Vaktaal

Plaats hieronder woorden uit de cursus. Verklaar ze in eigen woorden en vorm ook steeds een zin
waaruit blijkt dat je het woord begrijpt.

Begrip Verklaring + gebruik in een zin

Salische Franken

Salische Franken waren een Germaanse stam die in de late

oudheid en vroege middeleeuwen in West-Europa leefde.
Merovingers

De Merovingers waren de eerste Frankische dynastie die van de

5e tot de 8e eeuw over het Frankische Rijk heerste.
hofmeiers Hofmeiers waren de belangrijkste ambtenaren in het
Frankische Rijk tijdens de Merovingische en Karolingische
periodes.

keizer Een keizer is een heerser over een keizerrijk, zoals de Romeinse
keizers of de keizers van het Heilige Roomse Rijk.

autocratie

Een autocratie is een regeringsvorm waarbij één persoon alle

macht heeft.
monarchie Een monarchie is een regeringsvorm waarbij een koning of
koningin de macht heeft.

keizerrijk Een keizerrijk is een rijk dat geregeerd wordt door een keizer.

dynastie Een dynastie is een reeks heersers uit dezelfde familie.

centralisatie Centralisatie is het proces van het overbrengen van macht van
lokale overheden naar een centrale regering.
 eenheid Eenheid verwijst naar de toestand van een land waarbij de
verschillende regio's en bevolkingsgroepen samenwerken als
één geheel.
espansie Expansie is de uitbreiding van het grondgebied van een staat of
rijk.
verbrokkeling Verbrokkeling is het proces waarbij een groot rijk uiteenvalt in
kleinere delen.
decentralisatie

Decentralisatie is het proces van het overbrengen van macht

van een centrale regering naar lokale overheden.
continuïteit

Continuïteit verwijst naar het idee dat er een voortdurende en

ononderbroken lijn van gebeurtenissen of ontwikkelingen is.
discontinuïteit Discontinuïteit verwijst naar het idee dat er een onderbreking is
in de voortdurende lijn van gebeurtenissen of ontwikkelingen.

palts

Een palts was een soort keizerlijk paleis in het Frankische Rijk.
gouw

Een gouw was een middeleeuwse bestuurlijke eenheid in West-

Europa.

marken Marken waren gebieden in het middeleeuwse Europa die

werden verdedigd tegen invallen van buitenaf.

gouwgraaf Een gouwgraaf was de bestuurder van een gouw in het

Frankische Rijk.

markgraaf Een markgraaf was de bestuurder van een mark in het

middeleeuwse Europa.

zendgraaf Een zendgraaf was een ambtenaar die verantwoordelijk was

voor de communicatie tussen de centrale regering en de lokale
 overheden.

capitularia Capitularia waren wetten die door de Frankische koningen

werden uitgevaardigd.

gewoonterecht Gewoonterecht is het recht dat is gebaseerd op gebruiken en

gewoonten in plaats van geschreven wetten.

erfrecht Erfrecht verwijst naar de regels die bepalen hoe eigendommen

worden verdeeld na de dood van de eigenaar.

vazalliteit Vazalliteit was een systeem waarbij een persoon (de vazal)
trouw zwoer aan een hogere heer in ruil voor bescherming en
land.

feodaliteit Feodaliteit was een sociaal systeem waarbij land werd gegeven
aan leenmannen in ruil voor diensten en trouw.

agrarische samenleving Een agrarische samenleving is een samenleving waarbij

landbouw de belangrijkste economische activiteit

leenhulde Een ceremonie waarbij een leenman (iemand die land of

goederen in leen heeft gekregen) trouw zwoer aan zijn leenheer
(de persoon die hem het land of de goederen had gegeven).

reliek Een object dat als heilig wordt beschouwd, meestal een
overblijfsel van een heilige persoon of gebeurtenis.

investituur De ceremonie waarbij een vorst of kerkelijke autoriteit een

geestelijke benoemt in een kerkelijk ambt of een leenman zijn
leen ontvangt.

standensamenleving Een maatschappij waarin mensen zijn onderverdeeld in

verschillende sociale groepen (standen) op basis van hun
 geboorte, rijkdom of beroep.

adel Een sociale klasse die meestal is gebaseerd op afstamming en

die historisch gezien politieke macht en privileges heeft gehad.

clerus De geestelijkheid of geestelijken van een religieuze organisatie.

derde stand In een standensamenleving is de derde stand de groep van

mensen die geen edelen of geestelijken zijn, maar burgers,
handelaren en ambachtslieden.

privileges <<<In een standensamenleving is de derde stand de groep van

mensen die geen edelen of geestelijken zijn, maar burgers,
handelaren en ambachtslieden.

het Byzantijnse Rijk Een rijk dat ontstond uit het oostelijke deel van het Romeinse
Rijk en duurde van ongeveer 330 tot 1453 na Christus.

de Ottomanen Een dynastie die van de late 13e eeuw tot de vroege 20e eeuw
over delen van Europa, Azië en Afrika regeerde en bekend
stond om zijn militaire macht en culturele bijdragen.

codex Een boek met gebonden pagina's, meestal met informatie over
een specifiek onderwerp.

cultus De aanbidding of verering van een god of heilige, inclusief

rituelen en praktijken die daarbij horen.

theocratie Een systeem van bestuur waarin religieuze leiders de politieke

macht hebben en de wetten en voorschriften van hun religie de
basis vormen van het juridische systeem.

nomadisch Een manier van leven waarbij mensen regelmatig rondreizen en

geen vaste woonplaats hebben.
 sedentair Een manier van leven waarbij mensen op één plaats wonen en
zich niet regelmatig verplaatsen.

transithandel Het kopen en verkopen van goederen tussen verschillende

regio's, meestal via routes die tussen deze regio's lopen.

karavanen Groepen handelaren die samen reizen voor veiligheid en om

goederen te vervoeren.

sjeik Een leider of stamhoofd in sommige Arabische culturen.

monotheïsme De overtuiging in één enkele godheid, zoals in het jodendom,

christendom en islam.

polytheïsme De overtuiging in meerdere goden of godheden, zoals in de

Griek

khalief de opvolger van de profeet Mohammed als politiek en religieus

leider van de islamitische gemeenschap.

kalifaat het territorium dat wordt geregeerd door een kalief.

Medina de stad in Saoedi-Arabië waar de profeet Mohammed en zijn

volgelingen naartoe migreerden vanuit Mekka. Het is een
belangrijke plaats voor de islamitische geschiedenis en cultuur.

de sharia de islamitische wetgeving die is gebaseerd op de Koran en de

Soenna (de tradities van de profeet Mohammed).

dynastie een reeks heersers van dezelfde familie die elkaar opvolgen.

confucianisme Confucianisme: een filosofische en ethische stroming die is

gebaseerd op de ideeën van de Chinese filosoof Confucius. Het
legt de nadruk op de morele en sociale verantwoordelijkheid
van individuen en de rol van de staat in het creëren van een
 harmonieuze samenleving.

eurocentrisme een wereldbeeld waarbij de Europese cultuur en geschiedenis

centraal staan en andere culturen als minder belangrijk worden
beschouwd.

standplaatsgebondenheid de mate waarin iemands leven en gedrag worden beïnvloed

door de omgeving waarin hij of zij leeft.

Noormannen een volk uit Scandinavië dat bekend staat om zijn zeerovers en
ontdekkingsreizigers.

Vikingen een ander woord voor de Noormannen, die bekend staan om

hun invallen in Europa en de ontdekking van Amerika.

Warjagen een praktijk onder de Vikingen waarbij jonge mannen op zoek

gingen naar avontuur en rijkdom door te vechten in oorlogen in
andere landen.

hird een groep elitekrijgers die dienden als lijfwachten voor Viking-
leiders.

jarls een term die werd gebruikt om adellijke leiders in de Viking-

samenleving aan te duiden.

skalds of dichters professionele dichters in de Viking-samenleving die verhalen,

mythen en legendes vertelden.

ting of VV een vergadering van vrije mannen in de Viking-samenleving die

de wetten en het bestuur van hun gemeenschap bepaalden.