‭2.1. Định nghĩa: trao đổi chất ở VSV là gì?, đồng hóa là gì? và dị hóa là gì?

)‬

‭Sự trao đổi chất:‬

‭Trao‬ ‭đổi‬ ‭chất‬ ‭là‬ ‭tập‬ ‭hợp‬ ‭các‬ ‭quá‬ ‭trình‬ ‭sinh‬ ‭hóa‬ ‭xảy‬ ‭ra‬ ‭trong‬ ‭cơ‬ ‭thể‬ ‭để‬ ‭duy‬ ‭trì‬ ‭sự‬
‭sống.‬ ‭Nó‬ ‭bao‬ ‭gồm‬‭một‬‭loạt‬‭các‬‭phản‬‭ứng‬‭hóa‬‭học‬‭chịu‬‭trách‬‭nhiệm‬‭sản‬‭xuất‬‭năng‬
‭lượng,‬ ‭tăng‬ ‭trưởng,‬ ‭sinh‬ ‭sản‬ ‭và‬ ‭duy‬‭trì‬‭cấu‬‭trúc‬‭và‬‭chức‬‭năng‬‭của‬‭tế‬‭bào.‬‭Trao‬‭đổi‬
‭chất có thể được chia thành hai loại chính: đồng hóa và dị hóa.‬

‭Dị hóa:‬

‭Định‬ ‭nghĩa:‬ ‭Dị‬ ‭hóa‬ ‭là‬ ‭tập‬ ‭hợp‬‭các‬‭quá‬‭trình‬‭trao‬‭đổi‬‭chất‬‭phá‬‭vỡ‬‭các‬‭phân‬‭tử‬‭phức‬

‭tạp‬‭thành‬‭những‬‭phân‬‭tử‬‭đơn‬‭giản‬‭hơn,‬‭giải‬‭phóng‬‭năng‬‭lượng‬‭trong‬‭quá‬‭trình‬‭này.‬
‭Các‬‭quá‬‭trình‬‭này‬‭liên‬‭quan‬‭đến‬‭sự‬‭phân‬‭hủy‬‭các‬‭phân‬‭tử‬‭như‬‭carbohydrate,‬‭lipid‬‭và‬
‭protein để tạo ra ATP.‬

‭Những‬‭điểm‬‭chính:‬‭Quá‬‭trình‬‭dị‬‭hóa‬‭có‬‭trách‬‭nhiệm‬‭lấy‬‭năng‬‭lượng‬‭từ‬‭các‬‭chất‬‭dinh‬
‭dưỡng‬‭và‬‭phá‬‭vỡ‬‭các‬‭phân‬‭tử‬‭để‬‭cung‬‭cấp‬‭các‬‭khối‬‭xây‬‭dựng‬‭cần‬‭thiết‬‭cho‬‭quá‬‭trình‬
‭đồng‬ ‭hóa.‬ ‭Nó‬ ‭liên‬ ‭quan‬ ‭đến‬ ‭việc‬ ‭giải‬ ‭phóng‬‭năng‬‭lượng‬‭trong‬‭quá‬‭trình‬‭phân‬‭hủy‬
‭chất nền.‬

‭Dị‬‭hóa‬‭là‬‭tập‬‭hợp‬‭các‬‭con‬‭đường‬‭trao‬‭đổi‬‭chất‬‭liên‬‭quan‬‭đến‬‭sự‬‭phân‬‭hủy‬‭các‬‭phân‬‭tử‬
‭phức‬ ‭tạp‬ ‭thành‬ ‭những‬ ‭phân‬ ‭tử‬ ‭đơn‬ ‭giản‬ ‭hơn.‬‭Trong‬‭quá‬‭trình‬‭dị‬‭hóa,‬‭các‬‭phân‬‭tử‬
‭lớn‬‭như‬‭carbohydrate,‬‭chất‬‭béo‬‭và‬‭protein‬‭được‬‭chia‬‭thành‬‭các‬‭đơn‬‭vị‬‭nhỏ‬‭hơn,‬‭giải‬
‭phóng‬ ‭năng‬ ‭lượng‬ ‭trong‬ ‭quá‬ ‭trình‬ ‭này.‬ ‭Năng‬ ‭lượng‬ ‭này‬‭thường‬‭được‬‭lưu‬‭trữ‬‭dưới‬
‭dạng‬‭adenosine‬‭triphosphate‬‭(ATP)‬‭và‬‭có‬‭thể‬‭được‬‭sử‬‭dụng‬‭cho‬‭các‬‭hoạt‬‭động‬‭khác‬
‭nhau‬ ‭của‬ ‭tế‬ ‭bào.‬ ‭Quá‬ ‭trình‬ ‭dị‬ ‭hóa‬ ‭cung‬ ‭cấp‬ ‭năng‬ ‭lượng‬ ‭cần‬ ‭thiết‬ ‭và‬ ‭các‬ ‭khối‬ ‭xây‬
‭dựng cho quá trình đồng hóa.‬

‭Đồng hóa:‬

‭Định‬‭nghĩa:‬‭Đồng‬‭hóa‬‭là‬‭tập‬‭hợp‬‭các‬‭quá‬‭trình‬‭trao‬‭đổi‬‭chất‬‭xây‬‭dựng‬‭hoặc‬‭tổng‬‭hợp‬
‭các‬ ‭phân‬ ‭tử‬ ‭phức‬ ‭tạp‬ ‭từ‬ ‭những‬ ‭phân‬ ‭tử‬ ‭đơn‬ ‭giản‬ ‭hơn.‬ ‭Nó‬ ‭đòi‬‭hỏi‬‭năng‬‭lượng‬‭đầu‬
‭vào,‬ ‭thường‬ ‭ở‬ ‭dạng‬ ‭adenosine‬ ‭triphosphate‬ ‭(ATP)‬ ‭và‬ ‭bao‬ ‭gồm‬ ‭các‬ ‭quá‬ ‭trình‬ ‭như‬
‭tổng hợp protein, sao chép DNA và hình thành cấu trúc tế bào.‬

‭Những‬‭điểm‬‭chính:‬‭Quá‬‭trình‬‭đồng‬‭hóa‬‭gắn‬‭liền‬‭với‬‭sự‬‭tăng‬‭trưởng,‬‭sửa‬‭chữa‬‭và‬‭dự‬
‭trữ‬‭năng‬‭lượng‬‭dưới‬‭dạng‬‭các‬‭phân‬‭tử‬‭phức‬‭tạp.‬‭Nó‬‭liên‬‭quan‬‭đến‬‭việc‬‭xây‬‭dựng‬‭các‬
‭đại phân tử từ các khối xây dựng nhỏ hơn.‬

‭Đồng‬ ‭hóa‬ ‭là‬ ‭tập‬ ‭hợp‬ ‭các‬ ‭con‬ ‭đường‬ ‭trao‬ ‭đổi‬ ‭chất‬ ‭liên‬ ‭quan‬ ‭đến‬‭việc‬‭tổng‬‭hợp‬‭các‬
‭phân‬‭tử‬‭phức‬‭tạp‬‭từ‬‭những‬‭phân‬‭tử‬‭đơn‬‭giản‬‭hơn.‬‭Ngược‬‭lại‬‭với‬‭quá‬‭trình‬‭dị‬‭hóa,‬‭quá‬
‭trình‬‭đồng‬‭hóa‬‭đòi‬‭hỏi‬‭năng‬‭lượng‬‭đầu‬‭vào‬‭(thường‬‭ở‬‭dạng‬‭ATP)‬‭để‬‭tạo‬‭ra‬‭các‬‭phân‬
‭tử‬‭lớn‬‭hơn,‬‭chẳng‬‭hạn‬‭như‬‭protein,‬‭axit‬‭nucleic‬‭và‬‭polysacarit.‬‭Quá‬‭trình‬‭đồng‬‭hóa‬
‭là‬ ‭điều‬ ‭cần‬ ‭thiết‬ ‭cho‬ ‭sự‬ ‭tăng‬ ‭trưởng,‬ ‭sửa‬ ‭chữa‬ ‭và‬ ‭sản‬ ‭xuất‬ ‭các‬ ‭cấu‬ ‭trúc‬ ‭tế‬ ‭bào‬ ‭và‬
‭phân tử cần thiết cho các chức năng sinh học khác nhau.‬

‭Tóm‬ ‭lại,‬ ‭quá‬ ‭trình‬‭trao‬‭đổi‬‭chất‬‭bao‬‭gồm‬‭tất‬‭cả‬‭các‬‭quá‬‭trình‬‭hóa‬‭học‬‭trong‬‭cơ‬‭thể‬

‭sinh‬ ‭vật,‬ ‭trong‬ ‭đó‬ ‭quá‬ ‭trình‬ ‭dị‬ ‭hóa‬ ‭tập‬ ‭trung‬ ‭vào‬‭sự‬‭phân‬‭hủy‬‭các‬‭phân‬‭tử‬‭để‬‭giải‬
‭phóng‬‭năng‬‭lượng‬‭và‬‭quá‬‭trình‬‭đồng‬‭hóa‬‭tập‬‭trung‬‭vào‬‭quá‬‭trình‬‭tổng‬‭hợp‬‭các‬‭phân‬
‭tử‬‭cần‬‭năng‬‭lượng‬‭đầu‬‭vào.‬‭Cùng‬‭với‬‭nhau,‬‭các‬‭quá‬‭trình‬‭này‬‭đảm‬‭bảo‬‭rằng‬‭một‬‭sinh‬
‭vật có thể duy trì cấu trúc, chức năng và cân bằng năng lượng.‬