Professional Documents
Culture Documents
2022 Inorganic 1314 1
2022 Inorganic 1314 1
Amila Dasanayake
wldnksl ridhkh (MBBS Undergraduate, University of Colombo)
13 ldKavh
B Al Ga In Tl
f,daydf,day WNh.=Kl s f,day
f,day
fndafrdaka (B)
▪ B f,daydf,dayhls'
▪ l=vd mrudKql wrh fya;=fjka wfkla idudðlhkaf.ka fjkia fõ'
▪ Si iu`. úl¾K iïnkaO;djhla fmkajhs'
▪ idok fndfydauhla ixfhda. iyixhqc fõ'
▪ B f,daydf,dayhla jqjo th 13 jk ldKavfha by<u ødjdxl yd ;dmdxl orhs'
ukaoh;a B iajNdjfha iu mrudKql cd, f,i mj;shs'
we¨ñkshï (Al)
▪ m<uq yd fojk ldKAvj, uQ,øjHj,g idfmaCIj we¨ñkshï m%;sl%shdYS,s núka wvq h'
▪ fnß,shï f,iska u we¨ñkshï o wï, yd Niau hk foj¾.h iu`. u m%;sl%shd lrhs' tkï Al WNh.=Ks f,dayhls'
▪ Be iu`. úl¾K iïnkaO;djhla fmkajhs'
▪ ieye,a¨h'
▪ O2, N2 yd Cl2 (ye,ck)iu`. m%;sl%shd lrhs'
wñ, oikdhl - fyd`ou mdr yßhg u okafka 𝐴 mdf¾ fl<jrgu .sh flfkla 1
wï, iu`. m%;sl%shdj :
▪ 13 jk ldKavfha uQ,øjH i;= ns2np1 bf,lafg%dksl úkHdih fya;=fjka tajdg iyixhqc nkaOk ;=kla idoñka
bf,lafg%dak yhla ish ixhqc;d ljpfha mj;ajd .; yels h' tys m%;sM,hla f,i 13 jk ldKAvfha fndfyda
iyixhqc ixfhda. i;=j we;af;a wiïmQ¾K bf,lafg%dak wIAglhls' ta wkqj tajdg bf,lafg%dak odhlhl=f.ka
bf,lafg%dak hq.,hla ,nd .kakd ¨úia wï,hla f,i l%shd lsÍug yels h' wiïmq¾K bf,lafg%dak wIagl iys; fï
ixfhda. bf,lafg%dak W!k ixfhda. f,i y÷kajkq ,nhs' B yd Al hk foj¾.h u idok wiïmQ¾K wIAgl iys;
ixfhda. nyq;rh jdhq wjia:dfõ (ks¾c,Sh ;;a;aj hgf;a) § wIagl kshuh imqrd,kq msKi
s oaúwjhúl idok
,efí'
3 jk wdj¾;fha f,dayhla jk Al idok Al3+ whkfha ys d ldlaIsl mj;sk neúka tlir bf,lafg%dak hq., mj;sk
H2O jeks wKq iu`. odhl nkaOk idoñka imhk ix.; ixlS¾K iE§ug yel'
we¨ñkshï whk c,Sh ødjKj, § fylaid we¨ñkshï whk ([Al(H2 O)6 ]3+ ) f,i mj;S hehs wfmaCId flf¾'
flfia fj;;a my; mßÈ Al3+ whk c,úÉfþokh ù [Al(OH2)5(OH)]2+ ^fmkagdwelajdyhsfv%dlaihsfvd we¨ñkshï
whk& ksmojd wk;=rej [Al(OH2)4(OH)2]+ ^fgfrdwelajdvhsyhsâfrdlaihsfvd we¨ñkshï whk& ksmojhs'
Al f,dayfha ieye,a¨ nj yd myiqfjka úLdokhg ,lafkdùu ksid jdyk ksmoùfï § bÈlsÍï lghq;= j,§ Ndú;d
lrhs'
wñ, oikdhl - fyd`ou mdr yßhg u okafka 𝐴 mdf¾ fl<jrgu .sh flfkla 2
14 ldKavh
C Si Ge Sn Pb
• iyixhqc nkaOk cd, jHQyhla ;ekSu fya;=fjka 14 jk ldKavfha m<uq uQ,øjH ;=k i;=j by< øjdxl mj;S'
• ldnka Ôjfha moku jk w;r ldnksl ridhkfha § jeo.;a u uQ,øjHhhs'
• is,l
s ka yd c¾fïkshï w¾O ikakdhl l¾udka;fha § m%Odk jYfhka Ndú; flf¾' Bg wu;rj" wldnksl nyq
wjhúl l¾udka;fha § is,slka úYd, jYfhka Ndú; fõ'
ldnka (C)
ñksrka
Èhuka;s
wñ, oikdhl - fyd`ou mdr yßhg u okafka 𝐴 mdf¾ fl<jrgu .sh flfkla 3
*q,Íka
C j, Tlaihsv
i) CO - ldnka fudfkdlaihsâ
• wj¾Kh
• .kaOhlska f;drh
• b;d úI jdhqjls
• WodiSkh
• wj¾Kh
• ÿn, wdï,slh'
• c,fha Èh ù ÿn, ldfndksla wï,h ksmojhs.
• CO2 + H2O H2CO3
wñ, oikdhl - fyd`ou mdr yßhg u okafka 𝐴 mdf¾ fl<jrgu .sh flfkla 4
▪ ,kavka n, fya;=fjka my< WIaK;ajj, § fyda wêl mSvkj, § ldnka vfhdlaihsâ >kSNjkh fõ' idudkH
jdhqf.da,Sh mSvkfha § iy WIaK;ajfha § CO2 ^úh<s whsia& W!¾Omd;kh fjñka ldnka vfhdlaihsâ jdhqj idohs'
▪ wdydr l¾udka;fha § ysudhk ldrlhla f,i;a lD;s%u jeis we;s lsÍug;a th iq,nj fhdod .efka'
ldnka idok Tlafid wï,h jkafka ldfndksla wï,h (H2CO3) f,iska ye|skafjk ÿn, wï,hhs' ldfndksla wï,fha
nkaOk jHQyh my; ±lafõ' by< mSvkhla hgf;a CO2 jdhqj c,fha Èh lr ldfndksla wï,h ksmoúh yels h'
Niau iu`. m%;sl%shd lr ldnfkaÜ whk ksmojñka ldnka vfhdlaihsâ ish wdï,sl ,CIK fmkakqï lrhs'
tf,i ksmojQ 1 yd 2 ldKavj, ldnfkag jeämqr CO2 yuqfõ yhsv%cka ldnfkag idohs'
f,â (Pb)
PbCl2 - iqÿ
PbBr2 - iqÿ
Pbl2 - ;o (rkajka) ly
Pb4+ + 2e Pb2+
wñ, oikdhl - fyd`ou mdr yßhg u okafka 𝐴 mdf¾ fl<jrgu .sh flfkla 5