Oksijen ticari olarak üç genel olarak temin Ayrıca, oksijen yağ, yağmur, veya asfalt malzemesi ile
edilebilir. Türleri: havacıların Solunumu , birleşerek yüksek derecede patlayıcı bir karışım oluşturabilir.
Endüstriyel ve Tıbbidir. Sadece oksijen,
"Havacının Nefes Alan Oksijeni" olarak işaretlenen
federal Şartname BB-0-925A, Grade A veya ıts'yi
karşılar ve eşdeğer oksijen soluyan uçak
sistemlerinde kullanılmalıdır.Endüstriyel oksijen,
pilotu, mürettebatı veya yolcuları hasta edebilecek
maddeler içerebilir. Tıbbi oksijen, saf olmasına
rağmen, oksijenin gerekli olduğu yüksek irtifalardaki
soğuk sıcaklıklarda donabilen su içerir.
OKSİJEN TEHLİKELERİ
Gaz halindeki oksijen kimyasal olarak kararlıdır
ve yanıcı değildir. Ancak, yanıcı malzemeler
oksijenin yoğun olduğu bir ortamda daha hızlı alev
alabilir ve daha yüksek bir şiddetle yanabilir.
UÇAK YAKIT SERVİSİ
YAKIT TÜRLERİ VE TANIMLANMASI
Genel kullanımda olan iki tür havacılık yakıtı kullanılır.
Havacılık benzinine genel olarak AVGAS olarak bilinen yakıt
ve JET A yakıtı olarak bilinen türbin yakıtıdır.
Havacılık benzinleri (AVGAS), pistonlu motorlu uçaklarda
kullanılır. Şu anda genel olarak kullanılan üç yakıt sınıfı
bulunmaktadır: 80/87, 100/130 ve 100LL (düşük kurşun).
Dördüncü bir sınıf olan 115/145 ise büyük çekişli motorlu
uçaklarda sınırlı olarak kullanılmaktadır. İki numara, belirli
bir yakıtın zayıf karışım ve zengin karışım oktan derecesini
gösterir. Yani, 80/87 havacılık benzininde 80, zayıf karışım
derecesini ve 87 zengin karışım derecesini temsil eder.
AVGAS türlerini karıştırmamak için genellikle 80, 100,
100LL veya 115 olarak tanımlanır. AVGAS ayrıca renk kodu
ile tanımlanabilir. Yakıtın rengi, boru hatları ve yakıt ikmali
ekipmanındaki renk bantı ile eşleşmelidir. (Şekil 17-25)
Türbin yakıtı / jet yakıtı, turbojet ve turboshaft motorları
çalıştırmak için kullanılır. Sivil havacılıkta genellikle
kullanılan üç tür türbin yakıtı JET A ve JET A-1'dir, her ikisi
de kerosenden üretilmiştir, ve JET B, kerosen ile havacılık
benzininin bir karışımıdır. Jet yakıtı, boru hatları ve yakıt
ikmali ekipmanındaki siyah renk ile tanımlanırken, jet
yakıtının gerçek rengi genellikle açık veya saman sarısı
olabilir.
Modül 07 A - Bakım Uygulamaları
Bu karışım, sıkıştırmaya veya darbeye duyarlıdır.
Oksijen tanklarının, valflerin veya sıhhi tesisatın
fiziksel hasarı veya arızası, patlayıcı bir yırtılmaya
neden olabilir bu neden ile hayat ve mal güvenliği
açısından aşırı tehlike doğurabilir. Oksijenle
uğraşırken en yüksek temizlik standartlarının
gözetilmesi ve sadece yetkili ve yetkilendirilmiş
kişilerin uçak gazlı oksijen sistemlerine hizmet
vermesine izin verilmesi son derece önemlidir. Alev
tehlikesini artırmakla birlikte, sıvı oksijeni düşük
sıcaklığı nedeniyle (-297 °F'de kaynar), ciltle temas
halinde ciddi "yanıklar" (donma) oluşturabilir.
RENK Kalite veya Standart(SEVİYE)
Kırmızı 80/87
Mavi 100LL
Yeşil 100/130 ,
Şeffaf / Saman Jet-A
AVGAS ve türbin yakıtını asla karıştırmayın. Jet yakıtını
AVGAS'a eklemek, motor tarafından geliştirilen gücün
azalmasına , motora zarar verilmesine (detonasyon
yoluyla) ve hayat kaybına neden olabilir. Jet yakınına
AVGAS eklemek, izin verilse de türbin motorunda kurşun
birikimine ve hizmet ömrünün azalmasına neden olabilir.
KİRLİLİK KONTROLÜ
Kirlenme, yakıtta bulunmaması gereken bir şeydir .
Havacılık yakıtlarında bulunan kirlenme türleri arasında
su, katı partiküller ve mikrobiyal büyümeler
bulunmaktadır. Havacılık yakıtlarındaki kirlenmenin
kontrolü son derece önemlidir, çünkü kirlenme motor
arızasına, durmaya ve hayat kaybına neden olabilir.
Kirlenme kontrolünün en iyi yöntemi, yakıt sistemine
girişini engellemektir. Bazı kirlenme türleri hâlâ yakıt
sistem içinde meydana gelebilir. Her iki durumda da,
filtreler, ayırıcılar ve ekranlar büyük bir kısmını kirlenmeyi
uzaklaştırmalıdır. Havacılık yakıtlarındaki su genellikle iki
şekilde bulunur: çözünmüş (buhar) ve serbest su.
17.25
Çözünmüş su, sıcaklık düşene kadar genellikle önemli bir
sorun oluşturmaz. Ancak sıcaklık düştüğünde serbest su
haline gelir ve bu durumda buz kristalleri oluşabilir,
filtreleri ve diğer küçük delikleri tıkayabilir. Serbest su, su
yumakları veya taşınan su olarak ortaya çıkabilir. Su
yumakları, suyun konsantrasyonlarıdır. Bu, bir uçağa yakıt
ikmali yapıldıktan sonra boşaltılan sudur. Taşınan su,
yakıttaki askıda su damlacıklarıdır. Damlacıklar gözle
görünmeyebilir, ancak yakıta puslu bir görünüm
kazandırabilir. Taşınan su zaman içinde çöker.
Katı kirlenmeler yakıtta çözünmez. Daha yaygın tipleri pas,
kir, kum, conta malzemesi, pamuk lifi ve atölye
havlularının parçalarıdır. Yakıt kontrol sistemleri ve diğer
yakıtla ilgili mekanizmaların sık toleransları, insan saçının
çapının yirminde biri kadar küçük partiküllerle bile zarar
görebilir veya tıkanabilir.
Jet yakıtlarında mikrobiyolojik büyümeler sorun teşkil
eder. Jet yakıtındaki serbest suda yaşayabilen bir dizi
mikroorganizma türü bulunmaktadır. Bazı türler havadan
gelirken, diğerleri toprakta yaşar. Uçak yakıt sistemleri,
her seferinde uçağın yakıt ikmali yapıldığında bu
organizmaların girişine duyarlı hale gelir. Yakıttaki
mikroorganizmaların büyümesi için uygun koşullar, sıcak
hava ve suda demir oksit ile mineral tuzların
bulunmasıdır.
Mikroorganizmaların etkileri şunlardır:
• Filtreleri, ayırıcıları veya yakıt kontrol cihazlarını
tıkayabilen çamur veya çökelti oluşturma.
• Yakıtın emülsiyonlaşması.
• Yakıt tankının yapısını tahrip edebilen korozyon
oluşturan bileşenler. Islak bir kanat tankı durumunda,
tank uçağın yapısından yapılmıştır. Ayrıca hoş olmayan
kokulara neden olabilirler.
Mikrobiyal büyümeyi önlemenin en iyi yolu, yakıtı sudan
uzak tutmaktır.
YAKIT TEHLİKELERİ
Havacılık yakıtlarının uçuculuğu, güçlü uçuşun
başlangıcından beri havacıları ve tasarımcıları etkileyen
bir yangın tehlikesi yaratır. Uçuculuk, bir sıvının, nispeten
düşük bir sıcaklıkta gaz haline dönme yeteneğidir.
Havacılık yakıtı sıvı halinde yanmaz. Bu nedenle, sıvı
yakıtın dönüştüğü buhar veya gaz halinin yangın tehlikesi
oluşturduğu durum söz konusudur.
17.26
Statik elektrik, bir madde diğerine sürtündüğünde ortaya
çıkan bir yan üründür. Yakıtın bir yakıt hattından akması,
belirli bir miktar statik elektrik oluşturur. Uçak etrafındaki
en büyük statik elektrik endişesi, uçuş sırasında uçağın
havada hareket etmesinin hava aracındaki statik elektriği
artırmasıdır. Eğer bu statik elektrik, yakıt ikmali öncesinde
dağılmazsa, hava aracındaki statik elektrik, ikmali
gerçekleştiren birimden yakıt hattı aracılığıyla toprağa
dönmeye çalışacaktır. Statik elektriğin neden olduğu
kıvılcım, buharlaşmış yakıtı ateşleyebilir. Yakıttan buharı
solumak zararlı olabilir ve sınırlanmalıdır. Giysiye veya
cilde dökülen herhangi bir yakıt mümkün olan en kısa
sürede temizlenmelidir.
TOPRAKLAMA VE BAĞLAMA
Uçak yakıt ikmali sırasında kullanılan iki güvenlik
prosedürü, topraklama ve bağlama işlemleridir. Uçağın ve
yakıt kamyonunun topraklanması, statik elektriğin
dağılması için bir yol sağlamak amacıyla yapılır. Uçağın
bağlanması, ikmali yapılan uçağa bir kabloyu bağlamayı
içerir ve bu da statik elektriğin dağılması için bir yol
sağlamak amacıyla yapılır. Birçok kuruluş, topraklama
yerine sadece bağlama kullanmaya yönelmiştir. Yakıt
ikmali işlemlerinde topraklama ve bağlama için
onaylanmış yöntemleri öğrenmek için yakıt tedarikçisiyle
iletişime geçilir. Asla bir uçağın boyalı veya cilalanmış
yüzeylerine bağlama yapılmamalıdır.
YAKIT DOLDURMA İŞLEMLERİ
Uçağın doğru şekilde yakıt ikmali, sahip/işletmecinin
sorumluluğundadır. Ancak bu durum, yakıt ikmali yapan
kişiyi doğru türde yakıt kullanma ve güvenli yakıt ikmali
prosedürlerini uygulama sorumluluğundan muaf tutmaz.
Uçağa yakıt ikmal ederken iki temel prosedür
bulunmaktadır. Daha küçük uçaklar, genellikle kanat
üzerinden yapılan yöntemle yakıt ikmali yapar. Bu
yöntem, yakıt hortumu kullanılarak kanadın üstündeki
yakıt ikmal portlarından dolum yapar. Daha büyük
uçaklarda kullanılan yöntem ise tek noktalı yakıt ikmal
sistemidir. Bu tür bir yakıt ikmal sistemi, kanadın alt ön
kenarındaki alıcılardan faydalanarak tüm tankları bu tek
noktadan doldurur. Bu, uçağın yakıt ikmali için gereken
süreyi azaltır, kirliliği sınırlar ve statik elektriğin yakıtı
tutuşturma olasılığını azaltır. Çoğu basınçlı yakıt ikmal
sistemi, bir basınçlı yakıt ikmal hortumu ve bir kontrol ve
gösterge panelini içerir ve bu sayede bir kişinin bir uçağın
tüm yakıt tanklarını ikmal veya boşaltmasına olanak tanır.
Her tank belirlenmiş bir seviyeye kadar doldurulabilir. Bu
prosedürler Şekil 11-26 ve 17-27'de gösterilmiştir.
"Modül 07 A - Bakım Uygulamaları"
Yakıt ikmali öncesinde, yakıt ikmalini arasında hızlı bir şekilde pozitif bir bağlantı
sağlamanın bir yolu yoktur.
gerçekleştiren kişi şunları kontrol etmelidir:
5. Nozulu uçağa topraklayın, yakıt nozülünü çıplak
1. Tüm uçak elektrik sistemleri ve radar dahil
metale hafifçe dokunarak ardından yakıt tankını
elektronik cihazların kapalı olduğundan emin
açın.
olunmalıdır.
6. Kanadı ve nozül, hortum veya topraklama
2. Gömlek cebinde herhangi bir şey
tellerinin dökülen yakıt veya dikkatsizce
taşınmamalıdır. Bu öğeler yakıt tanklarına
kullanımı nedeniyle oluşan hasardan koruyun.
düşebilir.
7. Uçaktan ayrılmadan önce yakıt kapağını düzgün
3. Yakıt ikmal operasyonuyla uğraşan herhangi bir
bir şekilde takıldığına ve güvenli bir şekilde
kişinin yanında alev üreten cihazlar olmamalıdır.
kapandığına dair kontrol edin.
Bir anlık dikkatsizlik kaza nedeni olabilir.
8. Topraklama tellerini ters sırayla çıkarın. Eğer
4. Doğru türde ve kalitede yakıtın kullanıldığından
uçak yakın bir zamanda uçurulmayacak veya
emin olunmalıdır. AVGAS ve JET yakıtlarını
hareket ettirilmeyecekse, uçak toprak telini
karıştırmamaya dikkat edilmelidir.
bağlı bırakabilirsiniz.
5. Tüm su alma noktalarının boşaltıldığından emin
olunmalıdır.

6. Göz koruması kullanılmalıdır. Genellikle göz

koruması kadar kritik olmasa da, diğer koruma
şekilleri, örneğin lastik eldivenler ve önlükler,
dökülen veya sıçrayan yakıtın cilde etkilerinden
korunmaya yardımcı olabilir.

7. Uçak yakınında başka uçakların rüzgarla toz

sallama tehlikesi varsa, uçak yakıt ikmali
yapılmamalıdır. Rüzgarla taşınan toz, toprak
veya diğer kirleticiler, açık bir yakıt tankına
girebilir ve tankın tüm içeriğini kirletebilir.

8. 5 mil içinde şimşek varsa uçağa yakıt ikmali Şekil 17-26. Uçağın kanat üstü yöntemiyle yakıt ikmali.
yapılmamalıdır.

9. Hareket halindeki yer radarından 500 fit içinde

uçağa yakıt ikmali yapılmamalıdır.

Mobil yakıt ikmal ekipmanı kullanılırken:

1. Uçağa dikkatle yaklaşılmalı ve gerekirse hızlı bir
şekilde ayrılmak gerekiyorsa geri gitmeye gerek
kalmadan yakıt kamyonunu
konumlandırmalısınız.

2. Yakıt kamyonunun el frenini ayarlayın ve

tekerlekleri kaymasını önlemek için keçeleri
yerleştirin.

3. Uçağı topraklayın ve ardından kamyonu

topraklayın. Daha sonra, uçak ile yakıt
kamyonunu birbirine bağlamak için bir bağlantı
kablosu çalıştırarak bunları topraklayın veya
bağlayın. Bu, üç ayrı toprak kablosu veya yakıt
kamyonundan bir "Y" kablo ile yapılabilir.

4. Toprakların çıplak metalle temas ettiğinden Şekil 17-27. Büyük bir uçağın tek nokta yakıt ikmali
veya uçaktaki doğru topraklama noktalarında istasyonu.
olduğundan emin olun. Egzoz veya pervaneyi
topraklama noktaları olarak kullanmayın. 17.27
Pervaneye zarar verebilir ve motor ile gövde
Çukurlardan veya dolaplardan yakıt ikmali yapılırken,
genellikle bir kamyon kullanıyormuş gibi aynı prosedürleri
izleyin. Çukurlar veya dolaplar genellikle kalıcı
topraklamayla tasarlanmıştır, bu da ekipmanı
topraklamaya gerek bırakmayarak. Ancak, uçağın hala
topraklanması gerekmekte ve ardından ekipmanın, mobil
ekipman kullanıldığı gibi, uçağa topraklanması
gerekmektedir.

YAKIT BOŞALTMA Şekil 17-28. Bir uçağın yakıt boşaltma işlemi.

Yakıt boşaltma prosedürleri farklı tipteki uçaklarda

farklılık gösterir. Bir uçağı yakıt boşaltmadan önce, belirli
prosedürleri ve uyarıları kontrol etmek için bakım/servis
kılavuzuna başvurun. (Şekil 17-28)

Yakıt boşaltma, yer çekimi ile yakıt boşaltma veya yakıtları

tanklardan çıkarmak için pompa ile yapılabilir. Yer çekimi
yöntemi kullanıldığında, yakıtı toplamak için bir yönteme
sahip olmak gereklidir. Pompa yöntemi kullanıldığında,
tanklara zarar verilmemesi ve çıkarılan yakıtın taze yakıtla
karıştırılmamasına dikkat edilmelidir.

Yakıt boşaltma sırasında genel önlemler

şunlardır:
• Uçağı ve yakıt boşaltma ekipmanını toprakla.

• Tüm elektrikli ve elektronik ekipmanları kapatın.

• Doğru tip yangın söndürücüyü bulundurun.

• Göz koruması kullanın.

"Modül 07 A - Bakım Uygulamaları"

17.28
Sorular

Soru: 17-1 Question: 17-5

Uçağı platform dışında bağlarken, uçağın Bir APU motoru işletme devrine ulaştıktan
burnu ________ şeklinde olmalıdır. sonra, kabinin soğutulması veya ısınması ve
________ gücü için kullanılabilir.

Soru: 17-6
Soru: 17-2
Çekme işlemleri sırasında olası kişisel
Bir uçak, yapısal hasarı önlemek için kriko yaralanma ve uçak hasarını önlemek için
ile yapılacak uygun _______ _'nde giriş kapıları kapatılmalı, merdivenler
olmalıdır. çekilmeli ve iniş takımı _______ _
takılmalıdır.

Soru: 17-3 Soru: 17-7

________, bir uçağın kritik yüzeylerinde Bazı rezervuarlar, bakım yapmadan önce
don veya buz oluşumunu ve kar birikimini _________ gereken hava ile
önleyen deicing/anti-icing sıvısının tahmini basınçlandırılır.
etkileme süresidir.

Soru: 17-8
Soru: 17-4 Oksijenle uğraşırken en yüksek
Motor hızlandıkça, bir ________ hızına standartların ________ olması
ulaşacak ve başlatıcı devre dışı kaçınılmazdır.
bırakılacaktır.

"Modül 07 A - Bakım Uygulamaları"

17.29
CEVAPLAR

Cevap: 17-1 Cevap: 17-5

Rüzgarın içine. elektriksel.

Cevap: 17-2 Cevap: 17-6

konfigürasyon. iniş kilitleme mekanizmaları.

Cevap: 17-3 Cevap: 17-7

Bekleme süresi. boşaltılmalıdır.

Cevap: 17-4 Cevap: 17-8

kendi kendine sürdürülebilir. temizlik.

"Modül 07 A - Bakım Uygulamaları"

17.30