Professional Documents
Culture Documents
Historia 7-Liber Mesuesi-Ditaret Tremujori III
Historia 7-Liber Mesuesi-Ditaret Tremujori III
Muaji: PRILL-QERSHOR
25 orë
16 orë Njohuri të reja
7 orë Veprimtari praktike
1 orë Përsëritje
1orë Testim
1
Planifikim i orës mësimore Dt.
2
Zhvillimi i mësimit:
Hapi I:Kujto njohuritë e marra në klasën e gjashtë mbi shtet-kombin. - Cilat janë tiparet që
karakterizojnë shtet-kombin? - Diskuto mbi rëndësinë që kanë këto tipare për një shtet.
Hapi II: Skema e mendjes
Kërkohet prej nxënësve të lexohet çështja e parëNacionalizmi dhe plotësohet skema:
-Lindi në Evropëgjatë shek. XVIII-XIX
Nacionalizmi: - ishte lëvizja e një grupi të madh njerëzish të cilët ndajnë të njëjtën
kulturë,histori, gjuhë, tradita dhe zakone, për të formuar
një shtet-kombëtar të veçantë dhe të pavarur
- ndjenjë që kanë njërëzit për të qenë besnikë dhe krenarë ndaj vendit të vet.
-Dy ishin qëllimet kryesore të lëvizjeve nacionaliste;
çlirimi kombëtar dhe bashkimi kombëtar.
-ndihmoi në bashkimin e vendeve të copëtuara
në fitoren e lirisë së popujve që gjendeshin nën sundimin e perandorive
3
Planifikim i orës mësimore Dt.
Si i kuptoni fjalët e
Bismarkut?
Hapi I:Marrëdhëniet pyetje-përgjigje: Diskutohet për fig. 1 në tekst:. Përshkruaj foton. - Çfarë
janë duke bërë personazhet në foto? - Pse mendon se autori i ka paraqitur në këtë mënyrë? -
Çfarë vendosi Kongresi i Vjenës për Gjermaninë?
4
Hapi II: Ditari dypjesësh.
Ideja/Ngjarja Komenti
1. Shkaqet e lëvizjes a.Gjermania vazhdonte tëishte një shtet i copëtuar dhe i
nacionaliste dobët
a. Gjermania pas b.Shkak i shpërthimit të tyre ishte kriza ekonomike si dhe
Kongresit të Vjenës vështirësitë politike të shkaktuara nga përpjekjet e
b. Revolucionet e vitit qeverive për të rikthyer në pushtet regjimet e vjetra.
1848 në Evropë c.kërkonte të realizonte bashkimin kombëtar dhe shpalljen
c. Revolucioni i 1848 në e kushtetutës
Berlin
2. Projekti i Bismarkut a.E krijuar në Kongresin e Vjenës përbëhej nga 39 shtete.
d. Konfederata gjermane
b.Pas Perandorisë Austriake, Prusia ishte shteti i dytë më i
e. Prusia
fuqishëm. Prusisa kishte sasi të madha të lëndëve të para,
f. Kancelari Oto fon
duke përfshirë qymyrin, hekurin dhe drurin. Kjo i dha
Bismark
nxitje zhvillimit të prodhimit industrial
c. Bismarku ishte njeri i zgjuar dhe mjaft i vendosur në
përpjekjet e tij për bashkimin e Gjermanisë. Ai mendonte
se bashkimi i Gjermanisë do tëmund të realizohej vetëm
nën drejtimin e Prusisë e cila duhet të mbizotëronte
shtetet e tjera.
3. Bashkimi i Gjermanisë a.Në vitin 1864 së bashku me Austrinë, i shpallën luftë
g. Lufta me Danimarkën Danimarkës. Provincat daneze të Holshteinit dhe
h. Lufta me Austrinë Shlezvingut, shumica me popullsi gjermane iu bashkuan
i. Lufta me Francën Gjermanisë
j. Bashkimi i vendit b.1866 Prusia hyri në luftë me Austrinë.Pas humbjes së
Austrisë në luftë, Prusia krijoi Konfederatën e Gjermanisë
Veriore, pa Austrinë.
c.në korrik të vitit 1870 Franca i shpalli luftë Prusisë.
Lufta përfundoinë vitin 1871 me disfatën e Francës.
d.Më 18 janar 1871, në pallatin e Versajës, mbreti i
Prusisë Vilhelmi I u shpall Perandor (kajzer) Perandorisë
Gjermane.
Hapi III: Punohet me rubrikën Pas leximit në tekst
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për kontributin dhe aktivizimin e tyre gjatë orës së mësimit,
për përgjigjet e dhëna, si dhe për diskutimet e tyre.
Detyrë:“.. vetëm me gjak dhe me hekur Gjermania do të bashkohet” Si e kupton shprehjen e
Bismarkut? Shkruaj një ese me këtë temë.
5
Planifikim i orës mësimore Dt.
6
nga një çështje të mësimit dhe më pas u përgjigjet pyetjeve të përgatitura më parë nga mësuesi
të cilat u ndahen grupeve ne fisha.
Grupi 1. Italia në prag të bashkimit
Cila ishte gjendja e Italisë pas Kongresit të Vjenës?
Cila prej mbretërive të Italisë u vu në krye të lëvizjes për bashkimin e Italisë?
Cilat ishin figurat kryesore të bashkimit të vendit?
Cili ishte plani i Kavurit për bashkimin e vendit?
Grupi 2. Bashkimi i Italisë
Sa zgjatën përpjekjet për bashkimin e Italisë?
Cilat ishin ngjarjet gjatë fazës së parë të bashkimit të Italisë? Po gjatë fazës së II, po
gjatë fazës së III?
Cila është data që shënon krijimin e Italisë së bashkuar?
Hapi III: Bëhet prezantimi i përgjigjeve të grupeve.
Hapi IV:Punohet me rubrikën Pas Leximit në tekst
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për kontributin dhe aktivizimin e tyre gjatë orës së mësimit,
për përgjigjet e dhëna, si dhe për diskutimet e tyre
Detyrë:“Unë nuk ofroj pagesë, as pajisje; unë ofroj uri, etje, marshime të gjata, beteja
dhe vdekje” (Garibaldi) Ese
7
thelbësore
8
Grupi 2: 2. Perandoria Austriake pas revolucionit të vitit 1848
Cilat do të jenë masat e qeverisë pas shtypjes së revolucionit të vitit 1848?
Si do të reagojë popullsia e perandorisë pas masave të marra pas revolucionit?
Grupi 3: 3. Ndryshimet politike në Perandori
Cilat ishin masat e marra nga Perandori Franc Jozef përballë revoltave në rritje të
kombeve në perandori?
Kur lindi Perandoria Austro-Hungareze?
A arriti kompromisi për krijimin e monarkisë dualiste të qetësojë lëvizjet nacionale të
kombeve në perandori?
Hapi III: Bëhet prezantimi i përgjigjeve të grupeve.
Hapi IV: Punohet me rubrikën Pas Leximit në tekst
Vlerësimi: Vlerësimi bëhët mbi bazën e përgjigjeve të dhëna, për lidhjen shkak-pasojë, për
mendimet gjatë diskutimit.
Detyrë:Bëj një përshkrim të ndryshimeve që pësoi flamuri Austro-hungarez. Argumento
përgjigjen.
9
Fusha: Shoqëria dhe Lënda: Histori Shkalla: III Klasa: VII
mjedisi
Si mendoni:
10
shoqëria dhe mjedisi
Burimet:Teksti, harta, Enciklopedi, materiale nga interneti
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: Punë në grupe, punë individuale, punë në dyshe,
Marrëdhëniet pyetje-përgjigje,
Zhvillimi i mësimit:
Hapi I:Pasi keni vëzhguar hartën e Ballkanit (fig.1 tekst). - Identifiko shtetet që bëjnë pjesë në
gadishullin e Ballkanit sot? - Në ç’pjesë të Gadishullit të Ballkanit gjendet vendi ynë? - Pjesë e
cilës Perandori ishte Ballkani në shek. XIX?
Hapi II: Ditari dypjesësh. Nxënësit lexojnë mësimin dhe u kërkohet të plotësojnë tabelën e bërë
nga mësuesi.
Vendi Komenti
Greqi Në vitin 1821 nacionalistët grek filluan luftën për fitoren e pavarësisë. Në
revolucionin grek u shquan figura të tilla si Teodor Kollokotroni, Aleksandër
Ipsilanti, Marko Boçari etj. Në vitin 1822 grekët shpallën pavarësinë e vendit. Në
vitin 1829, Perandoria Osmane u detyrua të njoh pavarësinë e shtetit grek dhe në
vitin 1830 fuqitë evropiane njohën pavarësinëme mbret gjermanin Otoni I.
Serbi Në vitin 1804 filloi kryengritja e parë për pavarësinë e vendit e cila drejtohej nga
Karagjeorgjeviç. Në vitin 1815 nën drejtimin e Millosh Obrenoviçit do të fillojë
kryengritja e dytë serbe. Në vitin 1830 Fuqitë e Mëdha njohën Serbinë si shtet të
pavarur dhe Millosh Obrenoviçin princ trashëgimtar të Serbisë.
Bullgari Lëvizja nacionaliste në Bullgari nisi si një lëvizje paqësore në fushën e arsimit,
kulturës si dhe krijimit të një kishe të pavarur bullgare.Patriotët Georgi Rakovski,
Vasil Levski dhe Kristo Botev, në fillim të viteve 1870 hodhën idenë e luftës së
armatosur për pavarësinë e vendit. Fuqitë evropiane në Kongresin e Berlinit në
vitin 1878 njohën krijimin e Principatës Autonome Bullgare. Në vitin 1908
Stambolli me ndërhyrjen ruse, njohu pavarësinë e e Bullgarisë.
Rumani Në vitin 1821 në Vllahi u organizua një kryengritje e armatosur kundër varësisëë
osmane. Kryengritja u përhap edhe në Moldavi. Forcat osmane i shtypën shumë
shpejt këto lëvizje. Në vitin 1859, sulltani lejoi zhvillimin e zgjedhjeve në dy
principatat rumune. Të dy principatat zgjodhën si princ të vetëm Aleksandër Ion
Kuza. Kështu bashkimi i vendit u bë realitet dhe lindi shteti i ri kombëtar,
Rumania. Në Kongresin e Berlinit, Fuqitë e Mëdha njohën pavarësinë e shtetit
rumun
11
organizimin e disa revoltave kundër sundimit osman. Me gjithë përpjekjet e
popullit maqedonas, gjatë shekullit XIX nuk do të arrihet krijimi i shtetit të
pavarur maqedonas.
Mal i Zi Një nga fitoret më të mëdha të Malit të Zi kundër sundimit osman ishte beteja e
Grahovacit e 1 majit 1858.. Kongresi i Berlinit në vitin 1878 njohu pavarësinë e
Malit të Zi.
Bosnje- Bosnje-Hercegovina e cila kishte rreth katër shekujsh nën sundimin osman, me
Hercegovina vendim të Kongresit të Berlinit në vitin 1878 kalon nën kontrollin e Perandorisë
Austro-Hungareze.
Vlerësimi: Vlerësimi bëhët mbi bazën e përgjigjeve të dhëna, për lidhjen shkak-pasojë, për
mendimet gjatë diskutimit.
12
mjedisi
13
Zhvillimi i mësimit:
Hapi I: Nxënësit njihen me informacionin historik, ndahet klasa në grupe dhe çdo grup zgjedh
kryetarin e vet.
Hapi II Sistemohet materiali i grumbulluar.
Hapi III Për realizimin e veprimtarisë caktohen për secilin grup temat e poshtëshënuara.
Gr.1.Roli i Ymer Prizrenit në Lidhjen e Prizrenit për bashkim dhe çlirim kombëtar.
Gr. 2. Mbështetur në thënien e Jeronim de Radës “Dita e Arbërit erdhi”, identifikoni rolin që
luajtën kryengritjet shqiptare në pavarësinë e Shqipërisë.
Gr. 3. Rolin që luajtën shkollat dhe shtypi shqip në zgjimin kombëtar.
Hapi IV Prezantoni punimet në klasë.
Hapi IV Shqyrtoni Nga materialet e grumbulluara përshkruani:
1. Figurën e Abdyl Frashërit si udhëheqës politik.
2. Figurën e Ali Pashë Gucisë, Bajram Currit, Isa Boletinit në çlirimin kombëtar.
3. Shqiptarët e Kosovës në përpjekje për pavarësi.
Hapi V Diskutohet për rezultatet e veprimtarisë.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për burimet që shfrytëzojnë, materialin që përzgjedhin dhe
mënyrën e shfrytëzimit të materialit duke u bazuar në kërkesat e dhëna.
Detyrë:Të krijohet një album me foto dhe veprimtari të patriotëve shqiptarë të periudhës së
veprimtarisë.
14
Planifikim i orës mësimore Dt.
Burimet:hartë e Perandorisë Osmane në fund të shek. XIX, teksti mësimor, materiale nga internet.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:reportazh, punë në grupe, punë individuale.
15
Zhvillimi i mësimit:
Hapi I:Nxënësit ndahen në tre grupe. Grupet do të organizojnë një udhëtim imagjinar në vendet e
Perandorisë Osmane dhe do të shkruajnë një reportazh.
Hapi II: Secili grup lexon nga një çështje të mësimit.
Hapi III: Ndahen detyrat për përmbajtjen e reportazhit për secilin grup.
Grupi I. Perandoria Osmane në fillim të shek. XX. Do të shkruajë për tkurrjen e perandorisë ( për
territoret e humbura prej saj që pas betejës së Vjenës 1683)
Grupi II. Kriza në Perandorinë Osmane. Do të shkruajë për tiparet e krizës dhe shkaqet e saj.
Grupi III. Përpjekjet e sulltanëve për modernzimin e perandorisë. Do të shkruajë për reformat e
sulltan Selimit III, Mahmutit II, dhe reformat e Tanzimatit.
Hapi IV:Bëhet prezantimi i reportazhve të përgatitura nga secili grup. Punohet me rubrikën Pas
leximit në tekst.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për reportazhet e përgatitura, përgjigjet dhe diskutimet si dhe dhe
mendimin kritik në arsyetimet e bëra.
Detyrë:- Shumë shqiptarë kanë kontrbuar në ndërtimin e Perandorisë Osmane. Ata kanë mundur të
mbajnë poste të larta, deri në postin e kryeministrit apo vezirit. Bëj një kërkim për këta shqiptarë të
suksesshëm në Perandorinë Osmane.
16
Planifikim i orës mësimore Dt.
Fjalë kyçe:opozitë, turqit e rinj, kushtetutë Lidhja me fushat e tjera dhe me tema
ndërkurrikulare:TIK, Arte, Gjuhët dhe
komunikimi.
17
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:stuhi mendimesh, punë në grupe,
punëindividuale. Dramatizim,
Zhvillimi i mësimit:
Hapi I: Dramatizim. Bisedë në parlamentin turk për nxjerrjen e vendit nga kriza.
Hapi II: Leximi i orientuar mbi bazën e pyetjeve.
Grupi I. 1. Lëvizja kushtetuese në Perandorinë Osmane dhe Turqit e Rinj
- Kur u krijua “ Shoqëria e osmanëve të rinj” dhe nga ishte ndikuar ajo?
- Çfarë kërkonte kjo shoqëri?
- Kur dhe nga u miratua kushtetuta e parë e perandorisë?
- Kush ishin turqit e rinj dhe çfarë kërkonin ata?
- Kur filloi Revolucioni Xhonturk dhe çfarë solli ai?
- Pse filluan lëvizjet nacionaliste pas revolucionit?
Grupi II.2. Rënia e Perandorisë Osmane
- Cilat ishin tre shkaqet kryesore të rënies së Perandorisë Osmane?
- Si ndikoi Rusia në rënien e perandorisë?
- Si ndikuan lëvizjet nacionaliste në rënien e perandorisë?
- Po kriza financiare?
Grupi III. Punë me burimet
Burimi 1. Pse autori i shkrimit mendon se të drejtat mund të fitohen vetëm me luftë? - Veço
sjelljet e ushtrisë turke me vendet e pushtuara?
Burimi 2.Pse Edit Durham e krahasonte Perandorinë me një shtëpi të kalbur gati në të rënë?
- Krahaso perandorinë e kohës së Sulejmanit të madhërishëm me atë që përshkruan Durhami
Hapi III: Bëhet prezantimi i përgjigjeve. Punohet me rubrikën Pas leximit në tekstin
mësimor.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për përgjigjet dhe diskutimet si dhe dhe mendimin kritik në
arsyetimet e bëra.
Detyrë:Detyrë për orën pasaardhëse: Kërko nga interneti informacione dhe foto mbi
pjesëmarrësit në revolucion grek dhe rolin e shqiptarëve në këtë ngjarje historike. Silli në klasë
për zhvillimin e veprimtarisë Shpërbërja e Perandorisë dhe krijimi i shteteve nacionale në
Ballkan.
18
Fusha: Shoqëria Lënda: Histori Shkalla: III Klasa: VII
dhe mjedisi
https://www.shqiperia.com/Heroizmi-arvanitas-ne-
Revolucionin-grek-te-1821-shit-.10315/
19
Burimet: Materiale nga internet, foto nga revolucioni grek dhe serb, foto të figurave të
rëndësishme të revolucioneve si Kollokotroni, Boçari, Obrenoviç, Karagjeorgjeviç, hartë e
Ballkanit pas Kongresit të Berlinit.https://www.shqiperia.com/Heroizmi-arvanitas-ne-
Revolucionin-grek-te-1821-shit-.10315/
Zhvillimi i mësimit:
Hapi I: Ndahet klasa në katër grupe dhe çdo grup zgjedh kryetarin e vet.
Hapi II. Sistemohet materiali i grumbulluar nga detyra e dhënë në orën paraardhëse.
Hapi III. Grupet mund të punojnë sipas këtyre detyrave:
Grupi I. Revolucioni grek (kur filloi, si u zhvillua, si përfundoi).
Grupi II. Revolucioni serb(kur filloi, si u zhvillua, si përfundoi).
Grupi III. Plotëson në hartën skicë (fig.1) emrat e shteteve ballkanike të krijuara pas
shpërbërjes së Perandorisë Osmane.
20
Tematika II:Koha e ndryshimeve Situata e të nxënit:
thelbësore
..Ju lutem, Zotëri, në rast se keni Evetare nga
Nëntematika 2.7. PERANDORIA ato që keni dërguar, të na dërgoni sa më
OSMANE DHE TKURRJA E SAJ shumë sepse bashkatdhetarët kërkojnë
vazhdimisht të gjejnë akoma nga ato Evetare,
Tema mësimore 32. Veprimtari praktike pasi ato që dërguat, u shpërndanë
Hapja e shkollave shqipe menjeherë….
Burimet: Fletë udhëzuese, materiale nga interneti, Fjalori Enciklopedik Shqiptar, v 2008;
Historia e Popullit Shqiptar vëll II, Botimi v 2002, Historia e arsimit dhe e mendimit
pedagogjik shqiptar, vëll I, Tiranë 2003.
21
Zhvillimi i mësimit:
Hapi I: Ndahet klasa në grupe dhe çdo grup zgjedh kryetarin e vet.
Hapi II Sistemohet materiali i grumbulluar nga detyra e dhënë nga mësuesi në orën
paraardhëse.
Hapi III Punohet në mënyrë vetjake ose në grup duke ndjekur këtë radhë veprimesh: Bazuar
në materialet e grumbulluara për arsimin dhe shkollat shqipe identifiko:
- Evidento kohën kur u hapën shkollat e para shqipe.
- Numrin e alfabeteve që qarkullonin në Shqipëri.
- Figura të arsimit shqip në vend dhe në zonën tuaj.
- Trego rolin e shkollave të para shqipe në zhvillimin e arsimit në vendin tonë si dhe në
forcimin e ndjenjës kombëtare.
- Përshkruaj lindjen dhe zhvillimin e arsimit në gjuhën shqipe në zonën ku jeton?
Hapi IV 1. Ndërtohet një tabelë ku të renditen shkollat shqipe, mësuesit dhe qytetet ku u
hapën këto shkolla.
Shkollat shqipe Mësuesit
Hapi V: Të krijohet një album me foto nga jeta dhe veprat e rilindasve shqiptarë, ose realizimi
i një fotomontazhi ku të pasyrohet historiku i shkollës tuaj.
Hapi VI: Bëhet diskutimi dhe vlerësimi i përfundimeve të punës.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për burimet që shfrytëzojnë, materialin që përzgjedhin dhe
mënyrën e shfrytëzimit të materialit duke u bazuar në kërkesat e dhëna.
Detyrë: Detyrë për orën pasardhëse: Kërko nga interneti informacione dhe foto për Shqipërinë
e viteve 19121913. Sill në klasë hartën e Konferencës së Ambasadorëve në Londër për
zhvillimin e veprimtarisë Shqipëria në vitet 1912-1913.
22
Planifikim i orës mësimore Dt.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: punë në grupe, punë individuale, punë në dyshe.
23
Zhvillimi i mësimit:
Hapi I: Ndahet klasa në grupe dhe çdo grup zgjedh kryetarin e vet.
Hapi II: Sistemohet materiali i grumbulluar nga detyra e dhënë nga mësuesi në orën
paraardhëse.
Hapi III: Bazuar në materialet e grumbulluara për shtetin e pavarur shqiptar dhe Konferencën
e Ambasadorve në Londër, punohet në mënyrë vetjake ose në grup duke ndjekur këtë radhë
veprimesh:
- Realizim i një dramatizimi për ditën e shpalljes së pavarësisë - Figura e Ismail Qemalit si
udhëheqës i shquar i Lëvizjes Kombëtare.
- Kontributi i Qeverisë së Vlorës në bashkimin e trojeve shqiptare.
- Vendimet e Konferencës së Londrës dhe ndryshimi i hartës së Ballkanit.
- Njohja nga Fuqitë e Mëdha e shtetit të pavarur shqiptar.
Hapi IV: Ndërtohet një hartë e Shqipërisë me kufijtë e Konferencës së Ambasadorëve të
Londrës. Hapi V: Diskutohen rezultatet e arritura.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për burimet që shfrytëzojnë, materialin që përzgjedhin dhe
mënyrën e shfrytëzimit të materialit duke u bazuar në kërkesat e dhëna.
Detyrë: Hartohet një listë me emrat e firmëtarëve të aktit të pavarësisë. Bëhet një kërkim në
internet për identifikimin e firmëtarëve të prefekturës suaj.
24
Planifikim i orës mësimore Dt.
25
në lidhje me shpikjet e bëra gjatë Revolucionit II Industrial dhe rëndësisë së tyre.
Shkruhet në tabele pyetja e mëposhtme dhe kërkohet nga nxënësit të shkruajnë përbri saj
shpikjet e bëra.
Cilat janë shpikjet e bëra gjatë Revolucionit II Industrial
Kësaj pyetje i shtohen edhe pyetje të tjera ndihmëse të bëra nga mësuesis si:
Cilat janë shpikjet në industri? Po në shkencë dhe teknologji, po në mjekësi?
Cila është rëndësia e këtyre shpkjeve në të ardhmen e shoqërisë njerëzore?
Hapi III: Punohet me pyetjet e rubrikës së tekstit mësimor Pas leximit:
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për përgjigjet, diskutimet si dhe dhe mendimin kritik në
arsyetimet e bëra.
Detyrë:Bëj një ese të shkurtër me fjalën e urtë: Nevoja është e ëma e shpikjes.
26
Planifikim i orës mësimore Dt.
Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Histori Shkalla: III Klasa: VII
Tematika II:Koha e ndryshimeve thelbësore Situata e të nxënit:
Nëntematika 2.8. INDUSTRIALIZMI DHE Jepet në videoprojektor fotoja e fig.1 në tekst :
QYTETËRIMI BOTËROR: REVOLUCIONI I Rrugë e Nju Jorkut në vitin 1903
DYTË INDUSTRIAL Pyeten nxënësit:- Përshkruaj foton.
Tema mësimore 35.Zhvillimet shoqërore gjatë - Çfarë ju bie në sy në këtë foto?
Revolucionit II Industrial Më pas u tregohet nxënësve që kjo është një nga
rrugët më të rëndësishme sot në Nju Jork. Sixth
Avenue. Kërkohet prej tyre të gjejnë një pamje të
sotme të kësaj rruge dhe më pas të përcaktojnë
ndryshimet.
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyçe: Rezultatet e të nxënit të kompetencave të
Kompetenca e të nxënit fushës sipas temës mësimore:
Zbaton në mënyrë të pavarur udhëzimet për temen - Përshkruan zhvillimin e shoqërisë gjatë
Revolucioni Industrial. Ndërlidh temën e re me Revolucionit II Ind..
njohuritë dhe përvojat paraprake, duke i paraqitur në - Vlerëson rolin e shpikjeve të bëra gjatë
revolucionit në shoqëri.
forma të ndryshme të të shprehurit sipas një rradhitjeje
- Analizon shkaqët e lindjes së lëvizjeve
logjike; punëtore gjatë kësaj periudhe.
Kompetenca qytetare
Zhvillon kompetencën qytetare për të shqyrtuar në
mënyrë kritike sjelljet motivet dhe veprimet e njerëzve
në të shkuarën që mund të jenë rezultat i ndryshimit të
qëndrimeve shoqërore dhe e standarteve të ndryshme;
Fjalë kyçe:urbanizim, sindikata, greva, demonstrata. Lidhja me fushat e tjera dhe me tema
ndërkurrikulare:Arte, Shoqëria dhe mjedisi,
Gjuhët dhe komunikimi, Matematika.
Burimet:teksti mësimor, http://www.shorpy.com/node/6959?size=_original
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:Punë në grupe, punë individuale, punë në dyshe,marrëdhëniet
pyetje-përgjigje
Zhvillimi i mësimit:
Hapi I:Marrëdhëniet pyetje-përgjigje. Çfarë ndryshime solli Revolucioni II Industrial?
Në tabelën e mëposhtme jepet popullsia e Londrës dhe Berlinit gjatë shekullit XIX.
- Me sa banorë është rritur popullsia e Londrës gjatë shek.XIX, po e Berlinit?
- Cilat janë shkaqet e kësaj rritjeje të popullsisë?
Qytetet/ Viti 1800 1850 1900
Popullsia
Londër 860 000 1 900 000 6 500 000
Berlin 172 000 419,000 2 000 000
27
Hapi II: Reportazh. Udhëtim në Evropën Perëndimore në fund të shekullit XIX. Nxënësit do të zhvillojnë
një udhëtim në Evropën Perëndimore dhe secili grup do të shkruaj një reportazh për zhvillimin ekonomik
dhe social të saj gjatë viteve të Revolucionit II Industrial.
Grupi I. Pasi ka lexuar çështjen e parë: Zhvillimi ekonomik gjatë Revolucionit II Industrial, shkruan për
zhvillimin ekonomik të këtyre vendeve si rezultat i shpikjeve të bëra nga R.II.Ind.
Grupi II. Pasi ka lexuar çështjen e dytë: Shoqëria gjatë Revolucionit II Industrial, shkruan për problemet
shoqërore që shkaktoi revolucioni si dhe për organizimin e lëvizjeve punëtore gjatë kësaj perudhe.
Hapi III: Bëhet prezantimi i reportazheve të përgatitura dhe punohet me rubrikën në tekst Pas leximit.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për përgjigjet, diskutimet si dhe dhe mendimin kritik në arsyetimet e bëra.
Detyrë:Kërko informacione dhe foto në lidhje me shpikjet dhe shpikësit kryesorë të Revolucionit II
Industrial, për zhvillimin e veprimtarisë për orën pasardhëse.
https://sq.wikipedia.org/wiki/Shpik%C3%ABsit_n%C3%AB_fush%C3%ABn_e_telekomunikacionit
https://sq.wikipedia.org/wiki/Thomas_Edison
28
Tematika II:Koha e ndryshimeve thelbësore Situata e të nxënit:
29
Zhvillimi i mësimit:
Hapi I: Ndahet klasa në grupe dhe çdo grup zgjedh kryetarin e vet.
Hapi II Bëhet ndarja e detyrave për secilin grup. (Sugjerime)
Grupi I do të realizojë një fotomontazh me pamje të fabrikave dhe uzinave të ndërtuara gjatë
Revolucionit II Industrial si dhe hidrocentrale dhe termocentrale të kësaj periudhe.
Grupi II do të realizojë një fotomontazh me pamje të shpikjeve së bashku me shpikësit e periudhës së
revolucionit.
Grupi III mund të shkruajë një ese me titull: Një botë drejt ndryshimeve të mëdha. (Të vihet në dukje
rëndësia që kishin shpikjet e bëra gjatë kësaj periudhe për të ardhmen e njerëzimit).
Hapi III Bëhet raportimi i detyrës sipas grupeve. Tregohen rrugët e ndjekura për realizimin e
fotomontazhve dhe esesë.
Hapi IV Bëhet prezantimi i fotomontazheve me anë të videoprojektorit dhe i esesë së përgatitur.
Grupet vlerësojnë njëri-tjetrin për punën e bërë dhe së bashku me mësuesin zgjidhet fotomontazhi i
përgatitur më bukur.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen bazuar në: 1. Arritjen e rezultateve të të nxënit. 2. Respektimin e
afateve të punës. 3. Aktivizimin e anëtarëve të grupeve. 4. Larmishmërinë e burimeve.
Detyrë:Bëhet një kërkim për një prej shpikjeve të bëra gjatë Rev.II.Ind. dhe evidentohet ndryshimi
deri në ditët tona.
30
Planifikim i orës mësimore Dt.
31
Zhvillimi i mësimit:
Hapi I:Marrëdhëniet pyetje-përgjigje: Kur dhe nga u miratua Ligji mbi të Drejtat në Angli?
Cila ishte përmbajtja e këtij ligji? Cilat ishin vendet në të cilat ndikoi ky ligj?
Hapi II: Ditari dypjesesh. Ndahet klasa në tre grupe dhe çdo grupi u jepet për të lexuar nga një
çështje e mësimit. Pasi mësuesi ndan tabelën në dy pjesë, kërkohet nga nxënësi të bëjnë
plotoësimin e saj.
Ngjarja/Ideja Komenti
1.Lufta për të U miratua në vitin 1832. Sipas këtij ligji klasa e mesme fitonte të
drejtën elektorale drejtën e votës. Por ky ligj nuk përfshinte punëtorët, numri i të cilëve
- Ligji për ishte rritur mjaft për shkak të revolucioneve industriale
Reformën e parë Kjo lëvizje synonte të drejtën e votës për punëtorët. Duke filluar nga
elektorale viti 1867 e në vazhdim, parlamenti miratoi disa reforma elektorale të
- Lëvizja çartiste cilat u dhanë punëtorëve të drejtën e votës.
- Reforma e tretë Në vitin 1872 u miratua Reforma e tretë elektorale. Ajo shpallte votimin
elektorale e fshehtë, që do të thoshte zgjedhje të lira.
2. Periudha Për 64 vjet të sundimit të saj, Anglia njohu stabilitet, qetësi dhe lulëzim
viktoriane ekonomik. Në gjysmën e dytë të shek. XIX industria, tregtia, aktiviteti
- Mbretëresha bankar njohën zhvillim. Londra u kthye në një qëndër ndërkombëtare,
Viktoria tregtare dhe financiare. Anglia vazhdoi të ishte monarki kushtetuese.
- Sistemi politik Mbretëresha Viktoria i dha rol të dorës së dytë monarkisë dhe më
shumë fuqi parlamentit. Duke respektuar kushtetutën, parlamentin dhe
qeverinë, ajo krijoi një model për të gjitha monarkitë e botës.
Të dyja partitë politike: Liberale dhe Konservatore me rolin e tyre,
rritën peshën e parlamentit. Qeverisja kalonte nga liberalët tek
konservatorët. Kryeministra si Uilliam Gledstoni apo Beniamin Disrael,
do të lënë gjurmë në histornë e zhvillimit të Britanisë.
3.Politikat sociale vendosja e sigurimit shoqëror të punëtorëve, kompensimi i punëtorëve
në Angli në rast aksidentimi në punë, lejimi i organizimit të grevave paqësore,
- Përmbajtja e përmirësimi i kushteve të strehimit dhe shërbimit shëndetësor,
politikave sociale përmirësuan jetën e shoqërisë angleze.
Partitë politike ndërmorrën reforma edhe në sistemin gjyqësor,
shërbimin ushtarak, zhvillimin e arsimit dhe përmirësimin e qeverisjes
vendore.
Hapi III: Prezantohen rezultatet e punës. Punohet me rubrikën në tekstin mësimor Pas
leximit.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për përgjigjet dhe diskutimet si dhe dhe mendimin kritik në
arsyetimet e bëra.
Detyrë: Bëni një kërkim mbi numrin e partive politike sot, në Shqipëri.
32
Planifikim i orës mësimore Dt.
33
https://en.wikipedia.org/wiki/French_Revolution_of_1848
https://en.wikipedia.org/wiki/Suffrage
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:Punë në grupe, punë individuale, punë në dyshe,
Marrëdhëniet pyetje-përgjigje, Reportazh.
Zhvillimi i mësimit:
Hapi I:Jepet në vidioprojektor fig. 1 në tekst dhe pyeten nxënësit:
Identifiko elementët, si: flamuri, gruaja me pishtar, qiparisi dhe harku nga dalin njerëzit.
Diskuto në lidhje me këto elemente. - Në vitin 1848, në Francë u vendos e drejta e votës për
meshkujt. A mund të themi se kjo ngjarje shënon fillesat e demokracisë në Francë?
Hapi II: Reportazh me titull Franca në gjysmën e dytë të shek. XIX.
Udhëzohen nxënësit pasi kanë lexuar mësimin të ndarë në grupe, të zhvillojnë një udhëtim
imagjinar në Francën e shek. XIX dhe më pas të shkruajnë nga një reportazh.
Grupi I. Franca gjatë Perandorisë II.
Grupi II: Franca gjatë Komunës së Parisit.
Grupi III.Franca gjatë Republikës III.
Hapi III: Bëhet prezantimi i reportazhve të përgatitura. Punohet me rubrikën në tekst. Pas
Leximit.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për përgjigjet dhe diskutimet si dhe dhe mendimin kritik në
arsyetimet e bëra.
Detyrë:Bëj një shkrim të shkurtër mbi ngjarjet e Parisit mbështetur në fotot (fig. 4., fig.5.)
34
kushtetutave të reja gjermane.
-Bëni një përshkrim të sallës së parlamentit
shqiptar.
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave Rezultatet e të nxënit të kompetencave të
kyçe: fushës sipas temës mësimore:
Kompetenca e komunikimit dhe të -Përshkruan përmbajtjen e Kushtetutës së
shprehurit: Perandorisë II gjermane.
Zhvillon komunikimin për të ndërtuar njohuritë - Analizon rolin e partisë socialdemokrate
nëpolitikat sociale të Bismarkut.
historike, për të shqyrtuar, për të analizuar, për të
-Argumenton shkaqet e zhvillimit të madh
argumentuar, diskutuar e komunikuar ekonomik të Gjermanisë në fund të shek.
informacionin historic, konceptet dhe idetë. XIX.
Kompetenca e të nxënit:
Ndërlidh temën e re me njohuritë dhe përvojat
paraprake, duke i paraqitur forma të ndryshme
të të shprehurit sipas një rradhitjeje logjike.
Kompetenca për jetën, sipërmarrjen dhe
mjedisin:
Diskuton individualisht ose në grup për
rëndësinë që ka e shkuara në kuptimin e të
tashmes dhe prespektivat e së ardhmes.
Fjalë kyçe:industrializim, ligji i Lidhja me fushat e tjera dhe me tema
jashtëzakonshëm, marksizmi, revizionizëm. ndërkurrikulare:Shoqëria dhe mjedisi,
TIK, Gjuhët dhe komunikimi, Matematikë.
Burimet:Teksti, harta, Enciklopedi, materiale nga interneti
http://www.gettyimages.com/detail/news-photo/germany-frankfurt-german-revolution-
of-1848-first-session-news-photo/544609287
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: Punë në grupe, punë individuale, punë në dyshe,
stuhi mendimesh, lexim i orientuar mbi bazën e pyetjeve.
Zhvillimi i mësimit:
Hapi I:Stuhi mendimesh. Bashkimi i Gjermanisë.
- Cili ishte arkitekti i bashkimit të Gjermanisë? Cilat ishin rrugët që u ndoqën për
bashkimin e saj? Cili është viti që shënon bashkimin e vendit?
Hapi II: Lexim i orientuar mbi bazën e pyetjeve. Ndahet klasa në grupe dhe çdo grup i jepet
për të lexuar nga një çështje e mësimit.
Grupi I. 1. Perandoria e re gjermane
Grupi II.2. Ndikimi i partisë socialdemokrate në politikat sociale të Bismarkut
Grupi III.3. Reformat e Bismarkut
Hapi III: Mësuesi/ja u shpërndan grupeve pyetjet për secilën çështje dhe kërkon të
përgatisin përgjigjet.
Grupi I. Cila ishte përmajtja e Kushtetutës së Perandorisë II? Pse Gjermania ishte një shtet
35
gjysmëabsolutist? Cilat ishin funksionet e Kajzerit, po të Kancelarit? Cilat ishin disa nga
reformat sociale në Gjermani?
Grupi II. Kur u krijua partia socialdemokrate, nga u krijua dhe çfarë kërkonte ajo? Pse
Bismarku e pa me shqetësim veprimtarinë e partisë socialdemokrate? Cila ishte përmbajtja e
Ligjit të Jashtëzakonshëm? Si reaguan punëtorët ndaj këtij ligji? Si reagoi Bismarku ndaj
lëvizjeve të punëtorëve?
Grupi III. Cila ishte përmbajtja e reformave socioale të Bismarkut? Cili ishte zhvillimi i
Gjermanisë fal reformave të zbatuara? Cilat ishin shkaqe të tjera të zhvillimit të Gjermanisë në
fund të shek. XIX? Cila ishte politika e jashtme e Gjermanisë?
Hapi IV:Bëhet prezantimi i punës së grupeve dhe punohet me rubrikën në tekst Pas Leximit.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për përgjigjet dhe diskutimet si dhe dhe mendimin kritik në
arsyetimet e bëra.
Detyrë:Ese Politika e Bismarkut rol kyç në zhvillimin ekonomik, social dhe politik të
Gjermanisë së shek. XIX.
36
Kompetenca e të menduarit:
Zhvillon mendimin krijues për të ndërtuar
interpretime të reja, të cilat shpjegojnë
aspekte të së shkuarës, që janë të
diskutueshme.
Fjalë kyçe:Trust, ligji antitrust, shtet Lidhja me fushat e tjera dhe me tema
demokratik ndërkurrikulare:Shoqëria dhe mjedisi, TIK,
Gjuhët dhe komunikimi, Matematikë.
Burimet:Teksti, harta, Enciklopedi, materiale nga interneti
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: Punë në grupe, punë individuale, punë në dyshe,
stuhi mendimesh, reportazh.
Zhvillimi i mësimit:
Hapi I:Stuhi mendimesh: SHBA-ja në prag të luftës civile.
Pyetje ndihmëse.
- Cili ishte zhvillimi ekonomik? Cilat ishin dallimet mes veriut dhe jugut? Si
përfundoi Lufta Civlie?
Hapi II: Reportazh me titull SHBA-ja në gjysmën e dytë të shek. XIX.
Udhëzohen nxënësit pasi kanë lexuar mësimin të ndarë në grupe, të zhvillojnë një udhëtim
imagjinar në SHBA e shek. XIX dhe më pas të shkruajnë nga një reportazh.
Grupi I. Sistemi politik në SHBA.
Grupi II:Ekonomia në SHBA
Grupi III.Legjislacioni në SHBA për përmirësimin e jetës shoqërore.
Hapi III: Bëhet prezantimi i reportazhve të përgatitura. Punohet me rubrikën në tekst. Pas
Leximit.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për përgjigjet dhe diskutimet si dhe dhe mendimin kritik në
arsyetimet e bëra.
Detyrë:Shkruaj një ese të shkurtër argumentuese me titullin “Ëndrra amerikane”
37
liberale =UWUsjoD1eqw&feature=share
Diskutohet për materialin bazuar në pyetjet e
dhëna në tekst.
Rezultatet e të nxënit sipas Rezultatet e të nxënit të kompetencave të
kompetencave kyçe: fushës sipas temës mësimore:
Kompetenca e të menduarit: - Nëpërmjet shqyrtimit të burimve
Zhvillon kompencën e të menduarit për të ndryshme identifikon reforma
realizimin e kërkimit historik. me karakter demokratik në
Evropë në fund të shek. XIX.
Kompetenca e të nxënit:
- Vlerëosn rolin e këtyre reformave
Zhvillon kompetencën e të nxënit për të në të ardhmen e shoqërisë.
shfrytëzuar të dhënat për të demonstruar të
kuptuarit e koncepteve historike dhe
shoqërore, duke i prezantuar nëpërmjet
formave të ndryshme të të shprehurit.
Kompetenca qytetare:
Zhvillon kompetencën personale për të
kuptuar ndryshimet dhe ngjashmëritë, për
të kuptuar veten dhe të tjerët, vlerëson
pikëpamjet e të tjerëve.
Fjalë kyçe:ligji për pensionet, “Dress Lidhja me fushat e tjera dhe me tema
Reform”, Akti i Përfaqësimit të Popullit, ndërkurrikulare:TIK; Arte, Shoqëria dhe
Ligji i arsimit. mjedisi, Gjuhët dhe komunikimi.
Burimet::Teksti, harta, Enciklopedi, materiale nga interneti
https://www.youtube.com/watch?v =UWUsjoD1eqw&feature=shar
http://www.fashion-era.com/rational_dress.htm
https://en.wikipedia.org/wiki/Reform_Act_1867
https://en.wikipedia.org/wiki/Elementary_Education_Act_1870
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: Punë në grupe, punë individuale, punë në dyshe
Zhvillimi i mësimit:
Hapi I:Ndahet klasa në dy grupe. Çdo grupi i jepet të lexojë nga dy burime që gjenden në
tekstin mësimor. Pasi lexojnë burimet nxënësit duhet t’u përgjigjen pyetjeve në tekst për
secilin burim.
Grupi I. ( Burimi 1)Pse u përkrah nga të gjitha vendet reforma e pensionit? - A mendon se
reforma e pensioneve ishte kyçi i suksesit të Bismarkut dhe i dha popullaritet? - Edhe pse
njerëzit nuk mund të jetonin aq gjatë përsëri ajo mbeti reformë shumë e mirëpritur. Diskuto
rreth kësaj reforme.
(Burimi 3)
A mendon se ligji ishte i përparuar për kohën? Jep argumentin tënd. - A mund të quhet
demokratik ky ligj? Argumento përgjigjen. - Pse gratë ende nuk kishin të drejta sociale?
38
Grupi II. Burimi 2. Përshkruaj veshjen e femrës angleze mbështetur në figurën 2.- Pse
mbretëresha Viktoria mbështeti “dress reform”? - Reforma në veshje i jepte gruas më shumë
pushtet. Diskuto në dyshe e më pas në grupe lidhur me këtë konstatim. - Argumento pse kjo
lëvizje u përhap edhe në vende të tjera perëndimore?
Burimi 4.Pse ishte domosdoshmëri shmangia e punës së fëmijëve? -Cila ishte arsyeja që edhe
pas reformës së vitit 1870 fëmijët vazhdonin të punonin? - A mendon se ishin kushtet
ekonomike që i detyronin fëmijët të punonin? - Jep shpjegimin tuaj mbi parrullën: 8 orë punë,
8 orë argëtim, 8 orë pushim. - Bëj një kërkim mbi frekuentimin e nxënësve në shkollën tuaj. A
ka fëmijë që janë larguar nga shkolla dhe punojnë?
Hapi II: Bëhet prezantimi i punës së grupeve
Hapi III: Kërkohet nga nxënësi që me anë të një vizatimi të paraqesin reformat e burimeve të
tyre.(Mund të zhvillohet një sfilatw me veshje të shek. XIX nw Angli) (veshjet mund tw
shihen nw adresën e mëposhtme)
https://www.google.co.uk/search?q=century+attire.
+XIX+in+Britain&biw=1366&bih=667&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjG9
dGv973OAhWEbxQKHX8KAIoQ_AUIBigB#tbm=isch&q=dress+reform+in+the+19th+cent
ury
Vlerësimi: Për mënyrën e shfrytëzimit të materialit duke u bazuar në kërkesat e dhëna.
Detyrë:Për orën pasardhëse:Zhvilloni një pyetësor me nxënësit e shkollës mbi funksionimin e
demokracisë në shkollë. Pyetësori mund të përmbaje pyetje rreth respektimit të të drejtave të
nxënësve në shkollë dhe komunitet, si liria e fjalës, e besimit, e organizimit, e respektimit të
kulturave të ndryshme, e vendimmarrjes etj. Gjeni në internet letrën që Abraham Linkoln i ka
dërguar mësuesit të djalit të tij, në ditën e parë të
shkollës.http://forumi.shqiperia.com/threads/letra-e-abraham-lincolnp%C3%ABr-m
%C3%ABsuesen-e-djalit-t%C3%AB-tij.35836/
39
dështosh se të mashtrosh.
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës
kyçe: sipas temës mësimore:
Kompetenca e të nxënit Njeh të drejtat si anëtar i një shoqërie
Zbaton në mënyrë të pavarur udhëzimet për një demokratike.
temë, verpim apo aktivitet ose detyrë që i Pasqyron mënyrën e funksionimit të
kërkohet; demokracisë në shkollë/klasë.
Kompetenca për jetën sipërmarrjen dhe Vlerëson pjesëmarrjen në organizmat
vendimmarrës.
mjedisin.
Zhvillon aftësitë e të menduarit kritik.
Harton hapat që duhet të ndjekë për realizimin e
një kërkimi historik për një ngjarje të dhënë;
Kompetenca dixhitale
Zhvillon kompetenca dixhitale për të gjetur, për
të analizuar, për të komunikuar informacionin
historik; akseson një sërë burimesh dixhitale të
informacionit dhe analizon në mënyrë kritike
këto burime historike.
Fjalë kyçe:shoqëri demokratike, të drejta, Lidhja me fushat e tjera dhe me tema
demokracia në shkollë. ndërkurrikulare:TIK, Shoqëria dhe mjedisi,
gjuhët dhe komunikimi
Burimet:Fletë udhëzuese të drejtat dhe detyrat e nxënësit, rregullore e brendshme e shkollës,
materiale nga interneti;
http://www.gazeta-shqip.com/lajme/2013/09/21/abraham-linkolnishkruan-leter-mesuesit-te-djalit/
https://www.youtube.com/watch
40
Zhvillimi i mësimit:
Hapi I:Ndahet klasa në dy grupe dhe çdo grup zgjedh kryetarin e vet.
Hapi II
Grupi I: Mund të punojë me letrën e Linkolnit drejtuar mësuesit të djalit të vet në ditën e parë të
shkollës, duke iu përgjigjur pyetjeve të tilla si: - A mendon se këshillat e Linkolnit janë aktuale edhe
sot? - Cila nga këshillat drejtuar mësuesit vlerësoni më shumë? Pse? - A mendon se kjo letër mund të
shërbejë si mesazh për mësuesit sot? - Çfarë do t’i shkruanit ju mësuesit nëse do të ishit në vendin e
Linkolnit? Hartoni një letër për mësuesin tuaj.
Grupi II: Mund të punojë me seleksionimin dhe rezultatet e grumbulluara nga fletë-anketa e zhvilluar
me nxënës të shkollës. Mund të hartojë një tabelë me ndihmën e mësuesit ku të vendosen rezultatet e
intervistave. Pasi janë studiuar përgjigjet e marra, nxënësit duhet të hartojnë një listë me problemet e
hasura në shkollë në drejtim të respektimit të të drejtave të tyre. Mund të hartojnë edhe një letër
drejtuar drejtorisë së shkollës në lidhje me zgjidhjen e këtyre problemeve.
Hapi III Bëhet prezatimi dhe vlerësimi i rezultateve të punës së të dy grupeve.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për përgjigjet e dhëna, kërkimin në internet, dhe mendimet e dhëna.
Detyrë:shkruani një ese me temë:Në shkollë,është shumë më e ndershme të dështosh se të
mashtrosh. (Abraham Linkoln)
41
kompetencave kyçe: fushës sipas temës mësimore:
Kompetenca qytetare - Identifikon në hartën e botës
Zhvillon kompetencën qytetare për të shtrirjen e perandorive koloniale.
shqyrtuar në mënyrë kritike sjelljet - Liston shkaqet që nxitën
kolonizimin.
motivet dhe veprimet e njerëzve në të
- Analizon arsyet që nxitën vendet e
shkuarën që mund të jenë rezultat i zhvilluara për të zgjeruar sundimin
ndryshimit të qëndrimeve shoqërore dhe e e tyre kolonial.
standarteve të ndryshme-
Kompetenca personale
Kupton nëpërmjet kërkimit historic
përvojën e njeriut, marrëdhëniet shkak-
pasojë, rëndësinë historike, ndryshimet
dhe vazhdimësinë që ka pësuar shoqëria
përgjatë kohërave.
Fjalë kyçe:Kolonializëm, perandori Lidhja me fushat e tjera dhe me tema
koloniale, nacionalizmi ndërkurrikulare: Shoqëria dhe mjedisi,
Gjuhët dhe komunikimi,
Burimet:teksti mësimor, harta të botës,
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:World_1914_empires_colonies_territory.PNG
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:Punë në grupe, pune individuale, punë në dyshe.
Zhvillimi i mësimit:
Hapi I:Kërkohet nga nxënësit të kujtojnë mësimin 5 tematika 1: Rrjedhojat e zbulimeve
gjeografike. Pyeten nxënësit: Si lindën perandoritë koloniale. Cilat ishin vendet që u
kolonizuan dhe vendet kolonizatore?
Hapi II: Ndahet klasa në tre grupe dhe çdo grupi u jepet harta e Afrikës, Azisë, Amerikave
dhe u kërkohet pasi kanë lexuar mësimin të identifikojnë në hartë territoret e kolonizuara duke
u bazuar në lëgjendat e hartave.
Hapi III: Lexohet çështja e dytë: Etja për kolonizim dhe pyeten nxënësit:
- Cilat ishin arsyet që nxitën kolonizimin?
- Si ndikuan përfitimet ekonomike në nxitjen e kolonizimit?
- Po nacionalizmi? Po problemet sociale?
Hapi IV:Diskutohen përgjigjet dhe punohet me rubrikën në tekst Pas Leximit.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për përgjigjet e dhëna, kërkimin në internet, dhe mendimet e
dhëna.
Detyrë:Bëj një përshkrim të shkurtër me 4 fjali, të personazhit në fig. 4 në tekstin mësimor.
42
Shoqëria dhe III
mjedisi
Tematika II:Koha e ndryshimeve thelbësore Situata e të nxënit:
Nëntematika 2.10. SISTEMI KOLONIAL NË Barra e njeriut të bardhë
SHEKULLIN XIX Trashëgo barrën e njerëzve të bardhë;
Tema mësimore 44.Bota pas vendosjes së sistemit Dërgo trashëgimtarët më të mirë që ke;
kolonial Dëboji ata larg në mërgim;Për t’i
shërbyer robërve të tu; Që janë të
mbërthyer në parzmore; Që egërsisht
presin me padurim të çlirohen; Por që
qëndrojnë të zymtë; Gjysmë djall dhe
gjysmë fëmijë.
Rudyard Kipling
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyçe: Rezultatet e të nxënit të
Kompetenca e komunikimit dhe të shprehurit kompetencave të fushës sipas temës
Zhvillon tek nxënesit kompetencën e komunikimit mësimore:
për të ndërtuar kompetencat historike për të - Identifikon efektet pozitive te
shqyrtuar, për të analizuar, për të parashtruar pyetje, kolonializmit.
për të argumentuar, për të diskutuar dhe për të - Liston tre rrjedhojat negative të
kolonializmit dhe i përkufuzon
komunikuar informacionin historik, koncpetet dhe
ato.
idetë. - Analizon rolin e efekteve
Kompetenca qytetare pozitive dhe negative të
Zhvillon kompetencën qytetare për të shqyrtuar në kolonialzmit në zhvillimet e
mënyrë kritike sjelljet motivet dhe veprimet e mëvonshme të shoqërisë
njerëzve në të shkuarën që mund të jenë rezultat i njerëzore.
ndryshimit të qëndrimeve shoqërore dhe e
standarteve të ndryshme;
43
Zhvillimi i mësimit:
Hapi I:Stuhi mendimesh. Cila ishte shtrirja e perandorive koloniale gjatë shek. XIX?
Hapi II: DRTA Lexim i drejtuar.
Grupi I. 1. Përparimi social-ekonomik
- Cilat ishin rrjedhojat pozitive të kolonizimit për kolonitë?
- Cilat ishin rrjedhojat positive të kolonizimit për vendet kolonizatore?
Rrjeti i diskutimit
Pyetja:A ishin rrjedhojat pozitive të kolonizimit ishin më të mëdha për kolonitë sesa për
vendet kolonizatore?
Ndahet tabela në dy pjesëdhe nxënëst do të japin argumenta për opsionin e tyre nëse
jane pro apo kundër pyetjes së dhënë.
PO JO
44
kafe, pambuk, bakër, qymyr, vaj palme,
hekur, fildish, zink, platin, alumin,
uranium dhe mbi të gjitha miliona njerëz
të rrëmbyer për të punuar si skllevër.
Zhvillimi i mësimit:
Hapi I: Ndahet klasa në grupe dhe çdo grup zgjedh kryetarin e vet.
Hapi II Sistemohen fotot dhe materiali i grumbulluar nga detyra e dhënë nga mësuesi në orën
paraardhëse.
Hapi III
Bazuar në fotot dhe materialet e grumbulluara për vlerat e kolonive për vendet kolonizatore si
dhe për mënyrën e jetesës në koloni, grupet mund të punojnë sipas këtyre drejtimeve;
Grupi I : Marrëdhëniet e vendeve kolonizatore me kolonitë (përshkruhet mënyra se si i
trajtonin vendet kolonizatore kolonitë)
Grupi II: Rëndësia që kishin kolonitë për vendet kolonizatore (ndikimi i kolonive në
zhvillimin ekonomik të vendeve kolonizatore)
Grupi III Realizimi i një fotomontazhi me temë: “Jeta në kolonitë e Afrikës, Azisë dhe
Amerikës Latine”, (foto dhe informacione nga jeta në koloni).
Hapi IV Bëhet prezantimi i punës së bërë nga grupet dhe shfaqet në videoprojektor
fotomontazhi i përgatitur. Vlerësohet puna e bërë.
45
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për burimet që shfrytëzojnë, materialin që përzgjedhin dhe
mënyrën e shfrytëzimit të materialit duke u bazuar në kërkesat e dhëna.
Detyrë:Ese. Jeta në kolonitë.
Fjalë kyçe: luftë për pavarësi, kushtetutë, Lidhja me fushat e tjera dhe me tema
liri, nacionalizëm, bashkim kombëtar, shtet i ndërkurrikulare: Gjeogorafi, arte,
pavarur, revolucion industrial, kolonialiazëm. matematikë, fizikë, gjuhët dhe komunikimi
Burimet:Teksti mësimor Historia 7, materiale nga interneti, Harta,
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: Punë idividuale, Punë në dyshe, Punë në grupe.
46
Zhvillimi i mësimit:
Hapi I:Hapi I. Ndahet klasa në dy grupe.
Grupi I: secili nxënës punon me testin për vetëvelrësim A të paraqitur në tekstin mësimor.
Grupi II: punon me Testin për vetëvlerësim B.
Hapi II. Nxënësit në dyshe dhe më pas në grup, diskutojnë për rezultatet e testit.
Hapi III. Më pas grupet ndërojnë testet me njëri-tjetrin dhe bëjnë vlerësim të punës së kryer.
Hapi IV. Diskutohet për rezultatet e punës.
Lexohet dhe diskutohet eseja e dhënë detyrë në orë paraardhëse me teme: Jeta në kolonitë.
Vlerësimi: Vetëvlerësim, vlerësim i esesë
Detyrë:Përshkruani nëntematikat e zhvilluara me 10 fjali.
c. Xhuzepe Garibaldi
d. Vilhelmi I
a. Italia
b. Gjermania
c. Turqia
d. Austria
47
3. “Akti i emancipimit” u miratua në:
a. Itali
b. Gjermani
c. Turqi
d. Austri
a. XV
b. XIX
c. XVIII
d. XVII
a.Tri parti
c.Dy parti
d.Shumë parti
7. Si rrjedhojë e kolonizimit:
48
B. Cila nga alternativat e mëposhtme është e gabuar?
1. Pasi erdhën në pushtet “Turqit e Rinj”
a. Rishpallën kushtetutën.
a. Austria
b. Turqia
c. Gjermana
d. Rusia
a. Letrare
b. Artistike
c. Muzikore
d. Politike
4. Lëvizja Çartiste
a. Filloi në Angli
b. Filloi në Francë
a. Greqia
49
b. Serbia
c. Rumania
d. Shqipëria
6. Revolucionit II Industrial:
50