T 4.

Rozpuszczalność substancji

1. Rozpuszczanie, a rozpuszczalność.
a) rozpuszczanie – proces fizyczny
b) rozpuszczalność – wielkość fizyczna (matematyczna) określająca maksymalną liczbę gram substancji,
którą można rozpuścić w 100 gramach wody w danej temperaturze.

np. 𝑹𝟔𝟎℃
𝑲𝑵𝑶𝟑 = 110 gram soli/100 gram H2O

co odczytujemy:

w 100 gramach wody -------------110 gram soli -------------> 210 gram roztworu nasyconego

2. Czynniki wpływające na rozpuszczanie i rozpuszczalność substancji:

Rozpuszczanie Rozpuszczalność (g/100g wody)

temperatura wpływa:
temperatura przyspiesza proces - ze wzrostem T, maleje rozpuszczalność gazów
- ze wzrostem T, z reguły rośnie rozpuszczalność soli i wodorotlenków

mieszanie przyspiesza proces mieszanie nie wpływa

rozdrobnienie przyspiesza proces rozdrobnienie nie wpływa

3. Roztwory nasycone i nienasycone. Jak otrzymać roztwór przesycony?

http://chemvlog.pl/22-natychmiastowa-krystalizacja/

4. Krzywe rozpuszczalności (gazów i ciał stałych) – patrz podręcznik str. 256 (lub w pobliżu)

5. A teraz poćwiczmy:

Zad. 1 Korzystając z wykresów rozpuszczalności substancji stałych, ustal:

a) Rozpuszczalność Pb(NO3)2 w temperaturze 20 stopni Celsjusza

b) Rozpuszczalność Pb(NO3)2 w temperaturze 80 stopni Celsjusza

c) Rozpuszczalność NaNO3 w temperaturze 80 stopni Celsjusza

d) Temperaturę, w której rozpuszczalność KNO3 i NaNO3 jest taka sama. Podaj wartość

rozpuszczalności.

e) Wzór soli, której rozpuszczalność maleje wraz ze wzrostem temperatury.

2. Rozwiąż kolejno zadanie 1, 4 i 2 z podręcznika/259

3. Zadania ze zbioru zadań

Zadania z hydratami:

1. W temperaturze 20°C rozpuszczalność Na2CO3∙10H2O wynosi 21,5g/100g wody. Oblicz, jaki procent masy
roztworu nasyconego w tej temperaturze stanowi masa soli bezwodnej Na2CO3.

2. Rozpuszczalność azotanu(V) żelaza(III)-woda(1/6) wynosi 83,5g. Oblicz stężenie azotanu(V) żelaza(III) w

nasyconym roztworze.

3. Do sporządzenia roztworu siarczanu(VI) manganu(II) MnSO4 używa się soli uwodnionej MnSO4∙7H2O. Stężenie
procentowe nasyconego roztworu siarczanu(VI) manganu(II) wynosi 30% masowych w temperaturze 286K.
Oblicz rozpuszczalność MnSO4∙7H2O w temperaturze 286K. Wynik zaokrąglij do jedności.
4. Nasycony w temperaturze 290K, wodny roztwór siarczanu(VI)miedzi(II) zawiera 22 gramy CuSO4 w 122
gramach roztworu. Oblicz, ile gramów krystalicznego CuSO4∙5H2O można maksymalnie rozpuścić w tej
temperaturze w 200g 5% roztworu CuSO4.

5. W temperaturze 20°C rozpuszczalność heksahydratu chlorku glinu wynosi 130,7grama w 100 gramach wody.
W temperaturze 20°C przygotowano roztwór chlorku glinu powstały w wyniku dodania 4 gramów soli bezwodnej
do 10 gramów wody. Dokonaj przeliczenia rozpuszczalności heksahydratu chlorku glinu na rozpuszczalność soli
bezwodnej i określ, czy otrzymany w opisany powyżej sposób roztwór chlorku glinu jest roztworem nasyconym.

6. W temperaturze 20°C rozpuszczalność Na2S2O3 x 5H2O wynosi 176 gramów w 100 gramach wody. Oblicz, ile
gramów wody należy dodać do 100 gramów nasyconego w temperaturze 20°C wodnego roztworu
tiosiarczanu sodu, aby uzyskać roztwór o stężeniu 25% masowych. W obliczeniach zastosuj wartości
masy molowej reagentów zaokrąglone do jedności. Wynik końcowy zaokrąglij do jedności.