SPIS TREŚCI:

1. Statyczna próba rozciągania str.

2. Pojęcia i wielkości str.
3. Rodzaje maszyn wytrzymałościowych str.
4. Budowa maszyn wytrzymałościowych str.

1
Statyczna próba rozciągania jest podstawową metodą badań
wytrzymałościowych materiałów konstrukcyjnych. Badanie
polega na osiowym rozciąganiu znormalizowanej próbki ze
stałą szybkością w temperaturze pokojowej (10–35 °C),
obniżonej lub podwyższonej, aż do jej zerwania. Próbką jest
odpowiednio przygotowany pręt o znormalizowanych
wymiarach.
Przykład próbki:

Przykład próbki po rozciąganiu:

2
Charakterystykę zachowania się tworzywa podczas
rozciągania dobrze przedstawia tak zwany wykres
rozciągania, uzyskiwany w trakcie próby jednoosiowego
rozciągania, który przedstawia przebieg zależności między
dwiema zmiennymi: naprężeniem i odkształceniem lub
obciążeniem i wydłużeniem. Kształt wykresu zależy głównie
od rodzaju materiału, a podstawową właściwością tworzyw
jest mały zakres prostoliniowości tej zależności.

3
Granica sprężystości jest to naprężenie, po przekroczeniu
którego ciało nie powraca do pierwotnego kształtu po
usunięciu naprężenia

Fe – siła obciążająca, odpowiadająca wyraźnej granicy plastyczności [kN]

So – pole przekroju poprzecznego próbki [mm2]

Granica plastyczności jest to największe naprężenie

nominalne w próbie rozciągania, do osiągnięcia którego
materiał jedynie nieznacznie odkształca się trwale
(plastycznie).

Prawo Hooke’a - odkształcenie ciała pod wpływem

działającej na nie siły jest proporcjonalne do tej siły. Stosunek
naprężenia wywołanego przyłożeniem siły do powstałego
odkształcenia, jest nazywany współczynnikiem (modułem)
sprężystości

4
Wielkościami mierzonymi bezpośrednio podczas pomiaru są
odkształcenia oraz siła odkształcająca.
 Wydłużenie bezwzględne ∆lB przy zerwaniu

l0 – początkowa długość odcinka pomiarowego [mm], l B – końcowa długość

odcinka pomiarowego [mm].

 Wydłużenie względne εB przy zerwaniu

∆lB – wydłużenie bezwzględne [mm], l0 – początkowa długość odcinka

pomiarowego [mm]

 Naprężenie бB przy zerwaniu

FB – siła przy zerwaniu [N], A – powierzchnia początkowego przekroju

poprzecznego próbki [mm2]

 Wydłużenie bezwzględne ∆lM przy maksymalnym

naprężeniu

l0 – początkowa długość odcinka pomiarowego [mm], l M – końcowa długość

odcinka pomiarowego [mm].
5
  Wydłużenie względne εM przy maksymalnym naprężeniu

∆lM – wydłużenie bezwzględne przy maksymalnym naprężeniu [mm], l 0 –

początkowa długość odcinka pomiarowego [mm]

 Wytrzymałość na rozciąganie бM

FM – maksymalna siła odkształcająca, A – powierzchnia początkowego

przekroju poprzecznego [mm2 ]

 Moduł Younga (E) inaczej współczynnik sprężystości

wzdłużnej jest to wielkość określająca sprężystość
materiału. Wyraża ona, zależność względnego
odkształcenia liniowego ε materiału od naprężenia σ,
jakie w nim występuje w zakresie odkształceń
sprężystych.

б1 – naprężenie przy wydłużeniu względnym ε1, б2 – naprężenie przy

wydłużeniu względnym ε1, ε1 – odkształcenie o wartości = 0,0005, ε2 –
odkształcenie o wartości = 0,0025

6
Maszyny wytrzymałościowe do badań wytrzymałości na
rozciąganie służą do pomiarów na rozciąganie i zginanie.
MASZYNY JEDNOKOLUMNOWE
 obciążenie badawcze od 1 N do 5 kN
 Prędkość rozciągania od 0,0005 do 3000 mm/min
 zastosowanie w laboratoriach badawczo-rozwojowych,
działach zapewnienia jakości
 regulacji sterowania dla potrzeb badania
niestandardowych materiałów, na przykład
kompozytów, materiałów ceramicznych
 stosuje się odpowiednie rodzaje uchwytów tak, aby
próbka nie ulegała zerwaniu w miejscu chwytu tylko w
części przewężonej

7
MASZYNY DWUKOLUMNOWE

 obciążenie badawcze wynosi od 5 kN do 300 kN, czasami

nawet do 2000 kN
 prędkość rozciągania od 0,0005 do 3000 mm/min
 możliwość obsługi poprzez kolorowy panel z
bezpośrednim zarządzaniem danych, bez stosowania
dodatkowo stanowiska komputerowego
 duża, uniwersalna przestrzeń badawcza
 duża sztywność ramy obciążeniowej oraz przestawne
sztywne trawersy do ergonomicznego ustawienia
przestrzeni badawczej

8
BUDOWA MASZYNY DWUKOLUMNOWEJ
WYTRZYMAŁOŚCIOWEJ

1. rama maszyny wytrzymałościowej

2. szczęki maszyny wytrzymałościowej
3. badany pręt
4. uchwyt pręta
5. indukcyjny przetwornik przemieszczeń
6. ekstensometr na pręcie
Ekstensometr to przyrząd do pomiaru wydłużeń, zmian
wymiarów liniowych (odkształceń liniowych) elementów
maszyn i konstrukcji wykonanych z różnych materiałów. Jest
także nazywany miernikiem odkształcenia.

9
Bibliografia:
 https://pl.wikipedia.org/wiki/Prawo_Hooke’a
 http://bc.pollub.pl/Content/13120/PDF/polimery.pdf
 https://spawalnicy.pl/edukacja/54-statyczna-proba-
rozciagania
 https://sagittaitc.pl/wp-content/uploads/2020/06/
sprawozdanie_z_badan_IBDiM.pd
 https://pl.wikipedia.org/wiki/Ekstensometr
 http://polish.tensiontestmachine.com/quality-
10216211-textile-strength-tension-test-machine-fabric-
tensile-testing-equipment-1000n.html

10
11
12
13