ARAL - PAN 10 - q2 - Week 3 4

10
Araling Panlipunan
Ikalawang Markahan Modyul 3:
Dahilan sa Suliranin sa Paggawa
Kagawaran ng Edukasyon ● Republika ng Pilipinas

AGUSAN DEL SUR NATIONAL HIGH SCHOOL
WEEKLY HOME LEARNING PLAN

Grade 10
Weeks 3: Quarter 2
Learning Area: ARALING PANLIPUNAN
Day and Time Learning Learning Tasks Time Mode of

Competency Allotment Delivery
Ipasa o
ALAMIN
Wednesday ipadala ang
Nasusuri ang  Panimula (ii)
1:00 – 2:00  Pamantayan sa pagkatuto 10 min. output sa
dahilan, facebook
 Mga Nilalaman (Paksa/Aralin)
(Module 3) dimension at Messenger o
epekto ng Group Chat
globalisasyon. BALIKAN na gawa at
10 min.
 Sagutin ang mga sumusunod na binigay ng
katanungan. (p.9-10) Guro o mga
iba pang
(Week 1- paraan ng
AP10 ) pagpasa ng
inirekomenda
25 min. ng paaralan
o anumang
TUKLASIN napili ng
 Mga dahilan ng suliraning guro para sa
kawalan ng trabaho/ (p.2) Klase.
(Modular
Digitized)
SURIIN Magulang
 Ipaliwanag ang ibat-ibang anyo 25 min. mismo ang
ng suliranin sa paggawa(P.11) magbigay ng
output ng
anak sa Guro
sa paaralan o
di kaya ay sa
barangay
PAGYAMANAIN 10 min. distribution
 Alamin kung ano ang tinutukoy area.
(p. 6-7) (Modular
Printed)
ISAGAWA
 Gumawa ng poster sa paglutas 30 min.
ng suliraning kawalan ng
trabaho. (P. 2)
TAYAHIN
10 min.
 Pagtataya (1-15) (p.3, 7-8)
Ipasa o
ALAMIN
3:00 – 4:00 ipadala ang
Nasusuri ang  Panimula (p.1)
10 min. output sa
(Module 3) dahilan,  Pamantayan sa pagkatuto facebook
dimension at  Mga Nilalaman (Paksa/Aralin) Messenger o
epekto ng Group Chat
globalisasyon. na gawa at
BALIKAN binigay ng
 Paunang Pagtataya (p.3-4) Guro o mga
10 min.
iba pang
paraan ng
(Week 2 –AP10) pagpasa ng
inirekomenda
ng paaralan o
TUKLASIN anumang
 Mga dahilan ng suliranin ng napili ng guro
15 min.
kawalan ng trabaho. (p.2) para sa Klase.
(Modular
Digitized)
SURIIN
 Ipaliwanag ang ibat-ibang anyo
15 min. Magulang
ng suliranin sa paggawa(P.11)
mismo ang
magbigay ng
ISAGAWA output ng
 Gumawa ng poster sa paglutas anak sa Guro
15 min. sa paaralan o
ng suliraning kawalan ng
trabaho. (P. 2) di kaya ay sa
 barangay
distribution
ISAISIP area.
15 min.
 Gumawa ng isang Komposisyon (Modular
(p.13) Printed)
ISAGAWA
 Gumawa ng isang 30 min.
sanaysay.(p.10)
TAYAHIN 10 min.
 Pagtataya (1-15) (p.13-14)
5:00 - onwards FAMILY TIME
Prepared by:
JINKY E. BESINGA
LIEZEL M. PAHILANGCO
ALFREDO A. FUENTES, JR
ROCHEL C. DAMARILLOS
GILBERT G. MUANAG
DELCY GRACE DELA CALZADA
Grade 10 A.P Teachers
Subukin
Modified TAMA at MALI
Panuto: Basahing mabuti ang pangungusap, isulat ang salitang TAMA kung ang
pangungusap ay may katotohanang pahayag. Kung ito ay MALI, palitan ang
salitang may salungguhit para maging tama ang pahayag at isulat sa patlang bago ang
bilang.
1. Karamihan sa may edad na 25 hanggang 24 taon gulang sa

naghahahanap ng trabaho ay hinihingian ng credentials.
2. Ang kakulangan sa akademikong paghahanda dulot ng mataas na

kalidad ng sistema ng edukasyon, gaya ng walang maayos na kapasidad
ay suliranin sa paggawa.
3. Ang pagkakaroon ng maraming anak ay nakadagdag sa pagiging
produktibo. 1
4. Ayon sa paaralan, kung mas kunti ang populasyon, mas kaunti ang
kailangang trabaho.
5. Nagaganap ang pagkawala ng trabaho bunga ng pagbabago ng klima at
oras.
6. Ang Pilipinas ang nangungunang bansa sa rehiyon ng Asya sa larangan
ng Non- IT BPO.
7. Kailangang iangat ang antas ng kalagayan ng mga manggagawang
Pilipino tungo sa isang disenteng paggawa (decent work) na naglalayong
magkaroon ng pantay na oportunidad ang bawat isa anuman ang
kasarian para sa isang disente at marangal na paggawa ito ay ayon sa
DOLE.
8. Employment Pillar nagsasaad na tiyakin ang paglikha ng mga
sustenableng trabaho, malaya at pantay na oportunidad sa paggawa.
9. Ito ay kaganapan na nangyayari sa paggawa, nawawalan ng trabaho ang
manggagawa kapag may krisis ang ekonomiya.
10. Umaasa lang ang pamahalaan sa mga dayuhang namumuhunan para
magkaroon ng trabaho sa bansa ang mga manggagawa.
11. Naglalayong palakasin at siguruhin ang paglikha ng mga batas para sa
paggawa at madaling pagpapatupad ng mga karapatan ng mga
manggagawa.
12. Ang mangagawa ay nawalan ng trabaho bunga ng paglaki ng industriya
sanhi ng makabagong teknolohiya at pagbabago sa panlasa ng
konsyumer.
13. Ayon sa tala ng DOLE hindi lang yung mga hindi nakapag-aaral o walang
natapos ang dahilan ng kawalan ng trabaho kundi pati na rin ang
kakulangan ng oportunidad sa kanila.
14. Palakasin at laging bukas na pagpupulong sa pagitan ng pamahalaan,
mga manggagawa, at kompanya sa pamamagitan ng paglikha ng mga
Unyon ng Manggagawa.
15. Nagkakaroon ng suliranin sa paggawa kapag nagaganap ay ang paglipat
ng indibidwal sa ibang trabaho sa dating trabaho.
Tuklasin
Mga Dahilan ng suliraning Kawalan ng trabaho (unemployment)

Kawalan ng oportunidad upang makapagtrabaho,ayon sa tala ng PSA hindi lang yung mga
hindi nakapag-aaral o walang natapos ang dahilan ng kawalan ng trabaho kundi pati na rin ang
kakulangan ng oportunidad sa kanila.Ang edad 15 hanggang 24 taon ang ay naghahahanap ng
trabaho at ilan ay hinihingian ng natapos o credentials. Ang mga kabataang ito ay nawawalan na ng
kompiyansa sa sarili dahil wala nang mapapasukan na trabaho di kaya‘y matagal na naghihintay na
matawagan sa inaplayang trabaho. Isa pa sa mga dahilan ay ang kakulangan sa akademikong
paghahanda dulot ng mababang kalidad ng sistema ng edukasyon, gaya ng walang maayos na
kapasidad, programa o kurikulum at hindi matustusan ang pag-aaral kaya, ang iba dito ay huminto
at hindi na nakapagtapos at napabilang sa mga walang trabaho.
Paglaki ng populasyon, Ayon dito ang pagkakaroon ng maraming anak ay nakabawas sa
pagiging produktibo. Dahil ayon sa pamahalaan, kung mas kunti ang populasyon, mas kunti ang
kailangang trabaho. Sa kabilang dako may nagsasabi na ang isa sa mga pinakadahilan ng
unemployment ay ang pamahalaan dahil sa walang komprehensibo at pangmatagalang plano na
makalilikha ng trabaho para sa mga mamamayan. Umaasa lang ang pamahalaan sa mga dayuhang
namumuhunan para magkaroon ng trabaho sa bansa. Kaya ang mamamayan ay nagtiyaga na
magtrabaho kahit maliit lng ang sahod na natatanggap at kulang ng benepisyo at hindi maganda
ang kondisyon ng pinagtatrabahuan.
Mga kaganapan kung bakit mayroong suliranin sa paggawa at kawalan ng trabaho
(Unemployment):
- Ito ay nagaganap kapag ang indibidwal ay lumilipat sa ibang trabaho sa dating trabaho.
- Ito ay nagaganap kapag may krisis sa ekonomiya.
- Nagaganap ang pagkawala ng trabaho bunga ng pagbabago ng panahon at okasyon.
- Naganap ito kapag ang manggagawa ay nawalan ng trabaho bunga ng pagliit ng
industriya sanhi ng makabagong teknolohiya at pagbabago sa panlasa ng konsyumer.
- Gustuhin mo pang ipagpatuloy pa pero hindi ka na kailangan.
Natalakay sa unang aralin ng modyul na ito na patuloy ang pagangat ng Pilipinas sa larangan
ng Business Process Outsourcing dahil sa mataas na English Proficiency ng mga manggagawang
Pilipino. Ang Pilipinas ang nangungunang
bansa sa rehiyon ng Asya sa larangan ng Non-IT BPO. Ito ay ang sistema ng pagkuha ng serbisyo
ng pribadong kompanya na ang kanilang tanggapan ay nasa ibang bansa at pagkuha ng mga call
center agent sa bansa upang magtrab aho.3Gag ampanan ng mga agent na ito ang ilang aspeto ng
operasiyon na nasa Pilipinas upang tugunan ang pangangailangan ng kanilang kliyenteng
kompanya na nakabase pa rin sa ibang bansa. Ayon sa ulat ng Department of Labor and
Employment (DOLE, 2016) upang matiyak ang kaunlarang pang-ekonomiya ng bansa kailangang
iangat ang antas ng kalagayan ng mga manggagawang Pilipino tungo sa isang desenteng paggawa
(decent work) na naglalayong magkaroon ng pantay na oportunidad ang bawat isa anumang ang
kasarian para sa isang disente marangal na paggawa. Matutunghayan sa Pigura 2.1 ang apat na
haligi upang makamit ang isang disente at marangal na paggawa na hinihimok sa lahat ng aspekto
ng paggawa sa bansa.
Isagawa
Gumawa ng poster ukol sa paglutas sa suliraning kawalan ng trabaho. paano niya ito ilalarawan
upang maiwasan ang suliraning ito kapag siya ay makatapos na sa pag-aaral. (Ang guro ay gagawa ng
rubrics bilang batayan ng markahan sa Gawain)
Tayahin
Modified TAMA at MALI

Panuto: Basahing mabuti ang pangungusap, Isulat ang salitang TAMA kung ang
pangungusap ay may katotohanan ang pahayag. Kung ito ay MALI, palitan ang
salitang may salungguhit para maging tama ang pahayag.
1. Ang edad 15 taon gulang hanggang 24 taon ang karamihan ang naghahahnap ng
trabaho at ilan ay hinihingian ng natapos o credentials.
2. Ang kakulanagan sa akademikong paghahanda dulot ng mataas na kalidad ng
sistema ng edukasyon, gaya ng walang maayos na kapasidad ay suliranin sa
paggawa.
3. Ang pagkakaroon ng maraming anak ay nakakadagdag sa pagiging produktibo.
4. Ayon sa Paaralan, Kung mas kunti ang populasyon, mas kunti ang kailangang
trabaho.
5. Nagaganap ang pagkawala ng trabaho bunga ng pagbabago ng Klima at oras.
6. Ang Pilipinas ang nangungunang bansa sa rehiyon ng Asya sa larangan ng non-
IT BPO.
7. Kailangang iangat ang antas ng kalagaya
6 n ng mga manggagawang Pilipino tungo
sa isang disenteng pagggwa (decent work) na naglalayong na magkaroon ng
pantay na oportunidad ang bawat isa anumang ang kasarian para sa isang
disente at marangal na paggawa ito ay ayon ng DOLE.
8. Employment Pillar Nagsasaad na tiyakin ang paglikha ng mga sustenableng
trabaho, malaya at pantay na oportunidad sa paggawa.
9. Ito ay kaganapan na nangyayari sa paggawa, nawawalan ng trabaho ang
manggagawa kapag may krisis ang ekonomiya.
10. Umaasa lang ang pamahalaan sa mga dayuhang namumuhunan para
magkaroon ng trabaho sa bansa ang mga manggagawa.
11. Naglalayong palakasin at siguruhin ang paglikha ng mga batas para sa
paggawa at madaling pagpapatupad ng mga karapatan ng mga manggagawa.
12. Ang maggagawa ay nawalan ng trabaho bunga ng paglaki ng industriya sanhi
ng makabagong teknolohiya at pagbabago sa panlasa ng konsyumer.
13. Ayon sa tala ng DOLE hindi lang yung mga hindi nakapag-aaral o walang
natapos ang dahilan ng kawalan ng trabaho kundi pati na rin ang kakulangan ng
oportunidad sa kanila.
14. Palakasin at laging bukas na pagpupulong sa pagitan ng pamahalaan, mga
manggagawa, at kompanya sa pamamagitan ng paglikha ng mga Unyon ng
manggagawa.
15. Nagkakaroon ng suliranin sa paggawa kapag nagaganap ay ang pagilipat ng
indibidwal sa ibang trabaho sa dating trabaho.
Aralin Mga Dahilan ng mga Iba’t ibang

2 Suliranin sa Paggawa
Subukin
Panuto: Basahing mabuti at unawain ang mga katanungan sa bawat aytem. Piliin at bilugan ang
titik ng tamang sagot mula sa pagpipilian.
1. Ito ay tumutukoy sa kawalan ng trabaho ng isang manggagawa.

A. Employment
B. Job-mismatch
C. Job order
D. Unemployment
2. Si Pedro ay graduate sa kursong Nursing sa isang Unibersidad sa kanilang lugar
ngunit siya ay nagtratrabaho bilang isang sekretarya ng Law Firm. Ito ay isang
halimbawa ng .
A. Employment
B. Job-mismatch
C. Job order
D. Unemployment
3. Isa sa dahilan ng suliranin sa paggawa ay hindi angkop ang pinag-aralan o
kwalipikasyon sa dapat nilang pasukang
1 t rabaho. Halimbawa nito ay makapagtapos sa kurso sa
kolehiyo ngunit namasukang m as mababa kaysa pinag-aralan o kwalipikasyon.
A. Deflation
B. Inflation
C. Overqualified
D. Underemployment
4. Isang paraan ng kapitalista o namumuhunan upang palakihin ang kanilang kinikita
at tinutubo sa pamamagitan ng pagpapatupad ng mababang pagpapasahod at paglimita sa
panahon ng paggawa ng mga manggagawa.
A. Mura at flexible labor
B. job-mismatch
C. unemployment
D. poor working conditions
5. Ito ay uri ng unemployment kung saan nangyayari kapag ang trabaho ay pana-
panahon o para lamang sa tiyak na panahon.
A. Casual
B. Frictional
C. Seasonal
D. Voluntary
6. Ito ay uri ng unemployment kung saan nangyayari ang isang uri ng produkto
ay hindi na kailangan sa ekonomiya kaya hindi na rin kailangan ang mga
nagtratrabaho at namumuhunan.
A. Casual
B. Cyclical
C. Frictional
D. Structural
7. Isang kaugalian ng ating mamamayang Pilipino kaya maraming nag istambay at

maghapong walang trabaho.
A. Kaalaman
B. Kaayusan
C. Kagalingan
D. Katamaran
8. Ang unemployment o kawalan ng trabaho ay suliraning kinakaharap ng
ating mga mamamayan. Ilan sa mga solusyon upang matugunan ang kawalan ng trabaho maliban
sa .
A. Pagbibigay ng kurso sa TESDA
B. Pagpaparami ng mga trabaho
C. Pagsasaayos ng sistema ng edukasyon
D. Paglimita sa mga mamumuhunan sa bansa
9. Ang mamamayang Pilipino ay humaharap sa iba‘t ibang anyo ng suliranin at
hamon sa paggawa maliban sa ?
A. Job mismatch
B. Kawalan ng seguridad sa pinapasukang kompanya
C. Mababang pasahod
D. Pagpili ng trabaho na may mataas na pasahod.
Tuklasin
Konsepto ng Unemployment
- Ang isyu ng unemployment o kawalan ng trabaho ay suliran ng kinakaharap ng anumang
bansa.
- Ang unemployment rate ay tumutukoy sa bahagdan ng mga taong ganap na walang trabaho
sa kabuuan ng lakas-paggawa.
-
Mga Uri ng Unemployment 3
1. Voluntary
Nangyayari kapag sinasadyang hindi nagtratrabaho.
2. Frictional
Nangyayari habang naghihintay ng panibagong trabaho o panandaliang ipinatigil ang trabaho
dahil sa ibang gawain katulad ng pagwewelga.
3. Casual
Nangayayari kapag ang trabaho ay pana panahon o para lamang sa tiyak na
panahon.
4. Seasonal
Nangyayari kapag ang trabaho ay pana panahon o para lamang sa tiyak na
panahon (Halimbawa: Tuwing magpa pasko)
5. Structural
Nangyayari kapag ang isang uri ng produkto ay hindi na kailangan sa
ekonomiya kaya hindi na rin kailangan ang mga nagtrabaho at
namumuhunan.
6. Cyclical
Nagkakaroon nito kapag ang industriya ng mga mangaggawa ay nakaranas
ng business cycle. Kapag mahina ang industriya, mataas ang antas ng
unemployment.
Mga dahilan ng suliranin sa Paggawa at Trabahong Hindi Angkop sa Pinag-aralan o

(Underemployment).
1. Isa sa mga sagabal sa pagkakaroon ng trabaho ay yong hindi tugma ang kanilang pinag-
aralan o kwalipikasyon sa dapat nilang pasukang trabaho. Ang ibang nakapagtapos ng pag-aaral ay
namamasukan na lamang sa trabahong mas mababa kaysa sa kanilang pinag-aralan o
kwalipikasyon.
2. Kakulangan sa kinakailangang kasanayan para sa trabaho. Ayon sa pag-aaral nahihirapan
ang mga establisyemento na punan ang mga bakanteng posisyon sa kanilang kompanya, ang
dahilan ay kawalan ng kinakailangang kasanayan. May malaking proporsyon ng ―hindi tugma o
mismatch” sa pagitan ng pagsasanay at aktwal na pagtratrabaho.
3. Isa pang dahilan ng suliranin sa paggawa ay ang hindi pagbibigay ng wastong pasahod at
kaunting benepisyo ang ibinibigay ng mga kapitalista sa mga manggagawa, kasama ang hindi
maayos na kondisyon sa pinagtratrabahuan o (poor Working Conditions). Halimbawa may mga
manggagawa na nagtratrabaho sa mapanganib na lugar ngunit walang maayos na kagamitan na
magprotekta sa kanila. “Mura at Flexible Labor‖ isang matinding hamon ang kinakaharap ng mga
manggagawa mula nang ipatupad ang patuloy na paglala ng ―mura at flexible labor‖ sa bansa
(IBON, 2006). Ito ay isang paraan ng mga kapitalista o mamumuhunan upang palakihin ang
kanilang kinikita at tinutubo sa pamamagitan ng pagpapatupad ng mababang pagpapasahod at
paglimita sa panahon ng paggawa ng mga manggagawa. Isang paraan ito upang sila ay makaiwas
sa patuloy na krisis dulot ng labis na produksiyon at kapital na nararanasan ng iba‘t ibang mga
bansa
4. Kabilang sa dahilang ng kawalan ng trabaho ng mga Pilipino ay ang Katamaran. Makikita
natin na maraming nagistambay at maghapong walang trabaho.
5. Isa rin sa mga hamon ng globalisasyon sa bansa ay ang patuloy na pagdami ng mga lokal
na produkto na iniluluwas sa ibang bansa at ang pagdagsa ng mga dayuhang produkto sa
pamilihang lokal. Lubusang naaapektuhan ang mga lokal na magsasaka dahil sa mas murang
naibebenta ang mga dayuhang produkto sa bansa. Mas maraming insentibo ang naipagkakaloob sa
mga dayuhang kompanya na nagluluwas ng kanilang parehong produkto sa bansa. Sa kabilang
banda, may mga lokal na high class product na saging, mangga at iba pa na itinatanim sa atin na
nakalaan lamang para sa ibang bansa
Isa rin sa dahilan ng kawalan ng trabaho ay ang pananalasa ng kalamidad. Lubhang
napinsala ang sektor ng agrikultura na siyang dahilan ng walang matratrabaho na lupain.
Pagyamanin
Panuto: Alamin kung ano ang tinutukoy sa mga sumusunod na pangungusap
1. Pandaigdigang samahan na nagtatakda sa regulasyon ng kalakalan

sa mga kalakal, serbisyo at intelektwal na ari-arian sa pagitan ng mga kalahok na
bansa sa pamamagitan ng pagbibigay ng isang balangkas para sa
pakikipagkasundo sa mga kasunduan sa kalakalan.
2. Ito ay paraan ng mga mamumuhunan na palakihin ang kanilang
kinikita at tinutubo sa pamamagitan ng pagpapatupad na mababang pasahod at
paglilimita sa panahon ng paggawa ng mga manggagawa.
3. Isang kontrata ng manggagawa kung saan may nkatakdang
panahon lamang ang kanyang serbisyo sa isang kumpanya.
4. Ito ay ang pagkakaroon ng trabaho ng isang manggagawa na hindi
tugma ang kanilang pinag-aralan sa pinapasukang trabaho.
5. Isang kumpanyang naglalagak ng investment sa iba‘t ibang bansa
kung saan ang mga kasanayan na kakailanganin ng isang manggagawa ay
nakabatay sa mga naging kasunduan ng bansa sa mga kumpanyang ito.
Tayahin
A. Employment
B. Job-mismatch
C. Job order
D. Unemployment
halimbawa ng .
A. Employment
B. Job-mismatch
C. Job order
D. Unemployment
kwalipikasyon sa dapat nilang pasukang trabaho. Halimbawa nito ay makapagtapos sa kurso sa
kolehiyo ngunit namasukang mas mababa kaysa pinag-aralan o kwalipikasyon.
A. Deflation
B. Inflation
C. Overqualified
D. Underemployment
A. Mura at flexible labor
B. job-mismatch
C. unemployment
D. poor working conditions
A. Casual
B. Frictional
C. Seasonal
D. Voluntary
6. Ito ay uri ng unemployment kung saan nangyayari ang isang uri ng produkto
ay hindi na kailangan sa ekonomiya kaya hindi na rin kailangan ang mga
nagtratrabaho at namumuhunan.
A. Casual
B. Cyclical
C. Frictional
D. Structural
7. Isang kaugalian ng ating mamamayang Pilipino kaya maraming nag istambay at
maghapong walang trabaho.
A. Kaalaman
B. Kaayusan
C. Kagalingan
D. Katamaran
ating mga mamamayan. Ilan sa mga solusyon upang matugunan ang kawalan ng trabaho maliban
sa .
A. Pagbibigay ng kurso sa TESDA
B. Pagpaparami ng mga trabaho
C. Pagsasaayos ng sistema ng edukasyon
D. Paglimita sa mga mamumuhunan sa bansa
9. Ang mamamayang Pilipino ay humaharap sa iba‘t ibang anyo ng suliranin at
hamon sa paggawa maliban sa ?
A. Job mismatch
C. Mababang pasahod
D. Pagpili ng trabaho na may mataas na pasahod.
Panuto: Ano ano ang implikasyong dulot ang kawalan ng trabaho sa bansa?
1. Sa kabataan (2 points)
2. Sa pamumuhay ng mga tao (2 points)
3. Sa pag-unlad ng ekonomiya ng bansa (2 points)
MAHUSAY! Natapos mo na ang iyong mga gawain.

Aralin Dahilan sa Suliranin ng Paggawa sa
3 Kontraktwalisasyon
Subukin
titik ng tamang sagot mula sa mga pagpipilian.
1. Isa sa pinakamalaking suliranin na kinaharap ng mga mangagawa sa
bansa ay ang paraan ng mga kapitalista o namumuhunan upang palakihin ang kanilang
kinikita at tinutubo sa pamamagitan ng pagpapatupad ng mababang pasahod at paglimita
sa panahon ng paggawa ng mga mangagawa. Anong Sistema ang pinapairal nito?
A. Kontraktwalisasyon
B. Mura at Flexible labor
C. Iskemang subcontracting
D. Underpaid Employe
2. Ang ―ENDO‖ ay sistema ng paggawa na umiiral noong 2016 ayon sa
DOLE, ito ay iminungkahi ng iba‘t ibang mambabatas, ahensiya sa paggawa, at grupo ng
mga mangagawa na tuluyan ng ibinasura. Anong kalagayang mangagawa ang tinutukoy
nito?
A. Contraction labor only
B. Job Order
C. Kaswal
D. Kontraktwalisasyon
3. Ang job mismatch o skill mismatch ay tumutukoy sa isang kalagayan sa
paggawa kung saan ang isang indibidwal ay may trabaho ngunit hindi tugma sa kakayanan
o pinag-aralan nito. Sa iyong sariling pag-unawa, bakit ito nangyayari sa bansa?
A. Ang mga kapitalista ay nagbibigay ng mataas na pasahod
B. Maraming mapagpipiliang trabaho na malapit sa tinitirhan
C. May kakulangan sa kakayanan/ kasanayan ang mga aplikante
D. Bigo ang mga mag-aaral sa pagkuha ng kurso o skill na may mataas na
pasahod
4. Maraming umiiral na suliranin sa sistema ng paggawa sa bansa. Alin sa
mga sumusunod na kaayusan sa paggawa kung saan ang kompanya ay komukontrata ng
isang ahensiya o indibidwal na subcontractor upang gawin ang isang trabaho o serbisyo?
A. Iskemang sub-contracting
B. Job contracting
C. Job mismatch
D. Labor only contracting
5. Ang kontraktwal ay isang katayuan sa trabaho kung saan ipinagkait ang
ugnayang employer-employee sa pagitan ng isang manggagawa at ng kapitalista. Anong
katayuan ang ipinagkait sa isang kontrakwal na manggagawa?
A. Mataas na pasahod
B. Pagiging regular na empleyado
C. Pagbibigay ng mga benepisyo
D. Seguridad sa trabaho
6. Ang kontraktwalisasyon ay isa sa mga suliranin sa paggawa sa bansa. Ito
ay isa sa mga patakarang neoliberal na ipinalaganap sa bansa noong huling bahagi ng
dekada 70. Sa iyong palagay, bakit ito ipinaiiral ng mga kapitalista sa bansa?
A. Upang magkamal ng yaman
B. Upang magbigay ng seguridad sa trabaho
C. Upang mapalakas ang kilusang
D. Paggawa upang mabigyan ng trabaho ang mga mamamayan
7. Malaking hamon sa bansa ang mga pagbabago sa iba‘t ibang larangan
dulot ng globalisasyon. Alin ang hindi kabilang sa mga mabuting naidulot ng globalisasyon
sa paggawa sa bansa?
A. Binago ng globalisasyon ang workplace at mga salik ng produksyon tulad
ng pagpasok ng iba‘t ibang gadyet at iba pang makabagong kagamitan
sa paggawa.
B. Demand ng bansa para sa iba‘t ibang kakayahan o kasanayan sa
paggawa ng globally standard.
C. Mabibigyan ng pagkakataon ang mga lokal na produkto na makilala sa
pandaigdigang pamilihan.
D. Mapapaunlad nito ang maliliit na mga kompanya na pagmamay-ari ng
mga lokal na mga namumuhunan sa bansa.
8. Ang mga sumusunod na k aganapan2 ay nagpapakita ng di-mabuting
epekto ng kontraktwalisasyon sa lipunan. Alin ang hindi kabilang dito?
A. Magbuo o sumapi sa unyon
B. Pinalala ang disempleyo sa bansa
C. Pinalala ang kahirapan ng mga manggagawa
D. Nilalabag ang lahat ng karapatan at proteksyon ng mga manggagawa
anumang bansa lalo na ang Pilipinas. Naghahatid ito ng masamang epekto sa pamumuhay
ng mga mamamayan maliban sa ?
A. Naaapektuhan ang mental at pisikal na kalusugan ng tao
B. Nagdulot ng matinding kahirapan
C. Nagtulak sa pangingibang bansa para makakuha ng hanapbuhay
D. Pagkakaroon ng mataas na oras sa pamilya
10. Ang mga mamamayang Pilipino ay humaharap sa iba‘t ibang anyo ng
suliranin at hamon sa paggawa maliban sa ?
A. Job mismatch
C. Mababang pasahod
D.Pagpili ng trabaho na may mataas na pasahod
Balikan
Panuto: Sagutan mo ang sumusunod na katanungan. 5 points ang bawat isa.

1. Bakit nakatutulong ang komunikasyon ng mga tao sa isa‘t isa sa pagsulong ng
globalisasyon?
2. Bakit sinasabing matagal nang may globalisasyon? Naniniwala ka ba dito? Ipaliwanag ang
iyong sagot.
3. Sa mga pananaw at perspektibong inihain, alin sa mga ito ang sa iyong
palagay ay katanggap-tanggap? Pangatuwiranan.
Suriin
Panuto: Ipaliwanag ang iba‘t ibang anyo ng suliranin sa paggawa.

(5 points bawat sagot)
Anyo ng suliranin sa Pagggawa Pagpapaliwanag
1. Mababang pasahod
2. Kawalan ng seguridad
3. Job-mismatch‘
4. Poor Working Conditions
5. Katamaran
Pagyamanin
Panuto: Isulat ang T kung tama ang pangugusap at M kung mali ang isinasaad ng
pangungusap.
_1. Ang mga manggagawang Pilipino ay humaharap sa iba‘t ibang hamon
ng globalisasyon tulad ng mataas na pasahod, kawalang seguridad sa pinapasukang
kompanya at job mismatch.
2. Ang pagdating at paglakas ng dayuhang mamumuhunan sa ating bansa
ay nakatutulong sa paglago ng ating ekonomiya.
3. Ang pag-usbong ng K-POP trend ng Korea na kadalasan makikita sa
internet at telebisyon ay walang epekto sa pag-usbong ng kalakalan sa
ating bansa.
4. Dahil sa pag-usbong ng globalisasyon, nagiging bukas ang bansa sa
iba‘t ibang oportunidad na tuklasin ang potensyal na pakikipagsabayan sa
pandaigdigang kompetisyon.
5.Dahil sa pag-usbong ng globalisasyon, higit na napalaganap ang
wikang English.
6. Isang positibong dulot ng globalisasyon ay paghina at pagkabura ng
pambansang pagkakilanlan.
_7. Isa sa layunin ng World Trade Organization (WTO) ay nagtatakda sa
regulasyon ng kalakalan sa mga kalakal, serbisyo at intelektwal na ari-arian sa pagitan
ng mga kalahok na bansa sa pamamagitan ng pagbibigay ng isang balangkas para sa
pakikipagkasundo sa mga kasunduan sa kalakalan.
_8. Dahil sa globalisasyon, ang karamihan sa mga pandaigdigang trabaho
sa ekonomiya ay walang katiyakan at pansamantala.
9. Ang pagtaas ng produksiyon ay nangangahulugang nadagdagan ang
paggamit ng mga likas na yaman. Ito ay magdudulot ng isang masamang epekto sa
ating kapaligiran.
10. Isa sa naidulot ng globalisasyon sa paggawa ay ang demand ng bansa
sa iba‘t ibang kakayahan o kasanayan sa paggawa na locally standard.
Tayahin
titik ng tamang sagot mula sa mga pagpipilian.

A. Kontraktwalisasyon
C. Iskemang subcontracting
B. Mura at Flexible labor
D. Underpaid Employee
nito?
B. Job Order
C. Kaswal
Pasahod
B. Job contracting
C. Job mismatch
D. Labor only contracting
B. Pagiging regular na empleyado
C. Pagbibigay ng mga benepisyo
sa paggawa.
8. Ang mga sumusunod na kaganapan ay nagpapakita ng di-mabuting
A. Job mismatch
C. Mababang pasahod
Susi sa Pagwawasto
Aralin: 1 : Dahilan sa Suliranin sa paggawa(Unemployment)
Aralin 2 Mga Dahilan ng mga Iba‘t ibang Suliranin sa Paggawa

Aralin 3: Dahilan sa Suliranin ng Paggawa sa Kontraktwalisasyon
Name of Learner:
Grade level:
Section:
Date:
GAWAING PAGKATUTO
Modyul 3: Dahilan sa Suliranin sa Paggawa
PANIMULA:
Ang mga manggagawang Pilipino ay humaharap sa iba‘t ibang anyo ng suliranin at hamon sa paggawa tulad ng
mababang pasahod, kawalan ng seguridad sa pinapasukang kompanya, ‗job-mismatch‘ bunga ng mga ‗job-skills
mismatch,‘ iba‘t ibang anyo ng kontraktuwalisasyon sa paggawa, at ang mura at flexible labor. Isang hamon din sa
paggawa ay ang mabilis na pagdating at paglabas ng mga puhunan ng mga dayuhang namumuhunan na mas
nagpatingkad naman ng kompetisyon sa hanay ng mga dayuhang kompanya at korporasyon sa bansa. Dahil dito mas
nahikayat ang mga namumuhunan na pumasok sa bansa na nagdulot ng iba‘t ibang isyu sa paggawa.
Kasanayang Pagkatuto at koda:
Naipaliliwanag ang kalagayan,suliranin at pagtugon sa isyu ng paggawa sa bansa.
Gawain. Yugto sa Pagpaplano
Panuto : Ibigay ang iyong opinyon ukol sa mga nabanggit na dahilan sa suliraning Kawalan ng
trabaho. Isulat ang inyong sagot sa mga kahon na nakalaan.
Dahilan sa suliraning kawalan ng

trabaho(unemployed)
Panuto: Sagutin ang sumusunod na tanong gamit ang mga natutuhan mula sa binasang teksto. (5
points bawat sagot)
1. Anu-ano ang iba‘t ibang anyo ng suliranin sa paggawa?
2. Anong ang ibig sabihin ng job - mismatch?
3. Ano ang kaibahan ng kontraktwalisasyon sa mura at flexible labor?
SUMMATIVE TEST
Panuto: Piliin ang titik ng tamang sagot mula sa pagpipilian.

A. Employment B. Job-mismatch C. Job order D. Unemployment
halimbawa ng .
A. Employment B. Job-mismatch C. Job order D. Unemployment
kwalipikasyon sa dapat nilang pasukang trabaho. Halimbawa nito ay makapagtapos sa kurso sa
kolehiyo ngunit namasukang mas mababa kaysa pinag-aralan o kwalipikasyon.
A. Deflation B. Inflation C. Overqualified D. Underemployment
A. Mura at flexible labor B. job-mismatch C. unemployment D. poor working condition
E. Casual B. Frictional c. Seasonal D.Voluntary
A. Kontraktwalisasyon B.Iskemang SubcontractingC.Mura at Flexible na labor D.Underpaid
employee
nito?
A. Contraction labor only B. Job Order C. Kaswal D.Kontraktuwalisasyon
Pasahod
A. Iskemang sub-contracting B. Job contracting C.Job mismatch D. Labor only contracting
A. Mataas na pasahod B. Pagiging regular na empleyado C. Pagbibigay ng mga
benepisyo

sa paggawa.
13. Ang mga sumusunod na kaganapan ay nagpapakita ng di-mabuting


A. Job mismatch
C. Mababang pasahod
10
Araling Panlipunan
Implikasyon sa Iba’t ibang Suliranin sa
Paggawa
AGUSAN DEL SUR NATIONAL HIGH SCHOOL
WEEKLY HOME LEARNING PLAN

Grade 10
Quarter 2
Learning Area: ARALING PANLIPUNAN
Day and Time Learning Learning Tasks Time Mode of
Competency Allotment Delivery
ALAMIN Ipasa o ipadala ang
 Panimula output sa facebook
 Pamantayan sa pagkatuto 10 min.
Thursday Nasusuri ang dahilan Messenger o Group
at epekto ng  Mga Nilalaman (Paksa/Aralin) Chat na gawa at
BALIKAN
1:00 PM –
2:00PM migrasyon dulot ng  Pasagot sa Paunang Pagtataya.
10 min. binigay ng Guro o mga
iba pang paraan ng
globalisasyon (P.1-4) pagpasa ng
(Module 4) TUKLASIN
25 min. inirekomenda ng
Gawain : Pagbasa (P. 4)
paaralan o anumang
SURIIN
napili ng guro para sa
 Pagbasa sa modyul (Suliranin sa 25 min.
Klase. (Modular
(Week 5-AP paggawa) (P.4-6)
Digitized)
10 ) ISAISIP
 Gawain : Chart (P.6) 10 min.
30 min. Magulang mismo ang
ISAGAWA magbigay ng output ng
 Gawain : Cluster Map P.8) anak sa Guro sa
10 mins. paaralan o di kaya ay sa
TAYAHIN barangay distribution
 Pagtataya 1-10 (p. 17-18) area.
(Modular Printed)
ALAMIN Ipasa o ipadala ang
2:00 – 4:00  Panimula 10 min. output sa facebook
Nasusuri ang dahilan  Pamantayan sa pagkatuto Messenger o Group Chat
(Module 5) at epekto ng  Mga Nilalaman (Paksa/Aralin) na gawa at binigay ng
migrasyon dulot ng BALIKAN Guro o mga iba pang
10 min. paraan ng pagpasa ng
 Pasagot sa Paunang
globalisasyon inirekomenda ng paaralan
Pagtataya(P.1-2)
o anumang napili ng
TUKLASIN guro para sa Klase.
15 min.
Balita-Suri (P.3) (Modular Digitized)
(Week 6– AP10 ) SURIIN Magulang mismo ang

Iba’t ibang anyo ng suliranin 15 magbigay ng output ng
at hamon sa paggawa min. anak sa Guro sa
paaralan o di kaya ay sa
PAGYAMANIN barangay distribution
 Pagsagot sa tsart (p.13) 15 area.
min. (Modular Printed)
ISAISIP
 Pagsagot sa mga pamprosesong 15
Tanong. (P.13) min.
ISAGAWA
 Sagutan ang mga gabay na 30 min.
tanong.
TAYAHIN
 Pagtataya 1-15 (p. 15) 10 min.
5:00 - onwards FAMILY TIME
Prepared by:
JINKY E. BESINGA
LIEZEL M. PAHILANGCO
ROCHEL C. DAMARILLOS
ALFREDO A. FUENTES, JR
GILBERT G. MUANAG
DELCY GRACE DELA CALZADA
Grade 10 A.P Teachers

Alamin
Aralin
Suliranin sa Paggawa
1
Ang iyong kaalaman mula sa nakaraang aralin ay makatutulong sa mas malalim na pag-unawa at
pagbibigay pansin sa araling ito. Laging isaisip, hanapin, at tandaan ang mga sagot sa pangunahing
katanungan.
Subukin
Panuto: Basahing mabuti at unawain ang mga katanungan sa bawat aytem. Piliin at bilugan ang titik ng
tamang sagot mula sa pagpipilian.
1. Anong uri ng globalisasyon ang mabilis na lumaganap sa buong daigdig?
A. Pampulitika
B. Pang-edukasyon
C. Pang-ekonomiya
D. Pangkultura
2. Alin sa sumusunod ang pangunahing dahilan ng pangingibang bansa o
pag-migrate ng mga Pilipino?
A. Makapaghanap buhay na may mataas na sahod
B. Matuto ng makabagong kasanayan at kakayahan
C. Makapag-aral sa mga tanyag na unibersidad sa ibang bansa
D. Makapagbisita at makapaglibang sa mga makasaysayang pook
3. Alin sa mga sumusunod ang hindi nagpapakita ng mga dahilan ng
migrasyon?
A. Ang pandarayuhan ay nangyayari sanhi ng digmaang sibil.
B. Ang pandarayuhan ay nangyayari sanhi ng pagkawasak ng pamilya.
C. Ang pandarayuhan ay nangyayari sanhi ng kawalan ng trabaho sa
pamayanan.
D. Ang pandarayuhan ay nangyayari sanhi ng mas magandang oportunidad
sa ibang bansa.
4. Mula sa larawan, ano ang positibong ipinapahiwatig nito sa ekonomiya ng
bansa?
A. Maraming pamilya ang nawawalay sa isa‘t isa.

B. Maraming krimen ang maaaring maganap mula sa iba‘t ibang bansa.
C. Maraming produktong banyaga ang nakararating sa iba‘t ibang sulok ng
mundo
D. Maraming klaseng polusyon ang nangyayari sa iba‘t ibang sulok ng
mundo.
5. Suriin ang ang larawan na nasa ibaba. Paano nakaapekto ang
globalisasyon sa lokal na kultura ng mga bansa lalo na sa mga bansang papaunlad pa lamang
tulad ng Pilipinas?
A. Ibat ibang uri ng hanapbuhay ang napupunta sa mga bansang papaunlad
pa lamang.
B. Ang pandaigdigang kalakalan ay nakapagsusulong ng kamulatan sa
ibat ibang kultura.
C. Ang pandaigdigang migrasyon ay nakapagdudulot ng brain drain sa mga
bansang papaunlad pa lamang.
D. Ang mga katutubong kultura ay nanganganib na mawala dahil sa pag-iisa
ng kultura ng mga bansa sa daigdig na bunga ng globalisasyon.
6. Isang epekto ng globalisasyon sa ekonomiya ay ang restriksyon sa
pandaigdigang kalakalan gaya ng pagsasali sa proteksyonismo na nagbi-
bigay ng masamang epekto sa mga bansang sumasang- ayon sa ganitong
polisiya.
Pag-aralan ang datos sa ibaba at sagutin ang tanong.
Aling rehiyon ang nakararanas ng 60% ng GDP noong 1970, at lumagpak sa 40% noong 1985?
A. Advanced Economies
B. CEE & CIS
C. Developing Asia
D. Middle East and North Africa
7. Isang epekto ng globalisasyon sa ating ekonomiya ay ang pagdating ng
maraming kapitalista. Ano ang ipinahihiwatig ng caricature sa ibaba?
A. Ang ating lipunan ay kapitalista

B. Ang mga kapitalista ang nagmamay-ari ng lupa, makina at pera
C. May dalawang uri ng kapitalista
D. Milyon-milyong Pilipino ang manggagawa sa ilalim ng iilang kapitalista
8. Marami sa mga pamilya ng OFWs ay nakakaranas ng pangungulila sa
kanilang kapamilya na humahantong sa pagkawasak nito. Paano kaya sila matutulungan?
A. Makisimpatiya sa kanila.
B. Bigyan sila ng sulat isa-isa.
C. Bigyan sila ng load pantawag sa kanilang kapamilya.
D. Magtayo ng isang samahan ng mga pamilya ng OFW upang gumabay sa
kanila.
9. Ang globalisasyon ay isang malaking hamon sa kaunlaran ng ating bansa.
Tingnan ang mga datos sa ibaba. Alin sa mga sumusunod na pamamaraan ang higit na
makatutulong sa Pilipinas upang makasabay sa mga hamon ng globalisasyon?
A. Kailangang pasimulan ang rebelyon sa imperyalistang globalisasyon at
mga dikta ng IMF-WB/WTO dahil, kapag nanatili na sunud-sunuran ang
mga bansa, unti-unti itong lulubog sa krisis.
B. Kailangan ng patakaran sa industriyalisasyon ang ekonomiya upang
mabawasan ang brain drain ng mga Pilipino at magkaroon ng modernisasyon ng agrikultura
upang matugunan ang mga pangangailangan ng mga Pilipino at makapagluwas ito ng mga
kalakal sa ibang bansa.
C. Pigilan ang pagpasok ng mga dayuhan sa Pilipinas upang walang maging
kaagaw ang mga Pilipino sa mga oportunidad sa ating bansa.
D. Kailangang isulong ang patriotismo at nasyonalismo ng mga Pilipino upang
mapigilan ang brain drain ng mga Pilipino.
10. Ang globalisasyon ay nagdala ng mahalagang pagbabago sa mundo.
Suriin ang mga datos sa ibaba. Bakit naging mahalaga ang pagbabagong dala ng
globalisasyon?
DATOS 1:
A. Nalulugi ang mga tradisyunal na negosyo ng mga katutubo.

B. Mataas ang taripa ng mga produktong kinakalakal sa ibang bansa.
C. Naging malaya ang pagdaloy ng kapital, salapi, kalakal at kultura mula at
papunta sa ibat ibang destinasyon.
D. Nahikayat na isara ng mga mahihirap na bansa ang kanilang negosyo sa
mga dayuhan.
11. Ayon sa (Philippine Overseas Employment Administration) POEA ngayon
ay tinatayang 2,000 araw araw ang mga Pilipino na umaalis ng bansa pamamagitan ng 1600
opisyal na ahensiya sa emigration. Bawat taon ay umaabot ng 1.3 milyong Pilipino ang
nagtutungo ng ibang bansa. Ano ang maaaring hakbang ng pamahalaan upang matulungan
ang mga manggagawang Pilipino?
A. Gumawa ng mga polisiyang proprotekta sa mga manggagawang Pilipino
sa ibayong dagat.
B. Tanggapin nang malugod ang mga donasyong ibinigay ng mga OFW at
OCW sa mga nasalanta ng kalamidad.
C. Maging mahigpit sa mga remittances ng mga Pilipino.
D. Hayaan silang pagmalupitan at makulong sa ibang bansa.
12. Pinangangambahan ng mga lider at mga mamamayan ng ibat ibang
bansa ang dumarami at lumalalang kaso ng transnational crimes tulad ng terorismo. Isa sa
mga sinusulong ng kongreso ay ang paggawa ng polisiya. Bilang isang mambabatas, paano
mo tatayain ang isang epektibong polisiya?
A. Ang polisiya ay tatayain ayon sa nilalaman, organisasyon at datos o estadistika.
B. Ang polisiya ay tatayain ayon sa nilalaman, sistematikong pamamaraan at impak sa
manonood.
C. Ang polisiya ay tatayain ayon sa nilalaman, pagkamalikhain,
organisasyon at kaangkupan.
D. Ang polisiya ay tatayain ayon sa nilalaman, organisasyon, kaangkupan
at sistematikong pamamaraan.
13. Magkakaroon ng pagtitipong rehiyonal ng mga kinatawan ng labor parties
sa NCR. Layon ng pagtitipon ng grupong ito ang maipamulat sa mamamayan ang
makatotohanang kondisyon ng mga lakas paggawa lalo na ang epekto nito dulot ng
globalisasyon. Alin sa mga sumusunod na pamamaraan ang makakapagbigay ng malalim at
malawak ng pag-unawa sa kondisyon ng lakas paggawa ng Pilipinas?
A. Pagsagawa ng sarbey
B. Paggawa ng Case Study
C. Paghain ng panukala o bill
D. Pag-organisa ng kilos protesta
14. Dahil globalisasyon, marami ang nagiging kakompetensiya ng mga
karaniwang kalakal ng mga maliliit na negosyante. Bilang economic adviser ng Pangulo. Ano
ang maimumungkahi para matulungan sila?
A. Hayaan silang magbenta kahit saan nila gusto.
B. Huwag silang magbayad ng buwis upang lumaki ang kita sa negosyo.
C. Gumawa ng anunsiyo na hayaan na lamang magnegosyo ang mga
dayuhan sa kanilang lugar.
D. Gumawa ng programang maglalaan ng karagdagang pondo upang
makipagsabayan sa mga dayuhan.
15. May okasyon ng pagsasama-sama ng mga ahensya na tumutugon sa mga
problema sa lakas paggawa. Inimbitahan kang maging kritiko sa isang paligsahan sa pinaka-
tumpak na Labor Developmental Plan ng mga presenters. Paano mo susukatin ang isang
matalino at matatag na developmental plan?
5
A. Dami ng pamamaraan ng paglutas
B. Dami ng mgga kasangkot na ahensya at sangay ng pamahalaan
C. Kaangkupan, nilalaman at organisasyon nito
D. Kakapalan, kagandahan at presentasyon nito
Balikan
Bago mo umpisahan ang araling ito balikan muna ang iyong natutuhan tungkol sa dimensiyon ng
globalisasyon. (5 points bawat isa)
1. Ano ang globalisasyon?
2. Ano-ano ang malaking ambag nito sa ating ekonomiya?
3. Paano ito nagsimula?
Tuklasin
Ang pagkakasali ng Pilipinas sa proseso ng globalisasyon ay matatahak sa pamamagitan ng

ating mahabang kasaysayan ng pananakop. Mula noong kolonisasyon ng mga Espanyol, ang lokal na
pagproprodyus ay naaayon sa pangangailangan ng Espanya sa pandaigdigang pangangalakal. Ito ay
lumala noong panahon ng Amerikano at Hapon, at maging sa kasalukuyan.
Ang papel na ginagampanan ng Pilipinas sa globalisasyon ay bilang pinagkukunan ng mga likas na
yaman, taga-konsumo ng sobrang produkto at kapital, at taga suplay ng murang lakas paggawa.
Dahil sa mahalagang papel na ito, nagkakaroon ng mga isyu sa paggawa dulot ng globalisasyon.
Ito ay may mga dahilan, implikasyon sa pamumuhay, ekonomiya at ating magiging mungkahi, upang
malutas ang iba‘t ibang suliranin sa paggawa. Ang kaalaman ukol sa pangunahing konsepto ng
globalisasyon ay makatutulong nang malaki sa pagsasaalang-alang ng mga mungkahi upang malutas
ang suliranin sa paggawa.
Bilang mag-aaral, may magagawa ka upang maibsan ang mga suliraning ito sa pamamagitan ng
mga mungkahi. Ngunit sa puntong ito, paano nakakamit ang isang matatag at nakikipagsabayang
maunlad na bansa sa gitna ng mga isyu at hamon ng migrasyon na dulot ng globalisasyon?
Suriin
Ang iyong layunin sa bahaging ito ay pag-aralan at unawain ang ang mga dahilan ng
pagkakaroon ng iba‘t ibang suliranin sa paggawa dulot ng globalisasyon, implikasyon ng iba‘t ibang
suliranin sa paggawa sa pamumuhay at sa pag-unlad ng ekonomiya ng bansa, at pagsasaalang-alang
ng mga mungkahi upang malutas ang iba‘t ibang suliranin sa paggawa.
Ano ang paggawa? Ano ang globalisasyon? Paano nagkakaroon ng mga suliranin sa paggawa
dulot ng globalisasyon, ano ang epekto nito sa pamumuhay at sa pag-unlad ng ekonomiya?
Ito ang pangunahing dahilan at epekto dulot ng globalisasyon at bunga nito ay magkakaroon ng
kabuuang kaisipan tungkol sa ekonomiya at isyu ng paggawa.
A.) Malayang Kalakalan
Ito ay ang pagluwag o tuluyang paglansag sa mga restriksiyong humahadlang sa malayang pagpasok
ng kalakal sa iba‘t ibang panig ng daigdig. Ito ay dulot ng gloabalisasyon na maaring makakatulong sa
ekonomiya ng bansa lalo na sa paggawa.
Isang hamon din sa paggawa ay ang mabilis na pagdating at paglabas ng mga puhunan ng mga
dayuhang namumuhunan na mas nagpatingkad naman ng kompetisyon sa hanay ng mga dayuhang
kompanya at korporasyon sa bansa. Dahil dito mas nahikayat ang mga namumuhunan na pumasok sa
bansa na nagdulot ng iba‘t ibang isyu sa paggawa.
B.) Liberalisasyon
Ito ang proseso ng malayang pagbubukas ng lokal na ekonomiya sa dayuhang kapital o pamumuhunan.
Ang World Trade Organization (WTO) ay isa sa mga pandaigdigang institusyon na nangunguna sa
pagsusulong at pagpapalaganap ng liberalisasyon sa larangan ng kalakalan. Ayon sa mga
tagapagtaguyod ng globalisasyon ang WTO ay nakatutulong sa pagpapalaganap ng kalayaang pang-
ekonomiko sa pamamagitan ng free trade, bukas na pamilihan at malayang daloy ng produkto,kapital at
impormasyon. Subalit ayon naman sa mga tumutuligsa sa WTO, ang mga patakaran nio ay kumikiling
lamang sa mayayamang bansa. Naniniwala sila na naging kasangkapan na makapangyarihang mga
bansa sa daigdig ang WTO upang isulong at protektahan ang kanilang pang- ekonomikong interes.
C.) Labor Movements
Maraming pagbabagong haharapin ang bansa at isa na dito ang Kakayahan na makaangkop sa
globally standard na paggawa. Hamon ng globalisasyon ang pagpasok ng Pilipinas sa mga kasunduan
sa mga dayuhang kompanya, integrasyon ng ASEAN 2015 sa paggawa at mga bilateral at multi-lateral
agreement sa mga miyembro ng World Trade Organization o WTO. Bunga nito ay binuksan ang
pamilihan ng bansa sa kalakalan sa daigdig. Isa sa pagtugon na isinagawa ng bansa ay iangkop ang
kasanayan ng lilinangin sa mga mag-aaral na Pilipino. Bunsod ng tumataas na demand para sa globally
standard na paggawa na naaangkop sa mga kasanayan para sa ika-21 siglo.
D. Exchange of Technology and Ideas
Ayon kay KAVAIJIT SINGH isang iskolar mula sa India, sa kanyang aklat na pinamagatang Gabay sa
Globalisasyon ng Pananalapi ang kalikasan ng globalisasyon. Ayon sa kanya, pagpapalaganap ng
teknolohiya at ideya sa pamamagitan ng pandaigdigang transportasyon at komunikasyon. Ang
katangian na ito ay may sentro ng mas mabilis na transaksyong dulot ng globalisasyon at isyu ng
paggawa. Paglaganap ng Internet at digital technology , paglaganap ng mas moderno at kumplikadong
uri ng teknolohiya, pagiging mas bukas sa iba‘t ibang impormasyon at bagong kaisipan at paraan ng
paggawa at paglaganap ng naaabot na saklaw ng media.
E.)Cultural Integration
Isa sa mga hamon ng globalisasyon at paggawa nagaganap sa kasalukuyan ay ang kung paano
mapapanatili at lalo pang maitataguyod ang kani-kanilang kultura sa harap ng mga pagbabagong dala
nito. Ang globalisasyon ay ang kaparaanan kung paano magiging global o pangbuong mundo ang mga
lokal o pampook o kaya pambansang gawi. Sa madaling sabi, konektado ang buong daigdig pati na rin
sa lakas paggawa nito. Ang pag-uugnayan ng mga bansa ay patuloy na nagaganap. Ang bawat bansa
ay nagnanais na maging kasapi ng mga samahang pangkabuhayan upang mapalawak ang kanilang
pamilihan, isa na rito ang Pilipinas. Bunsod ng isyung ito, sa pamamagitan ng integrasyon sa kultura,
nagkaroon ng maraming pagbabago ang mga Pilipino tulad ng pagkawala ng sariling identidad sa
maraming kadahilanan.
Pagyamanin
Alamin rin mula sa mga impormasyon at datos ang iba‘t ibang mga mungkahi o programa ng
pamahalaan upang mapangalagaan ang kapakanan ng ating lakas paggawa lalo na ang mga OFWs.
Ating ipagpatuloy ang pag -aaral sa pamamagitan ng pagbasa ng mga artikulo tungkol sa paksa.
Panuto: Basahin na may panunuri sa mahahalagang ideya tungkol sa aralin.
Teksto
Kabanata V: Sanhi at Bunga ng Pagdami ng mga Overseas Filipino Workers
A. Mga pangunahing sanhi
Maraming sanhi ng paglabas ng mga manggagawang Pilipino sa bayang sinilangan. Batay sa teorya ni
David Ricardo, ang ―labor theory of value”, ang halaga ay nagmumula sa paggawa, ngunit paano nga
ba gagawa kung wala rin namang posisyong nakalaan para sa mga manggagawa? Isa sa mga
pangunahinng salik nito ay ang ―malala‖ nang kawalan ng trabaho dahil sa krisis pang-ekonomiya na
tinatamasa ng bansa. Ayon kay Susan Ople, isang undersecretary sa ‗tulay‘ program at ng Ople Center,
totoo nga marahil na kulang pa rin sa pondo ang inaalok ng gobyerno sa sektor ng serbisyo, industriya
at paggawa. Dahil sa kawalan ng trabaho sa bansa, natutulak na mangibang-bayan ang mahigit sa 8.3
milyong Pilipinong migranteng manggagawa o ang mga Overseas Filipino Workers (OFWs). Araw-araw
3,400 OFWs ang naipapadala sa ibang bansa para magtrabaho, at nakabatay naman ito sa 2009
estatistika ng DOLE ukol sa bilang ng mga umaalis na OFW sa bansa. Patunay ito na paparami pa ring
manggagawa ang naghahanap ng trabaho sa ibang bansa dahil sa kawalan ng sapat na trabahong
lokal. Ayon kay Romeo Lagman, kasalukuyang undersecretary for employment and manpower
development ng DOLE, napakalaking kawalan ito sa parte ng Pilipinas dahil karamihan ng mga umaalis
ay mga bagong tapos pa lamang sa kolehiyo at napipilitang magtrabaho sa ibang bansa sa pag-asang
doon matatamasa ang seguridad sa trabaho. Itinuturing namang “brain waste” para sa mga bansang
pinupuntahan nila dahil ang mga OFW ay pumapasok sa mga trabahong mas mababa sa antas ng
kanilang kasanayan. Ilang halimbawa nito ay mga doktor na namamasukan bilang nars, at mga guro na
ngayon ay mga caregiver at domestic helper. Ito ang masalimuot na katotohanan: hindi isinasama ng
lokal na pamahalaan ang mga OFW sa pagtataya ng bilang ng empleyo at disempleyo kahit na ang
penomenon ng migrasyon ng paggawa ay bunga ng kawalan ng trabaho sa bansa. Pero kung talagang
susukatin ang lawak ng kawalan ng trabaho sa lokal na ekonomiya, dapat isaalang-alang na kung
sana‘y may mapagkukunang hanapbuhay na sumasapat sa kanilang pangangailangan ay hindi
gugustuhin ng mga migranteng manggagawa na iwan ang kanilang pamilya para lang mamasukan sa
ibang bansa.
Isa pang salik ng pagdami ng mga Pilipinong migranteng manggagawa ay ang mababang
pasahod. Paulit-ulit na nababanggit ang realidad na kulang ang sweldo para tugunan ang
pangangailangan ng mga manggagawa at pamilya nito at ito na lang ang laging idinaraing ng mga
miyembro ng Federation of Migrant Workers sa pangunguna ng kanilang Pangulong si Francisco
Aguliar Jr. Inililinaw na hindi ito pangunahing bunga ng kagustuhan ng indibidwal na maghanap ng iba
pang trabaho, kundi dahil itinutulak siya ng pangyayaring mababa ang sweldo at ‗di sapat ang kinikita
para mabuhay ang pamilya. Mahalagang talakayin kung bakit sa kabila ng mga batayan para sa
makatwirang pagtataas ng sahod ay higit na mababa ang pinagkaloob ng pamahalaan. Sa totoo lang,
sadyang pinabababa ang halaga ng paggawa sa bansa dahil ito ang esensya ng ―cheap labor policy‖ ng
gobyerno.
Isaisip
Panuto: Mula sa artikulo sa itaas, ating gawan ng buod ang nilalaman nito sa pamamagitan ng isang
graphic organizer sa ibaba.
Mga Dahilan ng Pangingibang Bansa ng

Mga Dahilan
Mangggagawang Pilipino ayon kay:
1. David Ricardo
2. Susan Ople
3. Romeo Lagman
4. Francisco Aguilar, Jr.
Aralin
2
Suliranin sa Paggawa sa Pamumuhay ng mga Pilipino
Alamin
Sa pagtatapos ng modyul na ito ay inaasahang masagot ng mga mag-aaral ang tanong na
„Paano nakaapekto ang mga isyung pang-ekonomiya sa pamumuhay ng mga Pilipino?
Tuklasin
Paano naiuugnay ang isyu sa paggawa

ng globalisasyon?
Unang Artikulo
Noon ang SABI NG GOBYERNO....
Ang Pilipinas ay kikilalanin bilang bagong tigre sa ekonomiya sa Timog Silangang Asya. Mula sa dati ay
mahirap at naghihingalo ay tatanghalin tayo bilang bansang may pinakamabilis na ratio ng pag-unlad at
kakain sa atin ng alikabok ang mga kalapit- bansa sa nakakabulag na bilis ng ating pananagana.
Magkakandarapa kasi ang mga dayuhang korporasyon sa pag-uunahang makapag-negosyo sa ating
bayan. Paano ba naman eh dito sa atin matatagpuan ang pinakamasarap na putahe sa pagni-negosyo :
murang lakas-paggawa, mababait at hindi reklamador na mga trabahador (it‘s more fun in the
Philippines baby!). Wag mag-aalala ang mga kapitalista; protektado kayo ng gobyerno laban sa mga
magri-reklamo...may mga batas kaya na magtitiyak na hindi mabibitin si foreign investor sa kanyang
panggagahasa sa yaman ng bansa. Nariyan ang privatization, deregulation, liberalization at kung ano-
ano pang syon para wala talagang istorbo sa malayang kalakalan at negosyo. Welcome to the free
trade, welcome Globalization, welcome to the World Trade Organization (WTO)!
Ikalawang Artikulo
Pinangangambahan ang Mas Nakababahaging Daigdig
Marahil ang pinakamalaking ikinababahala tungkol sa globalisasyon ay ang ginawa nitong
pagpapalawak sa agwat ng mayayaman at mahihirap. Bagaman ang kayamanan sa daigdig ay walang
alinlangang dumami, natipon naman ito sa iilang
tao lamang at sa iilang bansa. Ang neto na halaga ng mga ari-arian ng 200 pinakamayayamang tao sa
lupa ngayon ay nakahihigit nang 40 porsiyento kaysa sa pinagsama-samang kita ng mga taong
nabubuhay sa planeta—humigit-kumulang 2.4 bilyon katao. At habang patuloy na tumataas ang mga
kita sa mayayamang bansa, nasaksihan mismo ng 80 naghihikahos na mga bansa ang pagbaba ng
katamtamang kita sa nakalipas na sampung taon.
Ang isa pang pangunahing ikinababahala ay ang kapaligiran. Ang globalisasyon sa ekonomiya
ay pinasigla ng mga impluwensiya ng pamilihan na mas interesado sa kita kaysa sa pangangalaga sa
planeta. Ipinaliwanag ni Agus Purnomo, pinuno ng World Wide Fund for Nature sa Indonesia, ang
hinggil sa problema: ―Tayo‘y patuloy na nagkukumahog sa pagsulong. Nag-aalala ako na sa loob ng
isang dekada, tayong lahat ay magiging palaisip sa kapaligiran, subalit wala nang matitira pa para
pangalagaan.‖
Ikinababalisa rin ng mga tao ang tungkol sa kanilang mga trabaho. Kapwa ang mga trabaho at
kinikita ay lalong nagiging di-tiyak, yamang ginigipit ng pagsasama-sama ng mga kompanya sa daigdig
at matinding kompetisyon ang mga kompanya na gawing mas simple ang kanilang mga palakad. Ang
pag-upa at pagsisante ng mga manggagawa ayon sa kasalukuyang pangangailangan sa pamilihan ay
waring makatuwiran para sa isang kompanya na nababahala sa paglaki ng kita nito, subalit nagdudulot
ito ng labis na kaligaligan sa buhay ng mga tao.
Ang globalisasyon sa internasyonal na pangangapital at dayuhang pautang ay nagharap ng isa
pang salik para sa kawalang-katatagan. Maaaring magpautang sa papaunlad na mga bansa ang mga
pandaigdigang namumuhunan subalit sa dakong huli ay biglang kukunin ang kanilang salapi kapag
lumalala ang situwasyon sa ekonomiya.
Ang gayong malakihang paglalabas ng salapi ay makapagpapabulusok sa maraming bansa sa
krisis sa ekonomiya. Ang krisis sa pananalapi sa Silangang Asia noong 1998 ang nagpangyari na
mawalan ng trabaho ang 13 milyong tao. Sa Indonesia, nabatid mismo ng mga manggagawang hindi
natanggal sa trabaho na nabawasan nang kalahati ang halaga ng kanilang kinikita.
Kung gayon, mauunawaan na ang globalisasyon ay naghaharap ng mga pangamba at gayundin
ng mga pag-asa. May dahilan ka ba para pangambahan ang globalisasyon? Inaasahan mo bang mas
mapauunlad nito ang iyong buhay? Nabigyan ba tayo ng dahilan para maging optimistiko hinggil sa
hinaharap dahil sa globalisasyon? Sasagutin ng ating susunod na artikulo ang mga katanungang iyan.
Isaisip
Panuto: Atin namang silipin ang artikulong ito ng ilang beses upang matukoy ang epekto ng
pagkakamali sa patakaran. Upang mas mabigyang pansin ang mga detalye, maaaring gumamit ng
panulat na may kulay ang mga salita o pangungusap na mahalaga.
Mga Pagkakamali sa Patakaran
May mga pandaigdigang pangyayari nitong mga nakaraang taon na labas sa kontrol ng
administrasyon. Gayunman, naroon na ang mga suliranin bago pa nito – mahinang pag-unlad sa
trabaho, pagbagsak ng manupaktura, mababang kita sa kanayunan, at lumulubong impormal na
ekonomiyang serbisyo. Ang mga suliraning ito ay hindi pangunahing dahil sa sunud-sunod na krisis sa
pagkain, langis at pinansyal kundi dahil sa mga maling patakaran sa ekonomya.
Itinulak ng administrasyong Arroyo ang estratehiyang pang-ekonomiya na itinindig sa mga
patakarang ―malayang pamilihan‖ ng globalisasyon – pag-alis ng sagka sa kalakal, pagtanggal ng
kontrol sa pamumuhunan, pagsapribado ng mga pampublikong gamit at serbisyong panlipunan,
deregulasyon, at tuluy-tuloy na pagbabayad-utang. Itong masasaklaw na hakbang na ito ang
pinakamalalaking salik sa likod ng masahol na suliraning pang-ekonomiya ng bansa at kinakailangang
mabaligtad upang magkaroon ng pag-asang makaalis ang ekonomiya patungo sa tunay na pag-unlad
na panlipunan. Kahit ang korapsyon, na tunay namang lumala, ay hindi nakalikha ng gayong
kapinsalaan.
Agresibong niligawan ang mga dayuhang mamumuhunan at inengganyo ng galanteng mga
insentiba, pati ng kalayaang kumilos nang halos walang obligasyong mag-ambag sa pag-unlad ng
pambansang ekonomya. Ang mga imprastruktura sa transportasyon, kuryente at tubig ay itinatag
pangunahin para pagsilbihan ang pangangailangan ng malalaking dayuhan at lokal na interes sa
negosyo. Hango mula sa: http://www.ibon.org/ibon_features.php?id=86
Panuto: Buuhin ang Cluster Map tungkol sa pangunahing kaisipan ng artikulo bilang
buod.
.
Epekto ng
Pagkakamali ng
Patakaran
. .
Aralin Isang Sulyap sa Pandaigdigang Organisasyon sa
3 Paggawa
Alamin
Ang bawat manggagawa ay may mga karapatang dapat sundin at pairalin. Alinsunod sa mga
patakaran at mga kasunduan na may mga organisasyon na nagpapatupad at sumusuporta sa mga
manggagawang Pilipino. Alamin ang paksang ito upang madagdagan ang kaalaman bilang isang
mamamayan.
Tuklasin
Panuto: Basahin ang artikulong ito at sagutin ang bawat tanong:

Programang pangkabuhayan para sa mga marginalized na manggagawa
Sa layunin na tulungan na madagdagan ang kanilang kita, hinihikayat ang mga marginalized na
manggagawa na pakinabangan ang mga programang-pangkabuhayan mula sa labor department.
Sinabi ni Labor Undersecretary Joel Maglunsod na mayroong programang pangkabuhayan ang DOLE
na mapapakinabangan ng mga manggagawang nasa vulnerable sector upang madagdagan ang kita ng
kanilang pamilya.
Sa kanyang pagsasalita sa ginanap na Manila Workers Unity Workers Consultation Assembly ―Usapang
Obrero‖ sa Sta. Ana, Manila, sinabi ni Maglunsod na patuloy ang pamahalaan sa layunin nito na
mahinto ang illegal contracting at sub-contracting, at ang ―endo.‖
―Ang pagpupulong tulad nito ay isang paraan upang maipaabot ang inyong mga hinaing. Maaari kayong
kumunsulta sa ating attached agencies dahil ang labor department ay nag-aalok ng iba‘t ibang serbisyo
at programang pangkabuhayan na makakatulong sa inyo upang maragdagan ang kita ng inyong
pamilya,‖ ani Maglunsod.
Tinalakay ni Director Ma. Karina Perida-Trayvilla ng Bureau of Workers with Special Concerns (BWSC)
ang programang DOLE Integrated Livelihood Program (DILP) na naglalayong makalikha ng negosyong
lokal tungo sa karagdagang self-employment at productivity sa lahat ng rehiyon.
Nilalayon ng DILP na tulungang mapalakas ang kakayahan ng mga mahihirap at marginalized na
manggagawa sa pagbibigay ng capacity building para sa kanilang binabalak na negosyo, ito man ay
indibidwal o grupong proyekto.
―Sa isang karaniwang pamilya, dalawa dapat ang nagtatrabaho. Mayroong matatag na
mapagkukuhanan ng kita para ang isang pamilya ay may maayos na tahanan, sapat na pagkain, at
maayos na pananamit at edukasyon para sa kanilang mga anak. ―Ito ang nilalayon ng mga
programang-pangkabuhayan ng DOLE: ang mabigyan ang mga manggagawa o ang kanilang may-
bahay ng oportunidad na magtayo ng sarili nilang negosyo,‖ ani Trayvilla.
Sa ilalim ng DILP, ang kwalipikadong organisasyon na binubuo ng 15-25 miyembro ay maaaring
makatanggap ng tulong-pinansiyal na hanggang P250,000.00 para sa Micro-Livelihood group project;
ang 26-50 miyembro ay maaaring mag-aplay ng tulong-pinansiyal na hanggang P500,000.00 para sa
kanilang Small Livelihood; at para sa Medium Livelihood, ang organisasyon na may 50 miyembro ay
maaaring makatanggap ng tulong-pinansiyal na hanggang P1,000,000.00, depende sa
pangangailangan ng kanilang proyekto.
Ang organisasyong mag-aaplay para sa group livelihood project ay dapat mayroong Project
Management Team at profit sharing scheme, at ito ay kinakailangang nakasaad sa business
plan/proposal at sa Memorandum of Agreement.
Sa kabilang banda, ang indibidwal na benepisaryo ay maaaring makatanggap ng DOLE Starter Kit o
Negosyo sa Kariton (Nego-Kart) at tulong pinansiyal na hanggang P20,000.00, depende sa
kinakailangan ng proyekto.
Tanong: (10 points bawat sagot)
1. Ano-anong uri ng manggagawa ang nabanggit sa ulat?
2. Anong programa para sa manggagawa ang inilatag? Magbigay ng tatlo.
3. Sa mga programang binanggit, Makatutulong ba ito sa mga manggagawang
Pilipino? Paano? Ipaliwanag.
Suriin
ISANG SULYAP SA ILO
Ang Pandaigdigang Organisasyon sa Paggawa o International Labour Organization (ILO) ay ang

ahensya ng United Nations na nakalaan para magtaguyod ng mga oportunidad ng mga babae at mga
lalaki upang sila‘y magkaroon ng marangal at mapagkakikitaang trabaho sa kondisyong malaya, may
pagkapantay-pantay, ligtas, at may pagkilala sa dignidad ng tao. Ang mga pangunahing layunin nito ay
itaguyod ang mga karapatan sa trabaho, isulong ang mga pagkakataon para sa marangal na trabaho,
pagbutihin ang proteksyong panlipunan, at palakasin ang mga diyalogo ukol sa mga usaping may
kinalaman sa pagtratrabaho.
Ang ILO lamang ang ahensya ng United Nations na may tatluhang-panig o ―tripartite‖ sapagkat
tinitipon nito ang mga kinatawan ng gobyerno, manggagawa at nagpatratrabaho, upang samasama
silang makapagbuo ng mga polisiya at programa. Ang ILO ay pandaigdigang lupon na may
responsibilidad sa pagtatakda at pamamahala ng mga Pamantayang Pandaigdigan para sa Paggawa.
Kasama ang 179 na mga miyembrong bansa, gustong tiyakin ng ILO na ang mga Pamantayan para sa
Paggawa ay iginagalang sa pamamagitan ng pagsasakatuparan nito at gayun din bilang prinsipyo.
Ang ILO ay itinatag noong 1919, bilang bahagi ng Treaty of Versailles na tumapos sa Unang
Digmaang Pandaigdig, upang bigyang buhay ang paniniwala na ang pangmatagalan at pangkalahatang
kapayapaan ay matatamo lamang kung nananaig ang katarungan sa lipunan. Ang mga nagtatag ng ILO
ay nakatalaga sa pagpalaganap ng mga kondisyon sa trabaho na makatao, at sa paglaban sa kawalan
ng katarungan, labis na pagdurusa at kahirapan. Noong 1944, sa isa pang panahon ng pandaigdigang
krisis, ang mga miyembro ng ILO ay pinanghawakan ang mga layuning ito sa pamamagitan ng pagtibay
ng Deklarasyon sa Philadelphia na nagsasabing ang trabaho ay hindi ikinakalakal.
Isinaad din sa Deklarasyon ang mga pangunahing karapatang pantao at karapatang pang-
ekonomiya sa ilalim ng prinsipyo na ―saan man naroroon ang kahirapan, ito ay banta sa pag-unlad ng
kabuhayan.‖ Noong 1946 ang ILO ay naging unang ahensyang may espesyalisasyon na nakaugnay sa
bago pa lamang naitatag na United Nations. Sa ika 50 anibersaryo nito noong 1969, ang ILO ay pinag-
kalooban ng karangalang Nobel Peace Prize.
Ang mabilis na pagdami ng mga bansang kabilang sa ILO sa mga dekada pagkatapos ng
Ikalawang Digmaang Pandaigdig ay nagdulot ng malaking pagbabago. Nagtaguyod ang organisasyon
ng mga programa para sa pagbibigay ng teknikal na tulong upang makapagbahagi ng dunong at ayuda
sa mga gobyerno, mga manggagawa, at mga nagpatratrabaho sa buong mundo, lalung-lalo na sa mga
bansang hindi pa maunlad. Sa mga bansang katulad ng Poland, Chile at South Africa, ang malakas na
suporta ng ILO para sa pagsusulong ng karapatan ng mga manggagawa ay nakatulong sa laban para
sa kalayaan at demokrasya.
Ang isa pang mahalagang petsa para sa ILO ay ang taong 1998, nang pinagtibay ng mga
delegado sa Pandaigdigang Kumperensya Ukol sa Paggawa o International Labour Conference ang
Deklarasyon para sa mga Pangunahing Prinsipyo at Karapatan sa Trabaho. Ang mga ito ay ang
karapatan sa kalayaang magkapisanan, sa nagkakaisang pagsusulong ng halagang dapat kitain, at pag-
aalis ng bata sa mapanganib na trabaho, sapilitang paggawa at diskriminasyon sa trabaho. Ayon
sa deklarasyon ay mahalaga na garantiyahan ang mga pangunahing prinsipyo at karapatang ito sa
trabaho, dahil binibigyan nito ng kakayahan ang mga tao na ―malayang angkinin, ayon sa prinsipyo ng
pagkapantay-pantay sa oportunidad, ang nararapat nilang bahagi sa kayamanang tinulungan nilang
makamit at makamtan ang kaligayahang dulot ng pagbubuhos ng kakayahan bilang tao.
Ang karapatan ng mga manggagawa at ng mga nagpatratrabaho na magbuo at makilahok sa
mga organisasyon na kanilang pinili ay mahalagang bahagi ng isang malaya at bukas na lipunan. Ito ay
pangunahing kalayaan ng tao na nagsisilbing batong-panulukan para sa kaunlaran ng lipunan at ng
ekonomiya. Hindi maihihiwalay dito ang epektibong pagkilala sa karapatan sa kolektibong
pakikipagkasundo. Ang pagkakaroon ng boses at representasyon ay mahalagang bahagi ng
pagkakaroon ng marangal na trabaho. Ang pagkakaroon ng malayang organisasyon para sa mga
manggagawa at nagpatratrabaho ay nagsisilbing pundasyon sa istrukturang tatluhang-panig o
tripartiteng ILO, at ang pakikilahok ng mga ito sa mga gawain ng ILO at sa mga polisiya nito ay tuwiran
o di tuwirang nagpatitibay sa kalayaang magkapisanan. Mula sa pagpapayo sa mga gobyerno ukol sa
pagbuo ng batas para sa manggagawa hanggang sa pagbibigay ng edukasyon at pagsasanay sa mga
grupo ng mga manggagawa at ng mga nagpatratrabaho, ang ILO ay kabahagi sa pagtataguyod ng
kalayaang magkapisanan. Ang Komite ng ILO para sa pagsusulong ng Kalayaang Magkapisanan o
Committee on Freedom of Association ay itinatag noong 1951 upang siyasatin ang mga paglabag sa
mga karapatan ng mga manggagawa at mga nagpatratrabaho na mag-organisa. Ang komite ay
nakapagsuri na ng mahigit sa 2,000 kaso katulad ng mga alegasyon ng pagpatay, di maipaliwanag na
pagkawala, mga pananakit sa pisikal na katawan, mga pag-aresto, at sapilitang pagpatatapon ng mga
opisyal ng mga grupo ng manggagawa.
Ang komite ay tatluhang-panig o tripartite at hinaharap nito ang mga reklamo sa mga bansang
miyembro ng ILO, kahit hindi pa naratipikahan ng mga ito ang mga kombensyon para sa kalayaan na
magkapisanan.
Sa pamamagitan ng komite para sa kalayaan na Magkapisanan at iba pang mekanismo ng
pamamahala, malimit na ipinagtatanggol ng ILO ang mga karapatan ng mga grupo ng mga
manggagawa at mga organisasyon ng mga nagpatratrabaho. Sa maraming pagkakataon, ang mga
organisasyong ito ay may ginagampanang mahalagang papel sa pagbabago ng kanilang bansa tungo
sa demokrasya.
―Ang pangmatagalan at pangkalahatang
kapayapaan ay maitatatag lamang
kung may katarungang nananaig sa lipunan.‖
Saligang Batas ng ILO, 1919
Pagyamanin
Ang trabaho ay napakahalaga sa buhay ng tao. Dagdag pa sa pagbibigay ng kita, ang trabaho ay
daan tungo sa mas malawak na pag-unlad sa lipunan at ekonomiya, na nagiging sanhi ng lakas sa
bawat tao, sa kanilang mga pamilya at sa komunidad. Gayunman, ang pag-unlad na ito ay naka-angkla
sa isang marangal na trabaho. Ang pagkakaroon ng marangal na trabaho ay kabuuan ng mga hangarin
ng mga tao sa kanilang buhay. Nakapaloob dito ang mga oportunidad na nagbubunga at nagbibigay ng
magandang kita, kaligtasan sa lugar ng trabaho at proteksyong panlipunan para sa mga pamilya.
Ang pagkakaroon ng marangal na trabaho ay nangangahulugan ng mas magandang
pagkakataon para sa pagpapaunlad ng sarili at pagiging bahagi ng lipunan; malayang pagpapahayag
ng mga tao ng kanilang mga usapin, malayang pag-oorganisa at pakikilahok sa mga desisyong
makaaapekto sa kanilang buhay. Upang makamit ito, kinakailangan ang pantay-pantay na pagtrato at
oportunidad para sa lahat ng mga babae at mga lalaki.
Ang pagkakaroon ng marangal na trabaho ang siyang susi upang lubos na mawala ang
kahirapan. Kung ang mga babae at mga lalaki ay magkakaroon ng marangal na trabaho, maaari silang
makibahagi sa lumalagong integrasyon ng internasyonal na ekonomiya. Ang pagbibigay ng oportunidad
sa mas maraming tao upang magkaroon sila ng marangal na trabaho ay napakahalagang elemento
upang mas maraming makibahagi sa globalisasyon at tratuhin nitong pantay ang lahat. Kung gayon,
ang paglikha ng marangal na trabaho ay dapat nasa puso ng mga polisiya para sa kaunlaran.
Ang papel ng ILO sa pagsusulong ng mga istratehiya para sa globalisasyon na may pantay na
pagtrato sa lahat ay pinagtibay ng ulat ng pandaigdig na komisyon para sa Dimensyong Panglipunan ng
Globalisasyon o World Commission on the Social Dimension of Globalization.
Ang motibasyong ito ay ang pagtataguyod ng marangal na trabaho ay nasa kabuuan ng ILO, at
kasama rito ang ginagawa ng organisasyon sa antas na pang-internasyonal, pang-rehiyon, pambansa,
at panglokal. Sa pagtitipon sa mga gobyerno, mga nagpatratrabaho at mga manggangawa upang
lumikha ng mga panuntunan sa trabaho, manguna sa pagsasagawa ng mga ito, magpalaganap ng
kaalaman, magbuo ng mga polisiya, at lumikha ng mga programa, nilalayon ng ILO na siguruhing ang
mga pagsisikap na ito ay nakaugat sa mga pangangailangan ng mga manggagawang babae at lalaki.
Ang ILO ay aktibong nakikipag-ugnayan sa UN at sa iba pang mga multilateral na ahensya
upang magbuo ang mga programa at polisiya na susuporta sa paglikha ng mga oportunidad para sa
pagkakaroon ng marangal na trabaho. Ito ang pinakasentrong programa sa mga pagsisikap na
bawasan at sugpuin ang kahirapan.
Aralin Implikasyon sa Suliranin sa Paggawa sa Iskemang

4 Sub-Contracting
Alamin
Ang modyul na ito ay denisenyo at isinulat para sa pangkaisipan. Ito ay tumutulong na masuri at
maunawaan ng mga mag-aaral ang dahilan ng migrasyon . Ang saklaw ng modyul na ito ay
naipaliliwanag ang mga dahilan ng migrasyon na dulot ng globalisasyon. Sa araling ito ikaw ay
magsusuri at maisa-isa ang mga dahilan na dulot ng migrasyon. Ihanda ang iyong sarili upang higit
pang mapagtibay ang iyong pag-unawa tungkol sa paksang ito. Gamitin ang iyong mga natutuhan sa
bahagi ng Suriin upang maisagawa ng maayos ang mga gawain sa susunod na bahagi ng modyul, ang
Pagyamanin at Isagawa.
Iskemang Subcontracting
Bunsod din ng globalisasyon mas naging mabilis ang pagdating ng mga dayuhang
namumuhunan na mas pinatingkad naman ng kumpetisyon sa hanay ng mga dayuhan at lokal na
kompanya at korporasyon sa bansa. Dahil dito mas nahikayat ang mga namumuhunan na pumasok sa
bansa at hindi na naiwasang mapalaganap ang iskemang subcontracting sa paggawa sa bansa na
naging malaking hamon sa pagpapaangat ng antas ng pamumuhay ng uring manggagawa.
Matutunghayan sa Talahanayan 1 ang kabuuan ng mga manggagawa na nasa kategoryang non-regular
o mga manggagawang di-regular o kontraktuwal. Mapapansin din sa talahanayan ang patuloy na
paglago ng bilang mga uring manggagawa na di-regular o nasa ilalim ng iskemang ito.
Ang iskemang subcontracting ay tumutukoy sa kaayusan sa paggawa kung saan ang kompanya
(principal) ay komukontrata ng isang ahensiya o indibidwal na subcontractor upang gawin ang isang
trabaho o serbisyo sa isang takdang panahon. May dalawang umiiral na anyo ng subcontracting ito ay
ang:
Ang Labor-only Contracting na kung saan ang subcontractor ay walang sapat na puhunan upang
gawin ang trabaho o serbisyo at ang pinasok niyang manggagawa ay may direktang kinalaman sa mga
gawain ng kompaya;
Ang job-contracting naman ang subcontrator ay may sapat na puhunan para maisagawa ang
trabaho at mga gawain ng mga manggagawang ipinasok ng subcontractor. Wala silang direktang
kinalaman sa mga gawain ng kompanya. Hindi pinapayagan sa batas ang job-contracting dahil
naaapektuhan nito ang seguridad ng mga manggagawa sa trabaho.
Aralin Implikasyon sa Suliranin sa Paggawa ang Unemployment,
5 Underemployment at Self-employment
Alamin
Ang modyul na ito ay denisenyo at isinulat para sa pangkaisipan. Ito ay tumutulong upang
maipapaliliwanag ng mga mag-aaral ang mga dahilan ng pagkakaroon ng iba‘t-ibang suliranin sa
paggawa. Ang saklaw ng modyul na ito ay ang mga sanhi ng mga suliraning ito sa lipunan sa laranagan
ng paggawa.
Tuklasin
Unemployment and Underemployment

May mataas na demand para sa globally standard na paggawa, at pagtugon na isinasagawa ng
ating pamahalaan tungkol sa hamon ng globalisasyon sa paggawa. Sa kasalukuyang datos ayon sa ulat
ng Philippine Statistics Authority (PSA, 2016), ipinakita ang lumalaking puwersa sa paggawa na umabot
na sa 63.4 milyon, (tunghayan ang Talahanayan 2.5) umaabot sa 2.7 milyon ang walang trabaho,
samantalang nasa 7.4 milyon ang underemployed.
Isang milyong Overseas Filipino Workers (OFW) ang lumalabas ng bansa taon-taon. Ayon sa
pagtataya umaabot na sa 8 milyon ang kabuuang OFW. Dahil sa kawalan ng oportunidad at marangal
na trabaho, naging patakaran na ng gobyerno ang pagluluwas ng paggawa (labor) simula dekada 70.
Mabilis na lumalaki ang bilang ng Pilipinong nangingibang bayan para magtrabaho. Sa katunayan, ang
OFW na ngayon ang tinagurian na bagong bayani dahil sa kitang ipinapasok nito sa bansa na dahilan
kung bakit hindi sumasadsad ang ekonomiya kahit pa dumaan ito sa matitinding krisis pampolitika‘t
pang-ekonomiya. Ito rin ang isa sa mahahalagang indicator ng papalaking pag-asa ng bansa sa
panlabas na salik sa halip na sa panloob na mga kondisyon ng patuloy na paggulong ng ekonomiya.
Ang trabahong nalilikha lamang sa loob ng bansa taon-taon ay nasa 687,000 ayon sa Philippine
Labor Employment Plan (PLEP 2016). Hindi makasasapat kahit ikumpara sa mga bagong pasok na
puwersa sa paggawa na umaabot mula sa 1.3 milyon hanggang 1.5 milyon.
Isa pa sa isyung kinakaharap ng bansa sa paggawa na kaugnay sa paglaki ng unemployment at
underemployment ay ang paglaki ng bilang ng mga job-mismatch dahil sa hindi nakakasabay ang mga
college graduate sa demand na kasanayan at kakayahan na entry requirement ng mga kompanya sa
bansa. Ipinapahiwatig nito na maraming kurso sa mga Higher Education Institutions (HEIs) at mga
kolehiyo sa bansa ang hindi na tumutugon sa pangangailangan ng mga pribadong kompanya na
nagtatakda ng mga pamantayan sa pagpili ng mga manggagawa.
Ayon sa ulat ng isang grupo ng mga manggagawa, tinataya na aabot sa 1.2 milyon na college at
vocation graduates ng nagdaang taon (2016) ang mahihirapan sa pagkuha ng mga trabaho dahil sa
patuloy na mismatch sa kanilang kasanayan at kakayahan mula sa kanilang tinapos na kurso sa
kakailanganing kasanayan at kakayahan na hinihingi ng mga employer sa bansa at sa labas ng bansa
(TUCP, 2016).
Ang patuloy na paglaki ng bilang ng job-skills mismatch sa bansa ay maituturing ng krisis batay
na rin sa ulat ng DOLE (2016), ipinapakita sa kanilang records na mula sa 4.23 milyong bakanteng
trabaho sa loob at labas ng bansa na binuksan sa mga job fair ng DOLE para sa mga manggagawang
Pilipino ng taong 2014 at 2015, umabot lamang sa 391,000 na mga aplikante ang natanggap agad sa
iba‘t ibang posisyon mula sa 1.29 milyon na aplikante.
Dagdag pa sa ulat ng DOLE (2016), ayon sa kanilang Labor Market Information para sa taong
2013 hanggang 2020 tinataya na aabot sa 275 na iba‘t ibang trabaho ang kinilala ng kanilang
kagawaran na hard to fill o mga trabaho na mahirap punan mula sa mga major at emerging industries.
Halimbawa ng mga nito ay ang 2-D digital animator, agricultural designer, clean-up artist, cosmetic
dentist, cosmetic surgeon, cuisine chef, multi-lingual tour guide, at mechatronics engineer.
Percent Distribution of Employed Persons by Class of Worker
Class Worker April 2016
Philippines 40,664
(number in thousands)
Total 100.0
Wage and Salary Workers 61.6
Worked for Private Household 5.0
Worked for Private Establishment 48.4
Worked with Pay in Own Family 0.4
operated Farm or Business (OFOFB) 7.9
Worked for Government & Government Corporation
Self-employed without Any Paid Employee 26.8
Employer in Own Family-operated Farm or Business 3.3
Without Pay in Own Family-operated Farm 8.3
Halaw mula sa Philippine Statistics Authority, Labor Force Survey, (PSA, 2016)
Isang malaking bahagi ng nasa kategorya ng Self employed without any paid employee ang
tumutukoy sa trabahong para-paraan o sa sinasabing vulnerable employment ng Labor Force Survey
(2016) na makikita sa Talahanayan 2.3. Ayon sa ulat ng DOLE, NEDA, at iba pang sangay ng
pamahalaan na may kaugnayan sa paggawa sa bansa na bumuo ng Philippine Labor and Employment
Plan (PLEP, 2016), ang pinakamalaki bahaghan ng mga manggagawa na sinasabing vulnerable ay
nasa sektor ng agrikultura. Samantala, ang isang malaking bahagi pa nito ay ang mga mala-
manggagawa sa kalunsuran na ang hanapbuhay ay para-paraan gaya ng paglalako o ambulant vendor
at sidewalk vendor na sangkot sa pagbebenta ng iba‘t ibang kalakal tulad ng kendi, sigarilyo, bote-
dyaryo, bakal at kung ano ano pa. Pagtitinda ng mga street food gaya ng fishball, kwek kwek, banana
cue, barbecue, prutas at iba pa.
Batay sa klasipikasyon ng gobyerno, ang 22 milyon na hindi bahagi ng Labor Force Participation Rate o
LFPR ay ang mga taong may edad 15 pataas na may kakayahan nang magtrabaho ngunit hindi pa
aktuwal na lumalahok sa produksiyon o naghahanap ng trabaho. Ang pinakamalaking bilang nito ay ang
mga estudyante, mga full time mother at mga taong umano‘y tumigil na o nawalan na ng sigla sa
paghahanap ng trabaho (discouraged workers).
Hindi rin maikukubli ang katotohanang maraming estudyante lalo na yaong nasa kolehiyo ay
aktuwal nang nagtatrabaho (PLEP, 2011-2016). May kalakihang bilang sa hanay nila ang working
student para tustusan at patapusin ang sarili sa pag-aaral. Samantala, ang halos lahat ay dumadaan sa
anim na buwan hanggang isang taong OJT o Internship bilang bahagi ng kurikulum ng mga paaralan.
Samantala, ang mga full-time mother naman ang gumaganap sa halos lahat ng mga gawaing-bahay
tulad ng paglalaba, pamamalantsa, pagluluto at paglilinis ng bahay. Nag-aalaga rin siya ng kaniyang
mga anak at nag-aasikaso sa mga pangangailangan ng asawa. Maliban dito, siya ang kalimitang
nagtuturo sa mga anak na nag-aaral, gayundin ang nagbabadyet sa mga gastusin sa bahay at gumawa
ng paraan upang pagkasyahin ang badyet para sa pamilya.trabaho, ang datos sa unemployment rate
ay hindi magiging eksakto o accurate.
Ang itinuturing na may produktibong trabaho ay iyong humigit-kumulang 5 milyon mula sa 11
milyon na naeempleyo sa sektor ng agrikultura. Mahigit sa 2 milyon naman na plant machine &
equipment operators at assemblers ang mula sa mahigit na 5 milyon sa sektor ng industriya. Kung
isasama ang mga manggagawang maikakategorya sa essential services, hindi ito lalaki nang higit pa sa
bilang ng mga manggagawang bahagi ng tuwirang paglikha o produktibong trabaho.
Ayon sa ulat ng Philippine Statistics Authority, ang unemployment rate at underemployment sa
bansa (Talahanayan 2) ay bumaba sa 4.7%, ang pinakamababa sa loob ng tatlong taon.
Talahanayan 2
Percent Distribution of Population 15 Years Old and Over by Employment Status and by Region:
2016
Total Total Total Total Under
Region Persons in Employed Unemploye employed
the Labor Persons d Persons Persons
Force
Philippines 68,125 63,400 2,625 7,431

Number (in thousands)
TOTAL 100.0 100.0 100.0 100.0
NCR – National Capital Region 12.9 12.8 15.5 6.0
CAR – Cordillera Administrative Region 1.8 1.9 1.2 2.4
I – Ilocos Region 4.9 4.8 6.0 4.9
II – Cagayan Valley 3.4 3.5 1.7 2.0
III – Central Luzon 10.7 10.6 12.4 9.1
IVA – CALABARZON 14.2 14.0 17.7 12.0
IVB – MIMAROPA 3.0 3.1 2.0 3.0
V – Bicol Region 5.8 5.9 4.8 10.5
VI – Western Visayas 7.6 7.6 8.2 8.5
VII – Central Visayas 8.0 8.1 5.9 6.0
VIII – Eastern Visayas 4.4 4.4 4.3 7.2
IX – Zamboanga Peninsula 3.7 3.7 2.5 3.7
X – Northern Mindanao 4.9 5.0 4.6 7.6
XI – Davao Region 4.8 4.8 4.2 4.4
XII - SOCCSKSARGEN 4.4 4.4 4.4 5.4
Caraga 2.7 2.7 2.5 4.7
ARMM – Autonomous Region in 2.6 2.7 2.0 2.6
Muslim Mindanao
Halaw mula sa Philippine Statistics Authority, Labor Force Survey, (PSA, 2016)
Ang sektor ng industriya ay nag-eempleyo lamang ng 5.9 milyon (16.8%) at ang sektor ng
agrikultura naman ay 12.5 milyon (33%). Kaya ang pinakamalaking bilang na naeempleyo sa sektor ng
serbisyo na 19.4 milyon o 51.4% ng Labor Force Participation Rate (LFPR) na may 40.2 milyon.
Pinapahiwatig sa ulat ng Labor Force Survey ng PSA (2016), ang underemployment sa bansa ay
laganap sa mahihirap na rehiyon o sa mga rehiyon na ang pangunahing hanapbuhay ay agrikultural.
Tinataya na maraming nagtatrabaho na underemployed. Sila ang manggagawa na nangangailangan pa
ng karagdagang oras sa pagtatrabaho o dagdag pang hanapbuhay o bagong hanapbuhay na may
mahabang oras na pagtatrabaho.
Sa kasalukuyan, binago ang katawagan sa mga ganitong uri ng manggagawa upang maging
katanggap-tangap sila gayundin sa mamamayan, tinatawag ito ngayong homebase enterpreneurship,
small business, project contract, business outsourcing, business networking sa mga ahente ng seguro,
real estate, pagtitingi ng mga sapatos na de signature, damit, food supplements, organic products, load
sa cell phone, at iba‘t iba pang produktong surplus (imported) mula sa mga kapitalistang bansa.
Pinalakas at inorganisa rin ang mga chain ng barbecue stand, fish ball, kikiam, ice cream at iba pa.
Ang tugon ng Pilipinas sa hamon ng globalisasyon sa paggawa ay ang patuloy na pagbubukas
ng bansa sa pandaigdigang pamilihan. Dahil dito, nagbago ang mga kakailanganing kasanayan at salik
sa produksyon. Iniaangkop ang kasalukuyang kurikulum para sa demand ng globally standard na
paggawa. Bunga naman nito ang patuloy napagtaas ng antas ng kawalan ng trabaho at walang sapat
na trabaho. Malayang naipatutupad ng mga kapitalista o mamumuhunan ang iskemang
kontraktuwalisasiyon para ibaba ang gastos sa paggawa, alisin ang anumang proteksiyon at ang
tuwirang responsibilidad nito sa manggagawa. Laganap ang kalakaran ng mga manggagawang
kontraktuwal o naempleyo sa pamamagitan ng ahensya.
Aralin Implikasyon sa Suliranin sa Paggawa Epekto ng

6 Kontraktwalisasyon sa mga Manggagawa
Alamin
Ang modyul na ito ay denisenyo at isinulat parasa pangkaisipan. Ito ay tumutulong upang
maipapaliliwanag ng mga mag-aaral ang mga dahilan ng pagkakaroon ng iba‘t-ibang suliranin sa
paggawa. Ang saklaw ng modyul na ito ay ang mga sanhi ng mga suliraning ito sa lipunan sa laranagan
ng paggawa.
Tuklasin
Epekto ng Kontraktuwalisasyon sa mga Manggagawa. Noong taong 1992, wala pa ang

Department Order No. 10 at 18- 02 ng DOLE, may 73% nang pagawaan sa bansa ang nagpapatupad o
gumagawa ng iba‘t ibang flexible working arrangements, ayon sa International Labor Organization o ILO
(1992). Samantala sa pagitan ng 1992 at 1997, sa sektor ng industriya pa lamang - sa bawat isang
manggagawang regular na nakaempleyo, lima ang kontraktuwal/kaswal. Noong 1999, 90% sa mga
kompanyang elektroniks ang nag-eempleyo ng mga temporaryong manggagawa/kaswal dahil
nagbabago-bago ang mga job orders o purchase orders ng kanilang kalakal; at bumababa ang halaga
ng kanilang produkto sa pandaigdigang pamilihan. May 83% ng mga kompanya ang nag-empleyo ng
mga kaswal at kontraktuwal upang maiwasan ang pagkakaroon ng unyon sa mga manggagawa noon.
Ayon sa ulat ng DOLE (2016), patuloy pa ring umiiral ang ganitong sistema ng kontraktuwalisasyon sa
paggawa. Bunsod nito ay iminumungkahi ng iba‘t ibang mambabatas, ahensiya sa paggawa, at mga
grupo ng manggagawa na tuluyan ng ibasura ang sistemang kontraktuwalisasyon o kilala rin ngayon na
―endo‖ Hindi naging maganda ang nagiging kalagayan ng mga manggagawang kontraktuwal/kaswal.
Hindi sila binabayaran ng karampatang sahod at mga benepisyong ayon sa batas na tinatamasa ng
mga manggagawang regular. Naiiwasan ng mga kapitalista maging ang pagbabayad ng separation pay,
SSS, PhilHealth at iba pa. Hindi nila natatamasa ang mga benepisyo ayon sa Collective Bargaining
Agreement (CBA) dahil hindi sila kasama sa bargaining unit. Hindi rin sila maaaring magbuo o sumapi
sa unyon dahil walang katiyakan o pansamantala lang ang kanilang security of tenure. Maliban pa rito,
hindi kinikilala ng contracting company ang relasyong employee-employer sa mga manggagawang nasa
empleyo ng isang ahensya. Iginigiit ito ng mga kapitalista kahit ang mga ito ay itinuturing na labor only
contracting na ipinagbabawal ng batas. Sa tuwing natatalakay ang usapin ng pagpapakontrata,
napipilitan ang mga mahina na magsama-sama at maglunsad ng iisang pagkilos. Ang pana-panahong
pagkilos na ito ang lumilikha ng atensiyon at nakatatawag-pansin sa pandaigdigang komunidad.
Nagbibigay ito ng impresiyong hindi sumusunod sa pandaigdigang mga pamantayan sa paggawa ang
batas paggawa sa Pilipinas. Ang Department Order 18-A ng DOLE taong 2011 ay naghayag ng
patakaran ng pamahalaan laban sa pagpapakontrata. Hinigpitan ang probisyon ng pagpapakontrata,
pinatingkad (highlighted) ang usapin ng karapatan ng mga manggagawang kontraktuwal (partikular na
ang seguridad sa trabaho o pagka-regular), at iba pang karapatang tinatamasa ng mga regular na
manggagawa.
Pagbangon ng mga Manggagawa at ang Kilusang Manggagawa. Kailangan din ng mga
manggagawa ng isang makauring pagkakaisa at determinasyon upang isulong ang kanilang mga
karapatan (tunghayan ang Pigura 2.2). Kung ang mga kapitalista ay mulat sa kalakaran na maging
dating bawal na kontraktuwalisasyon ay ligal na. Kailangan maging mulat bilang uri at maging alerto ang
mga manggagawa para magapi ang patakarang mura at flexible labor. Kailangan ng pagkakaisa ng
hanay ng mga manggagawa tungo sa isang marangal na trabaho para sa lahat. Pag-oorganisa ng
hanay ng mga manggagawa nang walang itinatangi – regular man o hindi, kasapi man ng unyon o hindi
at may trabaho man o wala, dapat isulong ang mga isyung magiging kapaki-pakinabang sa uring
manggagawa. Mas paigtingin ang pag-oorganisa at pagpapakilos sa mga manggagawa sa bago at
mahirap na kalagayan. Pagsulong sa ilang probisyon ng DO 18-A, na angkop para maisagawa ang
bagong kaayusan sa paggawa. Sa kabilang banda, hindi maitaas ang suweldo, hindi maipagkaloob ang
kasiguraduhan sa trabaho, at madagdagan ang benepisyo ng mga manggagawa sa bansa sapagkat
mahihirapan ang mga namumuhunan, negosyante at may-ari ng Transnational Corporations (TNCs) na
ipagkaloob ang mga ito dahil sa patakarang umiiral sa ilang bansa na kakompetensiya ng sariling bansa
sa produksiyon, katulad ng China na may mataas na demand ng pangangailangan ng mga
pamumuhunan dahil sa mababa, mura at flexible labor.
SUMMATIVE TEST
Panuto: Basahing mabuti at unawain ang mga katanungan sa bawat aytem. Piliin at bilugan ang titik ng
tamang sagot mula sa pagpipilian.
1. Anong probisyon ng DOLE na nagsasaad na may 73% nang pagawaan sa
bansa ang nagpapatupad o gumagawa ng iba‘t ibang flexible working arrangements, ayon sa
International Labor Organization o ILO (1992)?
A. Department Order No. 10 at 18-02
B. Department Order 18-A ng DOLE taong 2011
C. DOLE 2011
D. DOLE 2016
2. Ang ―endo‖ ay sistema ng paggawa na umiiral noong 2016 ayon sa DOLE,
ito ay iminungkahi ng iba‘t ibang mambabatas sa ahensiya sa paggawa at grupo ng mga
manggagawa na tuluyan ng ibasura ito. Anong kalagayang manggagawa ang tinutukoy nito?
B. Job Order
C.Kaswal
3. Anong taon nagkaroon ng 90% sa mga kompanyang elektroniks ang
nag-eempleyo ng mga temporaryong manggagawa/kaswal dahil nagbabago-bago ang mga
job orders o purchase orders ng kanilang
kalakal; at bumababa ang halaga ng kanilang produkto sa pandaigdigang
pamilihan.?
A. 1995
B. 1996
C. 1998
D. 1999
mga sumusunod na kaayusan sa paggawa kung saan ang kompanya ay
komukontrata ng isang ahensiya o indibidwal na subcontractor upang
gawin ang isang trabaho o serbisyo?
B. Job contracting
C. Job mismatch
D. Labor-only contracting
ugnayang employer-employee sa pagitan ng isang manggagawa at ng
kapitalista. Anong katayuan ang ipinagkait sa isang kontrakwal na
manggagawa?
B. Pagbibigay ng mga benepisyo
C. Pagiging regular na empleyado
ay isa sa mga patakarang neo liberal na ipinalaganap sa bansa noong
huling bahagi ng dekada 70. Sa iyong palagay, bakit ito ipinaiiral ng mga
kapitalista sa bansa?
A. Upang mabigyan ng trabaho ang mga mamamayan
B. Upang magkamal ng yaman
C. Upang magbigay ng seguridad sa trabaho
D. Upang mapalakas ang kilusang paggawa
dulot ng globalisasyon. Alin ang hindi kabilang sa mga mabuting naidulot
ng globalisayon sa paggawa sa bansa?
A. Binago ng globalisayon ang workplace at mga salik ng produksiyon tulad
ng pagpasok ng iba‘t ibang gadyet at iba pang makabagong kagamitan sa paggawa
paggawa ng globally standard
pandaigdigang pamilihan
mga lokal na mga namumuhunan sa bansa
8. Ang mga sumusunod na kaganapan ay nagpapakita ng di- mabuting
9. Alin ang hindi kabilang na isinasaad na mga probisyon?
A. 73% nang pagawaan sa bansa ang nagpapatupad
B. Naghayag ng patakaran ng pamahalaan laban sa pagpapakontrata
C. Regular man o hindi, kasapi man ng unyon
suliranin at hamon sa paggawa maliban sa _?
A. Job mismatch
C. Mababang pasahod
D. Pagpili ng trabaho na may mataas na pasahod
Pangalan:
Baitang at Pangkat:
GAWAING PAGKATUTO
Panuto: Basahin na may panunuri sa mahahalagang ideya tungkol sa aralin.

Teksto
Kabanata V: Sanhi at Bunga ng Pagdami ng mga Overseas Filipino Workers
A. Mga pangunahing sanhi
Maraming sanhi ng paglabas ng mga manggagawang Pilipino sa bayang sinilangan. Batay sa teorya ni David Ricardo, ang
―labor theory of value”, ang halaga ay nagmumula sa paggawa, ngunit paano nga ba gagawa kung wala rin namang
posisyong nakalaan para sa mga manggagawa? Isa sa mga pangunahinng salik nito ay ang ―malala‖ nang kawalan ng
trabaho dahil sa krisis pang-ekonomiya na tinatamasa ng bansa. Ayon kay Susan Ople, isang undersecretary sa ‗tulay‘
program at ng Ople Center, totoo nga marahil na kulang pa rin sa pondo ang inaalok ng gobyerno sa sektor ng serbisyo,
industriya at paggawa. Dahil sa kawalan ng trabaho sa bansa, natutulak na mangibang-bayan ang mahigit sa 8.3 milyong
Pilipinong migranteng manggagawa o ang mga Overseas Filipino Workers (OFWs). Araw-araw 3,400 OFWs ang naipapadala
sa ibang bansa para magtrabaho, at nakabatay naman ito sa 2009 estatistika ng DOLE ukol sa bilang ng mga umaalis na
OFW sa bansa. Patunay ito na paparami pa ring manggagawa ang naghahanap ng trabaho sa ibang bansa dahil sa kawalan
ng sapat na trabahong lokal. Ayon kay Romeo Lagman, kasalukuyang undersecretary for employment and manpower
development ng DOLE, napakalaking kawalan ito sa parte ng Pilipinas dahil karamihan ng mga umaalis ay mga bagong
tapos pa lamang sa kolehiyo at napipilitang magtrabaho sa ibang bansa sa pag-asang doon matatamasa ang seguridad sa
trabaho. Itinuturing namang “brain waste” para sa mga bansang pinupuntahan nila dahil ang mga OFW ay pumapasok sa
mga trabahong mas mababa sa antas ng kanilang kasanayan. Ilang halimbawa nito ay mga doktor na namamasukan bilang
nars, at mga guro na ngayon ay mga caregiver at domestic helper. Ito ang masalimuot na katotohanan: hindi isinasama ng
lokal na pamahalaan ang mga OFW sa pagtataya ng bilang ng empleyo at disempleyo kahit na ang penomenon ng
migrasyon ng paggawa ay bunga ng kawalan ng trabaho sa bansa. Pero kung talagang susukatin ang lawak ng kawalan ng
trabaho sa lokal na ekonomiya, dapat isaalang-alang na kung sana‘y may mapagkukunang hanapbuhay na sumasapat sa
kanilang pangangailangan ay hindi gugustuhin ng mga migranteng manggagawa na iwan ang kanilang pamilya para lang
mamasukan sa ibang bansa.
Isa pang salik ng pagdami ng mga Pilipinong migranteng manggagawa ay ang mababang pasahod. Paulit-ulit na
nababanggit ang realidad na kulang ang sweldo para tugunan ang pangangailangan ng mga manggagawa at pamilya nito at
ito na lang ang laging idinaraing ng mga miyembro ng Federation of Migrant Workers sa pangunguna ng kanilang Pangulong
si Francisco Aguliar Jr. Inililinaw na hindi ito pangunahing bunga ng kagustuhan ng indibidwal na maghanap ng iba pang
trabaho, kundi dahil itinutulak siya ng pangyayaring mababa ang sweldo at ‗di sapat ang kinikita para mabuhay ang pamilya.
Mahalagang talakayin kung bakit sa kabila ng mga batayan para sa makatwirang pagtataas ng sahod ay higit na mababa ang
pinagkaloob ng pamahalaan. Sa totoo lang, sadyang pinabababa ang halaga ng paggawa sa bansa dahil ito ang esensya ng
―cheap labor policy‖ nggobyerno.
Isaisip
Panuto: Mula sa artikulo sa itaas, ating gawan ng buod ang nilalaman nito sa pamamagitan ng isang
graphic organizer sa ibaba.
Mga Dahilan ng Pangingibang Bansa ng

Mga Dahilan
Mangggagawang Pilipino ayon kay:
1. David Ricardo
2. Susan Ople
3. Romeo Lagman
4. Francisco Aguilar, Jr.
10
Araling Panlipunan
Mga Mungkahi sa Paglutas sa iba’t ibang
Suliranin sa Paggawa
Kagawaran ng Edukasyon ● Republika ng Pilipinas

Aralin
1 Hamon sa Paggawa
Alamin
Katatapos mo lang napag-aralan ang konsepto ng globalisasyon. Nalaman mo nang malaki
ang pagbabagong naidulot nito sa iba‘t ibang aspekto ng buhay nating mga Pilipino. Pag-aaralan
naman natin ang mga pagbabagong naidulot ng globalisasyon sa buhay ng mga manggagagawang
Pilipino. Sa modyul na ito mabibigyang pansin ang mga suliraning kinakaharap ng mga
manggagawa at ang mga kadahilanan ng pagkakaroon nila ng mga nasabing problema sa
paggawa.
Subukin
1. Ang mga manggagawang Pilipino ay humaharap sa iba‘t ibang anyo ng
hamon sa paggawa MALIBAN sa isa. Ano ito?
A. Kontraktuwalisasyon ng mga manggagawa
B. Mataas na sahod na inaalok ng mga MNCs at TNCs
C. Kawalang ng seguridad sa pinapasukang kompanya
D. Mababang pasahod para sa mga manggagawang Pilipino
2. Ang ating mga manggagawa at empleyado sa iba‘t ibang sektor ay
nakararanas ng maraming hamon at hindi mabuting kalagayan sa paggawa
dulot ng iba‘t ibang kadahilanan. Sa palagay mo alin sa mga ito ang
pinakapuno‘t dulo sa mga hamong ito?
A. Kawalan ng edukasyon at kasanayan
B. Dahil sa kawalan ng diskarte sa buhay at katamaran
C. Dahil walang magawa ang pamahalaan na malutas ang mga problema sa paggawa
D. Dahil sa mga makabagong sistema sa paggawa na ipinakilala ng mga dayuhang
kompanya na pabor para sa kanila
3. Si Jun ay isang construction worker. Kamakailan lang ay naaksidente
siya, nahulog mula sa ikatlong palapag ng gusaling kanilang itinatayo dahil wala siyang
harness o tali sa katawan. Anong pang-aabuso sa mga manggagawa ang ipinapakita sa
pangyayaring ito?
A. Mababang pasahod
B. Mahabang oras sa paggawa
C. Kawalan ng sapat na seguridad sa paggawa
D. Hindi pantay na oportunidad sa pagpili ng mga empleyado
4. Halos mapudpod na ang sapatos ni Armando sa paghahanap ng trabaho
ngunit hindi pa rin siya natanggap. Maraming job fair na rin ang kanyang pinuntahan ngunit
bigo siyang makakuha ng trabaho. Bakit kaya ito nangyayari kay Armando? Sadya ba
talagang wala siyang swerte pagdating sa paghahanap ng trabaho?
A. Marahil ay kulang pa ang kanyang kakayahan at kasanayan
B. Marahil ay may kakulangan siya sa aspekto ng personal relations kaya hindi siya
nagustuhan
C. Marahil ay hindi kaaya-aya ang kanyang pisikal na kaanyuan kaya hindi siya
natatanggap sa trabaho.
D. Biktima si Armando ng job mismatch kung saan hindi tugma ang kanyang kakayahan at
kasanayan na hinahanap ng mga kompanya.
5. Isa sa mga pagbabagong dulot ng globalisasyon ay ang sistema ng
kontraktuwalisasyon o ang pagtatakda ng kontrata sa pagtratrabaho na hindi lalagpas sa
anim na buwan. Ano ang epekto ng kontratuwalisasyon sa mga manggagawa?
A. Tataas ang bilang ng mga manggagawang mawawalan ng trabaho.
B. Inaasahang mas paghusayan pa ng mga maggagawa ang kanilang trabaho para ma-
renew ang kanilang kontrata.
C. Maraming mga manggagawa ang masisiyahan dahil hindi sa lahat ng panahon ay
magtratrabaho sila bagkus magkakaroon sila ng panahon na magbakasyon o
magpahinga.
D. Hindi pangmatagalan o walang security of tenure ang mga manggagawa at hindi sila
makatatanggap ng mga benipisyong kagaya ng mga regular na mga empleyado.
6. Alin sa mga pangungusap sa ibaba ang kumakatawan sa pahayag na
―binago ng globalisasyon ang workplace ng mga manggagawang Pilipino‖?
A. Nagkaroon ng pag-angat sa kalidad ng manggagawang Pilipino.
B. Patuloy ang pagdagsa ng mga produktong dayuhan sa Pilipinas.
C. Patuloy ang pagdagsa ng mga Business Process Outsourcing (BPO) sa
bansa.
D. Paghuhulog, pagbabayad at pagwiwithdraw gamit ang mga Automatic
Teller Machince (ATM).
7. Dahil sa globalisayon sa paggawa, ano ang isang bagay na binago ng mga
dayuhang mamumuhunan at korporasyon sa sistema ng pagtratrabaho sa
bansa?
A. Maraming mga manggagawa ang nagkaroon ng maayos na pamumuhay.
B. Malaki ang naitulong ng mga ito sa pamahalaan dahil sa malaking buwis na ibinabayad
nila.
C. Itinakda ng mga dayuhang ito ang mga kasanayan sa paggawa na globally standard
para sa mga manggagawa.
D. Maraming mga Pilipino ang hindi natanggap sa trabaho dahil mga dayuhang
manggagawa ang kanilang kailangan.
8. Bakit madali lamang para sa mga dayuhang mamumuhunan ang
magpresyo ng mura sa kanilang mga produkto?
A. Dahil malaki naman ang kanilang produksyon
B. Dahil mayayaman sila kaya hindi sila takot na malugi
C. Dahil sa hindi naman de-kalidad ang kanilang mga produkto
D. Dahil mura lamang ang pasahod nila sa kanilang mga manggagawa
9. Sa pangkalahatan, ano ang naidudulot ng kawalan ng trabaho sa mga ama
ng tahanan?
A. Kaginhawaan
B. Kalituhan
C. Kalungkutan
D. Kasiyahan
10. Sa mahabang panahon ng pamamasukan ng iyong ama sa isang pabrika,
kailanman man ay hindi siya nabigyan ng pagkakataon na maging regular sa kanyang
trabaho. Sa sitwasyong ito, paano ka mas higit na makatutulong sa iyong pamilya para
makaraos sa kahirapan?
A. Liliban ako sa klase upang magbenta ng pagkain sa lansangan.
B. Titigil na lamang ako sa pag-aaral para makapaghanap ng trabaho.
C. Titipirin ko ang aking baon at maghahanap ng mapagkakitaan kapag
walang pasok.
D. Magpapatuloy pa rin ako sa aking pag-aaral dahil responsibilidad naman
ng mga magulang ko na paaralin ko.
Tuklasin
Panuto: Basahin ang balitang ito tungkol sa kalagayan ng ilang mga mangagawang
Pilipino at pagkatapos ay sagutin ang mga pamprosesong tanong.
3 labor groups nagpetisyon para sa wage hike

ABS-CBN News
Posted at Apr 26 2019 09:21 PM | Updated as of Apr 27 2019 01:11 AM
Limang araw bago ang Labor Day sa Mayo 1, tatlong grupo ng mga manggagawa ang humirit na
gawin nang P750 kada araw ang minimum wage sa buong bansa.
Inihain ng mga grupo ang petisyon sa Regional Tripartite Wages and Productivity Board (RTWPB)
ng National Capital Region nitong Lunes, na layong bigyan ng dagdag-suweldo, benepisyo, at mas
matatag na estado ng mga manggagawang Pilipino.
Kabilang sa mga nagpetisyon ang Kilusang Mayo Uno, Kilos Na Manggagawa, at Metal Workers
Alliance of the Philippines (MWAP).
Giit nila, gawin nang P750 ang arawang sahod ng mga manggagawa sa buong bansa lalo't lahat ay
naghihirap naman umano sa epekto ng inflation at serye ng pagtaas ng presyo ng petrolyo.
"Kahit bumaba na 'yung inflation rate hindi naman ito nangangahulugan na bumaba na rin ang
presyo ng bilihin," sabi ni Jen Pajel, chairperson ng Kilos Na Manggagawa.
Kasalukuyang nasa P537 ang suweldo kada araw ng mga manggagawa sa NCR na tumaas noon
lang Nobyembre. Ibig sabihin, P213 ang kailangang umento kung pagbibigyan ang petisyon.
"Du'n sa P537 na minimum wage ay pinagkakasya nila doon 'yung lahat ng gastusin sa araw-
araw, lalo na pinopondohan nila 'yung pamasahe... Mas malaki sa kanila ang kawalan kung liliban
sila," ani Julius Carandang, pangulo ng MWAP.
Wala pang tugon ang Department of Labor and Employment (DOLE) tungkol sa inihaing wage hike
petition ng mga manggagawa.
Pero ang grupong Employers Confederation of the Philippines (ECOP) ay ipinagkibit-balikat lang
ito.
"Live with reality... It's impossible na mangyari," sabi ni ECOP president Sergio Ortiz-Luis.
Ipinaliwanag din ni Luis ang dahilan kung bakit iba-iba ang minimum wage ng mga manggagawa
kada rehiyon
"For instance, in Samar, if the minimum wage is P750 a day, which company will go there to
establish? In the province hindi ganu'n kalaki ang pamasahe," aniya.
Kung igigiit ang umento, tatamaan daw ang mga pinakamaliliit na negosyante sa bansa, sabi ni
Luis.
Sa kasalukuyang sistema, itinatakda ang minimum wage sa bawat rehiyon ng mga regional board.
—Ulat ni Sherrie Ann Torres, ABS-CBN News

https://news.abs-cbn.com/business/04/26/19/3-labor-groups-nagpetisyon-para-sa-wage-hike
Pamprosesong Tanong:
1. Batay sa ulat, ano-ano ang mga hinaing na ihaharap ng tatlong grupo ng mga
manggagawa sa gagawing protesta?
2. Sa palagay mo, makatarungan ba ang dahilan ng kanilang protesta? Ipaliwanag.
3. Sumasang-ayon ka ba sa naging tugon ng president ng ECOP? Bakit?

Suriin
Ang mga manggagawang Pilipino ay humaharap sa iba‘t ibang anyo ng suliranin at hamon sa
paggawa tulad ng mababang pasahod, kawalan ng seguridad sa pinapasukang kompanya, ‗job-
mismatch‘ bunga ng mga ‗job-skills mismatch,‘ iba‘t ibang anyo ng kontraktuwalisasyon sa paggawa,
at ang mura at flexible labor. Isang hamon din sa paggawa ay ang mabilis na pagdating at paglabas
ng mga puhunan ng mga dayuhang namumuhunan na mas nagpatingkad naman ng kompetisyon sa
hanay ng mga dayuhang kompanya at korporasyon sa bansa. Dahil dito mas nahikayat ang mga
namumuhunan na pumasok sa bansa na nagdulot ng iba‘t ibang isyu sa paggawa.
Dahil sa paglaganap ng globalisasyon naaapektuhan nito maging ang workplace na kung
saan nagbunga ito ng pagtatakda ng mga pandaigdigang samahan tulad ng Word Trade
Organization (WTO) ng mga kasanayan o kakayahan sa paggawa na globally standard para sa mga
manggagawa. Naglalagak ang mga multi-national company ng mga investment para sa mga trabaho
sa bansa na kung saan ang mga kasanayan na kakailanganin ng isang manggagawa ay nakabatay
sa mga naging kasunduan ng bansa sa mga kompanyang ito.
Ilan sa maraming naidulot ng globalisasyon sa paggawa ay ang mga sumusunod:
 una, demand ng bansa para sa iba‘t ibang kakayahan o kasanayan sa paggawa ng globally
standard;
 pangalawa, mabibigyan ng pagkakataon ang mga lokal na produkto na makilala sa
pandaigidigan pamilihan;
 pangatlo, binago ng globalisasyon ang workplace at mga salik ng produksyon tulad ng pagpasok
ng iba‘t ibang gadget, computer/IT programs, complex machines at iba pang makabagong
kagamitan sa paggawa; at
 pang-apat, dahil sa mura at mababa ang labor o pasahod sa mga manggagawa kaya‘t madali
lang sa mga namumuhunan na magpresyo ng mura o mababa laban sa mga dayuhang produkto
o mahal na serbisyo at pareho ang kalidad sa mga produktong lokal.
Ang mga pagbabagong ito ay nakaapekto sa mga manggagawa sa iba‘t ibang aspekto na
nagbunsod ng maraming isyu sa paggawa na hinaharap ng mga manggagawang Pilipino sa
kasalukuyan upang magkaroon ng desente at marangal na pamumuhay.
Panuto: Punan ang graphic organizer na Four Corner Organizer batay sa iyong naunawaan sa
binasang teksto. Isulat sa espasyo ang mga hinihinging detalye batay sa mga nakasulat sa bawat
corner.
Mga Suliranin ng Mga Dahilan ng

mga Manggagawa mga Suliranin sa
Paggawa
Epekto ng Mga Pagbabagong

Globalisasyon sa Dulot ng
mga Manggagawa Globalisasyon
1. Ano-ano ang mga isyu na kinakaharap ng mga manggagawa sa kasalukuyan?
2. Paano nakaapekto ang mga isyung ito sa kalagayan ng mga manggagawa?

3. Sa palagay mo mayroon bang mabuting naidulot ang globalisasyon sa paggawa?
Pangatuwiran.
Pagyamanin
Narito ang bahagi ng isang editoryal na tumatalakay sa isyu ng kontraktuwalisasyon. Basahin

mong mabuti para mas higit mong maunawaan ang sistemang ito na laganap na sa buong bansa.
Editoryal – Wakasan na ang contractualization (Philippine Star news)
(Pang-masa) - July 10, 2016 - 12:00am
ISA sa mga pangako ni President Rodrigo Duterte ay ang pagbuwag sa CONTRACTUALIZATION.

Sabi ni Duterte noong nangangampanya, pinapatay ng contractualization ang skills ng
manggagawa. Nararapat lamang umano ito sa mga mauunlad na bansa at hindi sa Pilipinas.
Malinaw ang pahiwatig ni Duterte na sa kanyang termino, wawakasan na ang contractualization.
Ang CONTRACTUALIZATION ay isang praktis ng mga employer kung saan tuwing ika-anim na
buwan ay ni-renew ang kontrata ng mga manggagawa. Ginagawa ito para makaiwas sa pagbibigay
ng benepisyo ang mga employer sa kanilang manggagawa. Kabilang sa mga benepisyo ay ang
paghuhulog ng contributions sa Social Security System (SSS).
Nararapat nang wakasan ang contractualization para malasap naman ng mga manggagawa ang
mga benepisyo na matagal nang naipagkait sa kanila. Tapusin na ang walang katapusang pagpirma
ng kontrata ng mga manggagawa at lagi nang nag-agam-agam tuwing sasapit ang ika-anim na
buwan. Walang kasiguruhan kung ire-renew pa ng kanyang employer ang kontrata. Paano kung
hindi na? Paano niya bubuhayin ang kanyang pamilya? Paano ang mga pinapaaral na anak?
Sabi ng mga CONTRACTUAL WORKER, nawawalan sila ng gana sa pagtratrabaho kapag malapit
nang magtapos ang kanilang kontrata. Nawawalan ng pag-asa at bagkus nasisira ang mga plano.
Maliwanag sa batas na ipinagbabawal ang CONTRACTUALIZATION alinsunod sa SECURITY OF

TENURE CLAUSE ng Konstitusyon. Ipinagbabawal din ito sa ARTICLE 280 ng LABOR CODE na
nagsasaad na kapag ang trabaho ng isang manggagawa ay ―NECESSARY‖ o ―DESIRABLE‖ sa
negosyo ng employer, siya ay itinuturing na regular na empleyado.
Wakasan na ang CONTRACTUALIZATION para mawala ang pangamba ng mga manggagawa

tuwing sasapit ang ika-anim na buwan. Panahon na para malasap nila ang sarap nang may
permanenteng trabaho.
1. Ano ang naunawaan mo sa konsepto ng kontraktuwalisasyon?
2. ―Wakasan na ang CONTRACTUALIZATION‖, bakit ito ang naging panawagan ng sumulat ng

editoryal? Ano ba ang naidudulot nito sa mga manggagawa?
.
3. Sa palagay mo, mawawakasan kaya ang sistema ng kontraktuwalisasyon sa bansa?
Ipaliwanag.
Isaisip
Nalalaman ko na ang mga manggagawang Pilipino ay nakararanas ng iba‘t ibang suliranin sa

paggawa. Ang ilan sa mga ito ay ang
Ang mga suliraning ito ay dulot ng globalisasyon sa paggawa na nagdulot ng maraming

pagbabago katulad ng
Bilang kasapi ng pamilya ng isang manggagawa o empleyado na kontraktuwal, makatutulong

ako na maibsan kahit papaano ang kahirapang nararanasan namin sa pamamagitan ng
Aralin Globalisasyon sa Paggawa

2 Mura at Flexible Labor
Alamin
Alamin ang mga implikasyon na dulot ng globalisasyon. Ang modyul na ito ay tumutulong na
masuri at maunawaan ng mga mag-aaral ang implikasyon sa suliranin sa aspetong paggawa .
Balikan
Bago mo umpisahan ang araling ito, balikan muna ang iyong natutuhan tungkol sa mga
suliranin na kinakaharap nga ng mga manggagawa.
 Ano-anong hamon sa paggawa na kasalukuyang kinakaharap ng mga manggagawang
Pilipino?
 Sino-sinong manggagawa ang nakararanas ng hindi pantay na oportunidad at mas vulnerable
sa mga pang-aabuso?
 Bakit hindi naipatutupad ang ilan o mga stratehiya para sa isang disenteng trabaho ng ilang
kompanya sa bansa?
Tuklasin
Panuto: Suriin ang larawan na nasa ibaba. Paano nakaaapekto ang globalisasyon sa lokal na
kultura ng mga bansa lalo na sa mga bansang papaunlad pa lamang tulad ng Pilipinas?
Suriin
“Mura at Flexible Labor”

Isang matinding hamon ang kinakaharap ng mga manggagawa mula nang ipatupad ang
patuloy na paglala ng ―mura at flexible labor‖ sa bansa (IBON, 2006). Ito ay isang paraan ng mga
kapitalista o mamumuhunan upang palakihin ang kanilang kinikita at tinutubo sa pamamagitan ng
pagpapatupad ng mababang pagpapasahod at paglimita sa panahon ng paggawa ng mga
manggagawa. Isang paraan ito upang sila ay makaiwas sa patuloy na krisis dulot ng labis na
produksiyon at kapital na nararanasan ng iba‘t ibang mga bansa.
Tinalakay sa nakalipas na paksa ang iba‘t ibang isyu at hamon na kinakaharap ng mga
manggagawang Pilipino bunga ng globalisasyon.
Sa kasunod na paksa ay iyong matutunghayan ang mga implikasyon ng globalisasyon sa
paggawa at maaaring nararapat na hakbang upang matugunan mga ito.
Natunghayan mo sa nakalipas na paksa ang iba‘t ibang hamon na kinakaharap ng mga

manggagawang Pilipino sa kasalukuyan dulot ng impluwensiya ng globalisasyon sa paggawa.
Mababatid mo sa kasunod na paksa ang mga naging implikasyon ng globalisasyon sa paggawa
tulad ng paglaganap ng mura at flexible labor, patuloy na paglala ng kontraktuwalisasyon at iba pa.
Tatalakayin din dito ang mga naging tugon sa mga hamon sa paggawa at patuloy na kampanya
para sa isang disente at marangal na trabaho.
Sa panahon ng rehimeng Marcos, pinagtibay ang Presidential Decree (PD) 442 o Labor Code
bilang patakarang pinaghanguan ng flexible labor. Nauna rito na isinabatas ang Investment
Incentive Act of 1967 para ilunsad ang malayang kalakalan at pamumuhunan sa ilalim ng
patakarang neo-liberal (Balikan ang naging talakayan sa patakarang ito sa unang aralin). Isinunod
dito ang pagsasabatas ng RA 5490 – para itayo ang Bataan Export Processing Zone (BEPZ), at iba
pang Economic Processing Zone (EPZ) bilang show case ng malayang kalakalan.
Sa pagpasok ng administrasyong Corazon C. Aquino, buong-buo nitong niyakap ang neo-
liberal na globalisasyon at kasunod nito, ginawang bukas para sa mga dayuhang mamumuhunan
ang kalagayan ng paggawa.Isinabatas ang Omnibus Investment Act of 1987 at Foreign Investment
Act of 1991 na batas na nagpapatibay sa mga patakarang neo-liberal. Ang mga batas na ito na
nagbigay ng buong laya sa daloy ng puhunan at kalakal sa bansa ay nagsilbing malawak na
impluwensiya ng mga kapitalista upang ilipat lipat ang kanilang produksyon sa mga itinayong branch
companies sa panahong may labor dispute sa kanilang itinayong kompanya.
Sinusugan noong Marso 2, 1989 ang Labor Code - (PD 442) ni dating Pangulong Marcos na
kilala ngayong RA 6715 (Herrera Law) na isinulong ni dating Senator Ernesto Herrera. ginamit ng
mga kapitalista ang probisyon ng batas paggawa hinggil sa kaswal, kontraktwal, temporary,
seasonal, on the job training at ang probisyon ng Article 106-109 hinggil sa pagpapakontrata ng mga
trabaho at gawaing hindi bahagi n g produks
6 yon gaya ng security guard, serbisyong janitorial, at
messengerial. Isinunod ang iba‘t bang bahagi ng operasyon ng kompanya gaya ng pagbuburda,
paggawa ng patches, etiketa, at emboss sa garments.
Pinalakas ang patakaran ng flexible labor gaya nga Department Order No. 10 ng Department
of Labor and Employment (DOLE) sa panahon ng administrasyong Ramos at Department Order 18-
02 naman sa administrasyong Arroyo. Nilalaman ng Department Order 10 ng DOLE ang probisyong
maaaring ipakontrata ang mga trabahong hindi kayang gampanan ng mga regular na manggagawa;
pamalit sa mga absent sa trabaho, mga gawaing nangangailangan ng espesyal na kasanayan o
makinarya – ang mga ito ay gawaing ginagampanan ng mga manggagawang regular.
Naging malaking usapin ito kaya‘t binalasa ang probisyon ng Department Order 10 ng DOLE
sa ilalim ng Department Order 18-02, isinaad dito ang pagbabawal ng pagpapakontrata ng mga
trabaho at gawaing makakaapekto sa mga manggagawang regular na magreresulta sa pagbabawas
sa kanila at ng kanilang oras o araw ng paggawa; o kung ang pagpapakontrata ay makakaapekto sa
unyon gaya ng pagbabawas ng kasapi, pagpapahina ng bargaining leverage o pagkahati ng
bargaining unit.
Noong taong 1992, wala pa ang Department Order No. 10 at 18-02 ng DOLE, may 73% nang
pagawaan sa bansa ang nagpapatupad o gumagawa ng iba‘t ibang flexible working arrangements,
ayon sa International Labor Organization o ILO (1992).
Samantala sa pagitan ng 1992 at 1997, sa sektor ng industriya pa lamang sa bawat isang
manggagawang regular na nakaempleyo, lima ang kontraktuwal/kaswal. Noong 1999, 90% sa mga
kompanyang elektroniks ang nag-eempleyo ng mga temporaryong manggagawa/kaswal dahil
nagbabago-bago ang mga job orders o purchase orders ng kanilang kalakal; at bumababa ang
halaga ng kanilang produkto sa pandaigdigang pamilihan. May 83% ng mga kompanya ang nag-
empleyo ng mga kaswal at kontraktuwal upang maiwasan ang pagkakaroon ng unyon sa mga
manggagawa noon. Ayon sa ulat ng DOLE (2016), patuloy pa ring umiiral ang ganitong sistema ng
kontraktuwalisasyon sa paggawa. Bunsod nito ay iminumungkahi ng iba‘t ibang mambabatas,
ahensiya sa paggawa, at mga grupo ng manggagawa na tuluyan ng ibasura ang sistemang
kontraktuwalisasyon o kilala rin ngayon na ‘endo.‘
Hindi nila natatamasa ang mga benepisyo ayon sa Collective Bargaining Agreement (CBA)
dahil hindi sila kasama sa bargaining unit. Hindi rin sila maaaring magbuo o sumapi sa unyon dahil
walang katiyakan o pansamantala lang ang kanilang security of tenure. Maliban pa rito, hindi
kinikilala ng contracting company ang relasyong employee-employer sa mga manggagawang nasa
empleyo ng isang ahensya. Iginigiit ito ng mga kapitalista kahit ang mga ito ay itinuturing na labor
only contracting na ipinagbabawal ng batas.
Ang Department Order 18-A ng DOLE taong 2011 ay naghayag ng patakaran ng pamahalaan
laban sa pagpapakontrata. Hinigpitan ang probisyon ng pagpapakontrata, pinatingkad (highlighted)
ang usapin ng karapatan ng mga manggagawang kontraktuwal (partikular na ang seguridad sa
trabaho o pagka-regular), at iba pan g karapata
7 ng tinatamasa ng mga regular na manggagawa.
Makikita sa kasunod na Talahanayan ang mga probisyon ng ilang kautusan mula sa
Department of Labor and Employment (DOLE) laban sa pagpapakontrata sa paggawa.
Mga Ilang Probisyon Tungkol sa Labor-only Contracting
DOLE D.O. No. 10, DOLE D.O. No. 18- DOLE D.O. No. 18-
s. 1997 02, s. 2002 A, s. 2011
―Labor-only ―Labor-only ―Contracting or
Contracting is prohibited Contracting is prohibited subcontracting shall be
where…There is labor- where ...Labor-only legitimate if all the
only contracting where the contracting shall refer to following circumstances
contractor o sub- an arrangement where the concur:
contractor merely recruits, contractor or sub-
a) The contractor
supplies or places workers contractor merely recruits,
must be registered in
to perform a job, work or supplies or places workers
accordance with these
service for a principal, and to perform a job, work or
Rules and carries a
the following elements are service for a principal, and
distinct and independent
present: any of the following
and undertakes to perform
elements are present:
a) The Contractor the job, work or service on
or subcontractor does not i) The contractor or its responsibility,
have substantial capital or subcontractor does not according to its own
investment to actually have substantial capital or manner and method, and
perform the job, work or investment which relates free from control and
service under its own to the job, work or service direction of the principal in
account and responsibility; to be performed and the all matters connected with
and employees recruited, the performance of the
supplied or placed by such work except as to the
contractor or results thereof;
b) The employees subcontractor are
b) The contractor
recruited, supplied or performing activities which
has substantial capital
placed by such contractor are directly related to the
and/or investment; and
or subcontractor are main business of the
performing activities which principal; or c) The Service
are directly related to the Agreement ensures
ii) the contractor
main business of compliance with all the
does not exercise the right
rights and benefits under
to control over the
Labor Laws.
performance of the work
of the contractual --Section 4
employee.
--Section 5
Halaw mula sa Department of Labor and Employment (DOLE) Orders 10, s.1997; 18-02, s. 2002; 18-A, s. 2011
Kailangan din ng mga manggagawa ng isang makauring pagkakaisa at determinasyon upang

isulong ang kanilang mga karapatan (tunghayan ang mga karapatan ng manggagawa sa ibaba).
Kung ang mga kapitalista ay mulat sa kalakaran na maging dating bawal na kontraktuwalisasyon ay
ligal na. Kailangan maging mulat bilang uri at maging alerto ang mga manggagawa para magapi ang
patakarang mura at flexible labor. Mas8 paig tingin ang pag-oorganisa at pagpapakilos sa mga
manggagawa sa bago at mahirap na kalagayan. Pagsulong sa ilang probisyon ng DO 18-A, na
angkop para maisagawa ang bagong kaayusan sa paggawa.
Sa kabilang banda, hindi maitaas ang suweldo, hindi maipagkaloob ang kasiguraduhan sa
trabaho, at madagdagan ang benepisyo ng mga manggagawa sa bansa sapagkat mahihirapan ang
mga namumuhunan, negosyante at may-ari ng Transnational Corporations (TNCs) na ipagkaloob
ang mga ito dahil sa patakarang umiiral sa ilang bansa na kakompetensiya ng sariling bansa sa
produksiyon, katulad ng China na may mataas na demand ng pangangailangan ng mga
pamumuhunan dahil sa mababa, mura at flexible labor.
Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na mga katanungan.

1. Ano ang mura at flexible labor?
2. Sa iyong palagay, anong sektor ng paggawa ang naaapektuhan ng mura at
flexible labor sa bansa?
3. Bakit umiiral ang mura at flexible labor sa bansa?
Pagyamanin
Mga Karapatan ng mga Manggagawa

Ayon sa International Labor Organization (ILO)
Ang mga manggagawa ay may karapatang sumali sa mga unyon na malaya mula sa
paghihimasok ng pamahalaan at tagapangasiwa.
Ang mga manggagawa ay may karapatang makipagkasundo bilang bahagi ng grupo sa halip
na mag-isa.
Bawal ang lahat ng mga anyo ng sapilitang trabaho, lalo na ang mapang-aliping trabaho at
trabahong pangkulungan. Dagdag pa rito, bawal ang trabaho bunga ng pamimilit o ‗duress‘.
Bawal ang mabibigat na anyo ng trabahong pangkabataan. Samakatwi‘d, mayroong
minimong edad at mga kalagayang pangtratrabaho para sa mga kabataan.
Bawal ang lahat ng mga anyo ng diskrimasyon sa trabaho: pantay na sweldo para sa
parehong trabaho.
Ang mga kalagayan ng pagtratrabaho ay dapat walang panganib at ligtas sa mga
manggagawa. Pati kapaligiran at oras ng pagtatrabaho ay dapat walang panganib at ligtas.
Ang sweldo ng manggagawa ay sapat at karapat-dapat para sa makataong pamumuhay.
Panuto: Piliin mula sa kahon ang titik ng tamang sagot at isulat sa patlang bago ang
bilang.
A. Presidential Decree (PD) 442 o Labor Code
B. RA 6715 Article 106-109
C. Flexible labor
D. Department Order No. 10
1. Isang paraan ng mga kapitalista o namumuhunan upang palakihin ang
kanilang kinikita at tinutubo sa pamamagitan ng pagpatupad ng mababang
pagpapasahod at paglimita sa panahon ng paggawa ng mga manggagawa.
2. Patakarang pinahuhugutan ng flexible labor.
3. Batas kung saan nagkakaroon ng pagpapakontrata ng mga trabaho
(CONTRACTUALIZATION)
4. Ang probisyong maaring ipakontrata ang mga trabahong hindi kayang
gampanan ng mga regular na manggagawa; pamalit sa mga absent sa
trabaho, mga gawaing nangangailangan ng espesyal na kasanayan o
makinarya.
5. Magbigay ng isang karapatan ng manggagawa ayon sa International Labor
Organization.
Isaisip
Panuto: Basahin ang mga kalagayan sa ibaba.Salungguhitan ang salita o
pangungusap at isulat ang S kung sa palagay mo ay ipinapakitang sinuportahan ang karapatan ng
manggagawa at isulat ang N kung nilalabag.
Nagtratrabaho si Aling Meding bilang isang mananahi sa pabrika ng damit.

Madalas,sinasabihan siya ng kanyang employer na magtrabaho nang lampas sa
karaniwang walong oras na trabaho. Dahil madalas na kailangan nilang tugunan ang
itinakdang araw ng kanilang mga kostumer. Tumatanggap si Aling Meding ng bayad sa
sobrang oras na pinagtatrabahuan niya.
Nang magsimulang magtrabaho sa isang kompanya ng sigarilyo ang magkapatid na
sina Lourdes at Mila, pinapirma sila ng employer ng isang kasunduan na hindi sila sasapi sa
alinmang organisasyon sa paggawa.
Isa si Marilyn sa opisyales ng marketing sa isang kumpanyang nagbebenta ng beer.
Dati-rati, ibinibigay lamang sa mga empleyadong lalaki ang posisyong ito, dahil
kinakailangan na lumibot ang empleyado sa kanyang itinalagang lugar ng trabaho. Ngayong
pinatunayan na ng mga babaengmanggagawa, tulad ni Marilyn, na maaari
silangmakipagkumpitensiya, maging mahusay, at makaya ang trabaho sa posisyong ito.
Sumasahod sila at may mga benepisyong kapareho ng sa mga lalaking manggagawa.
Tumatanggap din sila ng mga pagkakataong umunlad sa pamamagitan ng seminar.
Aralin Mungkahi ng Kalutasan sa Suliranin sa

3 Paggawa
Alamin
Alamin ang mga implikasyon na dulot ng globalisasyon. Ang modyul na ito ay tumutulong na
masuri at maunawaan ng mga mag-aaral ang implikasyon sa suliranin sa aspetong paggawa .
Tuklasin
Alam kong handa ka nang tuklasin ang mga karunungan na iyong matututuhan sa araling ito.
Ang gawaing inilaan ay makatutulong sa iyo upang masubok ang iyong kakayahan at pag-
unawa.Natunghayan mo sa nakalipas na paksa ang implikasyon sa suliranin ng mga
manggagawang Pilipino sa kasalukuyan dulot ng impluwensiya ng globalisasyon sa paggawa.
Tatalakayin dito ang mga naging tugon o kalutasan sa mga hamon sa paggawa upang patuloy itong
malampasan at mapabubuti.
Malaking hamon sa bansa ang mga makabagong pagbabago sa iba‘t ibang larangan dulot ng
globalisasyon. Mas nagiging bukas ang bansa sa iba‘t ibang oportunidad na tuklasin ang potensiyal
na pakikipagsabayan sa pandaigdigang kompetisyon.
Paano nakaaapekto ang isyu ng paggawa

sa globalisasyon ng ating bansa?
Suriin
Palagi nating napanonod sa telebisyon o di kaya ay marinig sa radyo ang mga balita tungkol
sa ating mga manggagawang Pilipino sa ibang bansa. Kapag narinig mo ang pahayag na ito,
naaapektuhan ka ba? May ka pamilya ka ba na nasa ibang bansa? Ikaw ay nangangarap rin bang
magtrabaho sa ibang bansa? O anong sarap sanang mangibang bansa. Dahil uunlad ang ating
buhay o katayuan sa pamumuhay. Subalit kung ito ay may magandang dulot, ito rin ay may
masamang epekto. At ang unang maaapektuhan nito ay ang pamilyang Pilipino. Masarap pa rin
kayang mangarap na mangibang bansa?
Isang malaking hamon ang kinakaharap ng mga manggagawa mula ng ipinatupad ang
patuloy na paglala ng mura at flexible labor sa bansa. Ito‘y isang paraan ng mga kapitalista upang
palakihin ang kanilang kinikita at tinutubo sa pamamagitan ng pagpapatupad ng mababang
pagpapasahod at paglimita sa panahon ng paggawa ng mga manggagawa.
Panuto: Sagutin ang sumusunod na mga katanungan. (5 points bawat sagot)
1. Sa iyong palagay, anong sektor ng paggawa ang naaapektuhan ng mura at

flexible labor?
2. Ano ang mga dahilan ng iba‘t ibang suliranin nasa paggawa dulot ng
globalisasyon ang implikasyon nito sa pamumuhay at sa pag-unlad ng
ekonomiya ng bansa?
3. Ano ang maaari mong mungkahi upang malutas ang iba‘t ibang suliranin
sa paggawa? Ito ang mga katanungan na ating mahaharap sa pag-aaral sa
paggawa dulot ng globalisasyon.
Presidential Decree (PD) 442 o Labor Code ay ang patakarang pinaghanguan ng flexible
labor. Subalit nahihirapan ang dating Pangulong Marcos na maipatupad ang flexible labor dahil
sinalubong at binigo ito ng mga demonstrasyon at kilusang anti-diktadura hanggang sa pagsiklab ng
pag-alsa sa EDSA noong 1986. Isinunod dito ang pagsasabatas ng RA 5490-para itayo ang Bataan
Export Processing zone (BEPZ), at iba pang Economic Processing Zone (EPZ) bilang showcase ng
malayang kalakalan.
Sa pamumuno ni dating President Corazon Aquino niyakap ang neo-liberal na globalisasyon
at kasunod nito, ginawang bukas para sa mga dayuhang namumuhunan ang kalagayan ng
paggawa. Isa itong patakaran ng paglilinlang na maling naglalarawan sa monopolyong kapitalismo
bilang ―malayang pamilihan‖ kapitalismo.
Ang kontraktwalisasyon ay isa sa mga iskema upang higit na pababain ang sahod, tanggalan
ng benepisyo, at tangalan ng seguridad sa trabaho ang mga manggagawa. R.A.6715 artikulo 106-
109 ang batas kung saan nagkakaroon ng pagpapakontrata ang mga trabaho (Contractualization).
Sa panahon ni pangulong Fidel V. Ramos naman pinakalas ang flexible labor gaya ng D.O.
No. 10. Nilalaman ng Department Order ng Dole ang probisyong maaring ipakontrata ang mga
trabahong hindi kayang gampanan ng mga regular na manggagawa; pamalit sa mga lumiban sa
trabaho mga gawaing nangangailangan ng espesyal na kasanayan.
Pagyamanin
Panuto: Ibigay ang hinihingi ng mga sumusunod.
1. Ano-ano ang mabuti at hindi mabuting epekto ng kontraktuwalisasyon sa mga
manggagawang Pilipino?
Mabuting epekto ng Hindi mabuting epekto ng

Kontraktwalisasyon kontraktwalisasyon
2. Isa-isahin ang mga batas o polisiya ng pamahalaan na nagpapatibay sa isyu ng

kontraktuwalisasyon sa bansa at paano ito nakaapekto sa mga manggagawang Pilipino?
Paano ito nakaaapekto sa mga

Mga Batas o Polisiya
manggagawa
Isaisip
Sagutin: Paano nakakamit ang isang matatag at nakikipagsabayang maunlad na bansa sa

gitna ng mga isyu at hamon ng migrasyon na dulot ng globalisasyon?
Kaakibat ng mga pagbabagong ito ay ang mga hamon kung paano tutugunan ng bawat
pamahalaan sa daigdig ang mga suliraning naidulot ng globalisasyon, mga isyu sa lipunan na
napag-iwanan na ngunit hindi pa lubusang natugunan bagkus patuloy pang lumalala lalo na sa mga
usapin sa paggawa.
Hamon ng globalisasyon ang pagpasok ng Pilipinas sa mga kasunduan sa mga dayuhang

kompanya, integrasyon ng ASEAN 2015 sa paggawa at mga bilateral at multi-lateral agreement sa
mga miyembro ng World Trade Organization o WTO. Bunga nito ay binuksan ang pamilihan ng
bansa ng kalakalan sa daigdig.
Hindi mapasusubalian ang impluwensiya ng globalisasyon sa buhay ng tao. Nagdala ito ng

mga pagbabagong nagpabuti sa ilang aspeto ng ating buhay ngunit kalakip din nito ang mga
suliraning kailangang harapin at bigyang katugunan. Ang pakikialam ng pamahalaan ay malaking
tulong sa kalakalang panlabas na naglalayong hikayatin ang mga lokal na namumuhunan at
bigyang- proteksiyon ang mga ito upang makasabay sa kompetisyon laban sa malalaking dayuhang
negosyante at wakasan ang kontraktwalisasyon na isyu hanggang sa kasalukuyang administrasyon.
Tayahin
Panuto: Piliin sa kahon ang akmang sagot sa bawat pangungusap.

A. Outsourcing F. PD 442
1.
B. Globalisasyon G. Iskemang Subcontracting
C. Mura at Flexible labor H. RA 6715
D. Netizen I. Kontraktwalisasyon
E. DOLE J. Subsidiya
1. Proseso ng mabilisang pagdaloy o paggalaw ng mga tao, bagay,

impormasyon at produkto sa iba‘t ibang direksyon
2. Ito ay pagkuha ng isang kompanya sa isang ahensiya o indibidwal na
subcontractor upang gawin ang isang trabaho o serbisyo sa isang takdang panahon.
3. Ito ay paraan ng mga namumuhunan na palakihin ang kanilang kinikita at
tinutubo sa pamamagitan ng pagpapatupad na mababang pasahod at paglilimita sa
4. Terminong ginagamit sa mga taong aktibong nakikilahok sa usaping
panlipunan maging ito man ay politikal, ekonomikal o sosyo-kultural gamit ang internet
bilang midyum ng pagpapahayag.
5. Paglipat ng gawain ng isang kompanya tungo sa ibang kompanya na ang
pangunahing dahilan ay mapagaan ang gawain upang mapagtuunan ng
pansin ang higit na nagpapalaki ng kanilang kita.
6. Ang ahensiyang bumuo ng Philippine Labor and Employment Plan, upang
ilatag ang mga pagtataya sa kalagayan ng paggawa sa bansa sa nakalipas at sa mga
susunod pa na taon.
7. Isa sa mga iskema upang higit na pababain ang sahod, tanggalan ng
benepisyo, at tangalan ng seguridad sa trabaho ang mga manggagawa.
8. Batas kung saan nagkakaroon ng pagpapakontrata ang mga trabaho.
9. Tulong ng pamahalaan sa mga na miyembro ng lipunan sa anyong
pinansyal at serbisyo.
10. Ang patakarang pinaghanguan ng flexible labor.
Para sa bilang 11-15.
Panuto: Modified TRUE or FALSE(binagong TAMA o MALI). Isulat ang T kung tama
ang pahayag at kung Mali palitan ang salitang may salunguhit upang maging tama. Isulat
ang sagot sa patlang bago ang bilang.
11. Ang mababang sahod ay isa sa mga suliraning hinaharap ng mga

manggagawang Pilipino.
12. Call center ay halimbawa ng BPO.
13. Isa sa mga sektor sa Pilipinas ang lubhang naaapektuhan ng globalisasyon
ay ang agrikultura.
14. Sektor Agrikultura ang may pinakamalaking bahagdan na maraming
naempleyong manggagawa.
15. BIR ang nangangasiwa at tumutulong sa mga manggagawang Pilipinong
nakaranas ng mga suliranin.
SUMMATIVE TEST
Pangalan: Iskor:
Taon at Pangkat: Petsa:
I. Piliin ang titik ng tamang sagot.
1. Ang Pilipinas ay kikilalanin bilang bagong sa Timog Silangang Asya. Mula sa mahirap at naghihingalo ay
tatanghalin bilang bansang may pinakamabilis na ratio ng pag-unlad.
A. Tigre sa ekonomiya
B. Ibong lumilipad
C. Lion na matapang
D. Kampeon
2. Ang mga sumusunod ay mga halimbawa ng suliranin ng mga manggagawa maliban sa isa.
A. Murang Pasahod
B. Endo
C. Kulang ng Benepisyo
D. Bunos
3. Paano tinutugunan ng pamahalaan ang pang-aabusong nararanasan ng mga manggagawa nito sa ibang
bansa?
A. Binibigyan ng legal assistance
B. Counseling
C. Pinapauwi
D. Pinapakulong ang may sala
4. Paano nakaapekto ang kontraktuwalisasyon sa mga manggagawang Pilipino?
A. Walang karampatang sahod
B. Walang benepisyo ayon sa batas na tinatamasa ng mga manggagawang regular
C. Walang katiyakan ang kanilang hanapbuhay
D. Hindi sila kasama sa bargaining unit.
5. Ikaw ay isang kawani ng Department of Agrarian Reform, ano ang maari
mong maimungkahi sa pangulo na siyang makakatulong sa pagpapaunlad ng ating agrikultura?
A. Pag-aralin ang mga magsasaka upang lumawak ang kanilang kaalaman sa pagsasaka.
B. Magkaroon ng pangmatagalang programa para sa magsasaka na nagbibigay sa kanila ng pondo upang
makabili ng sapat na pataba, butil at makabagong teknolohiya upang maparami ang kanilang ani.
C. Mamahagi ng lupa sa mga magsasaka upang lumaki ang kita nila.
D. Bigyan pa ng iba pang hanapbuhay ang mga magsasaka upang magkaroon sila ng sapat na kita para sa
kanilang kabuhayan.
6. Anong uri ng globalisasyon na mabilis na lumaganap sa buong daigdig?
A. Pampulitika
B. Pang-edukasyon
C. Pang-ekonomiya
D. Pangkultura
7. Alin sa mga pangungusap sa ibaba ang kumakatawan sa pahayag na “binago ng globalisasyon ang workplace ng
mga manggagawang Pilipino”?
A. Pag-angat ang kalidad ng manggagawang Pilipino.
B. Pagdagsa ng mga Business Process Outsourcing (BPO) sa bansa.
C. Paghuhulog, pagbabayad at pagwiwithdraw gamit ang mga Automatic Teller Machince (ATM).
D. Pagdagsa ng mga produktong dayuhan sa Pilipinas.
8. Maaaring uriin ang outsourcing sa mga sumusunod maliban sa isa. Ano ito?
A. Nearshoring
B. Offshoring
C. Onshoring
D. Inshoring
9. Ano ang mura at flexible labor?
A. Ito ay paraan ng mga namumuhunan na palakihin ang kanilang kinikita at tinutubo sa pamamagitan ng
pagpapatupad na mababang pasahod at paglilimita sa panahon ng paggawa ng mga manggagawa.
B. Proseso ng pag-alis o paglipat mula sa isang lugar o teritoryong politikal patungo sa iba pa maging ito man ay
pansamantala o permanente
C. Paglipat ng gawain ng isang kompanya tungo sa ibang kompanya na ang pangunahing dahilan ay mapagaan
ang gawain upang mapagtuunan ng pansin ang higit na magpapalaki ng kanilang kita.
D. Pagkuha ng isang kompanya sa isang ahensiya o indibidwal na subcontractor upang gawin ang isang trabaho
o serbisyo sa isang takdang panahon
10. Alin sa sumusunod na pahayag ang naglalarawan sa konsepto ng mura at flexible labor?
A. Ito ay paraan ng mga namumuhunan na bigyan ng kalayaan ang mga manggagawa sa pagpili ng kanilang
magiging posisyon sa kompanya.
B. Ito ay paraan ng mga namumuhunan na palakihin ang kanilang kinikita at tinutubo sa pamamagitan ng
pagpapatupad na mababang pasahod at paglilimita sa panahon ng paggawa ng mga manggagawa.
C. Ito ay paraan ng mga namumuhunan na palakihin ang kanilang kinikita at tinutubo sa pamamagitan ng
pagpapatupad na malaking pasahod at pagpapahaba sa panahon ng paggawa ng mga manggagawa.
D. Ito ay paraan ng mga namumuhunan na ipantay ang kanilang kinikita at tinutubo sa pagpapatupad na
malaking pasahod at paglilimita sa panahon ng paggawa ng mga manggagawa.
11. Ano ang iskemang subcontracting?
A. Sistema ng pagkuha ng isang kompanya sa isang ahensiya o indibidwal na subcontractor upang gawin ang
isang trabaho o serbisyo sa isang takdang panahon.
B. Iskema ng pagkuha ng isang ahensiya o indibiwal na subcontractor ng isang kompanya para sa pagsagawa
ng isang trabaho o serbisyo.
C. Pag-eempleyo sa isang manggagawa upang gawin ang isang trabaho o serbisyo sa loob ng 6 na buwan.
D. Pagkuha sa isang ahensiya o indibidwal na subcontractor sa isang manggagawa sa loob ng mas mahabang
panahon.
12. Marami ang naniniwala na ang globalisasyon ay nakabatay sa pang-aabuso. Totoo ba ito?
A. Oo, dahil marami ang nag-iisip na ang isang taong namumuhunan o nagnenegosyo ay umunlad sanhi ng
kanyang pang-aapi.
B. Oo, dahil ang paraan lamang na yumaman ka ay ang pagkuha ng
C. Hindi, dahil napakalawak ng pagkakataong binibigay at nakukuha sa kalakalan na kung saan ang parehong
partido (namumuhunan at manggagawa) ay nakikinabang.
D. Siguro, dahil marami ngayon ang naabusong manggagawa mula sa ibang bansa.
13. Dahil sa globalisasyon, marami ang nagiging kakompetensiya ng mga karaniwang kalakal ng mga maliliit na
negosyante. Bilang economic adviser ng Pangulo, ano ang maimungkahi mo para matulungan sila?
A. Hayaan silang magbenta kahit saan nila gusto.
B. Huwag silang magbayad ng buwis upang lumaki ang kita sa negosyo.
C. Gumawa ng programang maglalaan ng karagdagang pondo upang makipagsabayan sa mga dayuhan.
D. Gumawa ng anunsiyo na hayaan na lamang magnegosyo ang mga dayuhan sa kanilang lugar.
14. Marami sa mga pamilya ng OFW’s ay nakararanas ng pangungulila sa kailang kaanak na humantong sa
pagkawasak nito. Paano kaya sila matutulungan?
A. Makisimpatiya sa kanila
B. Magtayo ng isang samahan ng mga pamilya ng OFW upang gumabay sa kanila
C. Bigyan sila ng load pantawag sa kanilang kaanak.
D. Bigyan sila ng sulat isa-isa.
15. Ang transnational crime ay isang seryosong krimen na isinagawa ng mga organisadong grupo na may layunin
na magkamal ng salapi dulot ng kawalang trabaho. Alin sa sumusunod na hakbang ang pinakamainam na
solusyon upang malutas, maiwasan o mawakasan ang ganitong krimen sa buong mundo lalo na sa Pilipinas?
A. Gumawa ng sariling polisiya upang maiwasan ang terorismo.
B. Maglaan ng pondo pansuporta sa mga nagsulong ng transnational crime
C. Makipagpalitan ng kaalaman at intelligence report sa ibang bansa upang maisulong ang seguridad at gumawa
ng aksiyon ukol dito.
D. Isara ang bansa sa mga dayuhan upang masigurong walang terorista.
Panuto: Piliin sa kahon ang akmang sagot sa bawat pangungusap.
United Nations 179

International Labour Organization Pandaigdigang Lupon
1998 190 1946
Novel Peace Prize “tripartite”
16. Ang ILO ay may tatluhang-panig o sapagkat tinitipon nito ang mga kinatawan ng gobyerno,
manggagawa at nagpatratrabaho, upang sama-sama silang makapagbuo ng mga polisiya at programa.
17. Ang ILO ay aktibong nakikipag-ugnayan sa at sa iba pang mga multilateral na ahensya upang
magbuo ng mga programa at polisiya na susuporta sa paglikha ng mga oportunidad para sa pagkakaroon
ng marangal na trabaho.
18. Noong ang ILO ay naging unang ahensyang may espesyalisasyon na nakaugnay sa bago pa
lamang naitatag na United Nations. Sa ika 50 anibersaryo nito noong 1969, ang ILO ay pinagkalooban ng
karangalan.
19. Sa ika 50 na anibersaryo ng ILO natanggap ang kalarangalang .
20. Ang ILO ay tinatawag na na may responsibilidad sa pagtatakda at pamamahala ng mga
Pamantayang Pandaigdigan para sa Paggawa.
Susi sa Pagwawasto
Module 4 Module 5
Pangalan:
Baitang at Pangkat:
GAWAING PAGKATUTO
Panuto: Punan ang graphic organizer na Four Corner Organizer batay sa iyong naunawaan sa
binasang teksto. Isulat sa espasyo ang mga hinihinging detalye batay sa mga nakasulat sa bawat
corner.
Mga Suliranin ng
mga Manggagawa Mga Dahilan ng
mga Suliranin sa
Paggawa
Epekto ng
Globalisasyon sa Mga Pagbabagong
mga Manggagawa Dulot ng
Globalisasyon
1. Ano-ano ang mga isyu na kinakaharap ng
mga manggagawa sa kasalukuyan?
2. Paano nakaapekto ang mga isyung ito sa

kalagayan ng mga manggagawa?
3. Sa palagay mo mayroon
bang mabuting naidulot ang
globalisasyon sa paggawa?
Pangatuwiran.

ARAL - PAN 10 - q2 - Week 3 4

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

ARAL - PAN 10 - q2 - Week 3 4

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

10

Kagawaran ng Edukasyon ● Republika ng Pilipinas

WEEKLY HOME LEARNING PLAN

Learning Area: ARALING PANLIPUNAN

Day and Time Learning Learning Tasks Time Mode of

5:00 - onwards FAMILY TIME

1. Karamihan sa may edad na 25 hanggang 24 taon gulang sa

2. Ang kakulangan sa akademikong paghahanda dulot ng mataas na

Mga Dahilan ng suliraning Kawalan ng trabaho (unemployment)

Modified TAMA at MALI

Aralin Mga Dahilan ng mga Iba’t ibang

1. Ito ay tumutukoy sa kawalan ng trabaho ng isang manggagawa.

7. Isang kaugalian ng ating mamamayang Pilipino kaya maraming nag istambay at

Mga dahilan ng suliranin sa Paggawa at Trabahong Hindi Angkop sa Pinag-aralan o

Panuto: Alamin kung ano ang tinutukoy sa mga sumusunod na pangungusap

1. Pandaigdigang samahan na nagtatakda sa regulasyon ng kalakalan

2. Sa pamumuhay ng mga tao (2 points)

3. Sa pag-unlad ng ekonomiya ng bansa (2 points)

MAHUSAY! Natapos mo na ang iyong mga gawain.

Panuto: Sagutan mo ang sumusunod na katanungan. 5 points ang bawat isa.

Panuto: Ipaliwanag ang iba‘t ibang anyo ng suliranin sa paggawa.

1. Isa sa pinakamalaking suliranin na kinaharap ng mga mangagawa sa

Aralin: 1 : Dahilan sa Suliranin sa paggawa(Unemployment)

Aralin 2 Mga Dahilan ng mga Iba‘t ibang Suliranin sa Paggawa

Kasanayang Pagkatuto at koda:

Naipaliliwanag ang kalagayan,suliranin at pagtugon sa isyu ng paggawa sa bansa.

Gawain. Yugto sa Pagpaplano

Dahilan sa suliraning kawalan ng

Panuto: Piliin ang titik ng tamang sagot mula sa pagpipilian.

1. Ito ay tumutukoy sa kawalan ng trabaho ng isang manggagawa.

11. Ang kontraktwalisasyon ay isa sa mga suliranin sa paggawa sa bansa. Ito

14. Ang unemployment o kawalan ng trabaho ay suliraning kinakaharap ng

15. Ang mga mamamayang Pilipino ay humaharap sa iba‘t ibang anyo ng

WEEKLY HOME LEARNING PLAN

(Week 6– AP10 ) SURIIN Magulang mismo ang

Grade 10 A.P Teachers

A. Maraming pamilya ang nawawalay sa isa‘t isa.

A. Ang ating lipunan ay kapitalista

A. Nalulugi ang mga tradisyunal na negosyo ng mga katutubo.

Ang pagkakasali ng Pilipinas sa proseso ng globalisasyon ay matatahak sa pamamagitan ng

Mga Dahilan ng Pangingibang Bansa ng

Paano naiuugnay ang isyu sa paggawa

Mga Pagkakamali sa Patakaran

Panuto: Basahin ang artikulong ito at sagutin ang bawat tanong:

ISANG SULYAP SA ILO

Ang Pandaigdigang Organisasyon sa Paggawa o International Labour Organization (ILO) ay ang

Aralin Implikasyon sa Suliranin sa Paggawa sa Iskemang

Unemployment and Underemployment

Philippines 68,125 63,400 2,625 7,431

Aralin Implikasyon sa Suliranin sa Paggawa Epekto ng

Epekto ng Kontraktuwalisasyon sa mga Manggagawa. Noong taong 1992, wala pa ang

Panuto: Basahin na may panunuri sa mahahalagang ideya tungkol sa aralin.

Mga Dahilan ng Pangingibang Bansa ng

Kagawaran ng Edukasyon ● Republika ng Pilipinas

3 labor groups nagpetisyon para sa wage hike

—Ulat ni Sherrie Ann Torres, ABS-CBN News

2. Sa palagay mo, makatarungan ba ang dahilan ng kanilang protesta? Ipaliwanag.

3. Sumasang-ayon ka ba sa naging tugon ng president ng ECOP? Bakit?

Ilan sa maraming naidulot ng globalisasyon sa paggawa ay ang mga sumusunod:

Mga Suliranin ng Mga Dahilan ng

Epekto ng Mga Pagbabagong

2. Paano nakaapekto ang mga isyung ito sa kalagayan ng mga manggagawa?

Narito ang bahagi ng isang editoryal na tumatalakay sa isyu ng kontraktuwalisasyon. Basahin