Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 5

Transport miejski i regionalny 02 2017

Piotr Bielański
inż., Koło Naukowe Systemów
Komunikacyjnych, Zakład Systemów
Komunikacyjnych, Politechnika
Krakowska, ul. Warszawska 24,
Analiza możliwości wytyczenia
31-155 Kraków
tel.: +48 731 70 60 38, e-mail:
piotr.bielanski.krakow@gmail.com
wydzielonego pasa autobusowego
w ciągu komunikacyjnym
ulic Pilotów i Olszyny w Krakowie1
Streszczenie: W artykule przedstawiono możliwości usprawnienia ru- się je albo przy wlotach na skrzyżowanie, albo na odcinkach
chu autobusów na ciągu ulic Pilotów i Olszyny w Krakowie. Dokonano międzyprzystankowych, gdzie, z powodu dużego zatłocze-
analizy stanu istniejącego, badając czasy przejazdu pojazdów transportu nia komunikacyjnego, przejazd autobusu jest uciążliwy dla
zbiorowego, napełnienie w autobusach oraz natężenie ruchu kołowe- pasażera. Wytyczenie pasa autobusowego może nastąpić
go na analizowanym ciągu. Opierając się na analizie i prowadzonych poprzez dobudowę dodatkowego pasa albo kosztem jed-
obserwacjach, wskazano miejsca, które generują straty czasu podczas
nego pasa ogólnodostępnego. Wydzielanie pasów dla auto-
przejazdu autobusów. Na tej podstawie wskazano możliwe rozwiązania
busów budzi wiele dyskusji społecznych z racji tego, że naj-
(wydzielone pasy autobusowe czy śluzy), które mogą przyczynić się do
poprawy punktualności oraz spadku traconego czasu.
częściej odbywa się to kosztem zmniejszenia liczby pasów
Słowa kluczowe: wydzielone pasy autobusowe, transport publiczny,
dla samochodów osobowych. Wielokrotnie efektem takich
priorytety dla autobusów. dyskusji jest dopuszczenie do ruchu na pasie autobusowym
pewnych grup pojazdów. Najczęściej są to pojazdy uprzy-
wilejowane (policja czy straż) – także w sytuacjach, gdy
Wprowadzenie poruszają się bez używania sygnałów świetlnych lub dźwię-
Funkcjonowanie, sprawna i wydajna sieci transportu zbio- kowych, ale również prywatnych przewoźników obsłu­
rowego w miastach jest dużym wyzwaniem dla organiza- gujących trasy autobusami lub mikrobusami, czy też kie-
torów transportu miejskiego. Zatłoczenie na ulicach oraz rowców wykonujących manewry skrętu w prawo. Niestety
wielka liczba nieprzewidzianych zdarzeń (nie tylko tych skutkiem tego najczęściej jest pogorszenie warunków ru-
drogowych) sprawia, że kursowanie pojazdów transportu chu dla autobusów transportu publicznego .
zbiorowego przestaje być regularne. Ostatecznie to pasaże- Zasadniczymi korzyściami, jakie płyną z wydzielania
rowie są grupą, która najbardziej odczuwa skutki zakłóceń pasów w sytuacji, gdy rzeczywiście z tych pasów korzystają
w realizacji rozkładu jazdy. tylko autobusy, są między innymi [1]:
Nie można zupełnie wyeliminować kongestii czy zdarzeń • skrócenie średniego czasu przejazdu przez odcinek,
losowych – szczególnie w odniesieniu do systemów transpor- • zmniejszenie zmienności czasów przejazdu,
towych, których dotyczą najczęstsze interakcje z użytkowni- • poprawa bezpieczeństwa ruchu,
kami na poziomie dróg. Można jednak stosować różne roz- • obniżenie kosztów eksploatacyjnych.
wiązania, które podnoszą efektywność i w pewnym stopniu
zapewniają przewidywalność procesów transportowych. Korzyści te są jednak osiągalne tylko pod warunkiem
Jednym z takich rozwiązań są wydzielone pasy autobusowe, racjonalnego podejścia do funkcjonowania pasów. Dlatego
służące usprawnieniu przejazdu autobusów miejskich. W ar- też sformułowano pewne zalecenia, które przyczyniają się
tykule wskazano na ogólne zalety wydzielania pasów auto- do efektywniejszego stosowania pasów:
busowych oraz dokonano analizy stanu istniejącego wybra- • wprowadzenie priorytetu na skrzyżowaniach,
nego ciągu ulic: Pilotów, Olszyny i Brodowicza. Na tej pod- • wytyczenie dodatkowego pasa do skrętu w prawo,
stawie wskazano możliwe rozwiązania, które mogą usprawnić • monitoring pasów i egzekwowanie kar za nieupraw-
przejazd autobusów na rozważanym odcinku. niony wjazd,
• eliminacja parkowania na chodnikach,
Charakterystyka wydzielonych pasów autobusowych • eliminacja sytuowania przystanków na wylotach,
Wydzielanie pasów autobusowych można zaliczyć do środ- • przeprowadzenie analizy skutków wprowadzenia
ków organizacyjnych, jakie wykorzystuje się celem uprzy- pasa autobusowego.
wilejowania publicznego transportu zbiorowego. Są wyko-
rzystywane w wielu miastach w Polsce i na świecie. Stosuje Analiza ruchu pojazdów na badanym ciągu
Analizowany ciąg ulic Pilotów, Olszyny i Brodowicza znaj-
1
©Transport Miejski i Regionalny, 2017. duje się pomiędzy rondami Mogilskim a Młyńskim. Jest
2
Artykuł opracowany na podstawie referatu wyróżnionego na III Krakowskiej zlokalizowany na terenie dzielnicy III – Prądnik Czerwony
Ogólnopolskiej Konferencji Kół Naukowych Transportu KOKONAT 2016. (do wiaduktu kolejowego) oraz dzielnicy II – Grzegórzki

27
Transport miejski i regionalny 02 2017

gu wynosi około 4,6 tysiąca pasażerów na godzinę. Opierając


się na wynikach pomiarów liczby pasażerów w pojazdach ko-
munikacji miejskiej przeprowadzonych w 2014 roku przez
Zarząd Infrastruktury Komunalnej i Transportu [2], doko-
nano analizy wielkości napełnień. Jako przekrój wybrano
wiadukt kolejowy nad ulicą Pilotów, gdyż przejeżdżają tam
wszystkie linie w obu kierunkach. Wielkości napełnień w in-
terwałach godzinowych przedstawiono na rysunku 2.
Wyniki pomiarów wskazują, że szczyt poranny jest dużo
krótszy i intensywniejszy niż szczyt popołudniowy. Jest to
zgodne z wynikami Kompleksowych Badań Ruchu z 2013
roku [3], gdzie autorzy wskazali, że aż 14,5% wszystkich
dziennych podróży w Krakowie rozpoczyna się pomiędzy
godziną 7 a 8 rano. W przypadku ciągu ulicy Pilotów pasa-
żerowie jadący do centrum pomiędzy tymi godzinami sta-
Rys. 1. Mapa sytuacyjna lokalizacji badanego ciągu
Źródło: opracowanie własne na podstawie mapy.google.pl
nowią 12,47% wszystkich pasażerów jadących w tym kie-
runku. W kolejnych dwóch godzinach liczba pasażerów
jest jeszcze dość duża, jednak po godzinie 10 tendencja jest
(rys. 1). Stanowi jeden z czterech głównych korytarzy wyraźnie spadkowa. Szczyt popołudniowy jest natomiast
transportowych pomiędzy północno-wschodnimi dzielnica- rozciągnięty w czasie. Na ciągu analizowanych ulic rozpo-
mi (Prądnik Czerwony, Mistrzejowice, Bieńczyce czy Nowa czyna się w okolicach godzin 13–14, a kończy się po godzi-
Huta) a centrum. nie 19, przy czym największa liczba przewożonych pasaże-
Od ronda Młyńskiego do skrzyżowania z ulicą Gro­ rów przypada pomiędzy 15 a 16.
chowską ulica biegnie w przekroju 1x4 z dwoma pasami Od sierpnia 2015 roku na fragmencie ulicy Brodowicza
w każdym kierunku. Od skrzyżowania z ulicą Grochowską pomiędzy ulicą Grochowską, a ulicą Bandurskiego funkcjo-
do skrzyżowania z aleją płk. Władysława Beliny-Praż­mow­ nuje wydzielony pas autobusowy w kierunku ronda Mogils­
skiego w przekroju 1x3 po jednym pasie dla ruchu ogólne- kiego. Dysponując pomiarami czasu przejazdu odcinka po-
go w każdą stronę, a dodatkowo, w kierunku ronda między przystankami Rondo Młyńskie a Brodowicza przed
Mogilskiego z przykrawężnikowym pasem autobusowym. wytyczeniem tego pasa autobusowego, porównano je ze
Długość całego odcinka to około 1,7 km. Na rysunku 1 stanem obecnym (tab. 1).
dodat­kowo zaznaczono przecznice (kolorem czarnym i ozna­ Tabela 1
czeniem liczbowym) do rozważanego ciągu, aby łatwiej moż- Wartości parametrów czasu przejazdu przed i po wprowadzeniu
na było zlokalizować poszczególne skrzyżowania, które wydzielonego pasa autobusowego na ul. Brodowicza
będą analizowane w dalszej części artykułu. Parametr Stan PRZED [s] Stan PO [s]
Rozkładowy czas przejazdu [s] b.d. 300
Transport zbiorowy Średnia [s] 270 265,3
Przez ulicę Pilotów kursuje (stan na 27 lutego 2016 roku) Odchylenie standardowe [s] 29,27 9,27
9 linii autobusowych, z czego dwie są przyspieszone. W go- Wartość MIN 215 248

dzinie szczytu wykonują one 36 kursów w każdą stronę, przy Wartość MAX 337 274
Rozstęp (różnica MAX-MIN) 122 26
czym ponad połowa z nich obsługiwana jest przez pojazdy
przegubowe. Dzięki temu zdolność przewozowa na tym cią- Źródło: opracowanie własne

Rys. 2.
Napełnienie pojazdów
transportu zbiorowego
w przekroju wiaduktu
kolejowego na ul.
Pilotów – interwał
godzinowy
Źródło: opracowanie własne

28
Transport miejski i regionalny 02 2017

Okazuje się, że globalnie średni czas przejazdu nie skró- lało odchylenie standardowe, co wskazuje, że czasy przejaz-
cił się w sposób istotny (skrócenie o kilka sekund). du stały się bardziej regularne.
Zmniejszyła się natomiast trzykrotnie wartość odchylenia Największym generatorem strat czasu na odcinku
standardowego, co jest efektem tego, że różnica pomiędzy Narzymskiego–Brodowicza jest przystanek Narzymskiego,
najdłuższym a najkrótszym czasem przejazdu zmalała ze a konkretnie wyjazd z zatoki przystankowej. Przystanek
122 do 26 sekund, a tym samym czas przejazdu stał się jest zlokalizowany przed skrzyżowaniem z sygnalizacją.
dużo bardziej powtarzalny. Powoduje to, że autobusy mają duży problem z wyjazdem
Po dokładniejszej analizie okazuje się jednak, że średni z tej zatoki, jak również często z wjazdem, ze względu na
czas przejazdu pomiędzy przystankami Narzymskiego kolejkę pojazdów oczekujących na sygnale czerwonym.
a Brodowicza wcale się nie skrócił (tab. 2). Na ogólne skró- Mając na uwadze ten fakt, sprawdzono czasy postoju auto-
cenie czasu przejazdu wpłynęły inne odcinki międzyprzy- busów na tym przystanku, uwzględniając w nim czas wy-
stankowe – zarówno skrócenie średniego czasu przejazdu, miany pasażerów oraz czas stracony pomiędzy zakończe-
jak i zmniejszenie się odchylenia standardowego. W przy- niem wymiany a ruszeniem (rys. 3).
padku odcinka Narzymskiego–Brodowicza, pomimo nie- Analizując czasy postoju, można wskazać trzy zasadnicze
znacznego wydłużenia się średniego czasu przejazdu, zma- grupy: postój krótki (14–17 sekund), postój średniej długo-
Tabela 2 ści (19–25 sekund) oraz postój długi (powyżej 30 sekund).
Wartości parametrów czasu przejazdu przed i po wprowadzeniu
Postój krótki stanowi 30% obserwacji i dotyczy sytuacji bra-
wydzielonego pasa autobusowego na ul. Brodowicza ku wymiany lub bardzo krótkiej wymiany pasażerskiej.
z podziałem na odcinki międzyprzystankowe Postój średniej długości to blisko połowa obserwacji, a długi
Stan PRZED [s] Stan PO [s] to około 20% całości. Powody postoju długiego mogą być
Rondo Młyńskie – Pilotów różne, począwszy od dużej wymiany pasażerów, po sprzedaż
Rozkładowy czas przejazdu [s] b.d. 60 biletów, na oczekiwaniu na rozkładowy odjazd kończąc.
Średnia [s] 63,16 53,38 W przeciwnym kierunku miejscem generującym opóź-
Odchylenie standardowe [s] 12,92 9,74 nienia jest skrzyżowanie ulic Pilotów z Widną i Wieniaw­
Wartość MIN 41 39
skiego (szerzej o problemie napisano w podrozdziale 3). Ze
Wartość MAX 80 66
względu na duże natężenie ruchu i relacje skrętne czas
Rozstęp (różnica MAX-MIN) 39 27
przejazdu pomiędzy przystankami Narzymskiego i Pilotów
Pilotów – Narzymskiego
Rozkładowy czas przejazdu [s] b.d. 120
staje się nieregularny, jednak infrastruktury drogowej nie
Średnia [s] 66,45 61
projektuje się na okresy przeciążenia (np. szczyt popołu-
Odchylenie standardowe [s] 6,67 6,21
dniowy w piątek), tylko na typowy dzień roboczy.
Wartość MIN 50 51 Tabela 3
Wartość MAX 82 69 Wartości parametrów czasu przejazdu
Rozstęp (różnica MAX-MIN) 32 27 pomiędzy przystankami Narzymskiego a Pilotów
Narzymskiego – Brodowicza Parametr Wartość [s]
Rozkładowy czas przejazdu [s] b.d. 120 Rozkładowy czas przejazdu 120
Średnia [s] 94,27 95,5 Wartość MIN 69
Odchylenie standardowe [s] 16,85 11,62 Wartość MAX 291
Wartość MIN 69 75 Rozstęp (różnica MAX-MIN) 222
Wartość MAX 129 119 Średnia 111,52
Rozstęp (różnica MAX-MIN) 60 44 Odchylenie standardowe 53,87

Źródło: opracowanie własne Źródło: opracowanie własne

Źródło: opracowanie własne

Rys. 3.
Czasy postoju autobusów
na przystanku Narzymskiego
w kierunku ronda Mogilskiego
Źródło: opracowanie własne

29
Transport miejski i regionalny 02 2017

Analizując otrzymane wartości dla typowego dnia robo- rzalnością i równomiernością, bowiem w każdym kwa-
czego, można stwierdzić, że problem wydłużonego czasu dransie pomiędzy 15:30 a 17:00 przejeżdża około 300
przejazdu (względem średniego czasu przejazdu powięk- pojazdów.
szonego o odchylenie standardowe) dotyczy tylko około
11% kursów. Dodatkowo dla około 82% kursów rzeczywi- Ruch rowerowy i pieszy
sty czas przejazdu jest mniejszy lub równy rozkładowemu Na ciągu ulic: Pilotów, Olszyny i Brodowicza znajdują się
czasowi przejazdu. skrzyżowania z ulicami posiadającymi kontrapasy rowero-
we. Są to ulice Olszańska oraz Grochowska. W przypadku
Ruch drogowy tej drugiej wprowadzono na wlotach skrzyżowania (od ulic
Analizując strukturę pojazdów, można wskazać, że około Brodowicza i Wyrwińskiego) możliwość wjazdu na kon-
95% stanowią samochody osobowe. Pozostałe 5% to inne trapas z pasa drogowego. Na analizowanym ciągu braku-
pojazdy, w tym rowery i motocykle. Natężenia ruchu koło- je jednak ścieżek rowerowych, co powoduje, że rowerzyści
wego również przeanalizowano dla przekroju na wysokości wykorzystują chodniki. Chodniki są w dużej mierze w nie-
wiaduktu kolejowego w ulicy Olszyny. Pomiary wykony- zadowalającym stanie technicznym. Liczne ubytki w pły-
wano w interwałach piętnastominutowych, a wielkość na- tach chodnikowych utrudniają pieszym poruszanie się, więc
tężenia przedstawiono na rysunkach 4 i 5. nie są zbyt często uczęszczane.
Ruch rowerowy, jak na okres w którym były prowadzo-
ne pomiary (druga połowa listopada, temperatura w okoli-
cach 0 stopni Celsjusza), był dość widoczny (tab. 4). Do
tego należy doliczyć rowerzystów, którzy jechali po chodni-
kach (pomiary ich nie obejmowały).
Tabela 4
Natężenie ruchu rowerowego
Kierunek kierunek
rondo Mogilskie rondo Młyńskie
rano 6:30–9:30 37 29
po południu 15:00–18:00 18 38

Rys. 4. Natężenie ruchu kołowego w szczycie porannym Źródło: opracowanie własne


Źródło: opracowanie własne

Problemy występujące na analizowanym ciągu


Biorąc pod uwagę wyniki pomiarów i obserwacje, można
wskazać problemy występujące na analizowanym ciągu.
Newralgicznym miejscem jest skrzyżowanie ulicy Pilotów
z ulicami Wieniawskiego i Widną. Z powodu dużego na-
tężenia ruchu w relacji skrętnej w lewo z ulicy Pilotów
w ulicę Wieniawskiego pojawiają się problemy z przepu-
stowością, a ruch w kierunku ronda Młyńskiego korzysta
tylko z jednego pasa. Efektem są powstające zatory, które
w sięgają czasami wiaduktu kolejowego na ulicy Olszyny.
Rozwiązaniem tego problemu może być wytyczenie pasa
Rys. 5. Natężenie ruchu kołowego w szczycie popołudniowym tylko do lewoskrętu, aby pojazdy oczekujące na wykonanie
Źródło: opracowanie własne
manewru nie blokowały pozostałych.
Drugim miejscem jest skręt w prawo z ulicy Olszyny w uli-
W godzinach porannych ruch w kierunku centrum jest cę Łukasiewicza. Z uwagi na mały promień skrętu autobusy
wyraźnie większy niż w przeciwnym kierunku. Jako godzi-
nę szczytu można wskazać przedział pomiędzy 7:15 a 8:15.
W tej godzinie zanotowano natężenie na poziomie 1622
pojazdów. Największe natężenie zanotowano w okresie
7:15–7:30 oraz 7:45–8:00, co jest zgodne z wynikami
Kompleksowych Badań Ruchu dla Krakowa z 2013 roku
[3], jeśli uwzględni się poprawkę upływu czasu od rozpo-
częcia podróży. W przypadku analizowanego ciągu wynosi
to około 15 minut, bowiem KBR 2013 wskazuje kwadran-
se: 7:00–7:15 oraz 7:30–7:45 jako te, w których rozpoczy-
na się najwięcej podróży.
W szczycie popołudniowym natężenie ruchu z cen-
trum – czyli powroty do domu – cechuje się dużą powta- Fot. 1. Autobus skręcający z ul. Olszyny w ul. Łukasiewicza (fot. P. Bielański)

30
Transport miejski i regionalny 02 2017

kursujące ulicą Łukasiewicza mają problem z wykonaniem


tego manewru w sytuacji, gdy na ulicy Łukasiewicza oczeku-
ją pojazdy. Rozwiązaniem tego problemu może być poszerze-
nie łuku w tym miejscu (fot. 1).
W odniesieniu do komunikacji miejskiej wskazano pro-
blem związany z włączaniem się do ruchu z zatoki na przy-
stanku Narzymskiego.

Proponowane warianty zmiany poprowadzenia pasa


autobusowego
W kierunku ronda Mogilskiego obecny pas autobusowy
spełnia swoją rolę, jednak aby realnie czas przejazdu po-
między przystankami Narzymskiego i Brodowicza się
Rys. 8. Propozycja wytyczenia pasa do skrętu w lewo na skrzyżowaniu ulic Pilotów
skrócił, należałoby zmienić rozwiązania przy przystanku i Wieniawskiego
Narzymskiego. Źródło: opracowanie własne na podstawie mapy.google.pl
Pierwszą propozycją jest zastosowanie śluzy dla autobusów.
W przypadku zgłoszenia się autobusu w zatoce sterownik sy-
gnalizacji, uwzględniając czasy postoju na tym przystanku Podsumowanie
(rys. 3), opóźniałby o kilka sekund przyznanie światła zielone- Wydzielone pasy autobusowe są rozwiązaniem poprawia-
go dla innych pojazdów, dzięki czemu autobus nie miałby pro- jącym warunki ruchu. W przypadku analizowanego ciągu,
blemu z włączeniem się do ruchu (rys. 6). Dodatkowo linia biorąc pod uwagę wiele ograniczeń i problemów przedsta-
zatrzymań zostałaby przesunięta o kilka metrów wcześniej wionych wcześniej, które należy wziąć pod uwagę, stworze-
niż obecnie tak, aby inne pojazdy nie blokowały wyjazdu au- nie jednej, efektywnej propozycji poprowadzenia pasa auto-
tobusu. busowego jest niezwykle trudne. Przeprowadzone pomiary
i analizy wskazują, że miejsca generujące opóźnienia są usy-
tuowane punktowo, mimo iż niekiedy powodują proble-
my liniowe. Mając to na uwadze, wytyczenie stałego pasa
autobusowego, pomimo iż skutkowałoby skróceniem czasu
przejazdu na danym odcinku, może negatywnie wpłynąć na
ruch w innym miejscu, przez co zyskany czas zostanie stra-
cony. Dlatego też drobne rozwiązania mogą przynieść dużo
większą korzyść. Ponadto rewolucyjne zmiany zazwyczaj
spotykają się z dezaprobatą, natomiast małe mają szansę
na etapowanie i przekonanie użytkowników co do słuszno-
ści ich wprowadzenia. Ostatecznie być może wprowadzone
rozwiązania spowodują zmianę postrzegania funkcji ulicy
Rys. 6. Rozwiązanie przy przystanku Rys. 7. Rozwiązanie przy przystanku
Narzymskiego – śluza autobusowa Narzymskiego – pas autobusowy
i dostrzeżenie, że ta przestrzeń miejska właściwie zagospo-
Źródło: opracowanie własne na podstawie mapy. Źródło: opracowanie własne na podstawie mapy. darowana jest wizytówką dzielnicy i miasta.
google.pl google.pl .
Literatura
Drugą propozycją jest likwidacja zatoki i wyznaczenie 1. Bauer M., Analiza przyczyn niepełnej funkcjonalności pasów auto-
stałego pasa autobusowego pomiędzy ulicami od Łukasiewicza busowych [online], [dostęp 06.03.2016]. Dostępny
w Internecie: http://www.edroga.pl/drogi-i-mosty/analiza-
i Nadbrzeżną, dzięki czemu autobus nie będzie tracił czasu przyczyn-niepelnej-efektywnosci-funkcjonalnej-pasow-
na wjazd do zatoki i jednocześnie nie będzie problemu z blo- autobosowych-cz-i-23106712.
kowaniem przez samochody (rys. 7). W propozycjach 2. Zintegrowany system taryfowo-biletowy w obszarze aglomeracji kra-
uwzględniono rozwiązania przedstawione w [4]. kowskiej. Wyniki pomiarów frekwencji pasażerskiej oraz czasu prze-
W przypadku drugiego newralgicznego miejsca, czyli od- jazdu w pojazdach Komunikacji Miejskiej w Krakowie [online],
cinka pomiędzy przystankami Narzymskiego i Pilotów, opie- [dostęp 06.03.2016]. Dostępny w Internecie: http://www.
kmkrakow.pl/aktualnosci/wiadomosci-komunikacyjne/204-
rając się na analizie stanu istniejącego, nie można jedno- wyniki-pomiarow-w-pojazdach-komunikacji-miejskiej-w-
znacznie wskazać konieczności wyznaczenia pasa autobuso- krakowie.html.
wego. Utrudnienia tam występujące są losowe i zależne od 3. Kompleksowe Badania Ruchu w Krakowie 2013 [online], [do-
ruchu na całej sieci. stęp 06.03.2016]. Dostępny w Internecie: http://www.kra-
Pierwszym krokiem powinno być wytyczenie pasa do skrę- kow.pl/zalacznik/154821.
tu w lewo (rys. 8), co wiązałoby się z pewną ingerencją w układ 4. Burkot M., Analiza zasadności wyznaczenia pasa autobusowego
w ciągu komunikacyjnym Rondo Mogilskie–Rondo Młyńskie przez
drogowy. W przypadku braku poprawy kolejnym krokiem ulicę Brodowicza w Krakowie, praca dyplomowa magisterska,
może być wytyczenie prawego pasa jako autobusowego (okre- Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii Lądowej, Kra­
sowy albo stały) z możliwością skrętu w prawo. ków 2015.

31

You might also like