffersona
Narzędzie to zostało stworzone około 1790 roku, ale było na tyle
zaawansowane, że amerykańscy żołnierze używali go nawet 150 lat później, podczas drugiej wojny światowej (choć pod nazwą M-94). Takie urządzenie szyfrujące składało się z 36 talerzy. Na każdym z nich zapisany był alfabet w różnej kolejności. Dzięki zastosowaniu takiej ilości dysków, kod był praktycznie nie do złamania, a ilość kombinacji była ogromna. Następcą Dysku Jeffersona był “M-209”
Działał on na bardzo podobnej zasadzie, z tą różnicą że deszyfrowanie
odbywało się w sposób automatyczny. Maszyna została zaprojektowana przez marynarkę wojenną Stanów Zjednoczonych. Używano jej głównie podczas drugiej wojny światowej, choć także podczas wojny koreańskiej, która miała miejsce w latach 1950-1953. Kodowanie odbywało się tutaj przez ustawianie 6 dysków w losowej kolejności oraz używaniu specjalnych pokręteł. Wiadomość drukowana była na taśmie. Aby ją odczytać, odbiorca musiał znać ten sam układ talerzy. W referacie na temat technik szyfrowania grzechem byłoby nie wspomnieć o najsłynniejszej maszynie szyfrującej znanej pod nazwą “Enigma”
Jako najsłynniejsza maszyna drugiej wojny światowej była używana
komercyjnie, ale sławę zawdzięcza karierze w armii III Rzeszy Niemieckiej. Działanie Enigmy opierało się głównie o elektromechaniczne części oraz wirniki. Każda zaszyfrowana tutaj wiadomość, miała swoje własne ustawienia, oparte o drukowaną wcześniej książkę z kodami. Choć mogłoby się wydawać, że kod Enigmy jest nie do złamania, udało się to polskim i brytyjskim kryptologom. Pod koniec wojny już każda z zaszyfrowanych wiadomości była odczytywana, a jej rozszyfrowanie zajmowało przeważnie 1 dzień.
Obecnie prawie każdy człowiek miał styczność z
zaszyfrowywaniem informacji, najprostszym przykładem może być tutaj WinRAR, który szyfruje, deszyfruje i zabezpiecza dane (jest możliwość ustalenia hasła na “spakowany” plik
WinRAR jest popularnym archiwizerem, niezbędnym zwłaszcza
osobom, które wysyłają lub ściągają duże pliki z internetu. Poza zmniejszeniem wielkości zbyt dużych plików WinRAR może dzielić duże pliki na mniejsze paczki. Referat opracował Daniel Wala Źródła wykorzystane w pracy: pcworld.pl spyshop.pl komputerswiat.pl