Euskara

Zenbait gomendio idazlana hobeto

egiteko

1. Komenigarria izaten da aldez aurretik kalitatezko

testuak euskaraz irakurtzea. Ikusi nola aritzen diren
idazle onak, aztertu beraien idazkera, eta buruan
gorde gehien gustatu zaizkizun egiturak, hitzak eta
esamoldeak.

2. Gai edo egoera bat proposatuko dizute idazlanean, eta zuk egoera hori benetakoa
balitz bezala jokatu behar duzu. Demagun zuzendariari idatzi behar diozula
zerbaitetarako. Idatziozu, bada, serio, eta egiazko gutuna bidaliko bazenio bezala,
irakurleak zuzendaria bailitzan begiratuko baitio mezuaren funtsari.

3. Banatu denbora, hiru jarduera hauek kontuan izanik: eskema idatzi, idazlana bera
garatu eta zuzenketa egin. Eskaini bakoitzari behar dituen minutuak.

4. Eskema egiten emandako denbora ez da lan alferra; izan ere, eskema on batek gaiaren
garapen egokia ziurtatzen du, eta inprobisazioa baztertzen. Bestela, ideiak agortu, eta
agindutako lerroak idatzi nahian, noraezean ibiliko gara eta betelanean hasiko.

5. Errespetatu eman dizuten gaia eta proposatu dizuten idazki mota. Ez egin tranparik.

6. Irakurri arretaz emandako oharrak, baina ez kopiatu hitzez hitz argibideetako esaldiak
eta adibideak.

7. Idazten hasi baino lehen pentsatu ondo zein den idazkiaren helburua (informazioa
ematea, zerbait eskatzea, konbentzitzea...), zein eragin sortu gura duzun irakurleengan
(harritzea, zure aldeko bihurtzea...), nolako tonua erabiliko duzun (formala...), eta
abar.

8. Komunikagarritasunak izan behar du gure helmuga. Irakurleak behin bakarrik irakurri

beharko luke esaldi bakoitza; hortaz, ez luke zertan ibili saltoka esanahiari
antzemateko. Hori dela eta, testua zuzentzerakoan kontuan izan behar dugu guretzat
argi eta garbi adierazita dagoena irakurlearentzat ilunagoa izan daitekeela. Beraz,
zalantzarik badago, hobe berridaztea.
Argudio testua idazteko aholkuak laburturik:

 Ondo pentsatu idazten hasi aurretik

 Eskematxoa egin argudioekin
 Hiru atal hauek izango ditu:

Sarrera: gaiaren aurkezpen laburra eta garapenarekin lotuko duen esaldia.

Garapena: argudiatzea (lokailu-juntagailuak, erreferentzi baliabideak…). Ideia

baten aldeko eta kontrako arrazoien eztabaida.

Konklusioa edo ondorioak: ideia nagusien laburbilketa eta ondorioak atera.

Norbere iritzia ere gehitu daiteke, edo irakurlearen arreta piztu galdera
erretoriko baten bidez.

 Paragrafoak. Atalak paragrafotan bereiziko dira: paragrafo bakoitza ideia baten

inguruan antolatuko da; ideia batek osatuko du paragrafo bakoitza. Testuaren eta
paragrafoen arteko batasuna zaintzeko, unitatean zehar erabilitako testu-
antolatzaileak hautatuko dira.
 Lokailu-juntagailuak. Ideiak aurkezteko, gehitzeko, kontrako arrazoiak emateko edota
ondorioak ateratzeko unitatean landutako lokailuez baliatuko zara: lehenik eta
behin; beste aldetik; gainera; adibidez; azkenik; beraz…
Ohiko akatsak

Normalean egiten dituzuen, eta saihestu behar diren, akatsen zerrenda daukazue
ondoren.

Akats gehienak gaztelaniak egiten dituen interferentzien ondorioa dira. Bi hizkuntzen

artean bizi garenez gero ohikoa da bi hizkuntzen arteko nahasketak egitea. Kontaktuan
dauden hizkuntzek elkarri eragiten diote eta, sarritan, hizkuntza batek beste baten
eredutik berera egokitzen ditu egiturak.

ZERRENDA

1. IZEN ZENBAKARRIAK/ZENBAKAITZAK:

*Gose ASKO Gose HANDIA /

Gogo handia / garrantzi handia…

2. GENEROA EUSKARAZ:

*Julianek SEME asko ditu. Julianek SEME-ALABA asko ditu.

4. ADITZ-PARTIZIPIOA ADITZONDO GISA: (NOLA?)

*Zuek NEKATUTAK zaudete. Zuek NEKATUTA zaudete.

6. BIZIDUNA/ BIZIGABEA:

*MEDIKURA noa. MEDIKUARENGANA edo

MEDIKUARENERA

7. –(R)IK partitiboa beti singularrez:

*Ez DAUDE gailetarik. Ez DAGO gailetarik.

8. BAIT- erlazio hizkia:

*Etxera noa nekatuta BAIT NAGO. Etxera noa nekatuta BAINAGO.

Bait+ D= T Bait + Dago= Baitago

Bait+ N= N Bait + Nago= Bainago

Bait+ Z= TZ Bait+ Zaude = Baitzaude

Bait+ G= K Bait+ Gara= Baikara

9. IZENORDAIN ZEHAZTUGABEAK:
*Ez dago INOR (ERE) EZ etxean. Ez dago INOR (ERE) etxean.

*INOR (ERE)! INOR (ERE) EZ!

11. ORDUAK:

*Goizeko ZAZPIRAK dira. Goizeko ZAZPIAK dira.

Gogoratu! Laurak eta hirurak ondo, baina gorako zenbakietan R-a kanpora!

12. NORI kasua

*JOKINERI gertatu zaio. JOKINI gertatu zaio.

Bokalez amaitzen demean -ri JONE+ri

Kontsonantez amaitzen demean -i XABIER+i

13. NOIZ ARTE eta NORAINO:

*HIRURETARARTE HIRURAK ARTE edo HIRURETARA ARTE

*Mendi PUNTARATE Mendi PUNTARAINO

Eta arte, aparte!

14. NOR eta NORK (ergatiboa):

*HILTZAILEA Mikel hil du. HILTZAILEAK Mikel hil du.

15. Ortografia:

*HITZEGITEN HARI NAHIZ. HITZ EGITEN ARI NAIZ.

16. BERA eta BERDINA:

Ikastola berdinean ikasten dugu. Ikastola BEREAN ikasten dugu.

17. “BAT” zenbatzailearen gehiegikeria:

*Alfer BAT zara! Alfer hutsA zara!

*Etxe polit BAT duzue! Etxe politA duzue!

18. MARRATXOA:

*HERRIZ-HERRI HERRIZ HERRI

Advertisements
REPORT THIS ADPRIBATUTASUNA
*TXIKI TXIKIA TXIKI-TXIKIA

19. BATZUK zelan deklinatu:

*BATZUK ez dakite hori. BATZUEK ez dakite hori.

20. *BESTE EGUNEAN LEHENGO EGUNEAN

21. NORTAZ edo ZERTAZ batzuetan ZEREZ:

*Ez dakigu ezer gure LAGUNETAZ Ez dakigu ezer gure LAGUNEZ

22. DATAK:

*Lauron, 2018ko Maiatzak 12a Lauro(n), 2018ko maiatzaren 12a(n)

23. PREZIOA adierazteko:

*100 EUROGATIK lor dezakezu. 100 EUROTAN lor dezakezu.

24. NOR-NORK eta NOR-NORI-NORK aditz motak bereiztu:

*Nik ZURI ikusi DIZUT. Nik ZU ikusi ZAITUT.

Harritzen nau / Kezkatzen nau…

25. DENOK/DENEK:

*DENOK esaten dute hori. DENEK esaten dute hori.

*DENEK elkartu ginen. DENOK elkartu ginen.

 Ohiko akatsak
1. Bihar, maiatzak 6, Karmeleren urtebetzea da. Noiz? Maiatzak 6an. Erosten

diogu opariren bat?

2. Ez ditut lagunik, horregatik nago bakarrik patio orduan.

3. Londreseko Dorrea oso hurrun dagoela esan digu irakasleak klasean.

4. Xabierrek kaleratu duen liburua kritika onak jaso ditu.

5. Astebururarte ikasten egon behar dut, astean zehar gutxi ikasi dudalako.

6. Ez dauzkazu txanponik eta orain ezin duzu napolitana okindegian erosi.

7. Jon, ez dut mugikorra topatzen…deitzen didazu, mesedez?

8. Mikeli kalte gehien droga egin zion.

9. Aurrez-aurre egon ziren eserita tranbian eta ez ziren konturatu ere ez egin.

10. Nekatutak daude, naiz eta mendirik ez dituzten igo.

11. Euria egin zuen atzo eta plisti plasta ibili dira umeak putzuetan.

12. Gu, gazteek, ez dugu ezer ez ikasten!

13. Egiten didazu mesedetxo bat, mesedez?

14. Xabier eta Jon izan dira. Gure kuadrilakoak esan digute.

15. Kotxe berdinean etorri gara, horrela ez dugu hainbeste kutxatzen.

16. Bapatean argia joan da etxean.

17. Arin arin joan zen mateko azterketako tokia aukeratzera.

18. Abendurarte ez gara dugu gabonetako zuhaitza montatzen.

19. Ez da bihar etorriko, medikura doa.

20. Ez baduzue ori egiten, gero arazoa izango duzue.

21. 10.26etan ikusi nuen kalean.

22. Etortzen ikusi nion eta asko poztu nintzen.

23. Rosatik nator, horregatik heldu naiz berandu Amaia.

24. Ez duzu ezer ez egin gaurko orduan!

25. 19:45etan jaitsi gara autobusetik.

26. Etxean ogitartekoa ahaztu dut eta aitak ekarri dit ikastolara.

27. Amaren urtebetetzea Martxoan da.

28. Ezetz asmatu zenbat egin duen Xabi lanean? Horixe! Ezer!

29. Horain gabonetako oporrak datoz.

30. Ez dut aita zoriondu, gorrotatzen naiz.

31. 30/10/2015 da gaurko data.

32. Aizu, ez diozu ikusi Aneri? Ez diot aurkitzen!

33. Pazientzia asko behar da lanpostu horretan lan egiteko.

34. Ez baduzu norekin joan, neuk eramango dizut!

35. Gogoak ditut oporretan joateko!

36. Kaletik topatu gara eta agurtu didazu.

37. Ez du merezi pena, hobe dugu etxean egon.

38. Esku artean daukagun arazoa konpontzeko ondo egongo zen denok ados jartzea.

39. Jesusek ekarri du fotokopia, ere Mariak?

40. Eta guzti hori egin behar dugu etxean?

1. Izaro guzti hau ikastera behartu dit.

2. Maiderreri bakarrik kontatu diola eta bihararte ez didala ezer ez kontatuko esan
dit, zu dakizu zer gertatu den?

3. Medikuan nengoen bitartean ez ditut etxerako lanik egin, ez zuen pena merezi.

4. Zu eta ni kotxe berdinean etorri gara saskibaloi partida ikustera.

5. Beste egunean hamar eurogaitik erosi nuen liburua oso polita da, erosten duzu?

6. Liburu hau kapitulu ezberdinak ditu.

7. Ikerren hileta ospatu duzue?

8. Ibon eta ni kamiseta bera ditugu.

9. Hasten gara guzti hau egiten?

10. Ez diot biharrarte ikusiko.

11. Naroa hiru euroengatik panpina bat erosi du.

12. Pena merezi duzu pertsona moduan.

13. Leku honetan bero asko egiten du.

14. Jon, ez dut ezer ere ez egin orain!

15. Hamabost eurogatik erosi dut kolonia.

16. Hasten naiz irakurtzen?

17. Guzti hau ikasi dugu? Ez dakit ezer ez.

18. Bihararte ez dut ezer ere ez egingo.

19. Ez ditut etxerakolanik egingo.

20. Beste egunean politikariak agertu ziren telebistan.

21. Bera eramango dit ikastolara.

22. Pelikula hori ikusteak pena merezi du.

23. Ez dut guzti hau ere ez ikasiko.

24. Biok kotxe bera ekarri dugu, ezberdina duten gauza bakarra matrikula da.

25. Beste egunean bost eurogatik hiru izozki lortu genituen

26. Zer gertatzen zaizu? Ezer.

27. Panpina hau erosteak pena merezi du.

28. Bilera bat ospatu dugu.

29. Berak da meza ospatzen duenak.

30. Leku guzti hauetara joango nahiz nagusitan.

31. Ez zait ezer ere ez gertatzen.

32. Larunbaterarte lasai egongo naiz.

33. Unaieri gol berria sartu diote.

34. Hegazkina arratsaldeko zortziretan ateratzen da bihar.

35. June medikura joan da bere amaren auto berdinean.

36. Aneren ama bilera ospatu du bihar.

37. Dakizu liburu hau erosteak pena merezi duela?

38. Mikaelak ezin ditu emaitzarik ikusi, larunbaterarte itxaron beharko du.

39. Beste egunean Nora eta biok autobus berdinean joan ginen. Garazi ere.

40. Rosatik nator hona bilera ospatzeko.

41. Gu ez dugu ezer ere ez egin klaseko ordezkaria aukeratzeko.

42. Beste egunean Aitor eta nik auto berdinean joan ginen musika entzuten.

43. Ni mendirarte joango naiz.

44. Ni pilota berria erosi dut. Anbrosiok ere.

45. Lana egiten haziko naiz, orain beste proiektu bat egiten hari baitnaiz.

46. Ni erosi dudan kotxea, 13.000 eurogatik erosi dut.

47. Gure taldekideek irabazi dugu.

48. Gaur ez ditut gogorik ezer ere ez egiteko.

49. Ba ahal dakizu non dagoen?

50. Zelako eguna atzo! Bost bi galdu genuen quidditch partidan.

IZEN SINTAGMA
Aukeratu erantzun zuzenak

1. Irakasle guzti horiekin mintzatu gara.

Irakasle horiekin guztiekin mintzatu gara.

Irakasle horiek guztiekin mintzatu gara.

2. Hiru ordenagailu dauzkagu eta hirutan paratu dugu zuzentzaile ortografikoa.

Hiru ordenagailu dauzkagu eta hiruetan paratu dugu zuzentzaile ortografikoa.

Hiru ordenagailu dauzkagu eta hiruretan paratu dugu zuzentzaile ortografikoa.

3. Zeintzu etorri diren jakin nahi dugu.

Zeintzuk etorri diren jakin nahi dugu.

Zeintzuek etorri diren jakin nahi dugu.

4. Egunen batetan lortuko dugu.

Egunen batean lortuko dugu.

Lankide batzurekin ez dago hitz egiterik.

Lankide batzuekin ez dago hitz egiterik.

5. Ez duzue arkatzarik ekarri?

Ez duzue arkatzik ekarri?

Ez dituzue arkatzarik ekarri?

Ez dituzue arkatzik ekarri?

6. Film horretan ikusi ditugun animaliak ez omen dira benetazkoak.

Film horretan ikusi ditugun animaliak ez omen dira benetakoak.

Ohiko bilera izanen dugu ostiralean.

Ohizko bilera izanen dugu ostiralean.

7. Oparia etzirako erostekotan gelditu gara.

Oparia etziako erostekotan gelditu gara.

Oparia etziko erostekotan gelditu gara.

8. Zer esan nahi du esaldi honek? “Gure herrian bada lanik, egin nahi izanez gero”.9.
Nahiago ditut lau ateko autoak, bi atekoak baino.

Nahiago ditut lau atetako autoak, bi atetakoak baino.

Nahiago ditut lau ateetako autoak, bi ateetakoak baino.

10. 11:10etan joan gara hamaiketakoa egitera.

11:10tan joan gara hamaiketakoa egitera.

11:10ean joan gara hamaiketakoa egitera.

11:10an joan gara hamaiketakoa egitera.

11. Barañain, 2002ko martxoaren 20.

Barañain, 2.002ko martxoaren 20a.

Barañainen, 2002ko martxoaren 20an.

12. Bapateko itzulpena / Bat-bateko itzulpena / Bat bateko itzulpena.

Behinipein / Behinik behin / Behinik-behin.

Batipat / Batik bat / Batik-bat.

13. Baithator / baihator.

Baikatoz / baitgatoz / baigatoz.

14. Aurrealde / aurreko alde / aurrekalde.

15. Nerekin / nirekin.

16. Usai / usain. – Zai /zain – ipui / ipuin

17. Hogeita batgarren / hogeita bagarren.

Hogeita bostgarren / hogeita boskarren / hogeita bosgarren.

Zenbatgarren / zenbakarren / zenbagarren.

18. Aldatuarazi / aldaarazi / aldarazi.

19. Etorriz gero / etorriez gero / etorri ezkero.

20. Zein da zuzena?

a.- Berriro elkar ikusiko dugun esperantza ez dut galduko

b.- Berriro elkar ikusiko dugunaren esperantza ez dut galduko
c.- Berriro elkar ikusiko dugularen esperantza ez dut galduko
d.- Berriro elkar ikusiko omen dugun esperantza ez dut galduko

21. Zein da zuzena?

a.- Zer egingo lukete zure gurasoek etxetik alde egingo bazenuke?
b.- Zer egingo lukete zure gurasoek etxetik alde egingo bazenu?
c.- Zer egingo lueke zure gurasoek etxetik alde egingo bazenuke?
d.- Zer egingo lueke zure gurasoek etxetik alde egingo bazenuteke?

22. Dirua .................................., bitxiak ere eraman zituzten lapurrek.

a. ezik
b. besterik
c. ez ezik
d. gain

23. Badirudi Olatz oso neska bihozgabea dela, eta………….ez da horrelakoa.

a. Hala ere
b. Halaber
c. Dena dela
d. Orobat
24. Mugagabeari dagokionez, hauetako bat eta bakarra da zuzena. Zein?
a. Gure gelako lau mutili egokitu zaio Atxagaren “Obabakoak” irakurtzea.
b. Zenbat neskekin ibili ote da Josu dagoeneko?
c. Zenbait gauzei buruz edozein unetan hitz egin daitekeela uste dut nik.
d. Hainbeste arazoekin ezin da lasai ibili.
Guk euskaraz, zuk zergatik ez?
Egoera:

Azken datuen arabera, gazteen artean euskaraz mintzatzeko esparru indartsuena

eskola da. Irakasleekin daudenean, gazteen arteko erabilera %80ra iristen da. Gelan
baino askoz gutxiago egiten dute euskaraz jolas-orduetan eta aisialdian, batez ere
euskaldunen ehunekoa txikiagoa den inguruetan.

Eginkizuna:

Zeu ere gaztea zara eta egoerak arduratzen zaitu. Idatzi gazte-aldizkari batean gaiari
buruzko artikulua. Azaldu zein den egoera zure inguruan, eman zure iritzia eta
proposatu ikastetxetik kanpo, egunerokoan, erabilera sustatzeko har daitezkeen
neurririk eraginkorrenak.

Lagungarriak:

- Haserretzean, ligatzean, lagunekin sarean aritzean… erabiltzeko zailtasunak.

- Erabilera sustatzeko kanpainak: euskararen alde jardun ordez, euskaraz egin.
- Familiartean aukera gutxi: sozializatu eta ikasitakoa erabiltzeko esparruak
zabaldu.
 Pantailak euskaraz
Egoera
Ikus-entzunezko plataforma digitalen kontsumoa hainbeste hazi den garaiotan, euskaldunok
erdaraz bizi dugu aisialdiaren esparru hori. Hori dela-eta, euskararen bueltan ardaztuko den
ikus-entzunezkoen industria aldarrikatzen dute zenbaitek, gure hizkuntzak bere txokoa izan
dezan.

Egitekoa
Herritarrek eratutako “Pantailak Euskaraz” elkarteko kidea zara, eta hainbat hausnarketa
partekatu nahi dituzu. Horretarako, idatzi artikulu bat egunkarian argitaratzeko: azaldu zer
bilakaera izan duen azken urteotan ikus-entzunezko edukien kontsumoak; arrazoitu zergatik
den garrantzitsua euskarak tokia izatea plataforma digitaletan, eta proposatu eremu horretan
euskararen presentzia bermatzeko egitasmoren bat.

Lagungarriak
- Hego Euskal Herriko euskal hiztunen % 47k erabiltzen du plataforma digitalen bat.

- 1990eko CIESen datuek zioten EAEko haurren % 70ek ETB1eko marrazki bizidunak ikusten
zituela.

- Euskal hiztunak lortzeko, euskaraz kontsumitzeko aukera izan behar.

- Beste kultura eta hizkuntza batzuek euren tokia hartuko dute, gurearen kalterako.

- Ekoizpen arrakastatsuenak bikoiztu edo azpidatzi.

- Legeak hizkuntza gutxituak babestu behar, ikus-entzunezko industria erregulatu behar.