Alicia Groenewaldt

Graad 9A

Afrikaans Taak

Kwartaal 3

Vrouens neem ‘manswereld’ oor

1
Opdrag:

Verduidelik kortliks wat jy opgelees het.

Mense kyk maar neer op jou en dink jy’s onintelligent en hulle verwag nie van ‘n
vrou om so baie te weet nie. Ouers by die huis stel ‘n voorbeeld van geslagsrolle
en dat ouers moet hul kinders leer dat daar nie iets soos geslagsrolle is nie, by
die huis is almal gelyk. Die samelewing het dit al amper ‘n norm gemaak dat
vroue nie soos mans sukses behaal nie. In familiesake het die vrou ook geen se
nie, want jy is ‘net ‘n vrou’. As ‘n man jou werk plek domineer moet jy die kwessie
vinnig aan vat en takel. Werk wat deur vroue gedoen word, word eenvoudig nie
so hoog gewaardeer nie. Vrouens is beter opgevoed as mans.

Waarom jy glo of nie glo dat dit ‘n feit is nie.

Ek glo dat vrouens neem manswereld oor en dat dit ook ‘n feit is, maar ek glo ook
nie dit nie. Ek glo dat die bogenoemde feite is, omdat in ‘n vrou se wereld word
ons net gesien as ‘n vrou wat ‘by die huis moet bly en vir die gesin om te sien’.
Die norm en die mees bekendste voorbeelde in meeste families, is die feit dat die
man die broodwinner is en vrou vir die gesin moet sorg.

Waarom inspireer die feit jou om anders te wil glo?

Wat my inspireer om anders te glo is, Miranda Priestly van ‘The Devils wears
Prada’ flim. Dit wys ‘n mens dat ‘n vrou sulke groot besigheid kan bestuur en
haar eie keuses maak, haar werk goed doen en soveel doelwitte en drome bereik
as sy net die kans gegee is en die motivering het om dit te kan bereik.

Hoe, is jou persepsie oor vrouens in die toekoms na die navorsing gedoen is,
beinvloed?
My persepie vir vrouens in die toekoms is baie groot, ek dink baie vrouens gaan
nog baie geskiedenis maak in die toekoms van klein na groot. Ek persoonlik dink
dat daar iewers ‘n vrou president gaan word en die vrouens se moed gaan op
bring en hulle motiveer om hul drome doelwitte te volg en te bereik.

Wat is die belangrikste lewensles wat jy hieruit leer en waarom?

Moenie inleun as jy niks het om oor in te leun nie, ken jou eie beperkings.
Motiveer deur transformasie, stel jou mense voor jouself. Moenie beveel nie, jy
moet empatie hê. Fokus daarop om ander te verhef, moenie sê jy is "nederig"
nie, wees nederig.

2
Inhoudsopgawe:
Opdrag: bl. 2
Inhoudsopgawe: bl. 3

Afdeling A:
‘Skrik nie vir ‘manswereld’: bl. 4
‘Vroue werk 2 keer so hard soos mans’: bl. 5-6
“Soos vroue ‘n veld wat deur mans oorheers word oorneem, daal die salaris’:
bl. 7-10
“Is mans werklik die sterker geslag?”: bl. 11-12
‘Dit is nie 'n man se wêreld nie: vroue in besigheid’: bl. 13-15
‘7 Leierskaplesse wat mans by vroue kan leer’: bl. 16-19

Afdeling B:
Beplanning: bl. 20
Eerste Weergawe: bl. 21
Final Weergawe: bl. 22-23

Afdeling C:
Toespraak: bl. 24-25

Bronne:
Bronne: bl. 26

3
Skrik nie vir ‘manswêreld’
9 Maart 2017
Lucille Botha

Landbou.com
Boer op ons werf.

Hulle verwag nie dat ‘n vrou dit sal weet nie

“Mense kyk maar neer op jou en dink jy’s onintelligent en hulle verwag nie van ‘n
vrou om so baie te weet nie. Aan die begin kon ek dit eintlik goed gebruik, want
ek kon inligting by ander kry wat hulle nie gewoonlik met mededingers sou deel
nie, want ek is mos ‘net’ ‘n vrou” se Estelle van Sparta.

Meisies kan president word

Karaan het Hillary Clinton aangehaal wat die wens uitgespreek het dat geen
meisie moet grootword met die idee dat sy nie president kan word nie.

“Daar moet ook nooit meisiekinders in ons samelewing wat dink hulle kan nooit
Estelle van Reenen, die hoof-uitvoerende bestuurder van ‘n groot maatskappy,
word nie. Sy moet doelbewus met groter bravado vir die wereld van haar sukses
vertel sodat daardie meisiekinders - wat 50% van die bevolking is - geinspireer
kan word.”

4
‘Vroue werk 2 keer so hard soos mans’

23 Januarie 2020
Kananelo Mokoena, Unisa

Netwerk 24

Geslagsrolle is ‘n tema wat amper daagliks bespreek word. Wie moet wat doen?
Wat is ons lewe in ‘n samelewing wat bevooroordeeld is oor amper alles.

Die feit dat die man die broodwinner is en die vrou by die huis moet bly om na
haar gesin om te sien, is seker een van die bekendste voorbeelde. Maar wat van
die vrou se doelwitte en drome?

Die meeste vroue wil sekerlik getroud wees en ‘n gesin he, maar jy het tog ook
nie tot op universiteitsvlak studeer net om by die huis te bly nie?

Ouers stel die voorbeeld

As ons van geslagsongelykheid praat, erken ons dat mans en vroue nie gelyk is
nie en dat geslag ‘n individu se lewenskoste en lewensgehalte beinvloed? Hierdie
verskille is gebaseer op biologiese, sielkundige en kulturele en norme.

Ek dink die meeste mense nie weet dat geslagsgelykheid by die huis begin nie.
Hoe ouers hulle kinders hanteer op grond van hulle geslag. Hulle het die rolle om
te speel by die huis, onbewus daarvan dat dit die oorsaak van geslagsonelykheid
is.

“Ouers moet hul kinders leer dat daar nie iets soos geslagsrolle is nie. By die huis
almal gelyk.”

Ouers moet hul kinders leer dat daar nie iets soos geslagsrolle is nie, by die huis
is almal gelyk. Dit is waar seunskind leer om ‘n meisiekind as sy gelyke te
behandel.

Die samelewing het dit al amper ‘n norm gemaak dat vroue nie soos mans
sukses behaal nie. Ons weet dat die meeste lande manlike leiers het, omdat ons
wysgemaak word dat vroue nie ‘n land kan regeer nie.

Sommige lande gee meisies nie eers toegang tot opvoeding nie. Meisies van die
ouderdom van 12 af word ook gedwing om met mans te trou wat oud genoeg is
om hul pa te wees. Wat van daardie meisie se doelwitte en drome?

In familiesake het vrou ook g’n se

As ons kyk na kultuur, soveel as wat mens dit respekteer, kan dit soms
onregverdig wees. In die meeste Afrika-kulture word vroue as niks meer gesien
as iemand wat net moet kinders baar nie.

5
Jy het geen se in die familiesake nie, want jy is net ‘n vrou. Selfs jou mat wat jou
grootgemaak het, mag nie by wees as hulle jou lobola bespreek en jou pa reeds
gesterf het nie. Ek bedoel jou ouers het jou grootgemaak, hulle moet sekerlik
weet hoeveel werd jy is.

“Jy het geen se in die familiesake nie, want jy is net ‘n vrou.”

Wanneer jou kerel jou verneuk, word die ander vrou altyd blameer, die man word
nooit aangekla nie.

Hoe is dit gelykheid? Die ergste is, mense gaan sover as om ‘n man te prys
wanneer hy meer as een vrou het, maar wanneer ‘n vrou dieselfde doen, word sy
sleggese en verneder, want dis nie hoe dit veronderstel is om te wees nie.

Wees deursigtig

Hoe beveg ons geslagsongelykheid?

Deur deursigtig te wees. Wanneer daar ‘n man is wat jou werkplek domineer,
moet jy probeer om die kwessie te takel. Talle vroue word by die werk seksueel
geteister en hulle kan dit nie gaan aangee nie, want niemand sal hulle glo
nie.

“Wanneer daar ‘n man is wat jou werkplek domineer, moet jy probeer om die
kwessie te takel.”

Die belangrikste ding om te doen, is om ‘n voorbeeld te wees by die huis, deur te

wys dat geslagsrolle nie bestaan nie en dat almal gelyk is.

6
Soos vroue 'n veld wat deur mans oorheers word oorneem, daal die salaris

18 Maart 2016
Claire Cain Miller

The New York Times

Vroue se mediaan jaarlikse verdienste bly hardnekkig sowat 20% onder mans
s'n. Waarom staak vordering?

Dit kan op hierdie kommerwekkende werklikheid neerkom, dui nuwe navorsing

aan: Werk wat deur vroue gedoen word, word eenvoudig nie so hoog
gewaardeer nie.

Dit klink na 'n truïsme, maar die akademiese werk daaragter help om die
loongaping se volharding te verklaar, selfs al het die faktore wat lank gedink word
om dit te veroorsaak, verdwyn. Vroue, byvoorbeeld, is nou beter opgevoed as
mans, het byna net soveel werkservaring en is ewe geneig om baie
hoogbetalende beroepe te volg. Die gaping kan nie meer afgemaak word met
duidelike waarnemings dat vroue meer as mans is in laer betaalde poste soos
onderwys en maatskaplike werk nie.

’n Nuwe studie deur navorsers aan die Cornell Universiteit het bevind dat die
verskil tussen die beroepe en nywerhede waarin mans en vroue werk onlangs die
enkele grootste oorsaak van die geslagsloongaping geword het, wat meer as die
helfte daarvan uitmaak. Trouens, 'n ander studie toon dat wanneer vroue velde in
groter getalle betree, betaal daal - vir dieselfde werk wat meer mans voorheen
gedoen het.

Oorweeg die verskille in poste wat soortgelyke opvoeding en

verantwoordelikheid, of soortgelyke vaardighede vereis, maar gedeel volgens
geslag. Die mediaanverdienste van inligtingstegnologiebestuurders (meestal
mans) is 27 persent hoër as menslikehulpbronbestuurders (meestal vroue),
volgens Buro vir Arbeidsstatistiek-data. Aan die ander kant van die loonspektrum
verdien huiswagters (gewoonlik mans) 22 persent meer as bediendes en
huisskoonmakers (gewoonlik vroue).

Sodra vroue 'n werk begin doen, "Dit lyk net nie of dit so belangrik is vir die
onderste lyn of soveel vaardigheid vereis nie," het Paula England, 'n
sosiologieprofessor aan die Universiteit van New York, gesê.
"Geslagsvooroordeel sluip in daardie besluite in."
Sy is 'n mede-outeur van een van die mees omvattende studies van die
verskynsel, met behulp van die Verenigde State se sensusdata van 1950 tot
2000, toe die aandeel van vroue in baie poste toegeneem het. Die studie, wat sy
saam met Asaf Levanon, van die Universiteit van Haifa in Israel, en Paul Allison
van die Universiteit van Pennsilvanië gedoen het, het bevind dat wanneer vroue
in groot getalle beroepe ingetrek het, daardie poste minder begin betaal het selfs

7
nadat hulle vir onderwys, werk beheer het. ondervinding, vaardighede, ras en
geografie.

En daar was aansienlike bewyse dat werkgewers 'n laer waarde geplaas het op
werk wat deur vroue gedoen word. "Dit is nie dat vroue altyd minder goed kies in
terme van vaardigheid en belangrikheid nie," het me. Engeland gesê. "Dit is net
dat die werkgewers besluit om dit minder te betaal."

'n Treffende voorbeeld is te vinde in die veld van ontspanning - werk in parke of
vooraanstaande kampe - wat van oorwegend manlik na vroulik gegaan het van
1950 tot 2000. Mediaan uurlikse lone in hierdie veld het 57 persentasiepunte
gedaal, wat verantwoordelik is vir die verandering in die waarde van die dollar,
volgens 'n komplekse formule wat professor Levanon gebruik. Die pos van
kaartjieagent het ook gedurende hierdie tydperk van hoofsaaklik manlik na vroulik
gegaan, en lone het met 43 persentasiepunte gedaal.

Dieselfde het gebeur toe vroue in groot getalle ontwerpers geword het (lone het
34 persentasiepunte gedaal), huishoudsters (lone het 21 persentasiepunte
gedaal) en bioloë (lone het 18 persentasiepunte gedaal). Die omgekeerde was
waar wanneer 'n werk meer mans gelok het. Rekenaarprogrammering,
byvoorbeeld, was vroeër 'n relatief geringe rol wat deur vroue vertolk word. Maar
toe manlike programmeerders meer as vroulike programmeerders begin het, het
die werk meer begin betaal en aansien verwerf.

Terwyl die loongaping besig is om toe te maak, bly dit groot. In die algemeen, in
velde waar mans die meerderheid is, is die mediaanloon $962 per week - 21
persent hoër as in beroepe met 'n meerderheid van vroue, volgens 'n ander nuwe
studie, wat Vrydag gepubliseer is deur Third Way, 'n navorsingsgroep wat daarop
gemik is om te bevorder sentristiese beleidsidees.

Vandag is verskille in die tipe werk wat mans en vroue doen verantwoordelik vir
51 persent van die salarisgaping, 'n groter deel as in 1980, volgens definitiewe
nuwe navorsing deur Francine D. Blau en Lawrence M. Kahn, ekonome by
Cornell.

Vroue het in histories manlike poste baie meer in witboordjie-velde ingetrek as in

blouboordjie-werke. Tog is die geslagsloongaping die grootste in witboordjiewerk
wat hoër betaal, het me. Blau en mnr. Kahn bevind. Een rede hiervoor kan wees
dat hierdie poste langer en minder buigsame ure vereis, en navorsing het bewys
dat werkers buite verhouding gepenaliseer word omdat hulle buigsaamheid wil
hê.

Van die 30 hoogs betalende poste, insluitend uitvoerende hoof, argitek en

rekenaaringenieur, word 26 manlik oorheers, volgens data van die
Arbeidsdepartement wat deur Emily Liner, die skrywer van die Third Way-
verslag, ontleed is. Van die 30 laags-betalendes, insluitend voedselbediener,
huishoudster en kinderversorger, word 23 vroulik oorheers.

8
Baie verskille wat bygedra het tot die salarisgaping het natuurlik sedert die 1980's
verminder of verdwyn. Vroue oor die algemeen kry nou meer opleiding as mans
en het amper net soveel werkservaring. Vroue het van klerklike na bestuursposte
geskuif en het effens meer geneig as mans geword om vakbondlede te wees.
Albei hierdie veranderinge het gehelp om loonpariteit te verbeter, het me. Blau en
mnr. Kahn se navorsing gesê.

Ja, vroue kies soms vrywillig laer-betalende beroepe omdat hulle aangetrokke is
tot werk wat toevallig minder betaal, soos versorgings- of niewinswerk, of omdat
hulle minder veeleisende werk wil hê omdat hulle meer
gesinsverantwoordelikhede buite werk het. Maar baie sosiale wetenskaplikes sê
daar is ander faktore wat dikwels moeilik is om te kwantifiseer, soos
geslagsvooroordeel en sosiale druk, wat lone vir vroue se werk verlaag.

Me. Engeland het in ander navorsing bevind dat enige beroep wat versorging
behels, soos verpleging of voorskoolse onderrig, minder betaal, selfs nadat
beheer is vir die buitensporige deel van vroulike werkers.

Nadat hulle deur die data gesif het, het me. Blau en mnr. Kahn tot die
gevolgtrekking gekom dat suiwer diskriminasie 38 persent van die
geslagsloongaping kan uitmaak. Diskriminasie kan ook indirek 'n selfs groter deel
van die loongaping veroorsaak, het hulle gesê, byvoorbeeld, deur vroue te
ontmoedig om in die eerste plek hoogbetalende, manlik-gedomineerde loopbane
te volg.

"Sommige daarvan verteenwoordig ongetwyfeld die voorkeure van vroue, hetsy

vir spesifieke werksoorte of 'n mate van buigsaamheid, maar daar kan
hindernisse vir toetrede vir vroue wees en dit kan baie subtiel wees," het me.
Blau gesê. "Dit kan wees omdat die kultuur en manlike oorheersing van die
beroep as 'n afskrikmiddel optree."

Sosiale faktore kan byvoorbeeld meer vroue as mans oorreed om laer betaalde
maar geografies buigsame werke te kies, het sy en mnr. Kahn bevind. Alhoewel
dubbelloopbaanhuwelike nou die norm is, is paartjies meer geneig om hul ligging
te kies op grond van die man se werk, aangesien mans meer verdien. Hierdie
faktor is beide 'n reaksie op en 'n oorsaak van die geslagsloongaping.

Sommige verduidelikings vir die betaalgaping het beide kante gesny. Een
interessante kwessie is die geslagsverskil in niekognitiewe vaardighede. Daar
word dikwels gesê dat mans meer mededingend en selfversekerd is as vroue, en
volgens hierdie logika is hulle dalk meer geneig om hoogs mededingende poste
te volg.

Maar me Blau het gewaarsku dat dit onmoontlik is om die natuur van koestering
te skei. En daar is bewyse dat nie-kognitiewe vaardighede, soos samewerking en
openheid vir kompromieë, vroue in vandag se arbeidsmark bevoordeel. Beroepe
wat sulke vaardighede vereis, het sedert 1980 baie meer as ander uitgebrei,

9
volgens navorsing deur David J. Deming aan die Harvard Universiteit. En dit lyk
asof vroue meer voordeel getrek het uit hierdie werksgeleenthede as mans.

Tog, selfs wanneer vroue by mans in dieselfde velde aansluit, bly die
salarisgaping. Mans en vroue word verskillend betaal, nie net wanneer hulle
verskillende werke doen nie, maar ook wanneer hulle dieselfde werk doen.
Navorsing deur Claudia Goldin, 'n Harvard-ekonoom, het bevind dat 'n
salarisgaping binne beroepe voortduur. Vroulike dokters verdien byvoorbeeld 71
persent van wat manlike dokters verdien, en prokureurs verdien 82 persent.

Dit gebeur oor beroepe heen: Hierdie maand het die vakbond wat Dow Jones-
joernaliste verteenwoordig, aangekondig dat sy vroulike lede wat voltyds by Dow
Jones-publikasies werk, 87 sent verdien vir elke dollar wat hul voltydse manlike
kollegas verdien.

Colleen Schwartz, 'n Dow Jones-woordvoerder, het gesê: "Ons bly absoluut
daartoe verbind om 'n inklusiewe werksomgewing te bevorder."

Daar is gevind dat sekere beleide help om die oorblywende beroepsloongaping

te verminder, insluitend die verhoging van die minimum loon, aangesien meer
vroue aan die laagste punt van die betaalskaal werk. Betaalde gesinsverlof help
ook.
'n Ander idee, het me. Liner van Third Way gesê, is om voorkeur te gee aan
mense se talente en belangstellings wanneer hulle beroepe kies, selfs al beteken
dit om buite geslagsnorme te gaan, byvoorbeeld om meisies aan te moedig om
ingenieurs te wees en seuns om onderwysers te wees. "Daar is niks wat mans en
vroue keer om rolle te verander en 'n bediende teenoor 'n huisbediende te wees
nie, behalwe vir sosiale konstrukte," het sy gesê

10
Is mans werklik die sterker geslag?

17 April 2014
Vic Marks

Netwerk 24

Nog altyd gedink dis ’n manswêreld dié? Dink weer. Want as dit by gesondheid
en algemene welsyn kom, delf mans beslis die onderspit.
Seuns se kans om byvoorbeeld vroeg gebore te word, is klaar 60 persent groter
as meisies s’n. Daarby het meisies kragtiger immuniteitstelsels. En volgens ’n
Brits-Amerikaanse studie is dit waarskynlik dat 24 persent meer seuns as meisies
as babas sal sterf.
Vroue leef oral langer
En steeds is dit nie die einde van die slegte nuus nie. Mans is vatbaarder vir
chroniese siektes, en volgens die Kanadese Instituut vir Gesondheidsinligting kry
hulle makliker infeksies ná operasies.
Net één kykie na die wêreldwye bevolkingstatistieke behoort dit vir jou duidelik te
maak: Daar bestaan nêrens op aarde ’n land waar vroue nie langer as mans leef
nie.
Statistiek Suid-Afrika se halfjaarvoorspelling laas jaar toon dat Suid-Afrikaanse
vroue gemiddeld 53,9 jaar oud word en dat mans statisties gesproke skaars 50,3
jaar haal. En in die res van die wêreld lyk dit bale dieselfde: Vroue kan verwag
om gemiddeld 66 jaar oud te word en mans 62,7 jaar. Bloot op grond van
statistieke is dit dus klaar duidelik dat manwees sleg is vir jou gesondheid.
Volgens die kenners is hierdie geslagsongelykheid iets waarmee ons gebore
word.
“By geboorte het babameisies ’n voorsprong van sowat vyf jaar bo seuns wat
lewensverwagting betref,” sê prof. Riana Bornman, hoof van die Universiteit van
Pretoria se departement urologie. “Die voorsprong is ingebore.”
Prof. John Hargrove, direkteur van die Suid-Afrikaanse Sentrum van
Uitnemendheid in Epidemiologiese Modellering en Analise op Stellenbosch, stem
saam: “By pasgeborenes is die sterftesyfer onder seuns hoër as by meisies.
Mans is geneties bestem om vroeër te sterf.”
Seer seker is daar toestande waaraan mans waarskynliker sal ly as vroue —
maar so is daar ook siektes waaraan vroue waarskynlik eerder sal ly as mans
(sien kassie). Maar wat is die ware rede vir die groot gesondheidsgaping tussen
die geslagte?
Dis in die gene . . .
John se siening is interessant, hoewel ietwat omstrede: “Vroue moet robuuster
wees om die strawwe eise van kindergeboorte te kan oorleef, dus moes evolusie
’n paar goed in hul guns bewerkstellig.
“Een ding wat kwaai teen mans tel, is die verskil in lengte tussen die X- en Y-
chromosome. Elke mens beskik oor 23 paar chromosome as deel van hul DNS –
en 22 van die pare is ewe lank, terwyl die lengte van die laaste paar, wat bepaal
of jy manlik of vroulik is, by mans en vroue verskil.”

11
In gewone taal beteken dit dat ’n man se Y-chromosoom (wat sy geslag bepaal)
saamgestel is uit slegs sowat 60 miljoen basispare, terwyl ’n vrou se X-
chromosoom uit meer as 150 miljoen basispare bestaan.
“Evolusie het ’n rits genetiese toestande – soos die bloedsiekte hemofilie — in
die X- chromosoom opgestapel,” sê John. “So die faktore wat tot sterflikheid kan
bydra, neig om mans erger aan te tas.”
Want omdat vroue oor twee X-chromosome beskik en mans oor ’n X- en ’n Y-
chromosoom, het vroue in der waarheid ’n ekstra gesonde geen in hul
bykomende X-chromosoom. Vir ingeval iets met die ander X-chromosoom
verkeerd is . . . Mans het nie daardie “versekeringspolis” nie.
As jy dus manlik is en op soek na iemand of iets om te blameer vir jou moontlike
voortydige sterfte, gaan kyk maar net in die spieël om die skuldige te sien.
. . . en die gewoontes
Dit beteken darem nie vroue se liggaam is van nature beter as mans s’n nie, sê
Riana.
“Daar is ook 'n sosiale aspek wat ’n mens in gedagte moet hou. Jong mans is
meer geneë tot riskante, gewelddadige gedrag as jong vroue, en daar is reeds
oorgenoeg geweld op Suid-Afrikaanse paaie en in ons huise.”
John neem sy verduideliking nog ’n stappie verder. “Dink aan die tradisionele
geslagsrolle van mans en vroue – die man was die jagter, Wat beteken hy is
geprogrammeer om met al die ander jagters mee te ding en om risiko’s te loop.
Vroue is nie daarop ingesteil om kanse te waag nie; hulle is geprogrammeer om
aan die lewe te bly sodat hulle na die kinders kan omsien – veral juis omdat
Pappa dalk een aand nie weer huis toe gaan kom nie.
“Hierdie sosiale verskynsel word vandag nog weerspieël in versekeringspolisse –
want jong mans is meer geneig om hul dood te soek deur waaghalsige gedrag.
Kyk maar weer na die statistieke: Daar is pieke wat wys waar mans uit vliegtuie
spring en motorongelukke veroorsaak – nie dinge wat vroue gewoonlik doen nie.”
En John is reg. Statistiek Suid-Afrika se 2006-verslag oor sterftesyfers en
oorsake van dood toon ’n merkbare toename in sterftes onder mans tussen 25 en
39 vergeleke met ander ouderdomsgroepe.
Gevolglik het mans net hulself – en miskien hul Y-chromosoom – te blameer vir
hul korter lewensduur.
Maar in ’n wêreld waar vroue ál meer onder dieselfde druk as mans werk, hulle
selfs saam aan die oorlogsfront baklei, net so vet word soos mans en net soveel
soos hulle rook, is die skaai vinnig besig om te swaai.
Wanneer ons ’n nuwe balans gaan vind – en hoe die balans gaan lyk – is ’n ope
vraag. Maar intussen sal dit wys wees vir mans én vroue om gesonder te leef. Dit
sal ál die syfers beter laat lyk!
Deur Vic Marks

12
Dit is nie 'n manswêreld nie: vroue in besigheid

1 September 2020
Lucy Desai

Accountancy SA

Die 26ste Augustus is die Vroue Gelykheidsdag, wat fokus op die vorming van 'n
geslagsgelyke wêreld, die viering van vroue se suksesse en die bewusmaking
van historiese en huidige vooroordeel. Daar is baie besprekings rondom vroue in
die werkplek en onderverteenwoordiging in die industrie - 5% van Amerikaanse
eienaarskap in die tegnologiebedryf is vroue, en slegs 2,9% van swart vroue
studeer STEM-verwante baccalaureusgrade regoor die wêreld.

Dit laat die vraag ontstaan, wat van vroue in besigheid?

Dit blyk dat meer vroue hulle tot besigheid wend as ooit tevore. Verbasend
genoeg, wanneer statistieke oor ander internasionale bedrywe oorweeg word, het
die wêreldwye aantal vroulike entrepreneurs elke jaar met meer as 10% gegroei.
Volgens Karen Quintos, hoofkliëntebeampte by Dell, is vroue net so geneig of
meer geneig om 'n besigheid te begin as mans.

Maar weerspieël die redes hiervoor algemene vooroordeel en ongelykheid vir

diegene wat nie selfstandig is in vergelyking met hul manlike eweknieë nie?
Volgens 'n 2018-verslag sluit redes die feit in dat vroue dikwels primêre
versorgers is en meer buigsaamheid nodig het vir óf hul jong kinders óf bejaarde
ouers, om hul eie tariewe te hef en hul eie aanlyn rekeningkunde te hanteer om
die geslagsloongaping te oorkom, en om die glasplafon te ontsnap wat
bevorderings oor hulle laat verbygaan ten gunste van manlike kollegas.

Afrikaanse sakevroue

As ons gevra word om te raai watter land die hoogste persentasie vroulike
sakeleiers het, sou ons waarskynlik raai dat dit 'n progressiewe Skandinawiese
land soos Denemarke of Noorweë sou wees. In werklikheid is Ghana, Wes-
Afrika, die hoogste, met vroue wat 46,4% van alle besighede in 2018 besit.

Volgens verslae van die Wêreldbank is Afrika een van die hoogste streke vir
vroulike entrepreneurs ter wêreld met 27%, nou gevolg deur Europa met 24%, en
Asië-Stille Oseaan met 13%.

Aan die onderkant van die vasteland bly Suid-Afrikaanse vroue egter in die
minderheid vir vroulike sakeleiers - meer as die helfte van die Suid-Afrikaanse
bevolking is vroue, maar tog word slegs 18,8% van besighede deur vroue besit,
wat nie met die globale tariewe ooreenstem nie.

Hoekom die geslagsgaping?

13
Eerstens het 'n ondersoek na vroue in besigheid in Afrika bevind dat die meeste
vroue en jongmense in Suid-Afrika werkloos is en in armoede leef, daarom word
sommige gedwing om besigheid as hul loopbaan te kies, wat hulle gedwing het
om selfstandig te word in mikro-ondernemingsprojekte soos hoenderboerdery of
naaldwerk.

Tweedens het navorsing bevind dat vroue sukkel om finansiering van banke te
kry vir hul sake-idees, met die finansieringsgaping vir vroue in Afrika suid van die
Sahara wat meer as $20 miljard is.

Derdens, 'n groot aantal Suid-Afrikaanse vroue onderskat hul vermoëns as

gevolg van die manier waarop hulle gesosialiseer is oor houdings teenoor geslag.
Deur vooroordeel in onderwys en samelewingsverwagtinge is vroue nie
opgevoed om leiers te wees nie, word hulle dikwels negatief beskou wanneer
hulle selfgeldend is, en het lae selfvertroue en vrees vir mislukking
geïnternaliseer. Suid-Afrika is die tuiste van die grootste geslagsgaping ten
opsigte van gunstige mediadekking, wat hoogs invloedryk is op menings en
persepsies van entrepreneurskap.

Wat ons wil hê

Wanneer vroue suksesvol is in besigheid, dryf dit ekonomiese groei aan. ’n

Studie deur Development Economics het voorspel dat ondernemings in Suid-
Afrika in vroulike besit kan help om meer as R175 miljard per jaar vir die
ekonomie in 2022 op te lewer en terselfdertyd 972 000 werksgeleenthede te
verskaf.

Dit word belangrik vir suksesvolle vroue om hul storie te kan vertel om
ontluikende entrepreneurs iemand te gee om na op te kyk en na te streef om
soos, veral in manlik-gedomineerde sektore, deur onderwyshervorming.
Onderwyshervorming was doeltreffend om meisies in Britse skole aan te moedig
om STEM-verwante vakke te volg, met A-vlakmateriaal wat suksesvolle vroue in
die bedryf insluit, wat gekoppel is aan 2019 se toestroming van vroulike studente.
Is dit iets wat Suid-Afrika nodig het?

Daar is inisiatiewe wat geskep is om vroulike sake-eienaars en die ekonomiese

vooruitgang van vroue in ontwikkelende lande aan te moedig.
Befondsing wat vroue in besigheid kan help

Deloitte Women's Mentorskap-program help vroue om hindernisse af te breek

deur geleenthede aan te bied, talentvolle vroue te lok en te behou, terwyl dit 'n
platform bied vir eendersdenkende vroue om kontak te maak en advies en
verdere mentorskap te soek - hoe meer vroue in besigheid is, hoe minder
diskriminasie.

Net so is die Isivande Vrouefonds (IWF) 'n regeringsfonds wat daarop gemik is
om vroue se ekonomiese bemagtiging met finansies aan te dryf, om die sukses

14
van 'n besigheid te help verbeter — R400 miljoen is gebruik om vroue in
besigheid te help, so maak voordeel!

In 'n uitdagende ekonomiese landskap is dit belangrik om te help om werk te

skep en mekaar in ons doelwitte te ondersteun - strewe na geslagsgelykheid is 'n
belangrike stapsteen.

15
7 Leierskaplesse wat mans by vroue kan leer

1 April 2020
Tomas Chamorro-Premuzic en Cindy Gallop

Harvard Business Review

Alhoewel daar 'n groot mate van openbare belangstelling is om te verseker dat
meer vroue leiers word, en sodoende hul onderverteenwoordiging in die
magsgeledere omkeer, word te veel voorgestelde oplossings gegrond op die
wanopvatting dat vroue mans behoort na te volg. Die gedagte is: "As mans die
meeste van die toprolle het, moet hulle iets reg doen, so hoekom nie vroue kry
om soos hulle op te tree nie?"

Maar hierdie logika versuim om die relatief treurige prestasie van die meeste
leiers te verantwoord - wat oorweldigend manlik is. Soos ons al voorheen
aangevoer het, is die werklike probleem nie 'n gebrek aan bekwame wyfies nie;
dit is te min struikelblokke vir onbevoegde mans, wat die oorskot van
oormoedige, narcistiese en onetiese mense in beheer verklaar.

Gevolglik is geslagsverskille in leierskapdoeltreffendheid (wat dit verg om goed te

presteer) nie in ooreenstemming met geslagsverskille in leierskap-opkoms nie
(wat dit verg om dit bo te haal). Navorsing toon inderdaad dat die voorkoms van
manlike senior leiers nie 'n produk van voortreflike leierskaptalent by mans is nie.
Groot kwantitatiewe studies, insluitend meta-ontledings, dui eerder daarop dat
geslagsverskille in leierskaptalent óf nie bestaan nie, óf dit bevoordeel vroue
eintlik.

Met dit in gedagte, sal dit meer logies wees om die voorgestelde oplossing om te
draai: in plaas daarvan om vroue aan te moedig om soos manlike leiers op te
tree (waarvan baie onbevoeg is), moet ons mans aan bewind vra om van die
meer effektiewe leierskapgedrag meer aan te neem. algemeen by vroue
aangetref word. Dit sou 'n poel van beter rolmodelle skep wat die weg kan baan
vir beide bekwame mans en vroue om te bevorder.

Leierskaplesse vir mans

Hier is 'n paar kritieke leierskaplesse wat die meeste mans by die gemiddelde
vrou kan leer.

Moenie inleun as jy niks het om oor in te leun nie. Daar is 'n neiging om vroue
te vertel om te "leun" na eienskappe soos selfgelding, vrymoedigheid of
selfvertroue. By mans kan sulke eienskappe manifesteer as selfbevordering,
krediet neem vir ander se prestasies en aggressief optree. Aangesien daar nog
nooit 'n sterk verband was tussen leun in en goed wees in iets nie - veral vir
mans - sou 'n beter opsie wees om op te hou val vir mense wat in leun wanneer
hulle nie die talente het om dit te ondersteun nie. In 'n logiese wêreld sal ons
mense in leierskaprolle bevorder wanneer hulle bekwaam eerder as

16
selfversekerd is, en hulle ondersoek vir hul kundigheid, prestasiegeskiedenis en
relevante leierskapbevoegdhede (bv. intelligensie, nuuskierigheid, empatie,
integriteit en afrigtingbaarheid). Let daarop dat al hierdie eienskappe baie beter
geëvalueer word met wetenskapgebaseerde assesserings as deur die tipiese
werksonderhoud.

Ken jou eie beperkings. Ons leef in 'n wêreld wat selfgeloof vier, maar dit is
baie belangriker om selfbewustheid te hê. En dikwels is daar 'n konflik tussen die
twee. Byvoorbeeld, bewustheid van jou beperkings (foute en swakhede) is
onversoenbaar met die hoogte in die hoogte van vlakke van selfgeloof, en die
enigste rede om heeltemal sonder selftwyfel en onsekerhede te wees, is dwaling.
Alhoewel vroue nie so onseker is as wat hulle in die selfhelpliteratuur (en baie
van die populêre media) uitgebeeld word nie, toon studies dat hulle oor die
algemeen minder selfversekerd is as mans. Dit is goeie nuus, want dit stel hulle
in staat om te verstaan hoe mense hulle sien en gee hulle die vermoë om
gapings raak te sien tussen waar hulle wil wees en waar hulle werklik is. Mense
wat hulself op 'n meer kritiese manier as ander sien, is beter in staat om voor te
berei, al beteken dit oorvoorbereiding, en dit is 'n goeie manier om jou
bevoegdheid en prestasie te verhoog.

Motiveer deur transformasie. Akademiese studies toon dat vroue meer geneig
is om te lei deur inspirasie, om mense se houdings en oortuigings te transformeer
en mense met betekenis en doel in lyn te bring (eerder as deur wortels en
stokke), as mans. Aangesien transformasionele leierskap gekoppel is aan hoër
vlakke van spanbetrokkenheid, prestasie en produktiwiteit, is dit 'n kritieke pad
om leiers se prestasie te verbeter. As mans meer tyd spandeer het om mense se
harte en siele te probeer wen, met beide EQ en IK te lei, in teenstelling met om
meer op laasgenoemde te steun, en 'n verandering in oortuigings eerder as
gedrag te koester, sou hulle beter leiers wees.

Stel jou mense voor jouself. Dit is baie moeilik om 'n groep mense in 'n
hoëpresterende span te verander as jou hooffokus jouself is. Mense wat
leierskap as 'n verheerlikte loopbaanbestemming en individuele prestasie
beskou, is te selfgesentreerd om hul spanne se welstand te bevorder en hul
ondergeskiktes se potensiaal te ontsluit. Stel jou 'n persoon voor wat net daarin
belangstel om 'n leier te wees omdat hulle 'n groter salaris, die hoekkantoor, 'n
meer senior titel of enige vorm van status najaag. Dit is duidelik dat hulle inherent
minder belang sal stel om ander beter te maak; hul enigste doel is om self meer
suksesvol te wees. Omdat mans oor die algemeen meer selfgefokus is as vroue,
is hulle meer geneig om op 'n narcistiese en selfsugtige manier te lei. As die
gemiddelde manlike leier hul prestasie wil verbeter, sal hulle goed doen om 'n
minder selfgesentreerde leierskapstyl aan te neem.

Moenie beveel nie, empatie hê. Deur die geskiedenis het ons vir vroue gesê
hulle is te vriendelik en omgee om leiers te wees, maar die idee dat iemand wat
nie vriendelik en omgee doeltreffend kan lei nie, is in stryd met die werklikheid.
Ons leef nie in die Middeleeue nie. Een-en-twintigste eeuse leierskap vereis dat
leiers 'n emosionele verbintenis met hul volgelinge vestig, en dit is waarskynlik

17
die enigste rede om van leiers te verwag om outomatisering te vermy. Inderdaad,
terwyl KI die tegniese en harde vaardigheidselemente van leierskap sal kaap,
solank ons mense aan die werk het, sal hulle smag na die bekragtiging,
waardering en empatie wat slegs mense - nie masjiene - kan verskaf. Mans kan
baie leer oor hoe om dit effektief te doen deur vroue dop te hou en na te volg.

Fokus daarop om ander te verhef. Daar is bewys dat vroulike leiers meer
geneig is om hul direkte verslae af te rig, te mentor en te ontwikkel as manlike
leiers. Hulle is ware talentagente, wat terugvoer en rigting gebruik om mense te
help groei. Dit beteken om minder transaksioneel en meer strategies in hul
verhouding met werknemers te wees, en dit sluit ook die openheid in om mense
aan te stel wat beter as hulleself is, omdat hul ego's minder geneig is om in die
pad te staan. Dit stel hulle in staat om ander mense se potensiaal te ontsluit en
doeltreffende samewerking op hul spanne te bevorder. Terwyl ons lei tot leiers
wat selfgefokus en selfgesentreerd is, is die waarskynlikheid dat sulke individue
'n groep mense in 'n hoëpresterende span kan verander, laag.

Moenie sê jy is "nederig" nie. Wees nederig. Ons vra al vir 20 jaar of so vir
nederige leiers, maar ons hou aan om na mense te trek wat oormoedig en
narcisties is (gewoonlik nie vroulik nie). Daar is goed gevestigde geslagsverskille
in nederigheid, en hulle bevoordeel vroue. Nie alle vroue is natuurlik nederig nie,
maar die keuse van leiers op nederigheid sal lei tot meer vroulike as manlike
leiers. Nederigheid is fundamenteel 'n vroulike eienskap. Dit is ook een wat
noodsaaklik is om 'n groot leier te wees. Sonder nederigheid sal dit baie moeilik
wees vir enigiemand in beheer om hul foute te erken, uit ervaring te leer, ander
mense se perspektiewe in ag te neem en bereid te wees om te verander en beter
te word. Miskien is die kwessie nie dat mans onwillig of nie in staat is om dit te
vertoon nie, maar dat ons hulle vir leiersrolle ontslaan wanneer hulle dit doen. Dit
moet verander, want nederigheid is 'n kritieke drywer van
leierskapdoeltreffendheid by beide mans en vroue.

Ontstel die lees stuk jou?

Vra jouself af hoekom. As jy 'n man is, laat dit jou voel dat daar 'n veldtog teen wit
mans en giftige manlikheid is en dat woedende feminisme aan die toeneem is?
Daardie reaksie belemmer jou om by vroue te leer wat jy kan doen om jouself
meer suksesvol te maak. As jy 'n vrou is - en/of 'n feminis - verwerp jy die idee
dat vroue oor die algemeen meer geneig is om vroulike eienskappe te vertoon as
mans? Dit is presies die rede waarom die gemiddelde vrou meer potensiaal vir
leierskap het as die gemiddelde man.

Aan die einde van die dag is die enigste kontroversiële aspek van ons sienings
die idee dat toenemende vroulike verteenwoordiging in leierskap meritokrasie
eerder sal aanvul as verminder. Die beste geslagsgelykheidsintervensie is om op
gelykheid van talent en potensiaal te fokus - en dit gebeur net wanneer ons
geslagsgelyke leierskap het om mans in staat te stel om verskillende
leierskapbenaderings by vroue te leer soveel as wat vroue nog altyd aangesê is

18
om leierskapbenaderings by mans te leer . Hierdie artikel is 'n kortpad. Manne,
hierdie lesse versnel julle leierskapontwikkeling. Vroue, dit is die redes hoekom
julle al leiers moes gewees het en hoekom julle nou moet eis wat julle verdien.

19
 Beplanning:
Geslagsrolle in elke dag se gesprek.
Die manswereld nog? Nee dit is nie…
Is ‘n norm dat vrouens nie so suksesvol is as
mans.
Vroue het gin se nie want, ‘jys net ‘n vrou’.
Man jou werk plek oor vat, moet jy die
problem takel.

Vrouens neem MANSWERELD oor

Miranda Priestly ‘The devils wear

Prada’, baie sterk motiverende vrou
wat ‘n groot kleure maatskappy
Vrouens vat manswereld oor stadig. (dis ‘n feit)
bestuur.
Wereld is bekend dat vroue ‘by die huis moet bly en
vir die gesin moet versorg.’
Die man is die broodwinner.

‘n Vrou President gaan word in

die toekoms en vrouens oor
Moenie inleun as jy niks het om die hele wereld motiveer en
oor in te leun nie. Ken jou eie inspirer kom drome te vol gen
beperkings. Motiveer deur
doelwitte bereik.
transformasie. Stel jou mense
voor jouself. Moenie beveel
nie, empatie hê. Fokus daarop
om ander te verhef. Moenie sê
jy is "nederig" nie. Wees
nederig.

20
Eerste Weergawe:

Vrouens neem manswereld oor

Geslagsrolle is 'n onderwerp van byna daaglikse bespreking. Wie moet wat
doen? Jy het altyd gedink dit is 'n manswêreld? Jy het verkeerd gedink. Want wat
gesondheid en algemene welstand betref, is mans duidelik agterweë.

Die samelewing het dit amper 'n norm gemaak dat vroue nie so suksesvol soos
mans is nie. Selfs in gesinsake het vroue geen sê nie, want jy is 'net 'n vrou nie."
Wanneer 'n man in die werkplek oorheers, moet die probleem vinnig
aangespreek en uitgeskakel word. Vroue se werk word eenvoudig nie so hoog
aangeslaan nie. Vroue is beter opgevoed as mans .

Ek glo dat vroue besig is om manswêreld oor te neem stukkie vir stukkie en dat
dit ook 'n feit is. Ek glo dat bogenoemde feite gegee word, want in die wêreld van
vroue word ons net gesien as vroue wat 'by die huis moet bly en vir die gesin
moet sorg'. Die norm en die bekendste voorbeeld in meeste gesinne is dat die
man die broodwinner is en die vrou vir die gesin moet sorg.

Wat my anders oortuig, is Miranda Priestly van die fliek 'The Devil Wears Prada.'
Sy wys dat 'n vrou so 'n groot maatskappy kan bestuur en haar eie besluite kan
neem, haar werk goed kan doen en soveel doelwitte en drome kan bereik as net
die kans en gemotiveerd om dit te bereik.

My visie vir vroue in die toekoms is baie groot, ek dink baie vroue sal in die
toekoms baie geskiedenis maak, van klein tot groot. Ek glo persoonlik dat iewers
'n vrou president sal word en vroue sal aanmoedig en motiveer om hul
droomdoelwitte na te streef en te bereik.

Moenie inleun as jy niks het om oor in te leun nie, ken jou eie beperkings.
Motiveer deur transformasie, stel jou mense voor jouself. Moenie beveel nie, jy
moet empatie hê. Fokus daarop om ander te verhef, moenie sê jy is "nederig"
nie, wees nederig.

21
Final Weergawe:

Vrouens neem manswereld oor

Geslagsrolle is 'n onderwerp van byna daaglikse bespreking. Wie moet wat
doen? Jy het altyd gedink dit is 'n manswêreld? Jy het verkeerd gedink. Want wat
gesondheid en algemene welstand betref, is mans duidelik agterweë.

Die samelewing het dit amper 'n norm gemaak dat vroue nie so suksesvol soos
mans is nie. Selfs in gesinsake het vroue geen sê nie, want jy is 'net 'n vrou nie."
Wanneer 'n man in die werkplek oorheers, moet die probleem vinnig
aangespreek en uitgeskakel word. Vroue se werk word eenvoudig nie so hoog
aangeslaan nie. Vroue is beter opgevoed as mans .

Ek glo dat vroue besig is om manswêreld oor te neem stukkie vir stukkie en dat
dit ook 'n feit is. Ek glo dat bogenoemde feite gegee word, want in die wêreld van
vroue word ons net gesien as vroue wat 'by die huis moet bly en vir die gesin
moet sorg'. Die norm en die bekendste voorbeeld in meeste gesinne is dat die
man die broodwinner is en die vrou vir die gesin moet sorg.

Wat my anders oortuig, is Miranda Priestly van die fliek 'The Devil Wears Prada.'
Sy wys dat 'n vrou so 'n groot maatskappy kan bestuur en haar eie besluite kan
neem, haar werk goed kan doen en soveel doelwitte en drome kan bereik as net
die kans en gemotiveerd om dit te bereik.

My visie vir vroue in die toekoms is baie groot, ek dink baie vroue sal in die
toekoms baie geskiedenis maak, van klein tot groot. Ek glo persoonlik dat iewers
'n vrou president sal word en vroue sal aanmoedig en motiveer om hul
droomdoelwitte na te streef en te bereik.

Moenie inleun as jy niks het om oor in te leun nie, ken jou eie beperkings.
Motiveer deur transformasie, stel jou mense voor jouself. Moenie beveel nie, jy
moet empatie hê. Fokus daarop om ander te verhef, moenie sê jy is "nederig"
nie, wees nederig.

22
VROUENS NEEM MANSWERELD OOR

Nog steeds geglo dat dit 'n manswêreld is? Dink weer. As dit by gesondheid en
algemene welsyn kom, is delf mans heel waarskynlik die laagste. Mense kyk net
na vrouens en dink hulle is dom, en hulle verwag nie dat 'n vrou soveel kennis sal
hê nie, se Lucille Botha van Lanbou-instituut. Ouers wat by die huis is, skep 'n
voorbeeld van geslagsrolle, en ouers moet hul kinders leer dat daar geen
geslagsrolle is nie, almal is gelyk by die huis. Dit is al amper 'n norm in die
samelewing dat vroue nie suksesvol is soos mans nie. Die vrou het ook geen se
nie, want jy is "net 'n vrou". As 'n man jou werkplek beheer, moet jy dadelik
probleme oplos.

Die werk wat deur vroue gedoen word, word net nie genoeg waardeer nie.

Ek is van mening dat vrouens die manswereld oorneem. Ek dink die

bogenoemde feite is omdat ons in 'n vrou se wêreld slegs as vroue beskou word
wat "by die huis moet bly en vir die gesin om te sien." Die feit dat die man die
broodwinner is en dat die vrou verantwoordelik is vir die versorging van die gesin,
is gewoonlik en die mees algemene voorbeeld van 'n familie.

Die grootste bron van inspirasie om anders te glo, is Miranda Priestly wat deur
Merly Streep gespeel is, die aktrise van die fliek "The Devils wears Prada" asook
Anne Hathaway wat Jules speel in die film “The Intern”, hulle is die Vrouens wat
my inspireer om anders te glo. Hulle demonstreer dat 'n vrou die vermoë het om
'n groot besigheid te bestuur en haar eie besluite te neem, haar werk goed te
doen en 'n groot aantal doelwitte en drome te bereik, solank sy die kans en die
dryfkrag het om dit te doen.

Hoe sien jy vroue in die toekoms? Ek dink ek dink baie vrouens sal in die
toekoms baie geskiedenis maak, van klein tot groot. Ek glo ook dat daar eendag

23
'n vroulike president sal wees wat vroue se moed sal opwek en hulle sal inspireer
om hul drome en doelwitte te bereik.

Harvard-studente Tomas en Cindy Gollap sê dat as jy nie inleun nie, jy jou eie
beperkings moet ken. Inspireer deur transformasie en stel ander bo jouself. Jy
moet empatie hê, nie beveel nie. Laaste maar nie die minste nie, wees nederig
en fokus daarop om ander te verhef.

24
Bronne:
 Landbou. 2023 Landbou.com: Sparta se Estelle skrik nie vir ‘manswêreld’
[internet]. Beskikbaar:
https://www.landbou.com/landbou/bedrywe/sparta-se-estelle-skrik-nie-vir-
manswereld-20170914 [11 Julie 2023]
 Netwerk 24. 2023 Netwerk 24: ‘Vroue werk 2 keer so hard soos mans’
[internet].
Beskikbaar: https://www.netwerk24.com/netwerk24/skole-studente/die-
student/vroue-werk-2-keer-so-hard-soos-mans-20200123 [11 Julie 2023]
 New York Times. 2023. The New York Times: Soos vroue ‘n veld wat deur
mans oorheers word oorneem, daal die salaris [internet]. Beskikbaar:
https://www.nytimes.com/2016/03/20/upshot/as-women-take-over-a-male-
dominated-field-the-pay-drops.html [11 Julie 2023]
 Netwerk 24. 2023 Netwerk 24: “Is mans werklik die sterker geslag?
[internet] Beskikbaar: https://www.news24.com/life/archive/is-mans-
werklik-die-sterker-geslag-20140417 [25 Julie 2023]
 Accountancy SA. 2023 Accountacy: Dit is nie 'n man se wêreld nie: vroue
in besigheid [internet]. Beskikbaar: https://www.accountancysa.org.za/this-
isnt-a-mans-world-women-in-business/ [25 Julie 2023]
 Harvard Business Review. 2023 Harvard Business Review: 7
Leierskaplesse wat mans by vroue kan leer [internet]. Beskikbaar:
https://hbr.org/2020/04/7-leadership-lessons-men-can-learn-from-women [
29 Julie 2023]

25