REPRODÜKSİYON

HORMONLAR
Doç. Dr. Saadet BELHAN
 *REPRODÜKSİYON;
Tanımı; Canlıların nesillerini sürdürebilmeleri
için kendilerini sürekli biçimde yeniden
meydana getirmeleri yani üreyip çoğalmaları
demektir.
Bilimsel olarak; bir kuşaktaki canlı yada
canlıların gametogenezisinden onun meydana
getirdiği bir sonraki kuşağın gametogenezisine
kadar geçen biyolojik olaylar zinciridir.
 Hayvan yetiştiriciliğinde döl verimi oldukça
büyük bir önem taşımaktadır. Döl verimi
olmadığı taktirde ne hayvan ıslahı ve
yetiştiriciliğinden bahsedilebilir ne de hayvanlar
nesillerini sürdürebilir.
Bu nedenle verim özelliklerinin artırılmasına
yönelik yapılan tüm çalışmalarda döl verimi
üstünlüğü mutlaka dikkate alınmalıdır.
*İyi bir döl verimi elde edebilmek için;
1)Sürü içerisinde hijyenik önlemler iyi olmalı
2)Yapılacak olan suni tohumlamalarda en kaliteli boğa
spermaları kullanılmalı
3)Postpartum dönem kontrol altında tutularak iki
doğum arasındaki süre kısaltılmalı
4)infertilite ve steriliteye neden olan üreme ve
yetiştirme hastalıkları engellenmeli
5)Beslenme, barındırma ve bakım şartları iyileştirilmli
6)Yetiştiriciler dölverimi konusunda bilgilendirilmeli
*Reprodüksiyonun düzenli bir şekilde devamını
sağlayan mekanizmaların başında hormonal
kontrol gelmektedir.
*Sinir sistemi de sekonder rol oynar.
*Reprodüksiyonda hormonal düzen; birbirini
etkileyen ve kontrol eden hassas, dengeli ve
komplike bir sistemdir.
Bu düzende çeşitli homonlar birbirlerini stimüle
ve inhibe ederler.
 *Yunanca bir kelime olan HORMON;
kelime anlamı olarak uyarma, harekete geçirme
anlamına gelmektedir.

*Vücudun özel bir bölgesinde üretilen ve kan yoluyla

başka bölgelere aktarılarak bu bölgelerdeki vücut
fonksiyonlarını koordine eden veya tamamlayan
kimyasal maddelerdir.

Üretildikleri doku içinde etki gösteren hormonlara

Lokal Hormonlar denir.
* Reprodüktif hormonlar dişide;

* Reprodüktif hormonlar erkekte;

* VÜcutta birden fazla hormonun kontrolünde

gerçekleşen olaylar vardır.
Ör: laktasyon
* Hormonların spesifik etkilerine maruz kalan
hücrelere hedef hücre denir.

* Hedef hücrelerde hormonların bağlandıkları

spesifik reseptörler vardır.

* Bir hormon hedef organlar üzerinde asıl

etkilerinin yanı sıra vücutta çeşitli etkiler
yapabilir.
Ör: östradiol
Hormonlar Kimyasal Yapılarına Göre;

1) Protein hormonlar

2) Steroid hormonlar

3) Yağ asitleri
1) Protein yapılı hormonlar kan plazmasında
serbest halde bulunurlar.
Depo edilirler.

2) Steroid yapılı hormonlar kanda büyük oranda

özel proteinlere bağlı olarak taşınırlar.
Depo edilmezler.
Hormonların Etki Mekanizması;
1) Protein yapılı hormonlar ve yağ asitleri
(cAMP, mitokondrium)
Ör: Gonadotropik hormonlar (FSH, LH, HCG, PMSG, HMG),
Protein hormonlar sınıfındadırlar.
Ör: Prostoglandinler, yağ asidi sınıfındadırlar.

2) Steroid yapılı hormonlar

(mRNA, endoplazmik retikulum)
Ör: Gonatlardan salgılanan hormonlar ve adrenal korteksten
salgılanan glukokortikoitler
Protein yapılı hormonlar ve yağ asitleri makromoleküllü
hormonlardır ve hücre zarını geçemezler.
Protein Hormon
Steroid Hormonlar küçük moleküllü olduklarından
hücre zarını geçerler
REPRODÜKTİF HORMONLARIN SALGILANMA YERLERİ
1) Hipotalamus*
2) Hipofiz*
3) Gonadlar
4) Diğer dokular
a) Plasenta
b) Adrenal kortex
c) Endometriyum
Reprodüksiyonun Endokrin Bezleri
Endokrin Bezlerin Beyin Diagramı
Hipotalamus Hipofiz İlişkisi
Hipotalamo-hipofizial portal sistem, hipotalamus
hormonlarını sistemik dolaşıma geçirmeksizin hipofiz
ön lobuna taşır.

1) Hipotalamus
Hipotalamustan 3 hormon salgılanmaktadır.
- GnRH (Gonadotropin Releasing Hormon)
- PRH (Prolactin Releasing Hormon)
- PIF (Prolactin İnhibiting Faktör)
 GnRH(Gonadotropin Releasing Hormon)

* Hipotalamusta sentezlendikten sonra, aksonlar yolu

ile median eminense aktarılır ve bu bölgede depolanır.
Uygun uyarım olduğunda HÖL’a taşınarak
gonodotropiklerin sentez ve sekresyonunu yapar.

* Ovaryumlar üzerinde aktif CL varsa etkisiz kalır.

GnRH’nın özellikleri
1) Türe özgü değildir. Bu nedenle immun sistemi
uyarmaz ve anafilaksiye neden olmaz.
2) Süte ve ete geçmez.
3) Yarılanma ömrü 5-7 dak kadardır.

GnRH’nın Endikasyonları
..Ovulasyonu uyarmak amacıyla
..Lüteal yetersizliklerde
..Kistik ovaryumların tedavisinde
..Geçiken pubertanın tedavisinde
…Ovaryumların postpartum fonksiyon
bozukluklarından korunması amacıyla.
(P.P.9. Günden Sonra Uygulanmalı).

…İnaktif ovaryum olgularında.

…Spermatogenezisin uyarılması amacıyla

kullanılmaktadır. GnRH ve analogları
enjeksiyonlarından sonra FSH ve LH düzeylerinin
ortalama 1,5 saat sonra pik düzeye ulaştıkları ve
enjeksiyonu izleyen 4 saat sonra da önceki düzeyine
düştüğü izlenmiştir.
Preparat Adları, Dozları ve Ticari Şekilleri

~Receptal enj. 10 ml
Ovaryum kistlerinin sağıtımları amacıyla 5ml i.m.
Ovulasyonu uyarmak amacıyla 2.5ml i.m.
Luteal yetersizliklerde 5ml i.m.
Postpartum fonksiyon bozukluklarında 5ml i.m.

~Dalmarelin enj. 10 ml
~Ovalyse enj.
~Folligon enj.
~Ovarelin enj.
~Chorulon enj.
~Cystorelin enj.
Hipofiz Ön Lop Hormonları
Gonadotropik hormonlar (FSH, LH) ve prolaktin’dir.
 FSH (Follikül Stimülating Hormon)
Dişilerde;
* Sekonder folliküllerin graaf folikülüne dönüşmesini
sağlar. LH yardımcı olur.
* Östrojen üretimini stimüle eder.
Bu etki LH varlığında olur.
* FSH’nın LH ile birlikte oluşturduğu preovulatör
yükseliş; ovulasyonu teşvik eder, ayrıca gelecek siklus
için foiküllerin büyümesi ve olgunlaşmasını sağlar.
Erkeklerde;
Spermatogenezis için gerekli bir hormondur.
Sertoli hücrelerinden ABP üretimini stimüle eder.

FSH’nın yarılanma ömrü 2 saattir.

En yüksek düzeyde kısraklarda bulunur.
Endikasyonları;
..Süperfolikülasyon oluşturmak
..Postpartum hakiki anöstruslarda
..İnaktif ovaryum olgularında
..Spermatogenezisin uyarılması amacıyla
ABP (Androjen Binding Protein)’in İşlevi

1) Tubulus seminiferuslar içinde androjenlerin

tutulması ve biriktirilmesini sağlar.
2) Germinal epitelyum için androjenleri konsantre
eder.
3) Kaput epididimise testiküler sıvı yardımıyla taşınan
androjen miktarını arttırır.
 LH (Lüteinizing Hormon)

Ovaryumlardaki teka hücrelerini,

testisteki leydig hücrelerini uyararak androjen,
luteal hücreleri uyararak progesteron salgılanmasını
teşvik etmektedir.
LH’nın dişilerdeki en önemli etkisi
..ovumun olgunlaşması,
..olgun foliküllerin ovulasyonu,
..CL’un oluşması ve devamlılığı
..Progesteron sekresyonunun desteklenmesi
*Yarılanma ömrü 30 dak’dır.
*En yüksek miktarda koyunlarda bulunur.
*Endikasyonları;
..Hormonal kökenli anovulasyonlar
..ovulasyon geçikmelerinde
..Hakiki anöstruslarda
..Suböstrus olgularında
..Foliküler kistlerde
..Libidonun artırılması amacıyla
*Pubertanın başlaması LH piklerinin sıklığının ve
salgılanma düzeylerinin artmasıyla ilişkilidir.

*Östrojenin kandaki düzeyinin artması (inhibin

aracılığıyla) FSH salınımının azalmasına yol açarken
LH salınımının artmasına yol açar.

*Dışarıdan östrojen verilmesi de LH salınımına neden

olur.
Emzirme dönemlerinde prolaktin düzeylerinde görülen
artış GnRH dolayısıyla FSH ve LH salınımını inhibe
eder.
Sonuçta;
-Postpartum östrus geçikir.
-Suböstrus olguları artar.
-Ovulasyonda aksaklıklar oluşur.
LTH (Prolaktin)
Dişilerde;
-laktasyonun başlatılması ve devamı için gereklidir.
-Annelik içgüdüsünün ortaya çıkmasında önemli bir
rolü vardır.

Erkeklerde;
-Erkek eklenti bezlerinin gelişmesinden sorumludur.
-Aşırı prolaktin salgılanması libidonun ve
spermatozoon sayısının azalmasına yol açabilir.
 OKSİTOSİN

-Hipotalamustaki neuronlar tarafından sentez edilir.

Sinir lifleri boyunca HAL’na gelip burada depo edilir.

-Oksitosinin etkisinin görülebilmesi için hayvanın

strese sokulmaması gerekir.

-Oksitosin, östrojenle birlikte PGF2α oluşumunu ve

salgılanmasını artırır.
Oxytocin Salınımı
-Genital ve meme düz kaslarını stimüle eder.
Böylece sütün indirilmesi, erkek ve dişi gametlerin
transportunu sağlar.
-Doğum ve çiftleşme esnasında uterus
kontraksiyonlarını doğurur.
-Spermatozoitlerin depo edildikleri cauda
epididimisten ampulla ductus deferenslere naklinde
PGF2α ile birlikte önemli rol oynar.
-Östrojen varlığında düz kasların oksitosine duyarlılığı
artmaktadır
-Oksitosin CL tarafından da belirli miktarda salgılanır.
Ör: Keçide oksitosinin CL’dan salgılanan konsantrasyonu
HAL’ndan salgılanan kadar yüksek olabilir.

Endikasyonları
-Sütün indirilmesi amacıyla, (Özellikle Mastitte
memenin boşaltılması amacıyla)
-Doğumu uyarmak amacıyla,
-RS ve PP akut metritis olgularında uterusun
boşaltılması amacıyla,
-Sezeryan sonrası uterus involüsyonunu
çabuklaştırmak amacıyla.
Preparat Adları, Dozları ve Ticari Şekilleri:

~Hiposin enj. 10 ml’lik flakonlarda.

Her ml de 10 İ.Ü. etken madde bulunmaktadır.
~Oksitosin enj. 10 ml’lik flakonlarda.
Her ml de 5 İ.Ü. etken madde bulunur.
Dozu:

Sütü indirmek amacıyla;

İneklere 10-12 İ.Ü.,
Koyun-Keçilere 5-10 İ.Ü. iv verilmelidir.

Uterusun boşaltılması amacıyla;

İneklere 50-100 İ.Ü.,
Koyun-Keçilere 30-50 İ.Ü. verilmelidir.
 ADH (Antidiüretik Hormon)-Vazopressin

Doğum sonrası uterus kanamalarını kontrol eder.

Organizmadaki su ve elektrolit dengesini sağlar.

 TESTOSTERON

*LH’nın uyarımı ile Testislerin bağ dokusunda

(interstisiyel dokusunda) bulunan leydig hücreleri
tarafından salgılanan steroid yapılı bir hormondur.

Az miktarda surrenal korteks ve ovaryumlardan da

salgılanır.
TESTOSTERON
*Bu hormon her iki cinsiyette de östrojenin ön
maddesidir.

*Dişi hayvanlarda yüksek dozda veya uzun süreli

uygulamaları clitoral hipertrofi ve vaginitise sebep
olabilir.
Gebe hayvanlarda kullanılması dişi fötüslerde şiddetli
üro-genital anomalilere neden olur.
Etkileri
-Erkeklerde genital kanal sisteminin gelişmesi ve
sekonder cinsiyet karakterlerinin ortaya çıkmasını
sağlar.
-Spermatogenezisi uyarır.
-Ek salgı bezlerini stimüle eder.
-libidonun ortaya çıkmasını sağlar.
Kemik dokuyu güçlendirir.
Endikasyonları
-Libidoyu uyarmak amacıyla,
-Sekunder erkeklik karakterlerinin gelişmesini
sağlamak amacıyla,
-Protein metabolizmasında anabolizan olrk,
-meme ve genital organ tümörlerinde büyümeyi
önlemek üzere,
-östrusun ertelenmesi amacıyla,
-Uterus kanamalarında,
-köpeklerde kriptorşidi ve yalancı gebeliklerin
tedavisinde.
Uyarılar;
Gonadotropin frenlenmesi oluşturur.
Yüksek dozu spermatogenezisi durdurur.
Karaciğer ve böbrek hastalarında kullanılmaz
Parenteral; et 60 gün yenmez.
Süt ineklerinde kullanılmaz.
İnsan sağlığı için tehlikelidir.
Preparatları;
Afro tablet
Anadur amp
Testradiol amp
Testisan amp
Testisan depo amp
 PROGESTERON

*CL’daki lüteal hücreler tarafından salgılanır.

*Kısmen plasenta ve adrenal korteksten de salgılanır.

Progesteronun normal fizyolojik etkisi hedef doku bir

süre östrojen uyarısı aldıktan sonra şekillenir.
PROGESTERON
Etkileri
-LH sekresyonu üzerine negatif feedback etki yaparak
östrus siklusunu düzenlemekte bir bakıma gebelik
hormonu olarak görev yapmaktadır
-Uterus miyometriumunun aktivitesini baskılar ve
embrionun uterusa yerleşmesini sağlar.
-Endometrium sekresyonunu arttırır.
-Meme bezlerindeki alveollerin gelişmesini sağlar.
Etkileri
-Progesteron, uterustaki doku reddine neden olan T-
lenfositlerini bloke ederek fetüsün ana tarafından
reddinin engellenmesinde rol alır.

-Hipotalamustan GnRH salgılanmasını dolayısıyla FSH

ve LH salgılanmasını inhibe ederek yeni kızgınlığın
meydana gelmesini önler.
Endikasyonları
- Östrus senkronizasyonunda,
- Östrusu önlemek amacıyla,
- Hakiki anöstrus olgularında,
- ineklerde meme ödeminde,
- Köpeklerde siklik düzensizliklerde ve yalancı
gebeliklerinin tedavisinde.
- Köpekte antisosyal ve diğer davranış bozukluklarının
kontrolünde.
- Erkek köpekte prostat hiperplazisinin sağaltımı.
- Kistik ovaryumlarda
(GnRH ve HCG uyg.larının yetersiz olduğu durumlarda
kombine veya yalnız başına)
- Laktasyonun Uyarılması
(Bu amaçla östrojen/progesteron kombinasyonu)
Preparatları

-Corluton amp. İ. Etem

Bir ampülde 25mg progesteron ihtiva eder.

-Corluton Depo amp.

-Proluton amp.

-Perlutex enj. 10ml şişelerde Topkim

-Perlutex tablet 2 film ve 20 adet tablet Topkim
(Her bir tablette 5mg medroxyprogesteron acetate içerir.)

Dişi köpeklerde östrusu durdurmak amacıyla ve dişi

kedilerde östrusu uzun süre önlemek amacıyla kullanılır.
Dişi Köpeklerde: Proöstral kanama belirgin hale
gelinceye kadar tedaviye başlanılmamalıdır. Östrusun
durdurulması için 4 gün süre ile günde 2 (iki) tablet ve
bunu takiben 12 gün süreyle günde bir tablet 15kg dan
fazla olan köpeklerde doz iki misline çıkarılmalıdır.
Dişi Kedilerde: Östrusu önlemek için haftada 1 (bir)
tablet. Uygulama diöstrus ve anöstrus devresinde
başlatılmalıdır.
 -Chornogest
25 Adet gri sünger ve özel aplikatörleri.
30-35-40mg Florogeston asetat emdirilmiş gri
sünger özel aplikatör yardımı ile yerleştirilir. Üreme
sezonu içerisinde 14 gün, üreme sezonu dışında ise
12 gün vaginada bırakılan sünger bu süre sonunda
ipinden yavaşça çekilerek çıkarılır.
Süngerin çıkarılmasından sonra İ.M. yolla 400-700
IU. PMSG enjekte edilir.
Koyunlar tohumlama öncesi ve sonrasında stresten
uzak tutulmalıdırlar.
Koyunlar süngerin çıkarılmasından 48-72 saat sonra
kızgınlık göstereceklerdir. Tohumlama her 10 koyun
için fertil olduğu bilinen ve iyi beslenmiş bir koç
kullanılarak yapılmalıdır. Koyunlarda süngerin
çıkarılmasından 48-60 saat sonra elde sıfat veya tabii
tohumlamada uygulanabilir. Suni tohumlama için en
uygun saat süngerin çıkarılmasından sonraki 65.
saattir.
Not: Puberta ve üreme mevsiminin başlangıcı ile
postpartum dönemde gözlenen ilk östrusun
davranışsal belirtiler görülmeksizin şekillenmesi
progesteron eksikliğinden kaynaklanmaktadır.
Çünkü östrus belirtilerinin ortaya çıkması için
hipotalamusun östrojenle uyarılmadan önce belirli bir
süre progesteronla baskılanmasına ihtiyaç vardır.
 ÖSTROJEN

Graaf folikülünün teka interna hücrelerinden

salgılanır.
Az miktarda plasenta, adrenal korteks ve testislerden
de salgılanırlar.
ÖSTROJEN
 Östrüs davranışlarından sorumludur.
Östrojen artışı ile GnRH tarafından LH piki oluşur ve
ovulasyon gerçekleşir.
Serviks gevşer.
Seviks ile anterior vaginadaki salgı yapan goblet
hücrelerinden çara salgılanır.
Vulva gevşer ve ödematöz bir yapı kazanır.
- Uterus kontraksiyonları ve servikal mukus artışı

- Uterus ve meme bezleri östrojen olmazsa

büyümezler.

- Sekonder cinsiyet karakterlerinden, kemik gelişimi ile

vücut yağının dağılımından da sorumludur.
-FSH salınımını inhibe, LH salınımını stimüle eder.

-Prolaktini stimüle eder.

Östrojenler; inek ve koyunlarda LÜTEOLİTİK,

Domuzlarda ise LÜTEOTROPİK etki gösterirler.
Endikasyonları;
- Östrus belirtilerini başlatmak için,
- Uterusun boşaltılması amacıyla,
- İneklerde vaginitis olgularında,
- Köpek ve kedide laktasyonu durdurmak amacıyla,
- Dişi köpeklerde; pubertanın geçikmesi ve anöstrusun
uzun sürmesi durumunda ve yalancı gebeliklerin
tedavisinde,
-Karnivorlarda istenmeyen çiftleşmeler sonucunda
implantasyonu engellemek üzere kullanılabilir. Ama ilk
5 günde etkilidir.
- Erkek köpeklerde prostat bezinin hiperplazisinde.
- Karnivorlarda ovario-hysterektomi operasyolarını
izleyen komplikasyonların önüne geçilmesi amacıyla.
- libido fazlalığında
- Pomad yapımında
-Erkek köpeklerde östrojenler antiandrojenik etkilidir
Yan etkileri
Süt salgısının azalmasına neden olurlar.
Kistik ovaryumlara ve ovaryumlarda atrofiye neden
olurlar.
Kistik endometritis ve pyometraya neden olurlar.
Pelvis ligamentlerinin gevşemesi, vagina ve rektum
prolapsusu ve kolay kemik kırılmaları şekillenir.
Gebelik esnasında uygulamaları anomalilere ve
abortlara yol açabilir.
Anemiye neden olurlar.
Erkeklerde feminizasyona neden olabilir.
Preparatları
-Akrofolline Chinoin
Östradiol propionat 5 mg / ml
5 amp x 1 cc kutu
-Di-Pro Oleosum
1 ml'de:Estradiol benzoat 2.5 mg, Progesteron 12.5
mg,1 ml x 2 amp kutu
-Estandron Prolongatum 1 ml x 1 amp
1 ml; Estradiol 5 mg,Testosteron 100 mg
Laktasyonu inhibe etmek için

-Klomifen (Klomifen sitrat),

-Östrin
Östradiol benzoat, 1 ml x 5 amp.

-Östrin Fort
Östradiol benzoat, 1 ml x 5 amp.
-Östrogenin Amp.
Dietilstilbestrol (DES) dipropionat 5 mg / ml
1 cc x 5 amp kutu; piyasada yok

-Östroluton (Forte)
1 ml'de Estradiol 2.5 mg Progesteron 25 mg
1 ml x 2 amp kutu

-Progynon - B Amp.
1 ml'de Estradiol valerat 1, 5 mg
1 mg; 1 ml x 3 amp kutu
5 mg; 1 ml x 5 amp kutu
 İNHİBİN

FSH’nın etkisiyle;
Dişilerde Granuloza hücreleri,
Erkeklerde ise Sertoli destek hücreleri tarafından
salgılanır.
 İnhibin,
hem erkeklerde hem de dişilerde
(-) feedback ile hipofizden FSH salınımını kontrol eder.
Feedback Mekanizması(Dişi)
Feedback Mekanizması(Erkek)
 RELAKSİN

Granuloza hücreleri ve plasenta tarafından salgılanır.

Gebeliğin sonlarına doğru kanda yüksek düzeylere

ulaşır.
Etkileri;
- Gebelik boyunca progesteronla birlikte uterus
kontraksiyonlarını önler.
- Doğum esnasında östrojenle sinerjik etki göstererek
doğum kanalını genişletir.
- Simpisis pelvis ve pelvik yapıların gevşemesini sağlar.
HCG (Human Chorionic Gonodotrophin)

Plesantanın trofoblast hücreleri tarafından salgılanır.

İmplantasyondan doğuma kadar olan dönem

esnasında kanda ve idrarda tespit edilir….
Etkileri;
*Gebelik sırasında CL’un fonksiyonlarını
sürdürmesinde ve devamlılığının sağlanmasında
önemli rol oynar.

*Gebeliğin anne tarafından tanınmasını sağlar.

*LH benzeri bir yapı ve etkiye sahiptir.

*hCG kolay elde edilir ve ucuzdur….

*Kısraklarda gebeliğin yaklaşık 40. ve 150.
günleri arasında uterusun endometrial
çukurcuklarındaki fötal trofoblastik
hücreler tarafından salgılanır….

*Kanda yoğun olarak bulunur,

idrarda bulunmaz.
*Hem LH hem de FSH’ya benzer özellikler
göstermesine rağmen, FSH’ya benzer
özellikleri daha fazladır…..

*FSH’ya göre yarılanma ömrünün çok

daha uzun (7 gün) olması ve çoğunlukla
tek enjeksiyonunun yeterli olması
nedeniyle çoğu uygulamada FSH’ya tercih
edilmektedir.
 *Fizyolojik işlevi;
Kısraklarda gebelik esnasında folikül
gelişimini uyarır, bu foliküllerden bazıları
ovule olurken çoğu lüteinleşir ve 40. gün
çevresinde regrese olmaya başlıyan
gebelik CL’nun fonksiyonunu yüklenecek
ve gebeliğin devamı için gerekli
progesteronu salgılayacak olan sekunder
CL’ların şekillenmesine yardımcı olur.
*İkiz gebeliklerde PMSG salgısı daha
fazladır.

*Küçük Dozları ovaryumları uyarırken,

Orta dozları ikizliği uyarmakta,
Yüksek dozları süperfolikülasyona
neden olmaktadır.
 Endikasyonları;

* İnaktif ovaryum olgularında

* Postpartum hakiki anöstruslarda
* Süperfolikülasyon çalışmalarında
* Spermatogenezisi uyarmak amacıyla
 hMG (Human Menoposal Gonadotropin)

• Menapoza girmiş kadınlarda steroid hormon

aktivitesi olmadığı için, bu hormonların hipofiz bezi
üzerindeki feedback etkileri de ortadan kalkar. Bu
kadınlarda FSH ve LH hormonları aşırı derecede
artar ve idrarla atılmaya başlar.

• Menapozdaki kadınların idrarından elde edilen bu

hormon hipofizden salgılanan FSH ve LH’dan
ibarettir.
 * Hipotalamusun arka tarafında yer alan
Pineal bez tarafından salgılanan bir
hormondur.
* Memelilerde çevreden gelen ışığın
etkisiyle oluşan uyarılar Retinada sinirsel
uyarılara dönüştürülür ve Retino –
hipotalamik hat vasıtasıyla hipotalamusun
ön kısmında bulunan suprachiasmatik
nükleusa direk nakledilir.
Pineal bez gün ışığı süresine bağlı olarak,
gözlerden gelen sinirsel bilgi
doğrultusunda melatonin salgılama
ritmini değiştirir.
 IŞIK, melatonin üretimini engellerken

KARANLIK, melatonin salgılanmasını artırr

 *Etkisi;
Melatonin etkisini, mevsime bağlı
poliöstrik hayvanlarda, çiftleşme
mevsiminin başlaması veya sona
erdirilmesinde gösterir.
Bu etkisini GnRH salgılanmasını etkilemek
suretiyle gerçekleştirir.
*KOYUNLARDA melatonin GnRH
salgılanmasını stimüle eder.

*KISRAKLARDA melatonin GnRH

salgılanmasını inhibe eder.
 *KOYUNLARDA sonbahar aylarında
Melatonin salgılanma ritminin artması
GnRH salgılanma ritminin artmasını uyarır
ve sonuçta seksüel faaliyetlerin
başlamasını doğurur.
 *KISRAKLARDA ilkbahar aylarında
melatonin salgılanma ritminin azalması,
GnRH salgılanma ritmi üzerindeki inhibe
edici etkisinin ortadan kalkmasına yol
açar. Sonuçta GnRH salgılanma ritmi
artarken seksüel faaliyetler başlar.
 PGF2α
Prostoglandinler doku hormonları olup,
birçok doku tarafından sentezlenip
salgılanırlar.
Klasik hormonların aksine lokal bir
hormon olarak salgılandıkları bölgede
veya yakındaki dokularda etkili olurlar.
 Salınım Yerleri;
1) Uterus endometriyumundan
salgılanırlar. Bu durum lüteal dönem
sırasında ovaryumdaki foliküler gelişmelere
bağlı olarak salgılanan östrojen ile ovaryum
kaynaklı luteal oksitosinin etkisi altında
şekillenmektedir.
2) Doğuma yakın günlerde
plasentomlardan salgılanırlar.
Gebelik süresince PGF2α üretimi , gebeliğin
anne tarafından tanınması ile üretimi
başlıyan antilüteolitik ajanlar tarafından
inhibe edilir.
İlk görevi; corpus luteumun yaşam süresini
kontrol ederek hayvanlardaki üreme siklusu
uzunluğunu düzenlemektir.
PGF2α’nın ETKİ
MEKANİZMASI
PGF2α, gebe olmayan hayvanlarda
ovulasyondan 15-17 gün sonra
endometriyumdan salgılanıp, uterus
venlerine verilmekte, buradan ovaryum
arterlerine difüzyonla geçerek CL’a giden
damarlarda kontraksiyon oluşturup lüteal
hücrelerin kansız kalmasına
beslenememelerine ve regrese olmalarına
sebep olur.
 Etkileri;
1)PGF2α, düz kaslar üzerine uyarıcı etkiye
sahiptir. Bu nedenle sp ve ovumun
taşınması ile doğumun gerçekleşmesinde
önemli görevleri vardır………………………………
2) Ovulasyonun şekillenmesinde görevlidir.
Ovulasyondan birkaç saat önce folikül
sıvısındaki konsantrasyonu önemli
derecede yükselir.
3) Ejakülasyonun şekillenmesinde görev
alır. Seminal plazmada yüksek düzeyde
bulunur.

4) Boğalara PGF2α enjeksiyonu sonrası, LH

ve testosteron seviyesinin arttığı
bildirilmiştir.
PGF2α’nın Etki Tarzı;
a)İnekte;
Doğal veya sentetik PGF2α ineklere siklusun 5-
17. günleri arasında enjekte edildiğinde CL
geriler ve küçülür, kan progesteron düzeyi 12
saat içinde düşer, östrodiol oranı 48-72. saate
kadar giderek artarak ortalama 72. saatte östrus
başlar. Sonraki 24-30. saatlerde ovulasyon olur.
Siklusun diöstrus döneminde görülen bu olaylar
diğer dönemlerde şekillenmez, siklus
etkilenmeden normal seyrine devam eder.
b) Koyunda;
Koyunlarda inekler gibi siklusun 0-5.
günlerinde PGF2α’ya cevap vermiyor.
c) Keçide;
Keçide 1. günden sonra istenen etki
sağlanabilir.
d) Kısrakta;
Kısrakta lüteolitik etki ovulasyonu izleyen 5.
günden itibaren görülmeye başlar.
e) Köpekte;
Köpekler PGF2α’ya oldukça dirençlidir.
24 saat arayla 4-5 kez deri altı enjeksiyon
gereklidir.

Karnivorlarda PGF2α enjeksiyonundan

sonra husursuzluk, taşikardi, kusma,
defekasyon, diyare ve salivasyon artışı
görülebilir. Bu durum 3 saat kadar sürebilir.
Endikasyonları;
1) Östrus senkronizasyonu amacıyla
2) Suböstrus olgularında
3) Kısraklarda uzayan diöstrus olgularında
4) Kronik prulent endometritiste (Pyometra)
5) Lüteal kist olgularında
6) Normal gebeliğin sona erdirilmesi (Aseptik
abortus) amacıyla
7) Patolojik gebeliklerde
8) Doğumun uyarılması amacıyla
9) Köpeklerde yalancı gebeliklerin tedavisinde
Preparat Adları
~Dinolytic enj. 10ml’lik flakonlarda.
~Dalmazin enj. 2 ve 10 ml’lik flakonlarda.
~Estrumate enj. 2 ve 10ml’lik flakonlarda.
~Prosolvin enj. 2,10 ve 20 ml’lik flakonlarda.
İntervet
~İliren enj. 10ml’lik şişelerde.