CHƯƠNG 1

NHỮNG KIẾN THỨC CƠ BẢN VỀ

NHÀ NƯỚC
1.1.2. KIỂU VÀ HÌNH THỨC
NHÀ NƯỚC
 KIỂU NHÀ NƯỚC

NN XHCN

NN tư sản

NN phong kiến

NN chủ nô
Kiểu Nhà nước là tổng thể các đặc trưng (dấu
hiệu) cơ bản của NN, thể hiện bản chất giai cấp, vai trò,
giá trị xã hội và những điều kiện phát sinh, tồn tại và
phát triển của NN trong một hình thái KT – XH nhất
www.themegallery.com
định.
 KIỂU NHÀ NƯỚC
Sự thay thế các kiểu nhà nước
• Mang tính tất yếu khách quan
• Được thực hiện thông qua một cuộc cách mạng xã hội
• Kiểu nhà nước sau bao giờ cũng tiến bộ và hoàn thiện hơn kiểu nhà
nước trước
• Giữa kiểu nhà nước sau với kiểu nhà nước trước có tính kế thừa.
• Sự phát triển các kiểu NN ở các QG không phải bao giờ cũng theo
con đường tuần tự từ thấp tới cao.
 HÌNH THỨC NHÀ NƯỚC

Hình thức NN là cách thức tổ chức

quyền lực NN và những phương pháp
để thực hiện quyền lực NN.
Gồm 3 yếu tố:
Hình thức Hình thức Chế độ
chính thể cấu trúc chính trị
Nhà nước Nhà nước

Company Logo www.themegallery.com

 HÌNH THỨC NHÀ NƯỚC

a. Hình thức chính thể

Cách thức, trình tự tổ chức quyền lực Nhà

nước ở Trung ương

Mối quan hệ giữa các cơ quan quyền lực Nhà

nước ở Trung ương

Sự tham gia của nhân dân vào việc tổ chức

quyền lực Nhà nước ở Trung ương
 HÌNH THỨC NHÀ NƯỚC

HÌNH THỨC CHÍNH THỂ

Quân chủ Cộng hòa

Company Logo www.themegallery.com

 a. Hình thức chính thể

Chính thể quân chủ là hình thức trong đó quyền

lực tối cao của nhà nước tập trung toàn bộ hay một phần
vào trong tay người đứng đầu nhà nước theo nguyên tắc
thừa kế (thế tập).

Chính thể quân chủ có hai biến dạng là quân chủ

tuyệt đối và quân chủ hạn chế.
 a. Hình thức chính thể

Chính thể cộng hoà là hình thức chính thể trong

đó quyền lực tối cao của nhà nước thuộc về những cơ
quan đại diện được bầu ra trong một thời hạn nhất
định.
Chính thể cộng hoà cũng có hai biến dạng là cộng
hoà quý tộc và cộng hoà dân chủ.
 b. Hình thức cấu trúc Nhà nước

Hình thức cấu trúc nhà nước là sự tổ chức

nhà nước thành các đơn vị hành chính lãnh thổ,
thể hiện mối quan hệ giữa cơ quan nhà nước
trung ương với cơ quan nhà nước địa phương.
 b. Hình thức cấu trúc Nhà nước
NHÀ NƯỚC ĐƠN NHẤT NHÀ NƯỚC LIÊN BANG
- Lãnh thổ duy nhất và chia thành các - Nhà nước được hình thành từ hai
đơn vị hành chính – lãnh thổ trực hay nhiều nhà nước thành viên có chủ
thuộc. quyền.
- Có chủ quyền QG chung duy nhất. - NN liên bang có chủ quyền chung,
Các đơn vị HC lãnh thổ không có chủ mỗi NN thành viên có chủ quyền
quyền QG. riêng theo nguyên tắc hiến định của
NN.
- Có 02 hệ thống cơ quan NN – cơ
- Có một hệ thống các cơ quan NN ở
quan NN Liên bang và cơ quan NN
Trung ương (Nguyên thủ QG, QH,
của từng bang thành viên.
CP, Cơ quan tư pháp) thống nhất.
- Có 02 hệ thống PL – PL của Liên
- Có hệ thống PL thống nhất, có một
bang và PL của từng bang thành viên.
Hiến pháp duy nhất.
VD: Hoa Kỳ, Ấn Độ, Brazin,
VD: Việt Nam, Lào, Campuchia,
Malaixia…
Pháp, Nhật Bản…
 c. Chế độ chính trị
Khái niệm: Chế độ chính trị là tổng thể các cách thức,
phương pháp, phương tiện, thủ đoạn mà các cơ quan
nhà nước sử dụng để thực hiện quyền lực nhà nước.

Có 02 phương pháp cơ bản: phương pháp dân chủ và

phương pháp phản dân chủ, tương ứng với hai phương
pháp này có chế độ chính trị dân chủ và chế độ chính trị
phản dân chủ.