KIRIK CAM TEORİSİ

KIRIK CAM TEORİSİ NEDİR ?

Kırık Cam Teorisi, asıl adıyla Broken Windows

Theory; Amerikalı suç psikoloğu Philip Zimbardo

tarafından 1969 yılında öne sürülen kriminolojik bir

teoridir. Anti-sosyal davranış biçimine vurgu yapan bu

teori; bina, otomobil, çöp, slogan vb. gibi terimlerin

sembolleşmesinden yola çıkarak bir fikir öne sürer.

Bir bina hayal edin, bir iki tane penceresinin camları

kırılmış. Bir sonraki sefer o binayı gördüğünüzde o

kırık camlara bir yenisinin daha eklendiğini

görürsünüz. Bu süreç tüm camlar kırılana kadar

süregelir ve en sonunda binanın tüm pencerelerindeki

camlar kırılmıştır. Veya bir binanın hali hazırda tüm

pencerelerindeki camlar kırıksa ve içerisi boş ise o

bina yağmalanır, yangın çıkartılır veya herhangi bir

zarar mutlaka verilir. Yani bu da insanları zincirleme

suça teşvik eder. İşte tam bu noktada öne

sürülmüştür Kırık Cam Teorisi...

Kırık Cam Teorisi’ne göre bir suç veya etik dışı bir

davranış ilk cam kırıldığında engellenmezse tüm

camlar mutlak suretle kırılır. İnsanlar o binanın

yağmalandığını ve herhangi bir kuvvetin bunun önüne

geçmediğini gözlemledikleri an, kendilerinde bu suçu

devam ettirmeyi bir hak olarak görürler.

Aynı durumu çöp veya slogan terimleri üzerinden de

örneklendirebiliriz. Örneğin; öylesine bir sokaktan

geçerken yere atılmış birkaç çöp gördüğünüzde sizde

üzerinizde bulundurduğunuz çöpü oraya atarsınız,

savunmanız da hazırdır “zaten daha öncesinden orada

çöp birikintileri bulunuyordu”. Aynı zamanda duvara

yazılan bazı yazılar ilişti gözünüze, onu gördüğünüzde

sizin içinizde de oraya bir şeyler yazma ve karalama

arzusu oluşur. Bu durum çevre psikolojisinin bir

örneğidir ve aynı zamanda da sürünün bir parçası

olma eğiliminin barındırır.

KIRIK CAM TEORİSİ’NİN İŞ HAYATINDAKİ YERİ

Bazı düşünürler ve devlet adamları bu teorinin iş

hayatında ve işletmeler tarafından uygulanması

gerektiği kanısındadırlar. Günlük hayatta olduğu gibi

iş hayatında da durum aynıdır. İlk cam tamir

edilmezse devamı gelir ve durum normalleşir.

Örneğin; herhangi bir işletmede çalışan herhangi

birini hayal edin, işine odaklanmıyor ve gereken

önemi göstermiyorsa bu diğer çalışanlar için de kötü

bir örnek teşkil edecektir. Bu durumda bu kişiye bir

ceza uygulanmaz ise diğer çalışanlarda bu durumu

kanıksayacak ve kendilerinde hak göreceklerdir.

Daha sonra bu durumun, önüne geçilmez bir hal

alması kaçınılmazdır.

Micheal Levine ve Malcolm Gladwell gibi yazarlar da

kitaplarında Kırık Cam Teorisi’nden bahsederek

mutlaka işletmelerde uygulanması gerektiğini ve

bunun oldukça önemli olduğunu savunmuşlardır.

Yazarlar, iş yerlerinde göz ardı edilen kırık camları

kategorize etmiş ve bu kırık camların nasıl

önlenebileceği hakkında fikirler öne sürmüşlerdir.

Kısacası Kırık Cam Teorisi, bizlere farklı bir

perspektif sunarak bu durumun günlük hayatımızdaki

önemini vurgulayan kriminolojik bir teoridir. Bizler

şunu unutmamalıyız ki; suç suçu, taviz de tavizi

doğurur.