Professional Documents
Culture Documents
(Teoria) - Wa - HTML
(Teoria) - Wa - HTML
(Teoria) - Wa - HTML
WEB APLIKAZIOAK
132KB
Sarrera: webguneak
¿Zer da webgune bat?
Adibidea
▪ index.html → webguneko orri printzipala
▪ kontaktua.html → kontaktuaren informazioa edota harremanetan jartzeko formularioa erakutsiko du
▪ info1.html → informazio zehatza azalduko du
▪ info2.html → informazio zehatza azalduko du
▪ login.html → atal pribatura sartzeko formularioa azalduko du (beste web-orri batera birbideratuko du erabiltzailea)
Webguneak
Webgune baten organizazioa
• Web-orriak karpetetan edo erro direktorioan (raíz) gorde daitezke. Webgune motaren eta
kudeaketa motaren arabera izango da: kategoriak, azpiguneak…
Helbide absolutua: dokumentu batera edo web-orri batera iristeko beharrezkoa den informazio
guztia ematen du → http://www.domeinua.com/karpeta/orria.html
Helbide erlatiboa: web-orri batetik helbide edo direktorio berberean dagoen beste orri edo
dokumentu bat estekatu edo lotu nahi bada, ez da beharrezkoa helbide absolutua adieraztea.
Webguneak
Galderak
• ¿Zer da web-orri estatikoa? ¿Eta web-orri dinamikoa? Bila ezazu mota bakoitzeko adibide bat.
• Web-orri baten luzapena .html edo .htm da orokorrean. Bila ezazu beste luzapen batzuk eta zein
motatako web-orriak dituzten luzapen horiek.
• Web-orri estatikoa: eguneratzen ez diren web-orriak dira. Sortu zirenean sartutako informazioa aurkeztuko
dute soilik. Aldaketak egiteko Iturburu-kodea “ukitu” behar da.
• Web-orri dinamikoa: erabiltzailearen interakzioaren bidez sortutako web-orriak dira. Etengabe eguneratzen
dira eta informazioa denbora errealean aurkezten da. Adibideak: blog, merkataritza elektronikoa…
Luzapenak
• html, y htm: web-orri estatikoak duten fitxategi-luzapen estandarra (HTML kodea dutenak).
• asp (Active server pages): bisitatzen diren momentu berean sortzen web-orri dinamikoak dira. Visual Basic-en
antzeko programazio lengoaiarekin sortzen dira.
• jsp (Java server pages): aurrekoak bezalako web-orriak dira, baina Java programazio lengoaiarekin sortuta.
• php (Personal Home Page): PHP programazio lengoaiarekin idatzita dauden web-orri dinamikoak. HTML
kodea daukate ere bai.
Webguneak
Web motak
Web 1.0
Web 2.0
• Datu-baseak erabiltzen dituzte: erabiltzaileak erregistratzeko aukera,
erabiltzaileen interakzioa …
• Sare sozialak
• Erabiltzaileek dokumentuak gorde eta partekatu ditzakete era erraz
batean.
• Web aplikazio kolaboratiboak
• Erabiltzaileek bere espazio pertsonala sortzeko aukera dute, argazkiak,
bideoak, bideoak, artikuluak etab. publikatzeko.
• Adibideak: sare sozialak (Facebook, Instagram…), foruak, bideoak
partekatzeko webguneak (Youtube, Vimeo…), blog-ak, bulegotika
aplikazioak odeian (Google Docs, Office 365…), …
Webguneak
Tipos de webs
Web 3.0
• HTML (HyperText Markup Language) web-orriak sortzeko eta maketatzeko erabiltzen den markaketa-
lengoaia da.
• HTML dokumentuek erabiltzailearentzat aurkeztu nahi den informazioa zein den komunikatzen diete
nabigatzaileei.
• Ez da programazio lengoai bat → markaketa-lengoaia da. Hala ere, HTML dokumentu batean
programazio lengoaiak erabil daitezke operazioren bat exekutatzeko edo portaera bat gehitzeko.
1991 HTML
1994 HTML 2
1996 CSS 1 + JavaScript
1997 HTML 4
1998 CSS 2
2000 XHTML 1
2002 Tableless Web Design
2005 AJAX
2009 HTML 5
2014 CSS 3
HTML: Sarrera
Etiketa
• Orokorrean, elementuak bi etiketen bidez markatzen dira: hasierako etiketa eta bukaerako etiketa
• Etiketak beste etiketa batzuen barruan sar daitezke, baina ordena mantendu behar da.
<!DOCTYPE html>
HTML dokumentu baten etiketa printzipalak hurrengoak dira:
<html lang="es">
• html <html>
• head <head><meta charset="UTF-8">
• title <title> Orriaren titulua </title>
• body </head>
<body>
(Orriaren gorputza)
</body>
</html>
Ariketa: nabigatzaile bat erabiliz web-orri bat ireki eta aztertu bere Iturburu kodea. Bila itzazu aipatutako etiketa
printzipalak.
HTML dokumentu baten oinarrizko egitura
<!DOCTYPE html> <!DOCTYPE html> → Dokumentua HTML motakoa dela adierazteko
<html lang="es"> <html lang=“es”> → edukiaren hizkuntza adierazteko
<html>
<head>
Orriaren goiburua. Nabigatzaileek zuzenean erakusten ez duten
<meta charset="UTF-8"> informazioa azaltzen da: web-orriaren izenburua edo titulua
<title>Orriaren titulua</title> (title), metadatuak (charset), estiloak (style), beste dokumentuen
</head> arteko erlazioa (link)…
<body> Orriaren gorputza. Ikusten den atala da eta nabigatzailean ikusten
(Orriaren gorputza) diren elementuak sartzen dira hemen. Gorputz bakarra egon
</body> daiteke web-orri batean.
</html> Dokumentuaren etiketa nagusia. Gainerako elementuek <html>
eta </html> etiketen artean sartuta egon behar dute.
HTML dokumentu baten egitura
HTML vs HTML5
HTML5
GOIBURUA
Metadatuen adibideak:
<meta charset="UTF-8">
<meta name="description" content=“Web aplikazioak - SMR">
• Etiketen izenak maiuskulaz eta minuskulaz idatz daitezke: <html> = <HtmL> = <HTML>
• Atributuen izenak maiuskulaz eta minuskulaz idatz daitezke: <h1 align=“CENTER”> = <H1 align=“center”>
• Baina kontuz, atributuek dituzten balioetan maiuskulak eta minuskulak bereizten dira (fitxategien izenak, adibidez)
Etiketa Emaitza
Paragrafoaren etiketa: Paragrafo bat mugatzeko balio du. Testu baten gainean eta behean hutsune edo lerro
huts bat uzten du.
4. ariketa
ATRIBUTUAK
• Atributuak elementu baten propietateak definitzeko balio dute.
1 2
Atributua
1 2 3 4 5
ATRIBUTUAK
Atributuak ez dira estandarrak. Etiketa bat ez du zertan beste etiketa baten atributu berberak onartu beharrik.
Adibideak:
<ol>
<li>SMR</li>
<li>DAM</li>
<li>DAW</li>
<li>ASIR</li>
</ol>
• Aunque por defecto son listas de números, se pueden cambiar de tipo:
<ol type="a"> → Letra xehea edo minuskulak
<ol type="A"> → Letra larriak edo maiuskulak
<ol type=“I"> → Zenbaki erromatarrak (I, II, III, IV…)
<ol type=“i"> → Zenbaki erromatarrak minuskulaz
<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
<title> Listen adibidea </title>
</head>
<body>
<h2>ÍNDICE DE LISTAS</h2>
<ol type="I">
<li>Números romanos: 1</li>
<li>Números romanos: 2</li>
<ol type="A">
<li>Letras mayúsculas: A</li>
<li>Letras mayúsculas: B</li>
<ol>
<li>Numerada : 1.</li>
<li>Numerada : 2.</li>
</ol>
<li>Letras mayúsculas: C</li>
</ol>
<li>Números romanos: 3</li>
</ol>
</body>
</html>
5. ariketa
LISTAK EDO ZERRENDAK
Definizio listak
<dl>
<dt>SMR</dt>
<dd>Sistema Microinformáticos y Redes</dd>
<dt><b>DAM</b></dt>
<dd>Desarrollo de Aplicaciones Multiplataforma</dd>
</dl>
6. ariketa
ESTEKAK, LINK EDO HIPERESTEKAK
• Etiketa: <a></a>
• Atributua (derrigorrezkoa): href → Estekan klik egiterakoan erabiltzailea nora joango den zehazten du
Oharra: domeinu berberean dauden fitxategiak sar ditzakegu esteka bezala 7. ariketa
ESTEKAK, LINK EDO HIPERESTEKAK
• target atributuak nabigatzaileari esaten dio esteka non ireki: leiho berberean ala berri batean.
• Artikulu oso luzeak dituzten web-orrietan sartzen dira (Wikipediako artikulu batean, adibidez)
• Adibidea:
• Hautazkoa den atributu bat erabil daiteke ere bai, alt → Honen balioa testu bat izango da: irudia
azaltzen ez bada edo kurtsorea irudiaren gainean jarriz gero agertuko dena.
<img src=“irudiaren_helbidea/irudia.jpg”>
</body>
</html>
9. ariketa
IRUDIAK
Irudiaren atributuak
• Irudiaren src (derrigorrezkoa) eta alt atributuez gain, irudiari formatua emateko beste atributu batzuk
erabil ditzakegu:
Atributua Deskribapena
width Irudiaren zabalera
height Irudiaren altuera
align Irudiaren lerrokatze horizontala (right, left, center)
valigh Irudiaren lerrokatze bertikala (top, bottom, center)
border Irudiaren inguruan ertzak (1, 2, 3…)
10. ariketa
TAULAK
Taulak sortzeko erabiltzen diren etiketak hurrengoak dira:
Etiketa Esanahia
<table> … </table> Taularen hasiera eta amaiera (beste etiketak hauen barruan idazten dira)
<th> … </th> Taularen zutabeen tituluak (ez da beharrezkoa etiketa hau beti erabiltzea)
<tr> … </tr> Taularen errenkada bakoitza
<td> … </td> Errenkada baten barruan sartzen diren zutabeak. Hemen testuak, irudiak edo beste
elementuak sartzen dira.
<table border=1>
<tr><th>Primera columna</th><th>Segunda columna</th></tr>
<tr><td>Fila 1, Columna 1</td><td>Fila 1, Columna 2</td></tr>
<tr><td>Fila 2, Columna 1</td><td>Fila 2, Columna2</td></tr>
</table>
TAULAK
• Tauletan eta bere elementuetan erabiltzen diren atributu batzuk:
Atributua Erabilera
border=x Taularen, errenkaden edo zutabeen ertzak, x = 1, 2, 3… (ertzaren lodiera)
bgcolor=“kolorea” Taula, errenkada edo zutabearen atzeko planoaren kolorea zehazten du
bordercolor=“kolorea” Taula, errenkada edo zutabearen ertzaren kolorea zehazten du
align=“left”|”center”|”right” Errenkadaren, gelaxkaren edo zutabearen goiburuaren testua lerrokatzen du
valign=“top”|”bottom”|”right” Gelaxken edukia bertikalki lerrokatzen du
cellpadding=“pixelak” Gelaxken ertzen eta bere edukiaren arteko espazioa zehazten du, pixeletan
cellspacing=“pixelak” Ertzen arteko espazioa definitzen du, pixeletan
height=“%zbkia”|”pxkantitatea” Taula, errenkada edo zutabearen altuera zehazten du, pixeletan edo portzentaietan
width=“%zbkia”|”pxkantitatea” Taula, errenkada edo zutabearen zabalera zehazten du, pixeletan edo portzentaietan
TAULAK
• Gelaxken elkarketa edo konbinaziorako taularen goiburuaren (th) edo zutabeen (td) atributuak:
Atributua Erabilera
rowspan=“balioa” Balioak elkartu (edo konbinatu) nahi diren errenkada multzoa adierazten du
colspan=“balioa” Balioak elkartu (edo konbinatu) nahi diren zutabe multzoa adierazten du
<table border=1>
<tr><td>Dato 1</td><td>Dato 2</td></tr>
<tr><td colspan=2>Dato3</td></tr>
</table>
<table border=1>
<tr><td>Dato 1</td><td rowspan=2>Dato 2</td></tr>
<tr><td>Dato3</td></tr>
</table>
11. eta 12. ariketak
FORMULARIOAK
• Formularioak erabiltzaile baten informazioa eskuratzeko balio dute (email, izena, helbidea, telefonoa…)
• Harremanetan jartzeko, atal pribatu batera sartzeko (erregistroa eta identifikazioa) balio duen baliabide bat
dira, adibidez.
• Formularioen bidez sortutako informazioa fitxategi edo datu-base batean gorde daiteke.
FORMULARIOA
FORMULARIOAK
• Formularioen etiketa printzipalak: <form> … </form>
<form>
• Formulario barruko sarrerako eremuak: <input type =“mota”/> Testua:<input type="text"/>
</form>
<form>
NOMBRE: <input type=“text"/><br><br>
FECHA DE NACIMIENTO: <input type="date"/> <br><br>
EMAIL: <input type="email"/> <br><br>
MES :<input type="month"/> <br><br>
NÚMERO: <input type="number"/>
</form>
FORMULARIOAK
<form> etiketan erabil daitezkeen atributuak:
Atributua Erabilera
action=“akzioa edo ekintza” Formularioarekin burutuko den akzioa edo ekintza. Atributua jartzen ez bada,
formularioak ez du ezer egingo eta datuak ez dira inora bidaliko.
method=“post” edo “get” Formularioaren datuak bidaltzeko era. Balio erabiliena post da
Atributu garrantzitsua: name=“izena” → formularioaren kontrola izendatzeko balio du, sartzen diren datuak ongi
prozesatzeko. Gomendagarria da beti erabiltzea.
FORMULARIOAK
Formularioetan gehien erabiltzen diren input-ak:
Atributua Deskribapena
minlength=“zenbakia” Sarrerako eremu batean sartu behar den karaktere kopuru minimoa zehazten du
maxlength=“zenbakia” Sarrerako eremu batean sartu behar den karaktere kopuru maximoa zehazten du
disabled=“true”|”false” Eremua desgaitua (deshabilitado) dagoen ala ez zehazten du. Defektuz ez dago.
formulario_adibidea1.html
FORMULARIOAK
<select> eta <option>
<h2>Checkbox</h2>
<form>
<p><input type="checkbox" name="opa">Opción A</p>
<p><input type="checkbox" name="opb">Opción B</p>
</form>
Oharra: Bat baino gehiago aukera daiteke, guztiak edo bat ere ez.
FORMULARIOAK
<input type=“radio” name=“izena” value=“balioa”>
<h2>Radio button</h2>
<h3>Tipo de música</h3>
<form>
<input type="radio" name="musica" value="jazz">Jazz
<input type="radio" name="musica" value="rock">Rock
<input type="radio" name="musica" value="metal">Metal
<input type="radio" name="musica" value="pop">Pop
</form>
Oharra: Bakarrik bakar bat aukera daiteke (edo bat ere ez)
FORMULARIOAK
<input type=“submit” name=“izena” value=“balioa”> Formularioaren datuak bidaltzen ditu (<form action=“….”>)
<h2>Botones</h2>
<h3>Botón de envío y de borrado</h3>
<form>
<input type="submit" name="enviar" value="Botón de enviar">
<input type="reset" name="borrar" value="Borrar datos">
</form>
MULTIMEDIA: AUDIO
AUDIO
Etiketa Deskribapena
<audio …> … </audio> Audioa sartzeko etiketa.
Atributuak Deskribapena
controls Kontrolak erakusteko atributua: play, pause, bolumena, … DERRIGORREZKOA
autoplay Audioa automatikoki erreproduzitzen den ala ez zehazteko (nabigatzailearen arabera)
loop Audioa amaitzen denean berriz erreproduzitzeko
preload=“auto”|”metadata”|”none” Web-orria kargatzen denean audioa kargatu behar den ala ez zehazten du
muted Audioa hasieran soinurik gabe jartzeko
src=“helbidea” Audioaren helbidea zehazteko. DERRIGORREZKOA <source> azpietiketa jartzen ez bada
Azpietiketa/Atributua Deskribapena
<source … > … </source> Audioaren fitxategiaren atributuak zehazteko etiketa
src=“helbidea” Audioaren helbidea zehazteko. DERRIGORREZKOA
type=“audio/mp3”|”audio/ogg”… Audio mota zehazteko atributua (mp3, ogg, mp4…)
MULTIMEDIA: AUDIO
Adibideak:
<audio controls>
<source src=“lautada_audio.mp3">
</audio>
Atributuak Deskribapena
preload=“auto”|”metadata”|”none” Web-orria kargatzen denean bideoa kargatu behar den ala ez zehazten du
poster=“url” Bideoa kargatzen den bitartean azaltzen den irudia zehazten du.
<video controls>
<source src="https://media.w3.org/2010/05/sintel/trailer.mp4">
</video>
Iturria: https://media.w3.org/2010/
MULTIMEDIA
HTML5-n multimedia etiketak erabil daitezke audioa <audio> eta bideoa <video> sartzeko.
Audio/Bideo
Source: fitxategi Track: Bideoaren
motak (.mp3, .wav, informazio gehigarria
etc..)