1. Định nghĩa F.

STOP:
f ở đây là viết tắt của “focal length”, có nghĩa tiếng việt là độ dài tiêu cự.
Cụ thể, F-stop là tỉ lệ tiêu cự từ ống kinh đến khẩu độ ống kính. Hay nói
một cách dễ hiểu f-stop là con số mà máy ảnh hiển thị khi bạn thay đổi
kích thước khẩu độ ống kính.. Hãy thử nhìn vào bên trong ống kính máy
ảnh của hình này. Nếu bạn chiếu đèn ở một góc thích hợp, bạn sẽ thấy thứ
gì đó trông giống như vậy

Các lá khẩu này tạo thành một lỗ nhỏ, có hình dạng gần như hình tròn –
đó chính là khẩu độ. Chúng cũng có thể mở ra và đóng lại, qua đó thay
đổi kích thước của khẩu độ
2. F-Stop và Độ sâu trường ảnh
Thật sự có sự khác biệt khá lớn giữa ảnh chụp với khẩu độ lớn so với ảnh
chụp với khẩu độ nhỏ. Kích thước khẩu độ có ảnh hưởng trực tiếp đến độ
sáng của ảnh, khẩu độ lớn hơn cho phép nhiều ánh sáng hơn đi vào máy
ảnh so với khẩu độ nhỏ hơn. Tuy nhiên, đó không phải là điều duy nhất
mà khẩu độ ảnh hưởng đến.
Tác động quan trọng hơn nữa là độ sâu trường ảnh – mức độ sắc nét từ
tiền cảnh đến hậu cảnh trên bức ảnh của bạn. Ví dụ, hai hình minh họa
này có độ sâu trường ảnh khác nhau, tùy thuộc vào kích thước của khẩu
độ:
Để chụp được những bức ảnh phù hợp và ưng ý nhất, điều chỉnh khẩu độ
là một trong những công cụ tốt nhất mà bạn sở hữu. Bạn có thể điều
chỉnh nó bằng cách vào chế độ ưu tiên khẩu độ (aperture-priority mode)
hoặc chế độ thủ công (manual mode) của máy ảnh, cả hai đều cho phép
bạn tự do chọn bất kỳ khẩu độ nào mình thích.
Ví dụ ống kính của bạn là 80-200mm với f2.8 thì được zoom lên 80mm.
Nếu như f-stop của bạn là f/4 thì đường kính trong các lá khẩu ở ống kinh
sẽ có chiều gang là 20mm, vì 80mm/4 được 20mm. Trong khi đó ở f/16
thì đường kính trong các lá khẩu ở ống kinh sẽ giảm xuống còn 5mm,
cũng vì 80mm/16 sẽ được 5mm. Ví dụ này sẽ cho bạn thấy khẩu độ f/4
lớn hơn khẩu độ f/16. Và khẩu độ của bạn sẽ mở rộng hơn khi ở f/4.

Đây là sơ đồ các kích thước khẩu độ khác nhau

Khấu độ nhỏ nhất của ống kính thường là f/16, f/22, f/32, tuy nhiên các
nhiếp ảnh gia khá ít quan tâm đến khấu độ nhỏ nhất. Do đó mà các nhà
sản xuất không hề đặt thông tin về khấu độ nhỏ nhất bên trong tên của
ống kính. Tuy nhiên, trong một vài trường hợp bạn sẽ cần biết khấu độ
nhỏ nhất của chiếc máy ảnh của mình là bao nhiêu thì bạn vẫn có thể tìm
thấy nó ngay phần thông số kỹ thuật đi kèm của máy ảnh hay tại trang
web của nhà sản xuất.
Tuy nhiên trên thực tế, các thông số f-stop không tuyệt đối chính xác,
nhưng chúng sẽ biểu thị cho điều gì đó rất quan trọng. Mặt khác, trong
lĩnh vực nhiếp ảnh và quay phim, một stop tương đương sẽ có lượng ánh
 sáng tăng lên gấp đôi hoặc giảm xuống còn giá trị một nửa. Việc biết
được những con số đại diện stop rất quan trọng, giúp người sử dụng
chuyên nghiệp có thể phán đoán được số lượng ánh sáng lọt vào thiết bị.
các nhiếp ảnh gia chân dung yêu thích các f-stop như f/1.4, f/2, hoặc
f/2.8. Chúng mang lại hiệu ứng “lấy nét nông” (shallow focus) dễ chịu,
trong đó chỉ một phần mỏng của chủ thể là sắc nét (chẳng hạn như đôi
mắt của chủ thể)

Ngược lại, các nhiếp ảnh gia phong cảnh thích sử dụng các f-stop như
f/8, f/11 hoặc f/16. Nếu bạn muốn toàn bộ bức ảnh của mình sắc nét “đến
tận chân trời”, đây là những gì bạn nên sử dụng.

Bạn có thể thấy tất cả vùng băng tuyết ở dưới cùng của khung ảnh sắc nét
như thế nào, và những ngọn núi ở phía xa cũng vậy. Điều đó chỉ có thể
thực hiện được nhờ sử dụng khẩu độ nhỏ f/16.
3. Tỷ lệ Khẩu độ là gì?
Với tỷ lệ khẩu độ, hạ mỗi bậc xuống sẽ cho phép lượng ánh sáng đi vào
giảm một nửa:
 f/1.4 (độ mở rất lớn của các lá khẩu, cho phép thu được nhiều ánh sáng)
 f/2.0 (cho phép lượng ánh sáng thu vào bằng một nửa so với f/1.4)
 f/2.8 (cho phép lượng ánh sáng bằng một nửa so với f/2.0)
 f/4.0 (cứ tiếp tục như vậy…)
 f/32.0 (khẩu độ rất nhỏ, hầu như không thu được ánh sáng)

Thông thường, f-stop sắc nét nhất trên ống kính sẽ ở giữa phạm vi f/4,
f/5.6, hoặc f/8. Tuy nhiên, độ sắc nét vẫn không quan trọng bằng những
thứ như độ sâu trường ảnh, vì vậy bạn đừng ngại đặt các f-stop khác khi
bạn cần. Đó là lý do tại sao ống kính của bạn có rất nhiều cài đặt khẩu độ
có thể sử dụng.