Professional Documents
Culture Documents
Hafta 1-2
Hafta 1-2
İmal Usülleri
Hafta 1-2
• Bu sunum, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Mühendislik Fakültesi
Makine Mühendisliği Bölümünde verilen 1311404 İmal Usülleri Dersi için
çeşitli kaynaklardan (yerli ve yabancı sunum, kitap, internet kaynakları)
derlenerek hazırlanmıştır. Herhangi bir şekilde orijinallik iddiası ve yayın
niteliği yoktur. Sadece eğitim amaçlı ders notları niteliğindedir.
• Şubat 2022
İmal Usülleri Ders Planı
Hafta/Tarih İçerik
1 İmalata/Üretime Giriş Ve Genel Bakış
2 Döküm yöntemleri
3 Plastik Şekil Verme Yöntemleri
4 Kaynak
ARA SINAV
Manufacturing, Engineering & Technology, Fifth Edition, by Serope Kalpakjian and Steven R. Schmid.
ISBN 0-13-148965-8. © 2006 Pearson Education, Inc., Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
Üretime Giriş Ve Genel Bakış
Manufacturing, Engineering & Technology, Fifth Edition, by Serope Kalpakjian and Steven R. Schmid.
BC:Before
ISBN 0-13-148965-8. christ:
© 2006 Milattan
Pearson Education,önce, AD:Saddle
Inc., Upper Anno domini
River, Milattan
NJ. All rights sonra
reserved.
Üretim Önemlidir!
Teknolojik olarak
Ekonomik olarak
Tarihsel
Üretim, teknolojik olarak önemlidir.
FIGURE 1.6 Various methods of making a simple part: (a) casting or powder metallurgy, (b) forging, (c)
extrusion, (d) machining, (e) joining two pieces.
Manufacturing, Engineering & Technology, Fifth Edition, by Serope Kalpakjian and Steven R. Schmid.
ISBN 0-13-148965-8. © 2006 Pearson Education, Inc., Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
İmalatta kullanılan malzemeler
Mühendislik malzemelerinin çoğu, dört ana kategoride sınıflandırılabilir.
Bunlar:
Metaller (ve alaşımlar),
Seramikler
Polimerik malzemeler ve
Kompozit malzemelerdir
Kristal Seramikler
Seramikler
Camlar
MÜHENDİSLİK Termoplastikler
MALZEMELERİ
Polimerik Malz. Termosetler
Elastomerler
Seramikler
• Bir seramik, metal (veya yarı-metal) ve metal olmayan elementlerden oluşan
bileşikler olarak tanımlanır. Tipik metal olmayan (ametal) elementler oksijen,
azot (nitrojen) ve karbondur.
Polimerik Malzemeler
• Polimerik malzeme, çok sayıda monomer adı verilen yapı ünitelerinden oluşan bir
bileşiktir. Monomerlerin atomları elektronlarını ortaklaşa kullanarak çok büyük
moleküller (polimerleri) oluştururlar.
Kompozit Malzemeler
Kompozitler aslında farklı bir malzeme grubunu oluşturmazlar ve üç temel
malzeme türlerinin karışımlarıdır. Kompozit, ayrı ayrı üretilen ve kendini
oluşturan bileşenlerden daha üstün özellikler elde etmek için birleştirilen iki
veya daha fazla fazdan oluşan bir malzemedir.
Engineering Materials of Part I
Manufacturing, Engineering & Technology, Fifth Edition, by Serope Kalpakjian and Steven R. Schmid.
ISBN 0-13-148965-8. © 2006 Pearson Education, Inc., Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
Effect of Carbon on
Steel Properties
FIGURE 3.33 Effect of carbon content on the mechanical properties of carbon steel.
Metal and Non-metal Use in Automobiles
Bakır kablolar
Kurşun
akü
parçaları
Manufacturing, Engineering & Technology, Fifth Edition, by Serope Kalpakjian and Steven R. Schmid. Figure I.1 Some of the metallic and nonmetallic materials used in
ISBN 0-13-148965-8. © 2006 Pearson Education, Inc., Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
a typical automobile
Malzeme Seçimi
Yapılacak imalât için uygun malzeme seçimi ve seçilen bu malzemeyi
istenilen biçimde ve özellikte kullanışlı bir ürüne çevirmek oldukça kompleks
bir iştir. Mühendislik alanına giren bütün imalâtlarda
Tasarım
Malzeme seçimi
İşleme
Değerlendirme ve bazen
Yeniden tasarım, veya
Değişiklik
• sırasını takip eden ardışık aktiviteler uygulanır. Bunları uygulamak için,
mühendislerin bir çok konuda karar vermeleri gerekir.
Behavior and Manufacturing Properties of Part I
Manufacturing, Engineering & Technology, Fifth Edition, by Serope Kalpakjian and Steven R. Schmid.
ISBN 0-13-148965-8. © 2006 Pearson Education, Inc., Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
(bakır)
Physical Properties of
Materials
FIGURE 3.34 Cross-section of a jet engine (PW2037) showing various components and the alloys used in making them. Source: Courtesy of United Aircraft Pratt &
Whitney.
Aluminum Alloys
Dövme Aluminyum Alloys
Bakır & Pirinç- Copper & Brass
Nickel-Base Superalloys
TABLE 3.13 Properties and Typical Applications of Various Nickel-Base Superalloys at 870°C
(1600°F) (All Alloy Names Are Trade Names)
Titanium Alloys
Relative Mechanical Properties of Materials
Manufacturing, Engineering & Technology, Fifth Edition, by Serope Kalpakjian and Steven R. Schmid.
ISBN 0-13-148965-8. © 2006 Pearson Education, Inc., Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
Malzemelerin mekanik özellikleri
Manufacturing, Engineering & Technology, Fifth Edition, by Serope Kalpakjian and Steven R. Schmid.
ISBN 0-13-148965-8. © 2006 Pearson Education, Inc., Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
Baseball Bat Cross-sections
İşleme yöntemleri
Montaj işlemleridir.
Bir işleme yönteminde, malzemenin katma değerini artırmak için iş
parçasının şekli, fiziksel özellikleri veya görünüşünü değiştirmek için
enerji kullanılır. Kullanılan enerji mekanik, termal, elektrik ve kimyasal
enerji olabilir. Bu işlem esnasında enerji makine veya cihazlar ile kontrollü
bir şekilde uygulanır.
Şekillendirme
İşlemi
İşleme Özellik
Yöntemleri Geliştirme
Kalıcı Birleştime
İşlemi
Montaj İşlemleri
Mekanik
Birleştirme
Şekillendirme İşlemleri Çoğu şekillendirme işleminde iş malzemesinin
geometrisinde bir değişim oluşturmak için ısı, mekanik kuvvet veya her ikisi
birden uygulanır. Şekillendirme işlemleri değişik şekillerde sınıflandırılabilir.
Her bir imalât yöntemi ve bu yöntemlerin kendi içindeki çeşitleri için belki
bir kitap yazılabilir. Oysa bütün bu yöntemler ve çeşitleri, burada bir
derste anlatılmaya çalışılmıştır. Daha geniş bilgi için bu imalât
yöntemlerini ayrıntılı biçimde ayrı ayrı inceleyen kitaplara ve diğer
kaynaklara müracaat edilmelidir. Zira bu dersteki bilgiler bir imalât
konusunda her şeyin bilinmesi için değil, her imalât konusunda bir şeyler
bilinmesi için hazırlanmıştır.
Katılaştırma teknikleri (döküm yöntemleri)
Plastik şekil verme işlemleri
Talaş kaldırma işlemleri
ŞEKİL Başlangıç malzemesinin sıvı veya yarı sıvı hale ısıtıldığı döküm ve
kalıplama işlemleri. İşlem iki aşamadan oluşur. Bunlar:
(1) Sıvının kalıp boşluğuna aktarılması,
(2) Sıvın katılaşmaya bırakılması ve katılaştıktan sonra kalıptan çıkarılmasıdır.
Manufacturing Processes: Casting
Manufacturing, Engineering & Technology, Fifth Edition, by Serope Kalpakjian and Steven R. Schmid.
ISBN 0-13-148965-8. © 2006 Pearson Education, Inc., Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
ŞEKİL Bazı yaygın plastik şekil verme işlemleri:
(a) iş parçasının iki kalıp parçası arasında sıkıştırıldığı ve bu sayede kalıp
boşluğunun şeklini aldığı dövme işlemi ve
(b) bir takozun (kütüğün) bir kalıp deliğinden geçmeye zorlandığı ve deliğin
kesit şeklini aldığı ekstrüzyon işlemi.
Manufacturing Processes:
Forming and Shaping
Manufacturing, Engineering & Technology, Fifth Edition, by Serope Kalpakjian and Steven R. Schmid.
ISBN 0-13-148965-8. © 2006 Pearson Education, Inc., Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
Manufacturing Processes:
Forming and Shaping
Manufacturing, Engineering & Technology, Fifth Edition, by Serope Kalpakjian and Steven R. Schmid.
ISBN 0-13-148965-8. © 2006 Pearson Education, Inc., Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
Manufacturing Processes:
Forming and Shaping
Manufacturing, Engineering & Technology, Fifth Edition, by Serope Kalpakjian and Steven R. Schmid.
ISBN 0-13-148965-8. © 2006 Pearson Education, Inc., Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
ŞEKİL Yaygın olarak kullanılan talaş kaldırma işlemleri:
(a) tek uçlu bir takım ile dönen bir iş parçasından çapını küçültmek için talaş
kaldırılan tornalama,
(b) parça içine daldırılan dönen bir matkap ucu ile parçada yuvarlak bir delik
açılan matkapla delik delme ve
(c) çok kenarlı dönen bir kesici takıma iş parçasının frezelenmesi.
Manufacturing Processes:
Machining
Manufacturing, Engineering & Technology, Fifth Edition, by Serope Kalpakjian and Steven R. Schmid.
ISBN 0-13-148965-8. © 2006 Pearson Education, Inc., Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
İkinci temel imalat işlemi tipi, iki veya daha fazla parçanın bir bütün
oluşturmak için bir araya getirildiği birleştirme (montaj) işlemidir. Yeni
parçayı oluşturan bileşenler kalıcı veya yarı kalıcı olarak birleştirilmişlerdir.
Manufacturing Processes: Joining
Figure I.3a Components of a common incandescent Figure I.3b Manufacturing steps in making an
light bulb. Source: Courtesy of General Electric incandescent light bulb. Source: Courtesy of
Company. General Electric Company.
Video 2
Manufacturing, Engineering & Technology, Fifth Edition, by Serope Kalpakjian and Steven R. Schmid.
ISBN 0-13-148965-8. © 2006 Pearson Education, Inc., Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
Product Design Process
Manufacturing, Engineering & Technology, Fifth Edition, by Serope Kalpakjian and Steven R. Schmid.
ISBN 0-13-148965-8. © 2006 Pearson Education, Inc., Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
İmalat İçin Planlama
Düşük maliyetli imalâtlar çok kısa sürede hemen gerçekleştirilemez. Ürünün
tasarımı, malzeme seçimi, metot ve ekipman seçimi, metodun tasarımı, takım
seçimi ve tasarımı gibi birbirine bağımlı işlemler arasında yakın bir ilişki vardır. Bu
adımların her biri dikkatlice düşünülmeli, planlanmalı ve imalât başlamadan önce
koordine edilmelidir. Bu hazırlık zamanı öncelikle kompleks ürünler için aylar hatta
yıllar alabilir ve büyük masraflar gerektirebilir. Tipik bir örnek olarak, tamamen
yeni model bir otomobilin veya modern bir uçağın hazırlık süresi 4-5 yıl alabilir.
Design for Assembly
Figure 1.10 (a) Manufacturing steps in the production of a roll-formed and machined
total hip replacement stem; (b) Manufacturing steps in the production of a forged stem.
Hip stems can also be produced by investment casting, metal injection molding, insert
injection molding, and assorted other processes. Source: Courtesy of Zimmer, Inc.
Manufacturing, Engineering & Technology, Fifth Edition, by Serope Kalpakjian and Steven R. Schmid.
ISBN 0-13-148965-8. © 2006 Pearson Education, Inc., Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
Application of CAD/CAM to make sunglasses mold