ARDA DUMAN 9C 742

GENETİĞİ DEĞİŞTİRİLMİŞ ORGANİZMALAR

Hızla yaşanan nüfus artışı ve tarım alanlarının giderek azalması ve daralması nedeniyle
gıda üretiminde teknolojik gelişmeler kullanılıyor. Bu tekniklerden biri ve en bilineni
Genetiği Değiştirilmiş Organizma, kısaca GDO'dur. Peki GDO nedir? GDO'nun yararları
nelerdir? Ne gibi yan etkileri ve zararları vardır?

GDO NEDİR?
GDO bir organizmada genlerin teknik usuller kullanılarak değiştirilmesi anlamına gelir.
Genetik bilgilerin zincir şeklinde bulunduğu DNA ve RNA hücreyi oluşturur. Bu hücrelerde
bulunan genlerin teknik olarak değiştirilmesi ile üretimi ve içeriği genel anlamda değişime
uğrar. Genetik özelliklerine birçok özellik katılarak da kimyasal, fiziksel ve biyolojik olarak
değişim sağlanabilir. Bir başka canlının geni başka bir canlıya aktarılarak onun da
yaşaması ya da adapte olması bu şekilde sağlanabilir. Öncelikle genin elde edilmesiyle
hücreden alınması gerçekleşir. Mısır kurtlarına karşı toksin üretmiş olan bir mısır, patates
böcekleri için toksin üretmiş olan bir patates elde edilerek daha fazla nişasta oluşması
gerçekleştirilmektedir. Bir soğuk su balığının geninin de bir çileğe aktarılması ile çileğin
soğuk ortamda da yetişmesi sağlanabilmektedir. Bazı enzimlerin alınması ile oluşturulan
gen seçilmiş bir durumda olan başka bir organizmaya nakledilerek çoğalması sağlanır.
Artık bunu alan organizma üretime başlar ve karşılık olarak protein sentezini de
tamamlar.GDO sadece gıdalarda kullanılmayan bir uygulamadır. Bakteriler, bitkiler ve
hayvanlar için tüm türleri değiştirilerek genetiğiyle oynanan canlılar arasında yer alırlar.

GDO’NUN FAYDALARI NELERDİR?

Genlerin aktarılmış olması tür olarak daha iyi olanın aktarıldıktan sonra mükemmel
sonuçlar getirerek daha kaliteli olmasını sağlaması açısından faydalı olacağı
söylenmektedir. Bunun yanında bu organizmaların daha dirençli olarak ortaya çıkması ile
dünyada oluşan açlık için de çözüm getireceği yolunda varsayımlar üretilmektedir.
Besinlerde oluşabilecek tatlar fazlalaşır, dayanma süreleri uzar, besin değerleri artırılabilir
ve olgunlaşma süresi daha kısalarak sürekli tüketim sağlanabilir.

GDO’nun birçok sayısız faydası olduğu doğru bir tespit olsa da bu gelişimin yasalarla
korunarak ve insan sağlığından tüm yaşayan canlılara zarar vermeden denetimli olarak
yapılması oldukça önem taşımaktadır.
ARDA DUMAN 9C 742

GDO’NUN ZARARLARI NELERDİR?

GDO’nun birçok faydası olduğuna dair yapılan açıklamalardan sonra birçok sivil toplum
örgütü ve kamuoyu tepkiyle yaklaşarak karşı çıkmışlardır. Yeni Zelenda ve Tayland gibi
bazı ülkelerde GDO’lu ürünlerin ülkeye alınması yasaklanmıştır.

GDO bir organizmanın kendi özellikleri ile değil başka bir organizmanın özelliklerine sahip
olması anlamına gelir ki bu durumda oldukça hormon taşır ve yanlış etkileşimler
yaratabilir. Hem o canlının hem de alınacak gıdanın yarattığı bir takım etkiler tüketilmesi
ile birçok sorunu da beraber tüketene geçirmektedir. Bu sayede bağışıklık sistemi de
bozulur ve sağlık sorunları artar. Herhangi bir bitkinin geni başka bir bitkiye aktarıldığında
o bitkinin özelliğini alır ve eğer o bitkiye karşı bir alerji olan birinin yemesi durumunda
tehlike yaratır.

GDO’LARIN ÜLKEMİZE OLUMLU/OLUMSUZ YANLARI NELERDİR?

GDO’ları ülkemiz açısından değerlendirirsek,diğer ülkeler gibi olumlu ve olumsuz yönleri

olduğunu görürüz.GDO’lar besinlerde oluşabilecek tatları artırır,dayanma sürelerini uzatır
ve olgunlaşma süresini kısaltır fakat bu olumlu yanları ile birlikte yanlış etkileşimler de
yaratabilir örneğin KKTC’de kış mevsiminde bir çilek yemek isterseniz o çileğe kışta
yetişmesi için sizin alerjiniz olan bir bitkinin genetiği aşılanmış olabilir ve bu da kötü
sonuçlar doğurabilir.Benim düşünceme göre eğer yasalarla korunarak ve insan sağlığından
tüm yaşayan canlılara zarar vermeden denetimli olarak yapılır ise ve özellikle GDO'lu olan
veya GDO'dan üretilen gıda maddelerinin ambalajında uyarıcı yazı bulunursa olumlu
yönlerinden faydalanılabilinir.
ARDA DUMAN 9C 742