atlas skills

Different ways to search and find maps in the atlas

1. Searching for a country

a. The bladwijzer:
To search for a country you use the “bladwijzer”. The “bladwijzer” you will find on
the inside cover (=de kaft) of the back of the atlas.

For example: Australia and New Zealand are in a frame. In that frame you see the
numbers 160-161. This means that you can find a map of these two countries on
page 160-161.

b. The country index page (=landenregister)

You can also use the “country index page” (=landenregister) to search for countries.
You can find this index page on page 244 of the atlas. You use the index page when
you do not know where a country is situated or if there is no specific map of the
country in the “bladwijzer”.

For example: Peru is followed by the number 185 on page 244. This means you can
find a map of Peru on page 185.

2. Searching for a placename (city, a lake, a mountain or a sea, etcetera)

You use the index of topographic names (=register van topografische

namen) on the pages 245 -270.

For example: Edinburgh The name is followed by a number (100-101). This is the page

number of the map in the atlas. This number is followed by a combination of a letter
and number (E4). This is known as the grid reference. This shows a certain section of
the map (=kaartvak).

3. Searching for a map that is about a certain theme or topic

You use the index of thematic maps (=trefwoordenregister blz 276-288)

First you have to look for the right theme, then you have to find the right area.
For example: Fruitteelt in Frankrijk
Step 1 : find theme Fruitteelt
Step 2: find France
Step 3: find the page number

4. If none of the above ways to find a map works, you can always use the content
pages (=algemene inhoud) on page 4 till 11.

Pagina 2 Atlasvaardigheden
5. Searching for the meaning of a colour or symbol on a map

a. Is the key (=legenda) given with the map? Use that key.
In general, only thematic maps have their own key.
b. Is there no key with the map? Use the general key (=algemene legenda) at the
beginning of the atlas.

Types of maps

There are three types of maps:

1. Overview maps: These maps give a general view of a certain area or region. There are two
sorts of overview maps:
a. The physical map: shows how the physical/ natural landscape looks from above
( mountains, rivers, seas, vegetation and lakes).
b. The political map: show the borders and cities of countries from above.

2. Topographic maps: Topographic maps give an overview of a small area.The topographic maps are
made on scale 1:25000 or 1: 50000. They show most of the streets and roads in a certain area..

3. Thematic maps: Maps that show a topic or theme in a certain area (for instance rain, population,
religion, earthquakes)

Pagina 3 Atlasvaardigheden
Questions Class 1

Oefenopdracht 1: Find the capital (=hoofdstad) of the following countries.

a. China
b. Iran
c. India
d. Ivoorkust
e. Papoea-Nieuw-Guinea
f. Noord-Korea
g. Brazilië
h. Madagaskar
i. Uruguay
j. Belize
k. Bulgarije
l. Slowakije
m. Oezbekistan
n. Vietnam
o. Angola
p. Marokko
q. Filipijnen

Pagina 4 Atlasvaardigheden
r. Venezuela
s. Moldavië
t. Rusland
u. Zimbabwe
v. Liechtenstein
w. Jordanië
x. Niger

Oefenopdracht 2: In what country can you find these cities?

a. Prince Rupert
b. Bristol
c. Ulaanbaatar
d. Windhoek
e. Igli
f. Vellore
g. Sibu
h. Porkkala
i. Maputo
j. Geelong
k. Napels
l. Logrono
m. Port Moresby
n. Kuala Lumpur
o. Tbilisi
p. Orenburg
q. Kyoto
r. Lagos
s. Dakar
t. Porto Novo
u. Manaus
v. Monterrey
w. Anchorage
x. Zanzibar

Oefenopdracht 3: Are the statements true or not true? Write down the map you
u sed .
a. De Mont Blanc is de hoogste berg van Europa.
b. België heeft meer dan 3 luchthavens.
c. De A12 is een weg van Antwerpen naar Gent.
d. België behoort bij de rijke landen.
e. Santa Fe ligt in de Amerikaanse staat Montana.

Pagina 5 Atlasvaardigheden
Oefenopdracht 4: Use the maps GB 40–41 and write down what these colours or symbols mean:
a. de kleur groen tussen Huizen en Laren
b. de kleur paars tussen Bussum en Hilversum
c. de zwarte stip boven de naam Eemnes
d. de zwarte streep door Bussum
e. het zwarte driehoekje tussen Baarn en Soest.

Oefenopdracht 5: Use Statistics in the atlas to find:

a. de oppervlakte van de provincie Zuid-Holland
b. het aantal inwoners van de gemeente Assen
c. het percentage moslims in Zwitserland
d. de hoeveelheid aardappelen die per jaar in Duitsland wordt geproduceerd.
e. het aantal inwoners van Egypte
f. het geboortecijfer van Togo
g. het aantal telefoons per 1000 inwoners van Nicaragua.
h. Het percentage van de beroepsbevolking dat in Oostenrijk in de landbouw werkt.

Oefenopdracht 6: Answer the following questions and write down the map you have used!
a. Hoe heet de zee ten oosten van Italië?
b. Hoeveel neerslag valt er per jaar in Tel Aviv?
c. Naar welke toeristische regio in Spanje gaan de meeste mensen uit het Verenigd Koninkrijk?
d. Wat is de grootste Nederlandse vissersstad, qua vissersschepen en aanvoer bij de visafslag?
e. Wat betekent het geografische begrip ‘Bor’?
f. Welke talen worden er in Zwitserland gesproken?
g. Hoeveel talen spreekt men in België?
h. Hoe diep is het diepste punt in de Marianentrog?
i. Hoe hoog is de Mount Everest?
j. Hoe diep is de Kaspische Zee? Gebruik hiervoor GB 72-73 (GB 66-67)

Oefenopdracht 7: Find the map Amsterdam.

a. Welke kaart?
b. Welke stadsdelen hebben het hoogste percentage werkloosheid?
c. Welke stadsdelen hebben het laagste percentage werkloosheid?

Oefenopdracht 8: Find Tafelberg on Curaçao.

a. Op welke kaart?
b. Hoe hoog is deze berg? (Zowel die in Noordwest Curaçao als in het zuiden)
c. Noem 2 landhuizen op dit eiland.

Pagina 13 Atlasvaardigheden
Oefenopdracht 9: Find the city Zwijndrecht.
a. In welke landen ligt deze plaats?
b. Geef voor beide landen de kaart en het kaartvak waar Zwijndrecht ligt.
c. Bij welke grote plaats ligt de Zwijndrecht die wij niet kennen?

Oefenopdracht 10: At what river is Hendrik-Ido-Ambacht in the Atlas?

Oefenopdracht 11: Find the physical (=natuurkundige) kaart van de aarde.

a. Welke kaart heb je gevonden?
b. Wat betekenen de rode driehoeken op de kaart?

Oefenopdracht 12: Zoek de kaart asielzoekers in Nederland.

a. Welke kaarten heb je gevonden?
b. Welke provincies had in 2005 het minste aantal asielzoekers?
c. Wat is het aandeel van de asielzoekers in de gehele bevolking (%) in die provincies?
d. Welke kaart laat de herkomst van de asielzoekers zien?
e. Hoeveel asielzoekers kwamen er in 2006 uit Irak?

Oefenopdracht 13: Zoek de Balearen (eilanden) op.

a. Welke kaart en welk kaartvak?
b. Uit welke eilanden bestaat de Balearen?
c. Voor de kust van welk land liggen de Balearen?
d. Noem de grootste plaats op het grootste eiland.

Schaal berekenen
Oefenopdrachten: schaal berekenen.

Oefenopdracht 1: Bereken de volgende afstanden en noteer de berekening!

a. op kaartblad GB 40–41 (GB 36-37): Huizen – Amsterdam (van stadsrand tot stadsrand)
b. op kaartblad GB 98–99 (GB 88-89): Parijs – Londen (van stadsrand naar stadsrand)
c. op kaartblad GB 172–173 (GB 156-157): New York – Miami
d. op kaartblad GB 190–191 (GB 172-173): Amsterdam – New York.

Oefenopdracht 2: Hoe groot is de werkelijke afstand die wordt voorgesteld door 5 cm op

de kaart bij de volgende schalen. Noteer altijd de berekeningen!
a. 1 : 1.000.000 d. 1 : 18.500
b. 1 : 5000 e. 1 : 250.000
c. 1 : 350.000 f. 1: 60.000

Pagina 14 Atlasvaardigheden
Oefenopdracht 3: Meet en bereken de hemelsbrede afstand tussen de volgende plaatsen. Noteer
de berekening ook!
a. Wat is de afstand van Sint-Petersburg naar Magadan? Zoek een kaart waar allebei de plaatsen op
staan!
b. Wat is de hemelsbrede afstand van Sölden naar Merano?
c. Wat is de hemelsbrede afstand tussen Istanbul en Ankara?
d. Meet de hemelsbrede afstand van Riad naar Abu Dhabi.
e. Wat is de afstand in kilometers die je moet afleggen tussen Kaapstad en Johannesburg?
f. Wat is de hemelsbrede afstand van Miami naar New Orleans?
Oefenopdrachten: zoekmogelijkheden A

In de atlas werken we met verschillende soorten kaarten, we hebben

- overzichtskaarten
- staatkundige en natuurkundige kaarten
- thematische kaarten
- topografische kaarten
- gemeentekaarten

Overzichtskaarten:

Oefenopdracht 1:
Ga naar kaart 40-41 E4. Hier zie je een roze kleur, welk soort bodemgebruik vindt hier plaats?

Oefenopdracht 2:
Neem nu kaart 42-43 voor je. Meneer Vos, is met zijn kinderen wezen wandelen in de bossen bij zijn
grootouders in de buurt. De kinderen hebben de gehele dag in het stuifzand gespeeld in de bossen. In
welke plaats wonen zijn grootouders?

A. Helenaveen (F4) B. Barendrecht (D2) C. Waalwijk (E3)

Oefenopdracht 3:
Neem nu weer kaart 40-41 voor je. Toen ik afgelopen zomer vanuit Spanje op weg naar huis vanuit het

Pagina 15 Atlasvaardigheden
vliegtuig keek, zag ik allemaal lichtjes boven Nederland. Dit zijn kassen zei mijn moeder. Thuis
aangekomen wilde ik toch weten waar we overheen vlogen. Ik pakte de atlas en vond?

A. Betuwe (D/E 5) B. Westland (B4-5) C. IJ–Polders (C3)

Staatkundige kaarten:

Oefenopdracht 4:
Op staatkundige kaarten heeft ieder land of iedere provincie haar eigen kleur. Ga naar de staatkundige
kaart van Nederland.
A. Welke kaart is dat?
B. Welke kleur heeft Noord Holland op deze kaart?
C. Noord-Holland heeft 2 hoofdsteden in de provincie
welke? 1………………………………………………………………
2………………………………………………………………
D. Op welke manier wordt er onderscheid gemaakt tussen deze 2 hoofdsteden en hoe zie je dat terug
in de kaart?

Oefenopdracht 5:
Neem kaart 164 voor je: Afrika staatkundig.
Wat is de hoofdstad van:
A. Tanzania:……………………………………………………………………………………
B. Zambia:………………………………………………………………………………………
C. Kongo:……………………………………………………………………………………….

Oefenopdracht 6:
Kijk nog steeds op kaart 164. Welke stad heeft de meeste inwoners?
A. Mbabane ( G7) B. Windhoek (E7) C. Lagos (D4) D. Harare (G6)

Oefenopdracht 7:
Waar aan kun je op de kaart zien welke stad het grootst is?

Oefenopdracht 8:
Zet bij alle steden uit vraag 6 hoeveel inwoners deze steden
tellen? A. Mbabane………………………………………………………
B. Windhoek……………………………………………………
C. Lagos…………………………………………………………
D. Harare…………………………………………………………

Natuurkundige kaarten:

Pagina 16 Atlasvaardigheden
Vergelijk nu kaart 162 – 163 met kaart 164 – 165
Je ziet dat we net hebben gewerkt met een staatkundige kaart. Nu gaan we verder met een
Natuurkundige kaart.

Oefenopdracht 9:
Bekijk op kaart 162-163 (G5) de Kilimanjaro. Dit is de hoogste berg van Afrika, hoe hoog is deze berg?

Oefenopdracht 10:
Welke kleur hoort deze berg te hebben volgens de legenda?

Oefenopdracht 11:
Waarom is het niet goed zichtbaar dat deze berg deze kleur moet hebben?

Oefenopdracht 12:
Op kaart 188 – 189 blijkt dat de Kilimanjaro helemaal geen berg is maar een?

Oefenopdracht 13:
Ga weer terug naar kaart 162 - 163.
A. Welke 3 gebieden in Egypte liggen onder zee niveau?
1………………………………………………………………………………………………
2………………………………………………………………………………………………
3………………………………………………………………………………………………
B. Schrijf erachter hoe diep het daar is. ↑↑↑↑↑↑↑↑

Oefenopdracht 14:
Kun je op de natuurkundige kaart van de wereld ook precies bepalen hoe diep het daar is? Dit kan Wel
/ Niet omdat:
………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………

Naast alle natuurkundige kaarten is er nog de kaart Nederland Reliëf?

Oefenopdracht 15:
Welke kaart is Nederland Reliëf?

Oefenopdracht 16:
Welke Provincie ligt in zijn geheel onder NAP?

Oefenopdracht 17:

Pagina 17 Atlasvaardigheden
Hoever ligt deze provincie onder NAP?

Oefenopdracht 18:
Hoe hoog is de berg in Montferland (D3)?

Oefenopdracht 19:
Wat is het verschil tussen het hoogste punt van Nederland (D4) en het laagste punt van Nederland
(B3)?
Hoogste punt………………..meter, Laagste punt …………….Meter.
Verschil………………………. Meter.

Oefenopdracht 20:
Op de kaart Nederland reliëf zien jullie een groot aantal roze puntjes staan, wat zijn deze Puntjes?

Oefenopdracht 21:
Waarom zijn ze juist op deze plekken in Nederland gebouwd? (gebruik het antwoord van vraag 20)

Oefenopdracht 22:
Neem nu kaart 184 voor je. La Pazis de hoogst gelegen hoofdstad van de wereld. Ik welk land ligt La
Paz?

Oefenopdracht 23:
Er liggen 2 hoge bergen langs La Paz.Welke 2 bergen zijn dit?

Oefenopdracht 24:
Hoe hoog zijn deze bergen? (antwoord van vraag 23)

Oefenopdracht 25:
Tot welk moedergebergte behoren deze 2 bergen? (antwoord van vraag 23)

Oefenopdracht 26:
Voor de kust zijn vaak troggen gevormd, het diepste trog is dieper dan de hoogste berg. Hoe diep is de
Atacamatrog?

Oefenopdracht 27:
De Amazonerivier stroomt door het oerwoud (C D E F 3). Het gebied waardoor de Amazonerivier
stroomt is het beste te benoemen als
A. Hooggebergte B. Laagland C. Middelgebergte D. Heuvelland

Oefenopdracht 28:
Vanuit welke gebergte komt het meeste smeltwater, wat de Amazone voedt?

Pagina 20 Atlasvaardigheden
Oefenopdracht 29:
Op de grens van vak D6 en C6 liggen een aantal witte vlekken wat zijn dit?

Oefenopdracht 30:
Wat is de witte/ lichtblauwe vlek op de grens D4/5?

Gecombineerde overzichtskaarten

Neem kaart 102 voor je.

Oefenopdracht 31:
A. Op welke manier zie je dat een stad een provincie hoofdstad is?
B. Hoe zie je dat het de hoofdstad van een land is?
C. Hoe onderscheid je landsgrenzen op deze kaart?
D. Hoe onderscheid je provincie grenzen op deze kaart?
E. Wat is de hoofdstad van de provincie Beieren?
F. Op G8 en G9 zie je de Ammersee en Starnbergersee, wat zijn dit?

Thematische kaarten

Oefenopdracht 32:
A. Neem kaart 211 E. Welk werelddeel heeft de meeste Malaria slachtoffers?
B. Van een aantal landen in Afrika zijn geen gegevens welke zijn dit?

Oefenopdracht 33:
Gebruik nu kaart 210 C en 210 F. Is er een overeenkomst tussen gezondheidszorg en inentingen? Dit
is er wel / niet omdat:

Oefenopdracht 34:
Vergelijk kaart 210 A en 210 G en ook 211 A. Wat hebben analfabetisme en telefoons met elkaar te
maken? Gebruik kaart 211 A om je antwoord te onderbouwen.

Oefenopdracht 35:
Ga naar kaart 118 - 119 vergelijk de natuurkundige kaart met kaart 119 A. Wat kun je hieruit opmaken?

Oefenopdracht 36:
Vergelijk kaart 119 A t/m D met elkaar. Je ziet hier goed de problematiek van Italië, schrijf een
conclusie van 50 tot 100 woorden over deze kaartjes. Tip gebruikt de verschillen tussen noord en
zuid.

Pagina 21 Atlasvaardigheden
Zoekmogelijkheden B
Oefenopdrachten: zoekmogelijkheden B

Oefenopdracht 1:
Zoek de kaart Verenigde Staten natuurgeweld op. Welke kaart is dit?

Oefenopdracht 2:
Bekijk kaart A wat geeft deze kaart precies aan?

Oefenopdracht 3:
Welke 4 Amerikaanse staten worden het vaakst en zwaarst getroffen door orkanen?

Oefenopdracht 4:
Zoek de kaart de wereld officiële landstalen welke kaart is dit?

Oefenopdracht 5:
In Zuid Amerika worden 6 verschillende talen gesproken. Welke 6 talen zijn dit?

Oefenopdracht 6:
Europa had vroeger veel koloniën in Afrika, waaraan zie je dat terug op de kaart welke je bij vraag 4
gevonden hebt?

Oefenopdracht 7:
Zoek nu de plaatsen Duiven en Oss op. Hoeveel kilometer liggen deze plaatsen uit elkaar?

Oefenopdracht 8:
Hoeveel kilometer liggen Groningen en Milaan uit elkaar?

Oefenopdracht 9:
Hoeveel kilometer is het van Singapore naar Bangkok?

Je hebt nu uitgerekend via de schaal van de kaart hoever sommige plaatsen uit elkaar liggen. Het is
dus heel gemakkelijk om uit te rekenen als je op vakantie gaat hoelang je moet vliegen.

Oefenopdracht 10:
Welke stad ligt het verst van Amsterdam?
A. Moskou B. Athene C. Lissabon D. Trondheim

Oefenopdracht 11:

Pagina 22 Atlasvaardigheden
 Je kent het wel lekker op vakantie rond de Middellandse Zee, je ligt aan de zee bij de Turkse plaats
Izmir nu zit je daar in januari met een zee temperatuur van ongeveer 9 graden, nu zegt een Turkse
man tegen je waarom ga je niet zwemmen in Antalya, daar is zomers de zee veel warmer dan Izmir.
Je gelooft er niets van en je pakt de atlas.

A. Kijk in de atlas op kaart 124 E en 124 F, heeft de man de waarheid gesproken? Ja of nee, leg je
antwoord uit.
B. Bekijk kaart 124 A t/m D. Je wilt emigreren naar een plek waar het, het hele jaar door minder dan
400 MM regent en waar het ook, het hele jaar minimaal 15 graden is. Waar zou je nu moeten gaan
wonen volgens de kaart?

Oefenopdracht 12:
Bekijk kaart 126 C. Welke 2 landen hebben de meeste aardbevingen te voorduren gehad de laatste
jaren?

Oefenopdracht 13:
Waar zijn de 2 zwaarste aardbevingen geweest?

Oefenopdracht 14:
Gebruik kaart 155 B.
A. Welke Chinese provincie trekt de meeste binnenlandse migranten?
B. Uit welke provincie vertrekken de meeste migranten?
C. Vergelijk nu 155 B met 155C. Bedenk een verklaring voor de gegeven antwoorden bij vraag 14 A en
14 B?

Oefenopdracht 15:
Bekijk kaart 56 F, hier zie je een stadsindeling van Den Haag, de gegevens gaan over allochtonen.
Welke 2 wijken hebben de meeste allochtonen in Den Haag?

Oefenopdracht 16:
Gebruik kaart 56, hoeveel Antilianen wonen er in Gelderland?

Oefenopdracht 17:
Bekijk kaart 63. Waarom lopen er zoveel gasleidingen in de richting van noordoost Groningen?

Oefenopdracht 18:
Op kaart 63 C zie je dat er veel olie raffinaderijen zijn in de Europoort bij Rotterdam waarom zal er bij
Rotterdam zoveel olie binnen komen?

Oefenopdracht 19:
Bekijk kaart 79 D. In deze kaart zie je veel waterkrachtcentrales bij elkaar komen in de Alpen, waarom
zullen juist hier veel waterkrachtcentrales gevestigd zijn?

Pagina 23 Atlasvaardigheden
Oefenopdracht 20:
Hoeveel waterkrachtcentrales zijn er in Nederland?

Oefenopdracht 21:
We blijven bij kaart 79, welk land heeft de meeste kerncentrales?

Oefenopdracht 22:
Europa krijgt volgens kaart 78 veel aardgas binnen. Wat zijn de 3 grootste leveranciers (gebieden) van
aardgas voor Europa?

Oefenopdracht 23:
Kaart 199 geeft een beeld waarin meerdere soorten kaarten zijn verwerkt. Wat geven de groene, rode
en zwarte stippen aan?
Groen:…………………………………………. Rood:
…………………………………………… Zwart:
……………………………………………

Oefenopdracht 24:
Welk land vervoert volgends deze kaart de meeste tarwe overzee?

Oefenopdracht 25:
Wat is het belangrijkste export product van zuidoost Azië?

Oefenopdracht 26:
Hoeveel miljoen ton rijst werd er wereldwijd verbouwd in 2005?

Oefenopdracht 27:
Bekijk kaart 121 B. Jaren lang was er een oorlog in voormalig Joegoslavië, geef aan de hand van kaart
121 B een onderbouwde reden voor dit probleem minimaal 30 woorden.

Schaal berekenen
Oefenopdrachten: schaal berekenen.

Oefenopdracht 1:
De schaal van een kaart is 1: 10.000.
A. Hoeveel meter is 1 centimeter op de kaart in werkelijkheid?

B. Hoeveel meter is 7 centimeter op de kaart in werkelijkheid?

Pagina 24 Atlasvaardigheden
 C. Hoeveel kilometer is 15 centimeter op de kaart in werkelijkheid?

De schaal van een kaart is 1: 1.000.000.

D. Hoeveel kilometer is 1 centimeter op de kaart in werkelijkheid?
E. Hoeveel kilometer is 6,5 centimeter op de kaart in werkelijkheid?

Oefenopdracht 2:
De schaal van een topografische kaart is 1: 100.000.
A. Hoeveel kilometer is 2 centimeter op de kaart in werkelijkheid?
B. Hoeveel kilometer is 7,5 centimeter op de kaart in werkelijkheid?
C. De afstand tussen twee plaatsen is in werkelijkheid 13 kilometer. Hoeveel centimeter is dit op de
kaart?

De schaal van een topografische kaart is 1: 25.000.

D. Hoeveel kilometer is 4 centimeter op de kaart in werkelijkheid?
E. Hoeveel kilometer is 7 centimeter op de kaart in werkelijkheid?
F. De afstand tussen twee plaatsen is in werkelijkheid 3,5 kilometer. Hoeveel centimeter is dit op de
kaart?

Oefenopdracht 3:
Bekijk atlaskaart 23C (53e druk, dit is kaart 21 C in de 52e druk).
De schaal van de kaart staat in de rechterbovenhoek van het kaartblad.

A. Op de kaart zijn horizontale en verticale lijnen getrokken die samen vierkante vakken maken.
Hoeveel kilometer is zo’n vak breed?
B. Reken uit hoe groot de afstand tussen de kerktoren van Usquert (het rode rondje)en boerderij Nieuw
Biwema (in het noorden van de kaart) in werkelijkheid is.
C. Reken uit hoe groot de afstand tussen de kerktoren van Usquert en boerderij Watwerd (in het
westen van de kaart) in werkelijkheid is.
D. Bereken de lengte van de Zijlsterweg (vanaf boerderij Nieuw Biwema tot aan de grotere, rode weg).
E. Hoeveel km2 is het gebied dat op het kaartje is afgebeeld groot?

Oefenopdracht 4:
Bekijk atlaskaart 106 (53e druk, dit is kaart 98 in de 52e druk).
De schaal van de kaart staat linksboven in de kaart afgebeeld.

A. Bereken de afstand (hemelsbreed) tussen Oslo en Stockholm.

B. Hoe breed is de Botnische Golf op het smalste stuk? Gebruik hiervoor de schaalstok.

Pagina 25 Atlasvaardigheden
C. Bereken hoeveel kilometer de stad Helsinki verwijderd ligt van de noordpoolcirkel (66½
graadnoorderbreedte).

Geografische coördinaten
Oefenopdrachten: geografische coördinaten.

Oefenopdracht 1:
Gebruik de kaart ‘De wereld staatkundig’ uit de Grote Bosatlas (53e druk: 190-191, 52e druk: 172-173).
Geef van de volgende steden de aanduiding in breedte- en lengtegraad.

1. St.Petersburg
2. Caïro
3. Londen
4. São Paulo
5. New Orleans
6. Beijing
7. Melbourne
8. Kaapstad
9. Mumbai
10. Mexico-stad

Oefenopdracht 2: De eerste reis rond de wereld

De eerste reis rond de wereld voer onder bevel van de Portugees Fernando de Magelhaen. Hij vertrok
op 20 september 1519 uit Spanje met vijf schepen. Nadat hij om Zuid-Amerika heen gevaren was, stak
hij de Grote Oceaan over en kwam hij aan op de Filippijnen. Hier werd Magelhaen gedood in een lokaal
gevecht. Met de twee nog overgebleven schepen voer de bemanning daarna onder leiding van Juan
del Cano terug naar Spanje. Op 6 september 1521, bijna twee jaar na vertrek, kwam Del Cano met nog
maar één schip in Spanje aan. Van de oorspronkelijke 250 bemanningsleden waren er nog maar 18
over.

Bekijk de onderstaande kaart. De eerste reis rondom de wereld. De rode lijn geeft de tocht van
Magelhaen weer. Na zijn dood op de Filippijnen (E) zette Del Cano de tocht voort. Deze terugreis wordt
aangegeven door de blauwe lijn.

Neem de letters A t/m F uit het kaartje over op je antwoordblad en schrijf er de juiste plaatsbepaling
achter volgens het graadnet (Probeer het op 10 graden nauwkeurig te doen).

Pagina 26 Atlasvaardigheden
Opdrachten Klas 3

Zoekmogelijkheden A
Oefenopdrachten: zoekmogelijkheden A

Oefenopdracht 1:
Wat is het symbool van een Hunebed in de Atlas? Teken het symbool over in je schrift!

Oefenopdracht 2:
Welk hulpmiddel gebruik je in de Atlas om snel India te vinden?

Oefenopdracht 3:
Op welke kaart kun je Québec vinden en in welk kaartvak ligt deze?

Oefenopdracht 4:

Pagina 27 Atlasvaardigheden
Waarom is Québec onderstreept?

Oefenopdracht 5:
Welke hulpmiddel in de Atlas gebruik je om de G-8 landen op te zoeken?

Oefenopdracht 6:
In welk land ligt Olga?

Oefenopdracht 7:
Peter is een fanatieke schaatser en wil graag weten hoeveel ijsdagen er zijn in Nederland. In welke
gedeelte van Nederland is het meeste kans op ijsvorming? Vertel ook hoe je bij de kaart bent gekomen
en waarom juist die!

Oefenopdracht 8:
Op welke grondsoort ligt Almere?

Oefenopdracht 9:
Borat komt uit ………, Zoek in de atlas op waar dit land ligt. Geef het kaartnummer en de kaartvakken
aan. Vertel ook hoe je dit land hebt gevonden!

Oefenopdracht 10:
Zoek op waar de Maquilladora’s (industriegebieden) liggen. Welke deelstaat levert procentueel gezien,
de meeste werknemers?

Oefenopdracht 11:
Zoek het BBP van Luxemburg op. Leg uit hoe je het BBP van Luxemburg gevonden hebt.

Oefenopdracht 12:
Hoeveel inwoners heeft Eindhoven?

Oefenopdracht 13:
Zoek de rivier de Olenjok. In welk land ligt deze? Hoe heb je het gevonden?

Oefenopdracht 14:
Hoeveel neerslag valt er in Meknès (Marokko)? Leg uit hoe je dit hebt gevonden, geef ook aan op
welke kaart dit staat!

Oefenopdracht 15:
In welk land ligt het Hindu Kush gebergte? Leg uit hoe je dit gevonden hebt!

Oefenopdracht 16:

Pagina 28 Atlasvaardigheden
 In welke tijdszone ligt Hyderabad? Vertel hoe je de tijdszones en de plaats hebt gevonden!

Oefenopdracht 17:
Waarvoor staat GMT (heeft te maken met tijdzones)!

Oefenopdracht 18:
Welk land ligt niet in het tropische regenwoud? Omcirkel het juiste antwoord! Vertel ook hier hoe je aan
deze gegevens bent gekomen!

Mumbai – Lagos – Parimaribo – Chennai

Oefenopdracht 19:
Welke stad heeft geen historische stadskern? Omcirkel het goed antwoord!
Drachten – Leeuwarden – Helmond

Oefenopdracht 20:
Hoeveel procent van de allochtonen komt uit Marokko en hoeveel procent van de allochtonen komt uit
het verenigd koninkrijk? Vertel wederom hoe je het gevonden hebt. Vermeld ook het kaartnummer
erbij!

Zoekmogelijkheden B
Oefenopdrachten: zoekmogelijkheden B

Oefenopdracht 1: Zijn de onderstaande zinnen juist of onjuist?

a. Culemborg ligt in de provincie Zuid-Holland.

b. Beilen heeft meer inwoners dan Dwingeloo.
c. In de provincie Gelderland komt loss voor.
d. In Den Helder is de Zuidwestenwind de meest voorkomende windrichting
e. In de kop van Drenthe valt minder neerslag dan op Texel
f. De polder Mastenbroek werd voor 1600 bedijkt
g. De gemiddelde hoogwaterstand in Vlissingen is 1.12m hoger dan in
IJmuiden.
h. Ethiopië is een kolonie geweest van Italië.
i. Tussen 1978 en 1993 nam de luchtverontreiniging (S02) in Nederland toe.
j. IJsselstein ligt in het Groene Hart.

Oefenopdracht 2: Zijn de onderstaande zinnen juist of onjuist?

a. De neerslag in januari in Addis Abeba is minder dan25 mm.

Pagina 29 Atlasvaardigheden
b. Het Protestantisme is de overheersende godsdienst in Litouwen.
c. In Afghanistan is het 3 ½ uur later dan in Nederland.
d. De eiwit consumptie is in Mozambique in 1997 minder dan 55 gram per inwoner per dag.
e. De gemiddelde wintertemperatuur in Irkutsk is lager dan -10 graden Celsius.

Oefenopdracht 3:
Wat betekent Merapi?

Oefenopdracht 4:
Gebruik GB36 (GB40).
Utrecht is een nationaal knooppunt van verschillende transportmodaliteiten. Welke verkeersstromen
komen hier bij elkaar? Beschrijf ze nauwkeurig, dus met naam en nummer.

Oefenopdracht 5:
In de atlas wordt gesproken over verschillende soorten kaarten. Er zijn 3 verschillende soorten
kaarten. Noem ze alle 3!

Oefenopdracht 6:
Bepaal welke plaats/eiland/land wordt aangeduid met de volgende geografische positie.
De breedtegraad = 12° ZB (Zuiderbreedte)
De Lengte graad = 96° OL (Oosterlengte)
Noteer zowel de plaats/eiland/land als de gebruikte atlaskaart!

Oefenopdracht 7:
Gebruik GB188 (GB200)
a. Hoe noem je de weergave van stromen via pijlen in een kaart?
b. Welke type stroom wordt in deze kaart aangegeven?

Oefenopdracht 8:
Noteer de geografische ligging van Casablanca zonder een kaart te gebruiken. Noteer het tiental van
de minuten van de aangegeven coördinaat.

Oefenopdracht 9:
Welke industrieën kent het industriegebied van Luik? Welk kaartblad heb je hiervoor gebruikt?

Oefenopdracht 10:
Gebruik de kaart De aarde: geologie. Geef telkens een voorbeeld van:
a. een convergente plaatgrens; (één plaat glijdt onder de andere plaat)
b. een divergente plaatgrens; (de platen bewegen uit elkaar)
c. horizontaal verschuivende plaatgrenzen. (platen glijden langs elkaar)

Pagina 30 Atlasvaardigheden
Oefenopdracht 11:
a. Hoeveel bedraagt het tijdsverschil tussen Lissabon en Washington?
b. Hoeveel bedraagt het tijdsverschil tussen Washington en San Francisco?

Oefenopdracht 12:
Gebruik GB 59 (GB 68) Deze hele bladzijde gaat over toerisme of is gerelateerd aan toerisme.
Beargumenteer nu met gebruik van 3 verschillende kaartjes op deze bladzijde de combinatie tussen de
hoeveelheid toeristen op de Veluwe en de factoren waarom toeristen naar de Veluwe zullen gaan.

Schaal berekenen
Oefenopdrachten: schaal berekenen.

Oefenopdracht 1: Hoe groot is de hemelsbrede afstand die wordt voorgesteld door 2 cm op de kaart
bij de volgende schalen. Noteer de berekeningen!
a. 1 : 1.000.000
b. 1 : 5000
c. 1 : 350.000
d. 1 : 18.500
e. 1: 3.000.000
f. 1 : 12.000.000
g. 1 : 75.000.000
h. 1 : 3750

Oefenopdracht 2: Hoe groot is de hemelsbrede afstand die wordt voorgesteld door 8 cm op de kaart
bij de volgende schalen. Noteer de berekeningen!
a. 1 : 1.200.000
b. 1 : 7500
c. 1 : 250.000
d. 1 : 16.500
e. 1: 7.000.000
f. 1 : 15.000.000
g. 1 : 95.000.000
h. 1 : 3420

Oefenopdracht 3: Meet en bereken de hemelsbrede afstand tussen de volgende plaatsen. Noteer de

berekening ook!
a. Marken - Monnikendam
b. Aden – Mekka
c. Reunion – Kerguelen eilanden
d. Madrid – Barcelona

Pagina 31 Atlasvaardigheden
e. Santiago de Compostela - Málaga
f. Montpellier – Nice
g. Antananarivo – Jimma
h. Djibouti – Dubai

Oefenopdracht 4:
a. Hoe groot is de afstand (km) tussen Augsburg en Plzen? (hemelsbreed)
b. Meet, hemelsbreed, de afstand (km) tussen de plaatsen Montevideo en Asunción.

Pagina 32 Atlasvaardigheden
Geografische coördinaten
Oefenopdrachten: geografische coördinaten, plaatsbepaling, lengte-en breedtegraden.

Oefenopdracht 1: Gebruik hierbij kaart GB 190-191 (GB 172–173). Stel vast of de onderstaande
uitspraken juist of onjuist zijn.
a. Algiers ligt op NB en WL.
b. Lissabon ligt op NB en OL
c. Kaapstad ligt op ZB en WL.
d. Tokyo ligt op NB en OL.

Oefenopdracht 2: Bepaal bij benadering, dus zonder te meten, op GB 190-191 (GB 172–173) de
lengte- (OL of WL) en breedtegraden (NB of ZB) van onderstaande plaatsen. (in hele graden)

Lengtegraden Breedtegraden

Moskou

Singapore

Chicago

Buenos Aires

Casablanca

Oefenopdracht 3: Bepaal door meten nauwkeurig de lengte en breedte van onderstaande plaatsen in
graden en minuten. Noteer de volledige berekening!

Lengtegraden Breedtegraden

Belfast

Schoonebeek

Mijdrecht

Marbella

Bologna

Oefenopdracht 4: Bepaal welke plaats wordt aangeduid met onderstaande geografische positie.

Breedte Lengte Plaats Kaart

1. 15°30’ ZB 6° WL

2. 36°50’ ZB 139º48’ OL

3. 52º53’NB 6°38’ OL

Pagina 33 Atlasvaardigheden
4. 40° NB 113°15’ OL

5. 34°55’ NB 56º10’ WL

Pagina 34 Atlasvaardigheden
Over dit lesmateriaal

Colofon
Auteur Matthias de Jong
Laatst gewijzigd 03 april 2013 om 20:37
Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding
3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van
naamsvermelding vrij bent om:

het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk

medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te
maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie

Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

Leerniveau HAVO 1; VWO 1;

Leerinhoud en Aardrijkskunde;
doelen
Eindgebruiker leraar
Moeilijkheidsgraad gemiddeld
Studiebelasting 0 uur en 50 minuten

Bronnen
Bron Type
Kijk op de kaart! Met een...de oude overzichtkaarten. Video
http://player.omroep.nl?aflID=10729927

Pagina 35 Atlasvaardigheden