5.1 Khái quát chung Trục các đăng (ở các xe FR và các xe 4WD) truyền công suất từ hộp số ngang/dọc đến bộ vi sai. Trục các đăng có thể dịch chuyển lên xuống tương ứng với các điều kiện đường xá và triệt tiêu sự thay đổi về chiều dài bằng rãnh then. Người ta lắp đặt trục các đăng ở vị trí sao cho bộ vi sai thấp hơn hộp số, do đó trục bị nghiêng đi.
Hình 5.1: Vị trí trục các đăng
Công dụng Truyền động các đăng là cơ cấu nối và truyền dẫn momen từ hộp số tới vi sai cầu chủ động. Dùng truyền momen xoắn giữa các cụm truyền lực không cố định. Phân loại: - Truyền động các đăng có 2 khớp các đăng. - Truyền động các đăng có 3 khớp các đăng. Yêu cầu Trục các đăng phải quay đều và không xuất hiện tải trọng động. 5.2 Các đăng khác tốc 5.2.1 Trục các đăng Là ống thép rỗng với hai khớp hai đầu cố định, được làm bằng thép các bon và đủ độ bền để chịu được lực xoắn và lực uốn.
Hình 5.2: Trục các đăng
Bài giảng: Hệ thống Khung gầm ô tô 50
Bộ môn Khung gầm ô tô
Hình 5.3: Trục các đăng nhiều đoạn
5.2.2 Khớp trượt Khớp trượt cho phép bất kỳ sự thay đổi chiều dài ở láp truyền bằng cách trượt vô hay trượt ra ở phần sau vỏ hộp số.
Hình 5.4 Khớp trượt
5.2.3 Khớp chữ thập Hấp thụ sự thay đổi gốc độ gây ra bởi sự thay đổi vị trí tương đối của bộ vi sai so với hộp số.
Hình 5.5: Khớp chữ thập
Bài giảng: Hệ thống Khung gầm ô tô 51
Bộ môn Khung gầm ô tô
5.2.4 Hoạt động của các đăng khác tốc
Khi xe chuyển động, trục thứ cấp hộp số quay khớp trượt. Khớp trượt sau đó làm quay khớp các đăng trước, trục các đăng, khớp các đăng sau và nạng sau trên bộ vi sai. 5.3 Các đăng đồng tốc 5.3.1 Các đăng đồng tốc kiểu TRIPOD Trong khớp các đăng kiểu tripod, có một chạc ba với ba trục xoay trên cùng một mặt phẳng. Ba con lăn được lắp vào các trục xoay này, và ba vỏ hình khum có các rảnh song song được lắp với mỗi con lăn. Cấu tạo của hệ thống này đơn giản và không đắt tiền. Nói chung, loại khớp các đăng này có thể dịch chuyển theo chiều trục. Người ta sử dụng loại khớp các đăng này ở phía bộ vi sai của bán trục.
Hình 5.6: Các đăng đồng tốc kiểu TRIPOD
5.3.2 Các đăng đồng tốc kiểu RZEPPA Trong khớp các đăng kiểu Rzeppa, vòng lăn trong lồng vào vòng lăn ngoài hình bát, với sáu viên bi thép được vòng cách bi giữ cách nhau. Cấu tạo của khớp các đăng này đơn giản và có khả năng truyền lực lớn. Người ta sử dụng loại khớp các đăng này ở phía bánh xe của bán trục. 5.3.3 Hoạt động của các đăng đồng tốc Khi xe chuyển động, vi sai quay nạng chủ động sau đó làm quay khớp các đăng TRIPOD phía trong, bán trục, khớp các đăng RZEPPA ngoài và mayơ bánh xe. Mặt tựa của các viên bi có một độ cong đặc biệt sao cho điểm giao nhau của các đường tâm của các trục chủ động và bị động luôn luôn nằm ở trên đường nối tâm của các viên bi thép. Do đó, tốc độ góc của bán trục luôn luôn bằng tốc độ của trục bị động.