JUSTINIANI

Justiniani lindi në Tauresium Dardani, ndoshta në vitin 482 Një folës amtare i latinishtes (ndoshta
perandori i fundit romak që ishte një i tillë), ai vinte nga një familje fshatare që besohej se ishte
nga iliro-romakët ose trako-romakët Emri Iustinianus, të cilin ai e mori më vonë, është tregues i
birësimit nga xhaxhai i tij Justini . Gjatë mbretërimit të tij, ai themeloi Justiniana Prima jo shumë larg
vendlindjes së tij Nëna e tij ishte Vigilantia, motra e Justinit. Justini, i cili ishte komandant i një prej
njësive të gardës perandorake përpara se të bëhej perandor, adoptoi Justinianin, e solli
në Konstandinopojë dhe siguroi edukimin e djalit të birësuar. Si rezultat, Justiniani ishte i arsimuar
mirë në jurist dhe histori romake. Justiniani shërbeu si kandidat, një nga 40 burrat e zgjedhur
nga scholae palatinae për të shërbyer si truproja personale e perandorit. Kronisti John Malalas, i cili
jetoi gjatë mbretërimit të Justinianit, e përshkruan pamjen e tij si të shkurtër, me lëkurë të bardhë,
me flokë kaçurrelë, me fytyrë të rrumbullakët dhe të pashëm.

Kur perandori Anastasius vdiq në 518, Justini u shpall perandor i ri me ndihmën e konsiderueshme
të Justinianit. Justiniani tregoi shumë ambicie dhe disa burime pohojnë se ai po funksiononte si
regjent virtual shumë kohë përpara se Justini ta bënte atë perandor të asociuar, edhe pse nuk ka
asnjë provë përfundimtare për këtë. Ndërsa Justini u bë i moshuar afër fundit të mbretërimit të tij,
Justiniani u bë sundimtari de fakto . Pas vrasjes së gjeneralit Vitalian në 520 (orkestruar nga
Justiniani dhe Justini), Justiniani u emërua konsull dhe komandant i ushtrisë së lindjes. Justiniani
mbeti i besuari i ngushtë i Justinit dhe në vitin 525 iu dha titujt nobilissimus dhe cezar (trashëgimtar-i
dukshëm Ai u kurorëzua bashkë-perandor më 1 prill 527, dhe u bë sundimtar i vetëm pas vdekjes
së Justinit më 1 gusht 527.

Si sundimtar, Justiniani tregoi energji të madhe. Ai njihej si "perandori që nuk fle kurrë" për zakonet
e tij të punës. Megjithatë, ai duket se ka qenë i dashur dhe i lehtë për t'u afruar. Rreth vitit 525, ai u
martua me dashnoren e tij, Teodorën, në Konstandinopojë. Ajo ishte me profesion aktore dhe nja
njëzet vjet më e vogël. Në kohët e mëparshme, Justiniani nuk mund të martohej me të për shkak të
klasës së saj, por xhaxhai i tij, Perandori Justin I, kishte miratuar një ligj që hiqte kufizimet për
martesat me ish-aktoret. Edhe pse martesa shkaktoi një skandal, Theodora do të bëhej shumë me
ndikim në politikën e Perandorisë. Individë të tjerë të talentuar përfshinin Tribonian, këshilltarin e tij
ligjor; Pjetri Patriciani, diplomati dhe shefi për një kohë të gjatë i burokracisë së pallatit; Ministrat e
financave të Justinianit , John Kapadokian dhe Peter Barsymes, të cilët arritën të mbledhin taksat në
mënyrë më efikase se çdo më parë, duke financuar kështu luftërat e Justinianit; dhe së fundi,
gjeneralët e tij jashtëzakonisht të talentuar, Belisari dhe Narses .

Sundimi i Justinianit nuk ishte universalisht popullor; në fillim të mbretërimit të tij ai pothuajse humbi
fronin e tij gjatë trazirave të Nikës dhe një komplot kundër jetës së perandorit nga biznesmenë të
pakënaqur u zbulua deri në vitin 562. Justiniani u godit nga murtaja në fillim të viteve 540, por u
shërua. Theodora vdiq në 548 në një moshë relativisht të re, ndoshta nga kanceri; Justiniani e
mbijetoi atë për gati njëzet vjet. Justiniani, i cili kishte pasur gjithmonë një interes të madh për
çështjet teologjike dhe mori pjesë aktive në debatet mbi doktrinën e krishterë, u bë edhe më i
përkushtuar ndaj fesë gjatë viteve të mëvonshme të jetës së tij. Ai vdiq më 14 nëntor 565, pa fëmijë.
Ai u pasua nga Justini II, i cili ishte djali i motrës së tij Vigilantia dhe i martuar me Sofinë, mbesën e
Teodorës. Trupi i Justinianit u varros në një mauzoleum të ndërtuar posaçërisht në Kishën e
Apostujve të Shenjtë derisa u përdhos dhe u grabit gjatë plaçkitjes së qytetit në 1204 nga Shtetet
Latine të Kryqëzatës së Katërt .

Mbretërimi i tij shënohet nga renovatio imperii ambicioz, por vetëm pjesërisht i realizuar, ose
"rivendosja e Perandorisë". Kjo ambicie u shpreh me rimëkëmbjen e pjesshme të territoreve të
Perandorisë Romake Perëndimore të zhdukur. Gjenerali i tij, Belisarius, pushtoi me shpejtësi
Mbretërinë Vandale në Afrikën e Veriut. Më pas, Belisarius, Narsesi dhe gjeneralë të tjerë pushtuan
mbretërinë Ostrogotike, duke rikthyer Dalmacinë, Siçilinë, Italinë dhe Romën në perandori pas më
shumë se gjysmë shekulli sundimi nga ostrogotët. Prefekti pretorian Liberius rifitoi jugun e gadishullit
Iberik, duke krijuar provincën e Spanjës .

Këto fushata rivendosën kontrollin romak mbi Mesdheun perëndimor, duke rritur të ardhurat vjetore
të Perandorisë me mbi një million. Gjatë mbretërimit të tij, Justiniani nënshtroi gjithashtu Tzanët, një
popull në bregun lindor të Detit të Zi që nuk kishte qenë kurrë nën sundimin romak më pare Ai
përfshiu Perandorinë Sasaniane në lindje gjatë mbretërimit të Kavadit I, dhe më vonë përsëri gjatë
mbretërimit të Khosrow I ; ky konflikt i dytë filloi pjesërisht për shkak të ambicieve të tij në perëndim.

Një aspekt akoma më tingëllues i trashëgimisë së tij ishte rishkrimi uniform i ligjit romak, Corpus
Juris Civilis, i cili është ende baza e ligjit civil në shumë shtete moderne Mbretërimi i tij shënoi
gjithashtu një lulëzim të kulturës romake lindore (bizantine) dhe programi i tij i ndërtimit solli vepra të
tilla si Hagia Sophia .

Veprimtaritë legjislative
Justiniani arriti famë të qëndrueshme nëpërmjet reformave të tij gjyqësore, veçanërisht nëpërmjet
rishikimit të plotë të të gjithë ligjit romak diçka që nuk ishte tentuar më parë. I gjithë legjislacioni i
Justinianit njihet sot si Corpus juris civilis . Ai përbëhet nga Codex
Justinianeus, Digesta ose Pandectae, Institucionet dhe Novellae .

Në fillim të mbretërimit të tij, Justiniani kishte caktuar kuestorin Tribonian për të mbikëqyrur këtë
detyrë. Drafti i parë i Codex Justinianeus, një kodifikim i kushtetutave perandorake nga shekulli II e
tutje, u botua më 7 prill 529. (Versioni përfundimtar u shfaq në 534. Ai u pasua
nga Digesta (ose Pandectae ), një përmbledhje e teksteve më të vjetra ligjore, në 533, dhe
nga Institucionet, një libër shkollor që shpjegon parimet e së drejtës. Novellae, një koleksion ligjesh
të reja të nxjerra gjatë mbretërimit të Justinianit, plotëson Korpusin . Në krahasim me pjesën tjetër të
korpusit, Novellae u shfaqën në greqisht, gjuha e përbashkët e Perandorisë Lindore.

Korpusi përbën bazën e jurisprudencës latine (përfshirë të drejtën kanonike kishtare) dhe, për
historianët, ofron një pasqyrë të vlefshme për shqetësimet dhe veprimtaritë e Perandorisë Romake
të mëvonshme. Si një koleksion, ai mbledh së bashku burimet e shumta në të cilat u shprehën ose u
botuan leges (ligjet) dhe rregullat e tjera: ligjet e duhura, konsultat senatoriale ( senatusconsulta ),
dekretet perandorake, praktika gjyqësore dhe mendimet dhe interpretimet e juristëve ( responsa
prudentium ). . Kodi i Tribonianit siguroi mbijetesën e ligjit romak. Ajo formoi bazën e së drejtës së
mëvonshme bizantine, siç shprehet në Bazilikën e Vasilit I dhe Leon VI të Urtit . E vetmja provincë
perëndimore ku u prezantua kodi i Justinianit ishte Italia (pas pushtimit nga i ashtuquajturi Sanksioni
Pragmatik i vitit 554 ), nga ku do të kalonte në Evropën Perëndimore në shekullin e 12-të dhe do të
bëhej baza e pjesës më të madhe kontinentale. Kodi i ligjit evropian, i cili u përhap përfundimisht nga
perandoritë evropiane në kontinentin amerikan dhe më gjerë në Epokën e Zbulimeve . Ai
përfundimisht kaloi në Evropën Lindore ku u shfaq në botimet sllave, dhe kaloi gjithashtu
në Rusi . Mbetet me ndikim edhe sot e kësaj dite.

Ai miratoi ligje për të mbrojtur prostitutat nga shfrytëzimi dhe gratë nga detyrimi për prostitucion .
Përdhunuesit u trajtuan rëndë. Më tej, nga politikat e tij: gratë e akuzuara për krime të mëdha duhet
të ruhen nga gra të tjera për të parandaluar abuzimin seksual; nëse një grua ishte e ve, duhet t'i
kthehet prika; dhe një burrë nuk mund të merrte një borxh të madh pa e dhënë gruan e tij pëlqimin
dy here.

Legjislacioni i familjes zbuloi gjithashtu një shqetësim më të madh për interesat e fëmijëve. Kjo ishte
veçanërisht e vërtetë për fëmijët e lindur jashtë martese. Ligji nën Justinian zbulon gjithashtu një
interes të madh për çështjet e neglizhencës së fëmijëve. Justiniani mbronte të drejtat e fëmijëve,
prindërit e të cilëve u rimartuan dhe prodhonin më shumë pasardhës, ose që thjesht i ndanë dhe i
braktisën pasardhësit e tyre, duke i detyruar ata të lypin.

Aktivitete ushtarake
Një nga tiparet më spektakolare të mbretërimit të Justinianit ishte rikuperimi i zonave të mëdha të
tokës rreth pellgut të Mesdheut Perëndimor që kishte dalë jashtë kontrollit perandorak në shekullin e
5-të. Si një perandor romak i krishterë, Justiniani e konsideroi detyrën e tij hyjnore të
rivendoste Perandorinë Romake në kufijtë e saj të lashtë. Edhe pse ai nuk mori pjesë personalisht
kurrë në fushata ushtarake, ai mburrej me sukseset e tij në parathëniet e ligjeve të tij dhe i bëri ato të
përkujtohen në art. Ripushtimet u kryen në një pjesë të madhe nga gjenerali i tij Belisarius .

Lufta me Perandorinë Sasanide, 527–532

Nga xhaxhai i tij, Justiniani trashëgoi armiqësitë e vazhdueshme me Perandorinë Sasanide . Në
530 forcat persiane pësuan një disfatë të dyfishtë në Dara dhe Satala, por vitin e ardhshëm pa
disfatën e forcave romake nën Belisarius pranë Callinicum . Më pas, Justiniani u përpoq të bënte
aleancë me axumitët e Etiopisë dhe himaritët e Jemenit kundër persëve, por kjo dështoi. Kur mbreti
Kavadh I i Persisë vdiq (shtator 531), Justiniani përfundoi një " Paqe të Përjetshme " (që i kushtoi atij
11,000 paund ari) me pasardhësin e tij Khosrau I (532). Pasi kishte siguruar kështu kufirin e tij
lindor, Justiniani e ktheu vëmendjen e tij drejt Perëndimit, ku mbretëritë gjermanike ishin krijuar në
territoret e ish- Perandorisë Romake Perëndimore.

Pushtimi i Afrikës së Veriut, 533-534

E para nga mbretëritë perëndimore që sulmoi Justiniani ishte ajo e vandalëve në Afrikën e Veriut .
Mbreti Hilderik, i cili kishte mbajtur marrëdhënie të mira me Justinianin dhe klerin katolik të Afrikës së
Veriut, ishte rrëzuar nga kushëriri i tij Gelimer në 530 pas Krishtit. Duke qenë i burgosur, mbreti i
rrëzuar i bëri thirrje Justinianit. Justiniani protestoi kundër veprimeve të Gelimerit, duke kërkuar që
Gelimeri t'i kthente mbretërinë Hilderikut. Gelimer u përgjigj, në fakt, se Justiniani nuk kishte autoritet
për të bërë këto kërkesa. I zemëruar nga kjo përgjigje, Justiniani shpejt përfundoi luftën e tij të
vazhdueshme me Perandorinë Sasaniane dhe përgatiti një ekspeditë kundër vandalëve në 533. [50]

Në vitin 533, Belisari lundroi në Afrikë me një flotë prej 92 dromonësh, duke shoqëruar 500 mjete
transporti që mbanin një ushtri prej rreth 15,000 burrash, si dhe një numër te madh trupash barbare.
Ata zbarkuan në Caput Vada në Tunizinë moderne. Ata mundën vandalët, të cilët u zunë plotësisht
në befasi, në Ad Decimum më 14 shtator 533 dhe Tricamarum në dhjetor; Belisarius mori
Kartagjenën . Mbreti Gelimer iku në malin Pappua në Numidia, por u dorëzua pranverën e
ardhshme. Ai u dërgua në Kostandinopojë, ku u parakalua në një
triumf . Sardenja dhe Korsika, Ishujt Balearik dhe bastioni Septem Fratres pranë Mons Calpe (më
vonë i quajtur Gjibraltar ) u rikuperuan në të njëjtën fushatë.

Në këtë luftë, Procopius bashkëkohor vëren se Afrika ishte aq plotësisht e shpopulluar, saqë një
person mund të udhëtonte disa ditë pa takuar një qenie njerëzore, dhe ai shton, "nuk është
ekzagjerim të thuhet se gjatë luftës 5,000,000 vdiqën nga shpata, uria dhe murtaja".

Një prefekturë afrikane, me qendër në Kartagjenë, u krijua në prill 534, por ajo do të binte në prag të
kolapsit gjatë 15 viteve të ardhshme, në mes të luftës me maurët dhe kryengritjeve ushtarake. Zona
nuk u qetësua plotësisht deri në vitin 548, por mbeti e qetë më pas dhe gëzoi njëfarë prosperiteti.
Rimëkëmbja e Afrikës i kushtoi perandorisë rreth 100,000 paund ari.
Veprimtaritë fetare
Justiniani e pa ortodoksinë e perandorisë së tij të kërcënuar nga rrymat fetare të ndryshme,
veçanërisht nga monofizitizmi, i cili kishte shumë pasues në provincat lindore të Sirisë dhe Egjiptit.
Doktrina monofizite, e cila thotë se Jezu Krishti kishte një natyrë hyjnore dhe jo një sintezë të
natyrës hyjnore dhe njerëzore, ishte dënuar si herezi nga Këshilli i Kalcedonit në 451, dhe politikat
tolerante ndaj monofizitizmit të Zenonit dhe Anastasit I kishin qenë një burim tensioni në
marrëdhëniet me peshkopët e Romës. Justini e ktheu këtë prirje dhe konfirmoi doktrinën
kalqedonase, duke dënuar hapur monofizitët. Justiniani, i cili vazhdoi këtë politikë, u përpoq të
impononte unitet fetar mbi nënshtetasit e tij duke i detyruar ata të pranonin kompromise doktrinore
që mund të apelonin për të gjitha palët, një politikë që rezultoi e pasuksesshme pasi ai nuk kënaqi
asnjërën prej tyre

Afër fundit të jetës së tij, Justiniani u bë gjithnjë e më i prirur drejt doktrinës monofizite, veçanërisht
në formën e Aftartodocetizmit, por ai vdiq para se të mund të nxirrte ndonjë legjislacion.
Perandoresha Theodora simpatizonte monofizitët dhe thuhet se ka qenë një burim i vazhdueshëm i
intrigave pro-monofizitëve në oborrin e Kostandinopojës në vitet e mëparshme. Gjatë mbretërimit të
tij, Justiniani, i cili kishte një interes të vërtetë për çështjet e teologjisë, shkroi një numër të vogël
traktatesh teologjike. [69]

Politika fetare[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ashtu si në administratën e tij laike, despotizmi u shfaq edhe në politikën kishtare të Perandorit. Ai
rregullonte gjithçka, si në fe ashtu edhe në ligj. Në fillim të mbretërimit të tij, ai e konsideroi të duhur
të shpallte me ligj besimin e Kishës në Trinitetin dhe Mishërimin dhe të kërcënonte të gjithë heretikët
me dënimet e duhura ndërsa më pas deklaroi se synonte të privonte të gjithë trazuesit. të
ortodoksisë së mundësisë për një vepër të tillë sipas procesit të rregullt ligjor. Ai e bëri kredon e
Nikaeno-Konstantinopolitanit simbolin e vetëm të Kishës dhe u dha fuqi ligjore kanuneve të katër
këshillave ekumenikë . Peshkopët e pranishëm në Koncilin e Kostandinopojës (536) pranuan se
asgjë nuk mund të bëhej në Kishë në kundërshtim me vullnetin dhe urdhrin e perandorit, Justiniani
mbrojti pastërtinë e kishës duke shtypur heretikët. Ai nuk ka lënë pas dore asnjë mundësi për të
siguruar të drejtat e kishës dhe të klerit, si dhe për të mbrojtur e shtrirë monastizmin . Ai u dha
murgjive të drejtën për të trashëguar prona nga qytetarët privatë dhe të drejtën për të
marrë solemne, ose dhurata vjetore, nga thesari perandorak ose nga taksat e disa provincave dhe
ndaloi konfiskimin laik të pronave të manastirit.

Edhe pse karakteri despotik i masave të tij është në kundërshtim me ndjeshmëritë moderne, ai ishte
një "baba infermieror" i Kishës. Si Kodiku ashtu edhe Novellae përmbajnë shumë akte në lidhje me
dhurimet, fondacionet dhe administrimin e pronës kishtare; zgjedhja dhe të drejtat e peshkopëve,
priftërinjve dhe abatëve; jeta monastike, detyrimet banesore të klerit, kryerja e shërbimit hyjnor,
juridiksioni ipeshkvnor etj. Justiniani rindërtoi gjithashtu Kishën e Hagia Sophia (e cila kushtoi 20,000
paund ar), [76] vendi origjinal ishte shkatërruar gjatë trazirave të Nikës. Hagia Sophia e re, me kapelat
dhe faltoret e saj të shumta, kupolën tetëkëndore të praruar dhe mozaikët, u bë qendra dhe
monumenti më i dukshëm i Ortodoksisë Lindore në Kostandinopojë. [77]

Marrëdhëniet fetare me Romën

Nga mesi i shekullit të 5-të, perandorët e Lindjes u përballën me detyra gjithnjë e më të vështira në
çështjet kishtare. Justiniani hyri në arenën e qeverisjes kishtare menjëherë pas pranimit të xhaxhait
të tij në 518 dhe i dha fund përçarjes Akasiane . Perandorët e mëparshëm ishin përpjekur të
lehtësonin konfliktet teologjike me deklarata që nënvizonin Këshillin e Kalqedonit, i cili kishte dënuar
monofizitizmin, i cili kishte fortesa në Egjipt dhe Siri, dhe duke toleruar emërimin e monofizitëve në
zyrat e kishës. Papët reaguan duke shkëputur lidhjet me Patriarkun e Kostandinopojës, i cili
mbështeti këto politika. Perandorët Justini I (dhe më vonë vetë Justiniani) i anuluan këto politika dhe
rivendosën bashkimin midis Kostandinopojës dhe Romës. Pas kësaj, Justiniani ndjeu gjithashtu të
drejtën për të zgjidhur mosmarrëveshjet në zgjedhjet papale, siç bëri kur favorizoi Vigilius dhe e
dëboi rivalin e tij Silverius .

Megjithatë, ky unitet i ri i gjetur midis Lindjes dhe Perëndimit nuk i zgjidhi mosmarrëveshjet e
vazhdueshme në lindje. Politikat e Justinianit kaluan midis përpjekjeve për të detyruar monofizitët
dhe miafizitët (të cilët u gabuan se ishin adhurues të monofizitizmit) të pranonin kredon kalqedonase
duke persekutuar peshkopët dhe murgjit e tyre - duke i hidhëruar kështu simpatizantët e tyre në
Egjipt dhe provinca të tjera - dhe përpjekjeve për një kompromis që do të fitonte. mbi monofizitët pa
dorëzuar besimin kalqedonas. Një qasje e tillë u mbështet nga perandoresha Teodora, e cila
favorizoi miafizitët pa rezerva. Në dënimin e <i id="mwAnA">tre kapitujve</i>, tre teologë që kishin
kundërshtuar monofizitizmin para dhe pas Koncilit të Kalqedonit, Justiniani u përpoq të fitonte mbi
opozitën. Në Koncilin e Pestë Ekumenik, pjesa më e madhe e kishës lindore iu nënshtrua kërkesave
të Perandorit dhe Papa Vigilius, i cili u soll me forcë në Kostandinopojë dhe u rrethua në një kishëz,
më në fund dha gjithashtu pëlqimin e tij. Megjithatë, dënimi u prit në mënyrë të pafavorshme në
perëndim, ku çoi në përçarje të re (megjithëse të përkohshme) dhe nuk arriti qëllimin e tij në lindje,
pasi monofizitët mbetën të pakënaqur - aq më tepër për të, sepse gjatë viteve të tij të fundit ai u
interesua edhe më shumë për çështjet teologjike.

Arkitekturë, arsimi, arti dhe letërsia

Kisha e Shën Sofisë është ndërtuar në kohën e Justinianit.
Justiniani ishte një ndërtues produktiv; historiani Prokopi dëshmon veprimtarinë e tij në këtë fushë
Nën mbretërimin e Justinianit, San Vitale në Ravenna, i cili përmban dy mozaikë të famshëm që
përfaqësojnë Justinianin dhe Theodorën, u përfundua nën sponsorizimin e Julius Argentarius. Më e
rëndësishmja, ai kishte Hagia Sophia, fillimisht një kishë e stilit bazilikë që ishte djegur
gjatë trazirave të Nikës, e rindërtuar shkëlqyeshëm sipas një planimetrie krejtësisht të ndryshme,
nën mbikëqyrjen arkitekturore të Isidorit të Miletit dhe Anthemius të Tralles . Më 26 dhjetor 537,
sipas Pseudo-Codinus, Justiniani deklaroi në përfundimin e kësaj godine: "Solomon, unë të kam
mposhtur ty" (në lidhje me tempullin e parë hebre). Kisha pati një përurim të dytë më 24 dhjetor 562,
pas disa ripunimeve të bëra nga Isidori i Riu . Kjo katedrale e re, me kupolën e saj madhështore të
mbushur me mozaikë, mbeti qendra e krishterimit lindor për shekuj

Bazilika e sotme e Shën Sofjes, Sofje, Bullgari, besohet të jetë struktura e pestë që do të
ndërtohet në vend dhe u ndërtua gjatë mbretërimit të perandorit Justinian I.
Një kishë tjetër e shquar në kryeqytet, Kisha e Apostujve të Shenjtë, e cila kishte qenë në një
gjendje shumë të keqe afër fundit të shekullit të 5-të, u rindërtua gjithashtu. Kisha e Shenjtorëve
Sergius dhe Bacchus, e cila më vonë u quajt Hagia Sophia e Vogël, u ndërtua gjithashtu midis 532
dhe 536 nga çifti perandorak. Veprat e zbukurimit nuk u kufizuan vetëm në kisha: gërmimet në
vendin e Pallatit të Madh të Kostandinopojës kanë nxjerrë disa mozaikë me cilësi të lartë që datojnë
nga mbretërimi i Justinianit dhe një kolonë në krye nga një statujë bronzi e Justinianit mbi kalë dhe e
veshur me një kostum ushtarak. u ngrit në Augustaeum në Konstandinopojë në 543. Rivaliteti me
patronët e tjerë, më të vendosur nga aristokracia konstantinopolitane dhe romake e mërguar, mund
të ketë imponuar aktivitetet e ndërtimit të Justinianit në kryeqytet si një mjet për të forcuar prestigjin
e dinastisë së tij.

Justiniani forcoi gjithashtu kufijtë e Perandorisë nga Afrika në Lindje nëpërmjet ndërtimit të
fortifikimeve dhe i siguroi Konstandinopojës furnizimin e saj me ujë nëpërmjet ndërtimit të cisternave
nëntokësore (shih Cisterna e Bazilikës ). Për të parandaluar përmbytjet që të dëmtojnë qytetin me
rëndësi strategjike kufitare Dara, u ndërtua një digë e avancuar me hark. Gjatë mbretërimit të tij Ura
e madhe Sangarius u ndërtua në Bitini, duke siguruar një rrugë të madhe furnizimi ushtarak në
lindje. Për më tepër, Justiniani restauroi qytetet e dëmtuara nga tërmeti ose lufta dhe ndërtoi një
qytet të ri pranë vendlindjes së tij të quajtur Justiniana Prima, i cili synohej të
zëvendësonte Selanikun si qendër politike dhe fetare e Ilirikut .

Ekonomia dhe administrata

Siç ishte rasti në kohën e paraardhësve të Justinianit, shëndeti ekonomik i Perandorisë mbështetej
kryesisht në bujqësi. Për më tepër, tregtia në distanca të gjata lulëzoi, duke arritur deri në veri deri
në Kornuol, ku kallaji shkëmbehej me grurin romak Brenda Perandorisë, autokolonat që lundronin
nga Aleksandria i siguronin Kostandinopojës grurë dhe drithëra. Justiniani e bëri trafikun më efikas
duke ndërtuar një hambar të madh në ishullin Tenedos për ruajtje dhe transport të mëtejshëm në
Kostandinopojë. Justiniani u përpoq gjithashtu të gjente rrugë të reja për tregtinë lindore, e cila po
vuante keq nga luftërat me persët.

Një produkt i rëndësishëm luksi ishte mëndafshi, i cili importohej dhe më pas përpunohej në
Perandori. Për të mbrojtur prodhimin e produkteve të mëndafshit, Justiniani u dha një monopol
fabrikave perandorake në 541. Për të anashkaluar rrugën tokësore persiane, Justiniani vendosi
marrëdhënie miqësore me abisinanët, të cilët donte të vepronin si ndërmjetës tregtarë duke
transportuar mëndafshin indian në Perandori; abisinanët, megjithatë, nuk ishin në gjendje të
konkurronin me tregtarët persianë në Indi. Më pas, në fillim të viteve 550, dy murgj arritën të
kontrabandonin vezë krimbash mëndafshi nga Azia Qendrore në Konstandinopojë dhe mëndafshi u
bë një produkt indigjen.

Ari dhe argjendi janë nxjerrë në Ballkan, Anadoll, Armeni, Qipro, Egjipt dhe Nubi. Në fillim të
mbretërimit të Justinianit I, ai kishte trashëguar një tepricë prej 28,800,000 solidi (400,000 paund ari)
në thesarin perandorak nga Anastasius I dhe Justin I. Nën sundimin e Justinianit, u morën masa për
të luftuar korrupsionin në provinca dhe për ta bërë mbledhjen e taksave më efikase. Pushteti më i
madh administrativ iu dha si krerëve të prefekturave ashtu edhe të krahinave, ndërsa pushteti iu hoq
vikariatëve të dioqezave, një numër prej të cilëve u shfuqizuan. Tendenca e përgjithshme ishte drejt
thjeshtimit të infrastrukturës administrative. Sipas Brown (1971), rritja e profesionalizimit të
mbledhjes së taksave bëri shumë për të shkatërruar strukturat tradicionale të jetës provinciale, pasi
dobësoi autonominë e këshillave të qytetit në qytetet greke Është vlerësuar se para ripushtimeve të
Justinianit I, shteti kishte të ardhura vjetore prej 5,000,000 solidi në vitin 530 pas Krishtit, por pas
ripushtimeve të tij, të ardhurat vjetore u rritën në 6,000,000 solidi në vitin 550 pas Krishtit

Gjatë gjithë mbretërimit të Justinianit, qytetet dhe fshatrat e Lindjes lulëzuan, megjithëse Antiokia u
godit nga dy tërmete (526, 528) dhe u plaçkitën dhe u evakuuan nga Persianët (540). Justiniani e
rindërtoi qytetin, por në një shkallë pak më të vogël

Përkundër të gjitha këtyre masave, Perandoria pësoi disa pengesa të mëdha në rrjedhën e shekullit
të 6-të. E para ishte murtaja, e cila zgjati nga viti 541 deri në vitin 543 dhe, duke shkatërruar
popullsinë e Perandorisë, ndoshta krijoi një mungesë pune dhe një rritje të pagave. Mungesa e
fuqisë punëtore çoi gjithashtu në një rritje të ndjeshme të numrit të "barbarëve" në ushtritë bizantine
pas fillimit të viteve 540. Lufta e stërzgjatur në Itali dhe luftërat me vetë Persianët hodhën një barrë
të rëndë mbi burimet e Perandorisë dhe Justiniani u kritikua për kufizimin e shërbimit postar të
drejtuar nga qeveria, të cilin ai e kufizoi vetëm në një rrugë lindore me rëndësi ushtarake.
UNIVERSITETI: “ALEKSANDER MOISIU” DURRES

DEGA: SHKENCA JURIDIKE (I)

LENDA: E DREJTE ROMAKE

DETYRE KURSI
TEMA:JUSTINIANI

PUNOI: REJHANA SUKTHI

PRANOI:
DURRES 2024