Professional Documents
Culture Documents
Hisob 2023-2024 13.11.23
Hisob 2023-2024 13.11.23
Amalni bajaring: 2a ib
2
4a2 b2 4abi 4a2 b2 4abi 4a2 b2 4abi 4a 2 b2 4abi
Amalni bajaring: 2 i
3
2 11i 14 13i 2 13i 2 11i
z 3 kompleks sonning moduli va r 3, 0 r 3, 2
r 3, 0 r 3,
argumenti topilsin.
z 2i kompleks sonning moduli va 3 3 3 3
argumenti topilsin. r 2, r 2, r 4, r 1,
2 2 2 2
z 2 2i kompleks sonni 7 7
2 2 cos i sin
2 2 cos
5
i sin
5 3
i sin
3
2 2 cos i sin
2 2 cos
trigonometrik shaklda tasvirlang. 4 4 2 2 2 2 4 4
1 2i
Amalni bajaring: i 0,5 i 2i i
2i
z1 1, z1 1, z1 1,
z1 1,
1 3 1 3 1 3
z2 i, z2 i, z2 i, z2 1,
z 3 1 ning barcha qiymatlari topilsin. 2 2 2 2 2 2
1 3
1 3 1 3 1 3 z3 i
z3 i z3 i z3 i 2 2
2 2 2 2 2 2
z1 i, z1 i, z1 i, z1 i,
3 1 1 3 3 1 1 3
z2 i, z2 i, z2 i, z2 i,
z i ning barcha qiymatlari topilsin.
3
2 2 2 2 2 2 2 2
3 1 1 3 3 1 1 3
z3 i z3 i z3 i z3 i
2 2 2 2 2 2 2 2
2 2 2 2 2 2 2 2
z1 i, z1 i, z1 i, z1 i,
2 2 2 2 2 2 2 2
z i ning barcha qiymatlari topilsin.
2 2 2 2 2 2 2 2
z2 i z2 i z2 i z2 i
2 2 2 2 2 2 2 2
1 i
5
ni Muavr formulasi bilan
4 4i 4 4i 4 4 3i 4 4i
hisoblang.
2 2 3i
4
ni Muavr formulasi bilan
128 128 3i 128 3 128i 128 128 3i 128 3 128i
hisoblang.
z 1 3i kompleks sonni 2 5 7 5
Hisoblang: lim 2 x x 5 ?
3 2
2 1 1/2 3
x x 3 x 2
Hisoblang: lim n 3n 1 n ?
2
1 2 1/2 0
n 2n 3
1 2 3 ... n
Hisoblang: lim ? 1/2 2 0
n n2
2n 3
Hisoblang: lim n ? 1 2 0
n 2 3
3x 2 8 x 4 0
Hisoblang: lim 2 2/3 2 3/2
x 2 5 x 14 x 8
2 x 2 x 15 2
Hisoblang: lim 1 -1 0
x 3 3 x 2 7 x 6
Hisoblang: lim 1 1 x
2
2
1/2 2 -2 1/3
x 0 x
Hisoblang:
1 x x2 1 x x2 1 2 3 0
lim
x 0 x
Hisoblang: lim x 1 2 1/4 0 1/2 1
x 5 x5
5x2 6 x 3
Hisoblang: lim 2 0 3 5
x 3 x 4 x 3
5x2 6 x 3 2/5
Hisoblang: lim 2 2,5 1/5 3
x 2 x 4 x 1
2 x2 x 5
Hisoblang: lim 3 0 5 3
x x 2 x 1
2 x2 5x 3
Hisoblang: lim 3 0 2/5 6
x 5 x x 2 8
6 x2 5x 7 3
Hisoblang: lim 2 2 1/2 -2
x 3 x 4 x 2
Hisoblang: lim
n
n 1 n 1 0 1/2 1 2
4 x 4 x 0
Hisoblang: lim -0,5 0,5 1
x0 x
Hisoblang: lim
x
x 2 3x 3 x 1,5 1 0,5 -0,5
4 x5 9 x 7 5
Hisoblang: lim 4 3 2
x 1 3 x 6 x8 1
2 x 2 5 x 25 2
Hisoblang: lim 1,5 2,5 1
x 5 x 2 25
sin 4 x
Hisoblang: lim 4/3 3/4 1 0
x 0 3x
arcsin 3x
Hisoblang: lim 3/2 2/3 0 1
x0 2x
x
tg 2
2 1/4 3 1/2 1
Hisoblang: lim 2
x0 x
sin 3x sin x
Hisoblang: lim 4 1 -1 2
x 0 x
sin 2 x cos x
Hisoblang: lim 2 -2 1 -1
x 0 x
3
Hisoblang: lim sin 32 x 8 -8 1/8 1
x0 x
x
sin 2
Hisoblang: lim 4 1/16 16 1/8 8
x 0 x 2
cos x sin x 2
Hisoblang: lim 0 2 2
x /4 cos 2 x 2
sin 5 x
Hisoblang: lim 5/4 4/5 1 12
x 0 tg 4 x
Hisoblang: lim 1 1
0 2 -1 1
x 0 sin x tgx
x
x
Hisoblang: lim e 1 e2 1
x 1 x
t
1
Hisoblang: lim 1 e 1 e2 0
t
t
5
Quyidagi x3 nuqta y Bartaraf qilish mumkin
3 x Ikkinchi tur uzilish nuqtasi bo‘lgan uzilish nuqtasi
Uzlukisizlik nuqtasi Birinchi tur uzilish nuqtasi
funksiya uchun ….bo‘ladi
1
Quyidagi x 2 nuqtalar y 2x
2
4 Bartaraf qilish mumkin Birinchi tur uzilish
Ikkinchi tur uzilish nuqtasi Uzlukisizlik nuqtasi
bo‘lgan uzilish nuqtasi nuqtasi
funksiya uchun ….bo‘ladi
Quyidagi x nuqta y tgx funksiya Bartaraf qilish mumkin
2 Ikkinchi tur uzilish nuqtasi Uzlukisizlik nuqtasi Birinchi tur uzilish nuqtasi
bo‘lgan uzilish nuqtasi
uchun ….bo‘ladi
x 2 nuqta quyidagi funksiya uchun
qanday nuqta hisoblanadi?
x 2; 2 x 2 Bartaraf qilish mumkin
Uzlukisizlik nuqtasi Ikkinchi tur uzilish nuqtasi Birinchi tur uzilish nuqtasi
bo‘lgan uzilish nuqtasi
f ( x) 4 x; 2 x 4
x 3; 4 x 6
x 4 nuqta quyidagi funksiya uchun
qanday nuqta hisoblanadi?
x 2; 2 x 2 Bartaraf qilish mumkin
Birinchi tur uzilish nuqtasi Ikkinchi tur uzilish nuqtasi Uzlukisizlik nuqtasi
bo‘lgan uzilish nuqtasi
f ( x) 4 x; 2 x 4
x 3; 4 x 6
x 2 nuqta quyidagi funksiya uchun
qanday nuqta hisoblanadi?
x 1; 2 x 2 Bartaraf qilish mumkin Ikkinchi tur uzilish
Uzlukisizlik nuqtasi Birinchi tur uzilish nuqtasi
bo‘lgan uzilish nuqtasi nuqtasi
f ( x) 5 x 1; 2 x 5
4; x2
x 3 nuqta quyidagi funksiya uchun
qanday nuqta hisoblanadi?
5x ; 1 x 1 Ikkinchi tur uzilish Bartaraf qilish mumkin
Uzlukisizlik nuqtasi Birinchi tur uzilish nuqtasi
nuqtasi bo‘lgan uzilish nuqtasi
f ( x) ( x 2) 2 , 1 x 3
4 x, x3
x 3 nuqta quyidagi funksiya uchun
qanday nuqta hisoblanadi? Bartaraf qilish mumkin
Birinchi tur uzilish nuqtasi Uzlukisizlik nuqtasi Ikkinchi tur uzilish nuqtasi
x2 9 bo‘lgan uzilish nuqtasi
f ( x) 2
x x 12
1
f ( x) funksiyaning nechta uzilish 3 2 1 4
ln x
nuqtasi bor?
x 0 nuqta quyidagi funksiya uchun
qanday nuqta hisoblanadi? Bartaraf qilish mumkin
Ikkinchi tur uzilish nuqtasi Birinchi tur uzilish nuqtasi Uzlukisizlik nuqtasi
f ( x)
1 bo‘lgan uzilish nuqtasi
ln x
Funksiya quyidagicha aniqlangan:
x 3 da f ( x) 4 x.
Ikkinchi tur uzilishga ega Birinchi tur uzilishga ega
ha yo‘q
bo‘ladi bo‘ladi
Bu funksiya uzluksiz bo‘ladimi?
x 0 nuqta quyidagi funksiya uchun
qanday nuqta hisoblanadi? Bartaraf qilish mumkin
Ikkinchi tur uzilish nuqtasi Birinchi tur uzilish nuqtasi Uzlukisizlik nuqtasi
sin x bo‘lgan uzilish nuqtasi
f ( x)
x
x 0 nuqta quyidagi funksiya uchun
qanday nuqta hisoblanadi? Bartaraf qilish mumkin
Ikkinchi tur uzilish nuqtasi Birinchi tur uzilish nuqtasi Uzlukisizlik nuqtasi
cos x bo‘lgan uzilish nuqtasi
f ( x)
x
2 1 10
x bo’lsa, y ?
1 1 1 1 1 1 1 1
y x y 5 x9 y 5 x9 y x9 y 10 x9
x 2 2 x x x 2 x x x 2 x x x 2 x x x
y ( x 3a 2 )3 bo’lsa, y(4а 2 ) ? 3a 4
3a
4
3a 2
3a
2
1 dy
dx
dy
dx
dy
dx
dy
dx
d arcsin ni hisoblang.
x x x 12
x x 1 2
x 1 x 2
x 1 x2
1
dy
dx
dy
dx
dy
dx
dy
dx
d arccos ni hisoblang.
x x x2 1 x x2 1 x 1 x2 x 1 x2
Agar kubning hajmi 125 dan 125,3 m3
ga oshgani ma’lum bo‘lsa, uning 0,004 0,005 0,0038 0,0048
tomoni orttirmasini toping.
Agar kubning hajmi 8 dan 8,24 m3 ga
oshgani ma’lum bo‘lsa, uning tomoni 0,02 0,021 0,019 0,018
orttirmasini toping.
Agar kubning hajmi 64 dan 64,45 m3
ga oshgani ma’lum bo‘lsa, uning 0,0094 0,0089 0,0096 0,0086
tomoni orttirmasini toping.
Funksiyaning ikkinchi tartibli
differensiali formulasini aniqlang
d 2 y f x dx 2 d 2 y f x d x 2 d 2 y f x d 2 x d 2 y f x dx
y ex
3
bo‘lsa, d 2 y -? d 2 y 3xe x 3x 3 2 dx 2 d 2 y 3x 2e x 3x 2 2 dx 2 d 2 y 3xe x 3x3 2 dx d 2 y 3xe x 3x3 2 dx
3 3 3 3
y ln x 1 x 2 funksiyaning ikkinhi d2y
xdx 2
d2y
xdx 2
d2y
d x 2
d2y
xd x 2
ln x 2 ln x 3 2 3ln x 1 3 2 ln x 2 3 2 ln x 2
d2 ni hisoblang. dx dx d x dx
x x3 x3 x4 x3
Koshi formulasi qaysi javobda f b f a f c f b f a f b f a f c f b
f c f c
keltirilgan. g b g a g c ba g b g a g c ba
y x 2 parabolaning A1;1 va B3; 9
4
nuqtalari orasidagi yoyiga o‘tkazilgan x2 x 1,5 x 2,5 x
AB vatariga parallel urinmasining 3
urinish nuqtasi absissasini aniqlang
y x 2 parabolaning A1;1 va B3; 9
16
nuqtalari orasidagi yoyiga o‘tkazilgan y4 y 2,25 y 6,25 y
AB vatariga parallel urinmasining 9
urinish nuqtasi ordinatasini aniqlang
0; 1 kesmada berilgan f x x x 3 3 1 2 Teorema shartlarini
funksiya Roll teoremasi shartlarini qanoatlantirmaydi
3 3 3
qanoatlantirsa, c nuqtani aniqlang.
0; 2 kesmada berilgan f x sin x
Teorema shartlarini
va g x cos x funksiyalar uchun qanoatlantirmaydi
4 3 6
Koshi formulasidagi c nuqtani
aniqlang.
1; 3 kesmada berilgan
f x x 2 4 x 3 funksiya Roll с2 с 1,5 с 2,5
Teorema shartlarini
teoremasi shartlarini qanoatlantirsa, c qanoatlantirmaydi
nuqtani aniqlang.
1; 0 kesmada berilgan f x x x 3 3 1 2 Teorema shartlarini
funksiya Roll teoremasi shartlarini
3 3 3 qanoatlantirmaydi
qanoatlantirsa, c nuqtani aniqlang.
x 2 (0; 2) da qa var iq,
(2; 2)da qa var iq,
y funksiyaning qavariqlikva (;0) da botiq, (0; 2) da qa var iq,
2 x (; 2) (2; )
(0; ) da qa var iq (2; ) da botiq (2; ) da botiq
botiqlik oraliqlari topilsin. da botiq
x2 (;1) va (1; ) da
(;1) va (1; ) da botiq, (;1) da qa var iq, (; 2) da qa var iq,
ye 2
funksiyaning qavariqlik, qa var iq, (1;1) da
(1;1) da qa var iq (1; ) da botiq (2; ) da botiq
botiqlik oraliqlari topilsin botiq
2; 3 kesmada y 2 x 3 3x 2 12 x 1
8 eng katta va -19 eng kichik -3 eng katta va -8 eng kichik 8 eng katta va -8 eng kichik 8 eng katta va -30 eng kichik
funksiyaning eng katta va eng kichik qiymati qiymati qiymati qiymati
qiymatlari topilsin.
0; 4 kesmada y x 1 funksiyaning
x 1 0.6 eng katta va 0.8 eng katta va -2 eng kichik 0.8 eng kattava -1 eng 0.6 eng katta va -2 eng kichik
eng katta va eng kichik qiymatlari -1 eng kichik qiymati qiymati kichik qiymati qiymati
topilsin.
0;1 kesmada y arctg 1 x
1 x eng katta va eng katta va eng katta va eng katta va
funksiyaning eng katta va eng kichik 4 2 4 2
0 eng kichik qiymati 1 eng kichik qiymati 1 eng kichik qiymati 0 eng kichik qiymati
qiymatlari topilsin.
0;1 kesmada y 1 x x2
2
4 3 2
asimptotalari topilsin
1
y x funksiyaning asimptotalari Oy oʻq vertikal, y x ogʻma y x ogʻma asimptotasi
x Oy oʻq vertical asimptotasi Asimptotaga ega emas
asimptotalari
topilsin
x2 6x 3 x 3 vertikal,
y egri chiziqning x 3 vertikal, y x 3 x 3 vertikal, y x 3 x 3 vertikal, y x 3
x3 y x 3 ogʻma
ogʻma ogʻma ogʻma
asimptotalari topilsin.
4 1,5; 0 da kamayuvchi, 1,5; 0 da oʻsuvchi,
y x 2 (1 x) funksiyaning 1,5; 0 da kamayuvchi, 1,5; 0 da oʻsuvchi,
9 ; 1,5 0; ; 1,5 0; da
monotonlik oraliqlari topilsin. 0; da oʻsuvchi ; 1,5 da kamayuvchi
da oʻsuvchi kamayuvchi
y x (2 x) funksiyaning
2 2 2
2; da kamayuvchi, 2 2; da oʻsuvchi,
monotonlik oraliqlari topilsin. 3 2; da kamayuvchi, 3 ; 2 da kamayuvchi,
3
; 2 2 ; da 2 ; 2 2 ; da 2
; da oʻsuvchi
3 ; da oʻsuvchi 3 3
3
oʻsuvchi kamayuvchi
x 0 da ymax 0 0 x 0 da ymax 0 0 x 1 da ymax 1 1 x 1 da ymax 1 1
2
x
y funksiyaning ekstremumini
x2 x 4 da ymin 4 8 x 3 da ymin 3 9 x 3 da ymin 3 9 x 4 da ymin 4 8
toping.
ln x
y
x e2 da ymax e2
funksiyaning ekstremumini 1 2
x x e da ymax e x 1da ymax 1 0 x e da ymax e 1
e e2
toping.
1 1 1 2 1 3 1 2 2
ymax ymax 3 ymax ymax
y x 1 x funksiyaning
2 2 2 3 2 4 3 9
ekstremumini toping. 1 1 1 2 1 3 1 2 2
ymin 2 ymin 3 ymin ymin 9
2 3 2 4 2
y ln x arctgx funksiyaning
Ekstremum mavjud emas ymax e 1 artg e ymax 1 artg 1 ymax 2 ln 2 artg 2
ekstremumini toping.
Lopital qoidasiga koʻra hisoblang:
2 x3 x 2 5 ? 2 1 12 3
lim 3
x x x 2
2x
Hisoblang dx ln x 2 1 C ln x 2 3 C ln x 2 1 ln x 1 C
x2 1
sin xdx 1 1 1
Hisoblang:
1
ln 1 3cos x C ln 1 3cos x C ln 1 3cos x ln 1 4cos x C
1 3cos x 3 6 3 3
Hisoblang: e x x 2dx
3 3 3
ex
3
ex2 ex ex
C C C C
3 3 6 4
2x 5
Hisoblang: x2 5x 7 dx ln x 2 5 x 7 C ln x 2 5 x 4 C ln x 2 3x 7 C ln 2 x 2 5 x 7 C
x3dx 1 x4 1 x4
x8 25
1 1
Hisoblang: arctg C 4
ln x 2 x 4 25 C
3
ln x 4 x 4 25 C arctg C
20 5 5 5
5 x4 5 2
Hisoblang: x3 5 x dx x 5ln x C
5
x 4 x 2 2ln x C
5
x 2 x 2 5ln x C
5
x 4 x 5ln x C
x 4 2 2 2 2
6
6 2 6 6
Hisoblang: e x x5dx ex ex ex ex
C C C C
6 6 2 3
Hisoblang:
44 5 44 5 4 4 3 44 5 4 4 3 44 5
x 3 x 4 4 x3 C x x C x x C x 4 4 x3 C
4 x dx 5 5 3 5 3 5
Hisoblang:
33 33
3 9 ln x 33
9 ln x 4 C 9 ln x 2 C
34
9 ln x 4 C 9 ln x C
x
dx 4 4 4 4
Hisoblang: 5 2ctg x dx
3 1 1 3
5tgx C 5ctgx C 1 5tgx C
cos2 x sin 2 x sin 2 x
5tgx
sin x
C
sin 2 x
Hisoblang: 2 x32 x53x dx 2250 x 250 x 2250 x 225 x
C C C C
ln 2250 ln 2250 ln 250 ln 2250
Hisoblang: x 2 x3 5 dx
2 3
9
x 5 x3 5 C x3 5 x3 5 C
9
2 3
x 5 x3 5
5
2 3
x 5 x3 5
Hisoblang:
1 1 1
2 1 3 x3 5 x 2 C 3x 5 x 2 C 3x3 5 x 2
1
C 3 x3 5 x C
9 x 10 x x3 dx 2 x2 2 x2 2x 2 x2
Hisoblang:
1 x 1 1 x 1 x 1 1 x 1
dx arctg C arctg C arctg C arctg C
x2 2x 5 2 2 2 2 2 4 2
Hisoblang: 1 x 1 1 x2 1 1 x2 1 1 x2 1
ln C ln C ln C ln C
3 x2 9 x 1 3( x 1) 9 x 1 3( x 1) 9 x 1 3( x 1)
dx
( x 2) ( x 1)
Hisoblang:
11 x 11 11x 1 x
2 x 11 ln(x 2 9) arctg C ln(x 2 9) arctg C ln(x 2 9)
11 x
arctg C ln(x 2 9) arctg C
x2 9 dx 3 3 3 3 3 33 3 3
Hisoblang:
1 1 1
xdx ln(x 2 9) C ln(x 2 9) C ln(x 2 9) C ln(x 2 9) C
x2 9
2 2 3
Hisoblang:
1 x 1 3x 1 x x
1 arctg C arctg C arctg C arctg C
x2 4dx 2 2 2 2 2 3 2
Hisoblang:
1 x2 x2 x2 x2
1 ln C 4 ln C 4 ln C 4 ln C
x2 4dx 4 x2 x2 x2 x2
Hisoblang:
1 1 1 4
x ln 4 9 x 2 C ln 4 9 x 2 C ln 4 x 2 C ln 4 9 x 2 C
4 9 x2 dx 18 18 18 18
Hisoblang:
tg x x C tg 2x x C 2tg x 2 x C tg x 2 x C
tg
2
xdx
Hisoblang
cos x 3 3 sin 2 x 3 3 sin x 2 3 3 sin x 4 3 3 sinx
C C C C
3 sin x dx 2 2 2 2
Hisoblang
cos x 3 3 sin 2 x 3 3 sin x 2 3 3 sin x 4 3 3 sinx
C C C C
3 sin x dx 2 2 2 2
Hisoblang cos 2 x cos 3xdx 1
sin x
1
sin 5 x C
1
2
sin x
1
10
sin 5 x C
1
4
1
cos x sin 5 x C
10
1
2
1
cos x cos5 x C
10
2 10
Hisoblang: 1
1 1 1
sin xdx C C C C
cos3 x 2 cos 2 x cos 2 x 2sin 2 x 2c tg 2 x
Hisoblang:
1 1 1 1
cos xdx C C C C
sin 4 x 3sin 3 x 3cos3 x 3sin 2 x sin 3 x
Hisoblang:
3 43 3 43 3 43 3 143
3 tg 2 x
tg (2 x) C tg (2 x) C tg x C tg x C
cos2 2 x dx 8 16 8 8
Hisoblang 1 1 1 1 1 1 1
cos 5 x cos x C sin 4 x sin x C sin 5 x sin x C sin 5 x sin x C
sin 2 x cos 3xdx 10 2 10 2 10 2 10
Hisoblang: 1 1 1
cos5 2 x C cos5 2 x C cos5 2 x C cos5 2 x C
3
cos 2 x sin 2 xdx 5 2 10
Hisoblang: 2 1 1
cos5 3x C cos5 2 x C cos5 3x C cos5 2 x C
cos3 3x sin 3xdx 15 2 10
Hisoblang 2 1 1
sin 5 3x C sin 5 3x C cos5 3x C sin 5 3x C
3
sin 3x cos3xdx 15 2 10
Hisoblang 2 2 2 1
sin 5 5 x C sin 3 5 x C sin 5 5 x C sin 5 5 x C
3
sin 5 x cos5 xdx 25 25 5 25
Hisoblang:
1 1 1 1
(sin 3x cos 3x) ln cos 3x x C ln sin 3x x C ln cos3x x C ln cos 3x x C
cos 3x dx 3 3 2 3
sin 3 x 1 1 1 1
Hisoblan: dx cos x C cos x C cos x C cos x C
cos 2 x cos x sin x cos x cos x
Hisoblang
1 cos x 1 cos x 1 1
sin x arctg C arctg C arctg (3tgx) C arctg (cos x) C
9 cos2 x dx 3 3 3 3 9 3
Hisoblang:
sin x cos x C sin x cos x C 2sin x cos x C sin x 2cos x C
sin x cos x dx
Hisoblang: 1 1 1 1
x cos 2 x C x cos x C x cos 2 x C x cos3x C
sin x cos x
2
dx 2 2 3 2
Hisoblang:
tgx ctgx C tgx ctgx C tgx 2ctgx C 2tgx ctgx C
tgx ctg x
2
dx
Hisoblang:
x cos x sin x C cos x sin x C x cos x sin x C
x sin xdx
x cos x x sin x C
4
x 2 6 2 6 2 6 2 6
Hisoblang: x6
dx 4 6 ln
2 6
6 ln
2 6
ln
2 6
4 ln
2 6
0
Quyidagi chiziqlar bilan chegaralangan
figura yuzasini toping: 4,5 3,5 5 4
y x 2, y x 2 4 x 2 .
Quyidagi chiziqlar bilan chegaralangan
figura yuzasini toping: 13 15
24 12
y x, y x2. 6 6
1 2 1
x y ln y egri chiziqning
4 2 e2 1 e2 1 e3 1 e2 1
y1 1 dan y2 e gacha yoyi 4 4 4 3
uzunligini toping.
7
0
1 1 3
xe x dx
2
Xosmas integralni hisoblang:
2 3 2 2
Xosmas integralni hisoblang:
arctgx 2 2 2
0 1 x2 dx 8 8 2 6
u holda qator
Agar qatorning n-hadi п da nolga
qator absolyut qator shartli
qator uzoqlashuvchi qator yaqinlashuvchi
intilmasa lim ап 0 , yaqinlashuvchi yaqinlashuvchi
п
yaqinlashishini tekshiring
Koshining integral alomatidan
ln n 1
foydalanib, qator qator uzoqlashuvchi
qator absolyut qator shartli
qator yaqinlashuvchi
п 1 n yaqinlashuvchi yaqinlashuvchi
yaqinlashishini tekshiring
Qator yaqinlashishini tekshiring
1
п 1 п ln n
3
qator yaqinlashuvchi qator uzoqlashuvchi Aniqlab bo`lmaydi qator shartli yaqinlashuvchi
n! x
n 1
n 1
darajali qatorning
x0 1;1 1,1 ,
yaqinlashish sohasini toping.
n! xn
n 1 n 1
n
darajali qatorning
e, e e, e e, e e, e
yaqinlashish sohasini toping.
2n 1 x 2 n 1
n 1 4n 3
2
darajali qatorning 1 1 1 1 1 1 1 1
2, 2 , 2, 2 ,
2 2 2 2
yaqinlashish sohasini toping.
n 1
5
x 2n
n 1 2n 1
darajali qatorning
1,1 1,1 1,1 1,1
yaqinlashish sohasini toping.
f ( x) x funksiyaning Furye
qatoriga yoygandagi b2 koeffitsientini -1 2 3 1
toping.
f ( x) x funksiyaning Furye qatoriga 2 1
1 2
yoygandagi b3 koeffitsientini toping. 3 3
f ( x) x funksiyaning Furye qatoriga 1 1 5 5
yoygandagi b4 koeffitsientini toping. 2 4 3 3
f ( x) x 2 funksiyaning Furye
1 1 1 5
qatoriga yoygandagi а4 koeffitsientini
4 8 2 3
toping.
f ( x) x funksiyaning Furye qatoriga 2 1 5 5
yoygandagi b5 koeffitsientini toping. 5 4 3 3
f ( x) x 2 funksiyaning Furye
qatoriga yoygandagi b5 koeffitsientini 0 2 1 3
toping.
f ( x) x 2 funksiyaning Furye
qatoriga yoygandagi b6 koeffitsientini 0 -3 2 -1
toping.
f ( x) x 2 funksiyaning Furye
qatoriga yoygandagi b7 koeffitsientini 0 4 2 3
toping.
f ( x) x 2 funksiyaning Furye
qatoriga yoygandagi b8 koeffitsientini 0 1 -1 -2
toping.
f ( x) x 2 funksiyaning Furye
qatoriga yoygandagi b9 koeffitsientini 0 1 2 3
toping.
f ( x) sin x funksiyaning 0;
2
kesmada kosinuslar bo`yicha 0 4 2 3
yoyilmasidagi b0 koeffitsienti
topilsin.
Davri 2 bo`lgan f ( x) funksiya
quyidagicha aniqlangan:
f ( x) x , x 0 1 2 3
a0 koeffitsienti topilsin.
Markazi koordinatalar
Funksiyaning aniqlanish sohasini Markazi koordinatalar Markazi koordinatalar Markazi koordinatalar
boshida bo’lgan radiusi
boshida bo’lgan doira boshida bo’lgan doira boshida bo’lgan doira
toping: z 1 x y birga teng doira
2 2
( x 2 y 2 2) ( x 2 y 2 4) ( x 2 y 2 16)
( x 2 y 2 1)
Markazi koordinatalar Markazi koordinatalar Markazi koordinatalar Markazi koordinatalar
Funksiyaning aniqlanish sohasini boshida bo’lgan radiusi boshida bo’lgan radiusi boshida bo’lgan radiusi boshida bo’lgan radiusi
toping: z 1 x y z birga teng shar ikkiga teng shar toʻrtga teng shar
2 2 2
2 ga teng shar
( x y z 1)
2 2 2
( x 2 y 2 z 2 4) ( x y z 2)
2 2 2 ( x2 y 2 z 2 16)
Tekislikning O(0;0)
Funksiyaning aniqlanish sohasini Tekislikning O(0;0)
toping: nuqtasidan tashqari barcha Тekislikning barcha nuqtalari Sonlar o‘qi
nuqtasi
nuqtalari
x2 y2
z
x2 y2
Funksiyaning aniqlanish sohasini Ikkita yarim polosa Ikkita yarim polosa Ikkita yarim polosa Ikkita yarim polosa
( x 2, 2 y 2 va ( x 4, 4 y 4 va ( x 2, 2 y 2 va ( x 1, 1 y 1 va
toping: z x 4 4 y
2 2
x 2, 2 y 2) x 2, 2 y 2) x 4, 4 y 4) x 1, 1 y 1)
Funksiyaning aniqlanish sohasini y x parabolaning
2
y x 2 1 parabolaning y x 2 1 parabolaning y 2 x 2 parabolaning
toping: z ln( x 2 y) yuqori qismi yuqori qismi yuqori qismi yuqori qismi
Funksiyaning aniqlanish sohasini Tekislik, x=1 va y=-1
Tekislik, x=1 va y=0 Tekislik, x=2 va y=0 to’g’ri Tekislik, x = -1 va y=0
toping: z
1
1 to’g’ri chiziqlardan
to’g’ri chiziqlardan tashqari chiziqlardan tashqari to’g’ri chiziqlardan tashqari
x 1 y tashqari
Funksiyaning uzilish nuqtasini toping:
1 O(0;0) A(1; 1) В(1;1) С (1; 1)
z 2
x y 2
sin xy
Limitni hisoblang: lim 2 1 -1 -2
x 0 x
y 2
2 xy 4
Limitni hisoblang: lim -1/4 -1/2 -1/8 -1/6
x 0 xy
y 0
sin( xy )
Limitni hisoblang: lim 1 -1 0 -4
x 0 xy
y 0
Limitni hisoblang:
x2 y 2 2 1 3 0
A lim
x 0
y 0 x2 y 2 1 1
x 3y2 4
Limitni hisoblang: lim . -5,5 -5 6,5 -6,5
x 3
y 2 x 2 16 7
sin 3xy 2
Limitni hisoblang: lim . 27 9 3 0
x 0 x
y 3
2 sin xy
Limitni hisoblang: lim :
x 1 5 y
y 0 0,4 0,6 0.2 0
2z
ze xy
funksiyaning
xy
xususiy
1 x e xy
x 2e xy xye xy y 2e xy
hosila topilsin.
2z
z e xy funksiyaning xususiy
y 2e xy xye xy
x 2 x 2e xy e xy
hosila topilsin.
z x yx y 1 ,
Ikki o’zgaruvchili funksiyaning xususiy zx yx y 1 , zx yx y 1 , z x yx y ,
xy
hosilalarini toping z x zy x y ln x zy x y ln y z y x y ln x
y
z y
ln x
x y
Ikki o’zgaruvchili funksiyaning xususiy zx y
y
, z x , zx y
y
, zx ln y 1 x ,
x2 xy x2
y x2 y
hosilalarini toping z xy 1 x 1 1 zy
x zy x z y zy x xy
x xy x
z x yx y 1 1,
Ikki o’zgaruvchili funksiyaning xususiy zx yx y 1 y, zx yx y 1 y, zx yx y x,
hosilalarini toping z x xy
y xy
zy x y ln x x zy x y ln x x zy x y ln x y z y 1
ln x
cos x cos y cos x cos y cos x cos y cos x cos y
Ikki o’zgaruvchili funksiyaning xususiy zx , zx , zx , zx ,
cos y
sin 2 x sin 2 x sin 2 x sin 2 x
hosilalarini toping z sin y sin y sin y sin y
sin x zy zy zy zy
sin x sin x sin x sin x
f(x,y)=2xy+3y-5x funksiyaning x=3,04; 21,75 20,66 19,43 21,28
y=3,95 dagi taqribiy qiymatini toping.
f(x,y)=exy funksiyaning x=5,1; y=0,05
1,25 1,57 1,11 1,46
dagi taqribiy qiymatini toping
f(x,y)=x2-xy+y2 funksiyaning x=2,15;
3,45 4,21 3,01 3,98
y=1,25 dagi taqribiy qiymatini toping.
1,023,01 ning taqribiy qiymatini toping 1,06 1,21 1,03 1,12
М(2,1,1) nuqtada
x3 y3 z 3 3xyz 4 funksiyaning z x (M) =3 z x (M) =0 z x (M) =1
z x M 3 z y M 1
xususiy hosilalari qiymatlarini toping. z y (M) =1 z y (M) =-1 z y (M) =1
М(-1,0,1) nuqtada
x 2 y 2 z 2 xyz 2 z x, y z x M 1 z x (M) =0,5 z x (M) =0 z x (M) =1
oshkormas funksiyaning xususiy z y M 0,5 z y (M) =1 z y (M) =-1 z y (M) =1
hosilalari qiymatlarini toping.
М(1,0,1) nuqtada
f x (M) =0 f x (M) =1 f x (M) =1
x f x M 1 f y M 0
f ( x, y , z ) funksiyaning
f y (M) =1 f y (M) =-1 f y (M) =0
z y
2 2
f z M 3
f z (M) =1 f z (M) =1 f z (M) =0
xususiy hosilalari qiymatlarini toping
М(2,1,0) nuqtada f x M 1,2 f x (M) =1,2 f x (M) =-1,2 f x (M) =-1,2
f ( x, y, z ) ln( x 2 y z )
3 3 3
f y M 0,6 f y (M) =-0,6 f y (M) =0,6 f y (M) =-0,6
funksiyaning xususiy hosilalari
qiymatlarini toping. f z M 0 f z (M) =0 f z (M) =0 f z (M) =0
F x, y z 0 tenglama bilan berilgan Fx Fx
zx zx
z x, y oshkormas funksiyaning xususiy Fz Fy Fx Fy Fx Fy
zx zy zx zy
hosilalarini toping. Fy Fy Fz Fz Fy Fz
zy zy
Fz Fz
z x y 3xy
3 3
zmin z 1;1 1; zmin z 0;0 1; zmin z 0;1 1; Ekstremum mavjud emas
funksiya ekstremumini toping.
4 1 4 1
z min z ; z min z ;
z x y xy 3x 2 y 1
2 2
3 3 4 1
zmin z ;
3 3 3 4 1 3
zmin z ; ;
funksiya ekstremumini toping. 4 3 3 4 4 3 3 4
3 3
Funksiyaning shartli ekstremumini
zmin z 1, 2 5; zmax z 1, 2 0; zmin z 2,1 28;
toping: z x 2 y; x 2 y 2 5 0 Ekstremum mavjud emas
zmax z 1, 2 5 zmin z 1, 2 5 zmax z 2, 1 28
shartda.
1 0 3
dx dy 2 xy
2
Hisoblang: zdz 12 18 16 14
0 2 0
1 0 3
Hisoblang: dx dy dz
0 2 0
6 16 0 61
1 2 3
Hisoblang: dx dy dz
0 0 0
6 16 61 0
1 2 3
3 2 1
Hisoblang: xdx dy dz
0 0 0
9 6 16 19
3 2 1
Hisoblang: dz dx dy
3 2 1
48 27 84 16
3 2 5
1 x xy
Hisoblang: dx dy dz
0 0 0
0.125 0.25 0.12 0.8
1 x xy
1 1 1 1
Hisoblang: xdx ydy zdz
0 0 0 64 6 4 46
Agar egri chiziq tenglamasi oshkor
funksiya koʻrinishida berilsa, I tur egri
b d
hisoblanadi?
Egri chiziqli integralni hisoblang:
AB
1 x 2 dl , bu yerda AB : y x2 2 14 3 32 3 9 12
egri chiziq yoyi, A0; 0 va B2; 2 .
Egri chiziqli integralni hisoblang:
xdl , bu yerda
1 2 2
L 4
L : x cost , y sin t , 0 t 2 .
Egri chiziqli integralni hisoblang:
x dl , bu yerda
2
2 2 1
L 4
L : x cost , y sin t , 0 t 2 .
Egri chiziqli integralni hisoblang:
ydl , bu yerda
L
28 3 14 3 32 3 9
L : y 2 x , 0 x 3.