- Od momentu ustanowienia, została przyznana po dziś dzień 47 razy, a otrzymało ją 76

laureatów

- W 1982 roku pełnił funkcję doradcy gospodarczego w administracji prezydenta

Ronalda Reagana
W czasie kampanii wyborczej prowadzonej przez Billa Clintona
w 1992 roku był jego doradcą. Znamienne jest, Ŝe po wygranej Clintona nie
otrzymał Ŝadnego stanowiska w Białym Domu. W roku 2008 wsparł w kampanii
prezydenckiej Hillary Clinton, ubiegającą się o nominację z ramienia partii
demokratycznej.

- uzyskanie w 1991 roku medalu im. J.B. Clarka – nagrody

przyznawanej co dwa lata dla ekonomistów poniŜej 40-go roku Ŝycia w uznaniu za
ich wkład w rozwój badań z zakresu ekonomii.

-2008 nobel

-jest jednym z przedstawicieli tzw. nowej ekonomii keynesowskiej. Do

największych osiągnięć tej szkoły zalicza się wniesienie nowych elementów
teoriopoznawczych (odnoszących się m.in. do cykli i kryzysów gospodarczych,
gdzie za główne przyczyny niestabilności uwaŜa się wstrząsy popytowe
i podaŜowe).

-potrzebę aktywnej roli państwa w gospodarce i nie pomijają kwestii asymetrii

informacji oraz niedoskonałości rynku10

-m artykule jest
sprawienie, Ŝe w analizach ekonomicznych zaczyna być uznawane za istotne
podejście geograficzne (lub geograficzno-przyrodnicze). Podejście to było obecne
w pracach A. Smitha i J. S. Milla, później było ignorowane, aŜ do momentu, gdy
P. Krugman przywrócił naleŜną mu rangę. Stwierdził on, iŜ lokalizacja
geograficzna, w której główną rolę odgrywają klimat i moŜliwości komunikacyjne
jest podstawowym czynnikiem wpływającym na organizację oraz efektywność
gospodarki. Lokalizacja geograficzna ma być motorem rozwoju społeczeństw oraz
kształtować charakter ich instytucji gospodarczych, przez co uzasadnione staje się
scalenie podejścia geograficznego z historyczno-instytucjonalnym w podejście
geograficzno-historyczne11
.
-konomii. P. Krugman jawi się jako zwolennik umiarkowanej inflacji, mającej podtrzymywać
konsumpcję i wzrost gospodarczy. Zaleca prowadzenie aktywnej polityki wtłaczania pieniędzy w system
bankowy. W walce z bezrobociem i uchronienia gospodarki przed recesją nakazuje wykorzystanie
instrumentów fiskalnych oraz czynników wzrostu skumulowanych w danym regionie, w myśl tej ostatniej
zasady nie popiera importu kapitału.

RozwaŜając główne sfery zainteresowań Krugmana moŜna wyróŜnić

przedstawione poniŜej obszary:

1.Teoria handlu międzynarodowego

- Zjawisko handlu wewnątrzgałęziowego polega na

równoczesnym eksportowaniu i importowaniu przez dany kraj towarów podobnych
do siebie z punktu widzenia cech uŜytkowych. Zgodnie z funkcją popytu
Dixita-Stiglitza rosnąca ilość odmian poszczególnych dóbr ma prowadzić do
wzrostu satysfakcji konsumentów.

-W celu zmniejszenia kosztu jednostkowego wytwarzanego produktu

zwiększają oni produkcję zaspokajając popyt nie tylko na rynku krajowym, ale
równieŜ na rynkach zagranicznych. Dzięki nastawieniu współczesnych
konsumentów na towary o duŜej róŜnorodności moŜliwa jest produkcja towarów
podobnych do siebie, ale nie identycznych, przez co na rynku funkcjonuje wiele
rywalizujących ze sobą dostawców

2. geografia ekonomiczna

-Geografia ekonomiczna jest dziedziną wiedzy próbującą znaleźć odpowiedź na

pytania odnośnie przyczyn podziału dostępnych zasobów czynników wytwórczych
(głównie: kapitału i pracy) pomiędzy kraje i regiony.

-uŜył pojęć korzyści ze skali, konsumenckiej preferencji róŜnorodności i kosztów

transportu. Według niego konsumenci (i pracobiorcy w jednym) preferują
osiedlanie się w miejscach o wysokim zaludnieniu, gdzie moŜna się spodziewać
wyŜszych płac realnych dzięki korzyściom ze skali. Natomiast czynnikiem
decydującym o rozmieszczeniu kapitału jest porównanie korzyści ze skali
z kosztami transportu towarów

-Relacje między nimi kształtują procesy koncentracji i dekoncentracji

działalności gospodarczej. Powstawanie ogromnych aglomeracji miejskich ma być
spowodowane przewagą korzyści ze skali nad kosztami transportu. Odwrotna
sytuacja ma być sprzyjająca bardziej równomiernemu rozmieszczeniu zasobów
pracy i kapitału

3. Kryzysy walutowe

- Jest on autorem koncepcji kryzysu walutowego pierwszej generacji, który funkcjonuje od czasu
ukazania się jego artykułu w 1979 roku. Podstawową przyczyną powstania takiego kryzysu jest
czynnik wewnętrzny – np. niewłaściwa polityka fiskalna.
- . Model kryzysu drugiej generacji wiązany jest z M. Obstfeldem (współpracownikiem P.
Krugmana), kryzys tego rodzaju jest wywoływany przez czynnik zewnętrzny w postaci ataku
spekulacyjnego. Kryzysy trzeciej generacji (model eklektyczny) są wywoływane przez czynniki
wewnętrzne (mogą więc wynikać np. z sytuacji sektora bankowego).

- Zapobieganie kryzysom pierwszej i drugiej generacji moŜe odbywać się poprzez prowadzenie
odpowiedniej polityki pienięŜnej, fiskalnej i kursowej. Prawdopodobieństwo wystąpienia kryzysu
trzeciej generacji moŜna ograniczyć przez zapewnienie sprawnego działania instytucji nadzoru
bankowego14 .

4. Zagadnienia międzynarodowej konkurencyjności przedsiębiorstw i gospodarek narodowych

- P. Krugman obserwując obniŜenie się konkurencyjności gospodarki Stanów Zjednoczonych

napisał artykuł pt. Konkurencyjność; niebezpieczna obsesja (tyt. oryg. Competitiveness: A
Dangerous Obsession), w którym zawarł kontrowersyjną po dziś dzień tezę, Ŝe w skali
międzynarodowej nie konkurują ze sobą poszczególne kraje (jak to się powszechnie sądzi) a
działające na ich obszarach róŜnego rodzaju przedsiębiorstwa, uczestniczące w walce o zyski i
udziały w rynkach. Wraz z innym amerykańskimi ekonomistami rozwinął on teoretyczne
podstawy tzw. strategicznej polityki handlowej, polegającej na tworzeniu w danym kraju
uwarunkowań pozwalających na maksymalizację dla tego kraju korzyści z wymiany
międzynarodowej. Korzyści takie moŜliwe mają być do osiągnięcia dzięki działaniom rządu,
dąŜącym do zabezpieczenia dla danego kraju wyŜszych dochodów (nazwanych „rentami
ekonomicznymi”) celem wykorzystania ich w innych, mniej opłacalnych zastosowaniach,
jednakŜe przynoszących społecznie pozytywne skutki. Koncepcje te zostały później rozwijane,
głównie w Stanach Zjednoczonych, przy wykorzystaniu tzw. teorii gier15 .

5. Problemy międzynarodowej integracji gospodarczej

- P. Krugman stwierdził, Ŝe działania prowadzące do wprowadzenia wspólnej waluty, polegające

na usunięciu barier handlowych prowadzą do przestrzennej koncentracji wytwarzania, co z kolei
ułatwia powstawanie wstrząsów asymetrycznych16 .

6. dorobek naukowy

-autorem lub redaktorem naukowym dwudziestu trzech ksiąŜek oraz ponad dwustu artykułów
naukowych, z czego większość z nich dotyczy handlu międzynarodowego i finansów
 - JuŜ w 1979 roku opublikował w którym zawarł elementy nowej teorii handlu, pozycję tę moŜna
uznać za kamień milowy na jego drodze do Nagrody Nobla jako zarodek nowej teorii, którą w
przyszłości nazwano „Nową Geografią Ekonomiczną”

O artykule: P. Krugman analizował przyczyny i skutki ograniczenia handlu międzynarodowego

wskutek m.in. wysokich kosztów transportu. ZałoŜył, Ŝe jeśliby dwa kraje były identyczne, to
posiadałyby taki sam poziom dobrobytu. Gdyby jednak jeden z nich posiadał nieznacznie większą
liczbę ludności niŜ drugi, to płace rzeczywiste byłyby w nim równieŜ większe, powodem czego
byłyby moŜliwości wykorzystania przez firmy ekonomii skali (korzyści skali) w kraju bardziej
zaludnionym. Dzięki temu konsumenci kraju bardziej zaludnionego otrzymują niŜsze ceny i/lub
większą róŜnorodność podaŜy dóbr, efektem czego jest wzrost ich dobrobytu. W następstwie
tego będą migrować do niego konsumenci z kraju o niŜszej liczbie ludności, liczba mieszkańców
będzie dalej rosła, a wraz z nią będzie postępował wzrost płac rzeczywistych i dostępności dóbr.
To z kolei znów zwiększy migrację i tak dalej18 .

- W ksiąŜce Makroekonomia P. Krugman przedstawił m.in. stan współczesnej ekonomii, czyli

charakter konsensusu zawartego przez podstawowe nurty ekonomii, do których zaliczył:
makroekonomię klasyczną (tu równieŜ umieścił nową ekonomię klasyczną), makroekonomię
keynesowską, monetaryzm oraz nową ekonomię keynesowską.

-Największą ilość kontrowersji wśród ekonomistów reprezentujących wymienione nurty

wywołują zagadnienia dotyczące podstawowych kwestii polityki makroekonomicznej: -
uŜyteczność ekspansywnej polityki pienięŜnej w zwalczaniu recesji, - skuteczność ekspansywnej
polityki fiskalnej w pokonywaniu recesji, - efektywności polityki fiskalnej i (lub) pienięŜnej w
redukcji bezrobocia w długim okresie, - moŜliwości wykorzystania polityk: fiskalnej oraz
pienięŜnej w sposób dyskrecjonalny20 .

- Kryzys ekonomiczny, wobec którego świat stanął w 2008 roku sprawił, Ŝe słyszalna stała się
krytyka neoliberalnej ekonomii M. Friedmana i zachwiało się przekonanie o nieomylności rynków
i szkodliwej interwencji państwa. Na tym tle dostrzeŜono głos P. Krugmana, który od dawna
zapowiadał moŜliwość wybuchu kryzysu spowodowanego m.in. bezrefleksyjną deregulacją
sektora bankowego oraz bezkrytycznego znoszenia barier handlowych na rynkach finansowych.
Głos ten stał się jednym z najbardziej opiniotwórczych, zaś wydaną w 2007 roku ksiąŜkę
(bestseller w Stanach Zjednoczonych) pt. The Conscience of a Liberal (Sumienie liberała) uznano
za fundamentalną krytykę neoliberalizmu i neokonserwatyzmu. W ksiąŜce tej P. Krugman
przewiduje wystąpienie powaŜnego kryzysu gospodarczego spowodowanego przez
występowanie w społeczeństwie amerykańskim skrajnych nierówności ekonomicznych.
PrzezwycięŜenie tego kryzysu ma być moŜliwe dzięki zastosowaniu współczesnej formy
interwencjonizmu państwowego, analogicznego jak New Deal w latach 30-tych XX wieku, tym
razem jednak ponadnarodowego21 .

- dokonał analizy kryzysów finansowych, które w ostatnich kilkunastu latach wystąpiły w gospodarce
światowej. Jako głównego winowajcę wskazuje w wymienionej ksiąŜce właśnie doktrynę neoliberalną i
wiarę w bóstwo wolnego rynku. W krytyce neoliberalizmu wtórują mu inni nobliści (J.E. Stiglitz i G.
Akerlof). Reprezentanci szkoły chicagowskiej nie pozostają Krugmanowi dłuŜni. I tak np. profesor
finansów J. H. Cochrane zarzuca Paulowi Krugmanowi nadmierną i bezkrytyczną wiarę w
interwencjonizm państwowy. Spór ten wydaje się uzasadniać konieczność zmiany paradygmatu w
ekonomii22. Natomiast sama krytyka jednostronności doktryny neoliberalnej, ze wskazaniem na
konieczność holistycznego podejścia w kształtowaniu ustroju gospodarczego wskazuje na wyraŜoną
pośrednio aprobatę P. Krugmana dla społecznej gospodarki rynkowej23 .