1.

JEEPNEY PHASEOUT
- Ang "Jeepney phaseout" ay isang polisiya na layuning ipatigil ang operasyon ng mga lumang
jeepney sa mga kalsada ng Pilipinas upang palitan ng mga mas moderno at
environmentally-friendly na public transport vehicles. Ang "jeepney phase-out" ay bahagi ng Public
Utility Vehicle Modernization Program (PUVMP) na inanunsyo noong 2017. Ang Land
Transportation Franchising and Regulatory Board (LTFRB) ay nagpapalagay na ang mga
tradisyunal na jeepney ay hindi ligtas at nakakasira sa kalikasan.
- 73% lamang ng mga jeepney sa bansa ang pinagsama-sama para sa Public Utility Vehicle
Modernization Program (PUVMP), ayon sa Land Transportation Franchising and Regulatory Board
(LTFRB) (Board Member Riza Marie Paches)
2. RED-TAGGING
- Ang red-tagging ay ang pag-label, pag-marka, pag-taguri, pagtawag at pag akusa sa isang
indibidwal o organisasyon bilang isang makakaliwa, subersibo, komunista o terorista, na ginagamit
na isang stratihiya ng ahente ng estado partikular ang law enforcement agencies at militar laban sa
mga pinaniniwalang may banta o kalaban ng gobyerno. Sa madaling salita, sa red-tagging
inuugnay ng gobyerno ang isang indibidwal o organisasyon sa komunista o sa military armed group
nito-ang National People’s Army (NPA).
3. WAR ON DRUGS
- Ayon sa Philippine Drug Enforcement Agency (PDEA) noong 2015, 20% o 1 sa 5 barangay sa
Pilipinas ang apektado ng ilegal na droga. Sa Metro Manila, umaabot ito sa 92% ng mga barangay.
Ang war on drugs o mas kilala sa tawag na Oplan Tokhang ay isang kampanya ng gobyerno para
labanan ang ilegal na droga. Madalas itong naglalaman ng pagsasagawa ng operasyon laban sa
mga drug lord at pag-aresto ng mga tulak ng droga. Karaniwang layunin nito ang mapababa ang
krimen at maiwasan ang pagkalat ng droga sa lipunan
4. TEENAGE STRESS
- Ito ay ang damdamin ng pressure o tensiyon na maaaring maranasan ng mga kabataan. Ito ay
dulot ng iba’t ibang kadahilanan tulad ng eskwelahan, pamilya, at personal na mga isyu. Madalas,
ang pag-aadjust sa mga pagbabago sa katawan at emosyon ay nagiging sanhi rin ng teenage
stress.
5. GENDER-BASED VIOLENCE
- Ito ay anumang uri ng karahasan na nakaugat sa kasarian ng isang tao. Ito ay maaaring maging
pisikal, emosyonal, o sekswal na karahasan na nangyayari dahil sa pagkakakilanlan ng isang tao
sa isang partikular na kasarian.

1. JEEPNEY PHASEOUT

SANG-AYON HINDI SANG-AYON

● Ayon kay DSWD Program Management
Bureau (PMB) Director Miramel Laxa, ang
mga tsuper ng Jeep na maaapektuhan ng
modernisasyon ay maaaring magpasa ng
aplikasyon para sa Assistance to Individuals in
Crisis Situation (AICS) upang makatanggap ng
tulong pinanasyal.
● Mababago ang sistema ng transportasyon sa
paraang angkop sa internasyonal na
pamantayan na nagtatangkang maging mas
makatao at makakalikasan.
● Hindi maipagkakaila na ang ilan sa mga jeep
ay naiwan na ng modernong panahon. Ang
ilan ay naglalabas ng maiitim at malakas na
usok na nakakaapekto sa kalusugan ng tao at
kapaligiran.
● Ang modernong jeep ay may tampok na
kaginhawaan tulad ng airconditioning,
● Nasa dalawang-daang libong mga tsuper at
opereytor ang mawawalan ng trabaho o
pagkakakitaan at nasa 140 libong pamilya ang
maaapektuhan.
● Malinaw na patibong lamang dahil wala naman
talaga silang maayos na plano sa masang
tsuper at opereytor ng jeep dahil ang
pagbibigay ng financial assistance ay isa
lamang band-aid solution na hindi naman
talaga nag-a-address sa tunay na
pangangailangan at kahingian ng mga driver
at operator. FA na hindi naman talaga kayang
ibigay ng estado dahil wala itong kakayahang
suportahan ang pang-araw-araw na
pangangailangan ng bawat tsuper. .
● Magiging sahurang empleyado ang mga
tsuper sa ilalim ng malalaking kooperatiba at
mawawalan sila ng karapatan at kakayahan na
 multimedia entertainment, CCTV, at iba pang
pasilidad na tiyak makikinabang ang mga
pasahero.
● Ayon sa LTFRB, mas magiging ligtas at
malinis ang mga makabagong sasakyan kaya
naman nararapat lamang na ituloy ang
programang ito.
● Ang mga modernisadong sistema ng trapiko at
nabigasyon ay maaaring magbigay-daan para
sa mas mabilis at mabisang paggalaw ng
sasakyan sa kalsada.
● Bukas ang gobyerno na magpautang.
Alinsunod sa Department Order (DO) No.
2023-018 at LTFRB Memorandum Circular No.
2023-045, maaari nang makahiram ng
hanggang sa PHP 280,000 na subsidiya ang
sinumang interesado na lumahok sa PUVMP
upang makabili ng modern unit na Class 2, 3,
o 4. Habang P210,000 naman ang alok na
subsidiya para sa modern unit na Class 1.
● Ang Francisco Motors Corporation ay
nag-aalok ng modernisadong jeepney sa
halagang P985,000 na higit na mas mura
kaysa sa iba na may halagang 2 hanggang 3
milyong piso. Mayroon na rin itong electronic
na pinto, rampa para sa mga taong may
kapansanan at matatanda, aircondition at
CCTV. Ayon pa sa chairman at CEO nito na si
Elmer Francisco, maaaring mabili ng mga
tsuper at opereytor nang may paunang bayad
na P50,000 na maaari ring bayaran nang
hulugan. Maaari ring ibawas na ang P280,000
subsidiya mula sa gobyerno.
● Ayon sa Department of Transportation, walang
basehan ang sinasabing pagtaas ng pasahe
sa modernong jeep. Wala pa ring nilalabas na
anunsyo ang Land Transportation Franchising
and Regulatory Board (LTFRB) kung
magbabago ba ang pamasahe sa modernong
jeep.
2. RED-TAGGING
SANG-AYON
● Posibleng magamit sa pagpapaikot ng isipan
ng mga tao patungkol sa mga maling
pamamalakad ng gobyerno sa ating bansa.
Nakatutulong din ito upang magbigay at
magbukas ng opinyon para sa mga tao
patungkol sa ating gobyerno.
● Maaaring ginagamit lam\ang ito ng mga grupo
o indibidwal na mga kmunista upang
mapatahimik ang mga nagsasalita laban sa
kanila.
hawakan ang sariling kita.
● Mahigit-kumulang 1.3 hanggang 3 milyon ang
halaga ng makabagong jeep.
● Sa pag-aaral ng Inclusive Cities Advocacy
Network, (ICAN), ang pasahe ay posibleng
pumalo sa 34 pesos na minimum fare sa
modernong jeepney higit doble sa 14 o 15
pesos na kasalukuyang singil. Kailangan daw
kasing kumita ang isang tsuper ng pitong
libong piso kada araw pambuno sa modernong
jeepney na nagkakahalaga ng 2.6 milyon. Sa
naunang pag-aaral naman ng IBON
foundation, aabot sa 50 pesos ang minimum
fare sa jeepney sa susunod na limang taon o
higit pa.
● Ayon sa ilang mga grupo ng mga komyuter na
tataas ng P3 hanggang P9 ang pamasahe sa
jeep sa pagpapatupad ng PUV Modernization
Program.
● Kahit sa mga modernisadong jeepney na
gustong ipalit ng gobyerno, pinipili pa rin ng
mga tsuper nito na punuin ito hanggang sa
may siksikan at nakatayo nang mga pasahero
kaya hindi na rin ito kumportable para sa iba.
● Magkakaroon ng utang ang mga tsuper sa
gobyerno na mahirap bayaran dahil sa
limitadong kita nila mula sa pamamasada.
● Sa paghangad ng ligtas at maginhawang
byahe para sa mga pasahero, mainam kung
pag-aaralan ng gobyerno ang mga solusyong
aayon para sa nakararaming Pilipino — ang
mga tsuper, opereytor, estudyante,
manggagawa, empleyado, magsasaka —
silang obligado nitong pagsilbihan.
● Ayon sa bise presidente ng KABATAAN
Party-list na si Renee Co, maaari raw
malumpo ang pambansang sektor ng
transportasyon pagsapit ng 2024 dahil sa
kabila ng kaalaman ng gobyerno na maraming
mga jeepney operator sa Pilipinas ang hindi pa
nakakapag-consolidate, itutuloy pa rin nila ang
phaseout policy na ito na makasasama sa
mga commuter, tsuper, at operator.
HINDI SANG-AYON
● Ito ay nagbabantay sa kalakalan ng gobyerno
at mga tao nito minsan ito rin ay
pinagmumulan ng gulo dahil sa hindi
pagkakaunawaan ng gobyerno at ng publiko.
● Nawawalan ng pagkakataon ang isang tao na
maipahayag ang kaniyang saloobin o opinyon
sa isang usapin. Natatapakan din nito ang
karapatan ng indibidwal o grupo na maaaring
mauwi sa gulo.
● Bawat opinyon ay nararapat na pakinggan.
 ● Kadalasan ay purong paninira ang sinasabi ng
mga tao laban sa gobyerno kaya naman
nararapat na mayroong ganito upang
magkaroon din sila ng takot .
● May mga nagpapanggap na hindi NPA kahit
NPA sila ayon sa balita. Mabuti na ring maging
handa sa anumang bagay.
● Pagkakaroon ng takot o respeto sa
kinauukulan ang mga tao at tuluyang
pagsunod sa mga patakarang gobyerno.
● Pambansang seguridad: Maaaring makatulong
sa pagsupil ng posibleng banta sa
pambansang seguridad.
● Maaaring hadlangan ng red-tagging ang mga
indibidwal mula sa pagsali o pagsuporta sa
mga komunistang grupo. Ang takot na
matawag na komunista at harapin ang mga
kaakibat na kahihinatnan ay maaaring
makapagpahina ng loob sa mga potensyal na
recruit at mga sumusuporta.
● Maaaring panagutin ng red-tagging ang mga
komunistang grupo at ang kanilang mga
tagasuporta para sa kanilang mga aksyon.
Ipinapangatuwiran nila na sa pamamagitan ng
pampublikong pagkilala sa mga indibidwal na
sangkot sa mga aktibidad ng komunista,
maaari silang managot sa anumang mga
krimen na maaaring nagawa nila.
● Maaaring makatulong sa pagkilala at
pagsasakdal ng mga potensyal na banta sa
kaligtasan ng mga mamamayan.
w/ source
● Ayon sa Kalihim ng Kagawaran ng Katarungan
na si Jesus Crispin “Boying” Remulla, Ang
red-tagging ay ang terminong ginagamit kapag
ang isang tao na kabilang sa isang civil society
organization ay pinuna dahil sa trabahong
ginagawa nila na nauugnay sa mga taong
gumagawa ng mga kriminal na gawain sa
ating bansa.
● Para sa National Task Force on Ending Local
Communist Armed Conflict, ang red-tagging ay
isang kinakailangang kasangkapan para sa
pambansang seguridad. Sinasabi nila na ang
mga komunistang grupo ay nagdudulot ng
banta sa katatagan at seguridad ng Pilipinas,
at ang red-tagging ay mahalaga para matukoy
at ma-neutralize ang mga banta na ito.
● Ayon kay Victoria Patria, National Coordinator
ng Sentrong Alyansa ng mga Mamamayan
Para Sa Bayan (SAMBAYANAN), ang
red-tagging ay kathang-isip lamang at sariling
pananaw lamang ng mga grupo na
sumusuporta sa CPP-NPA-NDF na kumikilos
sa mga urban na lugar at sentro ng bayan sa
ilalim ng pagpapanggap na ang kanilang
sariling itinatag ay mga bukas na organisasyon
at alyansa'. Dapat ipahiwatig na pagkilala,
paglalahad, paglalantad sa mga taong ito ay
ang legal na utos at moral na obligasyon ng
estado at lahat ng mga opisyal ng gobyerno na
● Napakarami ng buhay ang nasisira o
nawawala at nakakapigil ang mga ito sa
pagpapahayag ng kanilang damdamin at
opinyon.
● Maaari itong magdulot ng harassment at
maging pisikal na karahasan.
● Hindi dapat inaakusahan ang isang tao lalo na
kung ikakapahamak niya ito.
● Maaaring magresulta sa paglabag sa
karapatang pantao lalo na kung walang sapat
na ebidensya. Maaaring magdulot ng maing
pagtutok at pagsusuri ng mga otoridad o
suppression of dissent
● Pagpigil sa layunin at malayang pananalita
● Pagsira sa demokrasya
● Kakulangan sa prosesong legal
● Hindi natin maitatanggi ang mga masamang
sinapit ng mga nauna ng naging biktima ng
red-tagging. Karamihan sa kanila ay
na-harass, tinakot at pinagbantaan at ang ilan
sa kanila ay pinatay.
● Ang red-tagging ay halos katumbas na
mapabilang sa kinakatakutang listahan ng
narco-list ng Malacanang, kung ang mga
sinapit ng mga nabiktima nito ang
pag-uusapan. Ito ay isang klarong paglabag sa
karapatang pantao, partikular sa due process
clause ng constitution.
w/ source
● Ayon sa Komisyon ng Karapatang Pantao, ang
red tagging ay seryosong paglabag sa mga
pangunahing karapatang pantao, tulad ng
karapatan sa malayang pananalita,
asosasiyon, at angkop na proseso. Itinuturo
nito na ang pagkakaroon ng label na pagiging
komunista, kahit na walang ebidensya, ay
maaaring humantong sa panlipunang stigma,
panliligalig, karahasan, at kahit na extrajudicial
killings.
● Ang pambansang seguridad ay hindi
kailanman dahilan para sa paglabag sa mga
karapatang pantao. Ang mapanganib na
pagsasagawa ng red-tagging ay malinaw na
lumalabag sa internasyonal na batas at mga
pamantayan ng karapatang pantao, kabilang
ang mga karapatan sa kalayaan sa
pagpapahayag at impormasyon, buhay,
kalayaan at seguridad ng tao, patas na
paglilitis, at kalayaan sa pagsasamahan at
mapayapang pagpupulong, "sabi ni Daron Tan,
International Commission of Jurists (ICJ)
Associate International Legal Adviser.
● Ayon sa isang pangkat ng karapatang pantao
na Karapatan, ang red-tagging ay kadalasang
ginagamit upang patahimikin ang lehitimong
hindi pagsang-ayon at pagpuna sa gobyerno.
Sa pamamagitan ng pagtatatak o pag-label sa
sinumang hindi sumasang-ayon sa kanila
bilang isang komunista, maaaring siraan ng
awtoridad at pawalan ng kredibilidad ang
kanilang mga alalahanin o saloobin.
 tiyakin na ang mga tao, ang pangkalahatang
publiko ay laging may kaalaman tungkol sa
mga bagay na nakakaapekto sa kanilang
buhay at sa seguridad ng kanilang mga
komunidad.
● Sa isang artikulo na inilathala ng Philippine
News Agency (PNA) noong Marso 23, 2022,
ibinibida ang pahayag ni Presidential
Communications Undersecretary Lorraine
Badoy, spokesperson for sectoral concerns ng
National Task Force to End Local Communist
Armed Conflict (NTF-ELCAC), na “hindi totoo
ang red-tagging.” Aniya, “Hindi ito banta sa
buhay, kalayaan, o seguridad ng mga
matutukoy na miyembro ng Communist Party
of the Philippines-New People’s Army-National
Democratic Front (CPP-NPA-NDF) ayon sa
Korte Suprema.
3. WAR ON DRUGS
SANG-AYON
● Pagbawas ng Krimen: Naniniwala ang ilan na
ang masugid na pagpapatupad ng batas laban
sa droga ay maaaring magresulta sa pagbaba
ng mga krimen na may kinalaman sa droga
tulad ng pagnanakaw, karahasan, at iba pang
krimeng konektado sa pag-aadik
● Nabibigayn ng karampatang parusa ang mga
karapatdapat na magdusa at sila ay mabulok
sa kulungan
● Pangkalusugan ng publiko: Ipinaglalaban ng
iba ang strikto at masusing kontrol sa droga ay
● Madalas na nangyayari ang red-tagging nang
walang wastong pagsisiyasat o angkop na
proseso. Ang mga indibidwal ay inaakusahan
bilang mga komunista batay sa manipis na
ebidensya o pakikipag-ugnayan lamang sa
ilang grupo o indibidwal. Ang kakulangan ng
angkop na proseso ay maaaring magkaroon
ng malubhang kahihinatnan para sa mga
akusado, kabilang ang pagkawala ng
kabuhayan, panlipunang pag-alis, at maging
ang pisikal na pinsala.- Amnesty International
Philippines
● Ayon kay Carlos Conde ng Human Rights
Watch, ang red-tagging ay mabilis na
nagpapaliit sa espasyo para sa mapayapang
aktibismo sa Pilipinas. Ito ay isang
mahalagang bahagi ng mapang-abusong
kampanya ng gobyerno ng Pilipinas laban sa
mga kritikal na aktibista, mamamahayag, at
mga pulitiko. Ang takot na ma-red-tag ay
maaaring magkaroon ng negatibong epekto sa
malayang pananalita at pakikilahok sa pulitika.
Maaaring nag-aalangan ang mga tao na
ipahayag ang kanilang mga opinyon o punahin
ang gobyerno dahil sa takot na matawag na
komunista. Maaari nitong pigilan ang
pampublikong diskurso at pahinain ang
demokrasya
● Nitong Pebrero 2022 lamang, si Chad Booc,
isang boluntaryong guro ng matematika sa
Alternative Learning Center for Agricultural
and Livelihood Development Inc. na biktima ng
red-tagging ng gobyerno, ay nasawi sa New
Bataan, Davao de Oro, kasama ang isa pang
boluntaryong guro, isang community health
worker, at dalawang drayber. Ang sabi ng
militar, nagkaroon daw ng engkuwentro. Ayon
naman sa Save Our Schools (SOS) Network
ng mga paaralang Lumad, nagpunta ang
grupo sa Davao City para sa “research work.”
Itinanggi rin ng CPP-NPA-NDF na may
nangyaring engkuwentro sa naturang lugar,
taliwas sa sinasabi ng militar. Hanggang sa
pagkasawi, si Booc ay nire-red-tag pa rin ng
3rd Infantry Division ng Philippine Army.
HINDI SANG-AYON
● Ang kampanya patungkol sa anti-drug ay
nagdulot ng maramihang pagpatay sa mga
tinatawag nilang “drug lord” at mga tao sa likod
ng mga paggamit ng droga. Base sa resulta,
maraming tao ang namatay dahil sa
pagpapatuloy ng operasyong ito, at karamihan
dito ay mga taong mahirap na may trabaho at
ito’y nagresulta sa kawalan ng income ng
bawat pamilya.
● Maaaring maabuso ang kapangyarihan n
maiibigay sa mga nasa mataas na posisyon.
 maaaring makatulong sa pagpigil sa pagkalat
ng mga sakit na konektado sa paggamit ng
droga tulad ng HIV/AIDS sa pamamagitan ng
pagsuway sa paggamit ng droga na may
kinalaman sa karahasan.
● Pang-internasyonal na pakikipagtulungan: Ang
“War on Drugs” ay nagbibigay daan sa
internasyonal na kooperasyon upang labanan
ang pagtatanim, pagpapakalat, at paggamit ng
mga ilegal na droga na nagtataguyod ng
kooperasyon sa pagitan ng mga bansa.
● Talamak ang droga sa bansa miski mga
opisyal ay sangkot. Mainam na mahuli ang
mga ito at maparusahan; malaking
kontribusyon man o maliit.
w/sources
● Ayon sa Philippine Drug Enforcement and
Agency, binuwag ang mga pangunahing
network ng droga, nasamsam ang malaking
dami ng ilegal na droga, at inaresto ang mga
high-profile na drug lord. Ang
pagkagambalang ito sa supply chain ay
maaaring humantong sa pagbaba ng
availability ng gamot sa ilang lugar.
● Ayon kay dating Department of the Interior and
Local Government (DILG) Epimaco Densing
III, ang bilang ng mga krimen na naiulat sa
panahon ng kampanya laban sa droga ay 1.35
milyon, na kalahati ng 2.7 milyong rekord mula
2010 hanggang 2015.
● Ayon din sa Philippine National Police, Mula
Hulyo 2016 nang inilunsad ang drug war
hanggang Hunyo 2018, ang datos ng PNP ay
nagpakita ng 21.5 porsiyentong pagbaba ng
bilang ng krimen sa bansa kumpara sa datos
ng krimen mula Hulyo 2014 hanggang Hunyo
2016. Sa buong 2018, may 9 porsiyentong
pagbaba sa dami ng krimen kumpara noong
2017. May average na 3 hanggang 5
porsiyento rin ang naitala sa unang tatlong
quarter ng 2019.
● Sabi ng PNP, bumaba nang mahigit 20
porsiyento ang bilang ng krimen sa buong
bansa matapos umarangkada ang kampanya
kontra droga o mas kilala bilang "war on
drugs." dahil karamihan sa nagaganap na
karumal-dumal na mga krimen ay gawa ng
mga taong lulong sa ipinagbabawal na gamot.
Kaya nga kung masusugpo ang illegal drugs,
malaki ang maitutulong nito para mapababa
ang krimen sa sa bansa.
● Hindi maikakaila, na dating naging tambayan
ang bansa ng mga malalaking drug lords.
Kadalasan pa ngang dito nagtatayo ng mga
drug laboratory ang mga ito. Ilan kasing kalapit
bansa natin, matindi ang parusa sa mga sabit
sa droga, meron silang death penalty at tayo
wala. Kaya nga karamihan sa mga malalaking
sindikato dito nagtayo ng kanilang illegal drugs
trade. Nang umupo si Pangulong Digong na
mahigpit ang bilin sa kampanya sa ilegal
Maaaring mapahamak ang kanilang buhay
dahil matalas ang mga mata ng nagbebenta
sa mga pumipigil sa kanila.
● Maraming buhay ang nadadamay dahil dito.
Maraming taong inosente ang nagawang
pagbintagan kaya naman nauso rin ang
terminong “tanim” ng mga pulis.
● May pangambang ang mga patakaran sa
droga ay maaaring makaapekto ng hindi
proporsyonal sa mga marginalied na
komunidad, nagdudulot ng racial at
socioeconomic disparities, pag-aresto, at
pagkakakulong.
● Nawawala ang karapatan ng isang indibidwal
na mabuhay o magbagong buhay.
w/sources
● Ayon sa piskal ng International Criminal Court
(ICC) na si Fatou Bensouda, nasa 12,000
hanggang 30,000 sibilyan ang napatay mula
Hulyo 2016 hanggang Marso 2019. Sa halip
na tugunan ang problema sa droga ng bansa
bilang isang isyu sa kalusugan, ipinunto nito
na sinira ng war on drugs ni Duterte ang buhay
ng mga Pilipino.
● Mula 2016, inamin na ng pulisya ng Pilipinas
na sila ay sangkot sa pamamaslang ng higit
6,200 katao sa drug raids sa buong bansa.
Iniulat ng United Nations Office of the High
Commissioner for Human Rights (OHCHR)
noong 2020 na 8,663 pamamaslang ang
ginawa sa "drug war."
● Laganap na pang-aabuso sa karapatang
pantao: Laganap ang mga extrajudicial killings,
brutalidad ng pulisya, at di-makatwirang
pag-aresto. Libu-libong pinaghihinalaang
gumagamit ng droga ang napatay, na
nag-udyok sa International Criminal Court na
magsimula ng imbestigasyon sa mga
potensyal na krimen laban sa mga tao -
Human Rights Watch
● Madalas na nilalampasan ng kampanya ang
mga legal na pamamaraan, umaasa sa hindi
mapagkakatiwalaang “watch list”, o listahan ng
pangalan ng mga sinasabing sangkot sa iligal
na droga, at mga akusasyon. Marami ang
nahaharap sa kamatayan o detensyon nang
walang patas na paglilitis, batay lamang sa
sabi-sabi o pakikipag-ugnayan sa iba na
pinaniniwalaang sangkot sa droga.- Amnesty
International Philippines
● Ayon sa Kagawaran ng Karapatang Pantao,
Ang digmaan laban sa droga ay nauugnay sa
isang makabuluhang pagsulong sa mga
extrajudicial killings, kung saan libu-libo ang
karamihan sa mga mahihirap na indibidwal
ang naging biktima ng mga grupo ng pulisya at
vigilante. Ang bilang ng mga namamatay ay
patuloy na tumaas, na nagpapataas din ng
mga paglabag sa kawalan karahasan na
ipinatutupad ng bansa.
● Para sa Philippine Drug Abuse Treatment and
 drugs. Natakot ang marami, nasumpungang
maging ang mga user nagsilutangan sa mga
awtoridad at nagsisuko at natakot sa banta ng
pamahalaan - Gus Abelgas, Philstar
● Maraming Pilipino ang sumusuporta sa
kampaniyang ito ng gobyerno lalo na sa ilalim
ng administrasyon ni Duterte, nasa 72% ang
approval rating nito sa opinion poll.
4. TEENAGE STRESS
SANG-AYON
● Paglago: Ang ilang antas ng stress ay
maaaring maging isang normal at natural na
bahagi ng paglaki at pag-unlad ng isang
teenager. Ito ay maaaring maging daan para
sa kanilang paglago at pag-aadapt sa mga
hamon ng buhay. Ang ilang stress sa murang
Rehabilitation Center, ang kampanya ay
nagdulot lang ng takot at hindi nagtuon ng
suporta sa kalusugang pangkaisipan at
rehabilitasyon para sa mga gumagamit ng
droga, at nagiging dahilan pa ito upang
maging mahina at bumalik sa paggamit ng
droga.
● Ayon sa Transparency International at
Philippine Center for Investigative Journalism,
ang mga alegasyon ng katiwalian ay
sumasalot sa kampanyang laban kontra droga,
kung saan ang ilang opisyal ay inakusahan ng
pagkakasangkot sa kalakalan ng iligal na
droga at pangingikil. Ang kawalan ng parusa
para sa mga paglabag sa karapatang pantao
ay lalong nakakasira ng tiwala ng publiko at
nagpapahina sa pagiging lehitimo ng
kampanya.
● Simula nang maluklok sa puwesto noong
Hulyo 2022, hindi pa rin tinatapos ni
Pangulong Ferdinand Marcos Jr. ang "giyera
kontra droga" ng gobyerno ng Pilipinas na
humantong sa libo-libong napaslang, ayon sa
Human Rights Watch sa World Report 2023
nito. Dapat hayagang utusan ni Marcos ang
pambansang kapulisan na itigil na ang
kanilang mapamaslang na anti-drug raids
bilang bahagi ng kanyang pangakong ibaling
ang pokus sa rehabilitasyon ng mga
gumagamit ng droga.
● Iniulat ng World Organization Against Torture
na hindi bababa sa 122 bata na may edad
mula 1 hanggang 17 ang napatay sa pagitan
ng 2016 at 2019 dahil sa giyera laban sa
droga. Bilang karagdagan, ang pananaliksik
nina Clarissa David at Ronaldo Mendoza ay
nagsiwalat na ang tinatayang bilang ng mga
bata na nawalan ng hindi bababa sa isang
magulang dahil sa digmaan ay hindi bababa
sa 9,068. Ang mga istatistikang ito lamang ay
nagpapakita ng banta ng digmaan laban sa
droga sa kabuhayan ng mga batang Pilipino.
● Marami rin ang naitalang bilang ng mga
inosenteng indibidwal ang naging biktima ng
kampanya laban sa iligal na droga gaya ng
mga napagkamalan at nataniman lamang. Ilan
sa mga biktimang ito sina Kian delos Santos,
Carl Arnaiz and Reynaldo de Guzman, tatlong
kabataang napatay mula Agosto 16 hanggang
18, 2017 sa kasagsagan ng kampanya.
HINDI SANG-AYON
● Emosyonal na problema: Maaaring magdulot
ng pagkabalisa, lungkot o galit ang labis na
stress na maaaring makaapekto sa emosyonal
na kalusugan ng isang teenager.
● Kalusugang Pisikal: Ang malalang stress ay
maaaring makaapekto sa kalusugan ng
 edad ay maaaring magturo ng mga
importanteng kasanayan upang masolusyunan
ang mga problema at maging matatag.
● Pagbuo ng resiliency: Ang pagharap sa stress
ay maaaring magturo sa mga teenager ng
mga kasanayan sa resiliency at kakayahang
harapin ang mga hamon sa buhay. Ang
kanilang karanasan sa stress ay maaaring
magbigay sa kanila ng oportunidad na
pagtibayin ang kanilang sarili.
● Motibasyon: Ang ilang antas ng stress ay
maaaring magbigay ng motibasyon sa mga
teenager na matagumpay sa kanilang mga
gawain. Ito ay maaaring maging isang
pampukaw na puwersa na nagtutulak sa kanila
na abutin ang kanilang mga layunin.
● Ang stress ay normal dahil bilang tao lahat
tayo ay may emosyon na dapat dinadamdam
at hindi lamang tinatago o kinakahiya.
● Nakadepende sa isang kabataan kung ano
ang kaniyang magiging pananaw sa isang
bagay na nagdudulot ng stress dahil maaari
itong magkaroon ng positibong konotasyon o
“eustress” na nagtutulak sa kanila para mas
magpursige.
w/source
● Kapag ikaw ay nakakaranas ng stress, ang
iyong katawan ay nagpapakawala ng mga
hormone tulad ng adrenaline at cortisol. Ang
adrenaline ay nagpapabilis ng tibok ng puso,
nagpapataas ng presyon ng dugo, at
nagbibigay sa iyo ng higit na enerhiya. Ang
cortisol naman ay nagpapataas ng antas ng
asukal sa dugo, nagpapalakas ng paggamit ng
glucose ng utak, at nagpapataas ng
kahandaan ng katawan na magpagaling ng
mga nasirang tisyu. Ang mga ito ay bahagi ng
natural na tugon ng katawan sa stress.
● Si Kelly McGonigal, isang
psychoneuroimmunologist, ay naglathala ng
libro na "The Upside of Stress," kung saan
ipinapakita niyang ang tamang pananaw at
pag-handle sa stress ay maaaring maging
daan para sa personal na pag-unlad at
kagalingan.
● Sa isang pag-aaral nila Schwabe, ang stress
ay nakatutulong upang mapabuti ang
kakayahan ng isipan. Ang pre-learning stress
o tensiyon na nararamdaman bago magkaroon
ng isang pagsasanay ay mayroong positibong
epekto sa pag-alala ng mga salita.
● Ayon sa American Academy of Child and
Adolescent Psychiatry, ang katamtamang
stress ay maaaring magsilbing isang motivator,
na nagtutulak sa mga kabataan na makamit
ang mga layunin at bumuo ng mga mekanismo
ng pagkaya. Ang pagtagumpayan sa mga
hamon ay maaaring bumuo ng katatagan at
self-efficacy, na inihahanda ang mga ito para
sa mga stressor sa hinaharap.
● Ayon sa asosasyong ReachOut-Parents, ang
katawan, maaaring magdulot ng mga
problema tulad ng insomnia, pagtaas ng
presyon ng dugo at iba pang isyu sa
kalusugan.
● Pag-aaral: Ang sobrang stress ay maaaring
magdulot ng mga problema sa pag-aaral
kagaya ng kakulangan sa pokus o pagkasira
ng kumpiyansa.
● Sosyal na Isolasyon: Maaaring humantong sa
pag-iwas sa ibang tao o sosyal na mga gawain
na maaaring makaapekto sa mga
interpersonal na ugnayan ng isang teenager.
● Labis na kagustuhan: Maaaring magbunga ng
labis na pangangailang sa kahusayan at
aprubal mula sa iba na maaaring magdulot ng
labis na pagdulot ng enerhiya.
● Pressure: Nagkakaroon ng mataas na
espektasyon sa sarili o pagpuwersa mula sa
iba.
w/source
● Ang mga kabataan na nakararanas ng stress
ay may mas mataas na posibilidad na
magkaroon ng mga masamang gawi tulad ng
pag-abuso sa droga, hindi malusog na
pagkain, at walang ingat na pagmamaneho, na
nagdaragdag sa kanilang kahinaan sa mga
aksidente at pinsala - Centers for Disease
Control and Prevention
● Ayon sa National Institutes of Health, ang
stress ay maaaring makapinsala sa
kognitibong pagkilos, na ginagawang mas
mahirap na magpokus, matuto, at mapanatili
ang impormasyon. Ito ay maaaring humantong
sa mas mababang mga marka at pagbaba ng
akademikong motibasyon.
● Ang stress ay maaaring humantong sa
pagkabalisa o anxiety, depresyon, mga
problema sa pagtulog, pagkakaroon ng bisyo,
at pagkakaroon ng mga pisikal na
karamdaman tulad ng sakit sa puso at humina
ang resistensya - American Psychological
Association
● Ayon sa National Institute of Mental Health,
ang hindi napapamahalaang stress noong
dalaga o binata pa ay maaaring magkaroon ng
pangmatagalang negatibong kahihinatnan, na
nakakaapekto sa mental at pisikal na
kalusugan sa buong buhay.
 mga nakababahalang sitwasyon ay maaaring
magpakita ng mga pagkakataon para sa
personal na paglago sa mga kabataan. Ang
paglampas sa mga hamon ay maaaring
magpalakas ng kumpiyansa, kamalayan sa
sarili, at mga kasanayan sa paglutas ng
problema.
5. GENDER-BASED VIOLENCE
SANG-AYON
● Hindi naman talaga pantay maging ang pisikal
na kalakasan ng isang kababaihan at
kalalakihan katulad na lang sa ibang aspeto ng
pagtatrabaho na mas katanggap-tanggap
lamang sa kanila maging kargador ang mga
kalalakihan ngunit hindi tatanggapin ang
kababaihan sa ganitong posisyon.
● Normal naman makaranas ng diskriminasyon
kahit anong kasarian. Sa mga babae,
nabanggit sa bibliya na nararapat lang
magpakumbaba ang mga babae sa kanilang
kawangis upang magkaroon ng
pagkakaintindihan. Sa mga lalaking
nakakaranas ng pananakit, dahil nagkaroon na
ngayon ng boses ang mga babae natutunan
na nilang gumanti kaya lamang nasasaktan
ang mga babae. Sa mga miyembro ng LGBT,
nakakaranas naman sila ng pang-aaabuso ay
dahil sa bibliya din na ang babae at lalaki
lamang ang ginawang kasarian ng Diyos at
walang LGBT.
● Pagsusulong ng Edukasyon: Ang kampanya
laban sa GBV ay angbibigay-diin sa
edukasyon at kamalayan tungkol sa mga isyu
ng kasarian at pang-aabuso.
● Naglalayong maprotektahan ang mga biktima,
nagbibigay ng kaligtasan at nagtataguyod ng
rehabilitasyon.
Pananamit ng Kababaihan
● Kalayaan sa Pagpapahayag: Ang mga
indibidwal ay may karapatang pumili ng damit
na nagpapakita ng kanilang natatanging istilo,
personalidad, at kultural na background.
Itinataguyod nito ang pagpapahayag ng sarili
at ipinagdiriwang ang pagkakaiba-iba.
● Hamon sa Mga Stereotype: Ang pagsuway sa
mga karaniwang inaasahan sa pananamit ng
kababaihan ay maaaring hamunin ang mga
hindi napapanahong stereotype at panggigipit
sa lipunan na nauugnay sa hitsura at mga
tungkulin ng kasarian.
HINDI SANG-AYON
● Ito ay paglabag sa karapatang pantao.
Ipinagbabawal ng batas ang diskriminasyon sa
sekswal na oryentasyon at pagkakakilanlan ng
kasarian pagdating sa anumang aspeto ng
buhay maging ang pagkilos o pananamit.
● Ang bawat mamamayan ay may karapatan na
magkaroon ng proteksyon laban sa mga
bayolenteng aksyon na sanhi ng kanilang
kasarian.
● Ang kasarian ay hindi dapat nagdidikta kung
paano ka itatrato ng ibang tao. Maraming
gender-based violence ang nauuuso sa mga
opisina at tahanan na dapat mahinto. Anuman
ang kasuotan mo hindi ito dapat huhusga sa
pagkatao mo at sa kung paano ka itatrato ng
mga taong nasa paligid mo.
● Ito ay hindi magandang gawain dahil posibleng
maging simula ito ng pagkakabuklod-buklod
ng mga tao. Kawala ng kumpiyansa sa sarili at
kawalan ng pagkakapantay-pantay. Dito rin
posibleng mawala ang seguridad at dignidad
ng tao.
● Walang sinuman ang nararapat na makaranas
ng pang-aabuso kahit ano mang kasarian nila.
Ayon sa National Demographic and Health
Survey (NDHS) na isinagawa ng Philippine
Statistics Authority, may 17.5% na babae na
nasa edad 15-49 ang nakakaranas ng pisikal,
sekswal, emosyonal na pang-aabuso ng
kanilang mga kinakasama ganun din naman
sa mga kalalakihan.
● Nakakababa ng kumpiyansa sa sarili at
nawawalan ng kalayaan ang bawat tao na
mamuhay sa paraan na gusto nila.
● Emosyonal at Sikolohikal na pinsala.
● Objectification at Hypersexualization: Ang mga
alalahanin ay lumilitaw kapag ang mga
pagpipilian ng damit ng kababaihan ay
nase-sexualize o nakikita lamang sa
pamamagitan ng kung paano tingnan ng lalaki,
na posibleng humantong sa objectification at
panliligalig.
● Mga Pamantayan sa Kultura at Relihiyoso: Sa
ilang mga lipunan, ang mga partikular na istilo
ng pananamit ay maaaring ituring na walang
galang o hindi naaangkop batay sa mga
kaugalian sa kultura o relihiyon. Ang Ang
 ● Kaginhawahan at Pagkilos: Dapat na
magagawa ng mga kababaihan na unahin ang
kaginhawahan at pagiging praktikal sa
kanilang mga pagpipilian sa pananamit, nang
hindi hinuhusgahan para sa hindi pagsunod sa
tradisyonal na pambabaeng pamantayan ng
lipunan.
● Indibidwal na Pagpipilian at Empowerment: Sa
huli, ang desisyon kung ano ang isusuot ay
dapat nakasalalay sa indibidwal, na
nagbibigay-kapangyarihan sa mga kababaihan
na gumawa ng mga pagpipilian na sa tingin ay
tunay at nagbibigay-kapangyarihan para sa
kanila.
Karapatan ng Kababaihan
● Pantay na Sahod at Pagkakataon: Ang mga
nagsusulong ay nagtataguyod ng patas na
sahod at pantay na pagkakataon sa pagsulong
para sa mga kababaihan sa lahat ng mga
propesyonal na sektor. Hinahamon nito ang
patuloy na agwat sa suweldo at mga
sistematikong hadlang na humahadlang sa
pag-unlad ng karera ng kababaihan.
● Kalayaan Pagdedesisyon para sa Sariling
Katawan: Binibigyang-diin ng mga tagasuporta
ang karapatan ng kababaihan na pumili
tungkol sa kanilang reproductive healthcare,
kabilang ang ligtas at legal na pag-access sa
aborsyon. Ito ay umaayon sa indibidwal na
pagpapasya sa sarili at kontrol sa katawan at
mga pagpipilian sa buhay.
● Pagwawakas sa Karahasan na Nakabatay sa
Kasarian: Ang paglaban sa karahasan laban
sa kababaihan sa lahat ng anyo nito, kabilang
ang pang-aabuso sa tahanan, sekswal na
pag-atake, at panliligalig, ay pinakamahalaga.
Itinutulak ng mga tagapagtaguyod ang
matatag na legal na balangkas, mga serbisyo
ng suporta, at mga kampanya ng kamalayan
sa lipunan upang matugunan ang malaganap
na isyung ito.
● Pantay na Representasyon at Pakikilahok:
Ang pagtiyak ng pantay na representasyon ng
kababaihan sa mga posisyon sa pamumuno
sa iba't ibang larangan ay nagpapaunlad ng
magkakaibang pananaw at nagbibigay ng
kapangyarihan sa kababaihan na mag-ambag
nang makabuluhan sa mga proseso ng
paggawa ng desisyon.
Karapatan ng mga Miyembro ng LGBT Community
● Pantay na Pagtrato at Walang Diskriminasyon:
Nagtataguyod ng pantay na karapatan at
proteksyon mula sa diskriminasyon sa lahat ng
aspeto ng buhay, kabilang ang trabaho,
pabahay, pangangalagang pangkalusugan, at
pagharap sa mga ito ay nangangailangan ng
kamalayan at paggalang.
● Societal Pressure at Body Image: Ang mga
pressure na umayon sa mga pamantayan ng
kagandahan at idealized na pagkababae ay
maaaring negatibong makaapekto sa
pagpapahalaga sa sarili at imahe ng katawan
ng kababaihan. Ang pagtataguyod ng
magkakaibang representasyon at malusog na
pagtanggap sa katawan ay mahalaga.
● Mga Potensyal na Kapinsalaan at Mga
Alalahanin sa Kaligtasan: Sa ilang partikular
na konteksto, ang mga pagpipilian sa
pananamit ng kababaihan ay maaaring
maglantad sa kanila sa potensyal na pinsala o
panganib ng karahasan. Ang mga
pagsasaalang-alang sa kaligtasan at
adbokasiya para sa mga ligtas na espasyo ay
mahalaga.
● Mga Tradisyonal na Paniniwala at Mga
Tungkulin sa Kasarian: Ang ilang mga
indibidwal ay may mga tradisyonal na
pananaw sa mga tungkulin ng kasarian at
maaaring sumalungat sa ilang aspeto ng
kilusang karapatan ng kababaihan, na
binabanggit ang mga paniniwala sa relihiyon o
kultura. Ang bukas na diyalogo at magalang na
pakikipag-ugnayan ay mahalaga para sa
pagpapaunlad ng pagkakaunawaan at
paghahanap ng karaniwang batayan.
● Takot sa Pagbabago at Kawalan ng
Pamilyaridad: Ang mga sistematikong
pagbabago na nauugnay sa mga pagsulong sa
karapatan ng kababaihan ay maaaring maging
hindi pamilyar o lumikha ng kawalan ng
katiyakan para sa ilan. Ang mga hakbangin sa
edukasyon at bukas na komunikasyon ay
maaaring tulay ang agwat na ito at isulong ang
pagtanggap sa mga umuusbong na
pamantayan.
● Maling Impormasyon at Mga Stereotype: Ang
mga mapaminsalang stereotype at maling
impormasyon tungkol sa mga karapatan ng
kababaihan ay maaaring magdulot ng
pagkiling at diskriminasyon. Ang edukasyong
nakabatay sa katotohanan at positibong
representasyon ay mahalaga upang labanan
ang mga nakakapinsalang salaysay na ito.
● Mga Relihiyoso at Tradisyonal na Paniniwala:
Ang ilang mga indibidwal ay may matatag na
relihiyon o tradisyonal na mga paniniwala na
maaaring naiiba sa mga umuunlad na
pananaw sa lipunan sa mga karapatan ng
 pag-access sa mga pampublikong serbisyo.
Naaayon ito sa mga pangunahing prinsipyo ng
pagiging patas at pantay na dignidad para sa
lahat ng indibidwal.
● Kalayaan sa Pagpapahayag at
Pagkakakilanlan: Ang pagkilala at paggalang
sa magkakaibang pagkakakilanlan at
pagpapahayag ng kasarian ay nagtataguyod
ng karapatan ng isang indibidwal sa
pagpapasya sa sarili at pagpapahayag ng
sarili. Itinataguyod nito ang isang mas
inklusibong lipunan kung saan ang mga
indibidwal ay maaaring mamuhay nang totoo
nang walang takot sa pagtatangi.
● Pagkakapantay-pantay sa Kasal at Pagkilala
sa Pamilya: Ang pagbibigay ng legal na
pagkilala sa mga magkaparehas na kasarian
at pamilya ay nagpapatibay sa kanilang
karapatang magmahal, mangako sa isa't isa,
at bumuo ng mga pamilya, tulad ng iba.
● Paglaban sa Mapanganib na Stereotypes at
Diskriminasyon: Ang pagtugon sa maling
impormasyon at mapaminsalang stereotype
tungkol sa LGBTQ+ na mga indibidwal ay
mahalaga para sa pagtataguyod ng
pag-unawa, pagtanggal ng pagtatangi, at
pagpapaunlad ng higit na pagtanggap.
Paggamit ng Pampublikong Palikuran
● Pantay na pag-access sa mga pampublikong
pasilidad, kabilang ang mga banyo, para sa
lahat ng mga indibidwal anuman ang
pagkakakilanlan o pagpapahayag ng kasarian.
Ang paghihigpit sa pag-access batay sa
pinaghihinalaang kasarian ay lumilikha ng mga
hadlang sa diskriminasyon at nagpapatibay ng
hindi patas na mga hierarchy ng lipunan.
● Ang pagtiyak ng pag-access sa ligtas at
naa-access na mga banyo para sa lahat ay
naaayon sa mga pangunahing prinsipyo ng
karapatang pantao. Ang pagbubukod ng mga
indibidwal mula sa mga itinalagang banyo
batay sa kanilang pagkakakilanlan ay
maaaring magdulot ng kahihiyan, pagkabalisa,
at mga potensyal na panganib sa kaligtasan.
● Ang mga LGBTQ+ na indibidwal ay may
karapatang pumili at ipahayag ang kanilang
pagkakakilanlan ng kasarian nang tunay. Ang
pagtanggap sa magkakaibang
pagkakakilanlan at ekspresyon ng kasarian ay
nangangailangan ng pagkilala sa
pangangailangan para sa ligtas at naa-access
na mga pasilidad ng banyo para sa lahat.
LGBTQ+. Ang bukas na pag-uusap at
magalang na pakikipag-ugnayan ay mahalaga
para sa paghahanap ng karaniwang batayan
at pagtataguyod ng pag-unawa.
● Maling Impormasyon at Mga Stereotype: Ang
mga mapaminsalang stereotype at maling
impormasyon tungkol sa mga indibidwal na
LGBTQ+ ay maaaring magdulot ng pagkiling
at diskriminasyon.
● Pagtutok sa Mga Karapatan ng Indibidwal
kumpara sa Mga Implikasyon sa Lipunan: Ang
ilang mga pananaw ay maaaring magpahayag
ng mga alalahanin tungkol sa mga potensyal
na implikasyon sa lipunan ng pagkilala sa
magkakaibang pagkakakilanlan at
pagpapahayag ng kasarian, na humahantong
sa mga talakayan tungkol sa pagbabalanse ng
mga indibidwal na karapatan sa mga halaga
ng komunidad.
● Pagkapribado at Seguridad: Nagpapahayag
ng mga alalahanin tungkol sa mga potensyal
na isyu sa pagkapribado o kaligtasan sa mga
shared restroom, partikular na para sa mga
bata o mga bulnerabol na grupo.
● Mga Tradisyonal na Kasarian at Inaasahan:
Ang mga tradisyunal na kaugalian ng lipunan
sa paligid ng magkahiwalay na banyo para sa
mga kalalakihan at kababaihan ay maaaring
humantong sa kakulangan sa ginhawa o
pagsalungat sa mga pagbabago sa itinatag na
mga kasanayan. Ang bukas na diyalogo at
mga pagsisikap na pang-edukasyon ay
maaaring tulay ang mga puwang na ito.
● Paghahanap ng Mga Praktikal na Solusyon:
Ang pagbabalanse ng mga indibidwal na
pangangailangan sa kolektibong alalahanin ay
nangangailangan ng mga praktikal na
solusyon. Ang mga pagpipilian tulad ng
gender-neutral o single-occupancy na banyo
ay maaaring mag-alok ng mga alternatibo
habang inuuna ang kaligtasan at pagiging
kabilang.