Przepisy

Mgr, IŻ, jsm Michał Fogiel

 Główne akty prawne
Rozporządzenie Ministra Sportu i Turystyki z dnia 9 kwietnie 2013r. w sprawie uprawiania
turystyki wodnej
Ustawa z dnia 25 czerwca 2010r. o sporcie
Rozpodządzenie ministra infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2003r. w sprawie przepisów
żeglugowych na śródlądowych drogach wodnych
Ustawa z dnia 21 grudnia 2000r. o żegludze śródlądowej
Rozporządzenie ministra transportu, górnictwa i gospodarki morskiej z 28 czerwca 2013r. w
sprawie trybu rejestracji statków używanych wyłącznie do uprawiania sportu i
rekreacji
Rozporządzenie ministra gospodarki i pracy z 19 listopada 2004r. w sprawie
zasadniczych wymagań dla rekreacyjnych jednostek pływających
Rozporządzenie ministra infrastruktury z 22 stycznia 2002r. w sprawie szczegółowego
trybu postępowania w związku z wypadkami żeglugowymi na śródlądowych drogach
wodnych

+ przepisy lokalne

2
 Pływanie bez patentu

Osoby nie posiadające patentu

żeglarskiego mogą prowadzić jachty
żaglowe o długości kadłuba do 7,5 metra
1 stopa = 30,4 cm
24 stopy = 7,3 m

Rozporządzenie ministra sportu i turystyki z

dnia 9 kwietnia 2013r. W sprawie
uprawiania turystyki wodnej
 Pływanie bez patentu

Osoby nie posiadające patentu

motorowodnego mogą prowadzić jachty
motorowe z silnikiem
o mocy 10 kW (13,6KM)

1 kW (kilowat) = 1,36 KM (koń mechaniczny)

Rozporządzenie ministra sportu i turystyki z

dnia 9 kwietnia 2013r. W sprawie
uprawiania turystyki wodnej
Żeglarz jachtowy

Patent żeglarza jachtowego uzyskuje osoba, która:

Ma ukończone 14 lat

Zdała egzamin z wymaganej wiedzy i

umiejętności
Żeglarz jachtowy
UPRAWNIENIA

Prowadzenie jachtów żaglowych:

Po wodach śródlądowych (brak ograniczeń)

Po wodach morskich:
• Jachtem o długości kadłuba do 12 m
• Morskie wody wewnętrzna oraz pozostałe w strefie 2Mm
od brzegu
• Pora dzienna

1 Mm (Mila morska) = 1852 m (metry)

 Jachtowy sternik morski
Patent jachtowego sternika morskiego uzyskuje osoba, która:

Ukończyła 18. rok życia

Odbyła co najmniej dwa rejsy po wodach morskich w

łącznym czasie co najmniej 200 godzin żeglugi

Zdała egzamin z wymaganej wiedzy i umiejętności

 Jachtowy sternik morski
UPRAWNIENIA

Prowadzenie jachtów żaglowych:

Po wodach śródlądowych

Po wodach morskich o długości kadłuba do 18m

 Kapitan jachtowy
Patent kapitana jachtowego uzyskuje osoba, która:

Posiada patent jachtowego sternika morskiego

Po uzyskaniu patentu jachtowego sternika morskiego odbyła co

najmniej 6 rejsów po wodach morskich w łącznym czasie co
najmniej 1200 godzin żeglugi w tym:
➢ Co najmniej 400h samodzielnego prowadzenia jachtu o długości
kadłuba powyżej 7,5 m.
➢ Co najmniej jeden rajs powyżej 100 godzin żeglugi na jachcie o
długości kadłuba powyżej 20 m
➢ Jeden rejs powyżej 100 godzin żeglugi po wodach pływowych z
zawinięciem do co najmniej dwóch portów pływowych
 Kapitan jachtowy

UPRAWNIENIA

Prowadzenie jachtów żaglowych po

wodach śródlądowych i morskich
Sternik motorowodny

Patent sternika motorowodnego uzyskuje osoba, która:

Ma ukończone 14 lat

Zdała egzamin z wymaganej wiedzy i

umiejętności
Sternik motorowodny
UPRAWNIENIA

Prowadzenie jachtów motorowych:

Po wodach śródlądowych (brak ograniczeń)

Po wodach morskich:
• Jachtem o długości kadłuba do 12 m
• Morskie wody wewnętrzna oraz pozostałe w strefie 2Mm
od brzegu
• Pora dzienna

Osoby w wieku poniżej 16. roku życia mogą realizować swoje

uprawnienia na jachtach motorowych o mocy silnika do 60 kW
Motorowodny sternik morski
Patent motorowodnego sternika morskiego uzyskuje osoba, która:

Ukończyła 18. rok życia

Odbyła co najmniej dwa rejsy po wodach morskich w

łącznym czasie co najmniej 200 godzin żeglugi

Zdała egzamin z wymaganej wiedzy i umiejętności

Motorowodny sternik morski
UPRAWNIENIA

Prowadzenie jachtów motorowych:

Po wodach śródlądowych

O długości kadłuba do 18m po wodach morskich

 Kapitan motorowodny
Patent kapitana motorowodnego uzyskuje osoba, która:

Posiada patent motorowodnego sternika morskiego

Po uzyskaniu patentu motorowodnego sternika morskiego odbyła

co najmniej 6 rejsów po wodach morskich w łącznym czasie co
najmniej 1200 godzin żeglugi w tym:
➢ Co najmniej 400h samodzielnego prowadzenia jachtu o długości
kadłuba powyżej 7,5 m.
➢ Co najmniej jeden rajs powyżej 100 godzin żeglugi na jachcie o
długości kadłuba powyżej 20 m
➢ Jeden rejs powyżej 100 godzin żeglugi po wodach pływowych z
zawinięciem do co najmniej dwóch portów pływowych
 Kapitan motorowodny

UPRAWNIENIA

Prowadzenie jachtów motorowych po

wodach śródlądowych i morskich
Licencja na holowanie narciarza / statków powietrznych

Wymagania:
– ukończone 18 lat
– Patent co najmniej sternika motorowodnego
– Zdany egzamin z wiedzy i umiejętności
Pytania kontrolne
• Od którego roku życia można uzyskać patent żeglarza
jachtowego?
• Ile jest obecnie stopni żeglarskich?
• Pod jakim warunkiem można pływać na jachcie żaglowym
bez patentu?
• Jedna stopa - ile to centymetrów?
• Pod jakimi warunkami żeglarz jachtowy może pływać po
wodach morskich?
• Kiedy można pływać bez patentu na jachtach motorowych
DEFINICJE
statek o napędzie mechanicznym - statek wprowadzany w ruch
przez mechaniczne urządzenie napędowe

statek żaglowy - statek poruszający się wyłącznie za pomocą

żagli; statek poruszający się równocześnie za pomocą żagli i
mechanicznego urządzenia napędowego uznawany jest za
statek o napędzie mechanicznym

mały statek - statek, którego długość kadłuba jest mniejsza niż

20 m; do małych statków nie zalicza się, niezależnie od ich
wymiarów, statków dopuszczonych do przewozu więcej niż 12
pasażerów
DEFINICJE

prom - statek zakwalifikowany przez dyrektora urzędu żeglugi

śródlądowej jako prom i służący do przewozu osób i ładunków w
poprzek drogi wodnej

zestaw - zestaw holowany, pchany i sprzężony

wypadek żeglugowy - zdarzenie związane z ruchem lub postojem

statku, w wyniku którego nastąpiło uszkodzenie ciała powodujące
rozstrój zdrowia lub śmierć człowieka, uszkodzenie mienia znacznej
wartości albo poważna awaria w rozumieniu przepisów Prawa Ochrony
Środowiska
DEFINICJE

stan intoksykacji - stan nietrzeźwości, pozostawania pod

wpływem środka odurzającego lub innej podobnie działającej
substancji.

stan przemęczenia - stan występujący w wyniku

niewystarczającego odpoczynku lub choroby, wyrażający się w
odstępstwach od norm powszechnie przyjętego zachowania i szybkości
reakcji.
Kierownik statku

§ 1.02 Rozporządzenia ministra infrastruktury w

sprawie przepisów żeglugowych na śródlądowych
drogach wodnych

• Kim jest kierownik?

• Za co odpowiada kierownik?
• Jakie są jego obowiązki?
Obowiązki załogi i innych osób…

§ 1.03 Rozporządzenia ministra infrastruktury w

sprawie przepisów żeglugowych na śródlądowych
drogach wodnych

Członkowie załogi a inne osoby przebywające na

statku
Obowiązki członków załogi
Obowiązki osób przebywających na statku
Sytuacje szczególne
§ 1.05. Rozporządzenia ministra infrastruktury w sprawie przepisów
żeglugowych na śródlądowych drogach wodnych

Postępowanie w szczególnych sytuacjach

W celu uniknięcia bezpośrednio grożącego
niebezpieczeństwa kierownik albo osoba odpowiedzialna
za obiekt pływający powinna przedsięwziąć wszelkie
środki podyktowane sytuacją, łącznie z odstąpieniem od
przestrzegania niniejszych przepisów.
Wypadek żeglugowy
W razie zaistnienia wypadku żeglugowego kierownik statku podejmuje
niezwłocznie wszelkie działania zmierzające do ratowania ludzi i mienia
oraz do ograniczenia rozmiarów szkody

Kierownik statku znajdującego się w pobliży miejsca wypadku

żeglugowego jest obowiązany udzielić pomocy w działaniach
ratowniczych

O zaistnieniu wypadku żeglugowego kierownik jest obowiązany

niezwłocznie zawiadomić właściwego terytorialnie dyrektora urzędu
żeglugi śródlądowej i postępować stosownie do otrzymanych poleceń.

Policja i Straż Pożarna… Ustawa o żegludze śródlądowej z dnia

21 grudnia 2000 r.
Dokumenty - jachty żaglowe

Patent
Dokumenty
Dowód rejestracyjny: Obowiązek rejestracji jachtów używanych do sportu i
rekreacji jeśli:
• Moc silnika większa niż 15 kW
• Długość kadłuba > 12 m

Uproszczone świadectwo zdolności żeglugowej

• Mały statek używany do sportu i rekreacji z silnikiem o mocy > 75 kW

Patenty i licencje

Certyfikat radiooperatora SRC

Kontrola dokumentów

Kontrolę dokumentów statku na wodach

śródlądowych przeprowadzić może:

Policja

bądź

Inspektor Urzędu Żeglugi Śródlądowej

Prawo drogi – ogólne zasady

Mijanie – sytuacja, gdy dwa statki idą w przeciwnych lub

prawie przeciwnych kierunkach

Wyprzedzanie – sytuacje gdy statek wyprzedzający zbliża

się do drugiego statku (wyprzedzanego) pod kątem
większym niż 22.5º, z tyłu za jego trawersem i wyprzedza
go.

Kursy przecinające się – sytuacje, gdy dwa statki zbliżają

się do siebie w sposób inny niż powyżej
Prawo drogi

§ 6.01 bis. - Statki o dużej prędkości

§ 6.02. – Małe statki. Zasady ogólne

 PD - Kursy przecinające się
• Dwa jachty motorowe
– Zasada prawej burty
– Unikanie przecinania kursu przed dziobem

• Jacht motorowy i inny statek

– Pierwszeństwo innego statku

• Jacht żaglowy a statek niemający napędu mechanicznego

ani żaglowego
– Pierwszeństwo jachtu żaglowego

• Dwa jachty żaglowe

– Pierwszeństwo prawego halsu
– Pierwszeństwo jachtu znajdującego się po zawietrznej jeśli płyną tym
samym halsem
jachty motorowe - kursy przecinające się

31
jachty motorowe - mijanie

32
Jacht motorowy i żaglowy
Dwa jachty żaglowe - przeciwne halsy
Dwa jachty żaglowe - te same halsy
PD – Mijanie się na rzece

• Statki idące w górę powinny ustąpić

statkom idącym w dół rzeki

• Jeżeli pozostawiają statkom idącym w dół rzeki miejsce

ze swojej lewej burty (jak na drodze) to nie podają
żadnych sygnałów

• Jeżeli miejsce zostawione jest z prawej burty:

odpowiednie znaki: § 6.04. punkt 3 + sygnały
dźwiękowe
 PD – Mijanie się na innych drogach

Dwa małe statki motorowe: mijanie się

lewymi burtami.

Statek mały z dużym, motorowy z innymi statkami, dwa

statki żaglowe, żaglowy z innym: stosujemy takie zasady
jak do kursów przecinających się.
PD - Wyprzedzanie

Jeżeli wyprzedzanie może odbyć się bez

konieczności zmiany kursu i prędkości statku
wyprzedzanego, to statek wyprzedzający może to
zrobić i nie nadaje żadnych sygnałów

Jeżeli jednak jest konieczność zmiany kursu

przez statek wyprzedzany to statek chcący
wyprzedzić nadaje odpowiedni sygnał dźwiękowy
PD – wejście do portu

Statki mogą wejść do portu po

upewnieniu się, że nie spowoduje to ryzyka
niebezpieczeństwa i że inne statki nie będą
zmuszone do nagłej zmiany kursu i
prędkości (wychodzący z portu ma
pierwszeństwo)
 Kiedy mamy pierwszeństwo…

Statki idące kursem wykluczającym możliwość zderzenie nie

powinny zmieniać kursu ani prędkości w taki sposób, aby powstało
ryzyko zderzenia

Jeżeli przy mijaniu lub przecinaniu kursów jeden ze statków ma

ustąpić drogi drugiemu statkowi, to ten drugi statek nie powinien
zmieniać kursu ani prędkości

Jeżeli z jakiejkolwiek przyczyny statek obowiązany do

zachowania swego kursu i prędkości znajduje się tak bliska, że nie
można uniknąć zderzenia jak tylko przez działania statku ustępującego
z drogi, to powinien on podjąć takie działanie, które najlepiej przyczyni
się do uniknięcia zderzenia.
Pytania kontrolne
• Ile wynosi duża prędkość?
• Kogo informuje się o wypadku żeglugowym?
• Czy musisz ustąpić pierwszeństwa kiedy wchodzisz do
portu?
• 2 małe statki motorowe płyną z przeciwnych kierunków
na rzece. Kto ma pierwszeństwo?
• Płynąc jachtem motorowym widzisz windsurfing na kursie
przecinającym się. Kto ma pierwszeństwo?
• Jak traktowany jest jacht płynący pod żaglami i na
silniku?
• Co to jest stan intoksykacji?
• Kto może kontrolować dokumenty?
Sygnały dźwiękowe

krótki dźwięk - dźwięk trwający około 1s

długi dźwięk - dźwięk trwający około 4s

przerwy między kolejnymi następującymi po sobie dźwiękami powinny

trwać około 1s

seria bardzo krótkich dźwięków - sekwencję co

najmniej sześciu dźwięków, trwających
około 0,25s każdy, przedzielonych przerwami
trwającymi około 0,25s
Sygnały dźwiękowe
Sygnalizacja wzrokowa
 lub

Statek o napędzie żaglowym w nocy

(światła: burtowe, rufowe i w opcji dwa światła widoczne
dookoła widnokręgu czerwone nad zielonym)
 Mały statek żaglowy o długości do 7 metrów oraz mały
statek o napędzie mechanicznym o prędkości max < 10 km/h
(światło białe widoczne dookoła widnokręgu)
 NA ŚRÓDLĄDZIU

długośd < 110 metrów długośd > 110 metrów

Statek o napędzie mechanicznym w nocy

(światła: burtowe, rufowe i masztowe)
 NA MORZU

długośd < 50 metrów długośd > 50 metrów

Statek o napędzie mechanicznym w nocy

(światła: burtowe, rufowe i masztowe)
Statek poruszający się jednocześnie na żaglach i na silniku
(w nocy: jak statek o napędzie mechanicznym, w dzieo
czarny stożek podstawą do góry)
 Prom na uwięzi
(w nocy: dwa światła widoczne dookoła widnokręgu
zielone nad białym, w dzieo zielona kula)
 Prom poruszający się swobodnie
(w nocy: dwa światła widoczne dookoła widnokręgu zielone nad
białym oraz światła burtowe i rufowe,
w dzieo zielona kula)
 Prom poruszający się swobodnie z pierwszeostwem przejścia
(w nocy: trzy światła widoczne dookoła widnokręgu: dwa zielone
nad jednym białym oraz światła burtowe i rufowe,
w dzieo zielona kula a pod nią biały walec)
 Zestaw holowany - holownik
(w nocy: dwa światła masztowe, światła burtowe i rufowe w
kolorze żółtym, w dzieo biały walec w paski – „pszczółka”)
 Zestaw holowany – każdy następny holownik
(w nocy: trzy światła masztowe, światła burtowe i rufowe w
kolorze żółtym, w dzieo biały walec w paski – „pszczółka”)
 Statek holowany
(w nocy: białe światło widoczne dookoła widnokręgu
i światło rufowe, w dzieo żółta kula)
 Zestaw pchany
(trzy białe światła rufowe na pchaczu, światła burtowe i trzy
światła masztowe, które tworzą patrząc od dziobu trójkąt
równoboczny)
 Zestaw sprzężony (burtami)
(światła rufowe, światła burtowe po zewnętrznych
burtach, światła masztowe)
 Statek stojący na kotwicy
(w nocy białe światło widoczne dookoła widnokręgu,
w dzieo czarna kula)
Statek zajęty połowem
Statek nie odpowiadający za swoje ruchy
Statek o ograniczonej zdolności manewrowej
Statek ograniczony swym zanurzeniem
Pytania kontrolne

Oznakowanie:
•Prom na uwięzi
•Holownik zestawu
•Statek na kotwicy
Jaki sektor świecenia ma światło: •Statek zajęty połowem
• rufowe •Statek nie odpowiadający za
• burtowe swoje ruchy
• masztowe •Statek o ograniczonej
zdolności manewrowej
Sposoby wzywania pomocy