Professional Documents
Culture Documents
शीतकालीन अवकाश गृह कार्य कक्षा 9 संस्कृत
शीतकालीन अवकाश गृह कार्य कक्षा 9 संस्कृत
शीतकालीन अवकाश गृह कार्य कक्षा 9 संस्कृत
अनप्र
ु यक्
ु त- याकरणम ्।
i. अ य ________ ज मिदनम ् अि त।
(क) मम
(ख) अहं
(ग) मया
ii. ________ गह
ृ ं कुत्र अि त?
(क) तव
(ख) वम ्
(ग) वाम ्
iii. ________ पितः एव िव णःु अि त।
(क) रमायाः
(ख) रमायाम ्
(ग) रमाः
iv. च द्रमाः ________ प्रकाशं लभते।
(क) भानोः
(ख) भानन
ु ा
(ग) भानःु
v. बालकः ________ प यित।
(क) वानरान ्
(ख) वानराः
(ग) वानरै ः
3. अधोिलिखतवाक्येषु उिचतं िक्रयापदं िच वा िरक्त थानािन पूरयत- [4×4=4]
पिठ अवबोधनम ्
10. भािषककायर्स ब धानां प्र नानां समिु चतम ् उ रं िवक पे यः िचनुत- [1×6=6]
i. 'िसकतािभरे व सेतुः किर यािम वसंक प ढतया' अत्र किर यािम इित िक्रयापद य
कतप
र् ृ दं िकम ्?
(क) अहम ्
(ख) वम ्
(ग) सः
ii. भवता िचि ततं न वा? अत्र भवान ् क म प्रयक्
ु तम ्?
(क) पु षाय
(ख) तपोद ाय
(ग) तपोद ं
iii. हािन तु तैषां िह सरोवराणां येषां मरालैः सह िनप्रयोगः। अत्र जलाशयानाम ् कृते िकं
पयार्यपदं प्रयक्
ु तं?
(क) सरोवराणाम ्
(ख) मरालैः
(ग) हािनः
iv. 'िनिष धः स बालः' इ यत्र िवशेषणपदं िकम ्।
(क) सः
(ख) बालः
(ग) िनिष धः
v. 'वक्ष
ृ ा लता च फलािन पु पािण बाहु येन समप
ु हरि त' अत्र अ ययपदं िकम ्?
(क) च
(ख) वक्ष
ृ ाः
(ग) लताः
vi. 'तव मातुलािन तु गङ्गा नानाथर्ं काशीं गता अि त' अत्र मातुलािन पदं क मै प्रयक्
ु तम ्?
(क) च दनाय
(ख) मि लकायै
(ग) उमायै
vii. 'आ वा यतोयाः प्रवहि त न यः' अत्र प्रवहि त पदे कः उपसगर्ः।
(क) प्र
(ख) वहि त
(ग) प्रवह
11. अधोिलिखत ग यांश पिठ वा प्रद प्र नानाम ् उ रािण सं कृतेन िलखत- [10]
सय
ू व ृ ः अभवत ्। त य कुले एव िदलीपः इित र यातनामा राजा
र् ंशे सवर्प्रथमं मनुनार्म नप
समु प नः। राजा िदलीपः सवषां िवषयाणां ज्ञाता आसीत ् तथािप सः सवर्दा अिभमानरिहतः,
पराक्रमी, पिर मी, क्षमाशीलः आसीत ्। िदलीपः यायपूवक
र् ं िपतव
ृ त ् च प्रजापालनं करोित म।
सः प्रजायाः रक्षणे सवर्दा उ यतः भवित म। अतः सः एव प्रजायाः िपता आसीत ्। राजा
िदलीपः यदा िचरं स तितं न अलभत तदा तं ग विश ठः स तित प्रा तंु कामधेनाः पु याः
नि द याः सेवाथर्म ् आिदशत ्। िदलीपः वभायर्या सह एकिवंशितः िदवसपयर् तं गोसेवाम ्
अकरोत ्। वािवंशिततमे िदने एकः िसंहः नि दनीम ् आक्रा यत ्। िदलीपः गोरक्षायै वशरीरं
समपर्ियतम
ु ् उ यतः अभवत ्। प्रस ना नि दनी त मै स ततः वरम ् अय छत ्।
I. एकपदे न उ रत- (केवल प्र न वयम) (1×2=2)
i. िदलीपः कया सह गोसेवाम ् अकरोत ्?
ii. िदलीपः िकमथर् वशरीरं समपर्ियतम
ु ् उ यतः अभवत?
iii. सय
ू व
र् ंशे सवर्प्रथमं कः नप
ृ ः अभवत ्?
II. पूणव
र् ाक्येन िलखत- (केवलं प्र न वयम ्) (2×2=4)
(क) गु विश ठः िकमथर्ं नि द याः सेवाथर्म ् आिदशत?
(ख) िदलीपः कथं प्रजापालनं करोित म?
(ग) िदलीपः कित िदवसपयर् तं गोसेवाम ् अकरोत ्?
III. ु तं शीषर्कं सं कृतेन िलखत। [1×1=1]
अ य अनु छे द य कृते उपयक्
IV. यथािनदशम ् उ रत- (केवलं प्र नत्रयम ्) (1×3=3)
अथवा
अधः द म ् िचत्रम ् आध ृ य म जष
ू ायां प्रद श दसहायतया सं कृतेन प च वाक्यािन िलखत-
[म जष
ू ा- पवर्ताः, गह
ृ े , वक्ष
ृ ः, िस चित, गह
ृ वािटका, बािलका, मिहला, रिविकरणाः, बालकः, सय
ू दयः,
भवित, वधर्ते, उदे ित]
पिठत अवबोधनम ्।
अथवा
अधोिलिखत लोकान ् पिठ वा म जष
ू ातः उिचतं पदं िच वा भावाथर्ं पूरयत-
यत्रािप कुत्रािप गता भवेयह
ु र्ंसाः महीम डलम डनाय हािन तु तेषा िह सरोवराणां येषां मरालैः
सह िवप्रयोगः।
भावाथर्ः- हं साः अथार्त े ठाः (i)________ यत्र कुत्रािप ग छे यःु तेषां (ii)________ तेषां
थानानां म डन भवित पर तु (iii)________ तु तेषां सरोवराणां थानानां वा भवित यैः सह
तेषां हं सानां स जनानाम ् वा (iv)________ भवित। अतः सदै व सौभाग्याथर्ं स जनानां सङ्गित
कुयार्त ्।
[म जष
ू ा- गमनेन, हािनः, िवयोगः,जनाः]