INSTRUMENTALNE UTWORY CYKLICZNE

Formy cykliczne to termin określający utwory składające się z kilku oddzielnych części ( co najmniej
dwóch). Do najważniejszych instrumentalnych utworów cyklicznych należą suita oraz cykle sonatowe
- sonata, symfonia, koncert, utwory kameralne.

Suita
suita barokowa

Suita to najstarszy wieloczęściowy ( cykliczny) utwór instrumentalny. Suita powstała w epoce baroku.
Złożona jest z kilku różnych tańców oraz części nietanecznych, zestawionych na zasadzie kontrastu
( sąsiadujące części miały inne tempo i metrum) i połączonych wspólną tonacją.

W 2 połowie XVII wieku wykształcił się pewien model budowy suity.

Jej trzon stanowiły cztery tańce różnego pochodzenia :

1) Allemande ( czytaj: alemau)- taniec niemiecki w tempie umiarkowanym

2) Courante ( czyt: kurau)- taniec francuski w tempie szybkim
3) Sarabanda- taniec hiszpański w tempie wolnym
4) Gigue ( czyt. żig)- taniec angielski w tempie b.szybkim

Oprócz głównych tańców w suicie barokowej mogły pojawić się intermezza ( czyt. intermecca) czyli
części dodatkowe, które były wstawiane pomiędzy trzeci i czwarty taniec. Intermezza mogły być
taneczne parzyste: gawot, bourre, entree, rigaudon; taneczne nieparzyste: menuet, polonez,
passepied, hornpipe lub nietaneczne np. aria instrumentalna, rondo, burleska, scherzo.

Na początku suity mogły wystąpić takie części jak: uwertura, preludium fantazja, a na końcu finale,
fuga, chaconne (czyt. szakone). W późniejszym okresie baroku suita miała bardziej swobodną
budowę, ale nadal tańce stanowiły największą liczbę części w całym utworze.

Suita XIX wieku

W XIX wieku początkowo nawiązywano do dawnej suity złożonej z tańców lecz później pod nazwą
„suita” tworzono również utwory o innej budowie- suity programowe oraz suity z gotowego dzieła.
W suitach na wzór suity barokowej pojawiły się nowe tańce, jak walc, polka, galop oraz części z
gatunku liryki instrumentalnej.

Suity programowe inspirowane były jakąś pozamuzyczną ideą dlatego zaopatrzone były w tytuły, np.
„Szeherezada” Rimskiego- Korsakowa.

Suity z gotowego dzieła tworzone były z muzyki baletowej, operowej czy muzyki do dramatów-
wybierano fragmenty dzieła i zestawiano je w całość, np. suita z baletu „ Jezioro Łabędzie”
Czajkowskiego.