Wojskowa Akademia Techniczna

Wydział Mechaniczny
Mechanika i Budowa Maszyn

Sprawozdanie z zajęć laboratoryjnych

Urządzenia Hydrauliczne i Pneumatyczne

Temat: Wyznaczanie charakterystyki wydajności pompy

Prowadzący zajęcia: dr inż. Kończalski Karol, dr inż. Spadło Kacper

Grupa: WME21MX1S1

Wykonanie: Paweł Nowak, Mateusz Pisarzewski, Julia Sawko, Łukasz Meller

Data zajęć: 23.05.2023

Data oddania: 07.06.2023

1
Spis treści
Wstęp teoretyczny:............................................................................................................................3
Schemat.............................................................................................................................................4
Obliczenia:.........................................................................................................................................5
Wykres...............................................................................................................................................7
Podsumowanie:.................................................................................................................................7

2
Wstęp teoretyczny:

Pompa wyporowa, pompa objętościowa – pompa, w której przekazywanie energii

mechanicznej w hydrauliczną odbywa się poprzez zmianę rozmiarów (objętości) lub
przesunięcie przestrzeni pompy, w której znajduje się ciecz. Odbywa się to za
pośrednictwem tłoka (wykonującego ruch posuwisto-zwrotny lub wahadłowy), kół zębatych,
śruby, membrany, elastycznych ścian pompy lub specjalnie ukształtowanych przestrzeni.

Rys.1: Przekrój pompy wyporowej zębatej o uzębieniu zewnętrznym.

Wydajność pompy
Wydajność pompy to ilość cieczy roboczej dostarczanej przez pompę w jednostce czasu.
W teorii, wydajność pomp hydraulicznych (z wyjątkiem pomp odśrodkowych), nie zależy od
ciśnienia tłoczenia, a jedynie od rozmiarów elementów pompy oraz prędkości obrotowej.
Jednak wskutek przecieków cieczy hydraulicznej przez nieszczelności oraz niecałkowite
napełnienie cieczą hydrauliczną powiększającej się przestrzeni podczas ssania, rzeczywista
wydajność pomp hydraulicznych jest mniejsza niż teoretyczna i maleje w miarę
podwyższania ciśnienia tłoczenia.
Stosunek wydajności rzeczywistej Q do wydajności teoretycznej Qt określa współczynnik
sprawności objętościowej ηv
Pracująca pompa hydrauliczna wytwarza ciśnienie p panujące w przestrzeni tłocznej. Moc,
którą pompa oddaje do układu hydraulicznego jest równa iloczynowi jej wydajności i
ciśnienia tłoczenia. Naturalnie, moc pobierana jest mniejsza od oddawanej ze względu na
straty. Stosunkiem mocy oddawanej do mocy pobieranej nazywamy sprawność mechaniczną
ηm pompy hydraulicznej. Ogólna sprawność pompy η równa się iloczynowi sprawności ηv
objętościowej ηv i mechanicznej ηm.

3
Schemat

4
Obliczenia:

Wartości mierzone:

t [min] – czas

ΔP [bar] – różnica ciśnień

V [dm 3 ¿- objętość cieczy

Wartości obliczane:

[ ]
3
dm
Q – wydajność pompy
min

Tabela 1. Wartości mierzone

Lp ΔP [bar] V [dm^3] t [s]

1 38 1,52 41,64
2 36 1,55 18,77
3 34 1,5 14,09
4 32 1,53 12,8
5 30 1,52 12,58
6 28 1,55 12,43
7 26 1,55 12,19
8 24 1,48 11,58
9 22 1,52 11,88
10 20 1,54 12,05
11 18 1,5 11,61
12 16 1,5 11,62

Zmiana jednostki czasu przykładowe obliczenie:

41 ,64 s
t 1= =0 ,69 min
60

5
Tabela 2. Wartości czasu w sekundach

Lp t [min]
1 0.69
2 0.31
3 0.23
4 0.21
5 0.21
6 0.21
7 0.20
8 0.19
9 0.20
10 0.20
11 0.19
12 0.19

Obliczenia wydajności pompy:

V [ dm 3 ]
Q=
t [min]
Przykładowe obliczenie:
3
1 ,52 dm
Q 1= =2 ,19
0 , 69 min

Tabela 3. Obliczone wartości wydajności pompy

Lp
1
2
3
4

6
Wykres

Q=f(ΔP)
9.00

8.00

7.00

6.00
Q [dm^3/min]

5.00

4.00

3.00

2.00

1.00

-
14 19 24 29 34 39 44

ΔP [bar]

wykres 1 zależność wydajności pompy od różnicy ciśnień

Podsumowanie:
Analizując powyższe wyniki, można stwierdzić, że przy wzrastającym ciśnieniu cieczy,
wydajność pompy spada. W ogólnym rozumieniu różnica ciśnień nie powinna wpływać na wydajność
pompy, jednakże w układzie występują przecieki, które wpływają na możliwości pracy pompy. W
przypadku naszej podgrupy pompa pracowała najefektywniej w okolicach 34 barów. Pomimo małego
zakresu aparatury, które mieściło się między 38 a 16 barów, udało się stworzyć powyższe wykresy
oraz obliczenia. Powodem dla których określenie wyników pomiaru mogło być niedokładne są przede
wszystkim obserwatorzy i ich opóźnienia związane z pomiarem czasu a także zamykaniem i
otwieraniem zaworów.