Fizik1 1 Birimler Vektorler - 231012 - 002121

1 BİRİMLER ve VEKTÖRLER
1.1 Boyutlar ve Birimler

1.2 Hata Payı – Anlamlı Hane Sayısı
1.3 Vektörler
Daha iyi sonuç almak için, Adobe Reader programının Tam Ekran modunda çalışınız.
Tam Ekran modunda: Sayfa çevirmek için, farenin sol/sağ tuşlarını veya PageUp/PageDown tuşlarını kullanınız.
Üniversiteler İçin FİZİK I 1. BİRİMLER VE VEKTÖRLER 1 / 21

1.1 BOYUTLAR ve BİRİMLER
Ölçme =⇒ Doğa bilimlerinin başlangıcı H


Boyut =⇒ Niceliklerin ölçme açısından ortak karakteri H


Boyut =⇒ Niceliklerin ölçme açısından ortak karakteri H
Fiziksel nicelik Boyut

)
mesafe, genişlik,
uzunluk
derinlik, boy . . .
)
gün, ay, yıl,
zaman
mevsim, periyot,. . .
Birim =⇒ Kararlaştırılan ölçme standardı (Arşın, mil, yarda . . . )

Bazı boyutlar, daha temel boyutlar cinsinden ifade edilebilirler:
Yüzey alanı = en×boy = (uzunluk)2
H
Hacim = en×boy×yükseklik = (uzunluk)3

H
Her ölçümün sonucu birimli olarak ifade edilmelidir! H

H
Fizik formüllerinde eşitliğin her iki tarafındaki terimlerin birimleri

aynı olmalıdır! H

H
Fizik formüllerinde eşitliğin her iki tarafındaki terimlerin birimleri

aynı olmalıdır! H
Çok sayıda birim arasından hangileri temel birimler olarak

alınmalıdır?

Uluslararası Birim Sistemi SI (Systeme Internationale)
7 adet temel birim: H

Boyut Birim Kısaltma

Zaman saniye s
Uzunluk metre m
Kütle kilogram kg
H
Elektrik akımı amper A
Sıcaklık kelvin K
Işık şiddeti kandela cd
Madde miktarı mol mol


Zaman saniye s
Uzunluk metre m
Kütle kilogram kg
H
Sıcaklık kelvin K
Metre: Işığın boşlukta 1/299 792 458 saniyede aldığı yol. H


Zaman saniye s
Uzunluk metre m
Kütle kilogram kg
H
Sıcaklık kelvin K

Saniye : Cs133 atomunun belirli bir titreşim periyodunun
9 192 631 770 katı. H


Zaman saniye s
Uzunluk metre m
Kütle kilogram kg
H
Sıcaklık kelvin K

Saniye : Cs133 atomunun belirli bir titreşim periyodunun
9 192 631 770 katı. H
Kilogram : Paris’te BIPM kurumunda saklanan platin-iridyum
alaşımı silindirin kütlesi.
Bazı türetilmiş birimler
nicelik tanımı birimi kısaltması
2
Alan en×boy (metre) m2
Hacim en×boy×yükseklik (metre)3 m3
H
Hız yol/zaman metre/saniye m/s
İvme hız/zaman metre/(saniye)2 m/s2
Kuvvet kütle×ivme kilogram×metre/(saniye)2 kg · m/s2
İş kuvvet×yol kilogram×metre2 /(saniye)2 kg · m2 /s2

Bazı türetilmiş birimler
nicelik tanımı birimi kısaltması
2
Alan en×boy (metre) m2
Hacim en×boy×yükseklik (metre)3 m3
H
Hız yol/zaman metre/saniye m/s
İvme hız/zaman metre/(saniye)2 m/s2
Kuvvet kütle×ivme kilogram×metre/(saniye)2 kg · m/s2
İş kuvvet×yol kilogram×metre2 /(saniye)2 kg · m2 /s2
Üskatlar Askatlar
adı kısaltma miktarı adı kısaltma miktarı
3
kilo k 10 santi c 10−2
mega M 106 mili m 10−3
ciga G 109 mikro µ 10−6
tera T 1012 nano n 10−9

1.2 HATA PAYI – ANLAMLI HANE SAYISI
Hata payı =⇒ Bir niceliğin gerçek değeri ile ölçülen değeri

arasındaki fark. H


arasındaki fark. H
Mutlak hata ( ∆x ) =⇒ Bir ölçü aletinin ölçebildiği en küçük değer. H


arasındaki fark. H
Örnek: Milimetrik cetvel =⇒ ∆L = 1 mm H


arasındaki fark. H
Kitabın boyu =⇒ L = 294 mm H


arasındaki fark. H
Ölçmenin ifadesi =⇒ L ± ∆L = 294 ± 1 mm H


arasındaki fark. H
Ölçmenin ifadesi =⇒ L ± ∆L = 294 ± 1 mm H
∆L
Bağıl hata =⇒ Yüzde (%) olarak ifade edilir.
L

Hesaplarda hata payı
Toplama ve çıkarmada mutlak hatalar toplanır:
z =a±b =⇒ ∆z = ∆a + ∆b

Hesaplarda hata payı
Toplama ve çıkarmada mutlak hatalar toplanır:
z =a±b =⇒ ∆z = ∆a + ∆b
Çarpma ve bölmelerde bağıl hatalar toplanır:
∆y ∆a ∆b
(
ab
y= =⇒ = +
a/b y a b

Anlamlı Hane Sayısı
Bir niceliğin hata payı, niceliği belirten sayının anlamlı hane sayısı ile
de anlaşılır. H

de anlaşılır. H
Örnek: Cismin kütlesi m = 76.4 g = 0.0764 kg =⇒ anlamlı 3 hane

↑
(bu haneye kadar ölçülebilmiş) H

de anlaşılır. H

↑
Mutlak hata: Son hanenin alabileceği en küçük değer =⇒ ∆m = 0.1 g
Diğer örnekler:
1.2398

de anlaşılır. H

↑
Diğer örnekler:
1.2398 Anlamlı hane sayısı: 5

0.00000039

de anlaşılır. H

↑
Diğer örnekler:

3.00007

de anlaşılır. H

↑
Diğer örnekler:

2.70

de anlaşılır. H

↑
Diğer örnekler:


Hesaplarda anlamlı hane sayısı

Toplama ve çıkarmada, ondalık basamak sayısı en az olan korunur: H

3.2339 + 5.4 = 8.6339 = 8.6

9.12 − 5.4317 = 3.6883 = 3.69

3.2339 + 5.4 = 8.6339 = 8.6

9.12 − 5.4317 = 3.6883 = 3.69
Çarpma ve bölmede, anlamlı hane sayısı en az olan korunur:
3.4567 × 2.7 = 9.33309 = 9.3

15.67 × 0.00012 = 0.0018804 = 0.0019

1. 3 VEKTÖRLER
Skaler nicelikler =⇒ Sadece büyüklüğü (veya şiddeti) ile belirtilir.

(Sıcaklık, enerji, direnç. . . ) H

1. 3 VEKTÖRLER

Vektörel nicelikler =⇒ Hem büyüklük hem de yön ile belirtilir.

(Hız, kuvvet, elektrik alan . . . ) H

1. 3 VEKTÖRLER


Vektörlerin gösterimi: =⇒ ~a, ~F, ~E . . .
Vektörün büyüklüğü (şiddeti) a, F, E . . . H

1. 3 VEKTÖRLER


Vektörlerin gösterimi: =⇒ ~a, ~F, ~E . . .
Vektörün büyüklüğü (şiddeti) a, F, E . . . H
Skaler ile çarpma: =⇒

İki Vektörün Toplamı
Paralelkenar kuralı: Her iki vektör, yönleri korunarak, aynı
noktaya kaydırılır. Herbir vektörün bitiş noktasından diğerine paralel
doğrular çizilerek bir paralelkenar oluşturulur.
Paralelkenarın vektörler arasında kalan köşegeni A~ +B~ vektörü olur.

İki Vektörün Toplamı
Paralelkenar kuralı: Her iki vektör, yönleri korunarak, aynı
noktaya kaydırılır. Herbir vektörün bitiş noktasından diğerine paralel
doğrular çizilerek bir paralelkenar oluşturulur.
Paralelkenarın vektörler arasında kalan köşegeni A~ +B~ vektörü olur.
Üçgen kuralı: Vektörlerden biri ( A~ veya B~ ) , kendisine paralel

kaydırılarak diğer vektörün bitiş noktasına kadar getirilir. Birinci
~ ) başlangıç noktasından ikinci vektörün ( B
vektörün ( A ~ ) bitiş
noktasına çizilen vektör A~ +B~ olur.

Üçgen kuralı daha kullanışlıdır.

Üçgen kuralı daha kullanışlıdır.
İki vektörün farkı:
~ −B
A ~ + (−B
~ =A ~ ) =⇒

Bir Vektörün Bileşenleri
2-boyutta: A ~ vektörünün uç noktasından x - ve y -eksenlerine
~ vektörünün
çizilen paralellerin eksenleri kestiği uzunluklar A
Ax ve Ay bileşenleri olurlar.
~ : (Ax , Ay )
A H

Bir Vektörün Bileşenleri
2-boyutta: A ~ vektörünün uç noktasından x - ve y -eksenlerine
~ vektörünün
çizilen paralellerin eksenleri kestiği uzunluklar A
Ax ve Ay bileşenleri olurlar.
~ : (Ax , Ay )
A H
3-boyutta:
~ : (Ax , Ay , Az )
A
Bileşenler birer cebirsel sayıdırlar.

Dik üçgende trigonometrik bağıntılar:
H
b a b
sin θ = , cos θ = , tan θ =
c c a

Dik üçgende trigonometrik bağıntılar:
H
b a b
sin θ = , cos θ = , tan θ =
c c a
q
Ax = A cos θ A=A2x + A2y
Ay
Ay = A sin θ tan θ =
Ax

Birim Vektörler
Eksenler boyunca birim (1) uzunlukta vektörler:

H
ı̂ : (1, 0, 0) , ̂ : (0, 1, 0) , k̂ : (0, 0, 1)

Birim Vektörler
Eksenler boyunca birim (1) uzunlukta vektörler:

H
ı̂ : (1, 0, 0) , ̂ : (0, 1, 0) , k̂ : (0, 0, 1)
Her vektör, bileşenleri ve birim vektörler

cinsinden daima şöyle yazılabilir:
2-boyutta : ~ = Ax ı̂ + Ay ̂
A
3-boyutta : ~ = Ax ı̂ + Ay ̂ + Ay k̂
A

Örnek:
~ = 3ı̂ − 5 ̂ + 6k̂
D
↓ ↓ ↓
Dx Dy Dz

Örnek:
~ = 3ı̂ − 5 ̂ + 6k̂
D
↓ ↓ ↓
Dx Dy Dz
Vektör Bileşenleriyle Toplama:
~ = Ax ı̂ + Ay ̂ + Az k̂
A
~ = Bx ı̂ + By ̂ + Bz k̂
B
~ = A
C ~ +B
~

Örnek:
~ = 3ı̂ − 5 ̂ + 6k̂
D
↓ ↓ ↓
Dx Dy Dz
Vektör Bileşenleriyle Toplama:
~ = Ax ı̂ + Ay ̂ + Az k̂
A
~ = Bx ı̂ + By ̂ + Bz k̂
B
~ = A
C ~ +B ~
~ = (Ax + Bx )ı̂ + (Ay + By ) ̂ + (Az + Bz )k̂
C
~ = Cx ı̂ + Cy ̂ + Cz k̂
C

Skaler Çarpım
~ ·B
A ~ = A B cos θ (Skaler çarpım) H

Skaler Çarpım
~ ·B
Özellikleri: H

Skaler Çarpım
~ ·B
Özellikleri: H
Sonuç cebirsel bir sayıdır. İki vektör arasındaki açı 90◦ den küçükse
çarpım pozitif, büyükse çarpım negatif olur. H

Skaler Çarpım
~ ·B
Özellikleri: H
Sıra değiştirme: ~ ·B
A ~ =B ~
~ ·A
Dağılma: ~ · (B
A ~ =A
~ + C) ~ ·B ~ ·C
~ +A ~ H

Skaler Çarpım
~ ·B
Özellikleri: H
A ~ =B ~
~ ·A
Dağılma: ~ · (B
A ~ =A
~ + C) ~ ·B ~ ·C
~ +A ~ H
θ = 90◦ ( cos 90◦ = 0 ) ise, birbirine dik iki vektörün skaler çarpımı
sıfır olur (diklik koşulu). H

Skaler Çarpım
~ ·B
Özellikleri: H
A ~ =B ~
~ ·A
Dağılma: ~ · (B
A ~ =A
~ + C) ~ ·B ~ ·C
~ +A ~ H
θ = 90◦ ( cos 90◦ = 0 ) ise, birbirine dik iki vektörün skaler çarpımı
sıfır olur (diklik koşulu). H
~ ·A
A ~ = A A cos 0◦ = A2 veya, bir vektörün kendisiyle skaler çarpımı
şiddetinin karesini verir.

Birim vektörlerin skaler çarpımı:
ı̂ · ı̂ = 1.1. cos 0 = 1 =⇒ ı̂ · ı̂ = ̂ · ̂ = k̂ · k̂ = 1 H
ı̂ · ̂ = 1.1. cos 90 = 0
◦
ı̂ · ̂ = ̂ · k̂ = k̂ · ı̂ = 0

ı̂ · ı̂ = 1.1. cos 0 = 1 =⇒ ı̂ · ı̂ = ̂ · ̂ = k̂ · k̂ = 1 H
ı̂ · ̂ = 1.1. cos 90 = 0
◦
ı̂ · ̂ = ̂ · k̂ = k̂ · ı̂ = 0
Skaler çarpımın bileşenler cinsinden ifadesi:

~ ·B
A ~ = Ax Bx (ı̂ · ı̂) + Ax By (ı̂ · ̂) + Ax Bz (ı̂ · k̂) +
+Ay Bx ( ̂ · ı̂) + Ay By ( ̂ · ̂) + Ay Bz ( ̂ · k̂) +
+Az Bx (k̂ · ı̂) + Az By (k̂ · ̂) + Az Bz (k̂ · k̂)

ı̂ · ı̂ = 1.1. cos 0 = 1 =⇒ ı̂ · ı̂ = ̂ · ̂ = k̂ · k̂ = 1 H
ı̂ · ̂ = 1.1. cos 90 = 0
◦
ı̂ · ̂ = ̂ · k̂ = k̂ · ı̂ = 0

~ ·B
+Ay Bx ( ̂ · ı̂) + Ay By ( ̂ · ̂) + Ay Bz ( ̂ · k̂) +
~ ·B
A ~ = Ax Bx + Ay By + Az Bz
H

ı̂ · ı̂ = 1.1. cos 0 = 1 =⇒ ı̂ · ı̂ = ̂ · ̂ = k̂ · k̂ = 1 H
ı̂ · ̂ = 1.1. cos 90 = 0
◦
ı̂ · ̂ = ̂ · k̂ = k̂ · ı̂ = 0

~ ·B
+Ay Bx ( ̂ · ı̂) + Ay By ( ̂ · ̂) + Ay Bz ( ̂ · k̂) +
~ ·B
A ~ = Ax Bx + Ay By + Az Bz
H
Özet:
A B cos θ



~ ~ =  veya


Skaler Çarpım : A·B


 Ax Bx + Ay By + Az Bz



Vektörel Çarpım
~ ×B
A ~
~ =C
Sonuç bir vektördür.

H
Şiddeti: C = A B sin θ
Yönü: A ~ ve B
~ nin oluşturduğu düzleme
dik doğrultuda ve sağ-el kuralı yönünde.

Vektörel Çarpım
~ ×B
A ~
~ =C

H
Yönü: A ~ ve B
Özellikleri: H

Vektörel Çarpım
~ ×B
A ~
~ =C

H
Yönü: A ~ ve B
Özellikleri: H
Sıra değiştirmez! B ~ = −A
~ ×A ~ ×B
~ H

Vektörel Çarpım
~ ×B
A ~
~ =C

H
Yönü: A ~ ve B
Özellikleri: H
Sıra değiştirmez! B ~ = −A
~ ×A ~ ×B
~ H
Dağılma : ~ × (B
A ~ =A
~ + C) ~ ×B ~ ×C
~ +A ~
İki vektör paralel ( θ = 0 ) veya anti-paralel ( θ = 180◦ ) ise, sinüsler

sıfır olacağından, vektörel çarpımın sonucu sıfır olur.
Özel olarak, bir vektörün kendisiyle vektörel çarpımı sıfırdır:
~ ×A
A ~ =0
Birim vektörlerin vektörel çarpımı:
ı̂ × ı̂ = ̂ × ̂ = k̂ × k̂ = 0
ı̂ × ̂ = k̂, ̂ × k̂ = ı̂, k̂ × ı̂ = ̂

ı̂ × ı̂ = ̂ × ̂ = k̂ × k̂ = 0
ı̂ × ̂ = k̂, ̂ × k̂ = ı̂, k̂ × ı̂ = ̂
̂ × ı̂ = −k̂, . . .

ı̂ × ı̂ = ̂ × ̂ = k̂ × k̂ = 0
ı̂ × ̂ = k̂, ̂ × k̂ = ı̂, k̂ × ı̂ = ̂
̂ × ı̂ = −k̂, . . .
Vektörel çarpımın bileşenler cinsinden ifadesi:

~ = A
C ~ ×B
~ = (Ax ı̂ + Ay ̂ + Az k̂) × (Bx ı̂ + By ̂ + Bz k̂)

ı̂ × ı̂ = ̂ × ̂ = k̂ × k̂ = 0
ı̂ × ̂ = k̂, ̂ × k̂ = ı̂, k̂ × ı̂ = ̂
̂ × ı̂ = −k̂, . . .

~ = A
C ~ ×B
= Ax Bx (ı̂ × ı̂) + Ax By (ı̂ × ̂) + Ax Bz (ı̂ × k̂) +

+Ay Bx ( ̂ × ı̂) + Ay By ( ̂ × ̂) + Ay Bz ( ̂ × k̂) +
+Az Bx (|{z}
k̂ × ı̂ ) + Az By ( k̂ × ̂ ) + Az Bz (k̂ × k̂ )
|{z}
|{z}
̂ −ı̂ 0

ı̂ × ı̂ = ̂ × ̂ = k̂ × k̂ = 0
ı̂ × ̂ = k̂, ̂ × k̂ = ı̂, k̂ × ı̂ = ̂
̂ × ı̂ = −k̂, . . .

~ = A
C ~ ×B
= Ax Bx (ı̂ × ı̂) + Ax By (ı̂ × ̂) + Ax Bz (ı̂ × k̂) +

+Ay Bx ( ̂ × ı̂) + Ay By ( ̂ × ̂) + Ay Bz ( ̂ × k̂) +
+Az Bx (|{z}
k̂ × ı̂ ) + Az By ( k̂ × ̂ ) + Az Bz (k̂ × k̂ )
|{z}
|{z}
̂ −ı̂ 0
~ = (Ay Bz − Az By ) ı̂ + (Az Bx − Ax Bz ) ̂ + (Ax By − Ay Bx ) ı̂
C
| {z } | {z } | {z }
Cx Cy Cz
Bu formülü akılda tutmak için:
Döner permütasyon tekniği

H
x → y → z, y →z →x, z→x→y


H
x → y → z, y →z →x, z→x→y
Cx = Ay Bz −Az By , Cy = Az Bx −Ax Bz , Cz = Ax By −Ay Bx

| {z } | {z } | {z }
x→y→z y→z→x z→x→y


H
x → y → z, y →z →x, z→x→y

| {z } | {z } | {z }
Determinant şeklinde yazım:
ı̂ ̂ k̂
~ ~
A × B = det Ax Ay Az
Bx By Bz
H


H
x → y → z, y →z →x, z→x→y

| {z } | {z } | {z }
Determinant şeklinde yazım:
ı̂ ̂ k̂
~ ~
A × B = det Ax Ay Az
Bx By Bz
H
∗ ∗ ∗ 1. Bölümün Sonu ∗ ∗ ∗

Fizik1 1 Birimler Vektorler - 231012 - 002121

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Fizik1 1 Birimler Vektorler - 231012 - 002121

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1 BİRİMLER ve VEKTÖRLER

1.1 Boyutlar ve Birimler

Üniversiteler İçin FİZİK I 1. BİRİMLER VE VEKTÖRLER 1 / 21

Ölçme =⇒ Doğa bilimlerinin başlangıcı H

Üniversiteler İçin FİZİK I 1. BİRİMLER VE VEKTÖRLER 2 / 21

Ölçme =⇒ Doğa bilimlerinin başlangıcı H

Üniversiteler İçin FİZİK I 1. BİRİMLER VE VEKTÖRLER 2 / 21

Ölçme =⇒ Doğa bilimlerinin başlangıcı H

Fiziksel nicelik Boyut

Birim =⇒ Kararlaştırılan ölçme standardı (Arşın, mil, yarda . . . )

Üniversiteler İçin FİZİK I 1. BİRİMLER VE VEKTÖRLER 2 / 21

Üniversiteler İçin FİZİK I 1. BİRİMLER VE VEKTÖRLER 3 / 21

Her ölçümün sonucu birimli olarak ifade edilmelidir! H

Üniversiteler İçin FİZİK I 1. BİRİMLER VE VEKTÖRLER 3 / 21

Her ölçümün sonucu birimli olarak ifade edilmelidir! H

Fizik formüllerinde eşitliğin her iki tarafındaki terimlerin birimleri

Üniversiteler İçin FİZİK I 1. BİRİMLER VE VEKTÖRLER 3 / 21

Her ölçümün sonucu birimli olarak ifade edilmelidir! H

Fizik formüllerinde eşitliğin her iki tarafındaki terimlerin birimleri

Çok sayıda birim arasından hangileri temel birimler olarak

Üniversiteler İçin FİZİK I 1. BİRİMLER VE VEKTÖRLER 3 / 21

Üniversiteler İçin FİZİK I 1. BİRİMLER VE VEKTÖRLER 4 / 21

Boyut Birim Kısaltma

Üniversiteler İçin FİZİK I 1. BİRİMLER VE VEKTÖRLER 4 / 21

Boyut Birim Kısaltma

Metre: Işığın boşlukta 1/299 792 458 saniyede aldığı yol. H

Üniversiteler İçin FİZİK I 1. BİRİMLER VE VEKTÖRLER 4 / 21

Boyut Birim Kısaltma

Metre: Işığın boşlukta 1/299 792 458 saniyede aldığı yol. H

Üniversiteler İçin FİZİK I 1. BİRİMLER VE VEKTÖRLER 4 / 21

Boyut Birim Kısaltma

Metre: Işığın boşlukta 1/299 792 458 saniyede aldığı yol. H

Üniversiteler İçin FİZİK I 1. BİRİMLER VE VEKTÖRLER 5 / 21

Üniversiteler İçin FİZİK I 1. BİRİMLER VE VEKTÖRLER 5 / 21

Hata payı =⇒ Bir niceliğin gerçek değeri ile ölçülen değeri

Üniversiteler İçin FİZİK I 1. BİRİMLER VE VEKTÖRLER 6 / 21

Hata payı =⇒ Bir niceliğin gerçek değeri ile ölçülen değeri

Mutlak hata ( ∆x ) =⇒ Bir ölçü aletinin ölçebildiği en küçük değer. H

Üniversiteler İçin FİZİK I 1. BİRİMLER VE VEKTÖRLER 6 / 21

Hata payı =⇒ Bir niceliğin gerçek değeri ile ölçülen değeri

Mutlak hata ( ∆x ) =⇒ Bir ölçü aletinin ölçebildiği en küçük değer. H

Örnek: Milimetrik cetvel =⇒ ∆L = 1 mm H

Üniversiteler İçin FİZİK I 1. BİRİMLER VE VEKTÖRLER 6 / 21

Hata payı =⇒ Bir niceliğin gerçek değeri ile ölçülen değeri

Mutlak hata ( ∆x ) =⇒ Bir ölçü aletinin ölçebildiği en küçük değer. H

Örnek: Milimetrik cetvel =⇒ ∆L = 1 mm H

Kitabın boyu =⇒ L = 294 mm H

Üniversiteler İçin FİZİK I 1. BİRİMLER VE VEKTÖRLER 6 / 21

Hata payı =⇒ Bir niceliğin gerçek değeri ile ölçülen değeri

Mutlak hata ( ∆x ) =⇒ Bir ölçü aletinin ölçebildiği en küçük değer. H

Örnek: Milimetrik cetvel =⇒ ∆L = 1 mm H

Kitabın boyu =⇒ L = 294 mm H

Ölçmenin ifadesi =⇒ L ± ∆L = 294 ± 1 mm H

Üniversiteler İçin FİZİK I 1. BİRİMLER VE VEKTÖRLER 6 / 21

Hata payı =⇒ Bir niceliğin gerçek değeri ile ölçülen değeri

Mutlak hata ( ∆x ) =⇒ Bir ölçü aletinin ölçebildiği en küçük değer. H

Örnek: Milimetrik cetvel =⇒ ∆L = 1 mm H

Kitabın boyu =⇒ L = 294 mm H

Ölçmenin ifadesi =⇒ L ± ∆L = 294 ± 1 mm H

Üniversiteler İçin FİZİK I 1. BİRİMLER VE VEKTÖRLER 6 / 21

Toplama ve çıkarmada mutlak hatalar toplanır:

Üniversiteler İçin FİZİK I 1. BİRİMLER VE VEKTÖRLER 7 / 21

Toplama ve çıkarmada mutlak hatalar toplanır: