Kartkówka 6 - struktury

organizacyjne
Date @November 22, 2022

Notatki

Anki

Aktywność

Wynik

Średnia z kartkówek

Interpretacje pojęcia struktury organizacyjnej

Co to jest struktura organizacyjna?

Całokształt stosunków między jej elementami: ludźmi i składnikami

rzeczowymi.

Sposób uporządkowania elementów organizacji.

Jakie są dwa aspekty struktury warte wyróżnienia?

Statyczny - nie uwzględnia czynnika czasu, przedstawia relacje między

elementami w danej chwili. Można tak przedstawić np. stanowiska pracy.

Dynamiczny - ukazuje sposób uporządowania procesów niezbędnych dla

działania organizacji. Pomija się elementy organizacji, które nie
uczestniczą w danym procesie, np. podczas projektowania sturktury
procesu produkcji nie patrzy się na administrację.

Co jest jednym z ważnych zadań struktury?

Zredukowanie różnorodności elementów organizacji i zachowań jej

uczestników.

Jakie trzy rodzaje relacji mogą występować pomiędzy elementami struktury?

Relacje między:

1. Ludźmi

2. Ludźmi i rzeczami

Kartkówka 6 - struktury organizacyjne 1

 3. Rzeczami

Czego rezultatem jest struktura organizacyjna? (3)

podziału pracy między uczestników organizacji

podziału władzy w organizacji, czyli uprawnień do decydowania i kontroli

koordynacji i integracji elementów i działań w całość

Na jakie kategorie można podzielić stosunki między ludźmi? (5)

— stosunki uporządkowania: poziome — wynikające z podziału pra-
cy i pionowe — wypływające głównie z podziału władzy, ale częściowo
także z podziału pracy;

— stosunki przynależności do formalnych grup będących elementami

organizacji (komórek, brygad itp.);

— stosunki współdziałania wynikające z procedur określających

przebieg różnych procesów w organizacji;

— stosunki podporządkowania albo nadrzędności i podrzędności wy-

nikające z podziału władzy i ustanowionej hierarchii;

— stosunki zależności wynikające ze specjalizacji i wiedzy fachowej

uczestników organizacji

Co można zaliczyć do strukturalnych charakterystyk organizacji? (6) -

podejście wielowymiarowe

rozmiary struktury (wynikająca z wielkości organizacji)

sposób, w jaki została rozczłonkowana/pogrupowana

liczbę szczebli hierarchii i rozpiętość kierowania (ile osób podlega

jednemu kierownikowi)

stopień specjalizacji (zróżnicowanie zadań, podział pracy itp.)

stopień centralizacji (rozmieszczenie uprawnień do podejmowania

decyzji)

stopień sformalizowania (zakres regulacji ograniczających swobodę

zachowania uczestników)

Dylematy budowy struktur

Za czy przeciw specjalizacji?

Kartkówka 6 - struktury organizacyjne 2

 Jakie są charaktery podziału pracy? (2)

ilościowy - zadanie dzieli się pomiędzy pewną liczbę ludzi, którzy

wykonują tę samą pracę, np. wykopanie jakiegoś odcinka rowu

jakościowy - rozłożenie zadania na prostsze elementy, które

różnią się od siebie

Jakie są pozytywne aspekty specjalizacji? (2)

wymiar zespołowy - powtarzalność i niezmienność czynności

pozwalają na użycie bardziej rutynowej technologii i większą
specjalizację maszyn, oszczędza czas.

wymiar indywidualny - pracownik nabiera wprawy i dąży do

optimum wysiłku fizycznego i intelektualnego do wykonania pracy,
wzrasta jego wydajność

Jakie są negatywne aspekty specjalizacji? (3)

despecjalizacja wykonawców - w zakładzie produkcyjnym Forda

stopień specjalizacji był tak wysoki, że 70% czynności można było
wykonać po jednodniowym przeszkoleniu

monotonia i znużenie fizyczne oraz psychiczne

ciężko dostrzec powiązanie pomiędzy wykonywanym zadaniem a

celami organizacji

Co to jest treść pracy i jakie są jej elementy? (4)

Treść pracy to (na polski) to, co pracownik ma w swoich

kompetencjach umysłowych i fizycznych na danym stanowisku.
Składa się na nią:

struktura - stosunek obciążeń fizycznych i umysłowych

różnorodność i zakres podejmowanych decyzji

wymagania dotyczące wiedzy i umiejętności pracownika

to, jaki pracownik wywiera wpływ na efektywnośc i jakośc pracy

(zakres jego odpowiedzialności)

Co zrobić, żeby specjalizacja pracy była na odpowiednim poziomie?

(4)

Należy zastosować:

Kartkówka 6 - struktury organizacyjne 3

 rotację zadań - wymienianie się zadaniami pomiędzy
pracownikami

poszerzanie pracy - dokładanie zadań, które dotychczas nie

należały do danych pracowników

wzbogacanie pracy - włączenie do pracy elementów planowania i

podejmowania decyzji

grupową organizację pracy (grupy autonomiczne) - same

narzucają sobie czas pracy i jej intensywność; liczy się wynik w
postaci danej ilości wyprodukowanego towaru

Kryteria grupowania elementów organizacji

W jaki sposób dokonuje się jakościowego podziału pracy? (2)

czynnościowy - czynności dotyczące tego samego przedmiotu

pracy dzieli się między stanowiska pracy i ludzi, którzy je zajmują.
Szeroko stosowana → pozwala najłatwiej wykorzystać zalety
specjalizacji

przedmiotowy - podział dotyczy różnych przedmiotów pracy,

czynności powtarzane przez poszczególnych uczestników, ale w
odniesieniu do innego przedmiotu (np. podział przedmiotów
nauczania pomiędzy nauczycieli)

Opisz grupowanie wg funkcji. (co to jest, zalety, wady)

łączeni są ludzie o podobnych kwalifikacjach, wykorzustuja oni

podobne elementy rzeczowe organizacji, np. komórki i piony, które
formułują strategię organizacji, produkują, zajmują się
marketingiem, itp.

zalety (zwłaszcza z niewielkich i nierozproszonych terytorialnie):

dobrze wykorzystuje kwalifikację specjalistów

zapewnia trafność decyzji, bo opierają się one na właśnie

kwalifikacji

zapewnia ekonomię skali skoncentrowaną w jednym miejscu

działalności (obniżenie kosztów jednostkowych i zwiększenie
produkcji)

Kartkówka 6 - struktury organizacyjne 4

 wady (zwłaszcza w dużych i rozproszonych
terytoialnie/różnorodnych):

przedłużanie się procesów podejmowania decyzji

obniżenie trafności decyzji, bo brakuje znajomościu niuansów

rodzi niebezpieczeństwo narodzenia się autonomizacji

Opisz grupowanie wg produktu. (co to jest, zalety, wady)

Tam, gdzie produkcja jest zróżnicowana, używane są inne rodzaje

technologii, np. wydział produkcji obuwia skórzanego i wydział
produkcji obuwia gumowego w jakieś fabryce (bo technologia jest
zupełnie inna)

zalety:

budowanie zespołów wokół zadań

lepsza kontrola i koordynacja

wady:

mniejsza możliwość wykorzystania specjalistów, bo fukncje

mogą się dublować

Co to jest grupowanie wg. miejsca (terytorialne)?

Ma zastosowanie przy rozproszonym obszarze działalności

organizacji. Wykorzystywany w budownictwie, administracji
państwowej, działalności transportowej itd. Wady i zalety
analogiczne do grupowania wg. przedmiotu.

Co to jest grupowanie wg. klienta (segmentu rynku)?

Wyróżnia się potrzeby grup klientów, np. fabryki wyrobów

metalowych zaopatrują odbiorców przemysłowych

Zaleta: możliwość sprostania w wyższym stopniu potrzebom i

gustom klientów

Wada: trudność powiązania tego sposobu z innymi, które są

zastosowane w innych elementach struktury

Struktury płaskie czy smukłe?

Co to jest rozpiętość kierowania? ❗

Kartkówka 6 - struktury organizacyjne 5

 Liczba osób, które bezpośrednio są nadzorowane i kierowane przez
jednego przełożonego.

Jakie są metody poszukiwania optimum rozpiętości kierowania?

liczbowe - zmierza do sformułowania liczby podwładnych,

która zapewnia skuteczne kierowanie zespołem

czynnikowe - określenie czynników, od których zależy liczba

podwładnych

Jakie są dwie grupy okoliczności wpływające na liczbę

kierowanych ludzi według Zieleniewskiego?

okoliczności określające czas, który kierownik może poświęcić

na właściwe czynności kierowania

1. stopień złożoności problemów rozwiązywanych przez

kierownika, również ich powtarzalność, czas potrzebny do
podjęcia decyzji

2. obciążenie kierownika przez czynności wykonawcze,

niekierownicze

okoliczności wpływające na czas, który kierownik musi

poświęcić jednemu podwładnemu

1. stopień zrutynizowania czynności wykonywanych przez

podwładnych

2. stopień powiązania nadzorowanych stanowisk i komórek

3. rozmieszczenie stanowisk i komórek w przestrzeni i

sprawność między ich łączami

Centralizacja vs. decentralizacja

Co to jest centralizacja i decentralizacja?

centralizacja - dążenie do podejmowania decyzji przez wysokie

szczeble zarządzania

decentralizacja - dążenie do podejmowania decyzji przez

najniższe szczeble zarządzania

Co to jest proces delegowania uprawnień?

Zmiana stopnia centralizacji w organizacji, bądź jego utworzenie.

Kartkówka 6 - struktury organizacyjne 6

 Jakie są wady i zalety centralizacji?

wady:

oderwanie miejsc podejmowania decyzji od miejsc ich

realizacji, decyzje mogą być oderwane od rzeczywitości

wydłuża czas od powstania sytuacji do podjęcia decyzji

zubożenie treści pracy kierowników niższych szczebli

zalety:

podejmuje się decyzje na podstawie ogólnych celów i

interesów organizacji

ściślejsza koordynacja funkcjonowania poszczególnych części

organizacji i zapewnienie ich jednolitości

Jakie są wady i zalety decentralizacji?

wady:

dezintegrowanie organizacji poprzez prioretyzowanie celów i

interesów poszczególnych grup i komórek

utrudnienie koordynacji i spójności wewnątrz organizacji

zalety:

skrócenie czasu i obniżenie kosztu podejmowania decyzji

podniesienie trafności decyzji ze względu na szerszy zasób

informacji

dodatkowe źródło motywacji dla pracowników, którzy

nabywają moc sprawczą

Jakie są czynniki sprzyjające centralizacji? (7)

małe rozmiary firmy

zwartość terytorialna

stabilne i mało złożone otoczenie

dobry podział pracy i duża zależność

technologia oparta na długich łańcuchach powiązań

niski poziom kwalifikacji uczestników

Kartkówka 6 - struktury organizacyjne 7

 dobry system informacyjny, zapewniający drożność informacji

Jakie są czynniki sprzyjające decentralizacji?

duże rozmiary organizacji

działanie na dużym obszarze

złożone i zmienne otoczenie

przedmiotowy podział pracy

technologia nierutynowa, zmienność zadań

wysokie kwalifikacje pracowników

dobry system informacyjny

Kartkówka 6 - struktury organizacyjne 8