84 Test

Grupa A

Prawo i prawa człowieka

imię i nazwisko
Test podsumowujący rozdział II
klasa data

1 Przeczytaj zamieszczony fragment i wykonaj polecenia. 0–2 p.

Deklaracja niepodległości Stanów Zjednoczonych, 4 lipca 1776 r. (fragment)

[…] Uważamy następujące prawdy za oczywiste: że wszyscy ludzie stworzeni są równymi, że Stwórca obdarzył
ich pewnymi nienaruszalnymi prawami, że w skład tych praw wchodzi życie, wolność i swoboda ubiegania się
o szczęście, że celem zabezpieczenia tych praw wyłonione zostały wśród ludzi rządy, których sprawiedliwa władza
wywodzi się ze zgody rządzonych, że jeżeli kiedykolwiek jakakolwiek forma rządu uniemożliwiałaby osiągnięcie
tych celów, to naród ma prawo taki rząd zmienić lub obalić i powołać nowy, którego podwalinami będą takie za-
sady i taka organizacja władzy, jakie wydadzą się narodowi najbardziej sprzyjające dla szczęścia i bezpieczeństwa.
Źródło: http://www.kolousa.wssm.edu.pl/.

1.1. Wymień dwa prawa człowieka podane w przytoczonym tekście.

1.2. Podaj cechę praw człowieka, którą wskazano we fragmencie Deklaracji...

2 Przyporządkuj do każdego z podanych przepisów Konstytucji RP właściwą generację praw człowieka. 0–1 p.
Wybierz ją spośród odpowiedzi oznaczonych literami A–C. W każdym wierszu tabeli zaznacz jedną literę.

1. Każdemu zapewnia się wolność sumienia i religii. A B C

2. Każdy ma prawo do nauki. Nauka do 18 roku życia jest obowiązkowa. A B C

A. prawa człowieka pierwszej generacji B. prawa człowieka drugiej generacji C. prawa człowieka trzeciej generacji

3 Przeczytaj tekst i zaznacz właściwe dokończenie zdania. 0–1 p.

Apel UNICEF (fragment)

W nepalskich* wioskach zniszczonych podczas trzęsienia ziemi tysiące dzieci zostało pozbawionych opieki me-
dycznej, w tym dostępu do ratujących życie szczepień. Teraz grożą im choroby, które u nas w Polsce zostały już
praktycznie wyeliminowane! Dla dziecka w Nepalu zachorowanie na gruźlicę, odrę czy polio w wielu przypadkach
oznacza po prostu śmierć. Dlatego dziś dzieci w Nepalu ponownie są w niebezpieczeństwie. Nie możemy na to
pozwolić!
* Nepal – państwo położone w południowej Azji.
Źródło: https://www.unicef.pl/.

Życie wielu dzieci w Nepalu jest zagrożone, ponieważ nie są tam realizowane ich prawa

A. osobiste. C. kulturalne.

B. socjalne. D. polityczne.
 Test 85
Grupa A

4 Uzupełnij zdanie dotyczące Powszechnej deklaracji praw człowieka, wpisując brakujące informacje. 0–2 p.

Dokument został uchwalony przez Zgromadzenie Ogólne ,

[nazwa organizacji międzynarodowej]

w roku .

5 Określ, jakie prawo człowieka zostało naruszone w sytuacji opisanej w tekście. 0–1 p.

Amnesty International o łamaniu praw człowieka w Egipcie

Dziennikarzy pracujących dla mediów krytycznych wobec władz lub mających powiązania z ugrupowaniami
opozycyjnymi ścigano za przekazywanie „fałszywych informacji” bądź stawiano im inne politycznie motywowa-
ne zarzuty. Sądy skazały część z nich na długoletnie więzienie, a jednemu wymierzono karę śmierci.
Źródło: Raport roczny Amnesty International 2015/2016. Sytuacja praw człowieka na świecie, s. 25.

6 Podaj nazwę organu państwowego, którego dotyczą przytoczone przepisy prawa. 0–1 p.

Ustawa z dnia 6 stycznia 2000 r. (fragment)

Art. 1.2. […] stoi na straży praw dziecka określonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Konwencji o prawach
dziecka i innych przepisach prawa, z poszanowaniem odpowiedzialności, praw i obowiązków rodziców.
Art. 4.1. […] powołuje [go] Sejm, za zgodą Senatu […].
Źródło: http://isap.sejm.gov.pl/.

7 Przyjrzyj się ilustracji i wykonaj polecenie. 0–2 p.

Uzasadnij, że działania, do których nawiązuje zamieszczona fotografia, przyczyniają się do ochrony praw człowieka.
Odwołaj się do właściwego prawa i podaj, do której generacji ono należy.
86 Test
Grupa A

8 Zapoznaj się z danymi przedstawionymi na wykresie i wykonaj polecenie. 0–1 p.

Internauci udostępniający w sieci informacje na swój temat

Ogółem 40% 40% 20%
2%
18−24 lat 66% 32%
25−34 45% 41% 14%
35−44 31% 45% 24%

Wiek 45−54 27% 42% 31%

55−64 30% 40% 30%
65 lat i więcej 31% 31% 38%

podstawowe 43% 18% 39%

Wykształcenie

gimnazjalne 76% 24%

średnie 34% 34% 32%
wyższe 42% 47% 11%

Udostępniający Udostępniający wybranym

Nieudostępniający
wszystkim osobom lub firmom (instytucjom)

Źródło: www.cbos.pl.

Oceń, czy podane stwierdzenia dotyczące przedstawionych wyników badań są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli zdanie
jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.

Cztery piąte badanych internautów udostępniało w sieci informacje na swój temat. P F

Wśród najlepiej wykształconych internautów przeważają ci, którzy udostępniali prywatne informacje wszystkim. P F

9 Wyjaśnij, dlaczego świadome zarządzanie swoją prywatnością w internecie, np. przez rozważne 0–1 p.
udostępnianie informacji o sobie, pozwala chronić własne bezpieczeństwo. Podaj jeden argument.

10 Przeczytaj tekst, a następnie zaznacz właściwe dokończenie zdania. 0–1 p.

Krwiodawstwo zwykle definiowane jest jako akcja społeczna mająca na celu pozyskiwanie krwi od osób zdrowych
na rzecz osób wymagających transfuzji krwi (np. podczas operacji chirurgicznej) lub do produkcji preparatów
krwiopochodnych. Można [je] jednak rozumieć jako działanie wynikające z najprostszego odruchu serca – rato-
wanie życia anonimowych chorych i ofiar wypadków.
Źródło: http://www.oddajkrew.pl/.

Opisaną akcję społeczną często organizuje i propaguje

A. Human Rights Watch. C. Polski Czerwony Krzyż.

B. Amnesty International. D. Helsińska Fundacja Praw Człowieka.

11 Podaj dwa prawa przysługujące oskarżonemu w sądzie. 0–2 p.