Metody I Narzędzia Opisu Systemów Gospodarczych: Ćwiczenia 1

Metody i narzędzia opisu
systemów gospodarczych
ćwiczenia 1
Kontakt: patryk.wierzbowski@ug.edu.pl
mgr Patryk Wierzbowski
Katedra Logistyki
Wydział Ekonomiczny
Uniwersytet Gdański
Jak będzie wyglądał przedmiot?
Zaliczenie na ocenę-ćwiczenia! Egzamin z części wykładowej.

Ocena będzie składała się z dwóch czynników:
• ocena z części ze statystyki opisowej (kolokwium),
• ocena z części z projektu w programie ARIS (modelowanie i analiza
procesów) ,
• średnia arytmetyczna tych dwóch ocen (obie muszą być pozytywne),
• aktywność na zajęciach, bardzo ważna, bonus do oceny (dla najbardziej
aktywnych osób).
Metody i narzędzia opisu systemów gospodarczych – ćwiczenia, © Patryk Wierzbowski, Uniwersytet Gdański
Statystyka – metody statystyczne
Narzędzie, które pomaga opisać otaczającą nas rzeczywistość oraz pomóc

nam ją lepiej zrozumieć.
Służą do:
• Opisu przebiegu zjawisk oraz procesów,
• Oceny związków między zjawiskami,
• Przewidywania następstw podejmowanych decyzji.
Niezbędne do ich użycia jest posiadanie danych: pochodzących z

pomiarów, rejestracji bądź ewidencji, dotyczących osób, przedmiotów lub
zdarzeń.
Opis statystyczny
To liczbowy opis zastanej rzeczywistości
Opis tabelaryczny – szeregi, tablice

Opis graficzny – wykresy
Opis parametryczny – charakterystyki liczbowe
opisujące prawidłowości (parametry)
Dziedzina statystyki zajmująca się metodami opisu nosi nazwę

statystyki opisowej.
Cel: uzyskanie informacji na temat zbiorowości

Wnioskowanie statystyczne
• Wnioskowanie statystyczne:
Odnosi się do metod, których celem jest uogólnienie wyników badań nad
częścią zbiorowości (próbą) na całą analizowaną zbiorowość (populacje),
z której próbę wylosowano.
Wnioskowanie to wchodzi w zakres statystyki matematycznej.
• Statystyka opisowa:
To dyscyplina, która zajmuje się metodami jak gromadzić, opracowywać,
prezentować i analizować dane liczbowe.
Dane te dotyczą badanych zbiorowości osób, rzeczy lub zdarzeń.
Statystyka opisowa
Można wyróżnić trzy podstawowe grupy metod analizy, które odnoszą się
do opisu
1. struktury zbiorowości – określenie: przeciętnego poziomu zbiorowości
(tendencja centralna), dyspersji, asymetrii oraz koncentracji
2. współzależności – analizując korelację oraz regresję
3. zmian zjawisk w czasie – analiza indeksowa oraz analiza składników

szeregów czasowych, trend, wahania okresowe i przypadkowe
Badanie statystyczne
To zespół czynności jakie należy wykonać, aby uzyskać informacje

charakteryzujące badaną przez nas zbiorowość, używamy do tego metod
statystycznych.
Badania klasyfikuje się według następujących kryteriów:

• zakresu obserwacji badanych jednostek: pełne, częściowe,
• częstotliwości: ciągłe, okresowe, doraźne,
• zasięgu przestrzennego: międzynarodowe, krajowe, regionalne,
środowiskowe, monograficzne,
• dziedziny badań: społeczne, ekonomiczne, demograficzne, jakości
środowiska naturalnego.
Etapy badania
statystycznego
W. Makać, D. Urbanek-Krzysztofiak,
Metody opisu statystycznego, Wyd.
UG, Gdańsk 2004, s. 10.
Kluczowe pojęcia, cz.1
1. Zbiorowość statystyczna – przedmiot badania statystycznego,

obejmować może: osoby, rzeczy lub zdarzenia.
2. Jednostka statystyczna – jeden element zbiorowości statystycznej,
osoba rzecz lub zdarzenie.
3. Cecha stała – to wspólna właściwość (identyczna) dla wszystkich
jednostek statystycznych badanej zbiorowości:
• rzeczowa – przesądza o tym, kto lub co jest przedmiotem badania,
• przestrzenna – informacja, skąd pochodzą badanie jednostki,
• czasowa – informacja, z jakiego okresu pochodzą obserwacje.
4. Cechy zmienne – to te właściwości, którymi badane jednostki statystyczne
różnią się od siebie (przyjmują inne wartości/warianty cechy), wyróżniamy:
• cechy jakościowe (opisowe) – dwudzielne, wielodzielne,
• cechy ilościowe (liczbowe) – dyskretne (skokowe) takie, które mogą przyjmować
jedynie skończoną lub przeliczalną liczbę wartości (np. liczba zatrudnionych w
danym przedsiębiorstwie, ilość osób w gospodarstwie domowym) oraz ciągłe, czyli
takie których wartości mogą być dowolnymi liczbami z danego przedziału
liczbowego (np. wiek, wzrost, waga).
5. Skale pomiaru – łączą się z obserwacją cech zmiennych, występuje skala:
• nominalna – jednostki są takie same bądź różne, przypisuje się im jedną z
konkretnych klas (nie wartościując na te lepsze lub gorsze),
• porządkowa - jednostki są takie same bądź różne, można wartościować ich cechy,
• przedziałowa – zbiór możliwych wartości cechy mieści się w zbiorze liczb
rzeczywistych, relacje: równość, różność, większy, mniejszy, porównanie przedziałów,
• ilorazowa (stosunkowa) – mierzona cecha może mieć „naturalny” punkt zerowy
(brak wielkości cechy) lub przyjmować wartości dodatnie, relacje ilorazowe,
wielokrotności oprócz tych z przedziałowej.
6. Rodzaj badania:
• pełne (całkowite, wyczerpujące) – gdy badana jest cała zbiorowość,
• częściowe – gdy badane jednostki są wylosowane z danej zbiorowości
próba, może być reprezentacyjne, monograficzne, ankietowe.
7. Ciągłość badania:
• ciągłe,
• okresowe,
• doraźne.
8. Rodzaj materiału:
• pierwotny,
• wtórny.
9. Rodzaj grupowania:
• typologiczne – głównie dla cechy jakościowej,
• wariancyjne – głównie dla cechy ilościowej.
(UWAGA! Klasyfikacja to ustalenie wariantów cechy, grupowanie to podział
zbiorowości na jednorodne podgrupy pod względem wyróżnianej cechy,
cech.)
10. Szereg statystyczny – uporządkowany materiał statystyczny (może
być pogrupowany według wariantów cechy, określonego kryterium,
nie pogrupowany),
• szczegółowy (wyliczający) – najlepszy dla małych ilości obserwacji,
• rozdzielczy:
▪ strukturalny – dla cech jakościowych,
▪ punktowy – dla cech ilościowych skokowych,
▪ przedziałowy – dla cech ilościowych ciągłych.
Szereg rozdzielczy przedziałowy - wzory
Ilość przedziałów: 𝑘= 𝑛
lub dla bardzo dużych 𝑘 = 1 + 3,322 × log n

zbiorowości:
Rozpiętość przedziałów:
1) Rozstęp:
𝑅 = 𝑥𝑚𝑎𝑥 − 𝑥𝑚𝑖𝑛
2) Rozpiętość przedziału: 𝑐 ≈ (𝑥𝑚𝑎𝑥 − 𝑥𝑚𝑖𝑛 )/𝑘

3) Dolna granica 𝑐
pierwszego przedziału:
𝑥0 = 𝑥𝑚𝑖𝑛 −
2
Szereg rozdzielczy przedziałowy, cz.2
Przeciętna gęstość liczebności – to stosunek

liczebności ( 𝑛𝑖 ), przeciętna liczba danej klasy
rozpiętości do jednostki długości odpowiedniego
przedziału czasowego, jego rozpiętości (𝑐𝑖 ).
𝑛𝑖
𝑔𝑖 =
𝑐𝑖
Prezentacja wyników
Tablice statystyczne
Elementy:
• tytuł,
• główka (nazwy kolumn),
• boczek (nazwy wierszy),
• źródło.
Rodzaje:
• prosta – jedna cecha, jedna zbiorowość,
• złożona – jedna cecha, wiele zbiorowości; wiele cech, jedna
zbiorowość,
• kombinowana – wiele cech, wiele szeregów.
znak umowny objaśnienie, kiedy jest stosowany

kreska - zjawisko nie występuje
0 zjawisko występuje, przyjmuje wartość poniżej 0,5

zero jednostki miary
kropka . brak danych
znak iks x nie wypełnia się, ze względu na układ tablicy
stawiana obok liczby, oznacza zmianę w stosunku
gwiazdka * do okresu poprzedniego
„w tym”
napis nie podaje się wszystkich składników sumy ogólnej
Wykresy statystyczne:
• ukazują prawidłowości lepiej niż tablice,
• mniej dokładne niż tablice.
Powinny:
• mieć atrakcyjną formę,
• być przejrzyste,
• mieć dołączony zwięzły opis.
Elementy:
• tytuł,
• skala (skale),
• legenda,
• źródło.
Rodzaje wykresów:
• punktowe,
• obrazkowe,
• powierzchniowe,
• liniowe (krzywa liczebności,
wielobok liczebności),
• mapowe (kartogram,
kartodiagram),
• złożone (warstwowy, saldowy).
Rodzaje wykresów:
• punktowe,
• obrazkowe,
• powierzchniowe,
kartodiagram),
Rodzaje wykresów:
• punktowe,
• obrazkowe,
• powierzchniowe,
kartodiagram),
Rodzaje wykresów:
• punktowe,
• obrazkowe,
• powierzchniowe,
kartodiagram),
Rodzaje wykresów:
• punktowe,
• obrazkowe,
• powierzchniowe,
kartodiagram),
Rodzaje wykresów:
• punktowe,
• obrazkowe,
• powierzchniowe,
kartodiagram),
Rodzaje wykresów:
• punktowe,
• obrazkowe,
• powierzchniowe,
kartodiagram),
Rodzaje wykresów:
• punktowe,
• obrazkowe,
• powierzchniowe,
kartodiagram),
Metody i narzędzia opisu
systemów gospodarczych
ćwiczenia 1
Kontakt: patryk.wierzbowski@ug.edu.pl
mgr Patryk Wierzbowski
Katedra Logistyki
Wydział Ekonomiczny
Uniwersytet Gdański

Metody I Narzędzia Opisu Systemów Gospodarczych: Ćwiczenia 1

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Metody I Narzędzia Opisu Systemów Gospodarczych: Ćwiczenia 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Metody i narzędzia opisu

Zaliczenie na ocenę-ćwiczenia! Egzamin z części wykładowej.

Narzędzie, które pomaga opisać otaczającą nas rzeczywistość oraz pomóc

Niezbędne do ich użycia jest posiadanie danych: pochodzących z

To liczbowy opis zastanej rzeczywistości

Opis tabelaryczny – szeregi, tablice

Dziedzina statystyki zajmująca się metodami opisu nosi nazwę

Cel: uzyskanie informacji na temat zbiorowości

2. współzależności – analizując korelację oraz regresję

3. zmian zjawisk w czasie – analiza indeksowa oraz analiza składników

To zespół czynności jakie należy wykonać, aby uzyskać informacje

Badania klasyfikuje się według następujących kryteriów:

1. Zbiorowość statystyczna – przedmiot badania statystycznego,

lub dla bardzo dużych 𝑘 = 1 + 3,322 × log n

2) Rozpiętość przedziału: 𝑐 ≈ (𝑥𝑚𝑎𝑥 − 𝑥𝑚𝑖𝑛 )/𝑘

Przeciętna gęstość liczebności – to stosunek

znak umowny objaśnienie, kiedy jest stosowany

0 zjawisko występuje, przyjmuje wartość poniżej 0,5

You might also like