Machine Translated by Google

Có sẵn trực tuyến tại www.sciencedirect.com

Thủ tục - Khoa học xã hội và hành vi 59 ( 2012 ) 71 – 76

Đại hội dạy và học UKM 2011

Kỹ năng giao tiếp của sinh viên đại học

Zanaton Haji Iksana *, Kính trọng Zakariaa, Tamby Subahan Mohd Meeraha ,
thứ năm Osmana ,Denise Koh Choon Liana , Siti Nur Diyana Mahmuda & Pramela Krishb

Khoa Giáo dục, Đại học Quốc gia Malaysia

Một

b
Trường Nghiên cứu Ngôn ngữ và Ngôn ngữ học, Khoa Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Kebangsaan Malaysia

trừu tượng

Kỹ năng giao tiếp là một trong những yếu tố của kỹ năng chung rất cần thiết đối với sinh viên đại học. Trong những năm học đại học, sinh viên chắc

hẳn đã phải đối mặt với những tình huống trong và ngoài giảng đường, nơi họ phải sử dụng kiến thức của mình.

kỹ năng giao tiếp, ví dụ như bài tập nhóm và thuyết trình trên lớp. Vì vậy, mục đích của bài viết này là tìm hiểu

trình độ kỹ năng giao tiếp của sinh viên đại học. Kỹ năng giao tiếp được đo lường thông qua bảng câu hỏi tự điền và đánh giá 10 yếu tố trong kỹ năng

giao tiếp, bao gồm hành vi nói, viết và xã hội. Độ tin cậy của bảng câu hỏi là tốt, với r > 0,08 trong mỗi cấu trúc phụ. Kết quả nghiên cứu này cho

thấy sinh viên đại học đã đạt được kỹ năng giao tiếp tốt. © 2011 do Elsevier Ltd xuất bản. Lựa chọn và/hoặc bình duyệt thuộc trách nhiệm của Giảng

dạy và Học tập UKM © 2011 do Elsevier Ltd

xuất bản. Lựa chọn và/hoặc bình duyệt thuộc trách nhiệm của Giảng dạy và Đại hội UKM 2011.

Learning Congress 2011 Truy cập mở theo giấy phép CC BY-NC-ND.

Từ khóa: Kỹ năng giao tiếp; Kỹ năng chung; giao tiếp xã hội, giao tiếp bằng lời nói và bằng văn bản, sinh viên đại học

1. Giới thiệu

Vai trò của trường đại học trong việc đào tạo sinh viên tốt nghiệp trong các lĩnh vực khác nhau nhằm đáp ứng nhu cầu thị trường không

chỉ tập trung vào thành tích học tập mà còn vào các kỹ năng chung hay “kỹ năng mềm” cần thiết để họ cạnh tranh trên thị trường toàn cầu.

Hơn nữa, các nhà tuyển dụng hiện nay rất coi trọng các kỹ năng và tính cách chung trong việc lựa chọn nhân viên tương lai của họ. Do đó,

các trường đại học địa phương hiện đã nêu rõ ràng các kỹ năng chung như một yêu cầu trong kết quả chương trình kể từ năm 2008, phù hợp

với “chương trình giảng dạy dựa trên hiệu suất” bắt đầu cùng năm.

Kỹ năng giao tiếp là thành phần của các kỹ năng chung được xác định là trọng tâm tại các trường đại học (Kementerian Pengajian Tinggi

Malaysia, 2006). Mặc dù các kỹ năng chung bao gồm một số yếu tố nhưng nghiên cứu này sẽ tập trung vào các kỹ năng giao tiếp. Kỹ năng

giao tiếp rất quan trọng đặc biệt trong quá trình tìm việc làm. Sinh viên mới tốt nghiệp sẽ được kiểm tra khả năng giao tiếp của họ trong

các cuộc phỏng vấn xin việc. Vì vậy, các trường đại học và khoa phải đảm bảo cho sinh viên được trang bị khả năng giao tiếp rõ ràng,

mạch lạc.

* Đồng tác giả. Tel.:+6-019-6004-627; Fax:+6-03-8925-4372 Địa chỉ

email: naim@ukm.my

1877-0428 © 2011 Được xuất bản bởi Elsevier Ltd. Lựa chọn và/hoặc bình duyệt dưới trách nhiệm của Đại hội Dạy và Học UKM 2011
Truy cập mở theo giấy phép CC BY-NC-ND. doi: 10.1016/j.sbspro.2012.09.247
Machine Translated by Google

72 Zanaton Haji Iksan và cộng sự. / Procedia - Khoa học xã hội và hành vi 59 (2012) 71 – 76

có hiệu quả. Bài viết này sẽ thảo luận về các khía cạnh kỹ năng giao tiếp mà sinh viên đại học phải trang bị trước khi tốt nghiệp.

2. Phê bình văn học

Nói chung, giao tiếp có thể được định nghĩa là một quá trình trao đổi thông tin, từ người cung cấp thông tin thông qua các

phương pháp bằng lời nói và phi ngôn ngữ, đến người nhận thông tin. Phương thức giao tiếp phổ biến nhất là bằng lời nói, sử dụng

một ngôn ngữ cụ thể trong đó đó là quy trình hai chiều, với phản hồi về tin nhắn nhận được. Giao tiếp cũng liên quan đến việc

trao đổi ý tưởng, ý kiến và thông tin với một mục tiêu cụ thể. Ngoài giao tiếp bằng miệng, thông tin cũng có thể được trao đổi

bằng ký hiệu hoặc biển báo.

Giao tiếp cũng được định nghĩa là việc chia sẻ và đưa ra ý nghĩa xảy ra đồng thời thông qua các tương tác mang tính biểu tượng

(Seiler & Beall, 2005). Người ta cho rằng giao tiếp bắt đầu khi một tin nhắn hoặc thông tin được truyền từ người gửi (người nói,

người viết) đến người nhận (người nghe, người đọc) thông qua một công cụ hoặc kênh, và sau đó là người nhận đưa ra phản hồi (mã

hóa và giải thích thông tin; Sulaiman Masri, 1997).

Dựa trên những định nghĩa này, các yếu tố của giao tiếp bao gồm người cung cấp thông tin, thông tin và phản hồi của người nhận và

việc lặp lại các quá trình này sẽ tạo ra sự phát triển kiến thức.

Nghiên cứu trước đây về kỹ năng giao tiếp của sinh viên đại học đã được báo cáo bởi Ihmeideh, Ahmad và Dababneh (2010) và

Cleland, Foster và Moffat (2005). Họ nhận thấy rằng môi trường giao tiếp tích cực mang lại cơ hội cho học sinh học cách giao tiếp
và do đó có kỹ năng giao tiếp tốt hơn. Vì vậy, sinh viên đại học cần được tạo cơ hội giao tiếp để chuẩn bị tốt hơn cho thị trường

việc làm sau khi học. Giao tiếp sẽ hiệu quả hơn nếu người nhận (thông tin) có thể hiểu và thực hành các kỹ năng. Hơn nữa, giao

tiếp sẽ có ý nghĩa hơn nếu các yếu tố thể chất, tinh thần và xã hội được tính đến trong quá trình giao tiếp.

Là một sinh viên đại học đang chuẩn bị bắt đầu sự nghiệp đã chọn, em nên tận dụng cơ hội tham gia bất kỳ hoạt động nào giúp

phát triển kỹ năng giao tiếp ở một khía cạnh rộng hơn và đầy đủ hơn để kỹ năng giao tiếp có thể được phát triển toàn diện. Sinh

viên cần nỗ lực phát triển kỹ năng giao tiếp để có thể thành công trong nghề nghiệp đã chọn (Ihmeideh, et al. 2010). Có nhiều loại

kỹ năng giao tiếp, nhưng nhìn chung nó liên quan đến kỹ năng nói và viết. Mohd Helmi (2005) đề xuất rằng về cơ bản có ba loại giao

tiếp, đó là giao tiếp giữa các cá nhân, giao tiếp quản lý (giao tiếp trong một nhóm) và giao tiếp công cộng (phát biểu).

Quá trình giao tiếp thường bao gồm bốn yếu tố, đó là người nói, người nhận, kênh giao tiếp và phản hồi. Một số nhà nghiên cứu
đã định nghĩa giao tiếp là giao tiếp bằng lời nói, giao tiếp bằng văn bản, giao tiếp phi ngôn ngữ, lắng nghe và đưa ra phản hồi

(Nur'ashiqin Najmuddin, 2010).

Đồng thời, Rodiah Idris (2010) đề xuất rằng giao tiếp là một kỹ năng phi ngôn ngữ, đưa ra phản hồi, trình bày ý tưởng bằng lời

nói và dưới dạng văn bản, thuyết trình và đàm phán để đạt được mục tiêu và nhận được sự hỗ trợ/thỏa thuận. Trong thế giới toàn cầu

hóa của chúng ta, sinh viên đại học cần thành thạo các kỹ năng giao tiếp trong các bối cảnh văn hóa khác nhau (Penbek, Yurdakul,

& Cerit, 2009). Harlak và cộng sự. (2008) đề xuất rằng sinh viên đại học nên được tiếp xúc với các hoạt động có thể phát triển kỹ

năng giao tiếp của họ ngay từ năm đầu tiên tại trường đại học. Do đó, các trường đại học phải cung cấp nhiều hoạt động hơn nữa để

phát triển kỹ năng giao tiếp của sinh viên nhằm đáp ứng những thách thức của thế giới toàn cầu hóa. Vì vậy, mục đích của nghiên

cứu này là điều tra mức độ kỹ năng giao tiếp (kỹ năng nói, viết và xã hội) của sinh viên đại học địa phương.

3. Phương pháp luận

Bảng câu hỏi được phát triển dựa trên tài liệu có sẵn về kỹ năng giao tiếp và thảo luận giữa các nhà nghiên cứu trong nhóm.

Cấu trúc của kỹ năng giao tiếp (kỹ năng nói, kỹ năng viết và kỹ năng xã hội) trong bài viết này được xác định dựa trên các định

nghĩa về giao tiếp đã được thảo luận trước đó. Mỗi cấu trúc được đo lường dựa trên một số cấu trúc phụ được đo lường thực tế bởi

một số mục. Những người tham gia trả lời thang đo likert năm điểm: rất không đồng ý, không đồng ý, hơi không đồng ý, đồng ý và rất

đồng ý. Sau đó, bảng câu hỏi hoàn thiện sẽ được gửi đến ba chuyên gia trong lĩnh vực truyền thông để xác nhận. Sau đó, bảng câu
hỏi đã được xác thực đã được thử nghiệm thí điểm giữa các sinh viên không học năm cuối và Alpha Cronbach của từng cấu trúc và cấu

trúc phụ tương ứng của nó được hiển thị trong Bảng 1.
Machine Translated by Google

Zanaton Haji Iksan và cộng sự. / Procedia - Khoa học xã hội và hành vi 59 (2012) 71 – 76 73

Bảng 1. Alpha Cronbach cho mỗi cấu trúc

Xây dựng Cấu trúc phụ Số hạng mục Alpha

bằng lời nói

-trình bày ý tưởng bằng lời 0,87
Giao tiếp nói -hiểu những gì được nghe 3 4 0,82

Kỹ năng (V) - đưa ra phản hồi 4 0,87

- trình bày - 0,89

Bằng văn bản trình bày ý tưởng dưới dạng văn bản 5 4 0,91
Giao tiếp

Kỹ năng (W) - Đưa ra phản hồi bằng văn bản 5 0,85

Xã hội -Đàm phán để đạt được thỏa thuận 0,88

Giao tiếp -Giao tiếp với mọi người từ các nền 4 4 0,90

Kỹ năng (S) văn hóa khác nhau

-Giao tiếp bằng các ngôn ngữ khác 4 0,81

nhau
- Giao tiếp khiêm tốn 6 0,90
Tổng cộng 43

Alpha Cronbach của mỗi cấu trúc con nằm trong khoảng 0,81 – 0,91. Điều này cho thấy độ tin cậy nội bộ tốt. Bảng câu hỏi được phát cho

tổng số 533 sinh viên năm cuối tại Đại học Kebangsaan Malaysia (UKM) được chọn ngẫu nhiên. Dữ liệu từ bảng câu hỏi được phân tích bằng SPSS

(Phiên bản 11.5). Tần suất, tỷ lệ phần trăm và phương tiện đã được báo cáo cho từng cấu trúc phụ. (Phạm vi trung bình 0-1,67 được phân loại

là kỹ năng thấp; phạm vi trung bình 1,68-3,34 được phân loại là có kỹ năng trung bình và phạm vi trung bình 2,25-5,00 được phân loại là có

kỹ năng tốt.

4. Những phát hiện và thảo luận

Tổng cộng có 533 sinh viên năm cuối của UKM được tuyển dụng vào nghiên cứu này. Các chi tiết về nhân khẩu học của

người trả lời được thể hiện trong Bảng 2.

Bảng 2. Chi tiết nhân khẩu học của người trả lời

Nhân khẩu học Tần số 186 Phần trăm (%)

Tình dục Nam giới 347 34,90

Nữ 20-25 395 65,10

Tuổi tuổi 74,10

> 26 Năm 138 25,89

Trình độ học vấn Đại học 484 91,15

Sau đại học 47 8,85

Kỷ luật Khoa học xã hội 254 47,65

Khoa học 144 27.02

Thuốc 135 25,33

Nhìn chung, tất cả những người trả lời đều đã học tại UKM từ ba đến bốn năm. Họ đã hoàn thành nhiều hoạt động và bài tập khác nhau góp

phần phát triển kỹ năng giao tiếp của mình, được nhà trường và từng giảng viên lên kế hoạch rõ ràng hoặc ngầm định. Vì vậy, học sinh cần

thể hiện kỹ năng tốt ở tất cả các cấu phần phụ của kỹ năng giao tiếp. Hình 1 cho thấy mức độ kỹ năng trong từng cấu phần phụ của kỹ năng

giao tiếp.
Machine Translated by Google

74 Zanaton Haji Iksan và cộng sự. / Procedia - Khoa học xã hội và hành vi 59 (2012) 71 – 76

Hình 1. Mức độ kỹ năng giao tiếp của từng hạng mục

4.1 Giao tiếp bằng lời nói

Nghiên cứu này tập trung vào kỹ năng giao tiếp bằng lời nói, kỹ năng viết và kỹ năng xã hội. Dựa vào Hình 1, có thể kết luận rằng sinh

viên năm cuối của UKM có kỹ năng giao tiếp tốt, với điểm trung bình dao động từ 3,89 đến 4,09. Nhìn vào các cấu trúc phụ, kỹ năng xã hội có

điểm cao nhất, tiếp theo là kỹ năng giao tiếp bằng lời nói và kỹ năng viết. Khoảng 20,0 – 27,3% số người được hỏi được đánh giá có kỹ năng

nghe, viết, trình bày và đưa ra kết luận kém khi giao tiếp với người khác.

Kỹ năng giao tiếp bằng lời nói có thể được phát triển và nuôi dưỡng thông qua các hoạt động như thuyết trình, thảo luận mở trong lớp hoặc

nhóm. Hơn nữa, kỹ năng giao tiếp bằng lời nói cũng có thể được thực hành bên ngoài lớp học thông qua các cuộc phỏng vấn. Cấu trúc phụ “trình

bày ý tưởng bằng lời nói” có điểm trung bình thấp nhất (3,89) so với các cấu trúc phụ khác mặc dù đây phải là kỹ năng được học sinh sử dụng

nhiều nhất trong các buổi hướng dẫn, thảo luận nhóm và thuyết trình.

Giao tiếp bằng lời nói cần có hai bên cùng làm việc, một bên trình bày ý kiến của mình, bên kia phải lắng nghe và đưa ra phản hồi. Kỹ

năng này cũng không có điểm trung bình quá cao (3,90). Kỹ năng nghe có thể được thể hiện dưới dạng thể hiện sự quan tâm và chú ý đến những

gì đang được nói mặc dù không nhất thiết phải thể hiện sự đồng tình.

Học sinh cần thể hiện sự sẵn sàng lắng nghe và chú ý khi người khác đang nói và thuyết trình. Nhờ đó, họ sẽ có thể nhớ những gì đã được trình

bày, xác định các vấn đề chính và hiểu ý nghĩa của những gì đã được trình bày. Người nghe cũng phải có khả năng đánh giá cao những suy nghĩ

và cảm xúc của người đưa ra thông tin.

Thuyết trình là một hoạt động học thuật được sử dụng thường xuyên trong lớp học. Kết quả cho thấy sinh viên có thể thuyết trình một cách

tự tin bằng cách sử dụng các công nghệ hiện nay. Ngoài ra, người thuyết trình cần phải có kỹ năng nói trước công chúng.

4.2 Giao tiếp bằng văn bản

Kỹ năng giao tiếp bằng văn bản có điểm trung bình cao (3,94). Khía cạnh kỹ năng giao tiếp này được phát triển thông qua việc hoàn thành

các bài tập và báo cáo bằng văn bản thông qua chương trình học tập tại trường đại học. Kỹ năng giao tiếp bằng văn bản tốt được đo lường thông

qua sự rõ ràng của văn bản, tính mạch lạc của lập luận, sử dụng các câu đơn giản, dễ hiểu và viết theo phong cách viết học thuật. Giao tiếp

bằng văn bản cũng có sự tham gia của hai bên, người nhận đưa ra phản hồi nhưng không nhất thiết phải giao tiếp cùng một lúc. Cho
Machine Translated by Google

Zanaton Haji Iksan và cộng sự. / Procedia - Khoa học xã hội và hành vi 59 (2012) 71 – 76 75

phản hồi bằng văn bản có thể được đo lường thông qua khả năng diễn giải một ý tưởng và đưa ra ý nghĩa thông qua tác phẩm viết. Ở cấp đại

học, thông tin bằng văn bản phải bằng nhiều ngôn ngữ, đặc biệt là tiếng Anh và tiếng Bahasa Melayu (BM). Nghiên cứu này cho thấy mức độ

năng lực giao tiếp (nói và viết) bằng tiếng Anh thấp hơn so với năng lực giao tiếp bằng BM [BI (85,10%): BM (92,05%)]. Kết quả này phù

hợp với phát hiện của Masita Misdi et al. (2010), trong đó cô báo cáo rằng trình độ năng lực tiếng Anh của sinh viên tại các cơ sở giáo

dục đại học ở Malaysia là không đạt yêu cầu.

4.3 Giao tiếp xã hội

Cấu trúc thứ ba của kỹ năng giao tiếp là giao tiếp xã hội. Có bốn cấu trúc phụ trong giao tiếp xã hội, đó là đàm phán, ngôn ngữ, văn

hóa và lịch sự. Các cuộc đàm phán trong cấu trúc phụ cần sinh viên có thể thảo luận bằng nhiều ngôn ngữ và môi trường văn hóa khác nhau.

Kiểu giao tiếp này phải được thực hiện một cách khiêm tốn và lịch sự. Điều này có thể được thực hành trong quá trình thảo luận nhóm cho

một dự án hoặc nhiệm vụ nhóm bao gồm các thành viên trong nhóm có nền tảng văn hóa và xã hội khác nhau. Học sinh cần thảo luận và thương

lượng tiến trình của dự án nơi mọi người đều đồng ý. Một kỹ năng quan trọng khác trong khả năng giao tiếp là khả năng bắt đầu một cuộc

thảo luận, có thể đưa ra những lời chỉ trích, hợp tác và có thể đưa ra kết luận ngắn gọn về các cuộc thảo luận. Nghiên cứu này cho thấy

kỹ năng đàm phán vẫn cần được cải thiện ở sinh viên đại học, so với việc xây dựng tiểu văn hóa, ngôn ngữ và sự lịch sự. Giao tiếp xã hội

cũng liên quan đến giao tiếp giữa các cá nhân, đó là khả năng thực hiện các tương tác mặt đối mặt. Kiểu giao tiếp này liên quan đến khả

năng hợp tác và đàm phán với những người có nền tảng khác nhau (Ihmeideh et al. 2010). Kiểu giao tiếp này cũng liên quan đến kỹ năng

quản lý xã hội.

Mặc dù kỹ năng giao tiếp tổng thể của sinh viên đại học là tốt nhưng vẫn có một số khía cạnh chưa đáp ứng được kỳ vọng của các nhà

tuyển dụng tiềm năng (Masitah Misdi, et al. 2010). Vì vậy, các kỹ năng thuộc một số cấu trúc phụ cần được cải thiện. Kỹ năng giao tiếp

cần được trau dồi trong mỗi khóa học và giảng viên phải đóng vai trò quan trọng hơn. Giảng viên phải đưa ra phản hồi mang tính xây dựng

về bài thuyết trình và kỹ năng giao tiếp của sinh viên bất cứ khi nào có thể. Mặt khác, học sinh phải tích cực tham gia vào mọi hoạt động

phát triển kỹ năng giao tiếp của mình.

Ilmeideh và cộng sự. (2010) báo cáo rằng thái độ đối với kỹ năng giao tiếp của sinh viên đại học rất cao. Điều này có nghĩa là các

trường đại học sẽ dễ dàng phát triển kỹ năng giao tiếp hơn thông qua các hoạt động phù hợp. Môi trường giao tiếp tích cực tạo cơ hội cho

học sinh thực hành kỹ năng giao tiếp và tham gia học tập tích cực. Với điều này, giảng viên nên tạo ra càng nhiều hoạt động học tập càng

tốt để tạo cơ hội cho sinh viên thực hành và rèn luyện kỹ năng giao tiếp của mình.

5. Kết luận

Cấu trúc và cấu trúc phụ của kỹ năng giao tiếp là những kỹ năng mà sinh viên nên trang bị cho mình trước khi bước vào thế giới làm

việc. Ba kỹ năng này có thể được kết hợp và đưa vào quá trình học tập. Học sinh không chỉ được phát triển kỹ năng giao tiếp thông qua các

cuộc thảo luận và thuyết trình trong lớp mà còn được làm quen với các tình huống giao tiếp trong thế giới thực. Vì vậy, tất cả chúng ta

phải tiếp tục nỗ lực và cải thiện bản thân để giúp sinh viên đại học phát triển và rèn luyện các kỹ năng giao tiếp cần thiết cho sự phát

triển nghề nghiệp trong tương lai của họ.

Sự nhìn nhận

Chúng tôi xin cảm ơn Đại học Kebangsaan Malaysia đã cung cấp tài trợ nghiên cứu UKM-PTS-125-2010.

Người giới thiệu

Cleland, J., Foster, K., & Moffat, M. (2005). Thái độ của sinh viên đại học đối với việc học kỹ năng giao tiếp khác nhau tùy theo năm học

và giới tính. Giáo viên Y khoa, 27(3), 246-251.

Harlak, H., Gemalmaz, A., Gurel, FS, Dereboy, C., & Ertekin, K. (2008). Đào tạo kỹ năng giao tiếp: Ảnh hưởng đến thái độ đối với

kỹ năng giao tiếp và xu hướng đồng cảm. Giáo dục sức khỏe: Thay đổi trong học tập và thực hành, 21(2).
Machine Translated by Google

76 Zanaton Haji Iksan và cộng sự. / Procedia - Khoa học xã hội và hành vi 59 (2012) 71 – 76

Ihmeideh, FM, Ahmad, A., & Al-Dababneh, KA (2010). Thái độ đối với kỹ năng giao tiếp của giáo viên sinh viên tại các trường đại học công lập

Jordan. Tạp chí Giáo dục Giáo viên Úc, 35, 1-11.

Bộ Giáo dục Đại học. (2006). Mô-đun phát triển kỹ năng mềm cho các tổ chức giáo dục đại học

Malaysia. Nhà xuất bản Đại học Putra Malaysia.

Nur'ashiqin Najmuddin. (2010). Công cụ kỹ năng chung cho sinh viên dự bị đại học dựa trên đánh giá của giảng viên. Một luận án không

xuất bản, Tiến sĩ Triết học, Khoa Giáo dục, Đại học Kebangsaan Malaysia.

Masita Misdi, Mohammad Pauzi Mokhtar, Mohamad Ali & Mohd Yusop Hadi. (2010). Tầm quan trọng của các yếu tố kỹ năng giao tiếp của sinh viên

Xây dựng dân dụng theo nhu cầu của người sử dụng lao động.

Mohd. Helmi Abd Rahman. (2005) Kỹ năng giao tiếp. Trong Phát triển chuyên môn của học thuật, do Siti Rahaya Ariffin, Shahrir biên tập

Abdullah và Abd. Ghafur Ahmad. Malaysia: Trung tâm Phát triển Học thuật.

Penbek, S., Yurdakul, & D., Cerit, AG (2009). Năng lực giao tiếp liên văn hóa: Một nghiên cứu về sự nhạy cảm liên văn hóa của sinh viên đại học

dựa trên trình độ học vấn và kinh nghiệm quốc tế của họ. Kertas kerja ini telah dibentangkan di Hội nghị Châu Âu và Địa Trung Hải về Hệ thống

Thông tin 2009.

Rodiah Idris. (2010). Kiểm tra các đặc tính tâm lý và sự phát triển của tiêu chuẩn kỹ năng hành chính chung. Một luận án không

xuất bản, Tiến sĩ Triết học, Khoa Giáo dục, Đại học Kebangsaan Malaysia.

Seiler, WJ, & Beall, ML (2005). Giao tiếp: Tạo kết nối (thứ 6. ed). Boston: Allyn & Bacon.

Sulaiman Masri. (1997). Phương tiện và Truyền thông bằng tiếng Mã Lai. Malaysia: Fajar Bakti.