HAI”QUY TẮC”CHO NỮ BIÊN TẬP VIÊN TRẺ VTV

Quy tắc một: Tiền kỳ - phải nhũn nhặn với quay phim!

Mỗi chuyến đi tác nghiệp của dân làm TH tối thiểu sẽ có 3 người: BTV, phóng
viên quay phim và lái xe. Quãng đường đi từ Đài đến nơi ghi hình là khoảng thời
gian lý tưởng để đoàn làm chương trình làm quen nhau, trao đổi với nhau về công
việc sắp phải làm. BTV là người chịu trách nhiệm về tác phẩm.

Ở khâu tiền kỳ, công việc giữa BTV và quay phim được phân chia khá rõ ràng.
Biên tập chịu trách nhiệm liên hệ, cầm mic phỏng vấn, lấy thông tin; quay phim
thu thập hình ảnh. Hình ảnh là nguyên liệu của tác phẩm truyền hình mà, nếu
nguyên liệu không ra gì thì sẽ khó mà có món ăn ngon được, thậm chí, có khi còn
chẳng thể nấu nướng gì. Vậy là quay phim quan trọng lắm! Họ mà không thích, họ
bấm máy với tâm lý làm cho xong thì lúc làm hậu kỳ biên tập chỉ có mà… khóc.
Cho nên khi đi quay, các nữ BTV trẻ thường phải nịnh các "camera-man".

Phổ biến nhất là... kiếm chuyện làm thân khi đi trên đường. Ăn nói phải hết sức
nhẹ nhàng, không được đề nghị mà phải nhờ vả: Anh quay giúp em cảnh này, cảnh
kia ạ….

Trên đường đi, chuyện các nữ biên tập... xin xuống xe để... mua hoa quả cho các
anh quay phim là chuyện... mới phải phép! BTV kiêm luôn chi phí ăn uống trong
các chuyến đi, không có quy định, cứ người sau hỏi người trước mà thực hiện.

Hai người chưa đủ, có chuyến công tác xuống tỉnh, bữa trưa anh quay phim hào
phóng gọi mấy ông bạn làm ở đó ra hàn huyên tâm sự. Ăn nhậu no say xong, mấy
anh bạn kia chào tạm biệt, anh quay phim bình thản bước lên xe, bỏ lại cô BTV trẻ
với cái hóa đơn thanh toán khủng khiếp. Cô bấm bụng “Coi như chương trình này
không có định mức”, không nói ra, kẻo "làm tổn hại đến cảm hứng nghệ thuật của
anh ấy, chiều anh ấy không sáng tác được những hình ảnh đẹp thì có khi còn “đi”
luôn tác phẩm của mình".

Nhiều chị "can tội" không nhũn nhặn với quay phim bị đổ bài. Cũng có những
BTV ức quá phải lớn tiếng vì quay phim không quay đủ hình ảnh để dựng tác
phẩm. Nhưng sự đã rồi, không có chuyện đi quay lại, không có tác phẩm để phát
sóng thì BTV là người chịu thiệt hại lớn nhất.

Quy tắc hai: Hậu kỳ - Phải chuẩn bị tiền lẻ

Gọi là tiền lẻ nhưng đơn vị là hàng chục. Trong tập tiền lẻ cần chuẩn bị cho khâu
hậu kỳ, phải có ít nhất một tờ 50 nghìn và vài tờ 20 nghìn. Tiền lẻ này để cho ai?
Suỵt! Cho những người làm kỹ thuật!

Tại sao? Máy móc thiết bị là của Đài, họ chỉ vận hành thôi, làm việc trong giờ
theo quy định và được trả lương cơ mà, chuyện họ phối hợp cùng BTV để hoàn
thành tác phẩm là đương nhiên chứ? Đấy là theo lý.

Đã thành thông lệ, sau khi phối hợp theo sự phân công (có lịch hẳn hoi) của đài,
BTV sẽ cảm ơn kỹ thuật dựng hình và dúi vào tay họ 50 nghìn (đây là giá phố biến
cho một ngày phối hợp). BTV gọi tiền lẻ là tiền "bôi trơn" - nếu không "bôi trơn"
thì làm sao hệ thống chạy nhanh được!

Hậu kỳ được gọi là việc nấu nướng, từ nguyên liệu tiền kỳ đã có. Tiền kỳ cho hình
ảnh mới quay và lời bình, đôi khi tác phẩm TH còn cần âm nhạc, cần hình ảnh tư
liệu. Để đáp ứng những yếu tố đó cho tác phẩm của mình BTV phải phối hợp với
kỹ thuật viên của trung tâm tư liệu, kỹ thuật viên lồng tiếng, kỹ thuật viên lồng
nhạc... May mà những công việc này không mất nhiều thời gian và công sức như
BTV dựng hình, nên giá chung rẻ được 20 đến 30 nghìn.

Nghe vô lý nhưng chẳng biết "tập quán" này hình thành từ bao giờ. Chỉ biết, được
thừa hưởng từ thế hệ trước, những BTV trẻ cứ thế mà thực hiện.

Nếu không đưa tiền cho các kỹ thuật viên, chuyện lại tương tự như khi "sơ xuất"
với quay phim ở tiền kỳ. Lần đầu thì không sao, vì việc "cảm ơn - đưa tiền" diễn
ra sau khi công việc đã hoàn tất. Nhưng giữa hàng trăm BTV của hàng mấy chục
chương trinh, khuôn mặt và cái tên của họ sẽ không lẫn đi đâu được. Và lần phối
hợp sau chắc chắn họ sẽ bị gây khó dễ: Hoặc kỹ thuật viên đến muộn, thao tác
chậm, BTV không hoàn thành tác phẩm đúng thời hạn; Hoặc họ sẽ dựng ẩu, để sót
hình, lọt tiếng, không làm đúng những yêu cầu về kỹ xảo hình ảnh… Những lỗi kỹ
thuật này khi duyệt băng, trưởng ban biên tập phát hiện ra, yêu cầu sửa thì BTV đã
không còn giờ dựng. Chẳng ai muốn bài của mình phải sửa vì làm lại còn phức tạp
và ức chế hơn cả làm đi, thế nên cứ theo lệ mà thực hiện, "đồng tiền đi trước là
đồng tiền khôn!".