ARALIN PANLIPUNAN 7 IKATLONG PAGMAMARKA

Mohandas Karamchand Gandhi[1] (Gujarati: મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી) (2 Oktubre 1869 – 30 Enero 1948) ay isang
pangunahing politikal at espirituwal na pinuno sa Indiya, at ng kilusang pagpapalaya sa Indiya. Siya ang
tagapanguna at tagapagpaganap ng Satyagraha — ang pagpipigil sa kalupitan sa pamamagitan ng
malawakang sibil na hindi pagsunod na malakas na nakatatag sa ahimsa (ang kabuang kawalan ng karahasan), na
nagdulot sa pagiging malaya ng Indiya, at nagbigay-diwa sa mga kilusan para sa mga karapatang sibil at kalayaan
sa buong mundo. Kadalasang kilala si Gandhi at ginagalang sa Indiya at sa buong mundo bilang Mahatma
Gandhi (mula sa Sanskrit, Mahatma, Dakilang Nilalang) at bilang Bapu (sa maraming mga wikang
Indiyan Indian languages, Ama). Siya ay opisal na pinarangalan sa India bilang ang Ama ng Bansa; ang kanyang
kapanakan ay Oktubre 2, ay itinalaga bilang Gandhi Jayanti, isang pambansang araw, at Ang araw ng kawalan ng
karahasan sa buong mundo.
Si Gandhi ay unang nagtrabaho bilang promotor ng kawalan ng karahasan at pagtutol sa hindi makatarungang
batas habang naglilingkod sa bayan bilang isang abogado sa Timog Aprika, habang ang komunidad ng Indiya ay
lumalaban para sa kanilang karapatan. Pagkatapos ng kanyang pagbalik papunta s Indiya, siya ay nag-organisa ng
mga protesta para s mga mamamayan ukol sa mataas na buwis at diskriminasyon. Pagkatapos maging lider
ng "Indian National Congress" noong 1921, nagtatag siya ng mga kampanya para sa pantay-pantay na batas sa
Indiya.

Unang bahagi ng búhay

Si Mohandas Karamchand Gandhi ay isinilang noong 2 Oktubre 1869 sa isang pamilyang Hindu na ang Modh
Baniya sa Porbandar (kilalá rin bílang Sudamapuri), isang bayan sa may baybayin ng Tangway ng Kathiawar na
dáting bahagi ng maliit na princely state ng Porbandar sa Ahensiya ng Kathiawar ng Imperyong Indian. Ang ama
niya, na si Karamchand Uttamchand Gandhi (1822–1885), ay nanilbihan bílang diwan (punong ministro) ng
estado ng Porbandar. Ang pamilyang Gandhi ay nagmula sa nayon ng Kutiana sa dáting estado ng Junagadh.
Bagama't isa lang siyang elementarya at dati ay isang clerk sa pangangasiwa ng estado, pinatunayan ni
Karamchand na may kakayahang maglingkod. Sa kanyang panunungkulan, apat na beses ikinasal si Karamchand.
Namatay ang una niyang dalawang asawa, matapos isilang ang bawat isa sa isang anak na babae, at walang anak
ang kanyang pangatlong asawa. Noong 1857, hinangad ni Karamchand ang pahintulot ng kanyang pangatlong
asawa na mag-asawa; sa taong iyon, pinakasalan niya si Putlibai (1844–1891), na nagmula rin sa Junagadh, at
mula sa isang pamilyang Pranami Vaishnava. Sina Karamchand at Putlibai ay may tatlong anak sa susunod na
dekada: isang anak na lalaki, si Laxmidas (c. 1860–1914); isang anak na babae, si Raliatbehn (1862–1960); at isa
pang anak na lalaki, si Karsandas (c. 1866–1913).

Aktibista para sa karapatang-sibil sa Timog Aprika (1893-1914)

Si Gandhi ay 24 nang nakarating siya sa Timog Aprika noong 1893 upang magtrabaho bílang representibo legal
para sa Muslim Indian Traders na nakabase sa lungsod ng Pretoria. Nanatili siya nang 21 taon sa Timog Aprika,
kung saan pinalago niya ang kaniyang political views, etika at political leadership skills.
Sa Timog Aprika, nakaranas si Gandhi ng diskriminasyon na dinirekta sa lahat ng mga táong may kulay. Tinapon
siya palabas ng isang tren sa Pietermaritzburg matapos niyang tumanggi na umalis sa first-class. Nagprotesta siya
at pinayagan sa first-class kinabukasan. Habang naglalakbay sa isang stagecoach, binugbog siya ng tsuper dahil
ayaw niya (Gandhi) na magbigay-daan para sa isa pang Europeong pasahero.
 Talambuhay Ni Mahatma Gandhi
TALAMBUHAY NI MAHATMA GANDHI:
Mohandas Karamchand Gandhi ay ipinanganak noong Oktubre 2, 1869 sa Porbandar, Indya.Siya ay naging isa sa
mga pinaka iginagalang espirituwal at pampulitikang lider ng 1900's.Gandhiji nakatulong libreng mga Indian mga
tao mula sa British tuntunin sa pamamagitan ngnonviolent paglaban, at ang sinasamba sa pamamagitan ng Indians
bilang ang ama ng Indian Nation. Ang Indian mga tao na tinatawag na Gandhiji 'Mahatma', ibig sabihin Great
Soul. Saedad na 13 Gandhi asawa Kasturba, ang isang batang babae ng parehong edad. Kanilang mgamagulang
arranged ang kasal. Ang Gandhis ay may apat na anak. Gandhi aral ng batas saLondon at bumalik sa Indya sa
1891 sa pagsasanay. Sa 1893 siya kinuha sa isang isang-taongkontrata na gawin legal trabaho sa South Africa. Sa
panahon ng British kontrolado South Africa.Kapag siya tinangka upang tubusin ang kanyang karapatan bilang
isang British paksa siya ayinabuso, at sa lalong madaling panahon makita na ang lahat ng Indians nagdusa katulad
na paggamot. Gandhi tumigil sa South Africa para sa 21 taon na nagtatrabaho sa mga securekarapatan para sa
mga Indian ang mga tao. Siya na binuo ng isang paraan ng pagkilos batay samga prinsipyo ng katapangan,
nonviolence at katotohanan tinatawag Satyagraha. Siya aynaniniwala na ang mga tao na paraan kumilos ay mas
mahalaga kaysa sa kung ano ang kanilangmakamit. Satyagraha maipapataas at nonviolence sibil pagsuway na ang
pinaka angkop na pamamaraan para sa pagkuha ng pampulitika at panlipunang layunin. Sa 1915 Gandhi
bumalik sa Indya. Sa loob ng 15 taon na siya ang naging lider ng mga Indian kilusang makabayan. Gamitang mga
prinsipyo ng Satyagraha siya ang nanguna sa kampanya para sa Indian pagsasarili mulasa Britanya. Gandhi ay
naaresto ng maraming beses sa pamamagitan ng British para sa kanyangmga gawain sa Timog Aprika at Indya.
Siya ay naniniwala na ito ay marangal na pumunta sa bilangguan para sa isang lamang maging sanhi. Sama-sama
niya ang ginugol ng pitong taon sa bilangguan para sa kanyang mga pampulitikang mga gawain. Higit sa isang
beses na ginamitGandhi aayuno sa limbagan sa iba ang kailangan upang maging nonviolent. India ayipinagkaloob
sa pagsasarili sa 1947, at partitioned sa Indya at Pakistan. Rioting sa pagitan ng

 Hindus at Muslim ay sumunod. Gandhi ay isang tagataguyod para sa isang nagkakaisa Indyakung saan
Hindus at Muslims nanirahan magkasama sa kapayapaan. Sa Enero 13, 1948, sa edadna 78, siya ay
nagsimula ang isang mabilis na may mga layunin ng tigil ang pagdanak ng dugo.Pagkatapos ng 5 araw
ang paghadlang lider pledged upang ihinto ang labanan at Gandhinakabasag kanyang mabilis. Twelve
 araw mamaya isang Hindu fanatic, NathuramGodse na tutol ang kanyang programa ng pagpaparaya para
sa lahat ng creeds at relihiyon Ninoy kaniya.

Mahatma gandhi
Si Mohandas Karamchand Gandhi ay pinuno ng hindi malupit na kilusang kalayaan ng India laban sa
pamamahala ng British. Pinarangalan siya sa buong mundo para sa kanyang pilosopiya ng passive
resistensya at kilala sa kanyang maraming tagasunod bilang Mahatma, o 'ang may dakilang kaluluwa.'

Mga Nilalaman
1. Maagang Buhay
2. Ang Kapanganakan ng Passive Resistance
3. Pinuno ng isang Kilusan
4. Isang Hating Kilusang
5. Hati at Kamatayan ni Gandhi
6. GALLERIES NG LARAWAN

Pinarangalan ang buong mundo para sa kanyang hindi marahas na pilosopiya ng passive
paglaban, Mohandas Karamchand Gandhi ay kilala sa kanyang maraming tagasunod bilang Mahatma, o
'ang may kaluluwa.' Sinimulan niya ang kanyang aktibismo bilang isang imigranteng India sa South
Africa noong unang bahagi ng 1900, at sa mga taon kasunod ng World War I ay naging nangungunang
pigura sa pakikibaka ng India upang makamit ang kalayaan mula sa Great Britain. Kilala sa kanyang
pagiging mapagmataas na pamumuhay – madalas siyang nagbihis lamang ng isang pantong at alampay –
at taos na pananampalatayang Hindu, maraming beses na nabilanggo si Gandhi sa kanyang pagtulong sa
hindi pakikipagtulungan, at nagsagawa ng maraming welga sa gutom upang protesta ang pang-aapi ng
pinakamahirap na klase ng India, bukod sa iba pang mga kawalang katarungan. Pagkatapos ng
Paghiwalay noong 1947, nagpatuloy siyang gumana patungo sa kapayapaan sa pagitan ng mga Hindu at
Muslim. Si Gandhi ay binaril hanggang sa mamatay sa Delhi noong Enero 1948 ng isang Hindu
fundamentalist.

Maagang Buhay
Si Mohandas Karamchand Gandhi ay ipinanganak noong Oktubre 2, 1869, sa Porbandar, sa
kasalukuyang estado ng India ng Gujarat. Ang kanyang ama ay ang dewan (punong ministro) ng
Porbandar na ang kanyang malalim na relihiyosong ina ay isang mapagkaloob na tagapagsanay ng
Vaishnavism (pagsamba sa diyos na Hindu na si Vishnu), na naiimpluwensyahan ng Jainism, isang
ascetic na relihiyon na pinamamahalaan ng mga prinsipyo ng disiplina sa sarili at di-karahasan. Sa edad
na 19, umalis si Mohandas sa bahay upang mag-aral ng batas sa London sa Inner Temple, isa sa apat na
kolehiyo sa batas ng lungsod. Sa kanyang pagbabalik sa India noong kalagitnaan ng 1891, nag-set up
siya ng isang kasanayan sa batas sa Bombay, ngunit nakamit ang kaunting tagumpay. Hindi nagtagal ay
tinanggap niya ang isang posisyon sa isang kompanya ng India na nagpadala sa kanya sa tanggapan nito
sa South Africa. Kasama ang kanyang asawa, si Kasturbai, at ang kanilang mga anak, si Gandhi ay
nanatili sa South Africa nang halos 20 taon.

Alam mo ba? Sa tanyag na Marso ng Asin ng Abril-Mayo 1930, libu-libong mga Indian ang sumunod sa
Gandhi mula sa Ahmadabad hanggang sa Dagat ng Arabia. Ang martsa ay nagresulta sa pag-aresto ng
halos 60,000 katao, kasama na si Gandhi mismo.

Nagulat si Gandhi sa diskriminasyong naranasan niya bilang isang imigranteng India sa South Africa.
Nang hilingin sa kanya ng isang mahistrado sa Europa sa Durban na hubarin ang kanyang turban,
tumanggi siya at umalis sa husgado. Sa isang paglalakbay sa tren papuntang Pretoria, siya ay itinapon sa
isang first-class na riles ng tren at binugbog ng isang puting driver ng stagecoach matapos tumanggi na
ibigay ang kanyang puwesto para sa isang pasahero sa Europa. Ang paglalakbay sa tren na iyon ay
nagsilbing isang puntong nagbabago para kay Gandhi, at hindi nagtagal ay nagsimula siyang bumuo at
magturo ng konsepto ng satyagraha ('katotohanan at katatagan'), o pasibong paglaban, bilang isang
paraan ng hindi pakikipagtulungan sa mga awtoridad.

Ang Kapanganakan ng Passive Resistance

Noong 1906, pagkatapos na magpasa ang gobyerno ng Transvaal ng isang ordinansa hinggil sa
pagpaparehistro ng populasyon nitong India, namuno si Gandhi ng isang kampanya ng pagsuway sa sibil
na tatagal sa susunod na walong taon. Sa huling yugto nito noong 1913, daan-daang mga Indian na
naninirahan sa South Africa, kasama na ang mga kababaihan, ay nabilanggo, at libu-libong mga nag-
aaklas na mga minero ng India ang nabilanggo, binugbog at binaril pa. Sa wakas, sa ilalim ng pamimilit
mula sa gobyerno ng British at India, tinanggap ng gobyerno ng South Africa ang isang kompromiso na
negosasyon nina Gandhi at Heneral Jan Christian Smuts, na kasama ang mahahalagang konsesyon tulad
ng pagkilala sa mga kasal sa India at pagwawaksi ng mayroon nang buwis sa botohan para sa mga
Indiano.

Noong Hulyo 1914, umalis si Gandhi sa Timog Africa upang bumalik sa India. Sinuportahan niya ang
pagsisikap ng giyera sa Britain sa World War I ngunit nanatiling kritikal sa mga awtoridad ng kolonyal
para sa mga hakbang na sa palagay niya ay hindi makatarungan. Noong 1919, naglunsad si Gandhi ng
isang organisadong kampanya ng passive resist bilang tugon sa pagpasa ng Parlyamento ng Rowlatt
Acts, na nagbigay sa mga awtoridad sa kolonyal ng mga emergency power upang sugpuin ang mga
aktibidad ng subversive. Umatras siya pagkatapos sumiklab ang karahasan – kasama na ang patayan ng
mga sundalong pinamumuno ng British ng halos 400 na mga Indiano na dumalo sa isang pagpupulong
sa Amritsar – ngunit pansamantala lamang, at noong 1920 siya ang pinaka-nakikita na kilusan para sa
kalayaan ng India.

Pinuno ng isang Kilusan

Bilang bahagi ng kanyang hindi marahas na kampanya na hindi pakikipagtulungan para sa panuntunan
sa tahanan, binigyang diin ni Gandhi ang kahalagahan ng kalayaan sa ekonomiya para sa India.
Partikular niyang itinaguyod ang paggawa ng khaddar, o tela ng homespun, upang mapalitan ang na-
import na tela mula sa Britain. Ang pagsasalita at pagyakap ni Gandhi ng isang mapagmataas na
pamumuhay batay sa pagdarasal, pag-aayuno at pagmumuni-muni ay nakakuha sa kanya ng paggalang
ng kanyang mga tagasunod, na tinawag siyang Mahatma (Sanskrit para sa 'may dakilang kaluluwa').
Namuhunan sa lahat ng awtoridad ng Indian National Congress (INC o Party ng Kongreso), ginawang
isang malawak na samahan ang kilusang kalayaan, na nangunguna sa mga boykot ng mga tagagawa at
institusyong British na kumakatawan sa impluwensyang British sa India, kabilang ang mga lehislatura at
paaralan.

Matapos sumiklab ang sporadic na karahasan, inihayag ni Gandhi ang pagtatapos ng kilusang paglaban,
sa pagkabigo ng kanyang mga tagasunod. Ang mga awtoridad ng Britain ay inaresto si Gandhi noong
Marso 1922 at sinubukan siya para sa sedisyon na siya ay nahatulan ng anim na taon na pagkabilanggo
ngunit pinalaya noong 1924 matapos sumailalim sa isang operasyon para sa appendicitis. Pinigilan niya
ang aktibong pakikilahok sa politika sa susunod na maraming taon, ngunit noong 1930 ay naglunsad ng
isang bagong kampanya ng pagsuway sa sibil laban sa buwis ng kolonyal na pamahalaan sa asin, na
labis na nakaapekto sa pinakamahirap na mamamayan ng Ind

Isang Hating Kilusang

Noong 1931, matapos gumawa ng ilang mga konsesyon ang mga awtoridad ng Britain, muling tinanggal
ni Gandhi ang kilusang paglaban at pumayag na kumatawan sa Kongreso ng Kongreso sa Round Table
Conference sa London. Samantala, ang ilan sa kanyang mga kasamahan sa partido – partikular na si
Mohammed Ali Jinnah, isang nangungunang tinig para sa Muslim na minorya ng India – ay nabigo sa
mga pamamaraan ni Gandhi, at kung ano ang kanilang nakita bilang kawalan ng kongkretong mga
natamo. Inaresto sa kanyang pagbabalik ng isang bagong agresibong kolonyal na pamahalaan, sinimulan
ni Gandhi ang isang serye ng mga welga ng kagutuman bilang protesta sa paggamot sa tinaguriang 'mga
hindi mahipo' (ang mga mas mahirap na klase) ng India, na pinangalanang Harijans, o 'mga anak ng
Diyos.' Ang pag-aayuno ay nagdulot ng isang kaguluhan sa kanyang mga tagasunod at nagresulta sa
mabilis na mga reporma ng pamayanan ng Hindu at ng gobyerno.

Noong 1934, inihayag ni Gandhi ang kanyang pagretiro mula sa politika sa, pati na rin ang kanyang
pagbitiw mula sa Kongreso ng Kongreso, upang maituon ang kanyang pagsisikap sa pagtatrabaho sa
loob ng mga pamayanan sa kanayunan. Nakuha pabalik sa kaguluhan sa politika sa pagsiklab ng World
War II, muling kinontrol ng Gandhi ang INC, hinihiling ang isang British na pag-atras mula sa India
bilang kapalit ng kooperasyong India sa pagsisikap sa giyera. Sa halip, ipinakulong ng mga puwersang
British ang buong pamunuan ng Kongreso, na dinala ang mga relasyon sa Anglo-Indian sa isang bagong
mababang punto.

Hati at Kamatayan ni Gandhi

Matapos ang kapangyarihan ng Labor Party sa Britanya noong 1947, nagsimula ang negosasyon tungkol
sa pamamahala sa bahay ng India sa pagitan ng British, ng Kongreso ng Kongreso at ng Liga ng Muslim
(pinamunuan ngayon ng Jinnah). Pagkaraan ng taong iyon, binigyan ng Britain ang kalayaan nito sa
India ngunit pinaghiwalay ang bansa sa dalawang mga kapangyarihan: India at Pakistan. Mariing
kinontra ni Gandhi ang Partition, ngunit siya ay sumang-ayon dito sa pag-asa na pagkatapos ng kalayaan
ay maaaring makamit ng mga Hindu at Muslim ang kapayapaan sa loob. Sa gitna ng malawakang
kaguluhan na sumunod sa Partition, hinimok ni Gandhi ang mga Hindus at Muslim na mamuhay nang
mapayapa, at nagsagawa ng welga ng gutom hanggang sa tumigil ang mga kaguluhan sa Calcutta.
Noong Enero 1948, nagsagawa ang Gandhi ng isa pang mabilis, oras na ito upang magdala ng
kapayapaan sa lungsod ng Delhi. Noong Enero 30, 12 araw matapos ang mabilis na pagtatapos na iyon,
patungo si Gandhi sa isang pulong ng dalangin sa gabi nang siya ay binaril ng kamatayan ni Nathuram
Godse, isang panatiko na Hindu na nagalit sa pagsisikap ni Mahatma na makipag-ayos sa Jinnah at iba
pang mga Muslim. Kinabukasan, humigit-kumulang na 1 milyong katao ang sumunod sa prusisyon
habang ang bangkay ni Gandhi ay dinala sa estado sa pamamagitan ng mga kalye ng lungsod at
pinapaso sa pampang ng banal na Ilog ng Jumna.

GALLERIES NG LARAWAN
Gandhi
\