Podstawy zarzadzania część 1

• Zarządzanie to zbiór działań zmierzających do osiągnięcia określonego celu związanego z interesem (potrzebą) danego
przedmiotu zarządzania, realizowanych w następującej sekwencji: planowanie (wybór celów i sposobów ich osiągania oraz precyzowanie
stosownych zadań i terminów ich wykonania); organizowanie (przydzielanie i zapewnianie zasobów, niezbędnych do realizacji
zaplanowanych działań, w sposób gwarantujący skuteczność i sprawność zarządzania); przewodzenie (kierowanie, motywowanie do
współpracy w trakcie realizacji zadań); kontrolowanie (stała obserwacja postępów i podejmowanie korygujących decyzji)
• Zarządzanie to zestaw działań (obejmujący planowanie i podejmowanie decyzji, organizowanie, przewodzenie tj.
kierowanie ludźmi, i kontrolowanie), skierowanych na zasoby organizacji (ludzkie, finansowe, rzeczowe i informacyjne) i wykonywanych z
zamiarem osiągnięcia celów organizacji w sposób sprawny (wykorzystujący zasoby mądrze i bez zbędnego marnotrawstwa) i skuteczny
(podejmujący właściwe decyzje i z powodzeniem wprowadzający je w życie)

Funkcje zarządzania

Zarządzanie obejmuje 4 typy działań:

1. Planowanie (określenie celów organizacji i decydowanie o najlepszym sposobie ich osiągania, podejmowanie
decyzji, określenie trybu działania)- rezultatem jest plan decydujący o skuteczności każdego przedsięwzięcia. Zawiera on:
 Określenie celu ( co mamy osiągnąć)
 Zasobów koniecznych do realizacji tego celu
 Terminów, harmonogramówsa
 Punktów (w czasie i przestrzeni) sprawdzania wyników działań planowania oraz miar i metod sprawdzania
2. Organizowanie ( koordynacja działań i zasobów, określanie najlepszego sposobu grupowania działań i zasobów)
– zespół działań do osiągnięcia celów ( budowa struktury organizacji odpowiedniej do strategii rozwoju, podział odpowiedzialności,
kompetencji, zadań i władzy zgodnej z celem i przyjętą strategią operacyjną, zapewnienie i rozmieszczenie zasobów ludzkich koniecznych
do zarządzania wszystkimi zasobami organizacji, zapewnienie dostosowania organizacji do zmian, innowacji
3. Motywowanie, przewodzenie - ( kierowanie ludźmi, motywowanie załogi organizacji do pracy w interesie
organizacji) ukierunkowanie procesów wykonawczych na realizację planów (jakość relacji międzyludzkich)
4. Kontrola – (obserwowanie i ocena działań, wprowadzanie do nich korekt dla ułatwienia osiągania celów) ocena
skuteczności w sprzężeniu zwrotnym ( pomiar rezultatów, porównanie ich z wymaganiami(planem), ustalenie niezgodności)
 Wejście X
• Środki techniczne
• Przedmioty pracy Wyjście Y
• Czynniki energetyczne • Wyroby i usługi
• Kapitał • Braki produkcyjne i surowce wtórne
• Czynnik ludzki • Szkodliwe odpady zanieczyszczające
• Informacje środowisko ( ścieki, wyziewy, odpady stałe i śmieci, hałas)
• Informacje o jakości wyrobu, o
faktycznym koszcie własnym, o stanie procesu produkcyjnego,
doświadczenie produkcyjne załogi

Koło Deminga

Opracuj plan działań - określ cele doskonalenia i zidentyfikuj przeszkody. Po

wykonaniu działań sprawdź rezultaty. Gdy są pozytywne, zaplanowane zmiany
wprowadź na stałe do procesu i ciągle poszukuj dalszego doskonalenia

Szkoły zarządzania

- Szkoła ilościowa (organizacja funkcjonuje jak dobra maszyna dobra maszyna, pracownicy wypełniają ściśle zadania traktowani
przedmiotowo)
- Szkoła behawioralna ( główne aktywa organizacji to ludzie, należy ich traktować podmiotowo)
- Nurt integrujący (różne podejścia wzajemnie się uzupełniające)
 Federick. W. Taylor
Taylor - zastosował ścisłe metody badania naukowego.
Prowadził badania i na ich skutek dostosował z łopaty do pracy, dzięki czemu wydajność pracy wzrosła o 40%. Jako
pierwszy wprowadził specjalizację pracy kierowniczej, zamiast ogólnych kierowników.
Współczesne wykorzystanie metod zaproponowanych przez Taylora pozwala zwiększać efektywność wykorzystywanych
narzędzi pracy.
Pracownicy którzy przekraczali ustalone normatywy otrzymywali wyższe się wynagrodzenie.

Hanry L. Gantt
Gantt - współpracownik Taylora. Opracował premiowy system płac oraz graficzne metody planowania i kontroli pracy
w czasie. Harmonogramy przedsięwzięć. Analiza Ścieżki Krytycznej i PERT.

Harrington Emerson
Emerson - w 1912 roku wydał opracowanie „Dwanaście zasad wydajności”
1. jasno określony cel
2. zdrowy rozsądek
3. kompetentną radę
4. dyscyplinę
5. uczciwe postępowanie
6. niezawodne, szybkie, dokładne i parametryczne sprawozdanie
7. porządek w przebiegu działania, czasowy plan
8. wzorce i normy
9. warunki przystosowane
10. wzorcowe metody pracy
11. instrukcje pisemne
12. nagrody za wydajność
Należy wprowadzić wszystkie zasady. Pozwalają one zwiększyć wydajność prowadzonego przedsięwzięcia. Zasady są
uniwersalne i można je wykorzystywać w dowolnej branży.

Henri Fayol
Francuski inżynier H. Fayol, zapoczątkował problematykę struktury organizacyjnej i organizacji pracy kierowniczej.
Opracował 14 zasad zarządzania:
1. podział pracy
2. autorytet
3. dyscyplina
4. jedność rozkazodawstwa
5. jednolitość kierownictwa
 6. podporządkowanie interesów osobistych interesom ogółu
7. właściwe wynagrodzenie
8. centralizacja
9. hierarchia
10. ład
11. stałość personelu
12. ludzkie obchodzenie się
13. inicjatywa
14. zgranie personelu
Warto o tym pamiętać również dziś, ponieważ wiele firm „przegrywa z rynkiem” ze względu na brak jasnej ścieżki celów
przedsiębiorstwa.
Funkcje zarządzania wg H.Fayola
-techniczne, (dotyczące produkcji)
-handlowe, (kupno, sprzedaż)
-wymiana finansowa (poszukiwanie kapitału i jego obrót)
-ubezpieczeniowe, (ochrona majątku i osób)
-rachunkowościowe, (analiza kosztów, statystyki)
-administracyjne (organizowanie, rozkazodawstwo, koordynacjai kontrola).

Max Weber
Weber – twórca biurokracji
Biurokracja - ujęcie w przepisy wszystkich zachowań w organizacji dopuszczalnych - tych, które powinny być
przestrzegane. Tworzy ten model dość sztywną organizację i zabija własną inicjatywę pracowników.
Zasady biurokracji:
• Stałość
• Kompetencja
• Hierarchia urzędowa
• Rozdział pracowników od własności
• Rozdział spraw służbowych i prywatnych
• Kwalifikacje
• Dokumentowanie
• Bezosobowość
 Teoria X i Y
Douglas McGregor
Teoria X
Naukowe zarządzanie
(pesymistyczny i negatywny pogląd na pracowników)
• Lidzie nie lubią pracować i starają się
unikać pracy
• Menadżerowie aby skłonić ludzi do pracy
muszą ich kontrolować, kierować nimi, zmuszać, stosować
kary
• Ludzie wolą by nimi kierować, pragną
unikać odpowiedzialności, mają niewielkie ambicje
Teoria Y
Podejście stosunków międzyludzkich (optymistyczny
pogląd na pracowników)
• Ludzie nie wykazują wrodzonej niechęci
do pracy, praca jest czymś naturalnym
• Ludzie są wewnętrznie zmotywowani do
osiągnięcia celów, do których są przywiązani
• Są przywiązani do nich w stopniu
odpowiadającym osobistym nagrodom, które otrzymują
• W sprzyjających warunkach ludzie dążą
do brania na siebie odpowiedzialności i ją przyjmują
• Ludzie są zdolni do nowatorskiego,
twórczego podejścia do rozwiązywania problemów, są kreatywni
• Ludzie mają potencjał intelektualny, który
w większości organizacji jest wykorzystywany tylko częściowo