Nguyên nhân là sự tương tác giữa các mặt trong

một sự vật, hiện tượng hoặc giữa các sự vật, hiện

Cái chung là phạm trù triết học dùng để chỉ những tượng với nhau gây nên những biến đổi nhất định
mặt, những thuộc tính không những có ở một sự nào đó
vật, hiện tượng mà còn lặp lại trong nhiều sự vật,
hiện tượng khác
Khái niệm
Khái niệm

Kết quả là những biến đổi xuất hiện do sự tác động

Cái riêng là một phạm trù triết học dùng để chỉ một lẫn nhau của các mặt trong một sự vật, hiện tượng
sự vật, hiện tượng riêng lẻ nhất định hoặc giữa các sự vật, hiện tượng với nhau gây ra

Cái riêng và cái chung đều tồn tại khách quan

Nguyên nhân sinh ra kết quả, nguyên nhân xuất

Cái riêng chỉ tồn tại trong mối liên hệ với cái chung hiện trước kết quả

Mối quan hệ Cái chung và cái riêng Nguyên nhân và kết quả Mối quan hệ
Trong những điều kiện nhất định, cái riêng lẻ có thể
chuyển hóa thành cái chung và cái chung cũng có
thể chuyển hóa thành cái riêng lẻ Nguyên nhân và kết quả có thể thay đổi vị trí cho
nhau và ảnh hưởng tới nhau

Cái chung chỉ tồn tại trong cái riêng

Một nguyên nhân có thể dẫn tới nhiều kết quả, một
kết quả có thể do nhiều nguyên nhân gây nên, nên
trong nhận thức và thực tiễn cần có cách nhìn toàn
Vì cái riêng tồn tại trong mối liên hệ với cái chung diện
nên không nên tuyệt đối hóa cái riêng

Ý nghĩa
Mối liên hệ nhân quả có tính khách quan nên ta cần
Ý nghĩa phải tìm nguyên nhân của sự vật, hiện tượng dẫn
Chỉ có thể tìm cái chung trong cái riêng ở trong các đến kết quả trong thế giới hiện thực khách quan
sự vật, hiện tượng cụ thể

Mối liên hệ nhân quả bao gồm tính khách quan và

tính phổ biến nên cần phân biệt chính xác các loại
nguyên nhân để đưa ra phương án giải quyết phù
hợp với từng môi trường cụ thể trong nhận thức và
thực tiễn

Nội dung là tổng hợp tất cả những yếu tố tạo nên sự

vật, hiện tượng Bản chất phạm trù triết học chỉ tổng hợp tất cả các
mặt, các mối liên hệ tất nhiên, tương đối ổn định ở
Khái niệm bên trong sự vật, quy định sự vận động và phát triển
của sự vật đó
Hình thức là phương pháp tồn tại và phát triển của
sự vật, hiện tượng, là hệ thống các mối liên hệ Khái niệm
tương đối bền vững giữa các yếu tố của sự vật đó
Hiện tượng là sự biểu hiện của những mặt, những
mối liên hệ tất nhiên tương đối ổn định ở bên ngoài,
mặt dễ biến đổi hơn và là hình thức biểu hiện bản
chất của sự vật, hiện tượng

Nội dung thay đổi dẫn tới hình thức thay đổi. Một
nội dung có thể biểu hiện bằng nhiều hình thức, Bản chất là cái chung nhất, còn hiện tượng là cái
cùng một hình thức có thể chứa nhiều nội dung riêng biệt, phong phú hơn và đa dạng hơn

Nội dung và hình thức có sự tác động qua lại với Bản chất và hiện tượng đều tồn tại khách quan, là
nhau
Mối quan hệ Nội dung và hình thức 6 cặp phạm trù Bản chất và hiện tượng Mối quan hệ
hai mặt vừa thống nhất vừa đối lập trong mỗi sự vật

Nội dung và hình thức có mối liên hệ chặt chẽ với Bản chất quyết định hiện tượng. Bản chất thay đổi
nhau, có tính thống nhát biện chứng với nhau sẽ dẫn theo hiện tượng thay đổi

Muốn nhận thức đuoẹc bản chất của sự vật, hiện

Nội dung và hình thức phải luôn thống nhất với tượng thì phải xuất phát từ quá trình thực tế, phải đi
nhau sâu vào bản chất của sự vật và cần phải trải qua
nhiều hiện tượng khác nhau mới nhận thức đung
được bản chất
Trong hoạt động thực tiễn cần phải phát huy sự
sáng tạo trong việc sử dụng hình thức, đối với nội Ý nghĩa
dung cần chọn ra một hình thức phù hợp Y nghĩa

Nên có sự đổi mới trong việc sử dụng hình thức, Bản chất phản ánh tính tất yếu, tính quy luật nên
thay đổi những hình thức không còn phù hợp với trong nhận thức và thực tiễn cần phải căn cứ vào
nội dung, tránh cản trở sự phát triển của nội dung bản chất chứu không căn cứ vào hiện tượng mới có
thể đánh giá đầy đủ, chính xác về sư vật, hiện
tượng

Tất nhiên là cái do mối liên hệ bản chất, những

nguyên nhân cơ bản bên trong của sự vật, hiện Khả năng là cái chưa có nhưng nhất định sẽ có, sẽ
tượng quy định và trong những điều kiện nhất định xảy ra khi có các điều kiện thích hợp tương ứng
phải xảy ra đúng như thế chứ không thể khác được

Khái niệm
Ngẫu nhiên là cái do mối liên hệ không bản chất, do Khái niệm
những nguyên nhẫn, hoàn cảnh bên ngoài quy định,
có thể xuất hiện hoặc không xuất hiện, có thể xuất
hiện thế này hoặc thế khác Hiện thực là cái đang có, đang tồn tại thực sự bao
gồm tất cả những sự vật, hiện tượng vật chất đang
tồn tại khách quan trong thực tế và những hiện
tượng chủ quan đang tồn tại trong ý thức

Đều tồn tại khách quan trong hiện thực, có vai trò
nhất định đối với sự phát triển của sự vật, hiện
tượng và trong đó tất nhiên giữ vai trò quyết định Trong cùng những điều kiện nhất định, một sự vật
có thể tồn tại nhiều khả năng

Tất nhiên quy định ngâu nhiên, ngẫu nhiên là hình

thức biêu hiện, là cái bổ sung cho tất nhiên
Để khả năng trở thành hiện thực, cần phải có một
Mối quan hệ Tất nhiên và ngẫu nhiên Khả năng và hiện thực Mối quan hệ
tập hợp các điều kiện

Tất nhiên và ngẫu nhiên trong những điều kiện nhất

định có thể chuyển hóa cho nhau

Khả năng và hiện thực đều tồn tại trong mối quan
hệ chặt che, không tách rời nhau và luôn chuyển
Tất nhiên chi phối sự phát triển của sự vật, hiện hóa lẫn nhau
tượng, còn ngẫu nhiên có thể làm cho sự phát triển
ấy diễn ra nhanh hoặc chậm

Cần phân biệt khả năng và cái không khả năng, cần
dựa vào hiện thực để đưa ra phương hướng hành
Vì ngẫu nhiên có ảnh hưởng đến sự phát triển của
động trong hoạt động thực tiễn
sự vật nên trong thực tiễn cần phải có các phương
án dự phòng

Ý nghĩa Ý nghĩa

Cái tất nhiên đi liền với bản chất của sự vật, còn Trong đời sống cần biến khả năng thành hiện thực
ngẫu nhiên thì không. Các hoạt động thực tiễn phải để nó có thể phát huy tính năng động chủ quan của
dựa vào cái tất nhiên nhưng mà cũng không được con người trong việc nhận thức và thực tiễn để biến
bỏ qua hoàn toàn cái ngẫu nhiên khả năng thành hiện thực, giúp thúc đẩy xã hội phát
triển