Professional Documents
Culture Documents
MasterSchool Buraxılış 11-Ci Sinif 24.12.2023
MasterSchool Buraxılış 11-Ci Sinif 24.12.2023
1. Choose the correct answer to the question according to A) the, —, —, — B) the, the, —, the
the passage. Where is Rome situated? C) —, —, the, — D) the, the, the, the
1. in the southeast of Italy E) —, —, —, —
2. on the beautiful River Tiber
3. in the centre of the country
4. in the west of Italy 8. Choose the correct pronouns.
-When did you hear …news?
A) 1, 4 B) 2, 3 C) 1, 3 D) 2, 4 E) 1,2 - I heard …on TV last Friday.
A) those, it B) that, they C) those, them
D) this, it E) these, them
2. The passage is mainly about...
A) Rome’s interesting and ancient monuments
B) the beautiful River Tiber
T.
popular.
3. There are very few shops around Rome.
rli
people?
I don’t have ____ confidence in Sinan’s ability.
A) so many B) only little C) a lot
____________________________________________
1
A) 2, 4, 5 B) 1, 3, 5 C) 2, 3, 4
____________________________________________
D) 1, 2, 5 E) 1, 3, 4
1
XI sinif Variant B 24.12.2023 MasterSchool Təhsil Mərkəzi
13. Choose the correct variant. 18. Choose the correct tense form.
Julia can read the text much _____ than I can. I _________ her twice before I left for London.
A) more quick B) more quicker A) had met B) will meet
C) quicklier D) more quickly C) have meet D) will have met
E) quicker E) didn’t meets
14. Choose the correct variant. 19. Choose the correct variant.
….. of my relatives were invited to the yesterday’s A) very a few mushrooms
party. B) so many animal
1. Every 2. Some 3. Both C) only a little patience
4. Each 5. One 6. All D) too much homeworks
A) 1, 4, 5 B) 1, 3, 4 C) 2, 3, 6 E) such a lot problems
T.
D) 1, 2, 5 E) 2, 4, 6
m
e/
15. Choose the correct variant. 20. Choose the correct variant.
Fred can run …… than all of us.
Bi
2
XI sinif Variant B 24.12.2023 MasterSchool Təhsil Mərkəzi
Read the passage and do the tests. 25. Which of the statements are true according to the
passage.
1. New Year is one of the most popular festivals in the 1. In many western countries, New Year starts after
world, even though it’s celebrated at different times and in midnight on December 31.
different ways. In many western countries, people get 2. In some Asian countries, the new year starts on
together with family and friends on December 31 to eat, January 21 and ends on February 21.
drink, and dance as they wait for January 1. Some of the 3. New Year is celebrated in the same way all over the
biggest parties are held on New Year’s Eve. In many cities, world.
crowds gather in the centre of town to welcome the new 4. People never make resolutions in the New Year
year at midnight with fireworks. A) 3, 4 B) 1, 2 C) 2, 3
D) 2, 4 E) 1,3
2. For many Asian countries like China, Taiwan, and
Vietnam the New Year is based on a lunar calendar. The
date changes from year to year, but usually falls between
January 21 and February 21. It is traditionally seen as a time 26. What is the passage mainly about?
for family reunions with people traveling across the country A) New Year's Day B) popular festivals
and from overseas. Many people wear red clothes, as it is C) New Year resolutions D) lucky money
T.
thought to be a lucky colour. They also give ―lucky money‖ E) new beginnings
in red envelopes to friends and family, and set off
firecrackers to scare away bad luck.
m
think about new beginnings. For example, in Japan people 27. Complete the sentence by using (a) different word(s)
organize bonenkai parties ( ―year forgetting parties‖ ), which and structure according to the passage.
Bi
are dedicated to leaving the old year’s worries and troubles Red clothes and envelopes .............. .
behind. In many countries, people make New Year’s
resolutions – promises to themselves to make changes in ____________________________________________
rli
their lives over the coming year, such as to lose weight, stop
smoking, or learn a new skill.
kT
passage.
A) They think it will bring them a lot of money.
Why do Japanese people organize the bonenkai
B) They think firecrackers bring good luck
parties?
C) People believe firecrackers bring bad luck.
m
________________________________________
3
XI sinif Variant B 24.12.2023 MasterSchool Təhsil Mərkəzi
Azərbaycan dili
Bahar
Doğma Kəndindən ayrılandan sonra Bahar başıaşağı, fikirli yeriyərək hara getdiyini özü də bilmədən irəliləyirdi. Yolun
uzaqlığını hiss etmədən bir də gözünü açıb özünü vağzalda gördü. Bir tüfəngli adam, döyükən kənd uşağını görüb təkəbbürlü bir
səslə yanına çağırdı. Qəssab dükanında atasının yanında işləməyi təklif elədi. Bahar şəhərdə qalmaq, qardaşını tapmaq həvəsi ilə,
həm də belə ―mehriban‖ adama rast gəldiyini güman edib ikiəlli 1.....................
Tüfəngli Baharı daş yoluna tərəf gətirdi, bir arabaçıya tapşırdı,ki onu atasının yanına aparsın.
Səhər arabaçı onu şəhərə, qəssab Məşədi Abbasın dükanına gətirdi. Arabaçı birtəhər adamları aralayıb Məşədi Abbası çağırıb 1
Baharı İsfəndiyarın göndərdiyini söylədi.
Bahar payızın ilk aylarını Məşədi Abbasın yanında işlədi. Məşədinin bütün xırda dükan və ev işini Bahar görürdü. Məşədi
axşama qalan və köhnələn içalatı səbətə doldurub Bahara verərdi. Çiynindən tutub itələrdi: ‖Bunları sat! Satmamış qayıtma!
Hamısını satsan, sənə bir abbası fındıq pulu verəcəyəm‖.
Qış girəndən bəri Bahar içalat sata bilmirdi deyə Məşədi Baharı öz qapısından2 qovmuşdu.
Qarınların birini sata bilməmişdi. Qəfildən bir qara it qarını alıb götürüldü. Qorxudan qayıda bilmir, döngədə sallaya-sallaya
əlində aparır və müştəri çağırırdı. Bir gün uşağa yeni bir fəlakət üz verdi. Divarı bayaq aşıb bağlar arasında yox oldu.Bahar başına
gələnləri Məşədi Abbasa danışdıqda Abbas ona inanmadı,Baharın bir abbası pulunu xərclədiyini düşündü və Baharı qarlı gündə
döyüb evdən qovdu.
T.
Bahar bir hamam tapıb oraya qızınmaq üçün girdi. Amma hamamçı maşa ilə Baharı oradan da qovdu. Baharın indi son ümidi
yenidən xozeyninin yanına qayıtmaq idi. Qorxa-qorxa qapını döydü. Həyətdə qarı ayaqlayan addım səsi eşidəndə uşağın sönən³
ümidlərinə sanki həyat işığı saçıldı. Xanım mitili – Baharın köhnə yorğanını eşiyə atdı: ―İtil, hansı cəhənnəmə gedirsən, get!‖-
m
,deyə.
Boş və boran uğuldayan4 qaranlıq küçədə qar içinə bata-bata uşaq bazara sarı yönəldi. Bahar əlini atıb gözünü örtən ağır yorğanı
qaldırmaq istədi. Qol yerindən quru bir ağac sallandığını duyub anlaya bilmədi. Tərpənmək istədi, onu sanki yerə mıxlamışdılar.
e/
Artıq gecədən xeyli keçmişdi havada olan şaxta sümüyə işləyirdi. Anasına xəyalına gətirib dərin yuxuya getdi.
Bir neçə saat sonra boran seyrəlmiş, dan yeri sökülmüşdü. Konka yolunun 5 qarını kürüyənlər bir uşaq meyiti tapdılar.
Donmuş, taxtaya dönmüşdü. Buzlamış saçları üzünə yapışmışdı. Bütün sifəti buz qatı ilə örtülmüşdü. Baxanların ürəyi
Bi
xarab olurdu. Bahar bu dünyaya əbədi olaraq gözlərini yummuşdu. Yiyəsiz bir uşaq olduğu ilin bu vaxtında əynindəki
qədək paltardan bəlli idi. Ona görə də 2............................. . Qəriblər qəbiristanına apardılar, orada da dəfn etdilər.
rli
32. Mətnin giriş və nəticə hissələri ilə bağlı ortaq fikirləri müəyyən edin.
m
33. Cədvələ əsasən verilmiş nəticənin səbəbi hansı fikir ola bilməz?
Nəticə Səbəb
4
XI sinif Variant B 24.12.2023 MasterSchool Təhsil Mərkəzi
34. Mətnin əsas hissəsi ilə bağlı doğru olmayan fikir hansıdır?
A) Problemin əsas səbəbi bu hissədə başlayır.
B) Baharın son ümidi də ölür.
C) Monoloqdan istifadə olunmuşdur.
D) Bahara gözləmədiyi anda təklif gəlir.
E) Yalnız Məşədi Abbasın deyil,başqalarının da insafsızlığını görürük.
36. Üzərində rəqəm yazılmış sözlərdən informativ funksiyada olanları müəyyən edin fərqli funksiyada işlədin.
T.
____________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________
m
1............................ 1.......................
2............................ 2........................
Bi
3............................ 3........................
rli
1___________________________________________________________________________________________________
2___________________________________________________________________________________________________
ea
– Dünən yumurtadan çıxan cücənin mən yekəlikdə kişiyə kələk gəlməyinə bir baxın! Cümləsi mətnin hansı abzasına əlavə
edilə bilər?
____________________________________________________________________________________________________
1
2........................................................ 2.........................................................
5
XI sinif Variant B 24.12.2023 MasterSchool Təhsil Mərkəzi
Astrolyabiya
(I)Qədim dövrlərdən bəri insanlar istiqaməti müəyyən etməyə kömək edəcək cihazlara ehtiyac duymağa başladılar.
Bu alətlər əsasən səyyahlar, din xadimləri, uzaq səfərdən geri qayıdan tacirlər səma cisimlərini öyrənən astronomlar
üçün lazım idi.
Astrolyabiya və ya Üstürlab qədim Yunanıstanda meydana gəlmiş , fəzada bucaqların ölçülməsi üçün tətbiq edilən ən
qədim astronomik alətlərdən biridir. Bu qədim alət iki min ildən çox əvvəl, insanlar yerin məhz kainatın mərkəzi olduğuna
inandıqları zaman yaradılmışdır.
Tarixi mənbələrə görə ilk dəfə bu cihaz Eratosfen tərəfindən e.ə. 250-ci ildə ●düzəlmişdi. Başqa mənbələrə görə, bu cihaz
yunanistanlı qadın astronom və riyaziyyatçı Hipatiya tərəfindən ixtira edilmişdir. Bu cihazla səma ulduzlarının kataloqu1 tərtib
edilmişdi. Sonralar farslar astrolyabiyanın təkmilləşdirilməsi ilə məşğul olmuş və onu gecə-gündüzün uzunluğunun və yer
üzərində horizontal2 bucaqların təyini, həmçinin bəzi riyazi hesabların aparılması üçün tətbiq edirlər.
Cihaz ulduzların yerləşdiyi hündürlüyü, Günəşin Yer planetinin səthindən nə qədər yüksəkdə olmasını müəyyən etməyə,
həmçinin əldə edilən məlumatlar sayəsində bəzi riyazi hesablamalar aparmağa imkan verdi. Səyahət edərkən bu cihaz günün
koordinatlarını və vaxtı təyin etmək üçün yeganə istiqamət bildirən alət kimi xidmət etdi.
Xilafətin inkişafı dövründə - IX-XI əsrlərdə astrolyabiyaların tətbiqi daha da genişlənir. Çünki onların düzəldilməsi dərin
riyazi və astronomik biliklər tələb edirdi. Bunlar isə şərq dövlətlərində daha güclü inkişaf etmişdi.
Astrolyabiyanın konstruksiyası və işləmə prinsipi ilk dəfə olaraq Əl-Biruninin ―Astrolyabiyanın hazırlanmasında bütün
mümkün imkanlardan istifadə etmək‖ kitabında təsvir edilmişdir. O bu kitabda çox sayda astrolyabiyanın konstruksiyasını 3 izah
edirdi.
T.
(II)Astrolyabiya, əsasən, boşqab kimi bir metallik lövhədən ibarətdir. Onun daxilində bütün mexanizmi4
yerləşdirilir. Bu lövhənin üzərində üç yastı dairəvi lövhə- timpanlar yerləşdirilir. Bu timpanların üzərinə səma kordinat
torunun xətləri, səma meridianları, dünya qütbünü horizontonunu göstərən xətt qeyd olunur. Verilən coğrafi endən asılı
m
olaraq dünya qütbünün vəziyyəti və səma kordinat torunun proyeksiyası müxtəlif olur. Cihazın mərkəzi oxuna
bərkidilmiş nişanlama xətkeşini ölçülən əşyaya tuşlamaqla onun üzərində qeyd olunmuş tarixi və ya vaxtı təyin etmək
olur. Bu cihazın köməyi ilə həm də Günəşin və Ayın vəziyyəti , həmçinin ayın üzünün tutulması fazalarını tapmaq olur.
e/
Avropada astrolyabiyalar XV-XVIII əsrlərdə gəmiçilikdə naviqasiya üçün tərtib olunmağa başlayır. Əvvəlcə burada fars
astrolyabiyaları tərtib olunur. Sonralar isə onların əsasında özləri düzəltməyə başlayırlar.
Bi
41. Üzərində rəqəm yazılmış sözlərin mənaları ilə bağlı uyğunluğu müəyyən edin.
1. kataloq
2. horizontal
rli
3. konstruksiya
4. mexanizm
a. Aparatı , cihazı hərəkətə gətirən daxili hissə.
kT
A) 1-b, 2-a, 3-c, 4-d B) 1-c, 2-d, 3-b, 4-a C) 1-c, 2-b, 3-a, 4-d
D) 1-a, 2-d, 3-c, 4-b E) 1-b, 2-d, 3-c, 4-a
etmişdir. olunur.
3. Farslar astrolyabiyalardan riyazi hesablamaların 4. Cihaz Günəşin Yerdən nə qədər yüksəkdə olmasını
aparılmasında istifadə edir. müəyyən etməyə kömək etdi.
43. “Genişlənmək” sözünün mətndə tünd-qara hərflərlə verilmiş sözlə eyni mənada işləndiyi cümləni müəyyən edin.
A) Kəndin ərazisi get-gedə böyüyərək genişlənirdi.
B) İki sinifin arası açılaraq sinif genişləndi.
C) Kamil müəllimin nüfuzu get-gedə genişlənirdi.
D) Zəlzələdən sonra divardakı çatlar genişlənirdi.
E) Bizim dövlət ərazilərimizi genişləndirmək üçün Zəngəzuru da birləşdirmək lazımdır.
6
XI sinif Variant B 24.12.2023 MasterSchool Təhsil Mərkəzi
1.Astrolyabiyanın kim tərəfindən hazırlanması. 3.Qədim zamanlarda istiqaməti müəyyən edən cihazlar
müxtəlif peşə sahibləri üçün maraqlı idi.
2.Astrolyabiyanın ilk dəfə harada yaranması.
4.Astrolyabiyanın imkanları haqqında ilk kitabı
azərbaycanlı yazmışdır.
3. Cihazın işləmə prinsipi ilə bağlı ilk kitabın müəllifi bəlli deyil.
4. Xilafətin tənəzzülü dövründə cihazın tətbiqi daha da genişlənir.
A) 1,2 B) 2,3 C) 3,4 D) 1,4 E) 2,4
m
e/
46. Mətnin fərqləndirilmiş abzaslarının üslubu xüsusiyyətlərini nzəzərə alaraq cədvəli tamamlayın.
Bi
I II
rli
Üslubi xüsusiyyəti Nümunə ilə əsaslandırma Üslubi xüsusiyyəti Nümunə ilə əsaslandırma
kT
ea
m
Müddəa Fakt
1
2.
____________________________________________________________________________________________________
7
XI sinif Variant B 24.12.2023 MasterSchool Təhsil Mərkəzi
Sözün ifadə etdiyi fərqli mənası İfadə etdiyi mənanın cümlədə işlənməsi
1.
2.
3.
Son abzasda yanlış işlənmiş söz olan cümlələr Cümlələrin düzgün forması
T.
m
8
XI sinif Variant B 24.12.2023 MasterSchool Təhsil Mərkəzi
55. “Unudulmuş xatirələr” birləşməsinin birinci tərəfinin morfoloji təhlili ilə bağlı doğru fikirləri müəyyən edin.
1. Keçmiş zamanda olan feildir.
2. Feildən düzəlmiş feildir.
3. Qayıdış növdə olan feili sifətdir.
4. Zamana görə dəyişməsə də, zaman məzmunu ifadə edir.
5. Ahəng qanuna tabedir.
A) 2,4 B) 2,5 C) 1,5 D) 3,5 E) 2,3
56. Cədvələ əsasən fərqləndirilmiş sözlərlə bağlı yanlış fikirləri müəyyən edin.
Kamil sinifdəki uşaqları dərsə yönləndirdi. Həmin insanı Kamil gecə səhərə qədər düşünmüşdü.
1. İsmə aid olub onu izah edir. 4. Təyini əvəzlikdir, ismi izah edir.
2. Quruluşca düzəltmədir. 5. Hal şəkilçisi qəbul edir.
3. Düzəltmə sifətdir, adi dərəcədədir. 6. Sifəti əvəz edir, təyin olur.
58. Yer və tərzi hərəkət zərfinin işləndiyi hansı cümlədə feil keşmiş zamandadır?
kT
59. Nümunələrdə işarələnmiş sözlərin hansı nitq hissəsinə aid olduğunu müəyyən edin. (Ardıcıllıqla)
Mənə elə baxma, anlayacaqlar.
Elə, obaya sahib çıxmaq lazımdır.
1
9
XI sinif Variant B 24.12.2023 MasterSchool Təhsil Mərkəzi
A) 120°
B) 130°
C) 140°
m
D) 110°
63. 35-in 7,8 hissəsini tapın.
E) 100°
A) 86 B) 247 C) 236 D) 136 E) 273
e/
Bi
rli
64. Radiusları 7 sm və 3 sm olan konsentrik çevrələr 70. Düzbucaqlı üçbucağın iki xarici bucağının ədədi ortası
arasında qalan halqanın qalınlığını tapın. 100° olarsa, kiçik daxili bucağı tapın.
kT
A) 16 B) 20 C) 32 D) 24 E) 27
olarsa, -ni
tapın.
A) 65°
B) 95°
C) 55°
D) 60°
66. a ədədinin b%-i 20 olarsa, hasilini tapın. E) 70°
A) 200 B) 1000 C) 100 D) 2000 E) 0,02
10
XI sinif Variant B 24.12.2023 MasterSchool Təhsil Mərkəzi
11
XI sinif Variant B 24.12.2023 MasterSchool Təhsil Mərkəzi
81. ədədlərinin ədədi ortası 30, b, c, d ədədlərinin 84. Şəkildə verilənlərə görə
ədədi ortası 21 olarsa, fərqini tapın. BCD qövsünün ABC
qövsünə nisbətini tapın.
√ √
82. və olarsa, ( ) ifadəsinin
T.
12