WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

ĆWICZENIA LABORATORYJNE Z FIZYKI 1

Termin wpisu do USOSu mija ……….../……….../………….. prowadząc(a/y) ........…………………...............................................

grupa ................................ podgrupa / sala ….. zespół ….. semestr zimowy / letni roku akademickiego 20………./20……….

student(ka) ..........................................................…………………………...
SPRAWOZDANIE Z PRACY LABORATORYJNEJ nr 1
BADANIE ROZKŁADU GAUSSA
pomiary wykonano dnia ................…………......... jako ćwiczenie ……...…. z obowiązujących 5………..
OCENA ZA
TEORIĘ
data
podejście 1 (zasadnicze) 2 (poprawa) 3
OCENA
KOŃCOWA
data
Uwagi do sprawozdania: 2. Istota ćwiczenia: 3. Pomiary: 4. Opracowanie: 5. Podsumowanie:
a) cele a) wstępne a) bilans jednostek Zestawienie/
b) wielkości mierzone b) zasadnicze b) wyznaczane wartości zaokrąglenia
1. Karta tytułowa: c) metody pomiaru c) szac. niepewności c) ich niepewności Analiza/
d) metody opracowania d) parametry stanowiska d) wykonanie wykresów Synteza/
 ĆWICZENIE 1
statystyczne opracowanie wyników

Nr Proszę zapisywać wartości kolejnych wyników lub notować do którego przedziały wynik należy.
przed. Pierwsza część pomiarów Druga część pomiarów

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

Data i podpis osoby prowadzącej

 ĆWICZENIE 1
statystyczne opracowanie wyników

BADANIE ROZKŁADU GAUSSA

Opis dostępny też na http://www.wtc.wat.edu.pl/wp-content/uploads/2018/04/wstep.pdf

 ĆWICZENIE 1
statystyczne opracowanie wyników

1. Opis teoretyczny

Ocena niepewności pomiarowej typu A dotyczy określenia niepewności dla pomiarów obarczonych
błędami przypadkowymi. Z jednego pomiaru nie można wnioskować o jego dokładności. Dlatego konieczne
jest wykonanie serii n bezpośrednich pomiarów wielkości fizycznej x, poprzez wielokrotne, niezależne
powtórzenie rozpatrywanego pomiaru. Wyniki w serii będą różnić się losowo, oznaczmy je x1, x2, x3, ....... xn,
gdzie n jest ilością powtórzeń pomiaru w serii. Wyniki można traktować jako n realizacji zmiennej losowej o
wartości oczekiwanej xo (utożsamianej z wartością rzeczywistą) oraz odchyleniu standardowym  i stosować
standardowe rezultaty teorii błędów. Wartość rzeczywista jest nieznana, ale w większości przypadków dla serii
pomiarów najlepszym oszacowaniem mierzonej wartości jest średnia arytmetyczna:
1 n
x  xi
n i 1
(W.4)

Jest to podstawowe twierdzenie teorii pomiarów tzw. pierwszy postulat Gaussa. Wynika ono z faktu równości
prawdopodobieństw zawyżenia jak i zaniżenia wielkości mierzonej. Tym samym błędy powinny kompensować
się. Przy skończonej ilości pomiarów w serii może jednak wystąpić nierównomiernie rozłożenie wyników
wokół wartości rzeczywistej. Tym samym wartość średnia x jest jedynie bliska wielkości rzeczywistej xR, ale
jej nie równa. Zbliżenie to jest tym lepsze im dłuższa jest seria pomiarowa. Równość x  x R występuje tylko
dla nieskończenie dużych serii pomiarów, praktycznie niemożliwej do wykonania.

W serii wyniki pomiarów rozkładają się wokół wartości średniej w tzw. krzywą Gaussa. Aby się o tym
przekonać należy zakres pomiarowy podzielić na przedziały o równej szerokości x i obliczyć, ile pomiarów z
serii mieści się w każdym z nich (rys. 1). Oczywiście zwiększając n można zmniejszyć szerokości
poszczególnych przedziałów rozkładu, ale nadal zostanie zachowany jego dyskretny charakter. Obwiednia
dzwonowa poprowadzona po środkach przedziałów (patrz rys. 1) jest pewnym wyidealizowaniem, pokazuje
wygląd rozkładu normalnego, gdyby był funkcją ciągłą (dla n   ). Taka postać łatwiej poddaje się analizie
matematycznej i dlatego jest często stosowana, ale nie należy zapominać, że realny rozkład normalny ma
strukturę ziarnistą (dyskretną).

Ciągły rozkład Gaussa jest następującą funkcją matematyczną:

( x− x ) 2
−
1 2 σ2
P ( x )= e
σ √2 π (W.5)
gdzie parametr  , zwany w statystyce odchyleniem standardowym, określa rozkład wyników pomiarów wokół
wartości średniej.

Kształt krzywej Gaussa, zwanej również krzywą dzwonową, bardzo silnie zależy od wartości odchylenia
standardowego  . Na rys. 2 pokazano przebiegi krzywej Gaussa dla kilku różnych wartości odchylenia
standardowego. Dla małych odchyleń standardowych krzywa jest bardzo stroma i odchylenia od wartości
 ĆWICZENIE 1
statystyczne opracowanie wyników

oczekiwanej są bardzo małe. Im większe odchylenie standardowe tym krzywa jest bardziej płaska. Zauważmy,
że na krzywej Gaussa można wyróżnić obszary o przeciwnie skierowanej krzywiźnie. W okolicy maksimum
krzywa jest wypukła, a daleko poza maksimum wklęsła. Obszary o przeciwnej krzywiźnie są oddzielone
punktami przegięcia, odpowiadają im na osi odciętych punkty x − σ i x+ σ .

Ponieważ rozkład Gaussa opisuje zjawisko probabilistyczne można określić jedynie prawdopodobieństwo
⟨ x A , xB ⟩
znalezienia się dowolnego wyniku pomiaru xi (i = 1, 2, 3....n) w określonym przedziale wartości .I
tak:
1. w przedziale ⟨ x − σ , x + σ ⟩ mieści się 68,26% wyników z serii,
2. w przedziale ⟨ x − 2σ , x +2 σ ⟩ mieści się 95,45% wyników z serii,
3. w przedziale ⟨ x − 3 σ , x +3 σ ⟩ mieści się 99,73% wyników z serii.

⟨ x− σ ,x+σ⟩
Prawdopodobieństwo, że dany wynik pomiaru z serii pomiarowej znajdzie się w przedziale
wynosi zatem 0,683. Prawdopodobieństwo, z jakim w zadanym przedziale znajdzie się dowolny pomiar z serii
nosi nazwę poziomu ufności, a przedział przedziału ufności.

Rys. 1. Rozkład pomiarów w serii wokół wartości średniej x jest rozkładem Gaussa.
 ĆWICZENIE 1
statystyczne opracowanie wyników

Rys. 2. Przebieg krzywej ciągłego rozkładu normalnego w zależności od odchylenia standardowego. Im

większe jest odchylenie standardowe, tym krzywa jest szersza i bardziej spłaszczona.
 ĆWICZENIE 1
statystyczne opracowanie wyników

Rys. 3. Interpretacja graficzna przedziałów ufności i poziomów ufności p oraz współzależność między nimi.

W interpretacji graficznej prawdopodobieństwu znalezienia wyniku pomiaru w odpowiednim przedziale

odpowiada pole pod krzywą Gaussa odcięte tym przedziałem przy założeniu, że pole pod całą krzywą równa
się jeden (rys. 3a, 3b).

⟨ x− σ ,x+σ⟩
Analiza kształtu krzywej Gaussa prowadzi do wniosku, że wybór przedziału jako określającego
rozrzut wyników pomiarów wokół wartości średniej jest najbardziej optymalny, co wynika z faktu, że jest on
⟨ x − d , x +d ⟩
wyznaczony przez punkty przegięcia krzywej. Sztuczne zmniejszenie przedziału ufności do
(rys. 3c) prowadzi do znacznego obniżenia poziomu ufności (o pole pod krzywą Gaussa odcięte przedziałami
⟨ x− σ ,x− d⟩
, ⟨ x +σ , x +d ⟩ , które jest duże, bo na tych odcinkach krzywa Gaussa jest wypukła). Podniesienie
 ĆWICZENIE 1
statystyczne opracowanie wyników

⟨ x − c , x +c ⟩
poziomu ufności (rys. 3d) jest możliwe tylko przez znaczne poszerzenie przedziału ufności do ,
gdyż pola pod krzywą w przedziałach oddalonych od średniej x dalej niż o  wnoszą mały wkład do poziomu
ufności (krzywa Gaussa na tych obszarach jest wklęsła).

Odchylenie standardowe  w teorii pomiarów przyjmuje się za miarę rozrzutu wyników pomiaru
i definiuje się jako niepewność standardową pojedynczego pomiaru, którą oblicza się przy pomocy
wyrażenia:
n
 xi  x 2 (W.6)
u x     i 1
n  1

Występujący w wyrażeniu czynnik n  1  można uzasadnić faktem, że ponieważ część informacji zawartej
w serii x1,x2,x3, ....... xn została wykorzystana do określenia wartości średniej x , uśrednianie związane|
z odchyleniem standardowym następuje z mniejszą liczbą punktów swobody i stąd dzielenie przez n  1 
zamiast przez n.

Natomiast dla wartości średniej x uznawanej za wynik serii n pomiarów jako niepewność standardową

przyjmuje się odchylenie standardowe wartości średniej  x i wynosi ona:

n
 xi  x 2 u x  (W.7)
u x    x  i 1

n  1 n n

Wartość niepewności standardowej wartości średniej jest n razy mniejsza od niepewności standardowej
pojedynczego pomiaru. Wartości niepewności standardowych u  x  lub u  x  , choć wyznaczone przy pomocy
jednoznacznych wzorów są równe prawdziwym wartościom odchylenia standardowego i odchylenia
standardowego średniej tylko w granicy dla nieskończonej ilości pomiarów. Dla skończonej liczby pomiarów
niepewność pomiaru jest określona ze skończoną dokładnością. Przyjmuje się, że dla wyznaczenia niepewności
standardowej jako odchylenia standardowego należy wykonać 510 pomiarów, co pozwala na ocenę
niepewności pojedynczego pomiaru rzędu 2030%. Wykonywanie zbyt dużej liczby pomiarów nie jest
opłacalne, ponieważ dokładność wyznaczenia niepewności dość powoli zwiększa się ze wzrostem n ilości
pomiarów. Reasumując wykonanie serii n pomiarów umożliwia:
1. oszacowanie niepewności spowodowanych błędami przypadkowymi,
2. zwiększenie dokładność niepewności.

Wykonanie niewielkiej liczby 2 lub 3 pomiarów można przyjąć jako sprawdzian powtarzalności, za wynik
pomiaru należy wówczas przyjąć średnią, a dla oceny niepewności pomiaru stosować ocenę typu B.
 ĆWICZENIE 1
statystyczne opracowanie wyników

Trzeba zdecydowanie silnie podkreślić, że same parametry rozkładu ( x̄ , σ ) nie dają pełnej informacji
statystycznej. Taką informacją jest jedynie wykres rozkładu w postaci dyskretnej (tzw. histogram) lub w postaci
ciągłej. Punkty eksperymentalnie otrzymanego histogramu niejednokrotnie znacznie odbiegają od teoretycznej
krzywej Gaussa, ponieważ ilość powtórzeń n nie jest wystarczająco duża. W ćwiczeniu w celu ułatwienia
otrzymania docelowej ciągłej krzywej rozkładu stosujemy metodę Simpsona umożliwiającą przeliczenie
punktów eksperymentalnych P(xi ) na punkty położone bliżej docelowej krzywej PS(xi ) i w związku z tym
ułatwiające jej znalezienie. Zależność Simpsona ma postać:
PS ( x i )=0 ,25 [ P( x i− 1 )+2⋅ P ( x i )+P( xi+1 ) ]
(W.8)
i jest właściwością krzywej Gaussa określającą współzależność trzech sąsiednich punktów pomiarowych.
Parametry rozkładu normalnego można wyznaczyć następującymi sposobami:

średnia x : na bazie wzoru (W.4); z wykresu rozkładu normalnego - jako miejsce położenia jego maksimum;

odchylenie standardowe σ : na bazie wzoru (W.6); z wykresu rozkładu normalnego określając położenie
punktów przegięć.
 ĆWICZENIE 1
statystyczne opracowanie wyników

2. Opis układu pomiarowego

Ćwiczenie może być realizowane za pomocą czterech wariantów zestawów pomiarowych: P, R, K, S.

P) W skład zestawu pomiarowego wchodzą:

1. równia pochyła zaopatrzona w równo rozmieszczone bolce oraz 40 przegródek (przedziałów),
2. pudełko z kulkami stalowymi (około 100 sztuk).

R) W skład zestawu pomiarowego wchodzą:

1. omomierz cyfrowy,
2. rezystory fabryczne o rezystancjach w zakresie:
a) około 155 - 165 omw ilości ponad 200 sztuk zamontowane w obudowie,
albo
b) około 235 - 245 om w ilości ponad 100 sztuk zamontowane w obudowie,
albo
c) około 11 600 – 12 100 om w ilości ponad 200 sztuk zamontowane w obudowie.
Każdy z rezystorów jest podłączony do osobnego gniazda pomiarowego.

K) W skład zestawu pomiarowego wchodzi sześć kostek do gier losowych.

Można przyjąć, że w doświadczeniu występuje 46 656 zdarzeń elementarnych o jednakowych
prawdopodobieństwach. W przypadku idealnym przy wykonaniu 46 656 rzutów oczekiwane ilości zdarzeń
losowych i ich prawdopodobieństwa wynoszą:
Suma oczek 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21
Ilość 1 6 21 56 126 252 456 756 1161 1666 2247 2856 3431 3906 4221 4332
wyników

Prawdopodo 0,002 0,012 0,045 0,120 0,270 0,540 0,977 1,620 2,488 3,570 4,816 6,121 7,353 8,371 9,047 9,284
bieństwo %

S) W skład zestawu pomiarowego wchodzi brulion i śruba mikrometryczna lub suwmiarka.

Mierzona jest grubość brulionu (około 80 – 100 kart) w około 100 punktach na jego obwodzie.
Śruba mikrometryczna zaopatrzona jest w sprzęgło zapewniające stały docisk podczas pomiaru. Każdy obrót
śruby to zmiana położenia tłoka pomiarowego o 0,5 mm. Odległość ta jest dzielona na 50 równych część. W
efekcie dokładność pomiaru wynosi 0,01 mm.
Suwmiarka zaopatrzona jest w noniusz, co pozwala otrzymać dokładność pomiaru 0,02 mm.

Podstawowymi celami ćwiczenia są:

1. sprawdzenie, czy mierzone wartości polegają rozkładowi Gaussa;
2. wyznaczenie parametrów rozkładu Gaussa;
3. sprawdzenie, czy dobór próby do badania ma wpływ na jej wynik.
 ĆWICZENIE 1
statystyczne opracowanie wyników

3. Przeprowadzenie pomiarów (wersja podstawowa)

P) Pochylnia z kulkami
1. Nie dotykać kulek rękami, by nie doprowadzać do korozji ich powierzchni!
2. Zapoznać się z budową układu pomiarowego, upewnić się, że na tacce znajduje się około 100 kulek..
3. Wsypać kulki przez otwór w pudełku do urządzenia pojedynczo tak, aby się nie zderzały ze sobą.
4. Po wysypaniu wszystkich kulek obliczyć i zapisać ile kulek wpadło do poszczególnych przegródek
(N=40).
5. Przesypać kulki z powrotem do pudełka.
6. Operacje 3-5 powtórzyć do 4-5 razy, a wyniki traktować jako wyniki pierwszej serii.
7. Operacje 3-5 powtórzyć do 4-5 razy, a wyniki traktować jako wyniki drugiej serii.

R) Rezystory
1. Zapoznać się z budową układu pomiarowego.
2. Zapewnić dobry kontakt próbnika i gniazda podczas pomiaru.
3. Wykonać pomiary rezystancji N (około0 200) rezystorów.

Jeżeli w układzie występuje tylko około 100 rezystorów, to wyniki pomiarów traktować jako wyniki
pierwszej serii. Drugą serię pomiarów uzyskujemy przez ponowne pomiary tych samych rezystorów.
Wyniki zapisujemy tak, by można sprawdzić czy powtórny pomiar daje podobne wyniki.

Jeżeli w układzie występuje około 200 rezystorów, to wyniki pierwszej serii uzyskujemy z pomiarów
pierwszych 100 rezystorów. Drugą serię pomiarów uzyskujemy z pomiarów kolejnych 100 rezystorów.
4. Jeżeli to możliwe na etapie pomiarów, to należy grupować wyniki w przedziały o szerokości
np. 0,5 om(np. od 150 do 155,5 om) czy 0,1 om(np. od 230,0 do 230,1 om),
tak by ilość przedziałów zawierała się między 20 a 40.

K) Kostki do gry
4. Dokonać jednoczesnego rzutu sześcioma kośćmi zapisując ilość oczek z każdej kości.
5. Dokonać minimum 100 rzutów opisanych w punkcie 1, a wyniki traktować jako wyniki pierwszej serii.
6. Dokonać minimum 100 rzutów opisanych w punkcie 1, a wyniki traktować jako wyniki drugiej serii.

S) Brulion i śruba mikrometryczna lub suwmiarka

3. Wykonać pomiary grubości bruliony za pomocą śruby mikrometrycznej lub suwmiarki na jego obwodzie
co kratkę (pół centymetra).
4. Dokonać minimum 50 pomiarów opisanych w punkcie 1, a wyniki traktować jako wyniki pierwszej serii.
5. Dokonać minimum 50 pomiarów opisanych w punkcie 1, a wyniki traktować jako wyniki drugiej serii.
 ĆWICZENIE 1
statystyczne opracowanie wyników

Dodatkowe zadania do wyznaczenia i analizy:

1. W przypadku wykonania ćwiczenia w oparciu o zestaw kości do gry policzyć ile razy wypadała
wartość 1, 2, 3, 4, 5, 6 na wszystkich kostkach w N rzutach.
Wyciągnąć wnioski na temat jakości kości lub jakości rzutów.
2. W przypadku wykonania ćwiczenia w oparciu o pochylnię z kulkami ustawić pochylnię na różnych
kierunkach geograficznych, np., na północ i na południe).
Wyciągnąć wnioski na temat wpływu orientacji geograficznej pochylni na wynik.
3. Sprawdzić, czy wyniki podlegają rozkładowi Gaussa także w przypadku podziału pomiarów na
serię 1 oraz serię 2 wykonując odpowiednie wykresy i poddając je analizie.
4. Poddać wartość średnią i jej niepewności pełnej analizie i syntezie właściwej dla wyznaczania
parametru.
 ĆWICZENIE 1
statystyczne opracowanie wyników

4. Opracowanie wyników pomiarów

(wersja podstawowa – nie zawiera dodatkowych zadań do wyznaczenia i analizy)

Wyznaczenie liczby zdarzeń i ich prawdopodobieństwa

1. Pogrupować wyniki w przedziały:
P) Zliczyć ile łącznie kulek Ni znalazło się w poszczególnych przedziałach o kolejnych numerach xi. Zza
kresu od 1 do 40.
R) Zliczyć ile łącznie rezystorów Ni, znalazło się w poszczególnych przedziałach o kolejnych
numerach xi. W zależności od wariantu stanowiska szerokość przedziału to 0,5  albo 0,1 .
K) Zliczyć ile razy Ni, wpadła suma oczek xi z zakresu od 6 do 36.
S) Jeżeli wszystkie wyniki są z zakresu np. od 7,00 mm do 7,30 mm za numer przedziału przyjąć wartość
setnych części milimetra. Jeżeli wszystkie wyniki są z zakresu np. od 6,90 mm do 7,20 mm dodać do
każdego wyniku 0,10 mm i za numer przedziału przyjąć wartość setnych części milimetra.

2. Obliczyć łączną liczbę zdarzeń losowych:

P) ,
R) gdzie Xkoniec zgodnie z wynikami, zwykle od 20 do 40,
K) ,
S) gdzie Xkoniec zgodnie z wynikami, zwykle od 20 do 40.

3. Obliczyć prawdopodobieństwa P(xi) zdarzenia losowego polegającego na wylosowaniu elementu

z przedziału xi , to jest .
Wartości zestawić w tabeli, która może też posłużyć do obliczeń przy metodzie Simpsona.

Wykonanie Wykresu 1 - rozkładu dwumiennego i normalnego

Jeden wykres wykonać dla próby złożonej ze wszystkich pomiarów.
4. Narysować schodkowy histogram rozkładu dwumiennego zależności prawdopodobieństwa P(xi) od numeru
przedziału xi wykorzystując wszystkie punkty pomiarowe. Szerokość przedziału przyjąć równą 1.
5. Stosując zależność Simpsona wyznaczyć punkty pomocnicze
i zestawić je w tabeli.
6. Nanieść na Wykresie 1 punkty pomocnicze. Narysować przypuszczalny kształt ciągłego rozkładu
normalnego starając się, aby tyle samo punktów simpsonowskich znalazło się pod krzywą, co i nad krzywą.
7. Oczytać z wykresu rozkładu ciągłego parametry - wartość średnia i odchylenie standardowe - zaznaczając
x̄ ,σ
ich położenie jako wykres wykres . Wartości zaokrąglić do liczb całkowitych, gdyż mają sens ilości
przedziałów.
8. Jeżeli odchylenia standardowe ze strony lewej i prawej nie są sobie równe to przyjąć do dalszych
obliczeń . Wyciągnąć wnioski i ująć je w Podsumowaniu (*).

9. Obliczyć wartości prawdopodobieństwa ciągłego rozkładu Gaussa wg wzoru

dla uzyskanych parametrów rozkładu i przedstawić na uzyskanym wykresie.
 ĆWICZENIE 1
statystyczne opracowanie wyników

Sprawdzanie, czy wyniki podlegają rozkładowi Gaussa

Obliczenia wykonać dla próby złożonej ze wszystkich pomiarów.
10. Na podstawie Wykresu 1 wyznaczyć względną ilość zdarzeń losowych w przedziałach
(zsumować prawdopodobieństwa P(xi) w odpowiednich przedziałach):
x̄ wykres ± σ wykres
 (teoretyczna wartość 0,682 czyli 68,2%),
x̄ wykres ± 2 σ wykres
 (teoretyczna wartość 0,954 czyli 95,4%),
x̄ wykres ± 3 σ wykres
 (teoretyczna wartość 0,997 czyli 99,7%).
Wyciągnąć stąd wnioski czy mierzone wartości polegają rozkładowi Gaussa i ująć je w Podsumowaniu (**).

Wyznaczenie wartości średniej i jej niepewności

Obliczenia wykonać dla prób złożonych z serii pierwszej i z drugiej pomiarów oraz dla całości pomiarów.
11. Wyznaczyć wartość średnią serii pomiarów . Wyniki wyrazić nadając im sens fizyczny:
w wariancie P wprost jako numer przedziału, w wariancie R jako rezystancję, w wariancie K jako ilość
wyrzuconych oczek, w wariancie S jako grubość brulionu w mm.
12. Wyznaczyć niepewność standardową (odchylenie standardowe) pojedynczego pomiaru

Wyniki oznaczyć odpowiedni: dla pierwszej serii pomiarów , dla drugiej serii pomiarów
, dla całości .
W przypadku liczby oczek na kostkach i liczby przedziałów na równi pochyłej uzyskane wartości zaokrąglić do
liczb całkowitych.

13. Wyznaczyć niepewności względne , , .

Analiza wpływu doboru próby na wynik

14. Porównać przedziały , , i w
zakresie występowania ich części wspólnej oraz relacji między wartościami średnimi i odchyleniami
standardowymi.
Wyciągnąć wnioski i ująć je w Podsumowaniu (***).
 ĆWICZENIE 1
statystyczne opracowanie wyników

5. Podsumowanie
(wersja podstawowa - przykład dla trzech celów zależnych)

A) Sprawdzenie, czy mierzone wartości polegają rozkładowi Gaussa.

Wypisać podstawowe cechy rozkładu Gaussa i sprawdzić,
czy są widoczne na wykresie wykonanym w oparciu o łączne pomiary obu serii.
Uwzględnić stwierdzenia (*), (**), (***), wyciągnąć wniosek,
czy uzyskane wyniki podlegają rozkładowi Gaussa.

B) Wyznaczenie parametrów rozkładu Gaussa.

Zapisać zgodnie z regułami prezentacji wyników: wartość średnią i jej odchylenie standardowe
uzyskane z wykresu oraz uzyskane z obliczeń w oparciu o łączne pomiary obu serii.
Przedyskutować podobieństwa i różnice uzyskanych parametrów.

C) Sprawdzenie, czy dobór próby do badania ma wpływ na jej wynik.

Zapisać zgodnie z regułami prezentacji wyników: wartość średnią i jej odchylenie standardowe
uzyskane z obliczeń dla pierwszej serii pomiarów oraz dla całości.
Przedyskutować podobieństwa i różnice uzyskanych parametrów.

Synteza czyli wnioski z analizy rezultatów.

a) Wyciągnąć wnioski pod kątem występowania błędów grubych, systematycznych i przypadkowych
oraz ich przyczyn.
b) Zaproponować działania zmierzające do podniesienia dokładności wykonywanych pomiarów.
c) Wyjaśnić czy cele ćwiczenia zostały osiągnięte.
 ĆWICZENIE 1
statystyczne opracowanie wyników

6. Przykładowe pytania
1. Omówić, co opisuje rozkład dwumienny i jakie parametry posiada?
2. Omówić, co opisuje rozkład normalny i jakie parametry posiada?
3. Jakie są podobieństwa i różnice między rozkładami: dwumiennym, normalnym i Gaussa?
4. W jakich przypadkach możemy stosować rozkład Gaussa?
5. Jakie są podobieństwa i różnice między średnią arytmetyczną i średnią geometryczną?
6. Jakie są podobieństwa i różnice między niepewnością standardową i odchyleniem średnim kwadratowym?
7. Podać wzór oraz definicję niepewności standardowej wartości średniej.
8. Podać wzór oraz definicję oraz niepewności standardowej pojedynczego pomiaru.
9. Podać wzór oraz definicję wartości średniej.
10. Omówić jak wyznaczane są pomocnicze punkty metodą Simpsona?
11. Dlaczego do przeprowadzenia krzywej przybliżającej przebieg funkcji rozkładu Gaussa wyznaczamy
punkty pomocnicze metodą Simpsona?
12. Co trzeba sprawdzić by wnioskować, że dana próba podlega rozkładowi Gaussa?
13. Omówić, w jaki sposób doboru elementów z całej populacji, które są poddane badaniu, wpływa na wynik?
14. Omówić, co przedstawia rozkład Gaussa i jakie parametry można z niego odczytać?
15. Czym jest przestrzeń zdarzeń elementarnych i zdarzenie elementarne w tym ćwiczeniu?
16. Czym jest przestrzeń zdarzeń losowych i zdarzenie losowe w tym ćwiczeniu?
17. Omówić, jaka jest matematyczno-statystyczna interpretacja krzywej Gaussa?
18. Podać wzory krzywej rozkładu Gaussa i jej parametrów?
19. Wyjaśnić, co oznacza symbol σ i jaki ma związek z wykresem Gaussa i pomiarami?
20. Podać, jaki poziom ufności jest przypisany przedziałom ufności: (x± σ), (x±2σ) oraz (x±3σ).
21. Podać, jakim przedziałom ufności (x±...σ) odpowiadają prawdopodobieństwa: 68,26%, 95,45% oraz
99,73%.
22. Omówić jak zmienia się kształt krzywej Gaussa wraz ze zmianą wartości odchylenia standardowego oraz
wartości średniej.
23. Czy istnieją dwie różne krzywe Gaussa, które mają tą samą wartość średnia i tą samą wartość odchylenia
standardowego?
24. Podaj wzór na rozkład normalny. Omów kształt wykresu rozkładu normalnego w zależności od względnej
wielkości odchylenia standardowego. Czym jest odchylenie standardowe w rachunku błędów?
25. Jak obliczyć prawdopodobieństwo zajścia pojedynczego zdarzenia w przedziale (a,b)> Co jest warunkiem
normalizacyjnym?
27. Co przedstawia rozkład Gaussa? Narysuj krzywą Gaussa i oznacz jej parametry oraz przedziały ufności.
28. Co to jest niepewność standardowa? Jakie są metody wyznaczania niepewności standardowej pomiarów
bezpośrednich i pośrednich. Podaj przykład do każdej z metod.
 ĆWICZENIE 1
statystyczne opracowanie wyników

29. Narysuj i omów przebieg krzywej ciągłego rozkładu normalnego w zależności od odchylenia
standardowego
30. Omów prawdopodobieństwo znalezienia się dowolnego wyniku pomiaru w określonym przedziale
wartości.