FIZYCZNE WŁAŚCIWOŚCI CIECZY

Gęstość cieczy – stosunek masy cieczy m do zajmowanej przez nią objętości V

𝑚 𝑘𝑔
𝜌= [ ]
𝑣 𝑚3
Ciężar objętościowy cieczy – stosunek ciężaru G wyodrębnionej masy cieczy do jej objętości V
𝐺 𝑚𝑔 𝜌𝑉𝑔 𝑘𝑔 𝑚 𝑁
𝛾= = = = 𝜌𝑔 [ 3 ∙ 2 = 3 ]
𝑉 𝑉 𝑉 𝑚 𝑠 𝑚
Rozszerzalność cieplna wody – zdolność do zmian objętości wody pod wpływem zmian temperatury.
Charakteryzuje ją współczynnik rozszerzalności cieplnej 𝛽𝑇 , który definiuje się jako względne zwiększenie
objętości wody przy wzroście jej temperatury o 1°C
𝑑𝑉 1 1
𝛽𝑇 = [ ]
𝑉 𝑑𝑇 °𝐶
V-objętość początkowa [𝑚3 ]

dV-przyrost objętości [𝑚3 ]

dT-przyrost temperatury [°𝐶]

Ściśliwość wody – zdolność do zmniejszania objętości pod wpływem zmian ciśnienia zewnętrznego
(zewnętrznych sił powierzchniowych)

𝑑𝑉 1 𝑚2
𝛽𝑝 = − [ ]
𝑉 𝑑𝑝 𝑁
𝑚2
𝛽𝑝 -współczynnik ściśliwości [ 𝑁 ]

dV-zmiana objętości [𝑚3 ]

V-objętość początkowa [𝑚3 ]

𝑁
dp-zmiana ciśnienia zewnętrznego [𝑚2]

Odwrotność współczynnika ściśliwości nazywa się modułem sprężystości cieczy E

1 𝑁
𝐸= [ ]
𝛽𝑝 𝑚2

Lepkość cieczy – zdolność stawiania oporu przy ruchu jej warstw poruszających się z różnymi
prędkościami
𝑣𝑝 𝐴
Wdg. Newtona siłę FT wyraża zależność: 𝐹𝑇 = 𝜇 ℎ

𝜇 – dynamiczny współczynnik lepkości

Prawo tarcia Newtona - Zgodnie z hydrodynamicznym prawem Newtona naprężenie ścinające w płynie
jest wprost proporcjonalne do występującej w nim szybkości ścinania, a współczynnik proporcjonalności
zwany lepkością jest parametrem charakterystycznym dla danego rodzaju płynu.

Ciśnienie parowania – ciśnienie absolutne, przy którym woda z fazy ciekłej przechodzi do fazy gazowej

(Gdy linia ciśnień piezometrycznych leży około 10m poniżej przewodu, może nastąpić przerwanie
przepływu strumienia)

HYDROSTATYKA

Prawo Pascala – Ciśnienie w dowolnym punkcie nieruchomej cieczy równe jest ciśnieniu zewnętrznemu
p0 oraz ciśnieniu słupa cieczy o ciężarze objętościowym 𝛾 i wysokości h, będącej zagłębieniem tego
punktu pod zwierciadłem cieczy. Wszelkie zmiany ciśnienia zewnętrznego są w całości przekazywane na
wszystkie punkty cieczy.

Prawo Eulera – Ciśnienie w dowolnym punkcie nieruchomej cieczy nie zależy od orientacji elementarnej
powierzchni, przechodzącej przez ten punkt.

Px= Py= Pz= P

Prawo naczyń połączonych – Jeżeli połączy się ze sobą co najmniej dwa naczynia wypełnione
nieruchomą cieczą wówczas cząsteczki jednorodnej cieczy leżące w dowolnej poziomej płaszczyźnie pod
zwierciadłem cieczy podlegają jednakowemu ciśnieniu
Różnicę ciśnienia bezwzględnego i ciśnienia atmosferycznego określa się jako ciśnienie piezometryczne.

Nadwyżkę ciśnienia bezwzględnego ponad ciśnienie atmosferyczne nazywa się nadciśnieniem.

Ujemną różnicę pomiędzy ciśnieniem bezwzględnym i atmosferycznym nazywa się podciśnieniem.

Wielkość h nazywa się wysokością ciśnienia i oznacza ona wysokość słupa cieczy o ciężarze
objętościowym 𝛾, wywołującego u swej podstawy ciśnienie p.

Parcie - Parcie cieczy na dowolną powierzchnię płaską jest co do bezwzględnej wartości równe
iloczynowi ciśnienia panującego w jej środku ciężkości 𝛾zx oraz pola rozpatrywanej powierzchni A.

Parcie cieczy na powierzchnię płaską jest równe iloczynowi ciężaru objętościowego 𝛾 i objętości bryły V
utworzonej przez tworzące „z” wystawione prostopadle do powierzchni A i przedstawiające zagłębienia
tej powierzchni pod zwierciadłem cieczy.

Powstała bryła nazywana jest bryłą parcia a jej tworzącym nadaje się zwrot zgodny ze zwrotem parcia.
Przekrój przez bryłę parcia nazywany jest wykresem parcia. Wykres parcia przedstawia zmiany
wysokości ciśnienia z na powierzchni A. Siła parcia zaczepiona jest w geometrycznym środku ciężkości
bryły parcia.
Paradoks hydrostatyczny – Parcie na dno nie zależy od kształtu naczynia ani od ciężaru zawartej w nim
cieczy, lecz wyłącznie od ciężaru objętościowego cieczy 𝛾, zagłębienia dna pod zwierciadłem cieczy i od
pola powierzchni dna.

Prawo Archimedesa – Ciało zanurzone w cieczy traci pozornie na wadze tyle, ile waży wyparta przez nie
ciecz.

Wypór hydrostatyczny – jest siłą powierzchniową skierowaną do góry, równą iloczynowi objętości
zanurzonego ciała i ciężaru objętościowego cieczy.

Wypór maksymalny Wmax – iloczyn całkowitej objętości ciała Vc i ciężaru objętościowego cieczy 𝛾

𝑤𝑚𝑎𝑥 = 𝛾𝑉𝑐
HYDRODYNAMIKA

PRZEPŁYW W PRZEWODACH

Ruch, definicje

Elementy ruchu:

Prędkość (v [m/s])

Przyspieszenie (a [m/s2])

Ciśnienie (p [Pa])

Rodzaj ruchu:

Ustalony

Lub nieustalony

Określenia:

Linia prądu – linia przechodząca przez chwilowe pole prędkości, w taki sposób, że wektory prędkości
poszczególnych punktów znajdujących się na linii są do niej styczne

Struga – pęk linii prądu przechodzących przez poszczególne punkty pola elementarnego 𝛥𝐴

Strumień – wszystkie strugi przechodzące przez wyodrębnioną powierzchnię przekroju A

Warunek ciągłości ruchu płynu (nieściśliwego)

Objętość strugi przepływająca przez pole 𝛥𝐴 w czasie 𝛥𝑡:

𝛥𝑄 = 𝑣𝛥𝐴
Objętość strumienia w jednostce czasu:

𝑄 = 𝛴𝑣𝛥𝐴
Q – objętościowe natężenie przepływu [m3/s]

Vśr – prędkość średnia [m/s]

Dla płynu nieściśliwego:

Energia strumienia dla cieczy doskonałej E1

Zasada zachowania energii

Zmiana energii kinetycznej pomiędzy dwoma przekrojami strugi musi być równa sumie pracy wykonanej
na tym odcinku.

Energia całkowita strumienia 1: