Ilovepdf Merged 1

10
Filipino
Ikalawang Markahan – Modyul 6:
Talumpati mula sa Brazil
(Panitikang Kanluranin)
CO_Q2_Filipino10_Module6
Filipino – Ikasampung Baitang
Alternative Delivery Mode
Unang Markahan – Modyul 6: Talumpati mula sa Brazil (Panitikang Kanluranin)
Unang Edisyon, 2020
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha
ang pahintulot sa paggamit ng materyal. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-
akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Walang anomang parte ng materyal na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa

anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio
Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul
Manunulat: Justin Carlos G. Villanueva
Editors: Luisito V. Libatique, Alvin D. Mangaoang
Tagasuri: Arabella May Z. Soniega, Virgilio C. Boado, Gina A. Amoyen,

Editha T. Giron, Eric Carino, Joselito D. Daguison
Tagaguhit: Ernesto F. Ramos Jr.
Tagalapat: Alvin D. Mangaoang
Tagapamahala: Tolentino G. Aquino, Atty. Donato D. Balderas Jr., Arlene A. Niro,

German E. Flora, Gina A. Amoyen, Virgilio C. Boado, Editha T. Giron,
Alejo R. De Sesto
Inilimbag sa Pilipinas ng ________________________
Department of Education – Region I

Office Address: Flores St., Catbangen, City of San Fernando, La Union
Telefax: (072) 682-2324; (072) 607-8137
E-mail Address: region1@deped.gov.ph
10
Filipino
Paunang Salita
Ang Self-Learning Module o SLM na ito ay maingat na inihanda para sa
ating mag-aaral sa kanilang pag-aaral sa tahanan. Binubuo ito ng iba’t ibang
bahagi na gagabay sa kanila upang maunawaan ang bawat aralin at malinang ang
mga kasanayang itinakda ng kurikulum.
Ang modyul na ito ay may inilaang Gabay sa Guro/Tagapagdaloy na

naglalaman ng mga paalala, pantulong o estratehiyang magagamit ng
mga magulang o kung sinomang gagabay at tutulong sa pag-aaral ng
mga mag-aaral sa kani-kanilang tahanan.
Ito ay may kalakip na paunang pagsusulit upang masukat ang nalalaman ng

mag-aaral na may kinalaman sa inihandang aralin. Ito ang magsasabi kung
kailangan niya ng ibayong tulong mula sa tagapagdaloy o sa guro. Mayroon
ding pagsusulit sa bawat pagtatapos ng aralin upang masukat naman ang
natutuhan. May gabay sa pagwawasto upang makita kung tama o mali ang mga
sagot sa bawat gawain at pagsusulit. Inaasahan namin na magiging
matapat ang bawat isa sa paggamit nito.
Pinapaalalahanan din ang mga mag-aaral na ingatan ang SLM na ito upang
magamit pa ng ibang mangangailangan. Huwag susulatan o mamarkahan
ang anomang bahagi ng modyul. Gumamit lamang ng hiwalay na papel
sa pagsagot sa mga pagsasanay.
Hinihikayat ang mga mag-aaral na makipag-ugnayan agad sa kanilang

guro kung sila ay makararanas ng suliranin sa pag- unawa sa mga aralin
at paggamit ng SLM na ito.
Sa pamamagitan ng modyul na ito at sa tulong ng ating mga tagapagdaloy,

umaasa kami na matututo ang ating mag-aaral kahit wala sila sa paaralan.
ii
Alamin
Magandang araw mahal kong mag-aaral! Kumusta ka? Binabati kita sa

iyong pagpupursigi! Ako ay humahanga sa kagalingang ipinamalas mo sa
nagdaang modyul. Batid kong nais mo pang madagdagan ang iyong mga
kaalaman kung kaya naman sasamahan kita sa mga talakayan sa
mga susunod pang aralin.
Natuklasan mo sa Modyul 5 ang iba’t ibang mga impormasyon

patungkol sa nobela at iyong nabasa ang tampok na nobela ng bansang Cuba.
Bukod pa rito, ikaw ay nakagawa ng isang suring-basa at nalinang ang iyong
kakayahan sa pananaliksik at ang paggamit ng mga angkop at mabisang mga
pahayag.
Ang Modyul 6 ay tungkol sa sanaysay na binibigkas – ang talumpati at

iba pang anyo. Ang bansang Brazil ay matatagpuan sa Timog America at
kilala bilang panlima sa pinakamalawak na bansa sa buong daigdig at pang-
anim sa dami ng populasyon. Dahil sa lawak ng kalupaan nito, iba-iba rin
ang kultura na mayroon sa iba’t ibang bahagi ng bansang ito. Ang bansang
Brazil bagaman bahagi ng Suprakontinenteng America ay hindi Ingles ang
gamit na wika bagkus ang kanilang ginagamit na wika ay Portuges
sa kadahilanang noong 1500, ang bansang Brazil ay napasailalim sa Portugal.
Ang pangalan ng bansang Brazil ay hinango sa pulang dye na ang tawag ay
pau-brasil. Kilala ang bansang Brazil na mayaman sa produktong kape at dito
rin matatagpuan ang Amazon Forest at Amazon River.
Tampok din sa Modyul 6 ang talumpati ng kauna-unahang babaeng

pangulo ng bansang Brazil na si Dilma Rouseff. Ayon sa UNESCO, ang Brazil
ay kilala sa pagkakaroon ng diskriminasyon sa aspektong sosyal, ekonomiko
at kultural. Si Dilma Rouseff ay naihalal noong Enero 1, 2011 na tumapos sa
dalawampu’t isang diktaturyal sa kanilang bansa.
Malilinang sa modyul na ito ang iyong kakayahan sa pagsulat ng isang

talumpati at iba’t ibang anyo ng sanaysay (Talumpati o Editoryal). Matutukoy
mo rin ang kahalagahan ng balita at editoryal at kung papaano ito naiiba sa
talumpati. Bukod pa dito, matatalakay rin ang iba’t ibang pamamaraan sa
pagpapalawak ng pangungusap.
1
CO_Q2_FILIPINO10_MODULE6
Sa araling ito malilinang ang mga Pinakamahalagang Kasanayang
Pampagkatuto (MELC) na:
1. Naiuugnay nang may panunuri sa sariling saloobin at damdamin

ang naririnig na balita, komentaryo, talumpati, at iba pa. (F10PN-
IIg-h-69);
2. Naiuugnay ang mga argumentong nakuha sa mga
artikulo sa pahayagan, magasin, at iba pa sa nakasulat na akda.
(F10PB-IIg-h-70);
3. Naibibigay ang sariling pananaw o opinyon batay sa binasang anyo
ng sanaysay (talumpati o editoryal). (F10PB-IIi-j-71);
4. Nabibigyang-kahulugan ang mga salitang di lantad ang kahulugan
sa tulong ng word association. (F10PT-IIg-h-69);
5. Nasusuri ang napanood na pagbabalita batay sa paksa, paraan ng
pagbabalita at iba pa. (F10PD-IIg-h-68);
6. Naipahahayag ang sariling kaalaman at opinyon tungkol sa isang
paksa sa isang talumpati. (F10PS-IIg-h-71);
7. Naisusulat ang isang talumpati tungkol sa isang kontrobersyal na
isyu. (F10PU-IIg-h-71), at
8. Nasusuri ang kasanayan at kaisahan sa pagpapalawak
ng pangungusap. (F10WG-IIg-h-64)
Subukin
Bago tayo magsimula sa ating aralin, sagutin mo muna ang paunang pagtataya
upang malaman ang iyong inisyal na kaalaman sa aralin.
PAUNANG PAGTATAYA
A. Panuto: Basahin at unawain ang sumusunod na katanungan. Isulat sa sagutang
papel ang titik ng tamang sagot.
_____ 1. “Ayon sa Department of Health (DOH), ang biktima ay isang 44-anyos
na Chinese at naging kasama ng 38-anyos na babaeng Chinese na
unang nag-positive sa nCoV19. Ayon pa sa DOH, galing Wuhan City sa
China ang lalaki. Ang Wuhan ang epicenter ng nCoV outbreak na sa
kasalukuyan ay 400 na umano ang namamatay.” Ano ang paksa ng
artikulo?
A. Ang nCoV19 ay nagmula sa Wuhan, China.
B. Bagong kaso ng nCoV19 na isang 44-anyos.
C. Peligrong hatid ng sakit na nCoV19 sa mahahawaan nito.
D. Mayroon ng 400 na namamatay dahil sa sakit na ito.
_____ 2. “Upang paghandaan ang District School’s Press Conference,
nagsagawa sa ikalawang pagkakataon ang Tanglag National High
School ng Seminar-Workshop na nilahukan ng mga karatig na
paaralan noong Setyembre 6-7” Ang pahayag ay isang uri ng _________.
1
A. editoryal C. talumpati
B. balita D. sanaysay
_____ 3. “Oras na upang tayo ay magkaisa. Dahil kung tayo ay magtutulungan,
naniniwala akong mapagtatagumpayan natin ang mga pagsubok sa
ating bansa.” Ano ang layunin ng pahayag?
A. nagpapaalam C. nagbibigay impormasyon
B. nagbibigay ng payo D. nanghihikayat
_____ 4. “Magandang umaga po sa inyong lahat, isang karangalan po ang
magsalita sa inyong harapan at iulat ang mga napagtagumpayan ng
ating bansa sa loob ng nakalipas na isang taon.” Anong bahagi ng
talumpati kabilang ang pahayag?
A. panimula C. paninindigan
B. paglalahad D. konklusyon
_____ 5. “Maraming ipinagbawal mula nang ipatupad ang Enhanced Community
Quarantine (ECQ) noong Marso 16. Kabilang dito ang pagtitipon-tipon
ng mga tao. Bawal ang magkumpol-kumpol. Huwag magdikit-dikit.
Kailangan ay may physical distancing. Mahigpit na ipinatutupad ang
pagsusuot ng face mask.” Ano ang paksa ng artikulo?
A. Pagpapatupad ng Enhanced Community Quarantine sa buong
bansa.
B. Mga dapat at hindi dapat gawin habang may Enhanced Community
Quarantine.
C. Mga gamit na dapat na bilhin upang masigurong ligtas habang may
Enhanced Community Quarantine.
D. Pagsasagawa ng mga gawain habang may Enhanced Community
Quarantine.
B. Panuto: Isulat ang T kung ang pahayag ay tama at M naman kung ito ay mali.
Isulat ang sagot sa sagutang papel.
__________ 1. Mahalaga sa pag-uulat ng balita ang kompiyansa sa pagsasalita.

__________ 2. Kinakailangan na bihasa sa paksang tinatalakay ang isang
mananalumpati.
__________ 3. Sa pagsulat ng isang editoryal, hindi dapat ito naglalaman ng
opinyon ng awtor.
__________ 4. Ang talumpati ay hindi isang uri ng sanaysay.
__________ 5. Kadalasang nababasa ang balita at editoryal sa mga pahayagan.
C. Panuto: Magbigay ng mga salita na may kaugnayan sa salitang nasa loob ng

kahon. Gumawa ng bagong kahulugan ng salita gamit ang mga ibinigay na mga
salita. Isulat ang sagot sa sagutang papel.
1. 2. 3.
Plataporma Kahirapan Kalayaan
D. Panuto: Basahin at unawain mo ang sumusunod na pangungusap. Tukuyin

kung ito ay pinalawak o hindi. Isulat ang OO kung ito ay napalawak at HINDI
naman kung ito ay hindi napalawak. Isulat ang kasagutan sa sagutang papel.
__________ 1. Si Jorge pala ang nagwagi sa paligsahan.
__________ 2. Nakita kong naglinis si June.
__________ 3. Dahil sa bagyong Ulyssess, maraming lugar ang nalubog sa baha.
__________ 4. Kulay pula ang nakasabit na tuwalya.
2
__________ 5. Marami ang nagpunta sa palengke upang bumili ng mga pang-
regalo sa Pasko.
Mahusay! Nagawa mo ang paunang pagtataya upang malaman ang iyong

kaalaman hinggil sa ating mga mapag-aaralan. Sinisiguro kong sa pagtatapos ng
araling ito, mas marami pa ang maidaragdag sa iyong kaalaman.
Aralin
Panitikan: Talumpati ni Dilma Rouseff
1.1
sa Kaniyang Inagurasyon
Wika at Gramatika: Kaisahan sa
Pagpapalawak ng Pangungusap
Sa Aralin 1.1 matutuklasan mo ang kahalagahan ng kasanayan sa

pagtatalumpati. Makikilala mo rin ang kauna-unahang babaeng pangulo ng bansang
Brazil na si Pangulong Dilma Rouseff.
Si Dilma Rouseff ay isinilang sa Belo, Horizonte, Brazil noong Disyembre 14,
1947. Estudyante pa lamang si Dilma Rouseff, nagpamalas na siya ng alab at
pagpupursigi upang labanan ang diskriminasyon na siyang pangunahing problema
noon ng bansang Brazil. Noong 1970, siya ay nakulong at nakaranas ng mga
pagpapahirap sa loob ng kulungan dahil sa kaniyang pakikipaglaban sa diktadurya.
Tumagal ang kaniyang pagkakakulong ng tatlong taon at nang makalaya, siya ay
nagdesisyong pumasok sa politika noong 1977. Sa loob ng dalawang dekada,
ginampanan ni Rouseff ang pagiging consultant at mahusay na tagapamahala ng
Democratic Labor Party.
Bago siya naging pangulo ng bansang Brazil, siya ay nanungkulan bilang
Minister ng Enerhiya sa panahon nang noo’y Pangulong Luis “Lula” Silva noong
2002. Dahil sa ipinamalas na angking kahusayan sa hinawakang posisyon, siya ay
hinirang na Chief of Staff ni Pangulong Silva noong 2005. Siya ay nailuklok bilang
pangulo ng bansang Brazil noong Enero 1, 2011. Siya ang ika-36 na pangulo ng
bansang Brazil at tumagal ang kaniyang termino mula Enero 1, 2011 hanggang
Agosto 31, 2016. Sa kasalukuyan, ang bansang Brazil ay pinamumunuan ni
Pangulong Jair Bolsonaro na naihalal noong Enero 1, 2019.
Sa pagpapatuloy mo sa araling ito, mababasa mo ang talumpati ni pangulong
Dilma Rouseff sa kaniyang mga kababayan sa kaniyang inagurasyon. Dito mo
mababatid ang kahalagahan ng talumpati sa paglalahad ng mga impormasyon at
idea sa mga tagapakinig.
Balikan
Natutuhan mo sa Modyul 5 ang panunuri ng isang nobela at ang paggamit ng

mga angkop at mabisang pahayag sa pagsasagawa ng isang panunuri. Bukod dito,
nabigyang-diin rin sa nakaraang modyul ang pang-abay na pananggi at panang-
ayon. Bago ka magpatuloy sa ating talakayan, susukatin natin ang iyong kaalaman
3
sa mabisang pamamahayag. Ilalapat mo rin ang iyong kaalaman sa pang-abay na
pananggi at panang-ayon. Sagutin mo ang mga susunod na gawain.
Gawain 1: Makialam at Mangatuwiran!

Panuto: Bumuo ng pangungusap gamit ang pang-abay na pananggi at panang-ayon
batay sa sumusunod na mga isyu.
1. Pagbabalik ng 2. Pagsasabatas ng
asignaturang GMRC Anti-Terror Bill
sa mga paaralan
Pananggi: Pananggi:
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Panang-ayon: Panang-ayon:
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
3. Pagpapababa ng criminal 4. Malayang Pamamahayag

liability mula 15 to 13
taong gulang.
Pananggi: Pananggi:
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
Panang-ayon: Panang-ayon:
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
4
Mga Tala para sa Guro
Ito'y naglalaman ng mga paalala, panulong
o estratehiyang magagamit sa paggabay sa
mag- aaral.
Tuklasin
Gawain 2: Sapot ng Konsepto

Panuto: Sa sagutang papel, ibigay ang iyong sariling hinuha o palagay sa maaaring
nilalaman ng talumpating bibigkasin ni Pangulong Dilma Rouseff sa kaniyang mga
kababayan.
Halimbawa
Ekonomiya
Ano kaya ang sasabihin ni

Pangulong Rousseff sa
kaniyang kababayang
Brazilian? Bakit?
Basahin at unawain mo ang talumpati ni Pangulong Dilma Rouseff sa kaniyang

inagurasyon para sa kaniyang mga kababayan at sagutin mo ang mga gawaing
kaugnay nito pagkatapos.
5
Sipi mula sa Talumpati ni Dilma Rouseff
sa Kaniyang Inagurasyon
(Kauna-unahang Pangulong Babae ng Brazil)
(Isinalin sa Filipino ni Shiela C. Molina)
Minamahal kong Brazilians,
Tinitiyak ng aking pamahalaan na lalabanan at

susugpuin ang labis na kahirapan, gayondin, ang
lumikha ng mga pagkakataon para sa lahat.
Nakita natin noon sa dalawang terminong
panunungkulan ni Pangulong Lula kung paano
nagkaroon ng pagkilos sa kamalayang panlipunan.
Gayonpaman, nanatili sa kahihiyan ang bansa
sapagkat hindi nawala ang kahirapan at nagkaroon
ng mga hadlang upang patunayang maunlad na nga
tayo bilang mamamayan.
Hindi ako titigil hangga’t may Brazilians na
walang pagkain sa kanilang hapag, may mga
pamilyang pakalat-kalat sa mga lansangan na
Iginuhit ni: Ernesto F. Ramos Jr. nawawalan ng pag-asa at habang may mahihirap na
batang tuluyan nang inabandona. Magkakaroon ng pagkakaisa ang pamilya kung
may pagkain, kapayapaan at kaligayahan. Ito ang pangarap na pagsisikapan kong
maisakatuparan.
Hindi ito naiibang tungkulin ng isang pamahalaan, isa itong kapasiyahang
dapat gampanan ng lahat sa lipunan. Dahil dito, buong pagpapakumbaba kong
hinihingi ang suporta ng mga institusyong pampubliko at pampribado, ng lahat
ng mga partido, mga nabibilang sa negosyo at mga manggagawa, mga unibersidad,
ang ating kabataan, ang pamamahayag at ang lahat na naghahangad ng
kabutihan para sa kapwa.
Sa pagsugpo ng labis na kahirapan, kailangang bigyang priyoridad ang
mahabang panahong pagpapaunlad. Ang mahabang panahong pagpapaunlad ay
lilikha ng mga hanapbuhay para sa kasalukuyan at sa darating pang henerasyon.
Nangangahulugan ito at muli kong sasabihin na ang pagpapanatili ng
katatagan ng ekonomiya ang pinakamahalaga. Sa nakasanayan na natin, kasama
ang matibay na paniniwala na sinisira ng inflation ang ating ekonomiya na
nakaaapekto sa kita ng mga manggagawa. Nakatitiyak akong hindi natin
papayagan ang lasong ito na sirain ang ating ekonomiya at magdusa ang
mahihirap na pamilya.
Patuloy nating palalakasin ang ating panlabas na pondo upang matiyak na
balanse ang panlabas na deposito at maiwasan ang pagkawala nito. Gagawin natin
nang walang pag-aalinlangan sa mga multilateral na paraan na ipaglaban ang
maunlad at pantay na mga polisiyang pang-ekonomiya, na pangangalagaan ang
bansa laban sa hindi maayos na kompetisyon at dapat na maunawaan ang daloy
ng kapital na ipinakikipaglaban.
6
Hindi natin pahihintulutan ang mayayamang bansa na pinapangalagaan
ang sariling interes na nagpapahirap sa maraming bansa sa mundo sa kabila ng
kanilang sama-samang pagpupunyagi ay walang pagbabagong nagaganap.
Ipagpapatuloy nating mapahusay ang paggastos ng pera ng bayan. Sa
buong kasaysayan ng Brazil, pinili nitong itayo ang isang estado na nagbibigay ng
mga pangunahing pangangailangan at kapakanan ng mamamayan.
Malaking halaga ang kakailanganin nito para sa lahat, ngunit
nangangahulugan ito na may tiyak na pensiyon, unibersal na pangangalaga sa
kalusugan at mga serbisyong pang-edukasyon. Samakatuwid, ang pagpapaunlad
ng serbisyo publiko ay kailangan habang isinasaayos natin ang paggastos ng
pamahalaan.
Isa pang mahalagang salik sa maayos na paggasta ay ang pagpapataas ng
antas ng pamumuhunan sa punto ng pangkaraniwang gastusin sa pagpapatakbo
ng negosyo. Mahalaga ang pamumuhunang pampubliko sa pag-iimpluwensiya sa
pamumuhunang pampribado at kasangkapan sa rehiyonal na pagpapaunlad.
Sa pamamagitan ng Growth Acceleration Program at My House, My Life
Program, pananatilihin natin ang pamumuhunan sa mahigpit at maingat na
pagsusuri ng Pangulo ng Republika at ng mga Ministro.
Patuloy na magsisilbing instrumento ang Growth Acceleration Program na
pagtutulungan ng pagkilos ng pamahalaan at boluntaryong koordinasyon ng
pamumuhunang estruktura na binuo ng mga estado at mga munisipalidad.
Ituturo rin nito ang pagbibigay ng insentibo sa pamumuhunang pampribado na
pinahahalagahan ang lahat ng insentibo upang buoin ang pangmatagalang mga
pondong pampribado.
Ang pamumuhunan sa World Cup at Olympics ang magbibigay ng
pangmatagalang pakinabang sa kalidad ng pamumuhay sa lahat ng bumubuo ng
rehiyon.
Magiging gabay rin ang prinsipyong ito sa polisiya ng panghimpapawid na
transportasyon. Walang duda na dapat nang mapaunlad at mapalaki ang ating
mga paliparan para sa World Cup at Olympics. Ngunit ang pagpapaunlad na
nabanggit ay nararapat na isagawa na ngayon sa tulong ng lahat ng Brazilian.
Maaaring panoorin sa link na ito:

https://www.youtube.com/watch?v=3dJce-96QL4
Naunawaan mo ba ang talumpati ni Dilma Rouseff? Kung hindi mo ito gaanong

naunawaan, huwag kang mag-alala, maaari mo ulit basahin ang talumpati. Ngunit
kung ito ay naunawaan mo na, gawin mo ang mga sumusunod na mga gawain.
Alam mo bang…
Ang Word Association ay pagbibigay ng mga salita na may kaugnayan sa
isa pang salita na di-lantad ang kahulugan upang makabuo ng isang idea. Mainam
itong gawin upang mas lumawak ang idea at makabuo ng bagong
pagpapakahulugan.
Halimbawa:
• Basehang Salita: La Union-Norte-Rehiyon 1-Ilocano-matipid-masayahin
7
• Nabuong pagpapakahulugan: Sa dakong Norte kilala ang La Union na
matatagpuan sa Rehiyon 1, bilang tirahan ng mga kababayan nating Ilocano
na kilala sa kanilang angking katangian bilang matipid at likas na pagiging
masayahin.
Maaari ding gamiting paraan upang malaman ang kahulugan ng isang

salitang hindi lantad ang kahulugan ay sa kung papaano ito ginamit sa
pangungusap. Gamitin ang iba pang mga salita sa pangungusap na maaaring may
kaugnayan sa salitang di-lantad ang kahulugan
Halimbawa:
1. Basehang Pangungusap: Mahihirap na batang tuluyan nang inabandona.
2. Basehang salita: Inabandona-kahirapan-mag-isa
3. Nabuong pagpapakahulugan: Naiwang mag-isa dahil sa kahirapan.
Gawain 3: Paglinang ng Talasalitaan

Panuto: Bigyang pagpapakahulugan ang mga salita sa loob ng kahon gamit ang word
association. Isulat sa sagutang papel ang iyong kasagutan.
1. Inflation
2. Multilateral
3. Insentibo
4. Deposito
Gawain 4: Pag-unawa sa Binasa

Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na mga tanong. Isulat ang sagot sa iyong
sagutang papel.
1. Ano ang pangunahing paksa ng talumpati ni Pangulong Dilma Rouseff?
2. Sumasang-ayon ka ba sa mga sinabi ni Dilma Rouseff sa kaniyang talumpati?
Ipaliwanag ang iyong kasagutan.
3. Iugnay ang nilalamang isyu ng talumpati ni Dilma Rouseff sa iyong nabasa o
napanood na balita.
4. Sa pamamagitan ng venn diagram, tukuyin ang pagkakaiba at pagkakatulad ng
sitwasyon ng Brazil sa sitwasyon ng Pilipinas sa kasalukyan.
Brazil Pilipinas
8
Suriin
Matapos mong mabasa ang akda, alam kong handa ka nang isagawa ang mga
gawaing nakahanda para sa iyo. Sa bahaging ito ng modyul matatalakay ang iba’t
ibang anyo ng sanaysay-talumpati o editoryal na magagamit mo sa mga
mahahalagang okasyon sa iyong buhay. Bukod dito, matututuhan mo rin ang mga
kasanayan sa pagpapalawak ng pangungusap. Mahalagang maunawaan mo ito
upang magabayan ka sa paggawa ng sarili mong talumpati. Inaasahang masasagot
mo ang pokus na tanong na – bakit mahalaga ang talumpati bilang isang akdang
pampanitkan sa pamamahayag?
Alam mo bang…
Talumpati ang tawag sa isang uri ng sanaysay na binibigkas sa harap ng madla?
Ang layunin ng isang talumpati ay mapaniwala ang mga nakikinig sa
pangangatuwirang ibinibigay ng kaalaman ng nagsasalita o kaya ay humihimok
na gawin ang isang bagay ayon sa kaniyang paniniwala at higit sa lahat, mabago
ang paniniwala ng mga nakikinig.
Mga Anyo ng Talumpati

• Ang panandaliang talumpati (extemporaneous speech) ay ang agarang
pagsagot sa paksang ibinibigay sa mananalumpati at malaya siyang magbigay
ng sariling pananaw.
• Tinatawag na impromptu sa wikang Ingles ang talumpating walang
paghahanda kung saan binibigay lamang sa oras ng pagtatalumpati.
Sinusubok ang kaalaman ng mananalumpati sa paksa.
• Maaari ring binabasa, isinasaulo o binabalangkas ang talumpati. Sa
binabasang talumpati, inihanda at iniayos ang sinusulat muna ang talumpati
upang basahin nang malakas sa harap ng mga tagapakinig. Samantalang ang
sinaulong talumpati, inihanda at sinaulo para bigkasin sa harap ng mga
tagapakinig.
Mga Uri ng Talumpati
1. Talumpati na Nagpapaliwanag
Layunin ng talumpati na magbigay ng impormasyon o paliwanag sa
pamamagitan ng pag-uulat at paglalarawan. Simple at direkta ang paglalahad
ng impormasyon upang madaling maunawaan ng mga tagapakinig.
2. Talumpati na Nanghihikayat
Layunin nitong makaimpluwensiya sa pag-iisip at kilos ng mga tagapakinig.
Nagbibigay ng sapat na mga katibayan upang mahimok ang mga tagapakinig
na paniwalaan ang sinasabing idea o pananaw. Kinakailangang maalam ang
nagsasalita sa kaniyang pinupunto o sinasabi.
3. Talumpati ng Pagpapakilala
Isinasagawa ito upang ipakilala ang isang panauhin sa isang pagtitipon o
gawain batay sa kaniyang mga karanasan at posisyon upang mabigyan ng
kaalaman ang mga tagapakinig tungkol sa kaniyang buhay at upang
maihanda ang mga tagapakinig sa sasabihin ng magtatalumpati.
4. Talumpati ng Pagsalubong
Madalas itong isinasagawa sa mga programa o okasyon. Ito ang paunang
pagbati at pagpapaliwanag sa kahalagahan at layunin ng idinaraos na
okasyon bago ito isagawa.
9
5. Talumpati ng Pamamaalam
Isinasagawa ito sa huling bahagi ng isang programa o okasyon. Laman nito
ang mensahe ng pasasalamat sa mga dumalo at panghihikayat sa mga
panauhin na pahalagahan ang layunin ng isinagawang programa.
Paano ang Pagsulat ng Mabisang Talumpati?

➢ Ang unang dapat isaalang-alang sa pagsulat ng talumpati ay ang pagpili ng
paksa. Nakasalalay sa paksa at sa mananalumpati ang ikapagtatagumpay ng
isang pagtatalumpati. Ano-anong katangian ang dapat taglayin ng paksa ng
isang talumpati?
• Tumutugon sa layunin – naisasagawa ang pagtatalumpati dahil sa
sumusunod na layunin: magturo, magpabatid, manghikayat, manlibang,
pumuri, pumuna at bumatikos
• Napapanahon – ang paksa ng talumpati ay tumatalakay sa mga
kasalukuyang kaganapan.
Mga Hakbang sa Pagsulat ng Talumpati

1. Paghahanda sa Pagsulat – Ang hakbang na ito ay sumasaklaw sa
pangongolekta ng mga impormasyon at mga idea para sa sulatin. Dito
isinasagawa ang pagpaplano sa paglikha, pagtuklas, pagdedebelop,
pagsasaayos at pagsubok sa mga idea.
2. Aktwal na pagsulat – Sa hakbang na ito isinasalin mga idea sa mga
pangungusap at talata. Malayang gumamit ng iba’t-ibang pamamaraan o istilo
sa paglalahad ng mga ideya. Maaari ring magdagdag at magbawas ng mga
impormasyon o ideya na angkop sa pangunahing paksa o tema ng ginagawang
talumpati.
3. Pagrerebisa at Pag-eedit – Ang pagrerebisa na tinatawag ding pag-eedit ay
nangangahulugan ng muling pagtingin, muling pagbasa, muling pag-iisip,
muling pagbubuo ng mga kaisipan upang masigurong handa na ang
talumpati. Ang hakbang na ito ay nasasangkot sa maraming pagbabago sa
nilalaman sa organisasyon ng mga idea at sa estruktura ng mga pangungusap
at talata.
Mga Bahagi ng Talumpati

1. Panimula – Sa bahaging ito tinatawag ang pansin ng mga tagapakinig.
Kadalasang gumagamit ng anekdota o mga linya/pahayag na panawag-pansin
ang nagtatalumpati upang pukawin ang interes ng mga tagapakinig.
2. Paglalahad – Ang bahaging ito ang pinakakatawan sa talumpati. Dito
inilalahad ang isyu at pagpapahayag ng diwa sa paksang tinatalakay. Dito rin
ipinapaliwanag ng nagtatalumpati ang layunin ng kaniyang talumpati sa mga
tagapakinig.
3. Paninindigan – Dito ipinapaliwanag ng nagtatalumpati ang kaniyang mga
katuwiran hinggil sa isyu. May layunin itong humikayat o magpaliwanag sa
mga nakikinig.
4. Pamimitawan/Konklusyon – Sa bahaging ito binibigkas ang pangwakas na
pangungusap ng isang talumpati. Kailangan din magtaglay ito ng masining na
pangungusap upang mag-iwan ng kakintalan sa mga tagapakinig.
Maaari ring panoorin sa link na ito:

https://www.youtube.com/watch?v=nIDMtEBiwI0
10
Gawain 5: Pagsusuri sa Talumpati
Panuto: Suriin ang talumpating binasa sa pamamagitan ng pagsagot sa mga
sumusunod na mga katanungan. Sagutin ito sa iyong sagutang papel.
Mga Tanong Sagot

Ano ang anyo ng binasang talumpati?
Anong uri ito ng talumpati? Patunayan.
Ano ang layunin ng talumpati?
Paano sinimulan ang talumpati? Paano
ito nakaapekto sa kabuoan ng talumpati?
Paano winakasan ang talumpati? Naging
epektibo ba ito upang lahatin ang
nilalaman ng talumpati? Patunayan.
Mahusay! Ngayon naman, iyong matutuklasan ang mga paraan sa

pagpapalawak ng pangungusap. Mahalagang maunawaan mo ito dahil magagamit
mo ito sa iyong gagawing talumpati. Huwag kang mag-alala, gagabayan kita upang
ito ay iyong maunawaan.
Alam mo bang…
ang pangungusap ay binubuo ng paksa at panaguri? Ang bawat bahagi ng
pangungusap ay maaring buoin pa ng maliliit na bahagi.
➢ Sa pagpapalawak ng pangungusap, pinapalawak ang mga maliliit na mga
bahagi sa paksa at panaguri. Nagagawa ito sa tulong ng pagpapalawak ng
panaguri at paksa, at pagsasama o pag-uugnay ng dalawa o higit pang
pangungusap.
➢ Sa pagsusuri ng pangungusap ay tinitingnan kung paano ito pinalalawak.
Upang masuri ang pagpapalawak ng pangungusap kailangang malaman ang
mga paraan kung paano ito ginagawa. Nagagawa ito sa tulong ng
pagpapalawak ng panaguri at paksa gayondin ang pagsasama-sama o pag-
uugnay ng dalawa o higit pang pangungusap. Hindi dapat na pinalalawak
lamang ang pangungusap, kailangang suriin ang kasanayan at kaisahan ng
pagpapalawak nito.
Pagpapalawak ng Pangungusap at Pagsusuri

1. Maaaring mapalawak ang pangungusap sa pamamagitan ng pagpapalawak
sa panaguri sa tulong ng ingklitik, komplimento, pang-abay, at iba pa.
Napalalawak naman ang pangungusap sa tulong ng paksa sa tulong ng
atribusyon o modipikasyon, pariralang lokatibo o panlunan, at pariralang
naghahayag ng pagmamay-ari.
Panaguri – Nagpapahayag ng tungkol sa paksa.

1. Ingklitik – tawag sa mga katagang paningit na laging sumusunod sa
unang pangngalan, panghalip, pandiwa, pang-uri o pang-abay.
Halimbawa:
Batayang Pangungusap: Si Dilma Rousseff ang pangulo ng Brazil.
• Si Dilma Rousseff pala ang pangulo ng Brazil.
• Si Dilma Rousseff ba ang pangulo ng Brazil?
Batayang Pangungusap: Ibinaba ang poverty income threshold.

• Ibinaba rin ang poverty income threshold o ang halagang dapat
kitain ng isang pamilya na may limang miyembro.
11
2. Komplimento/Kaganapan – Tawag sa pariralang pangngalan na nasa
panaguri na may kaugnayan sa ikagaganap o ikalulubos ng kilos ng
pandiwa. Sangkap ito sa pagpapalawak ng pangungusap.
Halimbawa:
• Sinang-ayunan ni Dilma Rousseff ang karaingan ng mamamayan.
(Tagaganap)
• Ang food threshold sa almusal ay tortang kamatis, kape para sa
matatanda, gatas para sa bata. (Tagatanggap)
• Ipagpapatuloy natin ang mahusay na paggamit ng pondo ng bayan.
(Layon)
• Nagtalumpati ang pangulo sa plasa. (Ganapan)
• Pinagaganda ang larawan ng kahirapan sa pamamagitan ng
pagmamanipula sa mga panukat. (Kagamitan)
• Dahil sa mga pagbabagong ito, ang bilang ng mahihirap na pamilya
ay bumaba mula 4.9 milyon hanggang 3.9 milyon. (Sanhi)
• Nagtungo ang mga tao sa harap ng Palasyo upang makinig sa
talumpati ng pangulo. (Direksyunal)
3. Pang-abay – Nagbibigay-turing sa pandiwa, pang-uri at kapuwa pang-

abay.
Halimbawa:
Batayang Pangungusap: Nagtalumpati ang pangulo.
• Pagpapalawak: Mahusay na nagtalumpati ang pangulo kahapon at
totoong humanga ang lahat.
Paksa – Ang pinag-uusapan sa pangungusap.

1. Atribusyon o Modipikasyon – May paglalarawan sa paksa ng
pangungusap
Halimbawa:
• Pakinggan mo ang nagpapaliwanag na opisyal na iyon.
• Ito si Dilma Rousseff ang pinakamahusay kong pangulo.
2. Pariralang Lokatibo/Panlunan – ang paksa ng pangungusap ay

nagpapahayag ng lugar
Halimbawa:
• Inaayos ang plasa sa Brazil.
• Marami rin ang nasa Luneta upang makinig ng talumpati.
3. Pariralang Nagpapahayag ng Pagmamay-ari – Gamit ng panghalip na

nagpapahayag ng pagmamay-ari.
Halimbawa:
• Maayos na maayos ang talumpati ng aking mag-aaral.
• Pakikinggan ko ang talumpati ng kapatid ko.
Gawain 6: Pagsasanib ng Gramatika at Retorika

Panuto: Mula sa mga nakatalang paksa sa ibaba, bumuo ng mga pangungusap.
Sikaping mapalawak ito sa tulong ng panaguri o paksa. Ipaliwanag ang paraang
ginamit sa pagpapalawak ng pangungusap. Isulat ang sagot sa sagutang papel.
1. pandemyang COVID-19 ___________________________________________________
2. pag-aagawan ng teritoryo___________________________________________________
3. pagtaas ng presyo ng mga bilihin___________________________________________
4. pagkakaisa ng mga bansa__________________________________________________
5. diskriminasyon____________________________________________________________
12
Pagyamanin
Gawain 7: Idea Mo’y Ipahayag!

Panuto: Ang sumusunod na mga pahayag ay binanggit ni Dilma Rouseff sa kaniyang
talumpati, ano ang pananaw o opinyon mo kaugnay nito?
1. Tinitiyak ng aking pamahalaan na lalabanan at susugpuin ang labis na
kahirapan, gayondin ang lumikha ng mga pagkakataon para sa lahat.
2. Nananatili sa kahihiyan ang bansa sapagkat hindi nawala ang kahirapan at
nagkaroon ng mga hadlang upang patunayang maunlad na nga tayo bilang
mga mamamayan.
3. Hindi ako titigil hangga’t may Brazilians na walang pagkain sa kanilang
hapag, may mga pamilyang pakalat-kalat sa mga lansangan na nawawalan
na ng pag-asa at habang may mahihirap na batang tuluyan nang inabandona.
4. Matibay ang aking paniniwala sa kasalukuyan na ang inflation ang
nagdudulot ng kaguluhan sa ating ekonomiya at sumisira sa kita ng ating
mga manggagawa.
5. Hindi natin pahihintulutan ang mayayamang bansa na pinangangalagaan
ang sariling interes na siya namang nagpapahirap sa maraming bansa sa
mundo sa kabila ng kanilang sama-samang pagpupunyagi ay walang
pagbabagong nagaganap.
6. Sa buong kasaysayan ng Brazil, pinili nitong itayo ang isang estado na
nagbibigay ng mga pangunahing pangangailangan at kapakanan ng mga
mamamayan.
Gawain 8: Suriin Mo!

Panuto: Basahin at unawain ang usapan sa loob ng kahon. Pumili ng limang
pangungusap at suriin ang ginamit na paraan sa pagpapalawak ng pangungusap.
Tukuyin kung ito ay pinalawak sa panaguri o sa paksa. Gayahin ang pormat sa iyong
sagutang papel.
Isang araw, nag-uusap ang tatlong miyembro ng Student Government.

Lois: Naisip mo ba kung saan napupunta ang basurang itinatapon mo?
Justin: Siyempre kinukuha ng mga basurero at ito ay dinadala sa tambakan
ng basura.
Lois: Eh, paano kung hindi naitapon nang maayos? Halimbawa, ang lata
na itinapon sa kalsada ay maaaring makabara sa kanal.
Paulyn: At ang balat ng kendi na itinapon sa dagat ay maaaring makain ng
mga isda.
Justin: Tama! Halikayo at basahin natin ang tekstong ito na pinamagatang
“Pangangalaga ng Basura.”
13
Ang bawat Pilipino na naninirahan sa pook rural ay lumilikha ng humigit-
kumulang 0.3 kg na basura habang sa pook urban o siyudad ay mayroon kada
araw 0.5 kg na basura. Nasa 60% ng mga basura na itinatapon ay biodegradable
o nabubulok, 20% ay recyclable o maaaring mabalik-anyo, at 18% ang residual
waste o mga hindi na magagamit pang muli na basura. Higit kumulang 80%
naman ang mga basura na hindi naman dapat itinatapon at dinadala sa
tambakan. Dahil sa dami ng basura sa tambakan dumadami rin ang nililikhang
methane galing sa mga nabubulok na basura. Ito ay sanhi rin ng pagkapal ng
greenhouse gases sa atmospera at nagdudulot ng pandaigdigang pag-init ng
mundo.
Lois: Ah, ganoon pala! Kaya sabi ng mama ko ibang-ibang na ang mundo
ngayon. Hindi mo masabi kung kailan uulan o aaraw.
Justin: Kaya bago mo itapon ang bagay na hawak mo, isipin mo muna kung
ito ay kailangan mo, maaari mong i-reduce o bawasan ang paggamit.
Paulyn: O dapat bang i-reuse o tingnan kung magagamit pa itong muli?
Lois: O i-recycle o magbalik-anyo sa pamamagitan ng paglikha ng bagong
bagay mula sa lumang bagay?
Pangungusap Paraang Ginamit sa Pagpapalawak ng

Pangungusap
Isaisip
Gawain 9: Natutuhan Ko!

A. Panuto: Batay sa mga napag-aralan mo sa araling ito, gawin mong batayan ang
grapikong presentasyon upang mabuo ang konsepto. Kopyahin ito at isulat sa
iyong sagutang papel.
Natutuhan ko
sa aralin ito…
14
B. Panuto: Sagutin ang tanong gamit ang grapikong presentasyon. Kopyahin ito sa
iyong sagutang papel.
Paano nakatutulong ang

kasanayan sa pagpapalawak
ng pangungusap sa pagsulat
ng talumpati?
Isagawa
Upang matiyak mo kung talagang naintindihan ang araling ating tinalakay sa

mga nagdaang araw tungkol sa talumpati, gawin mo ito.
Goal Ikaw ay makasusulat ng isang talumpati patungkol sa isang

kontrobersyal na isyu
Role Ikaw ay magiging isang manunulat at mananalumpati
Audience Guro, mga kapwa mag-aaral.
Situation Ipagpalagay na ikaw ay nasa isang paaralan at naatasan kang
gumawa ng isang talumpati na magbibigay impormasyon at
nangihikayat kaugnay sa isang kontrobersyal na isyu
Product Sariling-gawang talumpati na ipo-post sa Facebook o Youtube.
Standards A. Panimula
(Malinaw na naipaliwanag ang layunin) …….……….… 20 puntos
B. Katawan
(linaw at tibay ng argumento) ………...……………….... 40 puntos
C. Pangwakas
(pagbibigay lagom o konklusyon).…....……………..….. 20 puntos
D. Kaisahan at Kasanayan sa pagpapalawak
ng pangungusap………………………………………..……..20 puntos
Kabuoan.……….…………..………………..…...........….100 puntos
Mahusay! Binabati kita! Natapos mo ang unang aralin. Ako ay humahanga sa

ipinakita mong katalinuhan at tiyaga upang matapos ang araling ito. Nagawa mo ang
lahat ng mga gawain at dahil yan sa iyong pagpupursigi. Sa susunod na aralin, iyo
namang matututuhan ang isa pang anyo ng sanaysay – ang editoryal at pagbabalita.
15
Pamamahayag: Balita at
Aralin Editoryal
1.2 Panitikan: Kahirapan:
Hamon sa Bawat Pilipino
Binabati kita mahal kong mag-aaral! Ako ay nagagalak sapagkat ikaw ay

kasama ko pa rin sa pag-aaral ng modyul na ito. Sa Aralin 1.1 iyong natutuhan ang
paggawa ng isang talumpati at ang kasanayan sa pagpapalawak ng pangungusap.
Sa Aralin 1.2, matutuklasan mo ang kaibahan ng talumpati sa iba pang uri ng
sanaysay – ang editoryal at pagbabalita. Malalaman mo kung bakit mahalaga ang
editoryal sa pamamahayag at sa ating lipunan.
Tampok sa araling ito ang isang natatanging editoryal na tumatalakay sa
kasalukuyang isyu na hinaharap ng ating bansa.
Inaasahang sa pagtatapos ng araling ito masasagot mo ang pokus na tanong
na – Bakit kailangang bigyang-pagpapahalaga ang editoryal at balita bilang akdang
pampanitikan?
Balikan
Gawain 1: Panindigan Mo!

Panuto: Kung ikaw ay magtatalumpati sa harap ng iyong mga kababayan, papaano
mo bibigyang opinyon ang isyu sa kahirapan ng ating bansa? Gumawa ng maikling
sanaysay patungkol dito.
Ano ang iyong opinyon patungkol sa pagkakaroon ng Face to Face na

klase sa panahon ng pandemya?
Tuklasin
Ngayon naman, basahin at unawain mo ang isang editoryal patungkol sa

kahirapan. Unawain mo itong mabuti upang masagot mo ang mga gawaing
nakahanda para sa araling ito.
16
Kailan Lalaya sa Korapsiyon, Kahirapan at Krimen?
(Pilipino Star Ngayon, Hunyo 12, 2020)
Ngayon ay ika-122 anibersaryo ng deklarasyon ng kalayaan ng Pilipinas

mula sa mga mananakop na Kastila. Kasunod ng deklarasyon ay ang
pagwagayway ng bandila ng Pilipinas habang inaawit ang “Lupang Hinirang” sa
balkonahe ng mansiyon ni Hen. Emilio Aguinaldo sa Kawit, Cavite noong 1898.
Noon ay mga Kastila ang kalaban ng mga Pilipino. Pero ngayon, makalipas
ang 122 taon, mas marami pang naging kalaban ang mamamayan na wala ring
ipinagkaiba sa mababagsik na mananakop. Mas matindi ang mga kalaban ngayon
sapagkat nagdudulot sa pagkahilahod ng bansa.
Unang kalaban: Korapsiyon.

Maraming korap sa mga tanggapan ng pamahalaan ngayon. Walang
patawad. Kahit na nasa gitna ng paglaban sa COVID-19 ang bansa, patuloy ang
pangungurakot ng mga taong gobyerno. Maski ang pondo sa Social Amelioration
Program (SAP) ay kinukurakot ng mga kapitan ng barangay. Sa halip na ibigay
nang buo ang SAP na para sa mahihirap, kalahati lang ang ibibigay at ang kalahati
ay sa sariling bulsa nila nilalagay. Hanggang ngayon, marami ang nagrereklamo
na hindi sila nakatanggap ng SAP sa unang tranche. Iyon ay dahil kinurakot ng
mga opisyal ng barangay.
Ikalawang kalaban: Kahirapan.

Maraming mahirap na Pilipino at ngayong sinalanta ng COVID ang bansa,
inaasahang darami pa ang bilang ng mga magsasalat sa buhay. Lolobo ang bilang
ng mga walang trabaho sapagkat marami nang nagsarang kompanya,
establisimyento, pabrika at paktorya. Maraming magugutom na pamilya dahil
walang pagkakakitaan.
Ikatlong kalaban: Krimen

Patuloy ang mga nangyayaring krimen. Sumasalakay ang riding-in-tandem
at walang awang pumapatay. Patuloy rin naman ang pagdagsa ng ilegal na droga.
Kahit naka-lockdown ang bansa, nakapapasok ang shabu na nagkakahalaga ng
bilyong piso. Paano nakapapasok ang salot na shabu gayong walang biyahe ang
barko at eroplano. Kabi-kabila rin ang checkpoint at napakahigpit ng mga
awtoridad.
Mababangis ang tatlong kalaban ng mga Pilipino sa kasalukuyang panahon.
Kailangan ang mahusay na paglaban ng gobyerno sa mga ito. Kailangan ang
mahusay na plano para mapalaya ang mamamayan sa korapsiyon, kahirapan at
krimen.
EDITORYAL - Kailan lalaya sa korapsiyon, kahirapan at krimen? kinuha

noong Setyembre 25, 2020 mula sa (https://www.philstar.com/pilipino-star-
ngayon/opinyon/2020/06/12/2020291/editoryal-kailan-lalaya-sa-korapsiyon-
kahirapan-krimen)
17
Mga Pamilyang Pinoy, Malubhang Naapektuhan ng
Pandemic sa ASEAN: Survey
(Ulat ni Warren de Guzman, ABS-CBN News, Setyembre 20, 2020)
Wala nang panggastos ang senior citizen na si Anita Calpito matapos matigil
sa trabaho ang kaniyang mister bilang tricycle driver dahil sa quarantine.
Gipit din ang anak na babae ni Calpito, na kailangan pang mangupahan sa
maliit na kuwarto para mapalapit sa trabaho.
"Hindi po namin alam kung saan namin kukunin ang pang-araw-araw
namin na panggastos," ani Calpito.
"May nag-aaral akong apo, ang nanay naman single parent... wala na
kaming pambili ng gadget para sa kanila," aniya.
Base sa isang sarvey na inilabas kamakailan ng Asian Development Bank
Institute, mas maraming pamilya sa Pilipinas ang dumaranas ng kahirapan dahil
sa COVID-19 kumpara sa ibang bansa sa Southeast Asia.
Pito sa bawat 10 household na sinurvey ang nagsabi na may nawalan ng
trabaho o nabawasan ng kita sa kanilang pamilya dahil sa pandemya.
Sa ibang bansa sa Southeast Asia, 4 lang sa bawat 10 pamilya ang may
naranasang ganoong paghihirap.
Sa parehong survey, halos kalahati o 46 porsiyento ang nagsabing tumigil
sa pag-aaral ang kanilang mga anak.
"The most common reason is not having computers or tablets, not having
internet connections, or too slow or unstable connections," ani Peter Morgan, Vice
Chair of Research at the ADB Institute.
Sa isa pang report ng ADB Institute, sinabi nito na higit 8 milyong senior
citizens ang apektado ng pandemya at 20 porsiyento lang sa kanila ang may
nakukuhang benepisyo.
Aminado naman ang Palasyo na maraming tinamaan ng pandemya.
"Nakapalungkot po talaga niyan na nakapadami pong naghirap dahil sa
pandemya, hindi natin ninais ito," ani Presidential Spokesperson Harry Roque.
"Kung hindi naman tayo nag-ECQ (Enhanced Community Quarantine), mas
marami talaga sa'tin ang nagkasakit," dagdag ng kalihim.
Kinuha noong Oktubre 17, 2020 mula sa (https://news.abs-

cbn.com/news/09/20/20/mga-pamilyang-pinoy-malubhang-naapektuhan-ng-
pandemic-sa-asean-survey)
Ngayon naman, sagutin mo ang mga sumusunod na mga gawain. Maaari mong
balikan ang artikulo upang mas maunawaan mo pa ito.
Gawain 2: Unawain Mo!

Panuto: Sagutin ang mga tanong batay sa binasang teksto. Isulat ang sagot sa iyong
sagutang papel.
1. Ano ang paksa ng binasang editoryal?
2. Ano ang iyong pananaw sa inilahad na tatlong kalaban ng bayan sa
kasalukuyan na binanggit sa editoryal? Ipaliwanag.
3. Ano ang layunin ng awtor sa kaniyang ginawang editoryal? Ipaliwanag.
4. Ihambing ang nilalaman ng editoryal na binasa sa talumpati. Ano ang
kanilang pagkakaiba at pagkakatulad? Patunayan.
5. Ano ang pangunahing paksa ng binasang balita?
6. Ano ang istilo ng tagapag-ulat sa binasa mong balita?
18
7. Sa iyong palagay, naging malinaw ba ang nilalaman ng balitang iyong binasa
batay sa naging istilo ng pagbabalita ng tagapag-ulat? Ipaliwanag.
8. Kung ikaw ang tatanungin, ano ang mabisang hakbang sa paglutas ng
kahirapan ng bansa? Patunayan.
Suriin
Alam mo bang…
Editoryal ang tawag sa uri ng pamamahayag na kadalasan ay nasa anyong
sanaysay na naglalaman ng mga kuro-kuro, opinyon, at puna sa mga
napapanahong isyu o balita?
2. Ito ay isang mapanuring pagpapakahulugan ng kahalagahan ng isang
napapanahong pangyayari upang magbigay ng kaalaman, makapagpaniwala
o makalibang sa mambabasa.
3. Mahalaga ang editoryal upang maimulat ang mga mata ng mga mambabasa
patungkol sa isang isyu sa ating lipunan upang magkaroon ng kamalayan at
pagkamakabayan. Kadalasan itong nababasa sa mga diyaryo at
napapakinggan rin sa radyo.
Iba’t ibang Uri ng Editoryal

1. Editoryal na nagpapabatid
2. Editoryal na nagpapakahulugan
3. Editoryal na pumupuna
4. Editoryal na nagbibigay parangal at papuri
5. Editoryal na nagpapahalaga sa isang natatanging-araw o okasyon
6. Editoryal na nanlilibang
Bukod sa editoryal, mahalaga rin ang ginagampanan ng pagbabalita. Isa ito sa

mga pangunahing paraan upang maglahad ng mga napapanahong isyu na
kinakaharap ng ating bansa, maging sa ating mga karatig bansa.
Balita ang tawag sa isang uri ng pamamahayag na nagsasaad ng mga

impormasyon patungkol sa mga pangyayari sa loob at labas ng bansa.
1. ‘Di tulad ng editoryal, tuwiran ang paglalahad ng mga detalye sa isang balita
at batay sa pangyayaring nasaksihan o narinig ng nagbabalita o sumulat ng
balita ang nilalaman nito.
2. Kakaiba ang pagsulat ng isang balita sapagkat sinusunod nito ang tinatawag
na “inverted pyramid” na paraan ng pagsulat na kung saan nauuna ang mga
importanteng detalye kaysa sa mga hindi importanteng detalye.
3. Ito ay maaaring nababasa, napapakinggan at napapanood. Sa kasalukuyan,
mahalaga ang balita upang masigurong ang mga mamamayan ay mulat sa
mga pangyayari sa mga isyu na kinakaharap ng ating bansa.
4. Ito ay nababasa sa mga pahayagan at madalas natin itong napapanood sa
telebisyon at napapakinggan sa radyo.
5. Bukod pa dito, mas lumawak pa ang nasasakop ng balita dahil na rin sa Social
Media.
19
Dalawang Bahagi ng Isang Balita
1. Pamatnubay – kadalasang nasasagot mga tanong na sino, saan, kailan, ano,
bakit at paano. Sa bahaging ito makikita ang pinakatampok o nilalaman ng
balita. Sa pamatnubay, magkakaroon ka na agad ng konsepto kung patungkol
saan ang nilalaman ng balita. Ang impormasyon na inilahad sa pamatnubay
ay mas lalo pang papalawakin ng mga detalye na mababasa sa katawan ng
balita.
2. Katawan ng balita – nakasaad sa bahaging ito ang pantulong na mga
detalyeng susuporta sa pamatnubay.
Mga Dapat Tandaan sa Pag-uulat ng Balita

1. Kinakailangang malinaw ang pagsasalita at pagbigkas ng mga salita. Bigyang-
pansin ang intonasyon at tamang bigkas ng mga salita upang maiwasan ang
pagkalito sa mga tagapakinig.
2. Mahalaga rin ang sariling estilo ng isang reporter o tagapag-ulat. Bawat isa
sa kanila ay may kani-kaniyang paraan kung papaano ibahagi ang balita.
Kadalasan ito ay sa pamamagitan ng kanilang tono ng pananalita o
kasanayan sa pagbigkas ng mga salita. Makatutulong ito upang mapukaw
ang interes ng mga tagapakinig.
3. Ang isang tagapag-ulat ay dapat nagtataglay ng kompiyansa at malawak na
kaalaman sa kaniyang ibinabalita. Dapat ito ay pinaghandaang maigi. Ingatan
ang mga ibabahaging balita at siguruhing tama ang impormasyong nakalap.
4. Kinakailangan na sa pag-uulat ng balita, ang tagapagbalita ay tapat at walang
pinapanigan.
Paano naiiba ang talumpati sa iba pang uri ng sanaysay?

➢ Ang tatlong uri na nabanggit: talumpati, editoryal, at balita ay naglalayon na
magbigay-kaalaman sa mga mambabasa.
➢ Ang tanging pagkakaiba ay nasa priyoridad na rin ng bawat uri.
➢ Tandaan lamang na ang talumpati ay isinulat upang bigkasin ng
mananalumpati sa harap ng publiko sa paraang masining, madaling
masundan at maunawaan ng mga tagapakinig samantalang ang editoryal at
balita ay nababasa sa mga diyaryo/pahayagan at napapakinggan rin sa radyo
at napapanood sa telebisyon.
Gawain 3: Natuklasan Ko!

Panuto: Tukuyin ang pagkakaiba at pagkakatulad ng talumpati, editorial at balita.
Kopyahin ang pormat sa pagsagot. Isulat ito sa iyong sagutang papel.
Pagkakatulad Pagkakaiba
Talumpati
Editoryal
Balita
Pagyamanin
Gawain 4: Nabalitaan Mo Ba?
20
A. Panuto: Basahin at unawain mo ang artikulo. Sagutin ang mga tanong. Isulat
ang iyong sagot sa sagutang papel.
Bilang isang mag-aaral, nararamdaman din namin ang nangyayaring implasyon sa
ating bansa. Matinding pasakit ito sa aming mga magulang lalo na’t ang mga
pangunahing pangangailangan namin sa paaralan ay apektado rin ng implasyon.
Tulad na lamang ng mga ginagamit namin sa paaralan tulad ng papel, notebook, lapis,
ballpen at iba pa ay naapektuhan ng pagtaas ng presyo. Napipilitan ang ilan sa amin
na i-recycle na lamang ang mga hindi nagamit na mga lumang notebook kaysa bumili
ng panibago. Ang pagbaba ng halaga ng salapi dahil sa taas ng presyo ng bilihin ay
lantad na lantad. Ang dating baon na sampung piso ay tila ba kulang na kulang na
dahil sa mahal ng pamasahe, mahal na mga bilihin na mabibili sa canteen dahil na
rin sa maging sila ay naapektuhan ng implasyon. Malaking pasakit ito sa mga mag-
aaral na kapus-palad kung kaya naman ang ilan sa kanila ay nagtitiis na lamang sa
mga alternatibo at pagsasakripisyo.
- Mara Shanelle Obello (2018) Hinango mula sa

The Carrier ng Tanglag National High School
1. Ano ang pangunahing paksa ng binasang artikulo?
2. Anong uri ito ng editoryal? Ipaliwanag.
3. Ano-ano ang mga inilahad na mga impormasyon na sumusuporta sa
pangunahing paksa?
4. Ano ang iyong reaksiyon sa binasang artikulo? Papaano ito nakaapekto sa
iyong damdamin?
B. Panuto: Manood ng balita sa telebisyon o sa internet. Pumili ng balita na may
kaugnayan sa mga isyung panlipunan na binanggit sa Inagurasyong Talumpati
ni Pangulong Dilma Rousseff. Gawing batayan ang grapikong presentasyon.
Isulat ito sa iyong sagutang papel.
Nilalaman Istilo ng Kaugnayan

Paksa reporter sa sa
ng Balita
pag-uulat talumpati
Isaisip
Gawain 5: Parte Ka ng Solusyon!

Panuto: Batay sa binasang editoryal, paano ito nakaapekto sa iyong damdamin? Ano
ang iyong repleksyon sa isyung binanggit sa artikulo? Sagutin ito gamit ang
grapikong presentasyon. Kopyahin ito sa iyong sagutang papel.
Ang
Sa binasa ko,
repleksyon ko
aking nadama
sa binasa ko
na…
ay…
21
Isagawa
Panuto: Sumulat ng isang editoryal patungkol sa distance o online learning na

alternatibong solusyon para sa paraan ng pagkatuto.
Ikaw ay pupuntusan batay sa:
Nilalaman ng editoryal……………………………………………………………..20 puntos

Organisasyon ng mga idea….…………………………………………………….10 puntos
Orihinalidad…………………………………………………………………………..10 puntos
Gramatika at wastong bantas…………………………………………………….10 puntos
Kabuoan…………………………………………………………………..………….50 puntos
Tayahin
Mahusay! Binabati kita dahil nakaabot ka sa parteng ito. Tiyak marami kang
natutuhan sa iba’t ibang mga aralin sa Modyul na ito. Ngayon, ating tatayahin ang
iyong kaalaman sa nakalipas na aralin.
PANGWAKAS NA PAGTATAYA
A. Panuto: Basahin at unawain mo ang sumusunod na tanong. Isulat sa iyong
sagutang papel ang letra ng tamang sagot.
_____ 1. Alin sa mga sumusunod na pahayag ang angkop sa sinabi ni Dilma
Rouseff na “Nakita natin noon sa dalawang terminong panunungkulan
ni Pangulong Lula kung paano nagkaroon ng pagkilos sa kamalayang
panlipunan.”?
A. Kinakailangan ng malawakang protesta upang mapakinggan ng
mga namumuno sa isang bansa.
B. Talamak ang karahasan kung kaya naman marami ang nagalit at
nagkaroon ng hidwaan sa bansa.
C. Maraming mga mamamayan ang umalis sa Brazil dahil sa kawalan
ng tiwala sa pamahalaan.
D. Nagising ang pagkamakabayan at pagkakaisa ng mga mamamayan.
_____ 2. Ano ang tema ng talumpati ni Dilma Rouseff?
A. Pagsugpo sa talamak na bentahan ng droga.
B. Pagharap sa climate change ng bansang Brazil.
C. Pagbibigay solusyon para sa pagsugpo sa kahirapan.
D. Pagkakaroon ng malakas na hukbong sandatahan.
_____ 3. Alin sa mga sumusunod ang HINDI dapat taglaying ng isang
mananalumpati?
22
A. Kinakailangang malakas ang boses at malinaw ang pagsasalita
upang maintindihan ng mga tagapakinig.
B. Mas mainam kung magyayabang sa harap upang makita ng mga
panauhin na sigurado ka sa sinasabi mo.
C. Panatilihing interesado ang mga manonood, iwasang magkaroon ng
mga patay na sandali.
D. Ugaliing tumingin sa mga manonood upang maramdaman nila na
sila ang iyong kinakausap.
_____ 4. Bakit kailangan ang kasanayan sa pagpapalawak ng pangungusap?
A. Upang mas maging mahaba ang gagawing sanaysay o talumpati.
B. Para hindi mabagot ang mga babasa dahil maikli lamang ang
sanaysay.
C. Upang mas malinaw ang mga idea na nais iparating sa mga
mambabasa.
D. Para maiwasan ang pagkaulit ng mga nasabi nang idea at hindi
maging paikot-ikot ang sanaysay.
_____ 5. Bakit mahalaga ang kasanayan sa pagtatalumpati?
A. Upang magkaroon ng kompiyansa na humarap sa maraming tao.
B. Mahalaga ang kasanayan sa pagtatalumpati upang maipahayag
ang sariling idea sa ibang tao.
C. Para magmukhang magaling sa harap ng maraming tao upang
maniwala sila sa iyo.
D. Nakakatulong ito upang magkaroon ka ng maraming kaibigan at
maging sikat ka.
B. Panuto: Tukuyin kung ang mga sumusunod na mga artikulo ay talumpati,
editoryal o balita.
1. Sa pangunguna ng SK Federated Chairman ng Rosario na si Hon. Lucky
Nath Fuentes, naglunsad ang SK Federation ng elimination para sa
gaganapin na panlalawigang patimpalak para sa Araw ng mga Kabataan.
Ang nasabing patimpalak ay ginanap sa OSCA Hall, alas-8 ng umaga.
Sagot: ______________________________
2. Hindi maitatanggi na habang tumatagal ay unti-unti nang nagbabago at

lumalago ang teknolohiya, kasabay na rin nito ang pagtaas ng bilang ng
mga kabataan na gumagamit ng smartphone. Dahil dito, hindi naiiwasan
ang maling paggamit ng mga kabataan ng social media.
Sagot: ______________________________
3. Mga mahal kong kamag-aral! Oras na para gisingin ang natutulog na

diwa ng ating pagmamahal sa ating bansa! Huwag mong ikahiya ang
iyong wika bagkus ito ay iyong pahalagahan, tulad ng pagpapahalaga mo
sa iyong sarili.
Sagot: ______________________________
23
4. Sa ikalawang pagkakataon, nagsagawa ng pandistritong eliminasyon para
sa Festival of Talents na pinangunahan ng Pansangay Tagamasid sa
Filipino na si Luisito Libatique kasama ang mga guro sa Filipino ng
distrito ng Rosario sa pangunguna ng Ulong Guro sa Filipino na si Armi
Valdez.
Sagot: _____________________________
C. Panuto: Tukuyin kung ano ang ginamit upang palawakin ang panaguri. Isulat sa
sagutang papel ang sagot. Pagpipilian: Ingklitik, Komplimento, Pang-abay
__________ 1. Si Danica pala ang nakatanggap ng liham ko.
__________ 2. Mahusay na nagtanghal ang banda kahapon.
__________ 3. Dahil sa katigasan ng ulo, nahulog si Jayson sa puno.
__________ 4. Nagtungo kami sa harap ng tindahan paaralan upang salubungin
ang mga bisita.
__________ 5. Si Bryan ba ang kumuha ng tinapay sa lamesa?
D. Panuto: Basahin at unawain mo ang mga sumusunod na pangungusap. Tukuyin
kung papaano pinalawak ang paksa. Isulat ang sagot sa sagutang papel.
Pagpipilian: Atribusyon, Lokatibo, Pagmamay-ari.
__________ 1. Nakikinig ako nang maiigi sa payo ng aking magulang.
__________ 2. Si Justin ang pinakamahusay na mananalumpati sa klase.
__________ 3. Marami ang nasa terminal ng bus na uuwi ng probinsiya.
__________ 4. Ang bag na nakasabit ay sa kaibigan ko.
__________ 5. Inaayos ang palengke kung kaya naman nakasara pa ito.
Karagdagang Gawain
Batid kong marami ka ng natutuhan mula sa araling ito. Batid kong kayang-
kaya mong gawin ang susunod na gawain.
Panuto: Magsaliksik ng alinman sa tatlo: talumpati, editoryal, at balita. Punan ang

impormasyon na hinihingi ng talahayan.
Paksa Tema Layunin Repleksyon
24
Lubos na Mahusay! Ang galing mo! Binabati kita
sa matiyaga mong pagsama sa pagtalakay sa
mga aralin. Alam kong nakapapagod maglakbay
ngunit sulit naman dahil matagumpay mong
natutuhan ang mga dapat mong malaman sa
Paggawa ng talumpati at mabisang paraan ng
pagpapalawak ng pangungusap. Ihanda mo ang
iyong sarili sa kasunod na modyul – Modyul 7
(Pangwakas na Gawain sa Panitikang
Kanluranin).
25
26
Aralin 1.1
Gawain 1: Makialam at Mangatuwiran! Iba-iba ang sagot
Gawain 2: Sapot ng Konsepto Iba-iba ang sagot
Gawain 3: Paglinang ng Talasalitaan Iba-iba ang sagot
Gawain 4: Pag-unawa sa Binasa Iba-iba ang sagot
Gawain 5: Pagsusuri sa Talumpati Iba-iba ang sagot
Gawain 6: Pagsasanib ng Gramatika at Retorika Iba-iba ang sagot
Gawain 7: Idea Mo’y Ipahayag! Iba-iba ang sagot
Gawain 8: Suriin Mo! Iba-iba ang sagot
Gawain 9: Natutuhan Ko! Iba-iba ang sagot
PAUNANG PAGTATAYA
A. B. C. D.
1. A 1. T Iba-iba ang sagot 1. OO
2. B 2. T 2. HINDI
3. D 3. M 3. OO
4. A 4. M 4. HINDI
5. B 5. T 5. OO
Susi sa Pagwawasto
27
KARAGDAGANG GAWAIN
Iba-iba ang sagot
A. B. C. D.
1. D Balita 1. Ingklitik Pagmamay-ari
2. C Editoryal 2. Pang-abay Atribusyon
3. B Talumpati 3. Komplimento Lokatibo
4. C Balita 4. Komplimento Pagmamay-ari
5. B 5. Ingklitik Lokatibo
Aralin 1.2
Gawain 1: Panindigan Mo! Iba-iba ang sagot
Gawain 2: Unawain Mo! Iba-iba ang sagot
Gawain 3: Natuklasan Ko! Iba-iba ang sagot
Gawain 4: Nabalitaan Mo Ba? Iba-iba ang sagot
Gawain 5: Parte Ka ng Solusyon Iba-iba ang sagot
Sanggunian
Ambat, V.C., et.al (2015). Filipino 10 Modyul para sa Mag-aaral. Pasig City: Vibal
Group, Inc. pa. 128-139.
Meyer, A. (2010). Brazil History. Nahango noong Hunyo 8, 2020 mula sa

https://www.brazil.org.za/history.html
Burns, B. et.al. (2020). Brazil. Nahango noong Hunyo 8, 2020 mula sa

https://www.britannica.com/place/Brazil
Talumpati ni Dilma Rouseff. Nahango noong Hunyo 8, 2020 mula sa

https://www.youtube.com/watch?v=3dJce-96QL4
Paano Gumawa ng Talumpati. Nahango noong Hunyo 8, 2020 mula sa

https://www.youtube.com/watch?v=nIDMtEBiwI0
Obello, M.S (2018). Inflation Rate sa Pilipinas. The Carrier, The Official
Newspaper of Tanglag National High School, pa. 9.
Pilipino Star Ngayon (2020). Kailan lalaya sa korapsiyon, kahirapan at krimen?

hango noong Setyembre 25, 2020 mula sa https://www.philstar.com/pilipino-
star-ngayon/opinyon/2020/06/12/2020291/editoryal-kailan-lalaya-sa-
korapsiyon-kahirapan-krimen
ABS-CBN News (2020). Mga Pamilyang Pinoy, Malubhang Naapektuhan ng

Pandemic sa ASEAN: Survey hango noong Oktubre 17, 2020 mula sa
https://news.abs-cbn.com/news/09/20/20/mga-pamilyang-pinoy-
malubhang-naapektuhan-ng-pandemic-sa-asean-survey
28
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:
Department of Education - Bureau of Learning Resources (DepEd-BLR)
Ground Floor, Bonifacio Bldg., DepEd Complex

Meralco Avenue, Pasig City, Philippines 1600
Telefax: (632) 8634-1072; 8634-1054; 8631-4985
Email Address: blr.lrqad@deped.gov.ph * blr.lrpd@deped.gov.ph

10
Filipino
Ikalawang Markahan (Panitikang Kanluranin) – Modyul 5: Nobela mula sa Cuba
Unang Edisyon, 2020


Manunulat: Imelda G. Gracias, Alvin D. Mangaoang

Editor: Luisito V. Libatique, Belen C. Aquino, Alvin D. Mangaoang
Tagasuri: Arabella May Z. Soniega, Virgilio C. Boado, Editha T. Giron,
Gina A. Amoyen, Felipa T. Regaspi, Rebecca Viloria,
Joselito D. Daguison
Tagaguhit: Ernesto F. Ramos Jr., Rodel R. Rimando
Tagapamahala: Tolentino G. Aquino, Atty. Donato D. Balderas Jr.,
Arlene A. Niro, German E. Flora, Virgilio C. Boado,
Gina A. Amoyen, Editha T. Giron, Alejo R. De Sesto

Telefax: (072) 682-2324; (072) 607-8137
10
Filipino
Paunang Salita
Ang Self-Learning Module o SLM na ito ay maingat na inihanda para sa ating

mag-aaral sa kanilang pag-aaral sa tahanan. Binubuo ito ng iba’t ibang bahagi na
gagabay sa kanila upang maunawaan ang bawat aralin at malinang ang mga
kasanayang itinakda ng kurikulum.
naglalaman ng mga paalala, Pantulong, o estratehiyang magagamit ng mga
magulang o kung sinomang gagabay at tutulong sa pag-aaral ng mga mag-aaral sa
kani-kanilang tahanan.
kailangan niya ng ibayong tulong mula sa tagapagdaloy o sa guro. Mayroon ding
pagsusulit sa bawat pagtatapos ng aralin upang masukat naman ang natutuhan.
May Susi ng Pagwawasto upang makita kung tama o mali ang mga sagot sa bawat
gawain at pagsusulit. Inaasahan naming magiging matapat ang bawat isa sa
paggamit nito.
Pinaaalalahanan din ang mga mag-aaral na ingatan ang SLM na ito upang
magamit pa ng ibang mangangailangan. Huwag susulatan o mamarkahan ang
anomang bahagi ng modyul. Gumamit lamang ng hiwalay na papel sa pagsagot sa
mga pagsasanay.
Hinihikayat ang mga mag-aaral na makipag-ugnayan agad sa kanilang guro
kung sila ay makararanas ng suliranin sa pag-unawa sa mga aralin at paggamit ng
SLM na ito.
umaasa kaming matututo ang ating mag-aaral kahit wala sila sa paaralan.
ii
Alamin
Mapagpalang araw sa iyo minamahal kong mag-aaral! Batid kong sabik ka

nang mag-aral at matutong muli, ikaw ay maghanda na!
Ang Modyul 5 ay tumatalakay sa isang nobela mula sa Cuba. Bagaman ito’y
isinulat ng isang Amerikano, may napakahalagang tungkulin naman ang lugar kung
saan ito isinulat, dahil nakasentro ito sa pamumuhay, paniniwala, at tradisyon ng
mga taga-Cuba. Ang bansang Cuba ay matatagpuan sa Hilagang bahagi ng
Caribbean kung saan nakasasalubong ang Dagat Caribbean, Gulpo ng Mexico, at
Karagatang Atlantic. Binubuo ito ng mga isla at kapuluang pinalilibutan ng Mexico
(Yucatan Peninsula) sa Kanluran, Estado ng Florida, USA at Bahamas sa Hilaga,
Haiti sa Silangan, at Jamaica at Cayman Islands sa Timog.
Ang kultura ng mga taga-Cuba ay impluwensiya ng napaghalo-halong kultura
ng mga European, African, at Amerindian. Sa kabila ng pagkakaiba-iba,
nangunguna pa rin sa puso nila ang pagkakaisa at isinasabuhay ang payak na
pamumuhay ng isang taga-isla.
Itinatampok sa modyul na ito ang nobelang “Ang Matanda at ang Dagat”, na
isinulat ni Ernest Hemingway sa Cuba noong 1951 at inilabas noong taong 1952.
Ang nobelang ito ay isang produksiyong hango sa mga naging karanasan ni
Hemingway bilang isang awtor sa loob ng 16 na taon. Nanalo siya ng Pulitzer Prize
sa Fiction (1953) at Nobel Prize sa Literature (1954).
Matututuhan mo sa modyul na ito kung gaano kahalaga sa isang tao ang
pagiging matiyaga, mapagpunyagi, at matatag sa mga pagsubok sa buhay.
Magkakaroon ka rin ng kasanayan sa paggamit ng angkop at mabisang pahayag sa
pagsasagawa ng suring-basa o panunuring pampanitikan.
Sa pag-aaral sa modyul na ito, inaasahang matatamo mo ang mga

sumusunod:
Mga Kasanayang Pampagkatuto (MELCs):

1. Nasusuri ang nobela sa pananaw realismo o alinmang angkop na pananaw
/ teoryang pampanitikan (F10PB-IIf-77);
2. Naihahambing ang akda sa iba pang katulad na genre sa tiyak na mga
elemento nito (F10PB-IIf-78);
3. Nabibigyang-kahulugan ang mahihirap na salita, kabilang ang mga terminong
ginagamit sa panunuring pampanitikan (F10PT-IIf-74);
4. Nabubuo ang sariling wakas ng napanood na bahagi ng teleserye na may
paksang kaugnay ng binasa (F10PD-IIf-72);
5. Nagagamit ang angkop at mabisang mga pahayag sa pagsasagawa ng suring-
basa o panunuring pampanitikan (F10WG-IIf-69); at
6. Nagagamit ang iba’t ibang batis ng impormasyon sa pananaliksik tungkol sa
mga teoryang pampanitikan (F10EP-IIf-31)
1 CO_Q2_Filipino10_Module5
Kung nakahanda ka na, tara na’t atin nang tawirin ang misteryo ng Dagat
Caribbean sa pamamagitan ng mga sumusunod na gawain, at talakayan.
Subukin
Bago ka magsimula sa iyong aralin tungkol sa nobela, sagutin mo muna ang

Paunang Pagtataya upang masukat ang iyong inisyal na kaalaman hinggil sa
paksang tatalakayin.
PAUNANG PAGTATAYA
A. Panuto: Basahing mabuti ang mga kasunod na tanong. Piliin ang letra ng
pinakawastong sagot at isulat ito sa iyong sagutang papel.
_____ 1. Ito’y isang akdang pampanitikang nagtataglay ng nakawiwiling

pangyayari at sumasalamin sa kultura ng isang lugar. Binubuo ito ng
iba’t ibang mga kabanata.
A. Dula B. Nobela
C. Maikling Kuwento D. Parabula
_____ 2. “Sa loob ng 84 araw, ang matandang mangingisdang si Santiago ay
wala pang huling isda.” Anong elemento ng nobela ang lumitaw sa
bahaging ito ng nobelang “Ang Matanda at ang Dagat”?
A. Tema B. Banghay
C. Tauhan D. Tagpuan
_____ 3. “Siya ay maglalayag sa malayong bahagi ng dagat, hilaga ng Cuba sa
kipot ng Florida para mangisda.” Anong elemento ng nobela ang
naipakita sa bahaging ito?
A. Tema B. Banghay
_____ 4. “Si Santiago ay nakaranas ng diskriminasyon sa kaniyang nayon,
nilayuan siya ng ibang mga mangingisda o taganayon dahil sa
paniniwalang siya ay malas.” Anong tunggalian ang lumitaw sa
bahaging ito ng teksto?
A. tao sa tao B. tao sa sarili
C. tao sa lipunan D. tao sa kalikasan
_____ 5. Sa teoryang ito, ipinakikita o mas pinalulutang na ang naganap sa
buhay ng tauhan at mga pangyayari ay bunga ng kaniyang sariling
pagpili o pagpapasya.
A. Eksistensiyalismo B. Feminismo
C. Realismo D. Markismo
_____ 6. Siya ang batang naging malapit na kaibigan ni Santiago.

A. Manolin B. Marlin
C. Joe D. Quasimodo
_____ 7. “Pero hindi nilikha ang tao para magapi,’’ sabi niya. Maaaring wasakin
ang isang tao pero hindi siya magagapi.” Ang naturang pahayag ay
nagpapahiwatig na _____________.
A. May pagsubok mang dumating, lilipas din
B. Hindi dapat magpatalo sa hamon ng buhay
C. Kung may dilim may liwanag ding masisilayan.
D. Nilikha tayo para lumaban at hindi para masaktan lamang.
_____ 8. Ano ang ipinakitang katangian ng pangunahing tauhan habang

hinihila siya ng marlin?
A. maalalahanin B. mabuti
C. mabait D. mapagpahalaga
_____ 9. Alin sa sumusunod na katangian ang HINDI ipinakita ni Santiago?

A. Hindi siya sumusuko sa buhay.
B. Sinukuan niya ang paghuli sa pating.
C. Matapang niyang hinarap ang hamon ng buhay.
D. Hindi siya naghihinakit sa mga taong nanghuhusga sa kaniya.
_____ 10. Lumitaw sa nobelang “Ang Matanda at ang Dagat” ang teoryang ito
sapagkat sinasalamin nito ang realidad sa lipunan. Nakatuon ito sa
nilalaman ng teksto at ang matapat nitong paggagad sa lipunan.
A. Naturalismo B. Eksistensiyalismo
C. Realismo D. Humanismo
B. Panuto: Basahing mabuti ang mga pahayag at sagutin ang kasunod na tanong.
Piliin ang letra ng pinakawastong sagot at isulat ito sa iyong sagutang papel.
_____ 1. Talagang mahusay ang pagganap ng bawat artista sa pelikula. Anong

bahagi ng pananalita ang nasalungguhitang salita?
A. Pandiwa B.Pang-abay C.Pangatnig D. Pangngalan
_____ 2. Totoo naman na kakaunti ang kaniyang eksena ngunit nagpakita pa

rin siya ng kahusayan sa pagganap. Ano ang ipinahihiwatig ng
nasalungguhitang salita?
A. Paghamak B. Paghanga C. Pagsang–ayon D. Pagtanggi
_____ 3. Sadyang malakas ang nais sabihin ng pelikula tungkol sa

pakikipagkapuwa. Ano ang isinasaad ng nasalungguhitang salita?
A. Paghamak B. Paghanga C. Pagsang–ayon D. Pagtanggi
_____ 4. Hindi maganda ang visual effects na ginamit sa pelikula, masyado itong
madilim. Ano ang isinasaad ng nasalungguhitang salita?
A. Paghamak B. Pagkainis C. Pagsang–ayon D. Pagtanggi
_____ 5. Tama ka sa iyong reaksiyon subalit pakinggan din natin ang hinaing
ng nakararami. Anong bahagi ng pananalita ang nasalungguhitang
salita?
A. Pandiwa B.Pang-abay C. Pangatnig D. Pangngalan
Mahusay! Nagawa mo ang Paunang Pagtataya, nasukat mo ang iyong

kaalaman hinggil sa iyong pag-aaralan. Huwag kang mag-alala kung mababa man
ang iskor na iyong nakuha. Pagkatapos ng araling ito ay tiyak na mapauunlad mo pa
iyan at marami kang matututuhan. Dagdagan mo lang ang pagsisikap habang ikaw
ay nagpapatuloy sa pagsasagawa ng mga gawain.
Aralin Nobela mula sa Cuba
1.1 Panitikan:
Ang Matanda at ang Dagat
Balikan
Sa nakaraang modyul, napag-aralan mo ang iba’t ibang elemento at mga dapat

isaalang-alang sa pagsulat ng maikling kuwento at ang mga pahayag sa paghihinuha
ng kinalabasan ng mga pangyayari. Bilang pagbabalik-tanaw sa kasanayan sa
nakaraang aralin, inaasahang isasagawa mo ang gawain gamit ang konsepto ng mga
pahayag sa paghihinuha.
May kakilala ka bang mga taong nagsimula sa mahirap na buhay ngunit

ngayo’y naging matagumpay na? Tama ka, maraming mga Pilipino ang naging
matagumpay sa kanilang piniling propesyon tulad nina Manny Pacquiao, Henry Sy,
Lyca Gairanod, Hidilyn Diaz at marami pang iba. Ano-ano sa palagay mo ang taglay
nilang katangian? Siguradong sila ay nagtiyaga, nagsumikap at may pagpapahalaga
sa buhay.
Ngayon naman, ano-ano ang mga nakikita mong magiging kalagayan mo sa

buhay o makakamit mong tagumpay sa iyong buhay pagkalipas ng sampung taon?
Gawain 1: Hagdan ng Tagumpay

Panuto: Itala sa ibaba ang mga hinuha mo sa kung ano ka pagkalipas ng sampung
taon. Gamitin ang mga hudyat na pahayag sa paghihinuha. Gayahin ang pormat at
isulat ang sagot sa iyong sagutang papel.
Mahusay! Ang matagumpay mong pagsasagawa sa gawain ay
nangangahulugang naunawaan mo ang nagdaang aralin. Tiyak na handang-handa
ka na sa susunod na aralin sa modyul na ito.
Tuklasin
Sa bahaging ito ng modyul, tunghayan mo ang buod ng nobelang isinulat ni

Ernest Hemingway. Ito ang kahuli-hulihang nobela na nailimbag niya. Suriin ang mga
elementong taglay nito. Nailahad ba nang tiyak ang mga pangyayari sa nasabing
nobela? Tuklasin kung ano ang pakikipagsapalarang pinagdaanan ng matandang si
Santiago at ng isang isdang marlin.
Ang Matanda at Ang Dagat

Isinalin sa Filipino mula sa Ingles ni Jesus Manuel Santiago “The Old Man and
the Sea” ni Ernest Hemingway
Ibinuod ni ADM
Sa loob ng 84 na araw, ang matandang mangingisdang si Santiago ay wala
pang huling isda. Dahil sa kaganapang ito, madalas siya ay napag-iisa. Sa
katunayan, mas kinilala siya sa katawagan bilang “salao”, ang pinakamalalang
kamalasan. Maliban dito, malas din siya sapagkat ang kaniyang kasa-kasamang
si Manolin (kaniyang sinasanay magmula pa noong 5 taong gulang} ay hindi na
pinapayagan ng kaniyang mga magulang upang maglayag kasama siya, bagkus
sumama na lamang daw siya sa mga matatagumpay na mangingisda.
Samantala, binibisita ng binata ang kubo ni Santiago gabi-gabi, kahit na
wala itong huli, tinutulungan niya itong hilain ang lambat, naghahanda ng
pagkain, pinag-uusapan ang tungkol sa American Baseball at ang kaniyang
paboritong manlalarong si Joe DiMaggio. Tinuran ni Santiago kay Manolin na sa
mga susunod na araw, siya ay maglalayag sa malayong bahagi ng dagat, hilaga
ng Cuba sa kipot ng Florida para mangisda, tiwala siyang ang kaniyang
kamalasan ay malapit nang magwakas.
Sa ika-85 araw, bukang-liwayway pa lamang, lulan ng isang bangka ay
nagtungo na si Santiago para sa kaniyang tatlong araw na paglalayag sa
karagatan, ihinanda niya ang kaniyang mga kagamitan at sa katanghalian, may
nahuli ang kaniyang pamansing na nasisiguro niyang isang marlin. Subalit,
hindi niya mahila ang marlin, bagkus siya ang hinila nito dahil sa kalakihan.
Dalawang araw at gabi ang nagdaan ngunit hawak-hawak pa rin niya ang
bingwit. Kahit na nagkasugat-sugat siya sa paghila sa isda at kahit sobrang
hirap at sakit sa katawan ang natamo niya habang hinihila ang isda ay
nakaramdam pa rin siya ng habag at pagpapahalaga sa kaniyang kalaban at
itinuring pa niya ito bilang kapatid. Ngunit nanindigan siyang hilain at maiuwi
ito. Kahit pagod na pagod at tila
mahihibang na si Santiago,
ginamit niya ang kaniyang
nalalabing lakas upang hilahin
ang isda sa bangka para
makabalik na pauwi habang
iniisip ang mataas na halaga ng
isda sa merkado at kung ilan
ang mapakakain nito.
Sa kaniyang pagbabalik,
inatake siya ng mga pating na
mako at nagsimulang
magpaikot-ikot sa bangka sa
ikatlong araw. Malaking bahagi
ng isda ang nalapa ng pating
kaya nanlumo si Santiago. Sa
kabila nito, nilabanan niya ang
pating, nagtiis siya ng hirap at
pasakit ngunit sa huli napatay
niya ito gamit ang kaniyang
salapang, na nawala niya sa
Iginuhit ni Rodel R. Rimando (2020). Larawan pakikipaglaban.
nina Santiago at ng isdang marlin Tumulo at humalo sa
tubig ang dugo mula sa nalapang bahagi ng isda na siyang nang-akit sa iba pang
pating habang siya ay naglalayag muli pabalik. Dahil nga sa nawala niya ang
kaniyang salapang, lumikha siya ng panibagong armas sa pamamagitan ng
pagtatali ng kaniyang kutsilyo sa dulo ng sagwan upang mapaalis ang mga
pating. Limang pating ang kaniyang napatay at marami ang umalis papalayo.
Ngunit patuloy ang paglapit ng mga ito at sa magdamag, naubos na lahat-lahat
ng mga pating ang buong marlin, tanging ang mga kalansay na lamang nito ang
natira, ang gulogod, buntot at ulo.
Sa wakas, nakabalik na siya sa pampang bago magtakip-silim. Mag-isa
sa kadiliman, muli niyang tiningnan ang repleksiyon ng kalansay ng marlin mula
sa ilaw-kalye at umuwi na sa kanilang dampa. Nang nasa bahay na siya, agad
siyang humiga sa papag at nakatulog nang mahimbing. Sa sumunod na araw,
nagtipon-tipon ang mga mangingisda sa paligid ng bangka na kung saan naroon
pa rin ang kalansay ng marlin. Sinukat ng isang mangingisda ang marlin at ito’y
may habang 18 pulgada (5.5 metro) mula ulo hanggang dulo ng buntot, na sa
kasalukuyan ito pa lamang ang pinakamalaking nahuli sa nayong ito. Sa
katunayan, napagkamalan pa ng mga turista sa kalapit na kapiterya na ito’y
pating.
Sa kabilang dako, dahil sa narinig ni Manolin ang tungkol sa kalansay ng
marlin lubos siyang nag-alala kay Santiago. Labis ang kaniyang pag-iyak nang
matagpuan niya itong ligtas at nakatulog lamang sa kaniyang dampa. Dagdag
pa’y naawa siya sa kalagayan at sugat ng matanda. Dahil dito, naupo si Manolin
sa tabi ng matanda hanggang sa magising ito. Nang nagising ang matanda,
binigyan niya ng pahayagan at kape at saka isinalaysay ang kaniyang pagtalo sa
marlin. Dahil dito, nangako si Manolin na magkakasama muli silang
mangingisda’t marami pa siyang ituturo sa kaniya. Nang makatulog muli,
napanaginipan ni Santiago ang kaniyang kabataan – nang makita niya ang mga
leon sa dalampasigan ng Africa.
Maaaring panoorin ang buod ng kuwento sa link na ito:
https://www.youtube.com/watch?v=y2KP40MhmHk
Sa iyong pagbabasa ay maaari kang makakita ng mga salitang bago sa iyo at
mahirap unawain. Sagutin ang gawain sa ibaba upang mapalawak ang iyong
talasalitaan.

Panuto: Punan ng angkop na letra ang kahon upang mabuo ang salitang tumutukoy
sa pahayag. Isulat ang sagot sa iyong sagutang papel.
1. Ito ay uri ng sibat, may tatlong matutulis na dulo na ginagamit sa panghuhuli
ng malalaking uri ng isda.
S L A A G
2. Ito ay panghuli ng isda na may isang pisi at kawil sa dulo na madalas

nilalagyan ng uod o anomang pagkain para sa isda.
A M N S G
3. Nangangahulugan itong pinakamalalang kamalasan sa kanilang lugar.
S L O
4. Isang uri ng isdang may malaki at mahabang katawan at may tusok na nguso
at palikpik.
A R N
5. Ito ay nangangahulugang nanghina.
N N L M
6. Tumutukoy ito sa nagsasalita sa kuwento at sa paraan ng kaniyang

pagkukuwento.
P N O D E V S T
7. Ito ay larawang binubuo ng isang akdang pampanitikan.

I A E
8. Ito ay paglalaban ng dalawang panig na maaaring sa pagitan ng tao o

kaisipan.
T N G L A
9. Ito ang salpukan ng dalawang naglalabang panig.

K S K D L N
10. Tumutukoy ito sa mga tauhan sa isang akda.

A R K E R
Gawain 3: Pagsusuri sa Akda
Panuto: Sagutin ang sumusunod na tanong sa iyong sagutang papel.
1. Ilarawan ang pangunahing tauhan sa nobela.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Bakit kaya tutol ang magulang ni Manolin na sumama siyang makipangisda

kay Santiago?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. Maglahad ng patunay na di pa rin sumuko si Santiago sa mga panganib na

hinarap niya sa kaniyang paghuli sa marlin.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
4. Sa iyong palagay, bakit pinamagatang “Ang Matanda at ang Dagat” ang
nobela? Anong positibong epekto ang naidulot ng dagat kay Santiago?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
5. Ano-anong kalupitan at karahasan sa lipunan ang malinaw na inilarawan sa

nobela? Nangyayari ba ito sa kasalukuyang sistema ng ating lipunan?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Dito natutuhan mo ang kahalagahan ng pagkakaroon ng tamang pananaw sa

buhay. Maging handa at matapang sa pagharap sa mga pagsubok na darating sa
buhay. Ang tauhang si Santiago ay nagpakita ng katapangan sa kabila ng kaniyang
katandaan. Ipinakita rito ang pakikipagtunggali niya sa kapaligiran maging sa
kaniyang sarili. Magpatuloy ka pa sa pag-aaral.
Suriin
Alam mo bang ang…

Nobela ay itinuturing na makulay, mayaman, at makabuluhang anyo ng
panitikang tuluyan? Binubuo ito ng mga yugtong nagsasalaysay ng mga kawing-
kawing na pangyayari sa buhay ng mga tao na bukod sa nagbibigay-aliw ay
nagpapakilos at pumupukaw sa damdamin at kamalayan ng mga mambabasa.
➢ Sa nobela, maraming pangyayari ang inilalahad, samakatuwid isa itong
mahabang akda, samantalang sa maikling kuwento, iisang pangyayari
lamang ang inilalahad.
➢ Iisa ang balangkas ng nobela at maikling kuwento ngunit nagkakaiba lamang
ito sa nilalaman dahil ang mga pangyayaring isinasalaysay sa nobela ay may
kaugnayan sa lipunang ginagalawan ng mamamayan at naglalarawan ng
kultura ng bawat bansang pinanggalingan nito.
➢ Ang nobela ay nagtataglay ng mas maraming tauhan samantalang kakaunti
sa maikling kuwento.
➢ Sa kabilang dako, magkapareho naman ang nobela at maikling kuwento sa
sumusunod: (1) parehong salaysay na tuluyan (prosa), (2) parehong
nagtataglay ng tema, (3) parehong may kasukdulan.
Elemento ng Nobela
1. Tauhan – ito ang nagpapagalaw at nagbibigay-buhay sa nobela.
2. Tagpuan – tumutukoy ito sa lugar at panahon na mga pinangyarihan.
3. Banghay – ito ay tumutukoy sa pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari.
4. Pananaw – ito ay tumutukoy sa panauhang ginagamit ng may-akda.
a. Una – kapag kasali ang may-akda;
b. Pangalawa- ang may-akda ang nakikipag-usap;
c. Pangatlo- batay sa nakikita o obserbasyon ng may-akda.
5. Tema – ito ay ang paksang-diwang binibigyang-diin sa nobela.
6. Damdamin – ito ay nagbibigay-kulay sa mga pangyayari.
7. Pamamaraan – tumutukoy ito sa estilo ng manunulat/awtor
8. Pananalita – tumutukoy sa diyalogong ginamit.
9. Simbolismo – ito ay tumututukoy sa pagbibigay ng mas malalim na
kahulugan sa tao, bagay, at pangyayari
Katangiang Dapat Taglayin ng Nobela

➢ Naglalarawan ito ng iisang kakintalan sa taong inilalarawan o pinapaksa.
➢ Maliwanag at maayos na pagsulat ng mga tagpo at kaisipan.
➢ Pagsaalang-alang sa kailangang kaasalan
➢ Kawili-wili at pumupukaw ng damdamin.
➢ Pumupuna sa lahat ng larangan sa buhay at sa mga aspekto ng lipunan tulad
ng pamahalaan at relihiyon atbp.
➢ Malikhain at dapat may maguni-guning paglalahad.
➢ Nag-iiwan ng kakintalan.
Pagyamanin
Sa bahaging ito ng modyul, tunghayan mo ang isang maikling kuwentong

pinamagatang “Tata Selo” na isinulat ni Rogelio R. Sikat. Nagkamit siya ng gantimpala
sa kuwentong ito. Sikapin mong unawain ang kuwento at sagutin ang mga kasunod
na gawain.
Tata Selo (Buod)

ni Rogelio R. Sikat
Nagsimula ang kuwento sa istaked na kung saan pinagkakaguluhan ng

mga tao si Tata Selo sa kadahilanang napatay nito si Kabesang Tano na
nagmamay-ari sa lupang kaniyang sinasaka. Ayon sa kaniya, pag-aari niya ito
noon subalit naisanla niya at naembargo.
Nataga at napatay ni Tata Selo ang Kabesa sa kadahilanang pinaaalis ito
sa kaniyang lupang sinasaka, subalit tumanggi at pinagpilitan ni Tata Selo na
malakas pa siya at kaya pa niyang magsaka, subalit tinungkod ito nang
tinungkod ng Kabesa sa noo. Ipinaliwanag ni Tata Selo sa binatang anak ng
pinakamayamang propitaryo, sa Alkalde at maging sa Hepe na nagmalupit sa
kaniya sa loob ng istaked na pawang kakilala ng Kabesa.
Nang makalawang araw, dumalaw ang anak niyang si Saling na dati’y
nakatira at nanilbihan sa Kabesa, subalit umuwi siya dahil nagkasakit ito
makalawang araw bago ang insidente. Nahabag si Tata Selo nang maisipan na
lang nitong pauwiin si Saling sapagkat wala na silang magagawa. Ipinatawag si
Saling ng Alkalde sa kaniyang tanggapan at pinuntahan niya iyon at hindi
nakinig sa ama nito. Dumating muli ang bata na dumalaw sa kaniya at inutusan
upang pumunta sa tanggapan ng alkalde subalit hindi siya pinapasok. Hindi ito
inalintana ni Tata Selo at sinabi na lang nitong inagaw na sa kaniya ang lahat.
Mabilis na kumalat ang usapan sa pagpatay ni Tata Selo sa Kabesa. Ito’y
naging mainit na usapan ng mga tao at karamihan ay hindi makapaniwalang
nagawa niya ito, dahil halos lahat ng tao sa kanilang lugar ay kilala siya bilang
isang mabait na tao. Siya ay kinausap ng Presidente habang siya ay nasa likod
ng mga rehas at tinanong kung bakit niya nagawa ito. Palaging isinasagot ni Tata
Selo na tinungkod siya ng Kabesa. Sinubukan niyang makiusap na huwag siyang
tanggalin sa pagsasaka dahil ito lamang ang tanging ikinabubuhay ng kaniyang
pamilya. Sinabi ng binatang anak ng pinakamayamang propitaryo sa San Roque
na hindi iyon sapat na katuwiran. Hindi siya nauunawaan ng mga tao kung ano
ang rason kung bakit niya nagawa ang nasabing krimen. May isang lalaking
lumapit sa kaniya at nagtanong kung paano na ang kaniyang anak na si Saling
na naninilbihan sa Kabesa. Ayaw niyang masali ang kaniyang anak sa
nangyayari dahil ayon sa kaniya ay may sakit si Saling at mas nakabubuti sa
kaniya ang magpahinga at mapalayo sa kapahamakan. Matapos ang buong araw
na pagsusuri, habang nakakapit sa rehas at nakatingin sa labas, siya’y
napahandusay sa sahig. Sinasabi pa rin ni Tata Selo na lahat ay kinuha na sa
kaniya, wala nang natira. Bukod kasi na nasa bilangguan siya, nawalan pa siya
ng ikinabubuhay at may sakit pa ang kaniyang anak.

Panuto: Sagutin ang sumusunod na tanong sa iyong sagutang papel.
1. Bakit pinagkakaguluhan ng mga tao si Tata Selo?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Ano-anong kalagayan ng mga magsasaka ang ipinakita sa kuwento?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. Sa iyong palagay, makatuwiran ba ang pagkakakulong ni Tata Selo?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Gawain 5: Ihambing Mo!
Panuto: Mula sa napag-aralang impormasyon hinggil sa nobela at mga elemento
nito, ihambing ito sa maikling kuwento gamit ang grapikong presentasyon. Gayahin
ang pormat sa iyong sagutang papel.
NOBELA MAIKLING KUWENTO
Pagkakaiba: Pagkakatulad:
Isaisip
Gawain 6: Tandaan Mo!

Panuto: Punan ng tamang impormasyon ang mga kahon batay sa natutuhan mo sa
unang aralin. Gayahin ang pormat sa iyong sagutang papel.
Kahulugan
NOBELA Elemento
Katangian
Isagawa
Gawain 7: Wakasan Mo Na!

Panuto: Bisitahin ang youtube at panoorin ang pelikulang “Through Night and Day”.
Kung ikaw ang may-akda, paano mo ito wawakasan? Gamitin ang sumusunod na
gabay. Isulat ang sagot sa iyong sagutang papel.
Upang makapagbigay ka ng angkop na wakas, dapat:
• Unawaing mabuti ang daloy at lohika ng pinanood na teleserye.
• Hanapin at itala ang mga mahahalagang detalyeng magagamit na batayan
ng gagawing wakas.
• Isaalang-alang ang kawilihan ng wakas upang ito’y pumukaw sa mga
babasa ng iyong pagsusuri.
Ang Pagtatapos ng “Through Night and Day”
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
Lalo akong nasisiyahan sa pagpupursiging iyong ipinakikita. Ito ay isang

patunay na kayang-kaya mo na. Ngunit, huwag ka munang susuko. Tingnan naman
natin ang iyong kahusayan sa susunod na gawain.
Wika at Gramatika: Mga

Aralin
Pahayag ng Pagsang-ayon at
1.2 Pagtanggi sa Panunuring
Pampanitikan
Balikan
Gawain 1: Punahin Mo!

Panuto: Punahin ang mga mahahalagang pangyayari sa nobelang “Ang Matanda at
ang Dagat.” Lagyan ng tsek (/) kung sang-ayon ka at ekis (X) naman kung tutol ka
sa inilahad na pangyayari. Gayahin ang pormat sa iyong sagutang papel.
Mga Pangyayari Sang-ayon Tutol Banggitin

ang iyong
Reaksiyon /
Katwiran
kaugnay ng
inilahad ng
pangyayari
1. Hindi na pinapayagan ng kaniyang
mga magulang si Manolin na maglayag
kasama si Santiago dahil sa
kamalasan nito sa pangingisda.
2. May tiwala siya sa sarili na ang
kaniyang kamalasan ay malapit nang
magwakas.
3. Nilabanan niya ang pating, nagtiis siya
sa hirap at pasakit hanggang sa
napatay niya ito.
4. Kinilala si Santiago sa katawagang
Salao na nangangahulugang
pinakamalalang kamalasan.
5. Labis ang pag-iyak ni Manolin nang
matagpuang ligtas si Santiago.
Tuklasin
Batid kong napakaraming mga impormasyon ang iyong napag-alaman.

Kaugnay nito, basahin mo at unawaing mabuti ang isang halimbawa ng suring-
pelikula na “Harry Potter and the Sorcerer’s Stone” at pagkatapos, sagutin ang
kasunod na gawain.
Harry Potter and the Sorcerer’s Stone

Isang Suring-pampelikula
Ang Harry Potter and Sorcerer’s Stone
(Philosopher’s Stone) ay unang libro ni J.K.
Rowling mula sa serye ng Harry Potter.
Sinasabing ang nobelang ito ay naghatid kay
Rowling ng kasikatan bilang isang mahusay
na manunulat sa buong mundo. Isinapelikula
ito noong 2001 na idinirek ni Chris Colombus
at ibinahagi ng Warner Bros. Pictures.
Pinagbibidahan ito nina Daniel Radcliffe
bilang Harry Potter, Rupert Grin bilang Ron
Weasley at Emma Watson bilang Hermione
Granger. Tinatayang umabot sa $980 milyon
ang kinita nito na naging worldwide box office
hit at kinilala sa iba’t ibang award giving
bodies tulad ng Academy Awards.
Nagbukas sa isang pagdiriwang ang
kuwento na kadalasang palihim dahil sa mga
nagdaang taon ay laging ginugulo ni Lord
Voldemort. Bago ang gabing iyon, natuklasan Iginuhit ni Rodel R. Rimando
ni Voldemort ang pinagtataguan ng mag-anak (2020). Larawan ni Harry Potter.
na Potter, at pinatay si Lily at James Potter.
Ngunit nang itinuro na niya ang kaniyang wand sa sanggol nilang anak na si
Harry, ang sumpang patayin ito ay bumalik sa kaniya. Ang katawan ni Voldemort
ay nasira at naging isang walang kapangyarihang kaluluwa, naghahanap ng
isang lugar sa mundo na walang makaiistorbo, samantalang si Harry naman ay
naiwang may marka ng kidlat sa kaniyang noo, ang natatanging palatandaaan
ng sumpa ni Voldemort. Ang misteryosong pagkatalo ni Harry kay Voldemort ay
nagresulta sa pagkakakilala sa kanya bilang “ang batang nabuhay” sa mundo ng
mga wizard.
Ang ulilang si Harry Potter ay na pinalaki ng kaniyang malupit, at walang
kapangyarihang kamag-anak, ang Dursleys, na walang pakialam sa pinagmulan
ng mahika at sa hinaharap ni Harry. Subalit, sa pagdating ng ikalabing-isa
niyang kaarawan, nagkaroon si Harry ng kaniyang unang kontak sa daigdig ng
mahika nang makatanggap siya ng sulat galing sa Hogwarts School of Witchcraft
and Wizardry, na kinuha naman ng kaniyang tiyo at tiya bago pa man niya ito
mabasa. Ayon sa liham, sa ika-11 kaarawan ni Harry, siya ay magiging isang
wizard, at siya ay inaanyayahang pumunta sa Hogwarts. Tinuruan siya ni Hagrid
kung paano gumamit ng mahika at gumawa ng potions. Natutuhan din ni Harry
na malampasan ang panlipunan at emosyonal na hadlang sa kaniya sa
pakikipaglaban hanggang sa kaniyang pagbibinata at harapin ang
makapangyarihang si Voldemort.
Marami man ang nangyari kay Harry sa simula, nalagpasan niya ito sa
tulong ng kaniyang mga kaibigang sina Ron at Hermione. Katulong din niya si
Professor Dumbledor na laging nariyan na nagbibigay ng payo at paalala sa
kaniya.
Totoo naman na nakuha ng pelikulang ito ang kiliti ng masa lalo na ang
mga kabataan. Ang mga karakter na ginamit dito ay nagpapaalala ng taong kilala
na natin at sa mga taong dapat pa nating kilalanin. Tulad sa batang mataba na
laki sa layaw na si Dudley o kaya mala-boss at mapanghimasok ngunit may
malambot na pusong si Hermione. Malaking bilang din ng mga batang nanonood
ang makakaunawa kay Harry partikular sa kaniyang inisyal na damdamin ng
ganap na pagkakahiwalay at di-kasali sa isang pamilya, ngunit dumating ang
panahon na dapat na niyang iwanan ang naturang buhay niya upang pumunta
sa lugar kung saan siya kabilang at magiging ganap na masaya.
Sadyang nailarawang mabuti ang Hogwarts bilang kaakit-akit na lugar na
hindi lamang puno ng salamangka at mahika na tunay na katangiang
pinapangarap na mapuntahan ng pangunahing tauhan. Iba’t ibang
pakikipagsapalaran ang dinaanan ni Harry kasama ang kaniyang dalawang
kaibigan (Ron at Hermione) sa lugar ng Hogwarts. Ipinakita sa pelikulang ito ang
kahalagahan ng pakikipagkaibigan bunga ng mahusay na pagganap ng mga
artista. Lutang na lutang ang kahusayan ni Daniel bilang si Harry na dumanas
ng malaking hamon sa buhay.
Totoong magaling ang pagkakasulat ng iskrip. Ang kasaysayan nito ay
inilahad sa pamamagitan ng malalim na pananaliksik at pag-iisip. Buhay na
buhay ang pelikula kung saan nakatulong nang malaki ang kulay na
nakaangkop sa kapaligirang kinunan ng kamera bagaman hindi rin maiiwasan
ang pagkakaroon ng larawang kulang sa ilaw.
Sa kabuoan, ang pelikulang Harry Potter at Sorcerer’s Stone ay isang
napakagandang pelikula. Sa pamamagitan ng pelikulang ito, nakilala natin ang
kultura ng bansang United Kingdom at ang impluwensiyang dala nito sa ating
bansa.
Gawain 2: Pelikula…Suriin Mo!

Panuto: Sagutin ang sumusunod na tanong buhat sa binasang akda. Isulat ang
sagot sa sagutang papel.
1. Batay sa iyong nabasa, ano ang pagkakaiba at pagkakatulad ng nobela at
pelikula?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Anong kultura ng bansang United Kingdom ang iyong nakita sa pelikulang
Harry Potter at ang The Sorcerer’s Stone?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. Ano-anong elemento ng pelikula ang lumutang dito?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
4. Bakit ninanais ng mga tao na isapelikula ang isang nobela?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
5. Kung ikaw ang may-akda, paano mo wawakasan ang nobelang ito?

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Alam mo bang…
Panunuring Pampanitikan ang tawag sa isang malalim na paghihimay sa mga
akdang pampanitikan sa pamamagitan ng paglalapat ng iba’t ibang dulog ng
kritisismo para sa mabisang pag-unawa sa malikhaing katha ng manunulat.
➢ Kaugnay ng pagiging interaktibo ng tao, ang pagbibigay ng sariling opinyon o
reaksiyon hinggil sa kaniyang naranasan, nakita o napanood, narinig, at
nabasa ay bahagi ng pakikipagkomunikasyon.
➢ Alam mo bang nagpapahayag ka ng reaksiyon o opinyon kung ikaw ay
nagsusuri ng akdang pampanitikan? Sa Unang Markahan, natalakay na natin
ang tungkol sa Suring-basa kung saan ito’y isang pagsusuri o rebyu ng
binasang teksto o akda. Sa modyul namang ito ay binibigyang-pansin natin
ang iba pang uri ng panunuring pampanitikan gaya ng Suring-pampelikula
at Suring-pantelebisyon.
Suring-pampelikula – Ito ay isang pagsusuri o rebyu ng pinanood na pelikula.
Suring-pantelebisyon – Ito ay isang pagsusuri o rebyu ng pinanood na

programang naisatelebisyon.
➢ Sa pagsusuri o rebyu, inaalam at sinusuri natin ang nilalaman at kaisipan ng

isang akda. Sa pagsasagawa nito, maaaring gamitin ang dalawang paraan:
Ang (1) patalatang pagsusuri at (2) pabalangkas na pagsusuri gaya ng pormat
na ito:
I. Panimula
➢ Pamagat
➢ May-akda
➢ Uri ng Pantikan
➢ Bansang Pinagmulan
➢ Layunin ng Akda
II. Pagsusuring Pangnilalaman

➢ Tema o Paksa ng akda
➢ Mga Tauhan sa Akda
➢ Tagpuan / Panahon
➢ Balangkas ng mga Pangyayari
➢ Kulturang Masasalamin sa Akda
III. Pagsusuring Pangkaisipan

➢ Mga Kaisipan / Ideang Taglay ng Akda / Mensahe
➢ Estilo ng Pagkakasulat ng Akda
o Bisa sa Isip – tumutukoy sa kung paano naiimpluwensiyahan
ang pag-iisip o utak.
o Bisa sa Damdamin – tumutukoy sa kung ano ang nadama at
paano naantig ang emosyon ng mambabasa.
o Bisa sa Kaasalan – tumutukoy sa kung anong pag-uugali, asal
o aral ang naikintal na impresyon sa mambabasa.
IV. Buod
➢ Paalala: Hindi kailangang ibuod nang mahaba ang akda. Ang
pagbanggit sa mga mahahalagang detalye ang bigyang-tuon.
V. Teoryang Pampanitikan
➢ Mahalaga ring masuri ang tiyak na teoryang pampanitikan na
lumutang sa nasabing akda. Sa teoryang ginamit, madalas nakikita
rin ang kahalagahan ng panitikan sa lipunan lalo na kung ang teksto
ay nasulat sa isang mahalagang panahon ng kasaysayan. (Kapansin-
pansing ito ang naidagdag na bahagi ng pagsusuri mula sa napag-
aralan mo noong unang markahan)
Alam mo bang…
Teoryang Pampanitikan ang tawag sa sistematikong pag-aaral at ang mga
paraan sa pag-aaral ng panitikan. Nakasalalay rito kung paano napahuhusay
ang pagtatalakay at napalalalim ang pagsusuri ng isang akda.
1. Realismo – Matapat na pagsasalamin ng realidad ang ginagawa ng panitikan
para higit nitong mapaunlad ang lipunan. Layunin nitong ipakita ang
karanasan ng tao at lipunan sa isang katotohanang pamamaraan. Itinatakwil
nito ang ideal na paghuhulma at pananaw sa buhay.
Halimbawa: Noli Me Tangere (Nagsasaad ng kaapihan ng mga Pilipino)
2. Humanismo – kung mas binigyang-diin ang tungkol sa pagiging marangal ng
tauhan. Layunin nitong ipakita na ang tao ang sentro ng mundo at
bibibigyang-tuon ang kalakasan, kakayahan, at mabubuting katangian ng
tao.
Halimbawa: Kabanata 10: Ang Titser ni Liwayway Arseo (Banta ng
panganib.
3. Eksistensiyalismo – layuning ipakita na ang tao ay may kalayaang pumili o
magdesisyon para sa kapakanan ng marami. Ipinakikita at mas lumulutang
sa teoryang ito ang naganap sa buhay ng tauhan, mga pangyayari na bunga
ng kaniyang sariling pagpili dahil naniniwala siya na ang isang dahilan ng
existence ng tao sa mundo ay hubugin ang sarili niyang kapalaran.
Halimbawa: Ako ang Daigdig ni Alejandro G. Abadilla (Pagmamahal sa
Daigdig at Kalikasan nito)
Suriin
Binabati kita sa masigasig mong pag-aaral sa mga panuntunan sa panunuring

pampanitikan at ang mga nagagamit na teorya para rito. Sa bahaging ito, malalaman
mo kung paano nagagamit nang angkop at mabisa ang mga pahayag sa pasusuri ng
akda.
Alam mo bang…
Sa pagbibigay ng tiyak na reaksiyon sa mga interaktibong pagpapahayag ay
karaniwang humahantong sa pagsang-ayon o pagtutol? Gayonpaman, ang
konsepto ng pagtutol o counter assertion at pagsang-ayon o konsesyon ay maaari
ring pagsamahin sa isang pangungusap gamit ang Pang-abay. Maaari ring
maipahayag ang argumento sa di-ganap na pagsang-ayon o pagtutol sa tulong
ng mga Pangatnig.
Mga Pahayag ng Pagsang-ayon at Pagtanggi sa

Panunuring Pampanitikan
1. Pang-abay bilang Instrumento sa Pagbibigay Opinyon – Ito ay bahagi ng
pananalitang nagbibigay-turing o naglalarawan sa pang-uri, pandiwa o
maging sa kapuwa nitong pang-abay. Ito ay may siyam na uri: pamanahon,
pamaraan, panlunan, pang-agam, pamitagan, panukat, panulad, panang-
ayon, at pananggi. Ang pang-abay na panang-ayon at pang-abay na pananggi
ay nagsisilbi bilang instrumento sa pagbibigay-opinyon.
a. Pang-abay na Panang-ayon – nagsasaad ng pagsang-ayon (Konsesyon) sa
isang bagay o pangyayari.
Halimbawa: Oo, opo, tunay, totoo, sadya, talaga, sige, tiyak, walang duda,
sigurado, siyempre, siyanga atbp.
Oo, asahan mo ang aking tulong.
Talagang mabilis ang pag-unlad ng bayan.
Totoo namang kakaunti na ang puno sa kabundukan.
Sadyang malaki ang ipinagbago mo.
Ang mga salitang nakadiin na Oo, Talagang, Totoo, at Sadya ay mga

salitang nagsasaad ng pagsang-ayon o Konsesyon.
b. Pang-abay na Pananggi – nagsasaad ng pagtanggi o pagtutol o counter

assertion sa kilos na ginawa, ginagawa o gagawin pa lamang.
Halimbawa: Hindi/di, wala, ayaw, huwag
Hindi mabuti ang mag-aksaya ng panahon.
Huwag tularan ang mga taong lumalabag sa batas.
Walang maidudulot na mabuti ang pagbibisyo.
Ayaw niyang makinig sa mga payo ng pamahalaan.
Ang mga salitang nakadiin na Hindi, Huwag, Walang at Ayaw ay mga

salitang nagsasaad ng pagtanggi o pagtutol o Kawnter-asersiyon.
2. Pangatnig sa Pagbibigay ng Opinyon – nag-uugnay ng mga pangungusap
at sugnay. Ang mga pangatnig na ngunit, subalit, pero ay maaaring
nagpapabatid ng pagsang-ayon na may pasubali o pagtutol.
Halimbawa:
Totoong maganda siya pero magaspang namang ang ugali.
Talagang matalino siya ngunit mas matalino ang kaniyang kalaban.
Hindi man maganda ang tono ng kaniyang pananalita subalit marami
naman siyang nagawang pagbabago para sa bansa.
Ang mga salitang nakadiin na pero, ngunit at subalit ay mga pangatnig
o pang -ugnay na nagsasaad ng pagtutol.
Batid kong taglay mo na ang kasanayan sa paggamit ng angkop at mabisang

mga pahayag sa pagsasagawa ng suring-basa o panunuring pampanitikan. Ngayon,
isasagawa mo ang susunod na gawain.

A. Panuto: Tukuyin ang mga pang-abay na panang -ayon o pananggi na ginamit sa
suring-pelikula na “Harry Potter and the Sorcerer’s Stone”. Isulat ito sa sagutang
papel.
1. Sadyang napakahusay na manunulat si J.K. Rowling.
2. Totoo namang nakuha ng pelikulang ito ang kiliti ng masa lalo na ang
kabataan.
3. Sadyang nailarawang mabuti ang Hogwarts bilang kaakit-akit na lugar.
4. Totoong magaling ang pagkakasulat ng iskrip.
5. Tunay na maipagmamalaki ang kultura ng bansang ito.
B. Panuto: Pumili lamang ng isang pelikula o teleseryeng Pilipino na napanood mo
na. Sumulat ng pagsusuri gamit ang mga pahayag na pagsang-ayon at
pagsalungat. Gayahin ang pormat sa iyong sagutang papel.
PELIKULA/TELESERYE
________________________________________________
(Pamagat)
Pagyamanin
Gawain 4: Pananaw Ko, Ibabahagi Ko

Panuto: Pumili o tumukoy ng mga pangyayaring nagpapakita o nagpapatunay ng
konsepto ng mga teoryang pampanitikan mula sa akdang “Ang Matanda at Ang
Dagat”. Ipaliwanag ang iyong sagot gamit ang mga salitang pagsang-ayon o
pagtanggi. Gayahin ang pormat sa iyong pagsagot sa sagutang papel.
Teorya Patunay
Realismo
Humanismo
Naturalismo
Eksistensiyalismo
Isaisip
Gawain 5: Ilahad Mo!

Panuto: Ilahad ang konseptong iyong natutuhan sa nobelang “Ang Matanda at Ang
Dagat”. Isulat ang sagot sa iyong sagutang papel.
Isagawa
Upang matiyak kung talagang naintindihan mo ang aralin tungkol sa nobela at

mga pahayag sa pagsang-ayon at pagtanggi sa panunuring pampanitikan sa mga
nagdaang araw, nasa ibaba ang nalilinang sa iyong mga natutuhan.
Gawain 6: Pelikula, Suriin Mo!

Panuto: Gamit ang telebisyon, selpon at iba pang gadyet bilang batis ng
impormasyon, pumili ng alinman sa mga pelikula na iyong napanood. Pagkatapos,
sumulat ng suring-pampelikula/suring-pantelebisyong ginagamitan ng mga
pahayag na pagsang-ayon o pagtanggi. Gayahin ang pormat sa iyong sagutang papel.
A. Mabisang Panimula……………………….….……………… 10
puntos
B. Pagsusuring Pangnilalaman……...……………….….….... 25
puntos
C. Pagsusuring Pangkaisipan.……...……………….…..….... 25
puntos
Rubrik/Standards D. Lalim ng Pagsusuri………....……...……………….….….... 20
puntos
E. Buod…………………….…....…………………..………..…….20
puntos
Kabuoan.……….………..…...…………..…..................…100
puntos
SURING-PAMPELIKULA /PANTELEBISYON
________________________________________________
Pamagat
I. Panimula
Pamagat: _________________________________________________________________
May-akda: ________________________________________________________________
Uri ng panitikan: __________________________________________________________
Bansang pinagmulan: _____________________________________________________
Layunin ng Akda: _________________________________________________________
II. Pagsusuring Pangnilalaman

Tema o Paksa ng akda: ____________________________________________________
Mga Tauhan sa Akda: ______________________________________________________
Tagpuan / Panahon: _______________________________________________________
Balangkas ng mga Pangyayari:
A. Simula: __________________________________________________________
_____________________________________________________________________
B. Saglit na Kasiglahan: _____________________________________________
_____________________________________________________________________
C. Kasukdulan: _____________________________________________________
_____________________________________________________________________
D. Kakalasan: _______________________________________________________
_____________________________________________________________________
E. Wakas: ___________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Kulturang nasalamin sa Akda: __________________________________________
____________________________________________________________________________
III. Pagsusuring Pangkaisipan

Mga Kaisipan / Ideang Taglay ng Akda: ____________________________________
___________________________________________________________________________
Estilo ng Pagkakasulat ng Akda: ___________________________________________
___________________________________________________________________________
IV. Buod
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
V. Teoryang Pampanitikan
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Tayahin
Mahusay! Binabati kita dahil nakaabot ka sa bahaging ito. Tiyak, marami kang
natutuhan sa modyul na ito. Kaya ngayon, susukatin mo ang iyong kaalaman mula
sa katatapos na aralin.
A. Panuto: Basahing mabuti ang mga kasunod na tanong. Piliin ang letra ng
pinakawastong sagot at isulat ito sa iyong sagutang papel.
_____ 1. “Huwag kang mag-isip, Tanda”, malakas niyang sabi. Magpatuloy ka

sa paglalayag at harapin ang anomang dumating”. Ang pahayag ay
nagpapakita ng anong uri ng tunggalian?
A. tao sa tao B. tao sa sarili
C. tao sa lipunan D. tao sa kalikasan
_____ 2. Ito’y isang akdang pampanitikang nagtataglay ng kawili-wiling

pangyayari at sumasalamin sa kultura ng isang lugar. Binubuo ito ng
iba’t ibang mga kabanata.
A. Dula B. Nobela
C. Maikling Kuwento D. Parabula
_____ 3. Anong katangian ang nangibabaw sa pangunahing tauhan habang

hinihila niya ang isda?
A. mabait B. matatag
C. mabuti D. mapagpahalaga
_____ 4. Sa teoryang ito ipinakikita o mas lumulutang na ang naganap sa buhay

ng tauhan at mga pangyayari ay bunga ng kaniyang sariling pagpili o
pagpapasya.
_____ 5. “Pero hindi nilikha ang tao para magapi,”sabi niya. “Maaaring wasakin
ang isang tao pero hindi siya magagapi”. Ang pahayag ay
nangangahulugang:
A. May pagsubok mang dumating, lilipas din
B. Hindi dapat magpatalo sa hamon ng buhay
C. Kung may dilim, may liwanag ding masisilayan
D. Nilikha tayo para lumaban at hindi para masaktan lamang.
_____ 6. Alin sa sumusunod na katangian ang HINDI ipinakita ni Santiago?

A. Hindi siya sumusuko sa buhay.
B. Sinukuan niya ang paghuli sa pating.
C. Matapang niyang hinarap ang hamon ng buhay.
D. Hindi siya naghihinakit sa mga taong nanghuhusga sa kaniya.
_____ 7. Alin sa sumusunod na kalupitan ang naranasan ni Santiago?

A. Ang diskriminasyon sa kanilang lipunan.
B. Ang kawalang hustisya sa mga nagkasala
C. Ang panggigipit ng mga otoridad sa mga biktima
D. Ang pagmamalupit ng mga makapangyarihan sa mahihirap
_____ 8. Lumitaw sa nobelang “Ang Matanda at ang Dagat” ang teoryang ito
sapagkat sinasalamin nito ang realidad sa lipunan. Nakatuon ito sa
nilalaman ng teksto at ang matapat nitong paggagad sa lipunan.
_____ 9. Ito ay pag-alam sa nilalaman, kahalagahan, at ang istilo ng awtor o

may-akda.
A. Panonood B. Pakikinig
B. Pagbasa D. Pagsusuri
_____ 10. Alin sa sumusunod na elemento ang makikita sa nobela na wala sa

maikling kuwento.
A. Tauhan B. May Kabanata
C. Tagpuan D. Tunggalian
B. Panuto: Punan ng angkop na pang-abay na panang-ayon o pananggi ang mga
pangungusap. Isulat ito sa sagutang papel.
1. ______ matapang na hinarap ni Santiago ang marlin.

2. ______ ipinakita ni Santiago ang katatagan niya sa pagharap ng mga
pagsubok.
3. _______ kailanman magtatagumpay ang isang tao kung wala siyang
pagsisikap.
4. Nagpakita siya ng kabutihang -asal ____ di pa rin siya pinapatawad.
5. _______ kanais-nais ang ipinakita niyang ugali.

sa matiyaga mong pakikibahagi sa pagtalakay sa
mga aralin. Alam kong nakapapagod maglakbay
napag-aralan ang nobelang mula sa Cuba at ang
mga pahayag sa pagsang-ayon o pagtanggi sa
panunuring pampanitikan. Ihanda mo ang iyong
sarili sa kasunod na modyul – Modyul 6
(Talumpati mula sa Brazil).
CO_Q2_Filipino10_Module5 24
PAUNANG PAGTATAYA
A. B.
1. B 6. A 1. B
2. C 7. B 2. C
3. D 8. D 3. C
4. C 9. B 4. D
5. A 10.C 5. C
ARALIN 1.1: (Panitikan: Ang Matanda at Ang Dagat)
BALIKAN
Gawain 1: Hagdan ng Tagumpay
5. Di malayong masayang-saya na ang pamilya ko.
4. Baka may mga anak na kami.
3. Marahil may asawa na ako.
2. Sa palagay ko, may naitayo na akong bahay.
1. Siguro nakapagtapos na ako ng pag-aaral at mayroon na akong trabaho.
TUKLASIN
1. SALAPANG
2. PAMANSING
3. SALAO
4. MARLIN
5. NANLUMO
6. PUNTO DE VISTA
7. IMAHE
8. TUNGGALIAN
9. KASUKDULAN
10.KARAKTER
1. Si Santiago ay isang masipag at matapang na matandang nagingisda na nakahuli
ng isang isdang Marlin.
2. Tutol ang magulang ni Manolin na sumama siya kay Santiago dahil sa kanyang
kamalasan sa pangingisda.
3. Kahit nagkasugat-sugat siya sa kanyang kamay at nakaranas ng sakit ay ginamit
niya ang nalalabi niyang lakas upang mahuli ang isdang Marlin.
4.Sa aking palagay, pinamagatang “Ang Matanda at ang Dagat”, ang matanda ay
sumisimbolo sa mga tao at ang dagat na kung saan tuloy lang sa pag- agos ay
sumisimbolo nama sa mga pagsubok na nararanasan ng isang tao.
5. Ang pang-aapi sa mga mahihirap o taong walang kaya at mababa ang katayuan sa
lipunan. May mga mayayaman na ginagamit ang kanilang kapangyarihan upang
makapanloko ng kapwa. Oo, nangyayari pa rin sa kasalukuyan.
Susi sa Pagwawasto
SURIIN
1. Pinagkakaguluhan ng mga tao si Tata Selo dahil sa hindi sila makapaniwalang
mapapatay niya si Kabesang Tano na nagmamay-ari sa lupang kanyang sinasaka.
2. Ang mga magsasaka ay pinagkaitan ng karapatan at nakaranas sila ng labis na
pagpapahirap mula sa kamay ng mga ilang mayayamang may-ari ng lupa.
3. Dahil sa napatay niya si Kabesang Tano, makatuwiran na ikulong siya. Subalit,
kailangang bigyan rin siya ng pantay na pagtrato sa paglilitis ng kanyang kaso base
sa isinasaad sa batas.
PAGYAMANIN
Gawain 5: Ihambing Mo!
Nobela Maikling Kuwento
1. Parehong salaysay na tuluyan at iisa 1. Ang maikling kuwento ay maaaring
ang balangkas. basahin sa isang upuan lamang ngunit
sa nobela ay mahabang oras ang
gugugulin sa pagbabasa.
2. May tema, gumagamit ng simbolo at 2. Maraming pangyayari ang nobela
matalinghagang salita upang magbigay kaysa sa maikling kuwento.
ng aral.
3. May kasukdulan ang nobela at 3. Ang nobela ay binubuo ng kabanata
maikling kuwento upang magkaroon ng o yugto.
mga problema na makapagpasabik sa
mga mambabasa.
4. Parehong nagtataglay ng tema. 4. Mas maraming tauhan ang nobela
kaysa sa maikling kuwento
ISAISIP
Gawain 6: Tandaan Mo!
Kahulugan: Ang Nobela ay isang mahabang kathang pampanitikan na binubuo ng
iba’t ibang kabanata. Ito ay naglalahad ng mga pangyayari na pinaghahabi sa isang
mahusay na pagbabalangkas.
Elemento: Tauhan; tagpuan; banghay; pananaw; tema; damdamin; pamamaraan;
pananalita; at sibolismo.
Katangian: Kawili-wili at pumupukaw ng damdamin; Pumupuna sa lahat ng
larangan; Nag-iiwan ng kakintalan
ISAGAWA
Gawain 7: Wakasan Mo Na!
Sa pagwawakas ng Through Night and Day, dapat malunasan ang sakit ng
bidang babae at mapakasalan siya ni Ben at mamumuhay sila nang mapayapa at
masaya.
ARALIN 1.2 (Wika at Gramatika: Mga Pahayag na Pagsang-ayon
at Pagtanggi sa Panunuring Pampanitikan)
BALIKAN
Gawain 1: Punain Mo!
Nakadepende ang sagot sa piniling pelikula o teleserye.
TUKLASIN
Gawain 2: Pelikula…Suriin Mo!
1. Ang pagkakatulad nila ay parehas na naisasadula. Parehong kuwento na may mga
tauhan. Ang pagkakaiba ay nasa pormal na sulatin o libro ang nobela. Samantala, sa
pelikula ay nasa pormang biswal o napapanood.
2. Ipinapakita rito ang kanilang kultura tulad sa kung paano ang pakikisalamuha nila sa
mga tao at paraan ng kanilang pananalita at pananamit.
3. Ang lumutang na elemento ay ang mga tauhan, tagpuan, banghay at tema. Naging
masining ang pagsasalaysay sa pelikula.
4. Ninanais ng mga tao na maisapelikula ang nobela dahil mas maiintindihan nila ito at
dahil nakikita sa biswal na paraan.
5. Ipapakita ko pa rin na magkakaroon ng mga anak si Harry Potter at Ginny. Maipapakita
rin na masaya at mapayapa ang kanilang pamumuhay.
SURIIN
A.
1. Sadyang
2. Totoo
3. Sadyang
4. Totoong
5. Tunay
B. Nakadepende ang sagot sa piniling pelikula o teleserye.
PAGYAMANIN
Gawain 4: Pananaw Ko, Ibabahagi Ko!
Realismo Ipinapakita ang tunay na buhay ng isang mangingisda at ang
kanyang dinaranas sa dagat.
Humanismo Hindi basta-bastang sumusuko ang tao sa mga pagsubok.
May busilak na puso ang pangunahing tauhan.
Naturalismo Natural na pangyayari o karanasan ng isang mangingisda sa
dagat ang inilarawan sa nobela.
Eksistensiyalismo Bawat tao ay may kalayaang magdesisyon sa kanyang sarili.
Responsable siya sa anumang kahihinatnan o resulta ng
kanyang ginawang pagdesisyon.
ISAISIP
Gawain 5: Ihayag Mo!
1. Ang konsepto sa akdang ito ay ang matibay na paninindigan ng tao sa kanyang
mga desisyon. Magpakatatag sa mga pagsubok na darating sa buhay. Pakaisiping mabuti
ang ating mga desisyon sa ating pang-araw-araw na pamumuhay.
ISAGAWA
Gawain 6: Pelikula, Suriin Mo!
Nakadepende ang sagot sa piniling pelikula o teleseryeng napanood.
Talaga/Totoo 5. 10. B B 5.
Hindi/Di 4. 9. D A 4.
Hindi/Di 3. 8. C B 3.
Tunay na/Talaga 2. 7. A B 2.
Totoo / Talaga 1. 6. B B 1.
B. A.
Sanggunian
Vilma C. Ambat et.al (2015). Filipino 10 Modyul para sa Mag-aaral. Pasig City: Vibal
Cuba.Nahango noong Hunyo 13, 2020 mula sa

https://en.m.wikipedia.org/wiki/Cuba
Buod ng maikling kuwentong Tata Selo . Nahango noong Hunyo 13, 2020 mula sa
https://www.scribed.com/doc/235734789/Buod-ng Kuwento-Ni -Tata -Selo
Isang Suring-Pampelikula ni Harry Potter and the Sorcerer’s Stone . Nahango noong
Hunyo 13, 2020 mula sa https://www.wattpad.com/amp/159314050
Ang Nobela at mga Elemento Nito. Nahango noong Hunyo 13, 2020 mula sa
https://www.wikakids.com/filipino/ano-ang-nobela/
Mga Pananaw at Teoryang Pampantikan. Nahango noong Hunyo 13, 2020 mula sa
https://slideshare.net/mobile/JohnJarremPasol/mga-pananaw-at-teoryang-
pampanitikan
Teoryang Pampanitikan. Nahango noong Hunyo 13, 2020 mula sa

https://rosiefilipino10.weebly.com/teorya-ng-pampanitikan/html#/
Pang-abay na Panang-ayon, Pananggi at Pang-agam. Nahango noong Hunyo 13,

2020 mula sa https://samutsamot.com/2015/12/02/pang-abay-na-panang-ayon-
pananggi-at-pang-agam/

Telefax: (632) 8634-1072; 8634-1054; 8631-4985
10
Filipino
Ikalawang Markahan- Modyul 4:
Maikling Kuwento mula sa
United States of America
CO_Q2_Filipino10_Module 4
Ikalawang Markahan–Modyul 4: Maikling Kuwento mula sa USA (Panitikan Kanluranin)
Unang Edisyon, 2020
Isinasaad sa Batas Republika 8293, seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
ang pahintulot sa paggamit ng mga materyal. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga
may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay


Manunulat: Kimberly S. Estoque

Editha T. Giron, Eric Carino, Vivian Ofanda

Alejo R. De Sesto

Telefax: (072) 682-2324; (072) 607-8137
10
Filipino
Ikalawang Markahan - Modyul 4:
Maikling Kuwento ng
United States of America
Paunang Salita
naglalaman ng mga paalala, pantulong o estratehiyang magagamit ng mga magulang
o kung sinomang gagabay at tutulong sa pag-aaral ng mga mag-aaral sa kani-
kanilang tahanan.
May susi ng pagwawasto upang makita kung tama o mali ang mga sagot sa bawat
paggamit nito.
anumang bahagi ng modyul. Gumamit lamang ng hiwalay na papel sa pagsagot sa
mga pagsasanay.
SLM na ito.
ii
Alamin
Kumusta ka na? Handa ka na bang ipagpatuloy ang iyong pagkatuto. Sana

kung gaano ka nasabik sa nakaraang aralin ay ganoon pa rin ang iyong pagkasabik
sa susunod na tatalakayin nating aralin. Kung handa ka na ay simulan mo na ang
malalim na pag-unawa sa aralin tungkol sa isang maikling kuwento.
Ang Modyul 4 ay naglalaman ng isang maikling kuwentong mula sa bansang
United States of America na pinamagatang “Ang Aginaldo ng mga Mago” na isang
obra ni William Sidney Porter o mas kilala sa sagisag na O. Henry at isinalin sa
Filipino ni Rufino Alejandro sa Pete’s Tavern sa Irving Place sa New York City, USA.
Nailathala ito noong 1906 sa The New York Sunday World. Itinuturing ito ni O. Henry
bilang isa sa mga pinakamahal na maikling kuwentong may hindi inaasahang
pagwawakas.
Sa tulong ng mga gawain sa modyul na ito, mahahasa ang iyong kasanayan
sa pagsusuri sa kahalagahan ng diyalogo sa akda at mapalalawak ang iyong
kakayahan sa pagtatala ng mga salitang magkakatulad at magkakaugnay ang
kahulugan at kasanayan sa paghihinuha at paghuhula sa kinalabasan ng
pangyayari sa isang akda.
Bilang pangwakas na gawain, inaasahang naisasalaysay nang masining at
may damdamin ang isinulat na maikling kuwento.
sumusunod:
Mga Pinakamahahalagang Kasanayang Pampagkatuto (MELC)

1. Nasusuri sa diyalogo ng mga tauhan ang kasiningan ng may akda. (F10PN-
IIe-73)
2. Naitatala ang mga salitang magkakatulad at magkakaugnay sa kahulugan.
(F10PT-IIe-73)
3. Nahihinuha sa mga bahaging napanood ang pakikipag-ugnayang pandaigdig.
(F10PD-IIe-71)
4. Naisasalaysay nang masining at may damdamin ang isinulat na maikling
kuwento. (F10PS-IIe-75)
Handa ka na bang magsimula? Tara, simulan na natin ang paglalakbay sa

America at tuklasin ang kultura ng bansang ito sa pamamagitan ng kanilang akda!
1 CO_Q2_Filipino10_Module 4
Subukin
Bago natin talakayin ang aralin, alamin mo muna ang lawak ng iyong
kaalaman kaugnay ng paksang ating tatalakayin. Subukin mong sagutin ang
paunang pagtataya.
PAUNANG PAGTATAYA
A. Panuto: Basahin at unawain ang sumusunod na pahayag. Isulat sa sagutang
papel ang letra ng tamang sagot.
_____ 1. Isang akdang pampanitikan na naglalaman ng isang kuwentong may

mahalagang pangyayari at may iisang kakintalan lamang.
A. Alamat B. tula
C. Maikling Kuwento D. Dula
_____ 2. Ito’y ang nagpapagalaw at nagbibigay buhay sa kuwento.
A. Tema B. Kariktan
_____ 3. Paano mo maipadadama ang iyong pagmamahal sa isang tao?
A. Pagsunod sa kaniyang mga gusto.
B. Pagbibigay ng mga materyal na bagay.
C.Pagsasakripisyo sa mga mahahalagang bagay para siya’y mapasaya.
D.Ituon lahat ng oras sa kaniya.
_______4. Ang tawag sa isang uri ng kuwentong ang higit na binibigyang-halaga o
diin ay ang kilos o galaw, ang pananalita at pangungusap at kaisipan
ng isang tauhan.
A. Kuwentong bayan
B. Kuwento ng Katutubong kulay
C. Kuwentong pakikipagsapalaran
D. Kuwento ng tauhan
_________5. Bakit mahalaga ang pagbibigayan sa kapuwa?
A. Nagpapadama ng pagmamahalan.
B. Pagpapakita ng pagkakaisa.
C. Naipaparating ang kahalagahan ng pakikipagkapwa-tao
D. Lahat ng nabanggit
B. Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang talata sa loob ng kahon. Hanapin

sa loob ng talata ang kasingkahulugan ng mga sumusunod na salita. Isulat
sa sagutang papel.
Pangkaraniwan lamang ang mga isinusuot niyang damit dahil sa hindi
niya kayang magsuot ng magagara. Hindi siya maligaya. Sa pakiwari niya’y
alangan sa kaniya ang lalaking nakaisang-dibdib sapagkat sa mga babae ay
walang pagkakaiba-iba ng katayuan sa buhay. Ang ganda’t alindog ay sapat na
upang maging kapantay ng sinumang hamak na babae ang isang babaing
nagmula sa pinakadakilang angkan. Labis ang kaniyang pagdurusa at
paghihinagpis dahil may paniniwala siyang isinilang siya sa daigdig upang
magtamasa ng lubos na kaligayahan sa buhay na maidudulot ng salapi. May
taglay siyang alindog na hindi nababagay sa kasalukuyan niyang kalagayan.
Ipinaghihinagpis niya ang karukhaan ng kaniyang lumang tahanan, ang
nakaaawang anyo ng mga dingding, ang mga kurtinang sa paningin niya ay
napakapangit. Malimit na sa pagmamasid niya sa babaing Briton na siyang
gumaganap ng ilang abang pangangailangan niya sa buhay ay nakadarama siya
ng panghihinayang at napuputos ng lumbay ang kaniyang puso kapag naiisip
ang mga pangarap niya sa buhay na hindi yata magkakaroon ng katuparan.
Tanyag na pinagmimithing makilala ng balana at makikisig na ginoong
pinananabikang karinggan ng papuri at pinaglulunggatian ng kababaihan.
(Mula sa bahagi ng akdang Ang Kuwintas)
Mga salita Kasingkahulugan
Alindog
Nakaisang-dibdib
Lumbay
Pinaglulunggatian
Tanyag
Kaligayahan
Magara
Karukhaan
Pagmamasid
Panghihinayang
Mahusay! Natapos mo ang paunang pagtataya. Kung mababa naman ang

nakuha mong iskor, huwag kang mag-aalala sapagkat tutulungan kitang matutuhan
ang inihanda kong aralin. Tiyak, pagkatapos ng araling ito ay uunlad pa ang iyong
kaalaman. Tayo na’t magpatuloy.
Aralin Maikling Kuwento mula sa
1 United States of America

Panitikan: Aginaldo ng mga Mago
Balikan
Sa nakaraang modyul, natalakay natin ang tungkol sa tula at ang tayutay.

Natalakay natin na ang tula ay isang akdang pampanitikang may matatalinghagang
pagpapahayag ng isipan at damdamin. Nalaman mo sa tulang “Ang Aking Pag-ibig”
ang paglalarawan ukol sa kagandahan, kariktan at kadakilaan ng isang tao. Bilang
pagbabalik-tanaw sa kasanayan sa nakaraang modyul, inaasahang maisasagawa
mo ang gawain gamit ang konsepto ng tayutay. Kung handa ka na, magsimula ka na.
Gawain 1: Sigaw ng Puso Ko

Panuto: Gumuhit ng tatlong hugis puso sa iyong papel. Sumulat ng mga
paglalarawan sa taong labis mong minamahal. Gumamit ng iba’t ibang tayutay.
Mahusay! Matagumpay mong naisagawa ang unang gawain. Ipagpatuloy mo

pa ang kasunod na mga gawaing may kaugnayan sa ating aralin.
Gawain 2: Ipahayag Mo, Karanasan Mo

Panuto: Isa sa pinakamasayang bahagi sa buhay ng isang tao ang makatanggap at
makapagbigay ng aginaldo. Batay sa iyong sariling karanasan, dugtungan ang bawat
pahayag kasama ng mga larawan. Gawin ito sa inyong sagutang papel.
Ang pinakamahalagang bagay na aking natanggap

ay
__________________________________________________
__________________________________________________
__________________________________________________
__________________________________________________
Nagawa kong isakripisyo alang-alang sa taong
mahal ko ang aking
__________________________________________________
__________________________________________________
__________________________________________________
__________________________________________________
Iginuhit ni: Ernesto F. Ramos Jr.
Batay sa iyong sariling karanasan magbigay ng sariling pananaw kaugnay sa
pahayag na ito.
“Mas Mabuting Magbigay Kaysa Tumanggap”
Sagot:____________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
Napakahusay! Matagumpay mong nasagutan ang gawain.
Tuklasin
Ang tunay na pag-ibig ay pagpapakasakit. Masasalamin sa maikling

kuwentong ito na ang sinomang nagmamahal nang tapat ay handang ialay ang
sariling kaligayahan alang-alang sa taong minamahal.
Sa bahaging ito, basahin at unawain mo ang maikling kuwento mula sa

Amerika at alamin kung paano pinatunayan nina Jim at Della ang wagas na
pagpapakasakit para sa isa’t isa. Basahin mo ito nang may pag-unawa para higit
mong maunawaan kung paano maisasabuhay ang mahalagang tema o kaisipang
nakapaloob sa akda.
Alam mo bang…
Ang Aginaldo ng mga Mago ay kaugnay ng salaysay sa Bibliya hinggil sa tatlong

haring mago na matatagpuan sa Ebanghelyo ni Mateo (Mateo 2: 1-12). Ang mga mago
na kinalaunang tinutukoy sa mga Kristiyano na tatlong hari, tatlong mago at mga
pantas ang mga indibidwal na dumalaw sa batang Hesus noong bagong silang pa
lamang ito. Kanilang nakita ang bituin sa Silangan at tumungo sa Belen upang
sambahin ang sanggol
na si Hesus. Bilang
parangal, nag-alay ang
mga mago ng mga
handog kay Hesus na
ginto, kamanyang at
mira. Ayon sa
paniniwala, sa kanila
nagsimula ang
kaugaliang
pagbibigayan ng regalo
lalo na sa pagsapit ng
Pasko.
Iginuhit ni: Ernesto F. Ramos Jr.
Aginaldo ng mga Mago
Maikling Kuwento – United States of America
Salin sa Filipino ni Rufino Alejandro
Piso at walampu’t pitong sentimos. Iyan lang. At ang animnapung

sentimos nito ay barya. Makatatlong bilangin ni Della. Piso at walumpu’t pitong
sentimos. At kinabukasan noon ay Pasko.
Talagang wala nang dapat gawin kundi sumalagmak sa munting
gusgusing sopa at magpalahaw. Kaya’t iyon nga ang ginawa ni Della. Tinapos ni
Della ang kaniyang pag-iyak at hinarap ang kaniyang mga pisngi. Siya’y
nagpulbos. Tumayo siya sa tabi ng bintana at matamlay na pinagmasdan ang
isang abuhing pusang nanunulay sa isang abuhing bakod sa abuhing likod
bahay. Kinabukasan noon ay araw ng Pasko at ang pera niya’y wala kundi piso
at walumpu’t pitong sentimos lamang para ipambili ng pang-aginaldo kay Jim,
kaniyang asawa. Kung ilang buwan siyang nagtabi ng pera at ito ang kaniyang
natipon. Gaano ba naman ang itatagal ng kitang dalawampung piso isang linggo!
Naging malaki ang kaniyang mga gastos kaysa kaniyang inaasahan. Laging
gayon ang nangyayari. Piso at walumpu’t pitong sentimos lamang na pambili ng
aginaldo para kay Jim. Sa kaniyang Jim.
Maraming oras ang ginugol niya sa pag-iisip ng isang magandang pang-
aginaldo kay Jim. Isang pang-aginaldong maganda, pambihira at yari sa pilak –
yaong maaari nang sabihing karapat-dapat ariin ni Jim.
Kagyat siyang pumihit at nilisan ang bintana at humarap sa salamin.
Nagniningning ang kaniyang mga mata, datapwa’t dalawampung segundong
nawalan ng kulay ang kaniyang pisngi. Maliksi niyang inilugay nang puspusan
ang kaniyang buhok.
Ang mag-asawang James at Della
Dillingham Young ay may dalawang ari-
ariang ipinagmamalaki nila nang labis.
Ang isa’y gintong relos ni Jim na minana
niya sa kaniyang ama at sa ama ng
kaniyang ama. Ang isa pa ay ang buhok
ni Della.
At ngayo’y nakalugay ang
magandang buhok ni Della, aalon-alon at
kumikislap na parang buhos ng
kayumangging tubig sa isang talon. Abot
hanggang sa ibaba ng kaniyang tuhod at
mistulang pananamit na niya. At
pagkatapos ay maliksing pinusod niyang
muli na nangangatog pa ang kaniyang
mga kamay. Minsan siyang natigilan
r. samantalang dalawang patak na luha
ang tumulo sa gasgas na pulang karpet
sa sahig.
Isinuot ang kaniyang lumang dyaket na kulay kape at isinuot ang
kaniyang lumang sombrerong kulay-kape rin. Umalembong ang kaniyang saya
at nagkikinang ang kaniyang mga mata nang siya’y humagibis na papalabas sa
pintuan, manaog at lumabas sa lansangan.
Sa tapat ng hinintuan niya ay may karatulang ganito ang mababasa:
“Madame Sofronie”. Lahat ng Uri ng Kagamitang Yari sa Buhok.” Patakbong
pumanhik si Della sa unang hagdanan at saka huminto upang bigyang-panahon
ang kaniyang paghingal.
“Gusto ba ninyong bilhin ang aking buhok?” ang tanong ni Della.
“Bumibili ako ng buhok,” sabi ng Madame. “Alisin mo ‘yang sombrero mo’t
nang makita ko ang hitsura niyan.”
Ipinakita ni Della ang aalon-alon niyang buhok. “Beinte pesos,” ang wika
ng Madame, habang iniaangat ng sanay na kamay ang makapal na buhok.
“Bayaran n’yo ako agad,” ang wika ni Della. O, at ang sumunod na
dalawang oras ay masayang nagdaan. Hindi pala. Sa loob ng dalawang oras na
sumunod ay walang ginawa si Della kundi ang halughugin ang mga tindahan sa
paghahanap ng maipang-aaginaldo kay Jim.
Sa wakas ay nakakita siya. Talagang bagay na bagay kay Jim. Parang
ipinasadya. Walang ibang tindahang mayroon noon. Isang magandang kadenang
platino, na ang disenyo ay simpleng-simple ngunit nakaaakit. Sa tingin lamang
ay talagang makikilalang mamahalin. At sadyang karapat-dapat sa relos.
Pagkakitang-pagkakita niya sa kadenang iyon ay sumaksak agad sa loob niya
ang bagay na iyon kay Jim. Katulad na katulad nito – mahinhin at mahalaga.
Dalawampu’t isang piso ang ipinabayad nila roon sa kaniya at nagmamadali
siyang umuwi, dala ang dalawampu’t pitong sentimos na natitira. Kapag nakabit
na ang kadenang iyon sa kaniyang relos ay pihong madalas na titingnan ni Jim
ang oras sa harap ng kaniyang mga kaibigan. Bagaman sadyang maganda ang
relos, palihim kung ito’y dukutin ni Jim upang tingnan ang oras dahil sa lumang
katad na nakakabit.
Nang dumating ng bahay si Della, minabuti niya ang gumawa ng kaunting
pag-iingat. Kinuha niya ang kaniyang pangulot at pinainit ang kalan at
kinumpuni ang kasiraang nilikha ng pag-ibig na pinalubha pa ng kagandahang
loob. Nang alas-siyete na’y handa na ang kape at ang pagpiprituhan ng karne. Si
Jim ay hindi kailanman ginagabi ng dating. Kinuyom ni Della ang kadena sa
kaniyang palad at naupo sa sulok ng mesang malapit sa pintong laging
dinaraanan ni Jim. Narinig niya ang mga yabag ni Jim sa unang hagdanan at
siya’y namutlang sandali. Ugali na niya ang magdasal nang kaunti patungkol sa
mumunting bagay na nangyayari sa araw-araw at ngayo’y bumulong siya ng
ganito, “O Poong Diyos, marapatin Mo pong sabihin niya na ako’y maganda pa
rin.”
Bumukas ang pinto at pumasok si Jim at pagkatapos ay isinara uli iyon.
Parang nangayayat siya at ang mukha niya’y walang bakas ng kagalakan.
Kawawa naman! Dadalawampu’t dalawang taon lamang siya at nag-iintindi na
dahil sa kaniyang pamilya! Kailangan niya ang isang bagong damit na pang-
ibabaw at wala pa rin siyang guwantes.
Pumasok si Jim at walang katinag-tinag. Ang mga mata niya’y nakapako
kay Della at ang tingin niya’y nakapagpangilabot sa babae. Hindi naman galit, ni
pagtataka, ni pamimintas, ni hilakbot, ni ang alinman sa mga simbuyong
pinaghahandaan na ni Della. Basta’t nakatitig si Jim sa kaniya na ang mga
mata’y nagpapahayag ng isang damdaming hindi mahulaan.
Maingat na bumaba si Della mula sa mesang kaniyang kinauupuan at
lumapit kay Jim. “Jim, mahal ko,” ang wika niya, “huwag mo sana akong masdan
nang paganiyan. Ipinaputol ko ang aking buhok at ipinagbili sapagkat hindi na
ako makatatagal pa hanggang sa isang Pasko kung hindi kita mabibigyan ng
isang aginaldo. Ito nama’y hahaba uli – huwag ka sanang magagalit na ha?
Talagang kinailangang gawin ko iyon. Malakas namang humaba ang aking
buhok. Hala, sabihin mong Maligayang Pasko, Jim at tayo’y magsaya. Hindi mo
nalalaman kung gaano kaganda ang aginaldong binili ko para sa iyo.”
“Pinutol mo ang iyong buhok?” ang tanong ni Jim na parang nahihirapang
magsalita.
“Ipinaputol ko at ipinagbili,” ang wika ni Della. “Hindi ba gusto mo rin ako
kahit na putol ang aking buhok?” Dinukot ni Jim ang isang balutan sa kaniyang
bulsa at inihagis sa mesa.
“Huwag ka sanang magkakamali tungkol sa akin, Della,” ang wika niya.
“Sa palagay ko’y walang makababawas sa aking pagkagusto sa aking giliw dahil
lamang sa buhok o sa pabango, o ano pa man. Datapwat kung bubuksan mo ang
pakete ay mauunawaan mo kung bakit ako nagkagayon noong bagong dating
ako.”
Ang balutan ay pinunit ng mapuputi at magagandang daliri. At isang
malakas na tili ng galak at pagkatapos ay – isang hagulgol na sinasabayan ng
pagdaloy ng masaganang luha.
Pagkat ang dala ni Jim para sa kaniya ay mga suklay – isang huwego ng
mga suklay na malaon nang inaasam-asam ni Della mula nang ang mga iyon ay
makita niya sa isang bintana ng tindahan sa Broadway. Idinaiti niya ang mga
yaon sa kaniyang dibdib, at sa wakas ay naitaas niya ang kaniyang paninging
hilam sa luha at winika, “Mabilis humaba ang buhok ko, Jim.”
At si Della’y lumuksong animo’y isang pusang napaso, at ang sabi, “Oh!
Oh!” Hindi pa nakikita ni Jim ang magandang aginaldo sa kaniya. Iniabot iyon
ni Della sabay pagbubukas ng kaniyang palad. Ang mahalagang metal ay kinang
na gaya ng apoy ng kaniyang kaluluwa.
“Hindi ba maganda, Jim? Hinalughog ko ang buong bayan para lamang
makita ko iyan. Pihong matitingnan mo na ngayon ang oras kahit makasandaang
beses maghapon. Akin na ang relos mo. Tingnan ko lamang kung gaano kaganda
kung maikabit na ang kadena.
Sa halip na ibigay ang hinihingi, si Jim ay napahiga sa sopa at iniunan
ang kaniyang ulo sa kaniyang mga palad at saka ngumiti.
“Della, itabi muna natin ang ating mga pang-aginaldo at itago natin ng
ilang araw. Sayang na gamitin agad ngayon ang mga iyon. Ang relos ay ipinagbili
ko para maibili ng mga suklay para sa iyo. Mabuti pa’y prituhin mo na ang
karne.”
----
Gaya ng alam na ninyo, ang mga mago ay mga taong marurunong –
napakarurunong – at sila ay nagdala ng mga alay sa sanggol sa sabsaban. Sila
ang may imbento ng pagbibigay ng mga aginaldo kung Pasko. Palibhasa’y
marurunong, pihong ang kanilang mga alay sa Sanggol ay may magagandang
kahulugan, marahil ay yaong maaaring ipakipagpalitan kung sakaling
magkakapareho. At dito’y pinag-inutan kong isalaysay sa inyo ang simpleng
kasaysayan ng dalawang taong nakatira sa isang abang tahanan, na buong
talinong nagsakripisyo para sa isa’t isa kahit na mawala ang lalong mahalagang
ari-ariang ipinagmamalaki ng kanilang tahanan.
Ngunit parang huling paalala sa marurunong ng ating kapanahunan,
dapat sabihin dito na sa lahat ng nagbigay ng aginaldo, ang dalawang ito ay
siyang pinakamarunong. Sa lahat ng nagbigay at tumanggap ng aginaldo, sila
ang pinakamarunong. Sila ang pinakamarunong sa lahat ng dako. Sila ang mga
Mago.
Naibigan mo ba ang binasang maikling kuwento? Tiyak na

nanghinayang ka sa kinalabasan ng mga pangyayari. Batid kong
nakaramdam ka ng pagkalungkot sa sinapit ng dalawang marurunong na
mago sa kuwento. Magkagayonman, nais kong ipagpatuloy mo ang pagsagot
sa kasunod na gawain para mas mapalalim pa ang iyong pag-unawa sa ating
aralin.
Panuto: Gumawa nang katulad na kahon sa sagutang papel at sipiin ang mga
pangungusap. Piliin sa loob ng parihaba ang kahulugan ng mga salitang nagamit sa
pangungusap. Itala sa loob ng kahon ang kasingkahulugan nang mga salitang may
salungguhit.
Si Della ay Humagulgol ako Siya’y humagibis

sumalagpak sa habang nanonood. na lumabas sa
narinig na balita. pintuan.
Hindi ako Halughugin mo Walang katinag-

nahihiyang ang lumang tinag sa
umalembong sa kabinet. pagkakatayo ang
kanya. bata.
Lumandi kulabo lumuklok halungkatin

Simbuyo panlalabo lagablab halukayin
Humarurot tangis tumulin malakas na iyak
Napaupo
Gawain 4: Pagsusuri sa Tauhan

Panuto: Sagutin ang mga kasunod na tanong sa inyong sagutang papel.
1. Ilarawan ang mga katangian ng dalawang tauhan sa kuwento. Paano nila
ipinamalas ang masidhing pagmamahal sa isa’t isa?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Ano ang suliranin ng mga tauhan sa akda? Makatuwiran ba ang kanilang
naging pagpapasya para malutas ang kanilang suliranin? Ipaliwanag.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. Ano ang makabuluhang kahulugan ng pagbibigayan ng regalo sa Pasko ang
ipinakita nina Jim at Della? Patunayan.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
4. Kung ikaw ang isa sa tauhan sa akda, maisasakripisyo mo ba ang
pinakamahalagang bagay sa iyo mapasaya mo lamang ang taong minamahal
mo? Bakit?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
5. Ano ang mahalagang mensahe/aral ang naipabatid sa iyo ng akda? Magtala
ng halimbawa kung paano mo ito isasabuhay.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
6. Mula sa mga diyalogo ng mga tauhan sa binasang akda, paano mo
mailalarawan ang katangian ng bawat isa?
_______________________________________________________________________________

Panuto: Sagutin ang mga kasunod na tanong sa inyong sagutang papel.
1. Sipiin ang ilang diyalogo sa akda na nagpakita ng masining na pagpapahayag.
Nakatulong ba ito sa pagiging masining ng akda? Patunayan.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Bakit pinamagatang Aginaldo ng mga Mago ang akda?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. Anong panahon kaya nangyari ang kuwento? Patunayan ang sagot sa
pagtukoy ng mga bahaging katatagpuan nito.
___________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
4. Anong uri ng tunggalian ang nilikha ng may-akda sa kuwento?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
5. Naging mapanghamon ba ang wakas ng kuwento? Patunayan.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Sa maikling kuwentong “Aginaldo ng mga Mago,” ipinamalas ng mga

tauhan ang pagsasakripisyo ng mga mahahalagang bagay alang-alang sa
ikasisiya ng taong pinakamamahal.
Gawain 6: Turo Mo! Gabay Ko!
Panuto: Batay sa mga pangyayari sa kuwento, ilahad ang mga mabubuting
katangian ng bawat isa at mga makatotohanang pangyayari na maari mong
maisabuhay.
Iginuhit ni: Ernesto F. Ramos Jr. Iginuhit ni: Ernesto F. Ramos Jr.
Binabati kitang muli sa lumalawak mong kaalaman at pag-unawa sa ating

aralin! Magpatuloy ka lang.
Basahin at unawain mo ang elemento ng maikling kuwento at ang pagbuo ng
mabuting katauhan ng isang karakter upang iyong matuklasan kung paano ito sa
kasiningan ng isang akda.
Suriin
Bakit mahalaga ang tauhan sa kuwento? Ang ganda at bisa ng isang akda ay nakasalalay sa
paglalarawan at pagbibigay- buhay sa mga karakter na nilikha ng manunulat.
Ang tauhan ay isang elemento ng maikling kuwento na nagbibigay buhay o nagpapagalaw sa
kuwento at gumaganap sa mga pangyayari.
Alam mo bang…
Maikling Kuwento ng Tauhan ang tawag sa isang uri ng kuwentong ang higit na binibigyang-
halaga o diin ay ang kilos o galaw, ang pananalita at pangungusap at kaisipan ng isang
tauhan.
➢ Naglalarawan ito ng iisang kakintalan sa taong inilalarawan o pinapaksa.
➢ Kumakatawan siya sa kabuoan ng kuwento sa pamamagitan ng anomang nangingibabaw
na idea o ng mga kabuluhan sa kuwento.
➢ Nangingibabaw rito ang isang masusing pag-aaral at paglalarawan sa tunay na pagkatao
ng tauhan sa katha.
➢ Maraming paraan ang ginagamit ng may-akda sa paglalarawan ng buong pagkatao ng
tauhan. Nasasalig ito sa kaniyang panloob na anyo – ang isipan, mithiin, damdamin at gayon
din sa kaniyang panlabas na anyo pagkilos at pananalita.
➢ Nakatutulong din sa pagpapalitan ng katauhan ang mga pag-uusap ng ibang tauhan sa
kuwento tungkol sa kaniya. Ngunit sa pamamagitan na rin ng tauhan nagkakaroon ng
pinakambisang paglalarawan ng katauhan at naipakikita ito sa kaniyang reaksyon o saloobin
sa isang tiyak na pangyayari.
Pagbuo ng Mabuting Katauhan ng Karakter

1. Umpisahan sa pagbuo ng isang payak na profayl – pangalan, edad,
kasarian at trabaho. Ang mga nabanggit ay makaaapekto sa iyong karakter.
a. Pisikal na Profayl – ito ang pisikal na katangian at kaanyuan
b. Sikolohikal na Profayl – tumutukoy ito sa kung paano siya mag-isip, ano
ang laman ng pag iisip, pandama, dumama at iba pa.
c. Sosyal na Profayl – ito ang katayuan niya sa lipunan: anong papel bilang
indibidwal ang ginagampanan niya sa lipunan.
2. Pumili ng isang magandang pangalan. Ang pangalan ay dapat ding
isaalang-alang dahil kailangang bumagay ang kanyang pangalan sa kanyang
personalidad.
3. Bumuo ng background ng karakter. Ano ang kanyang layunin sa paggawa
ng mga bagay-bagay. Ang kapaligiran at ang mga pangyayari ay nakatutulong
sa paghubog ng personalidad ng isang tao.
4. Gumawa ng isang mas maunlad na personalidad. Paano nakaaapekto
ang kanyang background sa kanyang personalidad? Nawalan ba siya ng
mahal sa buhay kaya may ganoon siyang pag-uugali?
5. Ilagay ang karakter sa isang banghay. Mag-isip ng simula at wakas ng
isang kuwento. Gumawa pa ng mas maraming karakter upang higit na
mahubog ang personaldad ng iyong karakter.
Mga Dapat Tandaan sa Pagsulat ng Maikling Kuwento

1. Mag-isip ng kawili-wili at kapana-panabik na pamagat ng kuwento.
2. Gawing kawili-wili ang mga unang pangungusap ng kuwento. Laging
magsimula sa aksiyon.
3. Linangin at paunlarin ang karakterisasyon. Isa-alang ang mga gabay sa
mabuting pagbuo ng katauhan ng karakter. Ipakilala silang 12on a12 sa iyong
kuwento sa pamamagitan ng pagbibigay ng mahahalagang detalye tungkol sa
kanila.
Pagbuo ng Mabuting Katauhan ng Karakter

1. Sumulat ng makabuluhang usapan / diyalogo. Bigyan ng sariling talata ang
bawat nagsasalita. Huwag nang ipaliwanag ang ilang detalye upang sa gayon
ay mahamon mo ang mambabasa na makapagbigay ng sariling hinuha sa
kuwento
2. Pumili ng angkop na pananaw.
3. Gumamit ng angkop na tagpuan at konteksto. Maglagay ng malinaw na
detalye sa tagpuan.
4. Isaayos ang banghay o mga pangyayari sa kuwento. Piliin ang eksenang tiyak
na magiging kapana-panabik sa mambabasa. Lumikha ng tunggalian at
tensiyon.
5. Linangin ang Krisis o Kasukdulan. Sikaping ang kasukdulan ay magaganap
sa tamang sandali.
6. Humanap ng kalutasan sa suliranin at gawing kawili-wili rin ang wakas.
Nasundan mo ba ang mga elemento at mga dapat tandaan sa pagsulat ng

isang maikling kuwento? Kung oo, mahusay ka. Napuno na ng impormasyon ang
iyong kaisipan. Upang mailapat ang napag-aralan mo, isagawa mo na ang kasunod
na gawain.
Gawain 7: Diyalogo Ko… Suriin Mo Ito…

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang naging usapan ni Jim at Della.
Batay sa kanilang diyalogo suriin ang kasiningan ng akda. Gayahin ang
grapikong representasyon sa sagutang papel.
“Hindi ba maganda, Jim? Hinalughog ko ang buong bayan para lamang

makita ko iyan. Pihong matitingnan mo na ngayon ang oras kahit makasandaang
beses maghapon. Akin na ang relos mo. Tingnan ko lamang kung gaano kaganda
kung maikabit na ang kadena.
Sa halip na ibigay ang hinihingi, si Jim ay napahiga sa sopa at iniunan ang
kaniyang ulo sa kaniyang mga palad at saka ngumiti.
“Della, itabi muna natin ang ating mga pang-aginaldo at itago natin ng ilang
araw. Sayang na gamitin agad ngayon ang mga iyon. Ang relos ay ipinagbili ko
para maibili ng mga suklay para sa iyo. Mabuti pa’y prituhin mo na ang karne.”
Suriin ang ugali, Ano ang bisang taglay
kilos, paraan ng ng Maikling Kuwento.
pagsasalita at (Damdamin, Kaisipan
kagandahang asal ng at Kaasalan)
tauhan
Tungkulin na Kaugnayan nito sa

ginampanan ng mga
kamalayang
tauhan
panlipunan
Pagyamanin
Alam mo bang…
Paghihinuha (interferencing)
➢ Ang tawag sa pahayag ng mga inaakalang mangyayari batay sa
sitwasyon o kondisyon.
➢ Ito’y ang pag-intindi ng mga bagay mula sa pahiwatig o mga ebidensya/
clue nito. Halimbawa sa isang kuwento o napanood, aalamin mo ang
wakas ayon sa mga pangyayari. Sa tulong din ng pag-unawa sa
pamagat ng kuwento o napanood magkakaroon ng hinuha batay sa
iyong sariling karanasan, sa mga nangyayari sa paligid at sa mga
ebidensya na nakalap. Halimbawa: Ang Kuwintas mula sa kanyang
pamagat makapagbibigay ka na ng iyong hinuha sa paksa o tema ng
babasahin o panonooring video.
➢ Maaari rin makatulong sa paghihinuha ang dating kaalaman,
katangian o anyo ng materyal at iba pang elemento.
➢ Mahalaga ang pagkakaroon ng malawak na talasalitaan, kakayahang
magpakahulugan sa mga pahayag at katalasan ng isip sa mga
pahiwatig.
➢ Kung ang bawat pahiwatig at implikasyong ibinigay ay uunawaing mabuti at
buhat dito ay makakayanang bumuo ng isang makabuluhang hinuha, ganap
ang naging pag-unawa niya sa nabasa.
➢ Sa hinuhang ito, makabubuo ng prediksyon o paghuhula.
➢ Sa pagbuo ng hinuha maaring gamitin ang mga pantulong na gawain
sa paghihinuha tulad ng mga sumusunod:
1. Paghihinuha sa pansuportang detalye

2. Paghihinuha sa pangunahing ideya
3. Paghihinuha sa pagkakasunod-sunod
4. Paghihinuha sa paghahambing
5. Paghihinuha sa sanhi at bunga
6. Paghihinuha sa katangian ng tauhan
7. Paghihinuha sa kalalabasan
Mga halimbawa ng mga salita o pahayag sa paghihihuha:

baka, tila, wari, marahil, siguro, yata, sa/ang tingin ko ay, hindi malayo, sa
palagay ko, sa aking sapantaha at iba pa
Mga Halimbawang Pangungusap:

Baka magbago ang isip niya kapag nabasa niyang muli ang panukala.
Sa pagdami ngayon ng kaso ng COVID-19, tila magtatagal pa ang ECQ.
Marahil totoo ang kanyang sinasabi tungkol sa Anti-Terrorism Bill.
Sa wari ko’y isang malaking pagkakamali kung hindi tayo susunod sa batas.
Siguro may bagyong darating dahil makulimlim ang kalangitan.
Hindi na yata, magbabalik pa sa normal ang lahat dahil sa pandemya.
Ang tingin ko ay tama lang ang kanyang desisyong magbagong-buhay.
Hindi malayong maging matagumpay si Juan dahil sa kanyang pagsisikap.
Sa palagay ko, kailangan nating magtulungan upang labanan ang sakit ng lipunan.
Ang pagbibigay hinuha ay maaaring maging positibo o negatibo. Kaya’t

kailangang maging maingat sa pagpapahayag upang hindi makasakit sa
damdamin ng kapwa.
Sa bahaging ito, babasahin at uunawain mo ang akda at pagsikapan mong

sagutin ang mga kasunod na katanungan.
Maligayang Pasko
ni Eros S. Atalia
Pinatay na niya ang sauce. Luto na rin ang noodles ng spaghetti. Sinilip
niya ang oven. Paluto na ang lechon de leche. Nagniningning sa mantika ang
hamon, hotdog at bacon. Nasa gitna na ng mesa ang mansanas, ubas, kahel at
peras. Hiwa na rin ang keso de bola. Timplado na rin ang juice. Inilagay na niya
sa mesa ang morcon, lechon manok, embutido, paella at pinasingaw na sugpo.
Naglagay siya ng tatlong pinggan, baso, kutsara at tinidor sa mesa. Pati na rin
ang napkin.
Maya-maya, bitbit na niya ang isang supot. Sa loob nito ay may ilang
nakabalot na ulam. Lumabas na siya ng bahay. Tinahak na niya ang
nagniningning na lansangan. Habang naglalakad, sinilip niya ang laman ng
supot. May apat na balot. Hindi niya maaninag kung ano-ano ang laman ng mga
ito. Pero tamang-tama sa anim niyang anak at sa kanilang mag-asawa ang bitbit
na pabaong Noche Buena.
Bukas, araw ng Pasko, maaga siyang babalik upang maghugas ng
pinagkainan.
-Halaw Mula sa Wag Lang Di Makaraos (Atalia, 2011)
Gawain 8: Hinuha Ko!
Panuto: Mula sa nabasang akda, bumuo ng limang hinuha sa mga pangyayaring
naganap o nabanggit gamit ang mga pahayag sa paghihinuha. Isulat ang sagot sa
sagutang papel.
1. __________________________________________________________________________
2. __________________________________________________________________________
3. __________________________________________________________________________
4. __________________________________________________________________________
5. __________________________________________________________________________
Gawain 9: Napanood Ko! Hinuha Ko!

Panuto: Manood ng isang napapanahong balita o isyu na may kaugnayan sa mga
isyung pandaigdig. Gamitin ang mga pahayag sa paghihinuha. Gayahin ang pormat
sa sagutang papel.
NAPAPANAHONG
ISYU
___________________
___________________
Isaisip
Gawain 10: Repleksiyon Ko

Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na tanong at pahayag sa iyong sagutang papel.
Gumamit ng mga pahayag sa paghihinuha sa pagpapaliwanag.
1. Anong mahalagang ari-arian ang handa mong isakripisyo para sa kaligayahan

ng taong minamahal mo? Bakit?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Balikan ang mga pangyayaring isinalaysay sa akda. Tukuyin ang mga
makatotohanan at di-makatotohanang pangyayaring binanggit at magbigay
ng reaksiyon mo tungkol dito.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. Paano mo isasabuhay ang mahalagang kaisipan na naipabatid sa iyo ng
akda?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
4. Ano-ano ang mga makatotohanan at di-makatotohanang pangyayari ang
nabanggit sa akda na masasalamin sa kasalukuyan? Magbigay ng reaksiyon
dito.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Isagawa
Maganda ang ipinakita mong kahusayan. Ngayon naman ay ating tayahin ang
iyong natutuhan sa araling ito. Kayang-kaya mong isagawa ang gawaing ito.
Gawain 11: GRASPS

Panuto: Panoorin ang COVID 19 PH: Pagtutulungan Para sa Frontliners sa link na
ito https://www.youtube.com/watch?v=VjXktfCbLP0 na isang napapanahong isyu
at tukuyin ang mga pakikipag-ugnayang pandaigdig. Para sa walang internet gamitin
ang mga napanood o napakinggang mga balita sa telebisyon at radio tungkol sa
COVID-19 na may kaugnayan sa pagbibigayan o pagtutulungan.
Ikaw ay susulat ng isang maikling kuwento tungkol sa iyong sariling

karanasan na may kaugnayan sa napanood o napakinggan na
Goal napapanahong isyung pandaigdig. Gumamit ng mga pahayag sa
paghihinuha. Isalaysay nang masining at may damdamin ang
isinulat na maikling kuwento.
Role Ikaw ay magiging manunulat / mananalaysay.
Ipagpalagay na ikaw ay lalahok sa isang patimpalak ng pagsulat ng
Situation
salaysay na may paksang tungkol sa pagbibigayan ng aginaldo.
Product Salaysay tungkol sa sariling karanasan sa pagbibigay ng aginaldo.
A. Naaayon sa paksa………...………………………….….…… 40 puntos
B. Mahusay na nilalaman……....…….…………………...….. 20 puntos
C. Mabisang paggamit ng paghihinuha…………………...…..20 puntos
Standards
D. Mensahe sa mambabasa.….....………………..…………….10 puntos
E. Masining at may damdamin na pagsasalaysay………….10 puntos
Kabuoan.……….…..………………………..…...............….100 puntos
Tayahin
Mahusay! Ako ay humahanga sa labis mong dedikasyon upang matapos ang

modyul na ito. Ngayon ay nasa huling bahagi na tayo ng modyul na ito. Ito ay isang
maikling pagsusulit lamang upang mataya ang iyong mga natutuhan hinggil sa mga
paksa o araling tinalakay sa modyul na ito.
A. Basahin at unawaing mabuti ang naging usapan ng mga tauhan sa

akdang “Ang Kalupi”. Batay sa kanilang diyalogo suriin ang kasiningan ng
akda. Gayahin ang grapikong representasyon sa sagutang papel.
“Pasensiya na kayo, Ale’ ang sabi ng bata. Hawak nito ang isang maliit na bangkos.
Tigbebente. “Hindi ko ho sinasadya. Nagmamadali ho ako, e.”
“Pasensiya!” sabi ni Aling Marta. “Kung lahat ng kawalang-ingat mo’y
pagpapasensiyahan nang pagpapasensiyahan ay makakapatay ka ng tao.”
Nawawala ho ang aking pitaka,” wala sa loob na sagot ni Aling Marta. Magkaano
ho naman ang laman?” ang tanong ng babae. “Nakita rin kita!” ang sabi niyang
humihingal. “Ikaw ang dumukot sa pitaka ko, ano? Huwag kang magkakaila!”
“Ano hong pitaka?” Ang sabi ni Andres. Wala ho akong kinukuha sa inyong pitaka.
“Anong wala!” pasinghal na sabi ni Aling Marta. “Ikaw nga ang dumudukot ng
pitaka ko at wala nang iba. Kunwari ka pa’y binangga mo ‘ko, ano ha? Magaling,
magaling ang sistema ninyong iyan. Kikita nga kayo rito sa palengke!” “Nasiguro
ko hong siya dahil sa nang ako’y kanyang banggain, e, naramdaman ko ang
kanyang kamay sa aking bulsa,” patapos niyang pagsusumbong. “Hindi ko lang
ho napansin kaagad pagkat ako’y nagmamadali.” “Wala ho akong dinukot na
maski ano sa kanya,” sisiguk-sigok na sagot ng bata. “Maski kapkapan ninyo ‘ko
nang kapkapan e wala kayong makukuha sa akin. Hindi ho ako mandurukot.
(Halaw mula sa: “Ang Kalupi”)
Andres Aling Martha

Kilos: Kilos:
Gawi at pananalita: Gawi at pananalita:
Katangian: Katangian:
ANGANG
KALUPI
KALUPI
Bisa ng akda: Diyalogo:
Lipunan:
Kasiningan nito
Sarili:
B. Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang mga sumusunod na katanungan.
Isulat sa sagutang papel ang titik ng tamang sagot.
1. Ano ang suliranin ni Della sa kuwentong Aginaldo ng mga Mago?
A. Ang handa nila sa pasko.
B. Ibibigay na regalo sa asawa niyang si Jim.
C. Bibilhin na palamuti sa kanilang bahay sa pasko.
D. Ang kanilang ibibigay na regalo sa kanilang anak.
2. Bakit nabigla si Jim nang makita niya ang buhok ni Della?

A. Dahil ayaw niyang magpagupit si Della.
B. Binilhan niya ng suklay si Della bilang regalo.
C. Hindi akma kay Della ang kanyang bagong gupit.
D. Dahil gusto niya si Della kung mahaba ang kanyang buhok.
3. Ano ang damdamin ang nakapaloob sa diyalogo na ito, “Huwag mo sana akong
masdan nang ganyan, ipinaputol ko ang aking buhok at ipinagbili sapagkat
hindi na ako makatatagal pa hanggang sa isang pasko kung hindi kita
mabibigyan ng aginaldo”.
A. Pag-aalala B. Pagtataka C. Pagkainis D. Pagtatampo
4. Kanino inihalintulad ang mag-asawang Jim at Della?

A. Tatlong Hari B. Santa Claus C. Hesus D. mga bata
5. Sino ang ama ng maikling kuwento sa buong daigdig?

A. Edgar Allan Poe B. Deogracias Rosario
C. Severino Reyes D. Aesop
6. Alin sa mga sumusunod ang HINDI kabilang sa mga panuntunan sa pagbuo

ng mabuting karakter?
A. Umpisahan sa pagbuo ng isang payak na profayl.
B. Ilagay ang karakter sa isang banghay.
C. Gumamit ng mga tayutay sa paglalarawan.
D. Gumawa ng isang mas maunlad na personalidad.
7. Isang proseso ng pagpapahiwatig o pagpapahayag batay sa sariling kaalaman.

A. Pagpapaliwanag B. Paghihinuha
C. Pagtatanong D. Pagsasalaysay
8. Batay sa mga nabasang akda ano ang mensaheng naipabatid sa iyo?

A. Ang pasko ay tungkol sa regalo
B. Dapat magbigay ng aginaldo tuwing pasko
C. Hindi lang sa mga bata ang pagdiriwang ng pasko
D. Hindi mahalaga ang material na bagay mapasaya mo lang ang taong
mahalaga at nagmamahal sa iyo.
9. Bakit ibinenta ni Della ang kanyang buhok?

A. Para makabili ng aginaldo para kay Jim
B. Ibibili ng handa para sa pasko
C. Mamasyal sila ng kanyang asawa
D. Bibili ng mga gamit sa kanilang bahay
10. Anong mahalagang yaman ang naipagbili ni Jim para makabili ng aginaldo
para kay Della?
A. Mamahalin suklay B. Relos
C. Buhok D. Kadena para sa relos
C. Panuto: Itala ang mga salitang magkakatulad o magkakaugnay ng kahulugan.
Pag-iyak pumanhik hilakbot umakyat

Ginugol kinuyom hikbi inilaan
Nakatikom sa palad takot
Muling pagbati sa’yo mahal na mag-aaral. Marami

ka na namang nalamang impormasyon tungkol sa
maikling kuwento mula sa USA (Panitikang
Kanluranin) at paghihinuha. Nawa’y manatili sa
iyong isipan ang mga aral na ito. Ngayon, ihanda
mo ang iyong sarili sa panibago na naming aralin
– Modyul 5 (Nobela mula sa Cuba).
CO_Q2_Filipino10_Module 4 20
PAUNANG PAGTATAYA
A. B.
1. C 1. Alindog- Kagandahan 6. Kaligayahan- Kasiyahan
2. C 2. Nakaisang-dibdib- 7. Magara- Magarbo
3. C Napangasawa 8. Karukhaan- Kahirapan
3. Lumbay-kalungkutan 9. Pagmamasid-
4. D
4. Pinaglulunggatian- Kainggitan Pagsisiyasat
5. D 5. Tanyag- Kilala 10. Panghihinayang-
Pagsisisi
ARALIN 1 (Panitikan: Aginaldo ng mga Mago)
BALIKAN
Gawain 1: Sigaw ng Puso Ko!
Gawain 2: Ipahayag Mo, Karanasan Mo! Iba-iba ang sagot.
Iba-iba ang sagot.
TUKLASIN
Sumalagmak (napaupo)
Humagulgol (malakas na iyak, tangis)
Humagibis (tumulin, humarurot)
Umalembong (lumandi)
Halughugin (halungkatin, halukayin)
Walang katinag-tinag (lumuklok)
Gawain 4: Pagsusuri sa Tauhan Iba-iba ang sagot.
Gawain 5: Pagsusuri sa Akda Iba-iba ang sagot.
SURIIN
Gawain 6: Turo Mo! Gabay Ko!
Gawain 7: Diyalogo Ko… Suriin Mo Ito… Iba-iba ang sagot.
Iba-iba ang sagot.
PAGYAMANIN
Gawain 8: Hinuha Ko! Iba- iba ang sagot
Gawain 9: Napanood Ko! Hinuha Ko!
ISAISIP Iba-iba ang sagot.
Gawain 10: Repleksiyon Ko
Iba-iba ang sagot.
ISAGAWA
Iba-iba ang sagot.
Gawain 11: GRASPS
A. Iba-iba ang sagot C.
B. Hilakbot- Takot
1. B
6. C Pag-iyak- Hikbi
2. B
7. B Ginugol- Inilaan
Pumanhik- Umakyat
3. A
8.
Kinuyom- Nakatikom sa
D palad
4. A 9.
A
5. A
10.B
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian
Vilma C. Ambat., et.al Filipino 10 Modyul para sa Mag-aaral, Panitikang Pandaigdig
(Pasig City: Vibal Group, Inc. 2015), 216-224.
Diana Gracia L. Lacano, Maida L. Ipong at Jean L. Royo, Parola 10. Valenzuela City:
JO-ES Publishing House, Inc. 2015, 20-21.
The Gift of Magi. Nahango noong Hunyo 11, 2020 mula sa

https://en.m.wikipedia.org/wiki/The_Gift_of_the_Magi#:~:texr=%22The%20Gift%2
0the%20Magi%22%20is%20short%20story%20by,other%20with20%very%20little%
20money.
Maikling Kuwento. Nahango noong Hunyo 11, 2020 mula sa

https://slideshare.net/mobile/closet101mirasol/makling-kuwento-64601944.
Elemento ng Maikling Kuwento. Nahango noong Hunyo 11, 2020 mula sa

https://philnews.ph/2019/07/19/elemento-ng-maikling-kwento-8-elemento-
kahulugan/.
Paghihinuha at paghuhula. Nahango noong Hunyo 11, 2020 mula sa

https://prezi.com/bfsp3339nnqr/paghihinuha-at-paghuhula-sa-kalalabasan-ng-
pangyayari.
Mga Pahayag sa Paghihinuha. Nahango noong Hunyo 11, 2020 mula sa

https://www.youtube.com/watch?v=btdBtBNoJt0&t=181s
COVID 19 PH: Pagtutulungan Para sa Frontliners. Nahango noong Hunyo 11, 2020
mula sa https://www.youtube.com/watch?v=VjXktfCbLP0
Aginaldo ng Mga Mago. Nahango noong Hunyo 11, 2020

http://www.youtube.com/watch?v=4dU3kGA2Bjs.
Eros S. Atalia, Filipino 10 Modyul para sa Mag-aaral, Panitikang Pandaigdig (Pasig

City: Vibal Group, Inc. 2015), 143
Ang Kalupi. Nahango noong Nobyembre 05, 2020

http://siningngfilipino.blogspot.com/2013/07/ang-kalupi-maikling-kuwento.html

Telefax: (632) 8634-1072; 8634-1054; 8631-4985

10
Filipino
Tula mula sa England,
United Kingdom
(Panitikang Kanluran)
CO_Q2_Filipino10_Module 3
Ikalawang Markahan–Modyul 3: Tula mula sa England, United Kingdom (Panitikan
Kanluranin)
Unang Edisyon, 2020
Isinasaad sa Batas Republika 8293, seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
ang pahintulot sa paggamit ng mga materyal. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga
may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay


Manunulat: Josephine D. Halog

Editha T. Giron, Eric Carino, Joselito Daguison

Alejo R. De Sesto

Telefax: (072) 682-2324; (072) 607-8137
10
Filipino
Tula mula sa England,
United Kingdom
Paunang Salita

kanilang tahanan.
mag-aaral ukol sa inihandang aralin. Ito ang magsasabi kung kailangan niya ng
ibayong tulong mula sa tagapagdaloy o sa guro. Mayroon ding pagsusulit sa bawat
pagtatapos ng aralin upang masukat naman ang natutuhan. May Gabay sa
Pagwawasto upang makita kung tama o mali ang mga sagot sa bawat gawain at
pagsusulit. Inaasahan naming magiging matapat ang bawat isa sa paggamit nito.
anomang bahagi ng modyul. Gumamit lamang ng hiwalay na papel sa pagsagot sa
mga pagsasanay.
SLM na ito.
ii
Alamin
Mapagpalang araw mahal kong mag-aaral! Muli ipagpatuloy natin ang ating
pag-aaral. Nawa’y maging matiyaga ka sa mga kasunod na aralin dahil ito ay tiyak
na kasiya-siya para sa iyo.
Ang Modyul 3 ay tumatalakay sa panitikan tungkol sa tula mula sa England,
United Kingdom. Ang England ay isa sa mga kahariang bumubuo sa bansang United
Kingdom kabilang ang Scotland, Northern Ireland, at Wales. Ilan sa mga naging
kontribusyon ng bansang ito sa buong daigdig ay ang wikang Ingles (English),
Anglican Church, at English Law – ang basehan para sa common law legal systems
ng maraming bansa sa buong mundo.
Sa larangan ng panitikan, hitik din sila sa mga kilalang manunulat sa iba’t
ibang genre ng panitikang lumaganap sa Europe, America at maging sa buong
mundo.
Sa araling ito, inaasahang maipamamalas mo ang iyong pag-unawa at
pagpapahalaga sa tulang pinamagatang “Ang Aking Pag-ibig” na hango mula sa “How
Do I Love Thee – Sonnet XLIII ni Elizabeth Barret Browning na isinalin sa Filipino ni
Alfonso O. Santiago. Matutunghayan dito ang wagas at walang kamatayang pag-ibig
ng isang babae sa kaniyang sinisinta.
Bahagi rin ng aralin ang pagtalalakay at paggamit sa mga uri ng tayutay
upang pukawin ang damdamin mo bilang mambabasa at kung gaano kabisa ang
paggamit nito sa pagpapalutang ng kariktan ng tula.

sumusunod:
Mga Pinakamahahalagang Kasanayang Pampagkatuto (MELC)
1. Naibibigay ang puna sa estilo ng nabasa o napakinggang tula. (F10PN-IIc-d-70)
2. Nasusuri ang iba’t ibang elemento ng tula. (F10PB-IIc-d-72);
3. Naibibigay ang kahulugan ng matatalinghagang pananalita na ginamit sa
tula. (F10PT-IIc-d-70);
4. Naisusulat ang sariling tula na may hawig sa paksa ng tulang tinalakay.
(F10PU-IIc-d-72); at
5. Nagagamit ang matatalinghagang pananalita sa pagsulat ng tula. (F10WG-
IIc-d-65).
Nasasabik ka na ba? Tara na’t maglakbay na tayo sa Kultura ng England sa

tulong ng kanilang tula.
Subukin
Bago tunghayan ang kariktan ng tula mula sa England, United Kingdom,

magkakaroon muna tayo ng paunang pagtataya. Sikapin mong sagutin ang mga
kasunod na mga aytem para mataya kung ano ang mga dapat mo pang malaman sa
susunod na pag-aaral.
A. Panuto: Basahin at unawain mo ang bahagi ng tula pagkatapos sagutin ang mga
sumusunod na katanungan. Isulat sa sagutang papel ang letra ng tamang sagot.
Ang laki ng naging kapalit

Sa binalewala kong pakikisama Mo
Nasugapa lalo ang buhay ko,
nasira pati ang ulo ko
sa kamalasan, sa problema
naging demonyo ako,
kaaway ng lahat-
ng bahay, ng gobyerno, ng simbahan.
Ayoko na!
Hindi na kaya
Ng Aking konsensiya
Ang hirap palang wala ka!
Halaw sa tulang “Sandalangin”
_____ 1. Ano ang paksa ng buong saknong?

A. pagkakaisa B. pagpapakumbaba
C. pagsisisi D. pagmamalasakit
_____ 2. Ang tono o damdaming nakapaloob sa tula.

A. pagkalungkot B. pagkatuwa
C. pagkainis D. pagkagalit
______ 3. Sino ang persona ang kinakausap o pinatutungkulan ng tula?

A. magulang B. bayan
C. asawa D. Diyos
_____ 4. Anong uri ng tayutay ang “nasira pati ang ulo ko sa kamalasan, naging
demonyo ako.”?
A. simile B. metapora C. hyperbole D. pagtata
______ 5. Sa pagsulat ng tula, kailangang sundin ang katangian at paraan
maliban sa _______.
A. magmasid sa paligid
B. siksik at umaapaw sa mensahe ang tula
C. pagiging orihinal ng akdang isusulat
D. iwasan ang paggamit ng mga tayutay
B. Panuto: Basahing mabuti ang mga bahagi ng tula pagkatapos tukuyin kung
anong elemento ang nangibabaw rito. Isulat ang sagot sa sagutang papel.
Isang araw ang ina ko’y nakita kong namamanglaw

Naglilinis ng marumi’t mga lumang kasangkapan.
Sa pilak ng kaniyang buhok na hibla na katandaan
Nabakas ko ang maraming taon niyang kahirapan
Nakita ko ang ina ko’y tila baga nalulumbay
At ang sabi “itong piyano sa iyo ko ibibigay,
Ang kubyertos nating pilak ay kay Itang maiiwan,
Mga silya’t aparador ay kay Tikong nababagay
Sa ganyan ko hinahati itong ating munting yaman.”
Halaw sa tulang “Ang Pamana”
_____ 1. Ano ang persona ng nagsasalita sa tula?

A. isang anak na masipag B. isang anak na mabait
C. isang anak na taksil D. isang anak na may pakialam
_____ 2. “Na/ki/ta ko ang i/na ko’y ti/la ba/ga na/lu/lum/bay ”Anong

elemento ang nangibabaw sa taludtod na ito?
A. persona B. imahe
C. musikalidad D. wika
_____ 3.” Isang araw ang ina ko’y nakita kong namamanglaw
Naglilinis ng marumi’t mga lumang kasangkapan.
Sa pilak ng kaniyang buhok na hibla na katandaan”
Anong elemento ang kapansin-pansin sa bahaging ito ng tula?
A. persona B. imahe
C. musikalidad D. wika
_____ 4. Anong kaisipan o damdamin ang ipinahihiwatig ng tula?

A. pagdurusa B. pag-ibig
C. panghihiyang D. pag-asa
_____ 5. Batay sa mga pahiwatig, anong uri ito ng tula?

A. soneto B. elehiya C. pastoral D. dalit
C. Panuto: Suriin ang mga pahayag kung Simile, Metapora, Personipikasyon,

Hyperbole o Apostrophe ang tayutay na ginamit. Isulat ang sagot sa
sagutang papel.
_____ 1. “Si Goerge ay Adonis sa kakisigan.”
_____ 2. “Buhos na ulan, aking mundo’y lunuring tuluyan.”
_____ 3. “Bumaha ng dugo sa lansangan matapos ang demonstrasyon ng mga
aktibista.”
_____ 4. “Kasinlaya ito ng mga lalaking dahil sa katwira’y hindi paaapi,
kasingwagas ito ng mga bayaning marunong umingos sa mga papuri.”
_____ 5. “Binabati ako ng haring araw sa paggising ko sa umaga.”
Mahusay! Naisakatuparan mo ang paunang pagtataya. Kung mababa man ang

iyong iskor, huwag mabahala sapagkat paunang pagtataya lamang ito. Ipagpatuloy
lamang ang aralin at tiyak ang marka mo’y tataas din.
Tula mula England, United
Aralin Kingdom
1 Panitikan: Ang Aking Pag-ibig
Wika at Gramatika:
Matatalinghagang Pananalita
Balikan
Sa nakaraang modyul, nalaman mo ang katuturan ng dula maging ang

mga salitang nagpapahayag ng damdamin o emosyon. Nabatid mo na ang dula ay
may layuning magtanghal sa entablado. Ngayon, bilang pagbabalik-tanaw sa
kasanayan sa nakaraang modyul, inaasahang isasagawa mo ang gawain gamit ang
konsepto ng paggamit ng mga salitang nagpapahayag ng damdamin. Handa ka na
ba? Kung handa na, hali ka na’t magsimula na.
Gawain 1: Awitin Natin!

Panuto: Pakinggang mabuti ang awiting “Ang Awit ni Lira” ni Jennylyn Mercado /
Mikee Quintos sa https://www.youtube.com/watch?v=JNkaLW9M6Rw o kaya’y
basahin ang liriko nito sa kahon.
Ang Awit ni Lira

ni Jennylyn Mercado / Mikee Quintos
Nais kong liparin ang himpapawid Sa pangarap lang makakamtam

At maabot ang ulap sa langit ang inaasam
Nais kong marating ang asul na dagat Sa pangarap lang malalasap
At langoyin ang kanyang rikit ang saya nitong aking buhay
Nais kong mahiga sa kanlungan ni ina Sa pangarap lang naghihintay

At lasapin ang kaniyang mga haplos Sa pangarap aking mahal
Nais kong marating ang paraiso Doon akoy maghihintay
Upang doon ay mamahinga aking mahal
Itong pagod kong puso
Matapos mong mapakinggan o mabasa ang awitin, sagutin ang sumusunod na

tanong sa iyong sagutang papel.
1. Tungkol saan ang awit na iyong nabasa o napakinggan?

________________________________________________________________________
2. Batay sa iyong napakinggan/nabasa, ilan ang bilang ng pantig sa bawat

taludtod?
_____________________________________________________________________
3. Ilahad ang mga damdaming nangibabaw sa nasabing awitin gamit ang mga
salitang nagpapahayag ng damdamin. Gayahin sa iyong sagutang papel ang
pormat sa ibaba.
Damdamin
4. Anong kongklusyon ang nabuo sa iyong imahinasyon matapos mong

napakinggan ang nasabing awit?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Mahusay! Matagumpay mong naisagawa ang unang gawain. Tiyak na
naantig ka sa mensaheng dala ng awit sapagkat punong-puno ito ng damdamin.
Napatingkad pa nito ang kariktan ng awitin nang ito’y lapatan ng himig at
instrumento.
Alam mo bang may mga tulang sadyang nilalapatan din ng himig upang ito’y
awitin? Ito’y mga tulang punong-puno ng damdaming matutunghayan mo sa kasunod
na pahina. Magpatuloy ka lang para madagdagan ang iyong kaalaman.
Tuklasin
Narito ang isang tula mula sa England, United Kingdom. Basahin at unawain
mong mabuti upang matuklasan ang mensaheng nais nitong ipahatid.
Matutunghayan mo ang wagas na pag-ibig na gustong palabasin ng tula. Ang tulang
ito ay halaw sa tula ni Elizabeth Barret Browning na “How Do I Love Thee – Sonnet
43 na isinalin sa Filipino ni Alfonso O. Santiago.
Ang Aking Pag-ibig

(How Do I Love Thee – Sonnet XLIII)
ni Elizabeth Baret Browning
(Isinalin sa Filipino ni Alfonso O. Santiago)
Ibig mong mabatid, ibig mong malaman

Kung paano kita pinakamamahal?
Tuturan kong lahat ang mga paraan,
Iisa-isahin, ikaw ang bumilang.
Iniibig kita nang buong taimtim,

Sa tayog at saklaw ay walang kahambing,
Lipad ng kaluluwang ibig na marating
Ang dulo ng hindi maubos-isipin.
Yaring pag-ibig ko’y katugon, kabagay

ng kailangan mong kaliit-liitan,
Laging nakahandang pag-utos-utusan,
Maging sa liwanag, maging sa karimlan.
Kasinlaya ito ng mga lalaking

Dahil sa katwira’y hindi paaapi,
Kasingwagas ito ng mga bayaning
Marunong umingos sa mga papuri.
Pag-ibig ko’y isang matinding damdamin,

Tulad ng lumbay kong di makayang bathin
Noong ako’y isang musmos pa sa turing
na ang pananalig ay di masusupil.
Yaring pag-ibig ko, ang nakababagay

Ay ang pag-ibig ko sa maraming banal,
na nang mangawala ay parang nanamlay
Sa pagkabigo ko at panghihinayang.
Yaring pag-ibig ko ay siyang lahat na,

Ngiti, luha, buhay at aking hininga!
At kung sa Diyos naman na ipagtalaga
Malibing ma’y lalong iibigin kita Iginuhit ni: Ernesto F. Ramos Jr.
Ang binasa mong tula ay isang halimbawa ng Tulang Soneto. Ito ay isang uri
ng tulang nagmula sa Italya na may labing-apat na taludtod at sampung pantig sa
bawat taludtod. May tiyak na sukat at tugma na kinakailangang isaalang-alang ng
mga manunulat. Sa madaling sabi, ito ay tula hinggil sa damdamin.
Mahusay, binabati kita! Upang lubos mo pang maintindihan ang akdang

binasa, makatutulong sa iyo ang pagsagot sa mga mahahalagang katanungan. Alam
kong kayang-kaya mong sagutin ang mga ito dahil may malalim pang-unawa sa
binasa.

Panuto: Piliin sa Kolum B ang kahulugan ng matatalinghagang pananalitang ginamit
ng tula sa Kolum A. Isulat ang letra ng tamang sagot sa sagutang papel.
KOLUM A KOLUM B
_____ 1. Lipad ng kaluluwang ibig na marating A. handang mahalin anoman
Ang dulo ng hindi maubos-isipin ang mangyari
_____ 2. Kasinlaya ito ng mga lalaking B. masidhing pagmamahal
Dahil sa katwira’y hindi paaapi C. tunay na pag-ibig
_____ 3. Kasingwagas ito ng mga bayaning D. pag-ibig hanggang wakas
Marunong umingos sa mga papuri E. ang pag-ibig ay buhay
_____ 4. Yaring pag-ibig ko ay siyang lahat na
Ngiti, luha buhay at aking hininga!
_____ 5. At kung sa Diyos naman na ipagtalaga
Malibing ma’y lalong iibigin kita
Gawain 3: Pag-unawa sa Akda

Panuto: Sagutin ang sumusunod na tanong. Isulat ang sagot sa hiwalay na papel.
1. Ano ang pag-ibig na tinutukoy ng makata sa tula?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Batay sa tula, ano ang magiging bunga ng pagkakaroon ng tunay na pag-ibig?

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. Aling bahagi ng tula ang nagpalutang ng ganda at kariktan nito?

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
4. Paano naipamalas ng may-akda ang masidhing pagmamahal?

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
5. Paano nakatulong ang paggamit ng mga matatalinghagang salita upang

mapalutang ng may-akda sa mga mambabasa ang mensahe?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Gawain 4: Sagutin Mo!
Panuto: Batay sa binasa mong tula na pinamagatang “Ang Aking Pag-ibig”, isulat sa
nakalaang talahanayan ang mapili mong limang matatalingahagang pananalita na
ginamit dito. Pagkatapos, tukuyin ang kahulugan nito. Ilagay sa inyong sagutang
papel.
Matalinghagang pananalita Pagpapakahulugan
Suriin
Basahin at unawain mo ang kaalaman ukol sa tula bilang isang akdang

pampanitikang nagpapagana sa ating malikhaing guniguni. Inaasahan kong
masasagot mo ang pokus na tanong na – mabisa bang paraan ang tula sa
paglalarawan ng karanasan at damdamin ng bansang kanluranin gamit ang mga
tayutay?
Alam mo bang…
Tula ang tawag sa isang akdang pampanitikang may matatalinghagang
pagpapahayag ng isipan at damdamin. Mababasa sa mga tula ang mga kaisipang
naglalarawan ng kagandahan, kariktan, at kadakilaan.
➢ Maitutulad sa isang awit ang tula. Nagsisilbi rin itong pagpapagunita sa dapat
na kaasalan ng mga bata at kabataan at naglalayong maipahayag ang
karanasan, damdamin, pananaw, kabayanihan, at ang maigting na
pagmamahal sa sariling bansa.
➢ Hanggang sa kasalukuyan, ang pagsulat at pagbigkas ng tula ay nananatiling
tulay ng kaalaman mula sa kasaysayan ng kahapon patungo sa kasalukuyan.
➢ May apat na pangkalahatang uri ng tula: Tulang Pandamdamin o Tulang
Liriko, Tulang Pasalaysay, Tulang Padula, at Tulang Patnigan. Sa araling ito,
bibigyang-pansin natin ang Tulang Pandamdamin o Liriko
Tulang Liriko – Ito ay ang tula ng damdaming nagpapakita ng matinding

emosyon ng tao o puno ng masisidhing damdamin tulad ng pag-ibig,
kalungkutan, kaligayahan, tagumpayan at iba pa. Maikli at payak ang uring ito
ng tula.
Uri ng Tulang Liriko
Soneto – Ang tulang ito ay may labing-apat na taludtod hinggil sa damdamin,

kaisipan at pananaw sa buhay ng tao. Naghahatid ng aral sa mambabasa.
Mga Halimbawa: Soneto ng Buhay ni Fernando B. Monleon
Ang Aking Pag-ibig
1. Pastoral – Hindi lamang tungkol sa buhay ng isang pastol at pagpapastol.

Ang tulang ito ay pumapaksa at naglalarawan ito ng simpleng paraan ng
pamumuhay, pag-ibig, at iba pa.
Halimbawa: Halika sa Bukirin ni Milagros B. Macaraig
Ang Tinig ng Ligaw na Gansa
2. Elehiya – Ito ay tula ng pamamanglaw dahil sa pumapaksa ito sa

kalungkutan, kamatayan at iba pa
Halimbawa: Ang Pamana ni Jose Corazon de Jesus
Elehiya para kay Ram ni Patrocinio V. Villafuerte
3. Oda – Ang tulang ito ay nagpapahayag ng isang papuri, panaghoy o iba pang
uri ng damdamin. Karaniwang tungkol sa papuri tungkol sa mga nagawa ng
dakilang tao, bansa o anomang bagay na maaaring papurihan.
Halimbawa: Tumangis si Raquel
Manggagawa ni Jose Corazon de Jesus
4. Awit – Karaniwang pinapaksa ng tulang ito ay pag-ibig, kabiguan,

kalungkutan, pag-asa, pangamba, poot at kaligayahan. Tinatawag din itong
kundiman na ayon kay Jose Villa Panganiban ito ay awit tungkol sa pag-ibig.
Halimbawa: May Isang Pangarap ni Teodoro Gener
Sa Dalampasigan ni Teodoro Agoncillo
5. Dalit – Ito ay katutubong tula na may apat na taludtod sa bawat saknong at

may sakut na wawaluhin. Ito’y awiting patungkol sa paglilingkod sa Diyos at
pananampalataya na may layuning dumakila at magparangal. sa
kasalukuyang kahulugan, masasabi na ring dalit ang isang tula kung ito’y
may pagdarakila sa bayan.
Dalitsamba: patungkol sa Diyos
Dalitbayan: pagdakila sa bayan
Halimbawa: Dalit kay Maria
Mga Elemento ng Tula
1. Persona – Tumutukoy ito sa nagsasalita sa tula na nililikha ng makata.
2. Imahe – Tumutukoy ito sa larawang diwa na nabubuo sa mambabasa.

Pinagagalaw nito ang guniguni ng mambabasa. Nabubuo sa pamamagitan
pag-uugnay ng mga bagay sa paligid o konsepto sa nais ipakahulugan.
3. Musikalidad – Nakapokus ito sa porma at paraan ng pagkakasulat ng tula.

Nagtataglay ito ng angking melodiya o tonong nararamdaman sa indayog o
ritmo.
a. Sukat – Saklaw nito ang sa bilang ng pantig sa bawat linya o taludtod ng

tula. Ang pangkaraniwang tula ay may walo hanggang labindalawang
pantig sa bawat taludtod.
Halimbawa: Lalabindalawahing Pantig
Ako’y magsasakang bayani ng bukid

Sandata’y araro matapang sa init
Hindi natatakot kahit na sa lamig
Sa buong maghapon gumagawang lamig
b. Tugma – Ito ang pagkakasintunugan ng mga salita o pagkakapareho ng

tunog ng mga huling pantig sa bawat taludtod ng tula. Ito ay isang
elemento ng tula na nagbibigay dito ng himig at indayog
Halimbawa: Sukat: a-a-a-a (magkakatugma lahat ng linya)
Sa aking lupain doon nagmumula

Lahat ng pagkain nitong ating bansa
Ang lahat ng tao, mayaman o dukha
Sila’y umaasa sa pawis ko’t gawa
c. Tono o Indayog – Ipinababatid nito paraan ng pagbigkas ng bawat

taludtod ng tula. Ito ay karaniwang pataas o pababa.
4. Wika – Tumutukoy ito sa paggamit ng salita – maaaring lantad o di-lantad

ang mga salita.
5. Kaisipan o Bagong Pagtingin sa/ng Tula – tumutukoy ito sa kung paano

nagkaroon ng bagong pagtingin sa isang bagay na palasak.
a. Talinghaga – tumutukoy ito sa matayog na diwang ipinahihiwatig ng

makata. Dito kinakailangang gumamit ng tayutay at matatalinghagang
mga pahayag o salita upang pukawin ang damdamin ng mga mambabasa.
Halimbawa:
Nahuli sa pain, umiyak
Ako’y hawak ng iyong pag-ibig
Hindi ako makaalpas
b. Kariktan – Tumutukoy ito sa malinaw at di-malilimutang impresyong nakikintal

sa isipan ng mambabasa. Ito ang pagtataglay ng mga salitang umaakit o
pumupukaw sa damdamin ng mga bumabasa.
Mga Paraan sa Pagsulat ng Tula
1. Magmasid sa paligid, paglakbayin ang imahinasyon, at magbasa ng mga
halimbawa ng tula. Sa ganitong paraan, detalyado at malinaw na
mailalarawan ng makata ang kaisipang nais niyang palutangin sa tula.
2. Lahat na ng paksa ay naitampok na sa tula subalit nakasalalay pa rin sa
makata ang pagiging orihinal ng akdang kaniyang isinusulat. Nagiging bago
ang lumang paksa sa pagbibigay ng makata ng bagong pananaw tungkol dito.
Ang pananaw na ito ay maaaring batay sa sarili niyang karanasan, mga
namasid, o bunga lamang ng kaniyang makulay na imahinasyon.
3. Ang tula ay siksik at nag-uumapaw sa mensahe na ipinahahayag sa
kakaunting salita lamang. Magiging busog sa kahulugan at malikhain ang
pagpapahayag ng kaisipan kung gagamitan ng tayutay (sinadyang paglayo sa
karaniawang paraan ng pagpapahayag ng kaisipan) at matatalinghagang
pananalita.
4. Kailangang maging mapagparanas ang isang tula upang mag-iwan ng
kakintalan sa mambabasa. Mapagparanas ang isang tula kung ipinakikita at
ipinadarama (nalalasahan, naaamoy, naririnig) ng makata ang mensahe ng
kaniyang akda hindi lamang niya ito sinasabi.
Matatalinghagang Pananalita ang tawag sa mga salita o pahayag na hindi

tuwirang inihahayag ang literal na kahulugan ng isang salita. Sa madaling sabi, ito
ay mga salita o pahayag na nagtataglay ng malalim na kahulugan.
➢ Karaniwan itong ginagamitan ng paghahambing ng mga bagay na
nagpapataas ng pandama ng mga mambabasa.
➢ Nag-uugnay sa mga karanasan, pangyayari at bagay-bagay na alam ng
taumbayan.
➢ Nagsisilbing larawan ng kamalayan ng manunulat. Isa sa madalas na
gamiting talinghaga ang pagpapahayag na patayutay o tayutay.
Tayutay – Ito ay tumutukoy sa mga salita o pahayag na ginagamit upang maging

maganda at kaakit-akit ang isang pahayag. Tumutukoy din ito sa sadyang
paglayo sa karaniwang paggamit ng mga salita, kung kaya’t magiging malalim at
piling-pili ang mga salita rito. Tinatawag ding palamuti ng tula ang tayutay dahil
ito ang nagpapaganda sa isang tula.
Mga Uri ng Tayutay

1. Pagtutulad (Simile) – Isang paghahambing ng dalawang bagay na magkaiba
sa pangkalahatang anyo subalit may mga magkatulad na katangian. Ito’y
ginagamitan ng mga salita’t pariralang tulad ng, katulad ng, parang, kawangis
ng, anaki’y, animo’y, tila, kasing-, magkasing- at iba pa.
Halimbawa:
Kasingkintab ng diyamante ang iyong mga luha.
Ang iyong labi ay tila rosas sa pula.
2. Pagwawangis (Metapora) – Tiyakang naghahambing ng dalawang bagay

ngunit tuwiran ang ginagawang paghahambing. Hindi na ito ginagamitan ng
mga salitang tulad ng ginagamit sa Simile.
Halimbawa:
Leon sa bagsik ang ama ni David
Ang mga nangangalaga ng kalikasan ay mga anghel ng kagubatan.
3. Pagmamalabis (Hyperbole) – Pilit na pinalalabis sa normal na katangian,
kalagayan o katayuan ng isang tao, bagay, pook o pangyayari upang bigyang-
kaigtingan ang nais ipahayag. Tinatawag din itong eksaherasyon.
Halimbawa:
Nalulunod na siya sa kaniyang luha.
Hanggang tainga ang aking ngiti nang siya’y aking nakilala.
4. Pagtatao (Personipikasyon) – Ito’y mga pahayag ng paglilipat ng katangian,
gawi, at talino ng isang tao sa mga karaniwang bagay na walang buhay.
Ginagamitan ito ng pandiwa. Tinatawag din itong Pagbibigay-katauhan.
Halimbawa:
Ang buwan ay nagmagandang gabi sa lahat.
Matindi ang unos sa paghagulgol ng langit.
5. Pagtawag (Apostrophe) – Ito ay isang panawagan o pakiusap nang may
masidhing damdamin sa isang bagay na tila ito ay isang tao o kaya’t tao na
animo’y kaharap ang kausap.
Halimbawa
O tukso, layuan mo ako!
Pag-ibig, bigyan mo ng kulay ang aking buhay.
Batid kong marami kang nalaman tungkol sa tula at matatalinghagang

pananalita/ tayutay.
Pagyamanin
Magaling! Binabati kita sa matagumpay mong pagsusuri sa tulang “Ang

Aking Pag-ibig”. Ngayon, sa bahaging ito ay babasahin at susuriin mo ayon sa
pagkakabuo nito ang isang tulang pinamagatang “Ang Tinig ng Ligaw na Gansa”
Ang tulang iyong babasahin ay isang halimbawa naman ng Tulang Pastoral.
Tuklasin mo kung bakit mahalagang maunawaan ang pagnanais ng sumulat nito ng
simpleng pamumuhay sa gitna ng komplikadong sitwasyon.
Ang Tinig ng Ligaw na Gansa

Ang tinig ng ligaw na gansa
Ako’y hawak ng ‘yong pag-ibig,
Hindi ako makaaalpas.
Lambat ko aking itatabi,

Subalit kay ina’y anong masasabi?
Sa araw-araw ako’y umuuwi,
karga ang aking mga huli
‘Di ko inilagay ang bitag
Sapagkat sa pag-ibig mo’y nabihag.
Halaw sa “Panitikang Pandaigdig” p90
Gawain 5: Suriin Mo!
PANUTO: Mula sa mga elemento ng tula, suriin ang tulang binasa “Ang Tinig na
ligaw na Gansa.” Isulat ang inyong sagot sa inyong sagutang papel.
Kaisipan Sukat Musikali-

dad
TULA
Wika Persona
Gawain 6: Uriin Mo
Panuto: Basahin kung anong uri ng tayutay ang ginamit sa bawat pangungusap.
Isulat sa inyong sagutang papel ang Simile, Metapora, Hyperbole,
Personipikasyon o Apostrophe.
___________________ 1. Ang mga mata niya ay tila mga bituing nangniningning sa
tuwa.
___________________ 2. Rosas sa kagandahan si Marian Rivera.
___________________ 3. Napanganga hanggang paa ang mga manonood sa
pagpasok ng mga artista sa tanghalan.
___________________ 4. Ang ulap ay nagdadalamhati sa kaniyang pagpanaw.
___________________ 5. Tila mga anghel sa kabaitan ang mga bata.
___________________ 6. Halika panaginip at tulungan mo akong malimot ang mga
pighati sa buhay.
___________________ 7. Salaysay niya, saksakan ng guwapo ang binatang nasa
kaniyang panaginip.
___________________ 8. O buhay! Kay hirap mong unawain.
___________________ 9. Inanyayahan kami ng dagat na maligo.
___________________ 10. Nahiya ang buwan sa kanyang kahambugan.
Binabati kitang muli mahal kong mag-aaral. Lalong lumalawak ang iyong
kaalaman at pag-unawa sa ating aralin! Magpatuloy ka lang dahil mas marami pang
impormasyon ang iyong malalaman.
Isaisip
Gawain 7: Dugtungan Mo!

Panuto: Dugtungan ang sugnay batay sa iyong natutuhan sa modyul na ito. Isulat
ang sagot sa sagutang papel.
Natutuhan kong ang tula ay… Ang mga elemento ng tula ay…
__________________________________ __________________________________
__________________________________ __________________________________
__________________________________ __________________________________
Ang mga uri ng Tulang TULA Ang mga paraan uri ng

Liriko ay… tayutay ay…
_________________________ _________________________
_________________________ _________________________
_________________________ _________________________
_________________________ _________________________
__ __
Isagawa
Gawain 8: Isulat Mo!

Panuto: Batay sa kasalukuyang kinakaharap natin kaugnay ng pandemya, sumulat
ng tula na nagpapakita ng pag-ibig sa iyong kapuwa. Gamitin mo lahat ang mga
natutuhan mo upang makabuo ka ng magandang tula. Isulat ang iyong tula
sagutang papel.
Ikaw ay susulat ng sariling-likhang tulang liriko gamit ang mga

Goal
matatalinghagang pananalita.
Role Ikaw ay magiging manunulat at makata
Batay sa kasalukuyang kinakaharap natin kaugnay ng pandemya,
Situation
gagawa ka ng sariling likhang tula na nagpapakita ng pag-ibig sa
iyong kapwa na may 2 – 3 saknong na may apat na taludtod sa bawat
saknong. Gawin itong malikhain.
Product Sariling-likhang Tulang Liriko
A. Malinaw na mensahe………………..….………………….… 12 puntos
B. Estruktura ng pagkakasulat……..……………………..….. 10 puntos
C. Malinaw na nagpapakita ng kariktan………….....…..….. 10 puntos
Standards
D. Mabisang paggamit ng mga tayutay…………..…………... 10 puntos
E. Dating……………….....………………………………………… 8 puntos
Kabuoan.……….………………………………….………….....50 puntos
Tayahin
Mahusay! Binabati kita dahil nakaabot ka sa parteng ito. Tiyak marami kang
natutuhan sa iba’t ibang aralin sa modyul na ito. Ngayon, ating tatayahin ang iyong
kaalaman sa mga araling natalakay.
A. Panuto: Isulat ang Tsek (√) sa sagutang papel kung ang ipinahahayag tungkol sa
tula ay Tama at Ekis (X) naman kung ito’y Mali.
_____ 1. salamin ng buhay
_____ 2. maaaring may sukat at tugma
_____ 3. nahahati sa iba’t ibang kabanata
_____ 4. binubuo ng mga taludtod at talata
_____ 5. piling-pili ang mga salitang ginagamit
_____ 6. naglalaman ng masisidhing damdamin
_____ 7. maikli lamang at nababasa ng isang upuan
_____ 8. karaniwang nagsasalaysay ng mga pangyayari
_____ 9. nagpapahayag ng katotohanan lamang
_____ 10. ginagamitan ng tayutay C matatalinghagang pahayag
B. Panuto: Basahin at unawain mo ang bahagi ng tula pagkatapos sagutin ang mga
sumusunod na katanungan. Isulat sa sagutang papel ang letra ng tamang sagot.
B. Panuto: Basahin at unawain mo ang bahagi ng tula at saka sagutin ang
sumusunod na tanong. Isulat sa sagutang papel ang letra ng tamang sagot.
Iniibig kita nang buong taimtim,

Sa tayog at saklaw ay walang kahambing,
Lipad ng kaluluwang ibig na marating
Ang dulo ng hindi maubos-isipin.
Yaring pag-ibig ko’y katugon, kabagay
Ng kailangan mong kaliit-liitan,
Laging nakahandang pag-utus-utusan,
Maging sa liwanag, maging sa karimlan.
- Ang Aking Pag-ibig
_____ 1. Alin sa sumusunod ang katangiang HINDI taglay ng persona sa tula?

A. mapagtiis C. masayahin
B. mapagpakumbaba D. mapagmalasakit
_____ 2. Ipinahahayag ng persona sa tula ang kaniyang pagmamahal at pagsinta
sa taong kaniyang iniibig sa pamamagitan ng ______________.
A. pagsasalarawan ng tunay na pag-ibig
B. paglalahad ng mga pangyayari sa buhay nila
C. paghahambing nito sa iba’t ibang bagay
D. pagpapahiwatig ng nararamdaman
_____ 3. Anong uri ng pag-ibig ang nais ipahiwatig ng tulang “Ang Aking Pag-
ibig?”
A. pag-ibig sa ama/ina C. pag-ibig sa kapatid
B. pag-ibig sa kaibigan D. pag-ibig sa kasintahan/asawa
_____ 4. Ang uri ng or tawag sa tulang nagmula sa Italy na may labing-apat na

taludtod at sampung pantig sa bawat taludtod.
A. soneto B. tanaga C. oda D. haiku
_____ 5. Sa pagsulat ng tula, alin sa mga sumusunod ang HINDI kabilang?

A. magmasid sa paligid
B. siksik at umaapaw sa mensahe ang tula
C. pagiging orihinal ng akdang isusulat
D. iwasan ang paggamit ng mga tayutay
C. Panuto: Basahing mabuti ang mga bahagi ng tula saka tukuyin kung anong
elemento ang nangibabaw rito. Isulat ang sagot sa sagutang papel.
Ang tinig ng ligaw na gansa

Ako’y hawak ng iyong pag-ibig,
Hindi ako makaalpas.
Lambat ko ay aking itatabi,

Subalit kay ina’y anong masasabi?
Sa araw-araw ako’y umuuwi,
karga ang aking mga huli
‘Di ko inilagay ang bitag
Sapagkat sa pag-ibig mo’y nabihag.
- Ang Tinig ng Ligaw na Gansa
_____ 1. Ano ang persona ng nagsasalita sa tula?

A. isang babaeng mangingibig C. isang gansang naligaw
B. isang gansang nabihag D. isang lalaking mangingibig
______ 2.“Ang / Ti/nig / ng / Li/gaw / na / gan/sa” Anong elemento ang

nangibabaw sa taludtod na ito?
A. persona C. musikalidad
B. imahen D. wika
_____ 3. “Nahuli sa pain, umiyak

Ako’y hawak ng iyong pag-ibig,
Hindi ako makaalpas.”
Anong elemento ang kapansin-pansin sa bahaging ito ng tula?
A. persona C. musikalidad
B. imahen D. wika
_____ 4. Anong kaisipan o damdamin ang ipinahihiwatig ng tula?

A. pag-ibig C. panghihinayang
B. pagdurusa D. pag-asa
_____ 5. Batay sa mga pahiwatig, anong uri ito ng tula?

A. soneto B. pastoral C. elehiya D. dalit
D. Piliin sa Kolum B ang tinutukoy sa Kolum A. Isulat ang letra ng tamang sagot sa
sagutang papel.
Kolum A Kolum B
_____ 1. Ito ay isang panawagan o pakiusap nang A. Simile
may masidhing isang bagay
B. Metapora
_____ 2. Ito’y mga pahayag ng paglilipat ng
katangian, gawi, at talino ng isang tao C. Personipikasyon
sa mga karaniwang bagay na walang
buhay. D. Hyperbole
_____ 3. Tinatawag din itong eksaherasyon. E. Apostrope
_____ 4. Tiyakang naghahambing ng dalawang

bagay ngunit tuwiran ang ginagawang
paghahambing
_____ 5. Paghahambing ng dalawang bagay na

magkaiba sa pangkalahatang anyo
subalit may mga magkatulad na katangian.
Binabati kita! Natapos mo na ang aralin. Sana’y naiwan

sa iyong isipan ang lahat ng mga napag-aralan natin sa
Tula mula sa England, United Kingdom at sa mga
tayutay bilang matalinghagang salita. Nawa’y magamit
mo pa ito sa pagsusulat mo ng tula. Bagaman tapos na
tayo sa araling ito. Ihandang muli ang iyong sarili sa
panibago na namang aralin – Modyul 4 (Maikling
Kuwento mula sa United States of America).
CO_Q2_Filipino10_Module 3 18
1.√ 6. √
(Pasig City: Vibal Group, Inc. 2015). 87-89, 187-194.
2. √ Iba-iba 7.x
sagot et.al Filipino 10 Modyul para sa Mag-aaral, Panitikang Pandaigdig
C. Ambat.,
Vilma ang
3. x Gawain Isulat mo 8.x
4. x BALIKAN 9.x
5.√ 10. √
B.
1.C BALIKAN
2.A Gawain 7: Dugtungan Mo
3.D Iba-iba ang sagot
4.A
5.D
C PAGYAMANIN
1.D
2.C Gawain 5: Kaisipan mo’y
3.B Mahalaga
4.A
5.B 1.Simile
2.Metaphor
D. 3.Hyperbole
1.E 4.B 4.Personipiksyon
2.C 5.A 5.Simile
3.D 6.Apostrophe
7.Hyperbole
8.Apostrophe
9.Personipikasyon
TUKLASIN 10 Personipikasyon
Gawain : Paglinang ng Talsalitaan
BALIKAN
1.B Gawain 1: Awitin Natin
2.A Iba-iba ang sagot
3.C
4.3 5.C 5.Personipikasyon 5.D
5.D 4.B 4. Simile 4.B
3.B 3. Hyperbole 3.D
2.C 2. Apostrophe 2.A
Gawain 3: Pagunawa sa Akda 1.B 1.Metapora 1.C
Iba’t iba ang sagpt
C. B. A.
Gawain 4: Sagutin mo PAUANANG PAGTATAYA
Iba’t iba ang sagot
Pagwawasto
Susi sa
Sanggunian:
Vilma C. Ambat., et.al Filipino 10 Modyul para sa Mag-aaral, Panitikang Pandaigdig

(Pasig City: Vibal Group, Inc. 2015). 87-89, 187-194.
England History. Nahango noong Hunyo 10, 2020 mula sa

https://www.britannica.com/place/England
Tulang Liriko. Nahango noong Hunyo 10, 2020 mula sa

https://brainly.ph/questions/193051
Tayutay. Nahango noong Hunyo 10, 2020 mula sa

https://tl.m.wikipedia.org/wiki/Tayutay
Ang Awit ni Lira. Nahango noong Hunyo 10, 2020 mula sa

https://www.youtube.com/watch?v=JNkaLW9M6

Telefax: (632) 8634-1072; 8634-1054; 8631-4985
10
Filipino
Dula mula sa England,
United Kingdom
CO_Q2_Filipino10_Module2
Ikalawang Markahan (Panitikang Kanluranin) – Modyul 2: Dula mula sa England, UK
Unang Edisyon, 2020


Manunulat: Apple C. Apilado

Editor: Luisito V. Libatique, Alvin D. Mangaoang
Editha T. Giron, Felipa T. Regaspi, Rebecca R. Viloria,
Zorayda S. Paguyo
Tagapamahala: Tolentino G. Aquino, Atty. Donato D. Balderas Jr.,
Arlene A. Niro, German E. Flora, Gina A. Amoyen, Virgilio C. Boado
Editha T. Giron, Alejo R. De Sesto

Telefax: (072) 682-2324; (072) 607-8137
10
Filipino
Dula mula sa England,
United Kingdom
Paunang Salita
kanilang tahanan.
paggamit nito.
mga pagsasanay.
SLM na ito.
ii
Alamin
Kumusta mahal kong mag-aaral? Batid kong marami ka nang natutuhan sa

mga nakalipas mong modyul. Halika na’t atin pang dagdagan ang iyong kaalaman.
Handa ka na bang matuto at mamulat sa mga bagong aralin? Alam kong sabik na
sabik ka na sa mga bagong kaalamang iyong matutuhan sa paksang ating
tatalakayin, kaya ikaw ay maghanda na at tayo’y magsisimula na.
Nilalaman ng Modyul 2 ang “Sintahang Romeo at Juliet” na hango sa “Romeo

at Julieta” ni Gregorio C. Borlaza sa orihinal na akdang “Romeo at Juliet” ni William
Shakespeare. Ang Sintahang Romeo at Juliet ay isang dula mula sa England, United
Kingdom. Ang England o Inglatera ay isang kahariang bahagi ng United Kingdom, at
ang kabisera nito ay London. Kahangganan nito ang Scotland sa hilaga at Wales sa
kanluran. Sakop ng bansa ang higit sa gitna at katimugang bahagi ng pulo ng Gran
Britanya na nasa Hilagang Atlantiko at higit 100 maliliit na pulo gaya ng Isles of
Scilly at Isle af Wight. Isa ang England sa mga unang Europeong bansang
nakapagkamit ng pambansang pagkakaisa.
Mababatid natin ang kanilang pag-iibigan ay hindi mapaghihiwalay kahit pa
ng kamatayan. Sa pamamagitan ng mensaheng ito ng dula ay malalaman mo ang
kulturang nasasalamin sa bansang pinagmulan nito at maihahambing sa kultura
ng ibang bansa.
Sa pag-aaral sa modyul na ito, inaasahang matatamo mo ang sumusunod:
Mga Pinakamahalagang Kasanayang Pampagkatuto (MELC)

1. Nailalahad ang kultura ng lugar na pinagmulan ng kuwentong-bayan/dula
sa napakinggang usapan ng mga tauhan. (F10PN-IIa-b-72)
2. Naihahambing ang kultura ng bansang pinagmulan ng akda sa alinmang
bansa sa daigdig. (F10PB-IIa-b-75)
3. Naipaliliwanag ang kahulugan ng salita batay sa pinagmulan nito
(etimolohiya). (F10PT-IIa-b-72)
4. Naipaliliwanag ang katangian ng mga tao sa bansang pinagmulan ng
kuwentong-bayan/dula batay sa napanood na bahagi nito. (F10PD-IIa-b-70)
5. Naisusulat nang wasto ang sariling damdamin at saloobin tungkol sa sariling
kultura kung ihahahambing sa kultura ng ibang bansa. (F10PU-IIa-b-74)
Kung ikaw ay nakahanda na, maaari mo nang simulan ang pagbabasa sa mga
aralin at pagsagot sa mga gawain.
1
Subukin
Ngayon ay mayroon ka nang ideya kung tungkol saan ang pag-aaralan, at

tatalakayin natin sa modyul na ito. Bago tayo magtungo sa mismong talakayan, akin
munang susubukin ang iyong dating kaalaman hinggil sa akdang tatalakayin.
Galingan mo ang iyong pagsagot.
PAUNANG PAGTATAYA
A. Panuto: Batay sa iyong nabasa sa bahaging ALAMIN, magbigay ng/mga
katangian ng sumusunod na tauhan sa babasahing akda. Ipaliwanag din
kung bakit sa tingin mo ay ganito ang kanilang katangian. Gawin ito sa
talahanayan sa ibaba.
Tauhan Katangian Pagpapaliwanag
Romeo
Juliet
Tybalt
Angkan ng mga Capulet
Angkan ng mga
Montague
B. Panuto: Gamit ang web mapping magbigay ng mga alam mong kultura at
tradisyon na makapaglalarawan sa bansang ENGLAND.
ENGLAND
1. Gamit ang paraang paglalahat (generalization), ipaliwanag ang iyong naging

kasagutan sa web mapping.
2
2. Ihambing ang kultura ng bansang England sa kultura ng Pilipinas batay sa
ginawang web mapping.
C. Panuto: Tukuyin kung paano nagbago ang anyo ng mga sumusunod na salita.
Isulat ang A – kung ito ay Pagsasama ng mga Salita, B – kung Hiram na mga
Salita, at C – kung Morpolohikal na Pinagmulan.
__________ 1. Kapitbahay
__________ 2. Kompyuter
__________ 3. Kagandahan
__________ 4. Radyo
__________ 5. Hanapbuhay
__________ 6. Marami
__________ 7. Keyk
__________ 8. Hulyo
__________ 9. Manakot
__________ 10. Hampaslupa
Mahusay! Binabati kita sa iyong pagsagot sa paunang pagtataya. Ngayon ay

may ideya ka na sa ating pag-aaralan. Huwag kang mag-alala kung mababa man
ang iyong nakuhang iskor. Pagkatapos mong mapag-aralan ang kabuoan ng modyul
na ito, tiyak na tataas ang iyong iskor. Huwag panghinaan ng loob at tayo ay
magpapatuloy pa.
ARALIN DULA MULA SA ENGLAND
1 Panitikan: Sintahang Romeo at

Juliet
Balikan
Ngayon ay babalikan natin ang ating pinag-aralan tungkol sa kahiwagaan ng

lakas ni Thor sa mitolohiyang “Sina Thor at Loki sa Lupain ng mga Higante” at ang
mga elementong nakapaloob sa isang mitolohiya.
Gawain 1: Balikan Mo!

A. Panuto: Pagsunod-sunurin ang mga pangyayari sa mitolohiyang Sina Thor at
Loki sa Lupain ng mga Higante sa pamamagitan ng paglalagay ng bilang na 1 –
5.
________ Nakilala ni Thor ang Higanteng si Skrymir.
________ Nagpaligsahan sina Loki at Logi sa pabilisan sa pagkain ng karne.
________ Napagpasyahan nina Thor at Loki na maglakbay patungo sa Utgaro,
lupain ng mga higante, ang kalaban ng mga diyos.
3
________ Ipinagtapat ni Utgaro-Loki kay Thor na siya ay nilinlang nito sa mga
paligsahan gamit ang kaniyang mahika.
________ Nagpaligsahan sina Thor at ang cupbearer sa pabilisan sa pag-inom ng
tubig.
B. Panuto: Iguhit ang pinakanagustuhang pangyayari sa sa mitolohiyang Sina Thor

at Loki sa kaharian ng mga Higante sa paraang pakomiks gamit ang mga kahon
sa ibaba. Tandaan na dapat nakasulat rin ang kanilang mga diyalogo o palitan
ng kanilang mga salita upang magmukha itong parang dula.
4
Tuklasin
Ang pag-ibig na dapat sanang makapaghihilom sa lahat ng mga suliranin sa

pagitan ng kanilang angkan ang nagdulot sa mga pangyayaring humantong sa
kamatayan. Sundan mo kung paanong ang dalisay na pagmamahalan ay nauwi sa
masaklap na trahedya. Basahin at unawain ang dula sa paglalarawan ng tradisyon
at kultura ng isang bansa.
Sintahang Romeo at Juliet

Mula sa Romeo and Juliet ni William Shakespear
Isinalin sa Filipino ni Gregorio C. Borla
(Muling isinalaysay ni A.A. Apilado)
Sina Romeo at Juliet ay galing sa magkalabang angkan. Si Romeo ay

galing sa angkan ng mga Montague samantalang si Juliet naman ay sa angkan
ng mga Capulet. Subalit sa kabila ng hidwaan sa kanilang mga angkan ay
nabihag ng pag-ibig ang puso ng binata at dalaga.
Nagsimula ang pag-iibigan nina Romeo at Juliet dahil sa isang pagtitipong
inihanda ng mga Capulet. Dumalo rito si Romeo nang hindi inaasahan at sa
sayawan niya nasilayan ang kagandahang taglay ni Juliet. Simula noong nakita
ni Romeo si Juliet ay umibig na ang binata sa kaniya, ganoon din ang naging
tugon ng dalaga. Nakita ni Tybalt si Romeo sa pagtitipon at siya ay nagalit dito.
Gusto niyang patayin si Romeo
subalit pinigil siya ng kanyang
tiyuhin.
Doon lamang napagtanto ni
Romeo na si Juliet ay isang Capulet.
Hindi lingid sa kaalaman nina Romeo
at Juliet ang hidwaan sa kanilang
mga pamilya kaya nakaramdam si
Romeo ng pagdadalamhati sa
kanyang nalaman. Nagpalitan ang
dalawa ng kanilang pangungusap at
hinalikan ni Romeo si Juliet. Sa
kabila ng ganitong kalaking hadlang
sa kanilang pagmamahalan ay hindi
natinag ang dalawa sa hangaring
sila’y magkasama.
Nagplano ang dalawa na
muling magkita at doon ay gagawin
nila ang kanilang pag-iisang dibdib.
Gagawin nila ang planong ito sa araw
ng kasal ni Juliet kay Paris na ipinagkasundo lamang ng kaniyang mga magulang
upang kaniyang mapangasawa. Humingi sila ng tulong ng Padre at ito naman ay
malugod na tumugon. Ramdam ng Padre ang wagas na pagmamahalan nina
Romeo at Juliet kaya pinayuhan niya si Juliet ng kaniyang gagawin. Plinano ng
Padre na pumayag siyang pakasal kay Paris subalit sa araw ng kasal ay iinumin
niya ang ibinigay na alak ni Padre. Epekto nito’y titigil sa pagtibok ang puso ni
5
Juliet at animo’y patay at magiging ganoon ang kalagayan sa loob ng apatnapu’t
dalawang oras. Si Juliet ay nagbihis nang magarang kasuotan pagkatapos ay
nahiga. Nakita siya ng nars sa anyong iyon at siya’y nagsisisigaw sa pag-aakalang
si Juliet ay patay na.
Sa kabilang banda, inutusan ni Padre si Juan na ibigay ang liham kay
Romeo na naglalaman ng kanilang balak subalit sa kasamaang palad ay hindi
ito nakarating kay Romeo at hindi nabatid ang balak ng Padre at ni Juliet.
Ibinalita ni Baltazar kay Romeo ang kasawiang sinapit ni Juliet, sinabi niya rito
na si Juliet ay patay na at nakahimlay sa tumba ni Capel. Agad niyang tinungo
ang nasabing lugar at nakita niya si Juliet sa anyo ng kamatayan kaya naghanap
siya ng lasong kikitil sa kaniyang buhay. Bumili siya ng lason sa isang butikaryo,
kahit pa na ito ay ipinagbabawal, pinilit ni Romeo ang butikaryo na siya ay
pagbilhan. Ininom ni Romeo ang lason at siya ay namatay sa tabi ni Juliet. Nang
magising si Juliet ay labis ang kaniyang hinagpis na nadama nang makitang
patay na ang kaniyang pinakamamahal na Romeo kaya kumuha siya ng punyal
at sinaksak ang kaniyang sarili.
Maaari mo ring panoorin ang kuwento sa link na ito:

https://www.youtube.com/watch?v=4FHpmn-KYec.
Tunay at wagas ang pag-iibigan nina Romeo at Juliet. Hahamakin ang lahat
kahit hanggang sa kamatayan. Naunawaan mo ba ang iyong binasang buod? Kung
oo, magpatuloy ka ngayon sa paglinang ng talasalitaan sa pamamagitan ng
pagbibigay-kahulugan sa isang salita gamit ang etimolohiya.
Gawain 2: TALAS-salitaan
Panuto: Tukuyin ang pinagmulan ng mga salitang nakadiin. Isagawa ang hinihingi
ng bawat bilang.
1. Hahagkan ko iyong mga labi.
Salitang-ugat: ______________________ Kahulugan: _______________________
2. Sa paglimot, di mo ako ma’aring turuan. Ano ang buong pagkakabaybay ng
nakadiin na salita? ______________________
3. Ang salitang iho sa pahayag na “Pagtitiyagaan siya. Bakit iho?” ay hiram natin
sa ibang wika.
Hiram sa wikang: _____________________ Kahulugan: ______________________
4. Ang ganitong panghihimasok, mapait na lubos.
Salitang-ugat: _______________________ Kahulugan: ______________________
5. Ang pagdadaop-palad ay parang halikang banal.
Kahulugan ng pinagsamang salita: ___________________________
Dagdag kaalaman…
Ang etimolohiya ay ang pag-aaral ng kasaysayan ng salita at kung paano

nag-iiba ang kanilang anyo at kahulugan sa paglipas ng panahon. Hango ang
salitang etimolohiya sa salitang Griyego na etumologia na ang ibig sabihin ay may
ibig sabihin o may kahulugan.
Maaaring magbago ang anyo ng mga salita sa pamamagitan ng pagsasama
ng mga salita – hampaslupa, bahaghari; hiram na mga salita (salitang banyaga) –
computer sa wikang Ingles at kompyuter sa wikang Filipino, economia sa wikang
Kastila at ekonomiya naman sa wikang Filipino; at morpolohikal na pinagmulan
kung saan nagpapakita ito ng paglihis mula sa ugat ng salita. Tumutukoy din ito sa
pag-aaral sa pagbabago ng anyo at istruktura ng mga salita gaya ng salitang
karimlan na ang salitang-ugat ay dilim.
6
Gawain 3: Pagsusuri sa Tauhan
Panuto: Gamit ang talahanayan sa ibaba, ilarawan ang mga tauhan sa dula sa
pamamagitan ng pagbibigay ng kani-kanilang katangiang ipinamalas sa akda.
Magtala ng pangyayari sa akda bilang pagpapatunay ng katangiang inilahad.
Ipaliwanag din kung ang mga nabanggit na katangian ay dapat bang tularan o hindi.
Mga Tauhan Katangian Pagpapaliwanag

Romeo
Juliet
Padre
Tybalt

Panuto: Suriin ang katangian nina Romeo at Juliet batay sa mga mahahalagang
pangyayari sa dula sa pamamagitan ng pagsagot sa mga gabay na tanong.
1. Ilarawan ang pag-iibigan nina Romeo at Juliet. Ano ang nakita nilang balakid
sa kanilang pag-iibigan?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Paano ipinaglaban nina Romeo at Juliet ang pag-ibig nila sa isa’t isa?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. Ano-anong mga katangian ang litaw sa katauhan nina Romeo at Juliet sa
larangan ng pag-ibig?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
4. Anong pagkatao ang masasalamin kay Romeo batay sa kaniyang ikinilos nang
makita niya si Juliet sa anyong kamatayan? Ipaliwanag ang iyong kasagutan.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
5. Anong pagkatao ang masasalamin kay Juliet batay sa kaniyang ikinilos nang
makita niya si Romeo sa kaniyang tabi na patay na? Ipaliwanag ang iyong
kasagutan.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
6. Paano pinadalisay nina Romeo at Juliet ang konsepto ng pag-ibig?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
7. Anong kultura ng mga Inglatero ang nabatid mula sa dula at sa ikinilos ng
mga tauhan?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
7
Suriin
Basahin at unawain mo ang ilang mga tala tungkol sa dula at sa dulang

trahedya. May mga tala rin tungkol sa dulang Romeo at Juliet, ito ay iyong magagamit
para sa mas malalim na pag-unawa sa akdang babasahin upang masagot mo ang
katanungan ukol sa akda.
Alam mo bang ang…

Dula ay hango sa salitang Griyego na “drama” na nangangahulugang gawain o
kilos?
➢ Ang dula ay isang akdang pampanitikang ang pinakalayunin ay itanghal.
Sinasabing ito ay paglalarawan sa madudulang bahagi ng buhay.
➢ Taglay nito ang katangiang umiiral sa buhay ng tao gaya ng pagkakaroon ng
mga suliranin o mga pagsubok na kaniyang pinagtagumpayan o kinasawian.
➢ Ayon kay Aristotle, ito ay isang sining ng panggagaya o pag-iimita sa kalikasan
ng buhay. Ipinakikita nito ang realidad sa buhay ng tao gayundin ang
kaniyang mga iniisip, ikinikilos, at isinasaad.
➢ Ang trahedya ay isang dulang ang bida ay hahantong sa kabiguan o
malungkot na wakas. Mayroon ding mga uri ng ganitong dulang may
malungkot ngunit makabuluhang wakas. Nagsimula ang ganitong uri ng
drama mula sa sinaunang Gresya. Kabilang sa mga maagang mga bantog na
tagapagsulat ng trahedya sa Gresya ay sina Aeschylus, Sophocles, at
Euripides.
➢ Trahedya rin ang dula kapag ang tema nito’y mabigat o nakasasama ng loob,
nakaiiyak, nakalulumos ang mga tauhang karaniwang nasasadlak sa
kamalasan, mabibigat na suliranin, kabiguan, kawalan, at maging sa
kamatayan. Ito’y nagwawakas nang malungkot.
➢ Ang Romeo at Juliet ay isang dulang isinulat ni William Shakespeare tungkol
sa dalawang maharlikang mga angkan na nagkaroon ng alitan kung kaya’t
naging magkaaway. Nakabatay ang balangkas ng dulang ito sa isang kuwento
mula sa Italy na isinaling wika upang maging taludtod bilang The Tragical
History of Romeus and Juliet (Ang Kalunos-lunos na Kasaysayan nina
Romeus at Julieta) ni Arthur Brooke noong 1562 at muling isinalaysay na
nasa anyong tuluyan o prosa sa Palace of Pleasure (Palasyo ng Kaluguran) ni
William Painter noong 1567.
➢ Isang layunin ng may akda na ipakita ang kadalisayan ng tunay at wagas na
pag-ibig sa pagitan ng dalawang taong nagmamahalan. Ipinakikita rin ng may
akda ang magiging bunga kung ang isang tao o mga tao ay walang ganap na
pag-intindi sa mga bagay-bagay. Ang kanilang kamatayan ang naging bunga
ng hidwaang walang tigil sa pagitan ng dalawang pamilya.
Mga Elemento ng Dula

1. Iskrip – ito ang pinakakaluluwa ng isang dula. Ang lahat ng bagay na
isinasaalang-alang sa dula at nararapat na naaayon sa isang iskrip.
2. Gumaganap o Aktor – sila ang nagsasabuhay sa mga tauhan sa iskrip. Sila
ang nagbibigay ng dayalogo, nagpapakita ng iba’t ibang damdamin at
pinapanood na tauhan sa dula.
3. Tanghalan – anomang pook na pinagpasyahang pagtanghalan ng isang dula
ay tinatawag na tanghalan. Tanghalan din ang tawag sa kalsadang
8
pinagtatanghalan ng isang dula o silid na pinagtanghalan ng mga mag-aaral
sa kanilang klase.
4. Tagadirehe o Direktor – siya ang nagpapakahulugan sa iskrip. Siya ang
nagpapasya sa hitsura ng tagpuan, ng damit ng mga tauhan, hanggang sa
paraan ng pagganap at pagbigkas ng mga tauhan ay dumedepende sa
interpretasyon ng director sa iskrip.
5. Manonood – hindi maituturing na dula ang isang binansagang pagtatanghal
kung hindi ito mapapanood ng ibang tao.
Gawain 5: Kilalanin Mo!

Panuto: Kilalanin ang kultura ng lugar na pinagmulan ng dula batay sa sumusunod
na pangyayari.
1. Si Juliet ay ipinagkasundo ng kaniyang mga magulang na pakasal sa isang
lalaking hindi niya mahal at hindi lubusang kilala. Ipinakikita ng pahayag na
ito ang kultura ng mga taga-England na:
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. “Ito sa tinig ay marahil isang Montague. Bakit naparito ang aliping itong
mukha’y di mapinta? Upang kutyain lamang ang ating pagsasaya? Sa ngalan
ng lipi at dangal ng aking angkan, ang patayin siya’y hindi masasabing
kasalanan.” Anong katangian ang ipinakikita ni Tybalt sa pahayag na ito?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. Kahit batid ni Romeo na ang kaniyang pinakamamahal na si Juliet ay galing
sa kanilang kalabang angkan, ipinagpatuloy pa rin nito ang wagas na pag-
ibig sa dalaga. Ipinakikita ng pahayag na ito ang isang kaugalian ng isang
mangingibig ang pagiging:
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
4. Batid ni Padre ang wagas na pagmamahalan nina Romeo at Juliet kaya
naman tinulungan niya ang dalawa. Bumuo sila ng plano ni Juliet upang
hindi matuloy ang pag-iisang dibdib niya kay Paris. Ipinakikita ng pahayag
na ito ang:
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
5. Binigyan ng isang butikaryo si Romeo ng isang malakas na lason kapalit ng
apatnapung ducado kahit na alam nitong ipinagbabawal ang pagtitinda ng
lason. Ipinakikita ng pahayag na ito ang kaugaliang:
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Pagyamanin
Binabati kita sa iyong puspusang pagsagot sa mga katanungan. Pinatunayan

mo na ikaw ay hindi sumusuko sa mga pagsubok dahil ikaw ay nakarating sa
bahaging ito ng ating pag-aaral. Makikita na ikaw ay may malalim nang pang-unawa
sa ating akdang tinatalakay. At sa bahaging ito, alam ko na iyo nang nauunawaan
9
ang mensaheng nais ipab atid ng akda. Huwag mawalan ng pag-asa at huwag
hayaang masira ang iyong pokus sa mga susunod pang mga gawain.
Basahin mo nang may pag-unawa ang susunod na teksto mula sa dulang

trahedya na akda ni Rogelio R. Sicat na “Moses, Moses”. Tiyak na makatutulong ang
kaalamang matututuhan mo rito upang maikumpara ang dula sa Pilipinas at sa
bansang England. Tungkol din ito sa pag-ibig ngunit sa ibang anyo.
Moses, Moses
ni Rogelio Sicat
Ibinuod ni Eric O. Cariño
Pinag-uusapan ng magkapatid na Ana at Regina Calderon ang tungkol sa

kalagayan ni Aida na ginahasa ng anak ng isang politico. Nasa gayon silang
pagkukuwentuhan nang tumambad sa pintuan ng kanilang apartment ang
Alkalde at ang konsehal. Naparoon sila upang magdiskargo. Pinakiusapan nila
si Regina na iurong niya ang kasong isinampa laban sa anak ng alkalde at upang
ihingi ng tawad ang ginawa nito sa kaniyang anak. Dahil isang malaking
kaabalahan di umano ang ginawa ng anak ng alkalde kay Aida, tinangka ng
alkalde na ayusin na lamang ito sa labas ng husgado ayon na rin sa
rekomendasyon ng kumpare niyang si Judge Joaquin. Sinubok niyang ipang-
areglo sa kaso ang sampung libong piso. Tinanggihan naman ito ni Regina at
naging mainit ang pagtatalo ng magkabilang panig. Nanindigan pa rin si Regina
na itutuloy niya ang kaso laban sa anak ng alkalde at ihahanap niya ng hustisya
ang sinapit ng kaniyang dalaga. Hinamon naman siya ng alkalde at binantaan si
Regina na mapupunta lamang sa wala ang kaniyang ipinaglalaban.
Pagkatapos sumibad ang sasakyang kinalululanan ng dalawang bisita ay
napaupo si Regina sa isang tabi. Tumayo sa harapan niya ang panganay na anak
na si Tony. Nakiusap ang anak sa kaniya na iurong na lamang ang demanda.
Naniniwala siya na mapupunta lamang sa wala ang kasong iyon subalit
nanindigang muli si Regina na lalaban siya kahit na ipanlalaban niya ang sarili
niyang kuko sa malalaking bato. Naputol na lamang ang pagtatalo ng mag-ina
nang mapansin nilang pababa ng hagdan si Aida. Doon lamang niya naalalang
magpabili ng gamot sa botika para sa dalaga.
Si Tony ang lumabas ng bahay upang bumili ng gamot. Pagkaalis ng
binata ay siya namang paglapit ni Ben na takot na takot. Ipinagtapat nito sa ina
na bitbit ni Tony sa kaniyang paglabas ang isang baril. Labis pang nabahala si
Regina nang ipagtapat ng bunsong gabi-gabing lumalabas ng bahay si Tony para
hanapin ang anak ng alkalde. At upang saglit na mapanatag ang kalooban ni
Regina ay pinagpahinga muna siya ni Ana.
Naalimpungatan lamang siya nang marinig ang tunog mula sa nabasag
na bote ng gamot na natabig ni Aida. Dali-dali namang lumapit si Regina sa
kinaroroonan ng anak. Nilinis niya ang nagkalat na bubog sa sahig. Nangusap
ang anak na dalaga sa ina at sinabi rito ang paghanga niya sa sa kaniyang kuya
Tony. Katulad ni Regina nababahala rin siya sa kaniyang kuya.
Umaga na noon at naiwang mag-isa si Regina samantalang namamalikmata
siyang nakatingin sa pinto nang dumating ang isang taksi sa tapat ng kanilang bahay.
Takot na takot na sumibad sa loob ng bahay si Tony. Ipinaghiganti niya ang sinapit ni
Aida sa anak ng Alkalde. Pinatay niya ito. Hindi pa man napipigil ni Regina ang plano ng
anak na tumakas ay dumating na ang pulis kasama ang Alkalde. Pinasusuko siya sa
batas. Maluwag naman siyang isinuko ni Regina sa kanila subalit pinagtulungan nilang
saktan ang walang kalaban-labang si Tony. Mabilis na inagaw ni Regina ang sandata ng
10
isang pulis at ipinambaril niya ito sa kawawang anak. Makalawang makapagpapaputok
si Regina at bago pa man maagaw ng pulis ang baril ay bumagsak na si Tony.

Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na tanong.
1. Magbigay ng nangingibabaw na katangian ng politiko sa Pilipinas batay sa
akda?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Ilarawan ang takbo ng politika sa bansa na nasasalamin sa akda.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. Ano ang masasabi mo hinggil sa pag-ibig ng magulang sa anak o sa pamilya?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
4. Anong sakit ng lipunan ang nais nitong ilantad? Ipaliwanag ang iyong sagot.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
5. Anong uri ng pagmamahal ang makikita sa teksto? Ipaliwanag ang iyong
sagot.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
6. Kung ikaw si Tony, ano ang kaya mong gawin upang ipagtanggol ang
miyembro ng iyong pamilya?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Gawain 8: Sa Pananaw Ko!

Panuto: Ipaliwanag ang kultura ng Pilipinas sa larangan ng pag-ibig, pagpapahalaga
sa pamilya, politika, ugali o paniniwala. Ihambing ito sa England.
Paghahambing base sa… Bansang Pilipinas Bansang England
Pag-ibig
Pagpapahalaga sa pamilya
Politika
Ugali o paniniwala
11
Isaisip
Tunay nga ang binitiwan ni Balagtas na ang pag-ibig kapag pumasok sa puso
ninoman, hahamakin ang lahat masunod lamang ito. Gaya na lamang ng ipinamalas
na pagmamahalan nina Romeo at Juliet. Pinatunayan nilang wala na silang iibigin
pang iba kaya kahit sa kamatayan, sila ay magkasama.
Gawain 10: Opinyon Ko, Mahalaga!

Panuto: Sagutin mo ang mga sumusunod na tanong at pahayag.
1. Kung ikaw si Juliet at alam mong magkagalit ang inyong pamilya sa lalaking
iniibig mo, ipaglalaban mo ba ang pag-ibig mo? Pangatuwiranan.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Anong kultura pagdating sa pag-ibig ang pagkakatulad ng bansang England
at Pilipinas?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. Ano ang masasabi mo sa pahayag ni Romeo na, “Ang mundo’t ang batas ay
hindi mo kaibigan; Walang batas sa mundong sa iyo ay magpapayaman;
Huwag mamalagi sa hirap, labagin ang batas, kunin mo iyan.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
4. Ano ang positibong kaya mong gawin sa ngalan ng tunay na pag-ibig?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
5. Kung ikaw si Romeo o si Juliet, gagawin mo rin ba ang kanilang ginawa?
Ipaliwanag ang iyong sagot.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Gawain 11: Pagnilayan Mo!

Panuto: Gamit ang talahanayan sa ibaba, magtala ng mga kulturang napapaloob sa
dulang binasa at ihambing ito sa ating bansa.
Kultura Pilipinas England, UK

Pag-ibig
Pamilya
Pagliligawan
Magkaibang Angkan
12
Isagawa
Binabati kita sa iyong pagpapatuloy. Upang lalong maunawaan ang kultura at

kaugalian ng bansang England, ipagpatuloy mo pa ang paggawa sa susunod na
gawain.
Panuto: Panoorin ang videoclip sa ibaba kaugnay ng bansang naging tagpuan ng

dulang Sintahang Romeo at Juliet, ang England. Maaari ring pumili sa mga
teksto/akdang napakinggan na, napanood na, o nabasa na hinggil sa isang lugar sa
Pilipinas o sa ibang bansa.
➢ Top 70 Amazing Facts About England, isang dokyumentaryo ng Top10 Best

upang maipakita sa mundo ang kagandahang taglay ng bansang England.
Matutunghayan mo rito ang mga iba’t ibang ipinagmamalaki ng England.
Makikita ang dokyumentaryo sa link na ito:
▪ http://www.youtube.com/c/Top10Best1
➢ Maaari mo ring panoorin ang England: 10 Interesting Facts about the Country
(Part of the United Kingdom) isang videoclip na gawa ng Datacube: awesome
facts. Makikita rito di lamang ang mga magagandang pasyalan kundi maging
mga pagkain at iba pa. mapapanood ang video sa link na ito:
▪ https://youtu.be/qDmZzBVKFMk
Gawain 12: GRASPS

Pagkatapos mapanood ang mga video ay isagawa ang GRASP.
(Maaaring sa mga teksto/akdang napakinggan na, napanood na, o nabasa na…)
Goal Ikaw ay makagawa ng isang sanaysay na naglalahad ng tungkol sa

bansang England o anomang bansa na alam mo, maaaring sa
Pilipinas o sa isang lugar sa Pilipinas, at ang katangian ng mga
taong naninirahan dito. Inaasahan na ang iyong gagawin ay
makapang-aakit ng mga turista upang bisitahin ang bansang
England, o ang lugar na nabanggit.
Role Ikaw ay isang manunulat at travel guide.
Situation Ikaw ay isang blogger kung saan labis mong nagustuhan ang
bansang England kung kaya’t ikaw ay magsusulat ng isang
paglalahad tungkol sa bansang ito dahil nais mong magustuhan din
ito ng ibang tao at para maranasan din nila ang saya sa pagpunta
sa bansang ito.
Product Sariling sanaysay na may pamagat. Ang iyong sanaysay ay hindi
dapat bababa sa 150 na salita.
Standards A. Malinaw na nilalaman…………………….……………….… 30 puntos
B. Estruktura ng pagkakasulat……...……………….…….... 30 puntos
C. Malinis ang pagkakasulat…………………………………… 20 puntos
C. Hikayat sa mambabasa.…......………………..……….….. 20 puntos
Kabuoan.……….…………..………………..…..............….100 puntos
13
Tayahin
Mahusay! Ako ay humahanga sa labis mong dedikasyon upang matapos ang

modyul na ito. Muli kitang binabati dahil hindi mo sinukuan ang mga gawaing aking
inihanda para sa iyong pagkatuto. Nag-uumapaw ang galak na aking nadarama.
Ngayon ay nasa huling bahagi na tayo ng modyul na ito. Ito ay isang maikling
pagsusulit lamang upang mataya ang iyong mga natutuhan hinggil sa mga
paksa/araling tinalakay sa modyul na ito.
A. Panuto: Suriin ang mga pahayag. Tukuyin kung ano ang hinihingi ng bawat
pahayag. Isulat ang titik ng napiling sagot sa patlang bago ang bawat bilang.
__________ 1. Siya ang orihinal na may akda ng Romeo at Juliet.
A. Francisco Balagtas C. Jose Corazon
B. Gregorio C. Borlaza D. William Shakespeare
__________ 2. Siya ang nakakita kay Romeo sa kasiyahan at isinumbong ito sa
isang Capulet.
A. Juliet B. Nars C. Paris D.Tybalt
__________ 3. Paano nagpakamatay si Romeo?
A. Siya ay nagpasagasa
B. Sinaksak niya ang kaniyang sarili
C. Uminom siya ng lason
D. Nagbaril siya ng sarili
__________ 4. Sa kaniya dapat pakakasal si Juliet kung hindi siya umibig kay
Romeo.
A. Capulet B. Paris C. Romeo D.Tybalt
__________ 5. Saan unang nakita ni Romeo si Juliet?
A. sa gubat C. sa kanilang tahanan
B. sa hardin D. sa isang kasiyahan
B. Panuto: Suriin ang sumusunod na pahayag kung tama o mali. Isulat ang T kung
ito ay tama at M naman kung mali. Isulat ang kasagutan sa patlang bago ang
bawat bilang.
__________ 1. Tinutulan ng Padre ang pagmamahalan nina Romeo at Juliet.
__________ 2. Sinaksak ni Juliet ang kaniyang sarili nang makitang patay na si
Romeo.
__________ 3. Hindi naging tapat si Romeo sa pagmamahal niya kay Juliet dahil
siya ay nagpakamatay.
__________ 4. Pinakasalan ni Juliet si Paris.
__________ 5. Inakala ng lahat na patay na si Juliet.
__________ 6. Kasalanan ng mga magulang ni Juliet kung bakit siya
nagpakamatay.
__________ 7. Ang dulang trahedya ay nagtatapos sa kasawian.
__________ 8. Ang iskrip ang pinakakalulwa ng isang dula.
__________ 9. Ang pinakalayunin ng dula ay basahin ng madla.
__________ 10. Hindi maituturing na isang dula ang akda kung walang
manonood.
14
C. Panuto: Suriin ang mga salitang nasa loob ng kahon. Ihanay ang mga salita batay
sa pagbabago sa anyo ng mga ito.
dyipni kapitbahay telebisyon

kagandahan marami ambisyon
bahaghari karangalan ketsup hanapbuhay
Pagsasama ng mga Salita Hiram na mga Salita Morpolohikal na

Pinagmulan
Karagdagang Gawain
Batid kong lubusan mo nang naunawaan ang dulang Sintahang Romeo at

Juliet. Sa pagkakataong ito ay atin pang palalimin ang iyong pang-unawa sa
pamamagitan ng pagsagot sa gawaing ito.
Pangyayari sa Akda
Bisa sa Isip Bisa sa Damdamin
Napakahusay! Ang galing mo! Binabati kita sa

matiyaga mong pagbabasa, pag-iintindi at pagsagot
sa mga pagsasanay. Alam kong nakapapagod at
sumakit ang iyong ulo ngunit sulit naman dahil
matagumpay mong natutuhan ang mga dapat mong
malaman sa dulang Sintahang Romeo at Juliet na
isang dulang trahedya. Ihanda mo ang iyong sarili sa
kasunod na modyul – Modyul 3 (Tula mula sa
England).
15
16
PAUNANG PAGTATAYA
A. B.
1. B 4. B 7. D 1. A 4. B 7. B
2. C 5. D 8. B 2. B 5. A 8. B
3. C 6. C 9. B 3. C 6. C 9. C
10.A 10.A
ARALIN 1 (Panitikan: Sintahang Romeo at Juliet)
BALIKAN
Gawain 1: Balikan Mo!
A. B.
2, 3, 1, 5, 4 1. C 3. C 5. A
2. A 4. B
TUKLASIN
Gawain 2: TALAS-Salitaan
1. Salitang-ugat: hagkan Kahulugan: halikan
2. Maaaring
3. Hiram sa wikang: Kastila Kahulugan: anak na lalake
4. Salitang-ugat: pasok Kahulugan: sapilitang pagpasok
5. Naghawak ng kamay
Gawain 3: Pagsusuri sa Tauhan Iba-iba ang sagot.
SURIIN
Gawain 5: Ipaliwanag Mo! Iba-iba ang sagot.
Gawain 6: Kilalanin Mo! Iba-iba ang sagot.
PAGYAMANIN
Gawain 8: Sa Pananaw Ko! Iba-iba ang sagot.
ISAISIP Iba-iba ang sagot.
Gawain 9: Opinyon Ko, Mahalaga!
Gawain 10: Pagnilayan Mo! Iba-iba ang sagot.
ISAGAWA Iba-iba ang sagot.
Gawain 11: GRASPS
Iba-iba ang sagot.
A. B. PANGWAKAS NA
C. PAGTATAYA
1. D 1. M 6. T
2. D 2. T 7. T
3. C 3. M 8. T
4. B 4. M 9. M
5. D 5. T 10.T
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian
Ambat, V.C., et.al (2015). Filipino 10 Modyul para sa Mag-aaral. Pasig City: Vibal
Dayag, A.M., et.al (2015). Pinagyamang Pluma 10 (Aklat 1). Quezon City: Phoenix
Publishing House. pa. 175, 185-186, 192-193.
10 – Tungsten. Romeo and Juliet: Sintahan. Nahango noong Hunyo 5, 2020 mula sa
http://blogngromeoandjuliet.blogspot.com/2918/11/sintahang-romeo-at-
juliet.html?m=1
Malobago, J.N. Mga Elemento Ng Dula. Nahango noong Hunyo 5, 2020 mula sa
https://www.scribd.com/document/363543106/Mga-Elemento-Ng-Dula
Santos, Lady’cHu. Dula. Nahango noong Hunyo 6, 2020 mula sa

https://www.slideshare.net/mobile/ladychu08/dula-15515688
17

Telefax: (632) 8634-1072; 8634-1054; 8631-4985

10
Filipino
Mito mula sa Iceland
CO_Q2_Filipino10_Modyul1
Ikalawang Markahan (Panitikang Kanluranin) – Modyul 1: Mito mula sa Iceland
Unang Edisyon, 2020


Manunulat: Justin Carlos G. Villanueva
Tagasuri: Arabella May Z. Soniega, Virgilio C. Boado, Gina A. Amoyen, Editha

T. Giron, Eric Carino

Alejo R. De Sesto

Telefax: (072) 682-2324; (072) 607-8137
10
Filipino
Mito mula sa Iceland
Paunang Salita

kanilang tahanan.
paggamit nito.
Pinaaalalahanan din ang mga mag-aaral na ingatan ang SLM na ito upang
mga pagsasanay.
SLM na ito.
ii
Alamin
Kumusta, mahal kong mag-aaral? Ako ay nagagalak sapagkat ikaw ay

makasasama ko sa panibagong paglalakbay at pag-aaral sa asignaturang Filipino!
Labis akong humahanga sa ipinakita mong dedikasyon at husay sa nakaraang
modyul. Inaasahan ko na ipagpapatuloy mo ito sa mga susunod pang mga aralin.
Ito ay isang patunay ng iyong kasiglahan at sigasig upang matuto. Alam kong handa
ka na sa susunod pang aralin, kaya ipagpatuloy mo ang iyong pagkatuto.
Para sa Modyul 1 iyong matutuklasan ang isa na namang uri ng mitolohiya
na matatagpuan sa bansang Iceland- ang mitolohiyang Norse. Isa ito sa mga kilalang
mitolohiya sa buong mundo. Sa pagtatapos ng modyul na ito, lalo mo pang
mabibigyang halaga ang natatanging mitolohiya ng bansang Iceland at kung paano
ito naiiba at naihahalintulad sa mitolohiya ng ating bansa.
Sa araling ito, inaasahang malilinang ang mga Pinakamahalagang
Kasanayang Pampagkatuto (MELC) na:
1. Nailalahad ang mga pangunahing paksa at ideya batay sa napakinggang
usapan ng mga tauhan. (F10PN-IIa-b-71);
2. Naisasama ang salita sa iba pang salita upang makabuo ng ibang kahulugan
(collocation). (F10PT-IIa-b-71);
3. Nakabubuo ng sistematikong panunuri sa mitolohiyang napanood. (F10PD-
IIa-b-69); at
4. Naihahambing ang mitolohiya mula sa bansang kanluranin sa mitolohiyang
Pilipino. (F10PU-IIa-b-73).
Subukin
Bago tayo magsimula sa ating aralin, sagutin mo muna ang paunang pagtataya
upang malaman ang iyong inisyal na kaalaman sa aralin.
PAUNANG PAGTATAYA
A. Panuto: Basahin at unawain mo ang diyalogo. Isulat sa iyong sagutang papel ang
letra ng tamang sagot.
At nang makarating sa tahanan ni Venus si Pscyhe, agad nitong kinausap ang

diyosa. “Mahal na diyosa, ako ay nagkasala sa iyo at sa inyong anak. Lahat ay
gagawin ko upang mapatawad ninyo ako.” Buong pagmamakaawang wika ni
Psyche. “Ako ay labis na namumuhi sa iyo, mortal! Ngunit sige, kapag nagawa
mo ang aking mga ipagagawang pagsubok, patatawarin kita at baka sakaling
mapatawad ka rin ng aking anak na lubhang nasaktan dahil sa iyo.”
1
CO_Q2_Filipino10_Modyul 1
_____ 1. Batay sa teksto, sino ang tagapagpadala o tagahatid ng mensahe sa
usapan?
A. Psyche C. Diyosa
B. Venus D. Wala sa nabanggit
_____ 2. Sino ang tagatanggap sa usapan?
A. Psyche C. Diyosa
B. Venus D. Wala sa nabanggit
_____ 3. Ano ang sitwasyon sa nasabing usapan?
A. Pagpunta ni Psyche kay Venus.
B. Paghingi ng tulong ni Psyche kay Venus.
C. Paghingi ng tawad ni Psyche kay Venus.
D. Pagdalaw ni Psyche kay Venus upang makausap ang anak nito.
_____ 4. Tungkol saan ang usapan ng dalawang tauhan?
A. Paghingi ng kapatawaran ni Psyche kay Venus.
B. Pagpapakumbaba ni Psyche sa diyosa upang tulungan siya nito.
C. Pagnanais ni Psyche na makausap ang kaniyang asawa upang
humingi ng kapatawaran.
D. Pagpapakita ng pagnanais ng dalaga na matanggap siya ni Venus
para sa kaniyang anak.
II. Panuto: Pillin sa loob ng kahon ang angkop na salita upang mabuo ang
kahulugan ng sumusunod na parirala. Gawing gabay o batayan ang mga
salita o pariralang nakapaloob sa mga panaklong.
ningas panakip palaka nakaw sulong
pagong patay bukid bisig kilay
___________________ 1. ______________-butas (Pamalit o pansamantala lamang)

___________________ 2. Nagsusunog ng _____________ (Masipag mag-aral)
___________________ 3. Kapit-______________ (Pagkakaisa)
___________________ 4. _____________-bahay (Magnanakaw)
___________________ 5. _____________-tingin (Pagsulyap sa isang tao na hindi
nito nalalaman)
___________________ 6. Dalagang-______________ (Isang uri ng isda)
___________________ 7. Boses-______ (Sintunado o wala sa tono kung kumanta)
___________________ 8. __________-gutom (Palaging gutom o matakaw)
___________________ 9. Lakad-____________ (Mabagal maglakad)
___________________ 10. Urong-____________ (Nahihirapang magdesisyon)
Mahusay! Binabati kitang muli at nagawa mo nang buong husay ang paunang
pagtataya. Tiyak kong nakatulong nang malaki ang natutuhan mong kasanayan at
kaalaman sa nagdaang mga aralin kaya nagawa mo nang buong husay ang paunang
gawain. Sa pagpapatuloy ng ating aralin, sinisiguro kong lalawak pang lalo ang iyong
kaalaman.
2
ARALIN MITOLOHIYA NG ICELAND
1.1 Panitikan: Sina Thor at Loki sa Lupain

ng mga Higante
Ang Modyul 1 ay tungkol sa mitolohiya ng bansang Iceland. Ang Iceland ay

matatagpuan sa Hilagang Europa. Ang mga Eskandinaba ay mga lahing Nordic na
nagsasalita ng Germanic Languages (Norse). Kabilang dito ang Sweden, Norway,
Denmark, Finland, Greenland, Faroe Island. Pinaniniwalaan na ang unang mga
nanirahan sa Iceland noong ika-9 na siglo ay ang mga “Papar” o mga Irish monks.
Nang umalis ang mga Papar, nag-iwan ang mga ito ng mga libro na naging basehan
ng mga akdang pampanitikan ng bansang Iceland. Sumunod na nanirahan ang mga
Norse sa pangunguna ni Naddador at tinawag itong “Snow land” dahil kasalukuyang
may niyebe nang sila ay dumating. Ang pangalang Iceland ay ibinigay ng sumunod
na nanirahan sa isla na si Flóki Vilgerðarson, isang Viking. Pinangalanan niya itong
Iceland dahil sa nakita niyang mga iceberg o malalaking tipak ng yelo.
Ang mitolohiyang Norse ay nagmula sa lahing Eskandinaba na nagsimula
noong panahon ng mga Viking na nanirahan noon sa Iceland. Tulad ng ibang
mitolohiya, hindi nailathala ng mga Viking ang kanilang mitolohiya dahil ito ay
pasalitang ipinapasa sa pamamagitan ng pagkukuwento lamang kaya maraming
bahagi ng mitolohiyang Norse ang hindi nabigyang linaw.
Dahil walang nakalimbag na kalipunan ng mga tula, awit at mga kuwento ng
mga diyos at diyosa ang mga Viking, si Snorri Sturlurson ay lumikha ng isang akda
na pinamagatang Prose Edda o mas kilala bilang Edda na siyang kinapalolooban ng
mga kuwento ng mga diyos at diyosa. Ito ang nagbigay anyo sa mitolohiyang Norse.
Dahil sa Edda, mas nakilala ng mundo ang kultura ng mga Viking at ang kanilang
mga paniniwala.
Ang madalas na tema ng mitolohiyang Norse ay ang paglalakbay ng mga diyos
at ang pakikipaglaban nila sa mga higante na mahigpit na kalaban ng mga diyos.
Ilan sa mga kilalang diyos ng mitolohiyang Norse ay si Odin, ang pinuno ng
mga diyos sa Asgard na tahanan ng mga diyos at diyosa. Ang pinakatanyag na diyos
ng mitolohiyang Norse ay si Thor, ang diyos ng kidlat na siya ring pinakamalakas na
diyos at si Loki, ang mapanlinlang na diyos. Ilan lang sila sa mga diyos at diyosa ng
mitolohiyang Norse na makikilala mo sa ating araling tatalakayin.
Handa ka na ba, mahal kong mag-aaral? Kung handa ka na, maaari mo nang
umpisahan ang aralin at mga gawain.
Balikan
Bago ka tuluyang pumalaot sa iyong paglalakbay, subukin mo muna ang iyong

sarili kaugnay sa iyong natutuhan sa nagdaang aralin.
3
Gawain 1: Isang Kahon, Isang Sagot!
Panuto: Balikan ang akdang Troy mula sa Modyul 7 sa unang markahan at ibigay
ang mga hinihinging impormasyon sa loob ng kahon. Isulat ito sa iyong sagutang
papel.
Troy
Mga Tauhan: _______________________________________________________________
_______________________________________________________________
Tagpuan: __________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Paksa ng Kuwento: ________________________________________________________
_________________________________________________________
Aral na natutuhan: ________________________________________________________
_________________________________________________________
Magaling! Natapos mo ang unang gawain. Binabati kita at patuloy kang

lumilikha ng positibong pagganap sa mga gawain kaugnay sa ating aralin. Sa
pagkakataong ito, ihanda mo na ang iyong sarili at sasamahan kita sa iyong
paglalakbay sa mundo ng mitolohiyang Norse.
Tuklasin
Ang mga Scandinavian, ang lahi na pinagmulan ng mga Viking ay kilala hindi
lamang sa larangan ng pakikidigma kundi sa kanilang mga kuwento tungkol sa
kanilang mga diyos at diyosa. Ang mitolohiyang Norse ay isa sa mga kilalang
mitolohiya sa mundo na nagmula sa pasalin-dilang kuwento ng mga matatandang
Viking na siyang naging inspirasyon ni Snorri Sturlurson para ipakilala sa mundo
ang natatangi nilang mitolohiya na hanggang sa kasalukuyan ay buhay at kilala
saanmang sulok ng daigdig.
Tampok sa modyul na ito ang isa sa mga kuwento sa librong Prose Edda ni
Snorri Sturlurson na “Sina Thor at Loki sa Lupain ng mga Higante”. Aalamin mo ang
kahalagahan ng pagtitiwala sa sariling kakayahan at ang kahandaan sa pagharap
sa kahit anomang hamon. Inaasahan na sa pagtatapos ng modyul na ito, ikaw ay
makasusuri ng isang mito batay sa elemento nito at maihahambing ito sa iba pang
mito.
Basahin at unawain mo ang kuwento dahil ito ang magsisilbing batayan mo
sa susunod na mga gawain.
4
Sina Thor at Loki sa Lupain ng mga Higante
(ni Snorri Sturlurson)
(Muling isinalaysay ni Justin Carlos G. Villanueva)
Si Thor, anak ni Odin ay nagpasiya para

maglakbay patungo sa Utgard na matatagpuan sa
Jotunheim, ang lupain ng mga higante na kalaban ng
mga diyos. Kasama niya sa kaniyang paglalakbay si
Loki at ang magkapatid na mortal na sina Thjalfi at
Rosvka. Sa kanilang paglalakbay ay nakilala nila ang
isang higanteng si Skrymir. “Hindi ba’t ikaw si Thor?
Sadyang ikaw ay kilala at kinatatakutan sa lupaing
ito dahil sa iyong angking lakas. Ikagagalak ko na
samahan ka sa iyong paglalakbay.” “Ngunit ako ay
hindi basta-basta nagtitiwala lalo na sa isang
higante” pag-aalinlangang sagot ni Thor. “Huwag
kang mag-alala, wala akong gagawing masama, nais
ko lamang kayong gabayan patungo sa inyong
pupuntahan. Saan ba kayo pupunta?” “Sa kaharian
ni Utgard-Loki” sagot ni Thor. “Kapag ako ay isinama
niyo, tutulungan ko kayo upang makarating kayo Iginuhit ni: Ernesto F. Ramos Jr.
roon nang mabilis.” “Kung talagang nais mo kaming samahan, sige ako ay papayag
na,” wika ni Thor. Inilagay ni Skrymir ang kanilang mga gamit at pagkain sa loob
ng kaniyang sisidlan at itinali ito. Sa layo ng nilakbay nila ay napagod sila kaya
minabuting magpahinga muna at ituloy ang paglalakbay kinabukasan.
Hindi makatulog si Thor dahil sa lakas ng paghilik ng higante. Dala ng
gutom at pagod, sinubukang buksan ni Thor ang sisidlan ngunit hindi niya ito
mabuksan. Nagalit si Thor kaya tatlong beses niyang pinalo nang malakas sa ulo
si Skrymir gamit ang kaniyang maso na mjolnir ngunit sa tuwing nagigising ang
higante ay inaakala nitong siya ay nahuhulugan lamang ng ensina at dahon sa
ulo.
Kinabukasan, nang magising sila ay nagpaalam na si Skrymir sa kanila.
“Sa ilang sandali na lang ay mararating na ninyo ang kaharian ni Utgard-Loki
ngunit huwag na huwag kayong magpapakita ng pagmamalaki sa kaniya.” Habilin
ng higante sa grupo nina Thor at sila ay nagpatuloy na sa paglalakbay. Sa wakas
ay narating nila ang malaking kaharian ng Utgard. Bumungad sa kanila ang isang
napakahabang bulwagan at sa dulong bahagi ay nakaupo sa malaking trono ang
hari na si Utgard-Loki. Agad niyang nakilala si Thor. “Ikaw ay malakas kaysa tingin
ko lamang. Anong kakayahan na mahusay kayo?” wika nito.
Upang patunayan na sila ay mahusay sa kanilang mga angking kakayahan,
hinamon niya ang mga ito. Bawat isa sa kanila ay nagsabi ng kanilang kakayahan.
Sumagot si Loki.
“Ako ang pinakamabilis kumain sa buong mundo at walang sinoman ang
mas mabilis pa kaysa sa akin.” “Kung gayon, aking itatapat sa iyo ang aking alagad
na pinakamabilis kumain sa aking kaharian.” Tinawag ni Utgard-Loki ang
kaniyang alagad na si Logi. Pumuwesto ang dalawa sa magkabilang dulo ng isang
mahabang lamesa at pinuno ito ng mga karne. Mabilis na kinain ni Loki ang karne
at buto na lamang ang natira ngunit nang sila ay nagtagpo sa gitnang bahagi ng
lamesa laking gulat ni Loki na walang natira ni kahit na isang buto at maging ang
lamesa ay kinain ni Logi. Malinaw na si Logi ang nanalo sa paligsahan.
5
Sumunod naman si Thjalfi. “Nais kong subukan ang aking angking bilis sa
pagtakbo. Ako ang pinakamabilis tumakbo sa mga mortal.” “Kung gayon, aking
itatapat ang pinakamabilis tumakbo sa aking kaharian.” wika ni Utgard-Loki.
Tinawag ni Utgard-Loki si Hugi. Sa unang laban, malayo ang naging agwat
ni Hugi kay Thjalfi. Sa ikalawang beses ay nadikitan nito si Hugi. Naulit ito nang
tatlong beses ngunit hindi talaga maabutan ni Thjalfi si Hugi dahil mas mabilis
talaga ito kaysa sa kaniya. “Labis akong bumilib sa iyong ipinamalas na galing!
Ngayon lang ako nakakita ng isang mortal na mabilis tumakbo.” Magkasunod na
natalo ang mga kasamahan ni Thor.
“Ako naman ang iyong subukin! Wala nang mas gagaling pa sa akin sa
larangan ng pag-inom!” buong pagmamalaking hamon ni Thor sa hari ng mga
higante. “Mukhang ikaw nga ay sadyang mahusay Thor, kaya nais kong inumin
mo ang laman ng tambuling ito. Ang aking mga alagad ay kayang-kayang lagukin
ito nang dalawa hanggang tatlong lagukan at ito ay nauubos nila ngunit alam kong
kakayanin mo ito dahil nga tulad ng iyong sinabi ikaw ay sadyang magaling.”
Ipinakuha ni Utgard-Loki ang isang tambuli na naglalaman ng alak na gawa sa
tubig at pulot (mead). Sa unang lagok ni Thor tila ba walang nababawas sa laman
ng tambuli. Ganito rin ang nangyari sa ikalawa at ikatlong lagok ngunit kaunti pa
rin ang nabawas sa laman ng tambuli.
“Thor, mukhang hindi ka kasinlakas tulad ng inaasahan ko” wika ng
pinuno ng mga higante. Nagdilim ang paningin ni Thor sa sinabi ng pinuno ng
mga higante. “Ako ay galit na! Ipapakita ko sa inyo kung gaano ako kalakas!”
“Kung gayon, ipagagawa ko sa iyo ang isang madaling pagsubok. Paboritong
libangan ng mga bata sa aking kaharian ang pagbubuhat sa aking alagang pusa.
Hinahamon kitang buhatin mo ang aking alaga. Alam kong kakayanin mo ito dahil
sadyang ikaw ay may pambihirang lakas.” Wika ng higante kay Thor. Binuhat ni
Thor ang pusa nang buong lakas ngunit umarko lamang ito at ang tanging
naiangat lamang niya ay ang paa nito.
“Ako ay galit na, hinahamon ko ang kahit na sino sa inyo na makipagbuno
sa akin!” pasigaw na wika ni Thor. “Kung gayon, iyong kalalabanin ang aking
matandang katulong sa larangan ng wrestling.” “Ako ba ay iniinsulto mo? Hindi
mo ba naisip ang maaaring mangyari sa iyong matandang katulong? Kung ikaw
ay disidido sa iyong hamon, hindi ako magdadalawang-isip na ibuhos ang aking
buong lakas!” Buong-buo ang kompiyansa ni Thor na kakayanin niya ang
pagsubok dahil siya ang pinakamalakas na diyos sa lahat.
Tinawag ni Utgard-Loki ang matandang katulong na si Elli. Kahit na ang
babae ay mukhang mahina ay hindi siya nagawang pigilan ni Thor sa larangan ng
pakikipagbuno. Buong lakas na nagpumiglas si Thor ngunit siya ay nanghina at
napaluhod sa isang tuhod. Di-hamak na malakas ang matanda kaysa kay Thor
kaya siya ay natalo.
Ang tatlo ay nakahanda nang umalis, bigo at mapagkumbaba ngunit bago
sila paalisin ng hari ay sinabi niya na wala sa kastilyo ang lahat ng pangyayari.
Ang lahat ay mga ilusyon lamang na kagagawan ni Utgard-Loki. Si Loki ay natalo
sa paligsahan sa pagkain dahil ang kaniyang kalaban ay isang mapaminsalang
apoy na kayang sunugin ang kakahuyan. Ang kinalaban naman ni Thjalfi ay ang
isipan at walang kahit na anong aksyon ang mas bibilis pa kaysa sa kanyang isip.
Si Elli na kinalaban ni Thor ay sumasagisag sa pagtanda na nagpapahina sa kahit
na sino pa man. Ang tambuli na siyang ininuman ni Thor ay nakadugtong sa dagat
kaya hindi niya ito nagawang maubos ngunit namangha pa rin ang hari dahil halos
nasaid ang dagat dahil sa ginawang pag-inom ni Thor. Ang pusa na binuhat ni
Thor ay hindi pusa kundi isang malaking ahas na miogaro na sapat ang haba para
yakapin ang daigdig. “Naiangat mo ito nang mataas na halos maabot na ang
langit.”
6
Si Skrymir ay si Utgard-Loki rin mismo dahil siya ay may kakayahang
magbago ng anyo. Sa bawat hampas ni Thor sa kaniyang ulo ay may nabubuong
lambak. “Ngayong alam na ninyo ang aking sikreto, huwag na huwag na kayong
babalik. Dahil sa ipinakita mong lakas at galing, hinding-hindi ko na ulit
gugustuhing makalaban ka. Ito na ang huling pagkakataon nating pagkikita.
Dama ang takot sa boses ng hari habang sinasabi ito. Dahil sa mga nasaksihan ni
Utgard-Loki ay natakot siya kaya bigla na lamang siyang naglaho at sa tulong ng
kaniyang mahika, sinigurado niyang hindi na muli pang makabalik si Thor sa
kaniyang kaharian. Sa isang iglap, naglaho si Utgard-Loki kasama ang kaniyang
buong kaharian at ang tumambad sa kanila ay isang malawak na lambak.
Maaaring panoorin sa link na ito:

https://www.youtube.com/watch?v=gm3SXPap1U4
Matapos mong mabasa ang akda, marahil nagkaroon ka na ng pag-unawa sa

mitolohiyang Norse. Naunawaan mo ba ang iyong binasa? Kung oo, maaari mo nang
sagutin ang mga gawaing nakahanda para sa iyo. Kung hindi naman, maaari mong
uliting basahin ang akda para mas maunawaan ito.

Panuto: Suriin mo ang mga mahahalagang pangyayari sa akdang Sina Thor at Loki
sa Lupain ng mga Higante sa pamamagitan ng pagsagot sa mga tanong. Isulat ang
iyong sagot sa sagutang papel.
1. Ano ang ikinagalit ni Thor kay Skrymir?

2. Ano ang nangyayari kay Skrymir kapag hinahampas siya ni Thor ng kanyang
maso? Isalaysay ang mga paligsahang nilahukan nina Thor sa kaharian ni
Utgard-Loki?
3. Ano ang ipinagtapat ni Utgard-Loki kina Thor bago sila umalis sa Utgard?
4. Ano ang hindi magandang katangiang ipinakita ni Utgard-Loki sa kanilang
pag-uusap ni Thor nang natapos ang mga patimpalak? Patunayan.
5. Batay sa salaysay tungkol kay Thor, ano ang ipinakita niyang kahinaan?
Ipaliwanag.
Gawain 3: Opinyon ko, mahalaga!

Panuto: Ipahayag ang iyong saloobin o ideya sa pamamagitan ng pagsagot sa mga
sumusunod na tanong. Isulat ang iyong sagot sa sagutang papel.
1. Kung ikaw si Thor, ano ang mararamdaman mo kapag malaman mong ikaw
ay dinaya ng ibang tao?
2. Sino sa mga tauhan sa mito ang labis mong hinahangaan? Anong katangian
niya ang nagustuhan mo?
3. Sa iyong paniniwala, ano ang kahalagahan ng pagkakaroon ng kahusayan sa
isang kasanayan o larangan? Ipaliwanag ang sagot.
4. Ano-ano ang naging kahinaan ni Thor sa kuwento na dapat iwasan sa totoong
buhay? Pangatuwiranan.
5. Anong mensahe ng binasang mito ang natutuhan mo?
Gawain 4: Diyalogo-kahulugan!
Panuto: Sumipi ng dalawang diyalogo mula sa binasang mitolohiya at tukuyin ang
pangunahing ideya ng mga ito.
Diyalogo 1: ______________________________________________________________________
Pangunahing Ideya: ______________________________________________________________
7
Diyalogo 2: ______________________________________________________________________
Pangunahing Ideya: _____________________________________________________________
Alam mo bang…
Para matukoy ang pangunahing ideya o paksa ng isang usapan sa pagitan
ng dalawang tao, mahalagang matukoy ang tagapagpadala at tagatanggap ng
mensahe. Bukod dito, mahalagang malaman ang sitwasyong pinag-uusapan ng
dalawang tauhan.
Halimbawa:
“Ako ang pinakamabilis kumain sa buong mundo at walang sinoman ang mas
mabilis pa kaysa sa akin.” “Kung gayon, aking itatapat sa iyo ang aking alagad na
pinakamabilis kumain sa aking kaharian.” Tinawag ni Utgard-Loki ang kaniyang
alagad na si Logi.
Pansining mabuti na may dalawang pangungusap na nagpakita ng diyalogo

mula sa dalawang tauhan o nag-uusap. Mahalagang matukoy ang tagapagpadala ng
mensahe at tagatanggap sa usapan. Mahalaga ito upang malaman ang pangunahing
paksa ng usapan.
• Tagapagpadala-Loki
• Tagatanggap-Utgard-Loki
Ngayon, bigyang pansin ang bagay o pangyayari na pinag-uusapan ng dalawang

tauhan. Suriing mabuti ang diyalogo ni Loki at Utgard-Loki. Si Loki ay naglahad ng
kaniyang kakayahan na bilis sa pagkain at ito ay tinugunan ni Utgard-Loki ng
pagtawag ng kaniyang alagad na may kaparehong kakayahan gaya ng kay Loki.
Samakatuwid, ang pangunahing ideya ng usapan ng dalawang tauhan ay kung

sino ang mas mabilis sa larangan ng pagkain.
Gawain 5: Pangunahing Ideya, Tukuyin mo!

Panuto: Panoorin ang video na matatagpuan sa link na
https://www.youtube.com/watch?v=_bk7OQXq6PY. Pagkatapos, sagutin ang mga
sumusunod na mga katanungan sa iyong sagutang papel.
1. Sino ang tagapagdala ng mensahe sa napiling diyalogo?

2. Sino ang tagatanggap ng mensahe?
3. Ano ang sitwasyon sa usapan ng dalawang tauhan?
4. Ano ang mensahe ng usapan ng dalawang tauhan? Ipaliwanag ang kasagutan.
Alam mo bang…
Ang collocation o kolokasyon ay ang pagsasama ng dalawang magkaibang
salita upang makabuo ng bagong salita na may ibang kahulugan.
Halimbawa: anak + araw = anak-araw (maputi ang balat)

tainga + kawali = taingang-kawali (nagbibingi-bingihan)
puso + mamon = pusong mamon (busilak ang kalooban)
nagdilim + paningin = nagdilim ang paningin (nagalit)
Halimbawang pangungusap: Nagdilim ang paningin ni Thor sa sinabi ng
pinuno ng mga higante.
8
Panuto: Dugtungan ng isang salita ang punong salita upang makabuo ng bagong
salita. Ibigay ang kahulugan ng nabuong bagong salita at gamitin ito sa
pangungusap. Sagutin ito sa iyong sagutang papel.
Halimbawa: Tubig. Bagong salita: Tubig-alat =dagat/karagatan.
1. Kuwento + _________________________________________________________________
Kahulugan: ________________________________________________________________
Pangungusap: _____________________________________________________________
2. Mata + _____________________________________________________________________
Kahulugan: ________________________________________________________________
Pangungusap: _____________________________________________________________
3. Balat + ____________________________________________________________________
Kahulugan: ________________________________________________________________
Pangungusap: _____________________________________________________________
4. Bantay + __________________________________________________________________
Kahulugan: _______________________________________________________________
Pangungusap: _____________________________________________________________
Suriin
Sa pagpapatuloy mo, mas makikilala mo pa ang katangian ng mitolohiyang

Norse. Matutuklasan mo rin ang mga elemento na bumubuo sa isang mitolohiya at
kung paano mo ito susuriin. Inaasahang masasagot mo ang pokus na tanong na –
bakit mahalaga ang panunuri upang magkaroon ng malalim na pag-unawa at
pagpapahalaga sa mitolohiya?
Alam mo bang…
Ang Mitolohiya ay isang tradisyonal na salaysay na isinilang mula sa
sinapupunan ng kultura ng tradisyong oral? Ang mitolohiya ay isang natatanging
kuwento na kadalasang tumatalakay sa kultura, sa mga diyos o bathala at ang
kanilang karanasan sa pakikisalamuha sa mga tao. Maaaring nagsimula ang
mitolohiya mula nang magtanong ang mga tao tungkol sa pagkakalikha ng
mundo at ano ang kanilang tungkulin dito. Mahalaga ang mitolohiya dahil
nakapaloob dito ang mga sinaunang paniniwalang panrelihiyon at kultura ng
isang bansa at kapupulutan din ito ng aral. Ang mga ito ay maaaring iugnay sa
pagtukoy sa pangunahing ideya o paksa ng usapan sa isang akdang
pampanitikan.
Panunuri ng Mitolohiya
9
Ang pagsusuri ay isang kasanayan na siyang nagbibigay-buhay at diwa sa
isang likhang sining. Sa panunuri ng isang akdang pampanitikan, naipakikita ang
pagpapahalaga at pagbibigay puri sa akda at pamumuna sa kahinaan nito. Sa
pamamagitan ng panunuri, lumilitaw ang mga mensahe na hindi gaanong lantad sa
akda na siyang makatutulong sa mga mambabasa upang mas maunawaan ang
akda, at mas mabigyang pagpapahalaga ang kultura ng lugar kung saan ito
nagmula.
Kinakailangang maging patas sa panunuri upang mas lumitaw ang bisa,
kagandahan, at kahinaan ng isang akda na siyang magiging tulay sa mas malawak
at komprehensibong pag-unawa sa nilalaman ng isang akdang pampanitikan.
Mga Dapat Tandaan sa Panunuri ng Mitolohiya

Upang maging sistematiko ang panunuri ng isang mitolohiya, kinakailangang
bigyang puna ang mga elemento ng mitolohiya batay sa kahinaan at kalakasan nito.
Mahalagang naunawaan mo ang iyong binasa upang ikaw ay makasuri. Mainam din
ang paghahambing nito sa iba pang mitolohiya upang mas mapalabas ang mensahe
ng akda at ang kultura ng lugar na pinagmulan nito.
A. Tauhan
• Ang mga tauhan sa mitolohiya ay kadalasang mga diyos at diyosa na
kinikilala at sinasamba ng mga tao dahil sa taglay na kakaibang lakas
at kapangyarihan.
• Suriin ang pangunahing tauhan batay sa kaniyang pisikal na anyo,
ugali, paraan ng pananalita, at kung paano siya nakisalamuha sa iba
pang mga tauhan sa kuwento.
• Maaaring gawing batayan ang mga diyalogo ng mga tauhan upang
malaman ang pangunahing ideya o paksa na nais iparating ng tauhan
sa akda. Makatutulong din ang mga linya o diyalogo upang mapalabas
ang damdamin ng tauhang nagsasalita sa susuriing akda.
• Bigyang pansin din ang tungkuling ginampanan ng tauhan sa kabuoan
ng kuwento.
• Bigyang-puna ang mga naging kalakasan at kahinaan ng tauhan na
nakaapekto sa kaniyang suliranin sa kuwento.
• Tandaan: Ang ganda at bisa ng isang akda ay nakasalalay sa
paglalarawan at pagbibigay-buhay sa mga karakter ng kuwento kaya
naman mahalagang maunawaan ang mga ikinilos at ginampanan ng
tauhan upang mas maunawaan ang mensahe ng akda.
B. Tagpuan
• Mahalagang maunawaan mo ang ginampanan ng tagpuan na
nakaapekto sa kalagayan ng tauhan sa kuwento.
• Ilarawan ang lugar batay sa pisikal na anyo nito, mga kilos at gawi ng
mga tao o nilalang na naninirahan dito. (Mahalaga na may kaalaman
ka sa kultura ng mga taong naninirahan sa bansang pinagmulan ng
binasang akda dahil may kaugnayan ito sa tagpuan ng kuwentong
binasa).
• Bigyang-puna ang kasiningan ng paglalarawan ng may-akda sa
tagpuan.
C. Banghay
• Alamin kung ano ang mga naging tuon ng mga pangyayari sa akda.
Tukuyin ang pangunahing suliranin na siyang dinanas ng tauhan sa
mitolohiya.
• Suriin ito na may pagpapaliwanag sa naging kahalagahan ng
pagkakaayos ng mga pangyayari sa kuwento. Naging malinaw ba ito?
10
• Bigyang puna kung paano sinimulan at winakasan ang mitolohiya.
Mas mainam kung ipaliliwanag ang mga natatanging mga pangyayari
sa kuwento batay sa bisa at kahalagahan nito at kung paano ito
maaaring maihambing sa totoong buhay.
D. Tema
• Suriin kung ano ang tema ng binasang mitolohiya batay sa naging tuon
nito.
• Bigyang paliwanag ang mga aral ng kuwento, maging ang mga hindi
kanais-nais na mga pag-uugali ng mga tauhan upang makatulong sa
mas malalim na pagpapakahulugan sa mitolohiya.
• Mainam na magbigay repleksyon sa bisa at kahalagahan ng mensahe
at aral ng akda sa kung paano ito nakaapekto sa iyong sarili at lipunan.
Narito ang halimbawang pormat sa paggawa ng isang panunuri o suring-basa:
Sina Thor at Loki sa Lupain ng mga Higante

(Isang Panunuri)
I. Tauhan
a. Thor-Anak ni Odin. Ang pangunahing tauhan sa akda. Batay sa
kuwento, siya ang pinakamalakas na diyos. Isa sa kaniyang
katangian ay ang pagiging magagalitin. Matipuno ang kaniyang
pangangatawan.
b. Loki-Ang diyos na mapanlinlang. Siya ay may angking galing sa
pabilisan ng pagkain. Isa siyang mapagmamataas na tauhan sa
kuwento.
c. Thjalfi-Isang mortal na naging alagad ni Thor. Taglay niya ang
husay at bilis sa pagtakbo.
d. Utgard-Loki-Ang hari ng mga higante na may taglay na mahika na
kayang lumikha ng mga ilusyon.
e. Skrymir-Isang higante na tumulong sa grupo nina Thor na siya ring
balat-kayo ni Utgard-Loki.
Ipinakita sa kuwento ang katangian ng mga Viking sa pamamagitan

ni Thor. Taglay ni Thor ang pagiging matapang at pagiging palaban
ng mga Viking. Kung ihahambing ang tauhang si Thor sa ibang
mitolohiya, tulad ng mitolohiya ng bansang Greece, napakatipikal
na ang tema o ang mga tauhan ay nagtataglay ng kakaibang lakas
at husay. Malaki ang ginampanan ng tauhang si Thor sa akda dahil
bukod sa kaniya umikot halos ang buong kuwento, nagkaroon tayo
ng ideya kung ano ang kultura ng mga Eskandinaba o Vikings
noong unang panahon.
II. Tagpuan
Bago magpunta sina Thor sa kaharian ni Utgard-Loki, siya muna
ay dumaan at nanuluyan sa tahanan nina Thjalfi. Ipinakikita lang nito
ang paggalang at takot ng mga sinaunang tao sa mga pinaniniwalaan
nilang diyos at diyosa. Kung ihahambing ito sa mga mitolohiya sa
buong daigdig, kadalasang naipakikita ang debosyon at pagkatakot ng
mga mortal sa mga diyos at diyosa bilang paggalang sa kanila. Sa
kaharian naman ni Utgard-Loki, mas naipakita ang pagiging palaban
ng mga Viking sa anomang mga laban. Sinalamin ng mga diyos at ng
mga paligsahan ang katangian ng mga Viking. Nakatulong ang
11
tagpuan ng kuwento upang palitawin ang natatanging katangian ng
mga taga-Iceland.
III. Banghay
Maayos ang pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa kuwento.
Malinaw ang pagkakalahad ng mga pangyayari at malaki ang tulong ng
mga diyalogo sa kuwento upang mas maunawaan ang paksa.
Tahasang naipakita ng mitolohiya ang pagiging palaban ng mga diyos
ng Norse. Kung ihahambing ito sa ibang mitolohiya, may pagkakatulad
ito sa kuwento ni Hercules sa mitolohiyang Greece na kung saan
dumanas ng mga pagsubok at hamon ang tauhan na kalaunan ay
naglalaman pala ng mga pandaraya. Ang kaibahan nga lamang,
naipakita sa mitolohiyang Norse na maging ang mga diyos ay
naiisahan din ng kanilang mga katunggali. Malinaw na nailahad ang
suliranin ng mitolohiya sa tulong ng maayos na pagkakasunod-sunod
ng mga pangyayari.
IV. Tema
Ipinamalas ng mitolohiya ang natatanging ugali na dapat iwasan
nating mga tao. Una ay ang pagiging mapusok at emosyonal tuwing
tayo ay nagagalit na siyang nagiging dahilan upang maging padalos-
dalos sa ating mga desisyon. Pangalawa ay ang pagiging mapagmalaki
natin sa ating angking mga talento. Madalas, masyadong lumalaki ang
ating mga ulo dahil na rin sa mga papuri na natatanggap natin mula
sa ibang tao. At panghuli, ipinakita ng kuwento ang pagiging
mapanlinlang at mapanlamang ng mga tao. Ipinakita sa katauhan ni
Utgard-Loki ang tipikal na tao na upang magtagumpay, gumagawa ng
mga paraan upang hindi magtagumpay ang kaniyang kapwa. Nais
tayong turuan ng mitolohiya na magtiwala sa ating sariling mga
kakayahan. Tulad na lamang ni Hercules sa mitolohiyang Greece.
Ipinamalas niya ang kaniyang lakas at ang pagiging matatag sa lahat
ng pagsubok. Higit sa lahat, nagtiwala siya sa kaniyang sariling
kakayahan. Sabi nga sa kasabihan na ang kapatid ng magnanakaw ay
ang mandaraya dahil nagagawa nating hilahin pababa ang isang tao.
V. Konklusyon
Sa kabuuan, masasabi kong mahalaga ang mitolohiya upang
hubugin ang ugali ng isang indibidwal. Bagama’t sa kasalukuyan,
hindi na tayo gaanong naniniwala sa mga diyos at diyosa, malaki ang
naiaambag ng pagbabasa ng mga mito upang mahubog ang
kagandahang-asal ng isang indibidwal. Kapana-panabik din ang tagpo
at bukod pa rito, maaaring maiugnay ang ilang mahahalagang mga
kaganapan mula sa mito sa totoong buhay. Kaya, mahalagang pag-
aralan ang mitolohiya upang di lamang matuto sa kultura ng ilang
bansa kundi mahuhubog ang wastong pag-uugali ng isang indibidwal.
Kung susuriin ang isang mitolohiya mula sa isang pelikula o video clip na
iyong napanood, mahalagang masuri ito batay sa mga sumusunod na
impormasyon:
• Linaw o quality ng video.
• Malinaw at nauunawaan ang diyalogo o pagsasalaysay ng mga gumanap
na tauhan o pagsasalaysay.
• Tingnan kung may mga tagpo sa video na wala sa orihinal na akda.
• Bigyang puna kung nabago ba ang mensahe ng orihinal na akda kaya
siguraduhing nabasa at naunawaan ang akda bago ito panoorin.
12
Pagyamanin
Basahin mo ang mitolohiyang Pilipino na pinamagatang, Rihawani. Sikapin

mong ihambing ito sa mitolohiyang Norse. Inaasahan na sa pagtatapos ng modyul na
ito ikaw ay makagagawa ng isang sistematikong panunuring naghahambing sa
mitolohiyang Pilipino at mitolohiyang Norse.
Rihawani
Sa isang kagubatang maraming bundok sa isang lugar ng Marugbu, isang
liblib na pook, ang mga naninirahan doon ay may pinaniniwalaang isang diyosa o
diwata ng puting usa. Ito ang kuwento ng
kanilang mga ninuno na unang nanirahan
doon.
Ang Diyos daw na ito ay tinatawag
na Rihawani. Kung minsan ay nagpapalit
daw ito ng anyo bilang isa ring puting usa.
Ang mga naninirahan sa liblib na pook na
ito ay ingat na ingat at takot na takot na
magawi o maglagalag sa kagubatang
pinananahanan ni Rihawani, kahit alam
nilang dito sila maraming makukuhang
mga bagay na maaari nilang magamit o
mapagkakitaan tulad ng mga prutas, mga
hayop-gubat, mga halamang- gubat, at iba
pa.
Ayon sa kanila, may nakakita na
kay Rihawani. Isa sa mga taong
naninirahan din doon. Minsan daw, nang
maligaw ito sa pangunguha ng mga kahoy
at prutas ay napadako ito sa pook ni
Rihawani. Kahit sa malayo ay kapansin-
pansin ang angking kagandahan nito, Iginuhit ni: Ernesto F. Ramos Jr.
habang nakikipag-usap sa ilang mga usang puti na nasa kaniyang paligid.
Nang maglakad ang mga ito sa dakong patungo sa kinaroroonan ng mga
tao ay mabilis na humangos itong tumalilis dahil sa takot na makita siya ni
Rihawani, ang diyosa. Nang makarating ito sa bahay ay hindi magkumahog sa
pagbabalita sa kaniyang nasaksihan. Mula noon ay lalo nang naging katatakutan
ang kagubatang iyon.
Isang araw ay may mga dayuhang dumating doon na ang pakay ay mangaso
o mamaril ng hayop-gubat. Nagtanong-tanong daw ang mga ito kung saang gubat
marami ang mga hayop o ibon na maaaring puntahan. Itinuro nila ang gubat
ngunit isinalaysay din ang kasaysayan nito na pinanahanan ni Rihawani.
Itinagubilin ding huwag ibiging puntahan ang pook na iyon. Para sa ikatitiyak ng
lakad ay pinasamahan ng mga ito ng isang tagagabay. At lumisan ang mga ito
patungo sa gubat na pupuntahan. Pagdating sa paanan ng isang bundok ay
napagkasunduan ng mga itong maghiwa- hiwalay at magkita-kita na lamang sa
isang lugar sa dakong hapon. Ngunit lingid sa kaalaman ng lahat, ang isa ay
13
nagkainteres na dumako sa gubat na pinananahanan ni Rihawani. Hindi nito
pinakinggan ang tagubilin ng nakatatanda sa lugar na iyon. Nang makasapit na
ito sa dakong itaas ng bundok ay naglalakad-lakad naman at sumipat ng
mababaril na hayop. Naisip nito ang puting usa na sinasabi ng matanda. Nang
mapadako ito sa tabing-ilang, napansin niya ang isang pangkat ng mapuputing
usa. Nang maramdaman ng mga hayop na may tao, nabulabog ang mga ito at
nagtakbuhang papalayo. Hinabol nito ang isa at tinangkang barilin, ngunit walang
matiyempuhan. Hanggang sa may makita ito sa dakong kadawagan ng gubat, agad
inasinta at binaril. Tinamaan ang puting usa sa binti at hindi na nakatakbo. At
nang lalapitan ng mangangaso ang puting usa, may biglang sumulpot sa likuran
na isang puting-puting usa na malayo sa hitsura ng nabaril. Lalo siyang
namangha nang ang usa ay mag-iba ng anyo at naging isang napakagandang
babae. Sinumbatan nito ang mangangaso. Sa ginawang iyon ng dayuhan, umusal
ng sumpa ang diwata at ang lalaki ay naging isang puting usa at mapabilang na
sa mga alagad ni Rihawani.
Nang dakong hapon na, hinanap ito ng mga kasamahan. Tinawag nang
tinawag ang pangalan nito ngunit walang sumasagot. Napaghinuha na lamang ng
lahat lalo na ng kasamang gabay na sinuway nito marahil ang tagubilin, tuloy
nabilang sa sumpa ni Rihawani. Mula noon, bukod sa naging aral na sa mga
nandoon ang pangyayaring iyon, ay pinangilagan na ng mga mangangaso ang
dakong iyon ng kagubatan.
- Mula sa Panitikang Filipino (Pampanahong Elektroniko), (Arrogante et. al, 1991)
Matapos mong basahin ang akda, sagutin mo ang mga sumusunod na mga
gawain.

1. Sa pamamagitan ng Venn diagram paghambingin ang pagkakatulad at
pagkakaiba ng mitolohiyang Norse sa mitolohiyang Pilipino.
Sina Thor at Loki sa

Lupain ng mga Rihawani
Higante
2. Batay sa binasang mito na “Rihawani”, Kumpletuhin ang hinihingi ng

talahanayan sa ibaba.
Tauhan Tagpuan Banghay Tema
14
Isaisip
Lahat tayo ay may angking galing at kahusayan sa iba’t ibang larangan.

Mahalaga na gamitin nang tama ang mga taglay na kahusayan upang higit mong
mapalago ang iyong sarili at upang makatulong sa ibang tao. Huwag maiinggit at
ikokompara ang sarili sa iba dahil lahat tayo ay magkakaiba. Iwasan ang pandaraya
kung higit na magaling sa iyo ang isang tao, bagkus, mahalin ang sarili at ipagmalaki
ang sariling kakayahan.
Batid kong naunawaan mo ang mensahe ng binasang mito. Upang mas
mabigyan mo ito ng pagpapahalaga, gawin mo ang kasunod na gawain.
Gawain 8: Nalaman Ko!

Panuto: Alam kong naunawaan mo ang ating aralin. Ano-ano ang mga bagong
kaalamang iyong nabatid? Ibigay ito sa pamamagitan ng pagdurugtong sa pahayag
sa loob ng kahon Kopyahin ito sa sagutang papel.
Naunawaan ko na ang pagsusuri ng

mitolohiya ay mahalaga dahil…
Napakahusay! Nagawa mo ang gawain. Sa pagkakataong ito batid kong ikaw

ay handang-handa na para sa gagawin mong pangwakas na gawain para sa modyul
na ito. Sa ipinamalas mong kahusayan sa mga gawain, tiyak kong kakayanin mo ito
mahal kong mag-aaral!
15
Isagawa
Upang matiyak mo kung talagang naintindihan ang araling ating tinalakay sa

mga nagdaang araw tungkol sa mitolohiya, gawin mo ito. Gawin mong batayan sa
iyong gagawing panunuri ang pormat sa Aralin 1.1 Suriin.
Goal Ikaw ay makasusulat ng isang suring-basa ng nasaliksik na mitong

Pilipino at ihambing mo ito sa mitolohiyang Norse. Paghahambingin
at suriin mo ito batay sa mga elemento nito. Gamitin mong gabay
ang pormat ng panunuri sa pahina
Role Ikaw ay magiging isang manunulat at manunuri.
Situation Ipagpalagay na ikaw ay nasa isang paaralan at naatasan kang suriin
ang isang mitolohiyang Pilipino batay sa elemento nito.
Product Sariling-gawang suring basa ng nasaliksik na mitolohiyang Filipino.
Standards A. Malinaw na nilalaman…………………….……………….… 40 puntos
B. Estruktura ng pagkakasulat
at paggamit ng salitang naghahambing……....…….…….... 40 puntos
C. Dating sa mambabasa.…....…………………..……….….. 20 puntos
Kabuoan.……….…………..………………..…..............….100 puntos
Tayahin
Mahusay! Binabati kita dahil nakaabot ka na sa bahaging ito. Tiyak marami

kang natutuhan sa iba’t ibang mga aralin sa Modyul na ito. Ngayon, ating tatayahin
ang iyong kaalaman sa nakalipas na aralin.
A. Panuto: Basahin at unawain mo ang sumusunod na katanungan. Isulat sa
sagutang papel ang titik ng tamang sagot.
_____ 1. Si Thor ang pinakatanyag na diyos ng mitolohiyang Norse. Ano ang
tawag sa kaniyang sandatang maso?
A. Excalibur C. Mjolnir
B. Frejlord D. Vili
_____ 2. Alin sa mga sumusunod ang HINDI katangian ng banghay ng isang
mitolohiya?
A. Tumatalakay sa pagkalikha ng mundo.
B. Ipinakikita ang ugnayan ng mga tao at ng mga diyos at diyosa.
C. Salat sa aksyon at tunggalian dahil nakatuon lamang ito sa iisang
tauhan.
D. Nakatuon sa mga suliranin at kung paano ito malulutas.
16
_____ 3. Ano ang tawag sa lugar kung saan nakatira ang mga diyos ng
mitolohiyang Norse?
A. Asgard C. Ragnarok
B. Jotunheim D. Ygdrassil
_____ 4. Ano-ano ang mga naging paligsahan na pinaglabanan nina Thor sa
kaharian ni Utgard-Loki?
A. Pabilisan sa pagkain, sa pagtakbo, paramihan ng maiinom na alak.
B. Pabilisan sa paglangoy, sa pagputol ng malaking puno, pagpapaamo
sa mabangis na tigre.
C. Pagpapatulog sa alagang pusa, paggawa ng kastilyo, pagbuhat sa
malaking bato.
D. Pagalingan sa pagkanta, patalasan ng isip, pagkumpuni sa nasirang
damit ni Utgard-Loki.
_____ 5. Bakit hindi nagtagumpay sa mga pagsubok ni Utgard-Loki sina Thor?
A. Dahil lubhang napakahirap ang mga pagsubok na inihanda ni
Utgard-Loki.
B. Dahil sa pagiging mainitin ng ulo ni Thor kaya siya nagkamali sa mga
pagsubok.
C. Gumamit ng mahika si Utgard-Loki upang mandaya dahil batid
niyang malakas na kalaban si Thor.
D. Pinagkaisahan si Thor at ang kaniyang mga kasamahan ng mga
alagad ni Utgard-Loki upang di sila manalo.
B. Panuto: Pillin sa loob ng kahon ang angkop na salita upang mabuo ang kahulugan
ng sumusunod na parirala. Gawing gabay o batayan ang mga salita o pariralang
nakapaloob sa mga panaklong.
bukid panakip kilay nakaw patay

pagong sulong akyat bisig palaka
kilay
_________________ 1. __________-gutom (Palaging gutom o matakaw)
_________________ 2. Nagsusunog ng _____________ (Masipag mag-aral)
_________________ 3. Kapit-______________ (Pagkakaisa)
_________________ 4. Urong-____________ (Nahihirapang magdesisyon)
_________________ 5. _____________-bahay (Magnanakaw)
_________________ 6. Dalagang-______________ (Isang uri ng isda)
_________________ 7. Boses-______ (Sintunado o wala sa tono kung kumanta)
_________________ 8. ______________-butas (Pamalit o pansamantala lamang)
_________________ 9. Lakad-____________ (Mabagal maglakad)
_________________ 10. _____________-tingin (Pagsulyap sa isang tao na hindi nito
nalalaman)
Karagdagang Gawain
Batid kong malalim na ang kaalaman mo sa mitolohiya at sa paghahambing.

Sa pagkakataong ito’y paiigtingin pa natin ang iyong pagkatuto sa pamamagitan ng
karagdagang gawaing pampananaliksik.
17
Panuto: Panoorin ang video ng mitolohiyang “Sina Thor at Loki sa Lupain ng mga
Higante” at suriin ito. Gamiting gabay ang mga sumusunod na mga katanungan.
Ilagay ang iyong sagot sa sagutang papel.
• Bigyang puna ang quality ng pinanood na video. Malinaw ba ito?

• Nauunawaan ba ang audio nito? Malinaw bang naririnig ang mga diyalogo?
• May naidagdag ba o nabawas na tagpo? Tukuyin ito at kung ano ang naging
epekto nito sa kabuoan ng kuwento.
• Napanatili ba ng video ang mensahe ng orihinal na kuwento?

sa matiyaga mong pag-aaral ng mga konseptong
tinalakay. Alam kong nakapapagod maglakbay
natutuhan ang mga dapat mong malaman sa
Mitolohiya ng Iceland at kung paano ito nagkaiba
at nagkatulad sa ating sariling Mitolohiya, sa
pamamagitan ng paghahambing. Ihanda mo ang
iyong sarili sa kasunod na modyul – Modyul 2
(Dula ng England).
18
19
A. B.
1. Patay
1. C 2. Kilay
2. C 3. Bisig
3. A 4. Sulong
4. A 5. akyat
5. C 6. Bukid
7. Palaka
8. Panakip
9. Pagong
10.Nakaw
PANIMULANG PAGTATAYA
I. II.
1. A 1. Panakip 6. Bukid
2. B 2. Kilay 7. Palaka
3. C 3. Bisig 8. Patay
4. B 4. Akyat 9. Pagong
5. Nakaw 10. Sulong
Aralin 1.1
Gawain 1: Balik-tanaw Iba-iba ang sagot
Gawain 3: Opinyon ko, Mahalaga Iba-iba ang sagot
Gawain 4: Diyalogo-kahulugan Iba-iba ang sagot
Gawain 5: Pangunahing Ideya, Tukuyin mo! Iba-iba ang sagot
Gawain 6: Paglinang ng Talasalitaan Iba-iba ang sagot
Gawain 8: Nalaman Ko! Iba-iba ang sagot
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian
1. Vilma C. Ambat, Ma. Teresa B. Barcelo, Eric O. Cariño, Mary Jane R. Dasig,
Willita A. Enrijo, Shiela C. Molina, Julieta U. Rivera, RoselynT Salum, Joselyn
C. Sayson, Mary Grace A. Tabora, at Roderic P. Urgelles. 2015. Filipino 10
Modyul para sa Mag-aaral. Pasig City: Vibal Group, Inc. pa. 169-177.
2. Guide to Iceland. “The History of Iceland”. Nahango noong Hunyo 3, 2020.
https://guidetoiceland.is/history-culture/history-of-iceland#who-were-the-
first-settlers
3. World History Encyclopedia. “Norse Mythology”. Last modified November 02,
2017. https://www.ancient.eu/Norse_Mythology/
4. Youtube. “Si Thor at si Loki.” Last modified August 25, 2021.
https://www.youtube.com/watch?v=_bk7OQXq6PY
5. Realm of History. “15 Major Norse Gods, Goddesses, And Their Family Tree”.
Last modified January 29, 2018. https://guidetoiceland.is/history-
culture/history-of-iceland#who-were-the-first-settlers
20

Telefax: (632) 8634-1072; 8634-1054; 8631-4985

Ilovepdf Merged 1

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ilovepdf Merged 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

10

Walang anomang parte ng materyal na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Justin Carlos G. Villanueva

Editors: Luisito V. Libatique, Alvin D. Mangaoang

Tagasuri: Arabella May Z. Soniega, Virgilio C. Boado, Gina A. Amoyen,

Tagaguhit: Ernesto F. Ramos Jr.

Tagalapat: Alvin D. Mangaoang

Tagapamahala: Tolentino G. Aquino, Atty. Donato D. Balderas Jr., Arlene A. Niro,

Inilimbag sa Pilipinas ng ________________________

Department of Education – Region I

Ang modyul na ito ay may inilaang Gabay sa Guro/Tagapagdaloy na

Ito ay may kalakip na paunang pagsusulit upang masukat ang nalalaman ng

Hinihikayat ang mga mag-aaral na makipag-ugnayan agad sa kanilang

Sa pamamagitan ng modyul na ito at sa tulong ng ating mga tagapagdaloy,

Magandang araw mahal kong mag-aaral! Kumusta ka? Binabati kita sa

Natuklasan mo sa Modyul 5 ang iba’t ibang mga impormasyon

Ang Modyul 6 ay tungkol sa sanaysay na binibigkas – ang talumpati at

Tampok din sa Modyul 6 ang talumpati ng kauna-unahang babaeng

Malilinang sa modyul na ito ang iyong kakayahan sa pagsulat ng isang

1. Naiuugnay nang may panunuri sa sariling saloobin at damdamin

__________ 1. Mahalaga sa pag-uulat ng balita ang kompiyansa sa pagsasalita.

C. Panuto: Magbigay ng mga salita na may kaugnayan sa salitang nasa loob ng

D. Panuto: Basahin at unawain mo ang sumusunod na pangungusap. Tukuyin

Mahusay! Nagawa mo ang paunang pagtataya upang malaman ang iyong

Sa Aralin 1.1 matutuklasan mo ang kahalagahan ng kasanayan sa

Natutuhan mo sa Modyul 5 ang panunuri ng isang nobela at ang paggamit ng

Gawain 1: Makialam at Mangatuwiran!

3. Pagpapababa ng criminal 4. Malayang Pamamahayag

Gawain 2: Sapot ng Konsepto

Ano kaya ang sasabihin ni

Basahin at unawain mo ang talumpati ni Pangulong Dilma Rouseff sa kaniyang

Minamahal kong Brazilians,

Tinitiyak ng aking pamahalaan na lalabanan at

Maaaring panoorin sa link na ito:

Naunawaan mo ba ang talumpati ni Dilma Rouseff? Kung hindi mo ito gaanong

Maaari ding gamiting paraan upang malaman ang kahulugan ng isang

Gawain 3: Paglinang ng Talasalitaan

Gawain 4: Pag-unawa sa Binasa

Mga Anyo ng Talumpati

Paano ang Pagsulat ng Mabisang Talumpati?

Mga Hakbang sa Pagsulat ng Talumpati

Mga Bahagi ng Talumpati

Maaari ring panoorin sa link na ito:

Mga Tanong Sagot

Mahusay! Ngayon naman, iyong matutuklasan ang mga paraan sa

Pagpapalawak ng Pangungusap at Pagsusuri

Panaguri – Nagpapahayag ng tungkol sa paksa.

Batayang Pangungusap: Ibinaba ang poverty income threshold.

3. Pang-abay – Nagbibigay-turing sa pandiwa, pang-uri at kapuwa pang-

Paksa – Ang pinag-uusapan sa pangungusap.

2. Pariralang Lokatibo/Panlunan – ang paksa ng pangungusap ay

3. Pariralang Nagpapahayag ng Pagmamay-ari – Gamit ng panghalip na

Gawain 6: Pagsasanib ng Gramatika at Retorika

Gawain 7: Idea Mo’y Ipahayag!

Gawain 8: Suriin Mo!

Isang araw, nag-uusap ang tatlong miyembro ng Student Government.

Pangungusap Paraang Ginamit sa Pagpapalawak ng

Gawain 9: Natutuhan Ko!

Paano nakatutulong ang

Upang matiyak mo kung talagang naintindihan ang araling ating tinalakay sa

Goal Ikaw ay makasusulat ng isang talumpati patungkol sa isang

Mahusay! Binabati kita! Natapos mo ang unang aralin. Ako ay humahanga sa