W dniu 05 kwietnia 2023 roku Sąd Rejonowy w Piszu, po
zapoznaniu się z zawiadomieniem Dyrektora Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Łupkach, wszczął z urzędu postępowanie o ograniczenie Małgorzacie Dąbrowskiej i Tomaszowi Dąbrowskiemu władzy rodzicielskiej nad małoletnim Damianem Dąbrowskim. Z treści wniosku o wgląd w sytuację dziecka wynikało, że małoletni Damian Dąbrowski ma zdiagnozowany autyzm. W znacznym stopniu utrudniona jest z nim komunikacja. Od samego początku jest nadpobudliwy i agresywny w stosunku do innych uczniów oraz nauczycieli i terapeutów prowadzących z nim zajęcia. Niejednokrotnie sugerowano matce małoletniego, że powinna się skonsultować z lekarzem psychiatrą, który wprowadzi farmakologię w celu wyciszenia dziecka. Matka małoletniego wykluczała taką sytuację, twierdząc, że nie chce „faszerować” syna lekami, które i tak nie pomogą. Wskazywała, że ma swoje sposoby, o których wspominała podczas rozmów – łapie syna za szyję i sprowadza do parteru. Ma też straszaka w postaci kija. Zawiadamiający wskazał, że chłopiec łapie się mocno za kark i głowę, i krzyczy „mama nie”. W roku szkolnym 2022/2023 matka dziecka postanowiła rozpocząć farmakologiczne leczenie syna. W ocenie zawiadamiającego, eksperymentuje w tej kwestii, ponieważ podaje mu leki wedle swojego uznania, zmienia dawkowanie, odstawia leki. Rekcje dziecka na otrzymywane leki i stosowane zmiany są przerażające. Podkreślono, że istnieje zagrożenie utraty zdrowia, a nawet życia Damiana i innych osób. Uczestniczy postępowania Tomasz Dąbrowski i Małgorzata Dąbrowska wnieśli o umorzenie postępowania. Zaprzeczyli wszelkim twierdzeniom Dyrektora Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Łupkach. Wskazali, że w sposób prawidłowy wykonują władzę rodzicielską na synem i jego dobro nie jest w żaden sposób zagrożone. Podkreślili, że złożony wniosek o wgląd w sytuację rodziny bardziej stanowi próbę ukarania uczestniczki postępowania Małgorzaty Dąbrowskiej za jej dociekliwość w sprawach syna i dbałość o jego sprawy.
Sąd ustalił, co następuje:
Małoletni Damian Dąbrowski, urodzony 13 września 2011 roku,
pochodzi ze związku małżeńskiego Tomasza Dąbrowskiego i Małgorzaty Dąbrowskiej. Ma młodszą siostrę Klaudię Dąbrowską w wieku 10 lat. (dowód: odpis zupełny aktu urodzenia małoletniego k. 51; wywiad kuratora sądowego k. 12-14). Małoletni Damian Dąbrowski ma stwierdzony autyzm dziecięcy, upośledzenie sprzężone, niepełnosprawność intelektualną w stopniu umiarkowanym. ( dowód: zaświadczenie lekarskie k. 34,69). Matka małoletniego Małgorzata Dąbrowska ma 41 lat, wykształcenie średnie, z zawodu jest technikiem handlowcem. Nie pracuje. Sprawuje opiekę na synem Damianem z tego tytułu otrzymuje zasiłek opiekuńczy. Ojciec małoletniego Tomasz Dąbrowski ma 40 lat, wykształcenie średnie, z zawodu jest technikiem handlowcem. Prowadzi własną działalność gospodarczą w zakresie usług sprzątających i wypożyczalni sprzętu budowlano-myjącego. Małoletnia Klaudia Dąbrowska uczęszcza do IV klasy Szkoły Podstawowej nr 1 w Piszu. Jest dzieckiem zdrowym nie sprawia problemów wychowawczych. Rodzina żyje zgodnie. Rodzice nie nadużywają alkoholu. W rodzinie nie było interwencji policji, procedury „Niebieskiej Karty”. Małoletni Damian Dąbrowski jest uczniem Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Łupkach. Z uwagi na chorobę w znacznym stopniu jest utrudniona komunikacja z chłopcem. Jest praktycznie osobą niemówiącą. Komunikuje się gestami, sylabami. Małoletni lubi przebywać w szkole, lub swoją klasę. Jest pod stałą kontrolą lekarza psychiatry i neurologa. Nastąpiła zmiana leków podawanych małoletniemu. Po ich zmianie małoletni funkcjonuje bardzo dobrze. Jest spokojny, wyciszony. Wcześniej zdarzały się ataki agresji wobec innych uczniów i personelu szkoły, a także autoagresja. Krytyczne zdarzenie miało miejsce w dniu 21 marca 2023 roku, kiedy z uwagi na agresywne zachowanie małoletniego wobec siebie i innych osób zostało wezwane pogotowie ratunkowe. Rodzice małoletniego, a w szczególności matka, utrzymują stały, prawidłowy kontakt z wychowawczynią małoletniego – Joanną Magdaleną Stachelek. Matka małoletniego informuje wychowawczynię na bieżąco o stanie zdrowia małoletniego, jego samopoczuciu w danym dniu, przyjmowanych lekach, stosowanej diecie. Małoletni Damian Dąbrowski jest dzieckiem zadbanym, wyposażanym w artykuły szkole, drugie śniadanie. (dowód: wywiad kuratora sądowego k. 12-14; zaświadczenia lekarskie k. 34,69; karta wizyty u psychiatry k. 68; opinia wychowawcy k. 70; zeznania świadków: Joanny Magdaleny Stachelek k. 77v-79, Ewy Elżbiety Ryzińskiej k. 79-80, Magdaleny Anny Nowickiej k. 80v-81v, Justyny Nowosielskiej-Chmielewskiej k. 81v-83v, Justyny Siemion k. 87v-89v). Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów, a w szczególności dokumentów złożonych przez uczestników postępowania, zeznań świadków. Sąd dał wiarę w całości dowodom z dokumentów, zaś dowodom z zeznań świadków w zakresie wyżej opisanym.
Sąd zważył, co następuje:
Zgodnie z treścią art. 570 kpc sąd opiekuńczy ma prawo wszcząć postępowanie z urzędu. Jeżeli dobro dziecka jest zagrożone sąd opiekuńczy wyda odpowiednie zarządzenia – art. 109 § 1 kro. Przepisy art. 109 kro normują instytucję ograniczenia władzy rodzicielskiej z powodu niewłaściwego jej wykonywania. Jedynym kryterium ich zastosowania jest zagrożenie dobra dziecka . Dobro dziecka jest wartością nadrzędną. Ustawodawca stawia je więc ponad interesem rodziców. Dlatego też na sąd opiekuńczy został nałożony obowiązek podejmowania działań o charakterze profilaktycznym i prewencyjnym już w momencie pojawienia się zagrożenia dobra dziecka, a nie tylko wtedy, gdy zostanie ono naruszone. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego jednoznacznie wynika, że dobro małoletniego Damiana Dąbrowskiego nie jest zagrożone. Rodzice małoletniego w sposób prawidłowy wykonują władzę rodzicielską. Brak jest dowodów na stwierdzenie, że stosują nieakceptowalne metody wychowawcze czy nadużywają władzy rodzicielskiej. Żaden przesłuchany w sprawie świadek nie wskazał na zaniedbania wychowawcze, prezentowanie przez rodziców nieprawidłowego modelu wychowawczego, czy nadużywanie władzy rodzicielskiej. Rodzice nie zaniedbują swoich obowiązków względem małoletniego Damiana Dąbrowskiego. Małoletni ma zapewnione odpowiednie warunki do prawidłowego rozwoju. Jest pod stałą opieką lekarza psychiatry i neurologa. Przyjmuje leki. Wcześniejsze agresywne zachowani małoletniego wynikało ze stanu jego zdrowia. Po zmianie leków i doborze odpowiedniej dawki małoletni jest spokojny, wyciszony, jego zachowanie jest adekwatne do stanu zdrowia. Nie zdarzają się już tak intensywne ataki agresji czy zachowania autoagresywne. Zgodnie z treścią art. 355 kpc sąd umarza postępowanie, jeżeli nastąpiło cofnięcie wniosku, strony zwarły ugodę albo z innych przyczyn wydanie orzeczenia merytorycznego stało się zbędne lub niedopuszczalne. W niniejszej sprawie nie zaszła żadna ze wskazanych podstaw. W tym stanie rzeczy Sąd wydał decyzję merytoryczną w oparciu o przepis art. 109 kro – ustalił brak podstaw do ograniczenia uczestnikom postępowania Małgorzacie Dąbrowskiej i Tomaszowi Dąbrowskiemu władzy rodzicielskiej nad małoletnim synem Damianem Dąbrowskim, z uwagi na brak zagrożenia dobra małoletniego.