12 1 Mod Cozumlu

12 SINIF
MATEMATİK
Logaritma
Diziler
SONUÇ YAYINLARI
12. SINIF MATEMATIK

LOGARİTMA
DİZİLER
Bu kitabın tamamının ya da bir kısmının, kitabı yayımlayan şirketin önceden izni olmaksızın
elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayıt sistemiyle çoğaltılması, yayımlanması
ve depolanması yasaktır.
Bu kitabın tüm hakları, Etkin Sonuç Yayıncılık Mat. Dağ. Eğt. San. Tic. Ltd. Şti.'ne aittir.
Baskı – Cilt
Tuna Matbaacılık San. ve Tic. AŞ
Bahçekapı Mahallesi 2460. Cadde No:7
06370 Etimesgut / Şaşmaz / ANKARA
Tel: 0 312 278 34 84
Sertifika No: 49461
Ana Dağıtım
Korkut Reis Mah. Sezenler Cad. No : 16/9
Çankaya / ANKARA
Tel: (0 312) 229 02 81
Cep: (0 555) 893 92 92
İÇİNDEKİLER
ÜSTEL FONKSİYON ............................................................................................................................5
LOGARİTMA FONKSİYONU ...............................................................................................................9
LOGARİTMA FONKSİYONUNUN TANIM KÜMESİ ...........................................................................12
ONLUK LOGARİTMA FONKSİYONU ................................................................................................17
DOĞAL LOGARİTMA FONKSİYONU ................................................................................................18
LOGARİTMA FONKSİYONUNUN ÖZELLİKLERİ ...............................................................................19
ÜSTEL VE LOGARİTMİK DENKLEMLER ..........................................................................................34
ÜSTEL VE LOGARİTMALI EŞİTSİZLİKLER........................................................................................41
YENİ NESİL SORULAR...........................................................................................8, 16, 25, 33, 40, 47
ÜSTEL FONKSİYON VE GRAFİĞİ......................................................................................................48

TEST
LOGARİTMA FONKSİYONU .............................................................................................................50
TEST
LOGARİTMA VE ÜSTEL FONKSİYON ..............................................................................................51
TEST
LOGARİTMA FONKSİYONUNUN TANIM KÜMESİ............................................................................52
TEST
LOGARİTMA FONKSİYON GRAFİĞİ .................................................................................................54
TEST
ÜSTEL VE LOGARİTMA FONKSİYONUN GRAFİĞİ...........................................................................55
TEST
ONLUK VE DOĞAL LOGARİTMA FONKSİYONU..............................................................................56
TEST
LOGARİTMA FONKSİYONUNUN ÖZELLİKLERİ................................................................................58
TEST1, TEST 2, TEST 3, TEST 4, TEST 5, TEST 6
ÜSTEL VE LOGARİTMİK DENKLEMLER...........................................................................................70
TEST1, TEST 2
LOGARİTMALI EŞİTSİZLİKLER VE GÜNLÜK HAYATTA KULLANIM ALANI.......................................74
TEST
LOGARİTMA ....................................................................................................................................76
KARMA TEST 1, KARMA TEST 2, KARMA TEST 3, KARMA TEST 4
LOGARİTMA
YENİ NESİL SORULAR TEST ....................................................................................................84
LOGARİTMA ....................................................................................................................................87
ÇIKMIŞ SORULAR
DİZİLER
DİZİ KAVRAMI VE TERİM BULMA................................................................................................ 92
SONLU DİZİ KAVRAMI ................................................................................................................. 95
SABİT DİZİ KAVRAMI ................................................................................................................... 96
DİZİLERİN EŞİTLİĞİ ..................................................................................................................... 97
İNDİRGEMELİ DİZİLER ................................................................................................................ 99
ARİTMETİK DİZİ VE ÖZELLİKLERİ ............................................................................................. 105
GEOMETRİK DİZİ VE ÖZELLİKLERİ........................................................................................... 117
DİZİLERDE İLK n TERİM TOPLAMI............................................................................................. 129
YENİ NESİL SORULAR......................................................................... 98, 104, 109, 116, 123, 131
DİZİLER ............................................................................................................................................. 132

TEST 1, TEST 2, TEST 3
ARİTMETİK DİZİ ................................................................................................................................ 138
TEST 1, TEST 2
GEOMETRİK DİZİ .............................................................................................................................. 142
TEST 1, TEST 2
DİZİLERDE İLK n TERİM TOPLAMI ................................................................................................... 146
TEST
DİZİLER ............................................................................................................................................. 148

KARMA TEST
DİZİLER
YENİ NESİL SORULAR TEST ..................................................................................................... 150
DİZİLER ............................................................................................................................................ 152

ÇIKMIŞ SORULAR
Üstel Fonksiyon – I
Örnek
Çözüm
f : R → R+, f ( x ) = ( 2a + 1 )x f ( x ) = ( 2a + 1 )x fonksiyonu üstel bir fonksiyon oldu-
fonksiyonu bir üstel fonksiyon olduğuna göre, ğuna göre,
a nın en geniş değer aralığını bulunuz.
2a + 1 > 0 ve 2a + 1 ≠ 1 olmalıdır.
⇒ 2a > – 1 ve 2a ≠ 0
1
⇒ a> – ve a ≠ 0 dır.
2
1
➢ a ∈ R+ – {1} ve x ∈ R olmak üzere, Buna göre, a ∈ c – , 3 m – { 0 } bulunur.
2
f : R → R+ , f ( x ) = ax
şeklindeki fonksiyonlara üstel fonksiyon denir.
a ∈ R+ – { 1 } sayısına üstel fonksiyonun tabanı,
x ∈ R sayısına ise üst denir.
➢ Üstel ve logaritmik fonksiyonlar fizik, kimya, bi-
yoloji gibi bilim dallarında kullanıldığı gibi banka,
finans, ekonomi, mühendislik gibi sektörlerde bir
çok olayın modellenmesinde kullanılmaktadır.
1. f : R → R+ olmak üzere, aşağıdaki fonksiyon- 2. f : R → R+, f ( x ) = ( 3m – 6 )x

lardan hangileri üstel fonksiyon belirtir? fonksiyonu üstel bir fonksiyon olduğuna göre,
I. f ( x ) = ( – 3 )x m nin en geniş değer aralığını bulunuz.
II. f ( x ) = ( 1 )2x + 1 f( x ) = ( 3m – 6 )x fonksiyonu üstel fonksiyon ol-

2 –x+5 duğuna göre,
III. f ( x ) = c m
3 3m – 6 > 0 ve 3m – 6 ≠ 1 olmalıdır.
IV. f ( x ) = ^ 3 h
4x – 2
3m > 6 ve 3m ≠ 7
V. f ( x ) = π x–3 7
m>2 ve m≠
tür.
3
sonuç yayınları
7
Buna göre, m ∈ ( 2, ∞ ) – ' 1 bulunur.
1 x+1
VI. f ( x ) = c – m 3
4
a+1 x
f( x ) = ax fonksiyonunun üstel fonksiyon olabil- 3. f : R → R+, f ( x ) = c m
mesi için, a ∈ R+ – { 1 } olmalıdır. 5–a
Buna göre, III. , IV. ve V. öncüllerdeki fonksi- fonksiyonu üstel bir fonksiyon olduğuna göre,
yonlar üstel fonksiyon belirtir. a nın alabileceği tam sayıların toplamı kaçtır?
a+1 x
f( x ) = c m fonksiyonu üstel fonksiyon ol-
5-a
duğuna göre,
a+1 a+1
>0 ve ! 1 olmalıdır.
5-a 5-a
–1 5 ve a + 1 ≠ 5 – a
– + –
2a ≠ 4 ⇒ a ≠ 2
⇒ a tam sayıları, 0, 1, 3, 4 olup toplamları 8 dir.
1. III, IV ve V 2. ( 2, ∞ ) – ' 1 3. 8
7
3
5
Üstel Fonksiyon – II
Örnek - 1 Örnek - 2
f ( x ) = 3x – 1 3 x
f ( x ) = .4
5
olduğuna göre, f ( 2 ) + f ( x + 2 ) ifadesinin eşitini
bulunuz. g ( x ) = 6 . 3– x
fonksiyonlarının artan ve azalan olma durumlarını

inceleyiniz.
➢ f : R → R+ , f ( x ) = ax üstel fonksiyonu,
a > 1 için artan fonksiyon
0 < a < 1 için azalan fonksiyondur.
Çözüm
Çözüm
f ( x ) = 3x – 1
3 x
f ( 2 ) = 32 – 1 = 3 f(x) = . 4 fonksiyonunda
5
f ( x + 2 ) = 3x + 2 – 1 = 3x + 1 = 3x . 3 tür. a = 4 > 1 olduğundan f ( x ) artandır.
1 x
Buna göre, g ( x ) = 6 . 3– x = 6 . c m fonksiyonunda
3
f ( 2 ) + f ( x + 2 ) = 3 + 3x . 3 1
a = < 1 olduğundan g ( x ) azalandır.
= 3 . (1 + 3x ) bulunur. 3
1. f ( x ) = 2x – 1 + 5 3. f ( x ) = ( 3m – 2 )x
f(a) = 9 fonksiyonu azalan olduğuna göre, m nin değer

aralığını bulunuz.
olduğuna göre, a kaçtır?
f( x ) = 2x – 1 + 5 ve f( a ) = 9 f( x ) = ( 3m – 2 )x fonksiyonu azalan olduğuna

göre, 0 < 3m – 2 < 1 olmalıdır.
⇒ f( a ) = 2a – 1 + 5 = 9
⇒ 2 < 3m < 3
⇒ 2a – 1 = 4 = 22
2
⇒ a–1=2 ⇒ < m < 1 bulunur.
sonuç yayınları
3
⇒ a = 3 tür.
4. f ( x ) = ( 10 + 4a )x
2. f ( x ) = 42x – 4 + 2
fonksiyonu artan olduğuna göre, a nın alabile-
olduğuna göre, f ( 3 ) + f ( x – 1) ifadesinin eşitini
ceği negatif tam sayıların toplamı kaçtır?
bulunuz.
f( x ) = ( 10 + 4a )x fonksiyonu artan olduğuna
f( x ) = 42x – 4 + 2 fonksiyonunda,
göre, 10 + 4a > 1 olmalıdır.
x = 3 için, f( 3 ) = 42 . 3 – 4 + 2 = 18 dir.
⇒ 4a > – 9
x yerine x – 1 yazılırsa,
9
f( x – 1 ) = 42 . ( x – 1 ) – 4 + 2 = 42x – 6 +2 olup, ⇒ a>- olup a nın alabileceği negatif tam
4
f( 3 ) + f( x – 1 ) = 18 + 42x – 6 + 2 = 42x – 6 + 20 sayı değerleri –2 ve –1 olup toplamları –3
bulunur.
bulunur.
2
1. 3 2. 4 2x – 6 + 20 3. c , 1 m 4. –3
3
6
Üstel Fonksiyonun Grafiği
Örnek
Çözüm
f: R→R + f ( x ) = 2x fonksiyonunda bazı uygun x değerleri için
f ( x ) değerlerini bulalım.
f ( x ) = 2x
x ... –2 –1 0 1 2 ...
fonksiyonunun grafiğini çizerek birebir ve örten
olduğunu gösteriniz. f ( x ) = 2x 0,25 0,5 1 2 4
Tablodaki değerleri koordinat düzlemine yerleştirelim.

y y = 2x Grafiğe yatay doğru
4 testi uygulandığın-
da çizilen doğruların
Üstel fonksiyonun grafiğini çizmek için aşağıdaki her biri, grafiği yal-
2
adımlar izlenir. nız bir noktada kesi-
1. Bazı uygun x gerçek sayıları için ( x , f( x ) ) ikilileri 1 yorsa f ( x ) fonksi-
0,5
tablo ile oluşturulur. 0,25 x
yonu bire birdir.
–2 –1 O 1 2
2. Oluşturulan ikililerin belirttiği noktalar analitik düz-
lemde işaretlenir ve bu noktalar birleştirilerek gra- Fonksiyonun görüntü kümesi ile değer kümesi aynı
fik elde edilir. ise fonksiyon örtendir.
Aşağıda verilen fonksiyonların grafiklerini çiziniz. 4. f : R → R+

1 x 7 –x
1. f(x) = c m f(x) = c m
2 16
1 x
f(x) = c m
y fonksiyonu üstel fonksiyon olduğuna göre,
2
I. f, bire bir fonksiyondur.
2 II. f, örten fonksiyondur.
1
1 III. f, artan fonksiyondur.
2
x
–1 1 IV. f, azalan fonksiyondur.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
2. f ( x ) = 2x – 1
sonuç yayınları
7 -x 16 x
f( x ) = c m = c m fonksiyonun grafiği aşa-
y
f(x) = 2 x–1 16 7
4
ğıdaki gibidir.
y Buna göre, I. , II. ve III.
2 öncüller doğrudur.
1
1/2 1
1/4
x
–1 1 2 3 x
0
3. f ( x ) = 3x – 1
y
x
f(x) = 3 – 1
–1
2 1
x 1., 2. ve 3. Soruların Cevapları Sf. 86 da 4. I, II ve III
2
3
7
YENİ NESİL SORULAR
1. Çernobil nükleer santralinin 1986 yılında pat- 3.

laması sonucu yaklaşık 10 kg radyoaktif “Sez-
yum - 137” maddesi atmosfere karışmıştır.
n0: Başlangıçta bulunan madde
t: Geçen süre A B C D E
k: Bozunma sabiti Şekilde bir eğlence parkında bulunan hız treni-

nin raylarının bir kısmı verilmiştir. Bu tren raylarıy-
n: Kalan madde miktarı olmak üzere, la ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.
n = n0 . ekt ile formüllendirilmiştir. • Bu rayların direklerinin bazıları A, B, C, D, E
harfleri ile isimlendirilmiştir.
“Sezyum - 137” maddesinin yarılanma ömrü
• Bu rayların A ile E direkleri arasında kalan
yaklaşık 30 yıl olduğuna göre, 2076 yılında at-
kısmı y = 2x fonksiyonunun grafiği şeklin-
mosferdeki “Sezyum - 137” miktarı yaklaşık
dedir.
kaç kg olur?
• Direklerin arasındaki mesafeler eşit olup
A) 1,25 B) 1,5 C) 1,75 D) 2 E) 2,25 A direğinin yüksekliği 0,5 metre, E direğinin
yüksekliği 32 metredir.
t = 30 için n = 5,n0 = 10 olur.
1 Buna göre, D direğinin yüksekliği kaç metre-
30 .k
5 = 10 . ek . 30 ⇒ = e dir?
2
1 1 1 1
& ln = ln e 30 .k & ln = 30 . k & k = . ln A) 4 2 B) 6 C) 8
2 2 30 2
sonuç yayınları
1 1 3 1 1 D) 8 2 E) 16
n = 10 . e 30 . ln 2 . 90 & n = 10 . eln 8 & n = 10 . = 1, 25 1
8 y = 2x = 0,5 ⇒ 2x =
⇒ x = –1
2
x x 5
y= 2 = 32 ⇒ 2 = 2 ⇒ x = 5
2. Aşağıdaki dik koordinat düzleminde f(x) ve
| AE | = 5 – ( –1 ) = 6
g ( x ) üstel fonksiyonlarının grafikleri verilmiştir. 6 3
ardışık iki direk arası mesafe = olur.
4 2
y
7 7 A B C D E
y=f(x) x = & y = 22 = 8 2 –1 1 2 7 5
y=g(x) 2
2 2
4. Bir ülkede aradan geçen zamana göre satılan
motor sayılarındaki artış miktarı
x f ( t ) = p . ( 0,2 )t
O
fonksiyonu ile modellenmiştir.
Bu ülkede 2010 yılında 60 000 motor satılmıştır.
a ∈ Z olmak üzere,
Buna göre, bu ülkede 2013 yılında satılan
a x
f ( x ) = c – 1m motor sayısı 2010 yılına göre kaç artmıştır?
3
(Aradan geçen zaman ( yıl ), p: satılan motor sayısı)
g ( x ) = ( 14 – 3a )x olarak tanımlanmıştır.
A 320 B) 360 C) 480 D) 540 E) 640
Buna göre,
2010 yılında 60 000 motor satıldığından
f(–2) + g(3) t = 0 için f( 0 ) = 60 000 olur.
toplamı kaçtır? Buna göre 60 000 = p . ( 0, 2 )0 ⇒ p = 60 000 olur.
a 2013 yılında 2010 yılına göre aradan 3 yıl geçti-
A)
f ( x16
) azalan B)
⇒ 17
0 < –C)1 18
< 1 & 3D)<19
a < 6 E) 20 ğine göre
3
13 f ( 3 ) = p . ( 0, 2 )3
g ( x ) artan ⇒ 14 – 3a > 1 ⇒ >a
3 2 3
13 = 60 000 . c m
3<a< &a=4 10
3
4 –2 8
f ( –2 ) = c – 1m = 3 2 = 9 = 60 000 .
1000
⇒ 480 bulunur.
3
1. A 2. B 3. D 4. C
g ( 3 ) = ( 14 – 3 . 4 )3 = 23 = 8 8
f ( –2 ) + g ( 3 ) = 9 + 8 = 17
Logaritma Fonksiyonu – I
Örnek Bir fonksiyonun tersi alınırken aşağıdaki adımlar uy-
gulanır.
x > 0 için
I.f ( x ) yerine y yazılır.
x+1
f(x) = 4 II.x yalnız bırakılır.
olduğuna göre, f – 1 ( x ) fonksiyonunu bulunuz. III.Son olarak y yerine x, x yerine f – 1 ( x ) yazılır.
➢ f : R → R+ , a ∈ R+ – {1} olmak üzere, f ( x ) = ax in Çözüm

ters fonksiyonuna logaritma fonksiyonu denir ve y= ax ⇒ x = logay
–1
f ( x ) = loga x x = logay ifadesinde a ya logaritma fonksiyonunun
şeklinde gösterilir. tabanı, x e y nin a tabanındaki logaritması denir.
f ( x ) = 4x + 1 ⇒ y = 4x + 1 ⇒ y = 4 . 4x
y y x
⇒ 4x = ⇒ x = log ⇒ f -1 ( x ) = log bulunur.
4 4 4 4 4
1. x > 0 için 3. x > 0 için

f(x) = 2x f ( x ) = 61 – x
olduğuna göre, f – 1 ( x ) fonksiyonunu bulunuz. olduğuna göre, f – 1 ( x ) fonksiyonunu bulunuz.
2x = y ⇒ x = log2 y ⇒ f– 1( x ) = log2 x bulunur. 6 6 6

61 – x = y ⇒ = y ⇒ 6x = ⇒ x = log6
6x y y
6
⇒ f–1( x ) = log6 bulunur.
x
sonuç yayınları
2. x > 0 için 4. Tanımlı olduğu aralıkta

f(x) = 3x + 2 f ( x ) = 32x – 1 + 5
olduğuna göre, f – 1 ( x ) fonksiyonunu bulunuz. olduğuna göre, f – 1 ( x ) fonksiyonunu bulunuz.
y y
3x + 2 = y ⇒ 3x = ⇒ x = log3 ^3x h2
9 9 32x – 1 + 5 = y ⇒ = y – 5 ⇒ 3x = 3y - 15
3
x
⇒ f–1( x ) = log3 bulunur. ⇒ x = log3 3y - 15
9
⇒ f–1( x ) = log3 3x - 15 bulunur.
x 6
1. log x 2. log 3. log 4. log3 3x - 15
2 3 9 6 x
9
Logaritma Fonksiyonu – II
Örnek
Çözüm
Tanımlı olduğu aralıkta
y = log2(x – 3) + 1 ⇒ y – 1 = log2(x – 3) (logab = c ⇒ b = ac )
f ( x ) = log2 ( x – 3 ) + 1 ⇒ 2y – 1 = x – 3
olduğuna göre, f – 1 ( x ) fonksiyonunu bulunuz. ⇒ x = 2y – 1 + 3
⇒ f – 1 ( x ) = 2x – 1 + 3 olur.
1. Tanımlı olduğu aralıkta 4. Tanımlı olduğu aralıkta

f ( x ) = log3 x f ( x ) = log2 ( x + 1) – 2
–1
olduğuna göre, f ( x ) fonksiyonunu bulunuz. olduğuna göre, f – 1 ( x ) fonksiyonunu bulunuz.
log3 x = y ⇒ x = 3y ⇒ f–1( x ) = 3x bulunur. log2 ( x + 1 ) – 2 = y ⇒ log2 ( x + 1 ) = y + 2

⇒ x + 1 = 2y + 2
⇒ x = 2y + 2 – 1
⇒ f–1( x ) = 2x + 2 – 1 bulunur.
5. Tanımlı olduğu aralıkta

f ( x ) = 5 + log4 ( 2x – 3 )
f ( x ) = 3 + log2 x
sonuç yayınları
olduğuna göre, f – 1 ( x ) fonksiyonunu bulunuz.

5 + log4 ( 2x – 3 ) = y ⇒ log4 ( 2x – 3 ) = y – 5
3 + log2 x = y ⇒ log2 x = y – 3 ⇒ x = 2y – 3
⇒ 2x – 3 = 4y – 5
⇒ f–1( x ) = 2x – 3 bulunur.
4y - 5 + 3
⇒ x=
2
4x - 5 + 3
⇒ f–1( x ) = bulunur.
2

3. Tanımlı olduğu aralıkta f ( x ) = 3 . [ log2 ( x + 2 ) ] – 1
f ( x ) = log2 ( x + 3 ) olduğuna göre, f – 1 ( x ) fonksiyonunu bulunuz.
olduğuna göre, f – 1 ( x ) fonksiyonunu bulunuz. y+1
3[ log2( x + 2 ) ] – 1 = y ⇒ log2( x + 2 ) =
y+1 3
log2 ( x + 3 ) = y ⇒ x + 3 = 2y ⇒ x = 2y – 3
⇒ x+2= 2 3
⇒ f–1( x ) = 2x – 3 bulunur. y+1
⇒ x= 2 3 –2
x+1
⇒ f–1( x ) = 2 3 – 2 bulunur.
x+1
4x - 5 + 3
1. 3x 2. 2x – 3 3. 2x – 3 4. 2x + 2 – 1 5. 6. 2 3 -2
2
10
Logaritma ve Üstel Fonksiyon
3x + 1 = 4 log3 ( x – 1) = 2
olduğuna göre, x i bulunuz. olduğuna göre, x kaçtır?
➢ Bu bölümde amaç logaritma fonksiyonu ile üstel

fonksiyon arasındaki ilişkiyi daha iyi kavratmaktır.
Daha sonra logaritmik denklemler konusu ayrın-
tılı olarak incelenecektir.
➢ loga b = x ⇔ ax = b dir.
Çözüm
log 3 ( x – 1) = 2 ⇒ x – 1 = 32
Çözüm ⇒ x – 1 = 9 ⇒ x = 10 olur.
4 4
3x + 1 = 4 ⇒ 3x . 31 = 4 ⇒ 3x = ⇒ x = log3 olur.
3 3
1. 3x = 11 5. log2 ( 2x – 1 ) = 2x + 3
olduğuna göre, x i bulunuz. olduğuna göre, x i bulunuz.
3x = 11 ⇒ x = log311 dir. log2 2x – 1 = 2x + 3 ⇒ 2x – 1 = 22x + 3

⇒ x – 1 = 2x + 3
⇒ x = – 4 tür.
2. 31 – x = 4
olduğuna göre, x i bulunuz. 6. log3 ( log2 ( x – 1) ) = 0

sonuç yayınları
3 3 olduğuna göre, x i bulunuz.

31 – x = 4 ⇒ 3x = ⇒ x = log3 tür.
4 4
log3( log2( x – 1 ) ) = 0 ⇒ log2( x – 1 ) = 30 = 1
⇒ x – 1 = 21 = 2 ⇒ x = 3 tür.
3. log 1 16 = x
4
olduğuna göre, x i bulunuz.

1 x 7. log6 [ 33 + log2 ( x + 2 ) ] = 2
log 1 16 = x ⇒ c m = 16 ⇒ 4–x = 42
4
4 olduğuna göre, x i bulunuz.
⇒ x = – 2 dir.
log6 [ 33 + log2( x + 2)] = 2
33 + log2 ( x + 2 ) = 62
4. log4 ( 3x + 4 ) = 2
log2 ( x + 2 ) = 3
olduğuna göre, x i bulunuz.
x + 2 = 23
log4 ( 3x + 4 ) = 2 ⇒ 3x + 4 = 42
x = 6 dır.
3x = 12
x = 4 tür. 3
1. log3 11 2. log3 3. –2 4. 4 5. –4 6. 3 7. 6
4
11
Logaritma Fonksiyonunun Tanım Kümesi – I
Örnek
Çözüm
f ( x ) = log4 ( x2 – 2x – 3 )
f ( x ) = log4 ( x2 – 2x – 3 ) fonksiyonunda,
fonksiyonunun en geniş tanım kümesini bulunuz.
x2 – 2x – 3 > 0 olmalıdır.
( x – 3 ) . ( x + 1) > 0 eşitliğinin kökleri
x–3=0 ve x+1=0
x=3 ve x = –1
x –∞ –1 +3 +∞
x2 – 2x – 3 + – +
➢ f ( x ) = logg ( x ) h ( x ) fonksiyonunun en geniş tanım Çözüm Çözüm

kümesi
Buna göre, f ( x ) fonksiyonunun en geniş tanım kümesi
➢ h ( x ) > 0 , g ( x ) > 0 ve g ( x ) ≠ 1 koşullarını sağ-
( – ∞, – 1) ∪ ( 3, ∞ ) olur.
layan aralıklardır.
1. f ( x ) = log2 ( x – 3 ) 3. f ( x ) = log3 ( x2 – 4x – 5 )
fonksiyonunun en geniş tanım kümesini bulunuz. fonksiyonunun en geniş tanım kümesini bulunuz.
f( x ) = log2( x – 3 ) fonksiyonunun tanımlı olması f( x ) = log3( x2 – 4x – 5 ) fonksiyonunun tanımlı

için, x – 3 > 0 ⇒ x > 3 olmalıdır. olması için, x2 – 4x – 5 > 0 olmalıdır.
–1 5
(x – 5) (x + 1) > 0 ⇒
+ – +
⇒ x ∈ ( –∞ , –1 ) ∪ ( 5, ∞ ) bulunur.
sonuç yayınları
2. f ( x ) = log2 (16 – x2 ) 4. f ( x ) = log2 ( x – 4 ) + log3 ( 9 – x )
f( x ) = log2( 16 – x2 ) fonksiyonunun tanımlı ol- f( x ) = log2( x – 4 ) + log3( 9 – x ) fonksiyonunun

ması için, 16 – x2 > 0 ⇒ x2 < 16 ⇒ – 4 < x < tanımlı olması için,
4 olmalıdır. x – 4 > 0 ve 9 – x > 0
⇒ x > 4 ve x < 9
⇒ x ∈ ( 4, 9 ) olmalıdır.
1. ( 3, ∞ ) 2. ( – 4, 4 ) 3. ( – ∞, – 1) ∪ ( 5, ∞ ) 4. ( 4, 9 )
12
Logaritma Fonksiyonunun Tanım Kümesi – II
Örnek
Çözüm
f ( x ) = log2 – x ( x2 – x – 12 )
_ sistemini sağlayan aralık f ( x )
x2 - x - 12 > 0 b
fonksiyonunun en geniş tanım kümesini bulunuz. b
2- x > 0 fonksiyonunun en geniş tanım
`
b aralığıdır.
2- x 1 b
a
x2 – x – 12 > 0 ⇒ ( x – 4 ) . ( x + 3 ) > 0
2–x>0
x –∞ –3 2 4 +∞
2–x + + – –
(x – 4).(x + 3) + – – +
Sistem Çözüm
Buna göre, f ( x ) fonksiyonunun en geniş tanım kümesi,

( – ∞, – 3 ) tür.
1. f ( x ) = log ( 5 – x ) ( x – 2 ) 4. f ( x ) = log ( x + 2 ) ( 4 – x )2
2 ( 4 – x )2 > 0 ⇒ 4 – x = 0 ⇒ x = 4 ( çift katlı )

x–2>0, x>2
x 4
5 (4 – x)2 + + ⇒ Ç.K = R – { 4 }
5–x>0, 5>x
4 x + 2 > 0 ⇒ x > – 2 ve x + 2 ≠ 1 ⇒ x ≠ –1
5–x≠1, x≠4
⇒ Ç.K = ( –2, ∞ ) – { –1 } en geniş tanım kümesi
Buna göre, en geniş tanım kümesi ( 2, 5 ) – { 4 } tür.
( –2, ∞ ) – { –1, 4 }
2. f ( x ) = logx ( x2 – 4 )
fonksiyonunun en geniş tanım kümesini bulunuz.

sonuç yayınları
Fonksiyonun en geniş tanım kümesi için,

• x2 – 4 > 0 ⇒ x2 > 4 ⇒ x > 2 veya x < – 2
5. f ( x ) = log3 ( x2 – mx + 3 )
• x>0
• x ≠ 1 olmalıdır. fonksiyonu ∀ x ∈ R için tanımlı bir fonksiyon
Buna göre, bulunan aralıkların kesişimi ( 2, ∞ ) olduğuna göre, m nin alabileceği en geniş de-
bulunur. ğer aralığını bulunuz.
f( x ) = log3( x2 – mx + 3 ) fonksiyonu ∀ x ∈ R için

x–5
3. f ( x ) = log ( x + 1 ) c m tanımlı ise, x2 – mx + 3 > 0 eşitsizliği daima
3–x sağlanır. O halde ∆ < 0 olmalıdır.
fonksiyonunun en geniş tanım kümesini bulunuz. m2 – 4 . 1 . 3 < 0 ⇒ m2 – 12 < 0
x + 1 > 0 ⇒ x > –1 ve x + 1 ≠ 1 ⇒ x ≠ 0 ⇒ - 2 3 < m < 2 3 bulunur.
x–5
>0 ⇒x–5=0
3–x
⇒ x = 5 ve 3 – x = 0 ⇒ x = 3
x –∞ 3 5 +∞ ( –1, ∞ ) ∩ ( 3, 5 ) = ( 3, 5 )
x–5 – + –
olduğundan Ç.K = ( 3, 5 )
3–x
1. (2, 5) – {4} 2. (2, ∞) 3. (3, 5) 4. (– 2, ∞) – {– 1, 4} 5. ( - 2 3 , 2 3 )
13
Logaritma Fonksiyonunun Grafiği
Örnek
Çözüm
f ( x ) = log2 ( x – 1 ) + 2 f ( x ) = log2 ( x – 1 ) + 2
fonksiyonunun grafiğini çiziniz.
➢ f ( x ) in tanım kümesi x – 1 > 0 ⇒ x > 1 olmalıdır.
Taban 2 > 1 olduğundan artandır.
x 2 3 5
1
log2 ( x – 1 ) 0 1 2
f ( x ) = log2 ( x – 1 ) + 2 2 3 4
f fonksiyonu
tanımlı değil
(2 , 2) , (3 , 3) , (5 , 4)
➢ loga a = 1 dir. Bunu ilerde göreceğiz. Logaritma
Noktaları koordinat düzlemine yerleştirelim ve grafiği
fonksiyonunun grafiğini çizmek için kuralı burada
artan olacak şekilde çizelim.
veriyoruz.
y
Logaritma fonksiyonunun grafiğini çizmek için aşağı-
daki yollar izlenir. 4 f(x) = log2 (x – 1) + 2
1. Verilen fonksiyonun tanım aralığı bulunur. 3
2. Uygun bazı x gerçek sayıları için ( x, loga f ( x ) ) iki- 2

lileri ile tablo oluşturulur. 1
3. Oluşturulan ikililerin belirttiği noktalar analitik düz-

0 1 2 3 5 x
lemde işaretlenir ve bu noktalar birleştirilerek gra-
fik elde edilir.
Aşağıda verilen fonksiyonların grafiklerini çiziniz.

1. f ( x ) = log10 ( x – 2 ) 3. y Yandaki grafik
y=f(x)
y f ( x ) = log m ( x – 1 )
fonksiyonuna aittir.
2
f(x) = log10 (x – 2)
1
x
sonuç yayınları
0 2 3 12 x
5 2
4
Buna göre, f ( 5 ) – f ( 9 ) farkının değeri kaçtır?
5 5 5
& f c m = logm c – 1m = 2
f ^x h = log 1 ^x + 1 h
x=
2. 4 4 4
1 1 1
& log m 4 = 2 & m 2 = & m =
2
( m > 0 olmalıdır. )
4 2
y
f ^5h –f ^9h = log 1 ^5 – 1h – log 1 ^9 – 1h = –2 . log 2 + 3 . log 2
2 2
2 2
= –2 + 3 = 1
–1 1 3 x
0
–1
–2
f ( x ) = log 1 ^ x + 1 h 1 ve 2. Soruların Cevapları Sf. 86 da 3. 1
2
14
Logaritma Fonksiyonunun
Artan – Azalan Olması
f : R+ → R, f ( x ) = log4 x f : R+ → R, f ( x ) = log 1 x
3
fonksiyonunun grafiğini çizerek,
fonksiyonunun grafiğini çizerek,
a. Artan, azalan olduğu,
a. Artan, azalan olduğu,
b. Birebir ve örten olduğu, b. Birebir ve örten olduğu,
c. g ( x ) = 4x ile f ( x ) fonksiyonlarını aynı düz-
lemde çizerek karşılaştırınız.
Çözüm
f ( x ) = log4 x fonksiyonunun grafiği aşağıdaki gibidir.
y
f(x) = log4 x
1
x
O 1 4 Çözüm
f ( x ) = log 1 x fonksiyonunun grafiği aşağıdaki gibidir.
3
y
Grafiğe göre,
a. a > 1 için y = loga x fonksiyonu artandır.
O hâlde, f ( x ) = log4 x fonksiyonu R+ kümesinde 1
artan olup azalan olduğu aralık yoktur. 3

x
O 1 1
3
b. a > 1 için y = loga x fonksiyonu bire bir ve örten- –1 f(x) = log 1 x
dir. 3
O hâlde, f ( x ) = log4 x fonksiyonu R+ kümesin-

Grafiğe göre,
de bire bir ve örtendir.
a. 0 < a < 1 iken y = loga x fonksiyonu azalandır.
c. y g(x)=f–1(x) = 4x
O hâlde, f ( x ) = log 1 x fonksiyonu R+ kümesin-
y=x 3
de azalan olup artan olduğu aralık yoktur.
4
b. 0 < a < 1 iken y = loga x fonksiyonu bire bir ve
1
f(x) = log4x örtendir.
O x
1 4 O hâlde, f ( x ) = log 1 x fonksiyonu R+ kümesin-
3
de bire bir ve örtendir.
y = ax ve y = loga x fonksiyonlarının grafikleri y = x
doğrusuna göre simetriktir.
15
1. Yeni üretime başlayan bir fabrikada t gün cin- 3. 0<a<b<1<c

sinden zaman olmak üzere t günde üretilen ürün
olmak üzere,
sayısı
I. log x fonksiyonu artandır.
f ( t ) = 2t + 5 a
şeklinde tanımlanmıştır. II. log a ifadesinin değeri pozitiftir.

b
Fabrikada çalışan Sami, üretilen ürün sayısına
III. log â + b h ifadesinin değeri negatiftir.
c
( x ) bağlı olarak geçen gün sayısını veren g ( x )
fonksiyonunu yazmak istemiştir. ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur?
Buna göre, Sami’nin yazacağı g ( x ) fonksiyo-
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
nu aşağıdakilerden hangisidir?
D) I ve II E) I ve III
x x x
A) log5 B) log2 C) log2 0 < a < 1 olduğundan logax fonksiyonu aza-
2 5 32
landır. a < b < 1 olduğundan logba ifadesi-
D) log52x E) log32 x nin değeri pozitiftir. 0 < a < 1 ve 0 < b < 1 ise
0 < a + b < 2 dir. Buna göre, logc(a + b) ifadesinin
g ( x ) = f–1( x ) tir.
değeri için kesinlik yoktur. Buna göre yalnız II ke-
t = x ⇒ f ( x ) = 2x + 5 ⇒ y =2x . 32 sin doğrudur.
y y
& 2x = & log 2 =x 4. Bir doğa parkında şelale kenarına korkuluk yap-
32 32
tırılacaktır. Korkuluk modelinin koordinat düzle-
( x yerine y, y yerine x yazalım. )
x mindeki tasarımı aşağıdaki bilgisayar ekranında
& y = log 2 gösterilmiştir.
sonuç yayınları
32
y
2. Dik koordinat düzleminde
y = f(x)
f ( x ) = log2 ( x – 1 ) ve f–1( x )
fonksiyonlarının grafiği aşağıda verilmiştir.
y 3 br
y = f –1(x) x
A
C y = f(x)
D
A
B
Bu tasarıma göre korkuluk modelinin üst demiri
x
O f ( x ) = log2 ( 3x – 1 )
fonksiyonu ile ifade edilmiştir ve bu demirin alt
kısmına eşit aralıklarla şekildeki gibi destekler
[ AB ] ve [ CD ] x eksenine; [ BC ] y eksenine
yerleştirilecektir.
paraleldir.
A noktasında bulunan ilk desteğin uzunluğu
Buna göre, D noktasının apsisi kaçtır? 3 birim olduğuna göre, 9. desteğin uzunluğu
kaç birimdir?
A) 233 – 1 B) 233 C) 233 + 1
2
D) 234 E) 234 + 1 B (A)
b,50 ) ⇒ f ( B)
b ) 5,2
= log2( C)
3b 5,5 D)⇒
– 1) = 0 5,8
b = E) 6
3
f ( x ) = log2( x – 1 ) ⇒ f–1( x ) = 2x + 1 A ( a, 3 ) ⇒ f ( a ) = log2(3a – 1) = 3 ⇒ a = 3
x = 0 için f–1( 0 ) = 20 + 1 = 2 ⇒ A ( 0, 2 ) 2 7
| AB | = 3 – =
B ( a, 2 ) ⇒ x = a için f ( a ) = log2(a – 1) = 2 3 3
⇒ a = 22 + 1 = 5 2 7 65
9. desteğin olduğu apsis değeri = + 9. =
c ( 5 , b ) ⇒ f–1( 5 ) = 25 + 1 = b ⇒ 33 3 3 3
65 65
D ( c, 33 ) ⇒ f ( c ) = log2(c – 1) = 33 ⇒ c = 233 + 1 fc m = log2 c 3 . – 1m = log2 64 = 6. log 2 2 = 6
3 3
16 1. C 2. C 3. B 4. E
Onluk Logaritma Fonksiyonu
Örnek
Çözüm
f ( x ) = 3 + log ( 2x – 1) ⇒ f ( x ) = 3 + log10 ( 2x – 1)
f ( x ) = 3 + log ( 2x – 1)
⇒ y = 3 + log10 ( 2x – 1)
⇒ y – 3 = log10 ( 2x – 1)
⇒ 2x – 1 = 10y – 3
⇒ 2x = 10y – 3 + 1
➢ Tabanı 10 olan logaritma fonksiyonuna onluk 10y - 3 + 1
⇒ x=
logaritma fonksiyonu denir ve 2
f ( x ) = log10 x veya f ( x ) = log x 10x - 3 + 1
⇒ f -1 ( x ) = olur.
şeklinde gösterilir. 2
1. log 100 ün değerini bulalım. 3. log [ 95 + log2 ( x + 28 ) ] = 2

log 100 = y diyelim. olduğuna göre, x kaçtır?
y
log10100 = y & 100 = 10
log[ 95 + log2 ( x + 28 ) ] = 2
102 = 10y
⇒ 95 + log2( x + 28 ) = 102 = 100
y=2 ⇒ log2( x + 28 ) = 5 ⇒ x + 28 = 25
Yukarıdaki çözüme göre, ⇒ x = 4 tür.
1
log 10, log 1000, log , log 1
100
değerlerini sırayla yazınız.
f ( x ) = 2 + log ( 3x – 1)
log10 = y ⇒ log1010 = y 10y = 101 ⇒ y = 1 olduğuna göre, f – 1 ( x ) fonksiyonunu bulunuz.
log1000 = y ⇒ log101000 = y ⇒ 10y = 103 ⇒ y = 3
sonuç yayınları
2 + log( 3x – 1 ) = y ⇒ log( 3x – 1 ) = y – 2
1 1
log = y & log10 = y & 10 y = 10 –2 & y = –2 ⇒ 3x – 1 = 10y – 2
100 100
log1 = y ⇒ log101 = y ⇒10y = 100 ⇒ y = 0 10y - 2 + 1
⇒x=
3
x-2
10 +1
⇒ f–1( x ) = bulunur.
3
2. log ( x – 1) = 2 5. Tanımlı olduğu aralıkta

olduğuna göre, x kaçtır? f ( x ) = 3x + log ( ax – 1)
log( x – 1 ) = 2 ⇒ x – 1 = 102 = 100 f –1 ( 9 ) = 3
⇒ x = 101 dir. olduğuna göre, a kaçtır?
f–1( 9 ) = 3 ⇒ f( 3 ) = 9 olur.
x = 3, f( 3 ) = 3 . 3 + log( 3a – 1 ) = 9
⇒ log( 3a –1 ) = 0
⇒ 3a – 1 = 100 = 1
2
⇒a= tür.
3
10x - 2 + 1 2
1. 1, 3, – 2, 0 2. 101 3. 4 4. 5.
3 3
17
Doğal Logaritma Fonksiyonu
Örnek
Çözüm
f ( x ) = 4 + ln ( 3x + 2 ) ⇒ y = 4 + loge ( 3x + 2 )
f ( x ) = 4 + ln ( 3x + 2 )
⇒ y – 4 = loge ( 3x + 2 )
⇒ 3x + 2 = ey – 4
ey - 4 - 2
⇒ x=
3
➣ Tabanı e olan logaritma fonksiyonuna doğal lo- ex - 4 - 2
⇒ f -1 ( x ) = olur.
garitma fonksiyonu denir ve 3
f ( x ) = loge x veya f ( x ) = ln x
şeklinde gösterilir.
e , 2.7182818... olup irrasyonel bir sayıdır. e sa-

yısı ekonomik büyüme, nüfus artışı ve radyoaktif
bozunma gibi birçok modellemede kullanılır.
1. ln x = ln 1 + ln e 4. log ( log2 ( ln x ) ) = 0
olduğuna göre, x kaçtır? olduğuna göre, x kaçtır?
ln1 = 0, lne = 1 dir. log( log2( lnx ) ) = 0 ⇒ log2 ( lnx ) = 100 = 1
lnx = 0 + 1 = 1 ⇒ ln x = 21 = 2
lnx = 1 ⇒ x = e dir. ⇒ x = e2 dir.
5. f ( x ) = ln ( x + 2 )
2. ln ( x – 2 ) = 3
olduğuna göre, f – 1 ( 3 ) kaçtır?
sonuç yayınları
olduğuna göre, x kaçtır?

ln( x + 2 ) = y ⇒ x + 2 = ey
ln( x – 2 ) = 3 ⇒ x – 2 = e3 ⇒ x= e3 + 2 dir.
⇒ x = ey – 2
⇒ f–1( x ) = ex – 2
⇒ f–1( 3 ) = e3 – 2 dir.

3. log2 ( ln x ) = 3
f ( x ) = 3 – ln ( 2x + 4 )
log2( lnx ) = 3 ⇒ lnx = 23 = 8 ⇒ x = e8 dir. 3 – ln( 2x + 4 ) = y
⇒ ln( 2x + 4 ) = 3 – y
⇒ 2x + 4 = e3 – y
e3 - y - 4 e3 - x - 4
⇒ x= ⇒ f–1( x ) = bulunur.
2 2
e3 - x - 4
1. e 2. e3 + 2 3. e8 4. e2 5. e3 – 2 6.
2
18
Logaritma Fonksiyonunun Özellikleri – I
x = log3 3 + log 10 + log4 1 log5 25 – log27 3

olduğuna göre, x kaçtır? ifadesinin değeri kaçtır?
a ∈ R+ – {1} , x ∈ R+ ve n ≠ 0 olmak üzere,

➢ a∈ R+ – {1} olmak üzere,
➢ loga xn = n . loga x
➢ loga a = 1 ve loga 1 = 0 dır.
1
➢ logan x = loga x tir.
n
Çözüm Çözüm
2
x = log3 3 + log10 10 + log4 1 log5 25 – log27 3 = log5 5 – log33 3
123 14243 123
1 1 0 1 1 5
= 2 . log5 5 - . log3 3 = 2 - = olur.
x = 1 + 1 + 0 ⇒ x = 2 olur. = 3 = 3 3
1 1
1. Aşağıdaki ifadelerde verilen x değerlerini bulu- 2. Aşağıdaki ifadelerin değerlerini bulunuz.

nuz.
a. log2 32 + log4 16 – ln e2
a. x = log6 6 + log 10
log2 25 + log4 42 – loge e2
logaa = 1 olduğuna göre, 5 . log 2 + 2 . log 4 – 2 . log e = 5 + 2 – 2 = 5 tir.
1444224443 = 4
= e
x = log66 + log10 = 1 + 1 = 2 dir. 1 1 1
1
b. log 100 – log4 2 + log
100
log10 102 – log 2 2 + log10 10–2
2
1 1 1
2 . log 10 – . log 2 – 2 . log 10 = 2 – – 2 = – dir.
> 2 1444224443 > 2 2
sonuç yayınları
1 1 1
c. log0,01 10 – log8 2 – log93

b. x = log 3
3 + 4 log 1
1
logabm = m . logab ve logan b = . logab oldu-
logaa = 1 ve loga1 = 0 olduğuna göre, n
ğuna göre,
x = log 3 + 4 . log1 = 1 + 4 . 0 = 1 dir
3 log0,0110 – log82 – log93
= log10–210 – log232 – log323
1 1 1 4
=- - - ⇒ - tür.
2 3 2 3
d. log 6 6 - log5 5- 1 + log0, 2 5

c. x = 4 ln e - 2 log 3 1 1
logabm = m . logab ve logan b = . logab oldu-
n
logaa = 1 ve loga1 = 0 olduğuna göre, ğuna göre,
log 6 – log55–1 + log0,25
x = 4 lne – 2 log 3
1 = 4 . 1 – 2 . 0 = 4 tür. 6
= log 6
^ 6 h2 + 1 + log5–15 = 2 + 1 – 1 ⇒ 2 dir.
1 4
1. a. 2 b. 1 c. 4 2. a. 5 b. – c. - d. 2
2 3
19
Logaritma Fonksiyonunun Özellikleri – II
log32 34 - loge2 e5 log3 2 = a

olduğuna göre, log27 16 ifadesinin a türünden
işleminin sonucu kaçtır?
eşitini bulunuz.
a ∈ R+ – {1} , x ∈ R+ ve n ≠ 0 olmak üzere,
m
➢ logan xm = loga x tir.
n
Çözüm
Çözüm
4 5 log27 16 = log33 24
log32 34 - loge2 e5 = . log3 3 - loge e
2 2
4 4
4 5 1 = . log3 2 = . a olur.
= - = - olur. 3 3
2 2 2
1. log28 54 4. log2 3 = a
ifadesinin değeri kaçtır? olduğuna göre, log4 9 ifadesinin a türünden

eşitini bulunuz.
m
logan bm = . logab olduğuna göre, 2
n
log49 = log22 32 = . log23 = log23 = a dır.
2
4 1
log28 54 = . log25 = . log25 tir.
8 2
sonuç yayınları
2. log34 3 - 8 log25 5 5. log3 4 = m

işleminin sonucu kaçtır? log2 5 = n
m olduğuna göre, log9 4 + log2 25 ifadesinin m ve
logan bm = . logab olduğuna göre,
n n türünden eşitini bulunuz.
1 1
log34 3 – 8 . log25 5 = log34 3 2 – 8 . log52 5 2
log94 + log225 = log32 4 + log252
1 1
2 2 1
= . log33 – 8 . . log55 = . log 4 + 2 . log2 5
4 2 2 1444234443 144424443
m n
1 1 1 15 m m + 4n
= - 8. = - 2 =- dir. = + 2n = bulunur.
8 4 8 8 2 2
3. log0,1 0,01 – log4 8

6. log x = 3,03
m olduğuna göre, log 3 x ifadesinin değeri kaçtır?

logan bm = . logab olduğuna göre,
n
1 1
log0,10,01 – log48 = log0,1( 0,1 )2 – log22 23 log 3 x = . log x = . 3, 03 = 1, 01 dır.
3 3
3 1
= 2- = dir.
2 2
1 15 1 m + 4n
1. log2 5 2. - 3. 4. a 5. 6. 1,01
2 8 2 2
20
Logaritma Fonksiyonunun Özellikleri – III
Örnek
Çözüm
log 6 = a
log 60 = log ( 6 . 10 )
olduğuna göre, log 60 ifadesinin a türünden
= log 6 + log 10
eşitini bulunuz.
= a + 1 olur.
a ∈ R+ – {1} , x, y ∈ R+ olmak üzere,

loga ( x . y ) = loga x + loga y dir.
1. log 4 = a2 4. log3 a = 5
olduğuna göre, log 40 ifadesinin a türünden log3 b = 7
eşitini bulunuz.
olduğuna göre, log3 ( a2 . b ) ifadesinin değeri
loga( x . y ) = logax + logay olduğuna göre, kaçtır?
log40 = log( 4 . 10 ) loga( x . y ) = logax + logay olduğuna göre,
= log4 + log10 log3( a2 . b ) = log3a2 + log3b

= 2 . log3a + log3b
= a2 + 1 bulunur.
= 2 . 5 + 7 = 17 dir.
5. log 2 = a
2. log2 5 = x
sonuç yayınları
log 3 = b
log2 3 = y
log 5 = c
olduğuna göre, log2 15 ifadesinin x ve y türün-
olduğuna göre, log 60 ifadesinin a, b ve c tü-
den eşitini bulunuz.
ründen eşitini bulunuz.
loga( x . y ) = logax + logay olduğuna göre,
log60 = log( 22 . 3 . 5 )
log215 = log2( 3 . 5 )
= log 22 + log3 + log5
= log23 + log25
= 2 log 2 + log 3 + log5
= x + y bulunur.
= 2a + b + c dir.
3. log4 5 = a
olduğuna göre, log4 80 ifadesinin a türünden

eşitini bulunuz.

log480 = log4( 16 . 5 )
= log442 + log45
= 2 + a bulunur.
1. 1 + a2 2. x + y 3. a + 2 4. 17 5. 2a + b + c
21
Logaritma Fonksiyonunun Özellikleri – IV
log5 3 + log5 4 + 1 log2 15! = a
ifadesinin değerini bulunuz. olduğuna göre, log2 (16! ) ifadesinin a türünden

eşitini bulunuz.
Çözüm
Çözüm
log2 (16! ) = log2 (16 . 15! )
log5 5 = 1 dir. Buna göre,
= log2 16 + log2 15!
log5 3 + log5 4 + 1 = log5 3 + log5 4 + log5 5 123
a
= log5 ( 3 . 4 . 5 ) = log2 24 + a
= log5 60 olur. = 4 . log2 2 + a = a + 4 olur.
1. log12 3 + log12 4 4. log5 3 = a
ifadesinin değeri kaçtır? log5 4 = b

olduğuna göre, log5 36 ifadesinin a ve b tü-
log123 + log124 = log12 ( 3 . 4 )
ründen eşitini bulunuz.
= log1212 = 1 dir.
log536 = log5( 4 . 9 ) = log54 + log532
= log54 + 2 . log53 = 2a + b bulunur.
2. 2 + log3 2
sonuç yayınları
5. log 2 , 0,301
ifadesinin eşitini bulunuz.
log 3 , 0,477
2 + log32 = log332 + log32 ( 2 = log332 ) olduğuna göre, log 12 nin yaklaşık değeri kaçtır?
= log3( 9 . 2 ) = log318 dir.
log12 = log( 22 . 3 ) = 2log2 + log3
, 2 . 0,301 + 0,477
, 1,079 dur.
3. 1 + ln 4 + ln 2 6. log6 36! = a
ifadesinin eşitini bulunuz. olduğuna göre, log6 35! ifadesinin a türünden
1 + ln4 + ln2 = lne + ln4 + ln2 ( 1 = lne ) eşitini bulunuz.
= ln( e . 4 . 2 ) log636! = a ⇒ log6( 36 . 35! ) = a

= ln ( 8e ) dir. = log6 62 + log635! = a
144424443
2
⇒ log635! = a – 2 dir.
1. 1 2. log3 18 3. ln 8e 4. 2a + b 5. 1,079 6. a – 2
22
Logaritma Fonksiyonunun Özellikleri – V
Örnek
Çözüm
log 5 = a
a ∈ R+ – {1} , ∀x, y ∈ R+ olmak üzere,
olduğuna göre, log 2 ifadesinin a türünden eşiti-
x
ni bulunuz. loga = loga x - loga y dir.
y
log 5 = a
10
log 2 = log = log 10 - log 5 ( log 10 = 1)
5
= 1 – a olur.
1. log2 3 = a 4. log 2 = x
log2 5 = b olduğuna göre, log 5 ifadesinin x türünden eşi-
3 tini bulunuz.
olduğuna göre, log2 c m ifadesinin a ve b
5
x
türünden eşitini bulunuz. e loga d n = loga x - loga y o olduğuna göre,
y
10
x
e loga d n = loga x - loga y o olduğuna göre, log5 = log c m = log10 – log2
y 2
3 = 1 – x bulunur.
log2 c m = log23 – log25
5
= a – b bulunur. 5. log 2 = x
2. log3 4 = x olduğuna göre, log 50 ifadesinin x türünden

sonuç yayınları
4 eşitini bulunuz.
olduğuna göre, log3 c m ifadesinin x türünden
9 x
e loga d n = loga x - loga y o olduğuna göre,
eşitini bulunuz. y
x 100
e loga d n = loga x - loga y o olduğuna göre, log50 = log c m = log102 – log2
y 2
4
log3 c m = log34 – log332 = 2 – x bulunur.
9
= x – 2 bulunur. 6. log 3 = a
log 4 = b
3. log6 a = 9
27
olduğuna göre, log c m ifadesinin a ve b
log6 b = 7 16
a türünden eşitini bulunuz.
olduğuna göre, log6 c m ifadesinin değeri kaçtır?
b x
y
x
y 27
log c m = log33 – log42
a 16
log6 c m = log6a – log6b
b = 3log3 – 2log4
= 9 – 7 = 2 dir. = 3a – 2b bulunur.
1. a – b 2. x – 2 3. 2 4. 1 – x 5. 2 – x 6. 3a – 2b
23
Logaritma Fonksiyonunun Özellikleri – VI
log4 3 + log4 5 – 1 log 5 = x
ifadesinin değeri kaçtır? olduğuna göre, log 200 ifadesinin x türünden

eşitini bulunuz.
Çözüm
Çözüm
log4 4 = 1 dir. Buna göre,
log 200 = log ( 2 . 100 )
log4 3 + log4 5 – 1 = log4 3 + log4 5 – log4 4
= log 2 + log 100
= log4 ( 3 . 5 ) – log4 4
10
= log + log 102
= log 4 15 – log4 4 5
= log 10 – log 5 + 2 log 10
15
= log4 olur.
4 = 3 log 10 – log 5 = 3 – x olur.
1. log4 20 – log4 5 4. log 2 = x
ifadesinin değeri kaçtır? log 3 = y

olduğuna göre, log 15 ifadesinin x ve y türün-
20
log420 – log45 = log4 c m = log44 = 1 dir. den eşitini bulunuz.
5
log15 = log( 3 . 5 ) = log3 + log5
10
= log3 + log c m
2
= log3 + log10 – log2
= y + 1 – x bulunur.
sonuç yayınları
2. 2 – log 4 + log 5 5. log 5 = x

ifadesinin eşitini bulunuz. log 3 = y
2 – log4 + log5 (2 = log102 ) olduğuna göre, log 12 ifadesinin x ve y türün-
= log100 – log4 + log5 den eşitini bulunuz.
100 . 5
= log c m log 12 = log( 22 . 3 )
4
= log125 bulunur. = 2log2 + log3
10
= 2 . log c m + log3
5
= 2 ( log10 – log5 ) + log3
3. log15 3 = x = 2 – 2x + y bulunur.
6. log18 3 = x
olduğuna göre, log15 5 ifadesinin x türünden
eşitini bulunuz. olduğuna göre, log18 36 ifadesinin x türünden
eşitini bulunuz.
15
log155 = log15 c m = log1515 – log153
3 x = log183 ⇒ 2x = log189 dur.
= 1 – x bulunur. log18182 = log18 ( 36 . 9 )
⇒ 2 = log1836 + log18 9
1. 1 2. log 125 3. 1 – x 4. – x + y +
1444124445.
2x
3 y – 2x + 2 6. 2 – 2x
⇒ log1836 = 2 – 2x bulunur.
24
1. Aşağıdaki şekilde her bir adımda eş küpler ekle- 3. Aşağıdaki şekilde doğrusal bir yol üzerinde sıra-
nerek satır sayısı ardışık tam sayılar olacak bi- lanmış A, B, C ve D noktaları gösterilmiştir.
çimde yapılar oluşturulmuştur.
A B C D
| AB | = log248 km
1. Adım 2. Adım 3. Adım
| BD | = 3 log23 km
f ( n ) = “n. adımda kullanılan küp sayısı” olarak
| CD | = log436 km
tanımlanmıştır.
Buna göre, olarak verilmiştir.
log6 ^f (1) h + log6 ^f (2) h + ... + log6 ^f (6) h A noktasından sabit hızla harekete başlayan
Suat 30 dakikada C noktasına ulaşmıştır.
toplamının eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
Buna göre, hızını değiştirmeden yoluna de-
A) 4 + log6 400 B) 5 + log6 300 vam eden Suat, A dan D ye kaç dakikada git-
C) 6 + log6 200 D) 7 + log6 100 miştir?
E) 8 + log6 50 A) 32 B) 35 C) 36 D) 40 E) 45
2 2 2 | AD | = log248 + 3log23 = log248 + log227 = log248 . 27
f(1) = 1 = 1 , f(2) = 4 = 2 , f(3) = 9 = 3
sonuç yayınları
⇒ f ( n ) = n2 dir. | AC | = log248 . 27 – log436 = log248 . 27 – log26

log6 ^f (1) h + log6 ^f (2) h + ... + log6 ^f (6) h 48 . 27
= log 2 = log 2 216
= log6 ^f (1). f (2). f (3)..... f (6) h = log6 (12 . 22 . 32 . ... . 62) 6
= log6 ( 64 . 400 ) = 4 + log6 400 log2216 30 dk 30 . log 2 162 . 8
log2162 . 8 x dk x=
2. Bir cismin sıcaklığı bulunduğu ortamdan fazla ise log 2 216
ortamın sıcaklığına bağlı olarak cismin soğuma- 4
= 30 .log^
162 . 8h
= 30 . . log6 6 = 40
sına “Newton’un soğuma yasası” denir. Bu yasa- 216 3
ya göre bir cismin ortama konulduktan t dakika
4.
sonraki sıcaklığı ( T ( t ) ), y
Tn = Ortamın sıcaklığı
B
y = logax
T0 = Cismin t = 0 anındaki sıcaklığı
k = Soğuma sabiti A
olmak üzere,
T ( t ) = Tn + ( T0 – Tn ) . e– k . t
x
formülü ile hesaplanmaktadır. O k 8k
Sıcaklığı 25 °C olan bir yemek ortam sıcaklığı

5°C olan bir buzdolabına koyulduğunda 20 da- Şekilde y = logax fonksiyonunun grafiği veril-
kikada sıcaklığı 10°C düşüyor. miştir. Bu grafiği apsisleri sırasıyla k ve 8k olan A
Buna göre yemeğin sıcaklığının 9°C olması ve B noktalarında kesen doğru parçasının eğimi
için yaklaşık kaç dakika daha süre geçmeli- 2
dır.
dir? ( ln 2 , 0,7 ve ln 5 , 1,6 ) 7k
1 Buna göre, a kaçtır?
15 = 5 + ( 25 – 5 ) . e–k . 20 ⇒ = e –k . 20
A) 46 B) 41 C) 36 2 D) 31 E) 26
1 8k
& ln = ln e –k . 20
& - 0, 7 = - k . 20 A)log 28k – log k B) 2 log C) 2 2
2 a a 2 a k 2
= & =
& k = 0, 035 8k – D)
k 3 7k E)
7k 4 7k
1 & loga 8 = 2 & a 2 = 8 & a = 2 2
9 = 5 + (25 – 5) . e–0,035 . t ⇒ = e –0, 035 . t
1 –0, 035 . t
5
& ln = ln e & –1, 6 = –0, 035 . t ( a > 0 olmalı )
5
25 1. A 2. E 3. D 4. C
& t , 46 & 46 – 20 = 26 dakika
Logaritma Fonksiyonunun Özellikleri – VII
log 3 = x log 5 ln 3
+
log 5 = y log 15 ln 15
olduğuna göre, log5 3 ifadesinin x ve y türün- ifadesinin değerini bulunuz.

Taban Değiştirme
a, c ∈ R+ – {1} ve b ∈ R+ olmak üzere,
Çözüm
logc b
loga b = dır. log 5 ln 3
logc a = log15 5 ve = log15 3 dir. ( Taban değiştirme )
log 15 ln 15
Buna göre,
log 5 ln 3
Çözüm + = log15 5 + log15 3
log 15 ln 15
log10 3
log5 3 = ( Taban değiştirme )
= log15 (5 . 3)
log10 5
= log15 15
log 3 x
= = olur.
log 5 y = 1 olur.
1. log3 5 = x log 3 log5 4

3. +
log3 4 = y log 12 log5 12
olduğuna göre, log5 4 ifadesinin x ve y türün- ifadesinin değeri kaçtır?

log 3 log5 4
+ = log12 3 + log124
log3 4 y log 12 log5 12
log54 = = tir. ( Taban değiştirme )
log3 5 x
= log1212 = 1 dir.
sonuç yayınları
log3 128 log7 2 ln 16

2. loga ( a . b ) = 2 4. - +
log3 4 log7 4 ln 4
olduğuna göre, loga . b b ifadesinin değeri kaçtır?
ifadesinin değeri kaçtır?
loga( a . b ) = 2 ⇒ logaa + logab = 2
log3 128 log7 2 ln 16
⇒ logab = 1 dir. log3 4
-
log7 4
+
ln 4
loga b 1 1
logabb = = = dir. = log4 128 – log4 2 + log4 16
loga a + loga b 1+1 2
= log 2 27 – log 2 21 + log4 42
2 2
7 1
= . log22 – . log22 + 2 . log44
2 2
( logaa = 1 olduğundan ) y 1
1. 2. 3. 1 4. 5
7 1 x 2
= - + 2 = 5 tir.
2 2
26
Logaritma Fonksiyonunun Özellikleri – VIII
log2 3 = x log5 2 = x
olduğuna göre, log12 18 ifadesinin x türünden olduğuna göre, log 2 ifadesinin x türünden eşiti-
eşitini bulunuz. ni bulunuz.
Çözüm
Çözüm
log2 18 log5 2
log12 18 = ( Taban değiştirme )
log 2 = log10 2 =
log2 12 log5 10
log2 ( 2 . 32 ) log2 2 + log2 32 log5 2

= 2
= 2 =
log2 ( 2 . 3 ) log2 2 + log2 3 log5 ( 2 . 5 )
log2 2 + 2 . log2 3 log5 2 x

1 + 2x olur.
= = olur. =
log5 2 + log5 5
=
x+1
2 . log2 2 + log2 3 2+x
1. log3 2 = x 3. log3 5 = a
olduğuna göre, log18 36 ifadesinin x türünden olduğuna göre, log15 3 ifadesinin a türünden
eşitini bulunuz. eşitini bulunuz.
log3 36 log3 ^32 . 22 h log3 3 1 1

log1836 = log153 =
log3 ^3 . 2 h log3 ]3 . 5g
= = =
log3 18 2 log3 3 + log3 5 1 + a
2 log3 3 + 2 log3 2 bulunur.

=
2 log3 3 + log3 2
2 + 2x
= bulunur.
2+x
sonuç yayınları
2. log2 5 = x 4. log2 5 = x
olduğuna göre, log20 40 ifadesinin x türünden olduğuna göre, log 40 ifadesinin x türünden
eşitini bulunuz. eşitini bulunuz.
log2 40 log2 ^23 . 5 h log2 40 log2 ^23 . 5 h

log2040 =
log2 ^22 . 5 h
= log1040 =
log2 ]2 . 5g
log2 20 =
log2 10
3 log2 2 + log2 5 3 log2 2 + log2 5
= = bulunur.
2 log2 2 + log2 5 log2 2 + log2 5
3+x 3+x
= bulunur. = bulunur.
2+x 1+x
2 + 2x 3+x 1 3+x
1. 2. 3. 4.
2+x 2+x 1+a x+1
27
Logaritma Fonksiyonunun Özellikleri – IX
1. log12 27 = x
Örnek - 1
olduğuna göre, log3 4 ifadesinin x türünden eşi-
log12 36 = x tini bulunuz.
olduğuna göre, log2 3 ifadesinin x türünden eşi- log3 27 log3 33 3
log1227 = = =x
log3 ]4 . 3g
=
tini bulunuz. log3 12 log3 4 + 1
3 3
= log34 + 1 = ⇒ log34 = –1
x x
3-x
= log34 = dir.
x
2. log 50 = a
Çözüm olduğuna göre, log5 2 ifadesinin a türünden eşi-
log2 36 tini bulunuz.
x = log12 36 ⇒ x = ( Taban değiştirme )
log2 12 log5 50 log5 ^52 . 2h 2 + log5 2
log1050 = = = a dir.
log5 ]5 . 2g
=
2 2 2 2
log5 10 1 + log5 2
log2 ( 2 . 3 ) log2 2 + log2 3
⇒ x= 2
⇒ x= = a + alog52 = 2 + log52
log2 ( 2 . 3 ) log2 22 + log2 3
2-a
= log52 . ( a – 1 ) = 2 – a ⇒ log52 = dır.
a-1
2 . log2 2 + 2 . log2 3 2 + 2 log2 3 1 1
⇒ x= ⇒ x= olur. 3. +
2 . log2 2 + log2 3 2 + log2 3 log3 12 log4 12
2 + 2a ifadesinin değeri kaçtır?

log2 3 = a dersek, x = ⇒ 2x + ax = 2 + 2a
sonuç yayınları
2+ a 1
logab = olduğuna göre,
⇒ ax – 2a = 2 – 2x ⇒ a ( x – 2 ) = 2 – 2x logb a
1 1
+ = log123 + log124 = log1212 = 1 dir.
2 - 2x 2 - 2x log3 12 log4 12
⇒ a= ⇒ log2 3 = bulunur.
x- 2 x- 2 1 1
4. +
log16 8 log2 8

1
logb a
Örnek - 2 1 1
+ = log816 + log82
log16 8 log2 8
1 1 1 5
+ + = log832 = log23 25 = tür.
log3 60 log4 60 log5 60 3
1 1 1
ifadesinin değerini bulunuz. 5. + -
log8 6 log9 6 log2 6

1
logb a
Çözüm 1
+
1
-
1
= log68 + log69 – log62
log8 6 log9 6 log2 6
1
a, b ∈ R+ – {1} olmak üzere, loga b = dır. 8.9
logb a = log6 c m = log636 = 2 dir.
2
Buna göre,
1
1 1 1 6.
+ + = log60 3 + log60 4 + log60 5 1 + log3 4
log3 60 log4 60 log5 60
= log60 ( 3 . 4 . 5 ) = 1 olur. ifadesinin değerini bulunuz.
1
logb a
3-x 2-a 5
1. 2. 3. 11 4. 5.12 6. log 12 3
x 1 a=- 1 3= = log123 tür.
1 + log3 4 log3 3 + log3 4 log3 12
28
Logaritma Fonksiyonunun Özellikleri – X
log3 4 . log4 5 . log5 27 log2 4x
5 log2 5 = 3x + 2
Çözüm
loga b logb c logb a
a = b ve a =c dır.
Çözüm
Buna göre,
loga b . logb c . logc d . ... . logr s . logs t = loga t dir. log2 4x
log5 4x
Buna göre, 5 log2 5 = 3x + 2 ⇒ 5 = 3x + 2
123
log3 4 . log4 5 . log5 27 = log3 27 = log3 33
= 3 . log3 3 = 3 olur. ⇒ 4x = 3x + 2 ⇒ x = 2 olur.
1. log2 5 . log5 8 4. 4
log4 5
ifadesinin değeri kaçtır? ifadesinin değeri kaçtır?
logab . logbc = logac olduğuna göre, alogb c = clogb a olduğuna göre,

log25 . log58 = log28 4log4 5 = 5log4 4 = 51 = 5 tir.
= 3 tür.
2. log 5 . log5 e . ln 100

sonuç yayınları
5. 102 + log 5
log5 . log5e . ln100 = log105 . log5e . loge102
alogb c = clogb a olduğuna göre,
= log10102 = 2 dir.
102 + log 5 = 102 . 10log 5
= 100 . 5 = 500 dür.
3. log3 4 . log4 5 . log5 6 . ... . log80 81 6. e2 + ln ( x - 1) = 2e2
ifadesinin değeri kaçtır? olduğuna göre, x kaçtır?
log34 . log45 . log56 . ..... log8081 e2 + ln]x - 1g = 2e2 & e2 . eln]x - 1g = 2 e2
= log381 = log334 = 4 tür. ⇒ ]x - 1glne = 2

⇒ x–1=2
⇒ x = 3 tür.
1. 3 2. 2 3. 4 4. 5 5. 500 6. 3
29
Logaritma Fonksiyonunun Özellikleri – XI
Örnek
Çözüm
log3 2 = x
log3 2 . log2 5 = x . y ⇒ log3 5 = x . y dir.
log2 5 = y
log3 45
olduğuna göre, log 45 ifadesinin x ve y türün- log 45 = log10 45 =
log3 10
log3 ( 32 . 5 )
=
log3 ( 2 . 5 )
log3 ( 32 ) + log3 5
=
log3 2 + log3 5
2 . log3 3 + log3 5
=
log3 2 + log3 5
2 + xy
= olur.
x + xy
1. log4 3 = x 3. log3 7 = a
log3 5 = y log7 4 = b
olduğuna göre, log20 15 ifadesinin x ve y tü- olduğuna göre, log12 21 ifadesinin a ve b tü-
ründen eşitini bulunuz. ründen eşitini bulunuz.
log43 . log35 = log45 = x . y dir. log37 . log74 = log34 = a . b dir.

log4 ]3 . 5g log4 3 + log4 5 log3 21 log3 3 + log3 7
log2015 = 1+a
log4 ]4 . 5g
= log1221 =
log4 4 + log4 5 log3 12
=
log3 3 + log3 4
=
1 + ab
x + xy
= bulunur. bulunur.
1 + xy
sonuç yayınları
4. log2 3 = x
2. log5 2 = a log3 5 = y
log3 5 = b log5 8 = z
olduğuna göre, log6 16 ifadesinin a ve b tü- olduğuna göre, xy (1 + z ) ifadesinin değerini bulu-
ründen eşitini bulunuz. nuz.
log52 . log35 = log32 = a . b dir. xy ( 1 + z ) = log2 3 .log 3 5 . ( 1 + log58 ) ( 1 = log55 )

log3 16 4 log3 2 4ab = log25 _ log5 5 + log5 8 i
log616 = = = bu- 144444444424444444443
log3 6 log3 3 + log3 2 1 + ab log5 40
lunur. = log25 . log540

= log240 bulunur.
x + xy 4ab a+1
1. 2. 3. 4. log 2 40
1 + xy ab + 1 ab + 1
30
Bir Sayının Logaritmasının Hangi İki Ardışık
Bir Sayının Logaritmasının İşareti
Tam sayı Arasında Olduğunu Bulma
Örnek - 2
Örnek - 1
a = log 25 , b = log 0,001 ve c = log 3,6
log3 118
olmak üzere, a, b ve c sayılarının işaretlerini
ifadesi hangi iki ardışık tam sayı arasındadır? bulunuz.
Çözüm
x > 1 iken log x > 0
0 < x < 1 iken log x < 0 olduğunu daha önce gör-
müştük.
Buna göre, a = log 25 ⇒ 25 = 10a ⇒ 10 < 25 < 100
Çözüm
⇒ 101 < 10a < 102 ⇒ 1 < a < 2 olup a pozitif bir
118 in 3 ün hangi kuvvetleri arasında olduğunu bu- gerçek sayıdır.
larak soruyu cevaplandırabiliriz. 1
b = log 0,001 ⇒ b = log ⇒ b = – 3 olup b ne-
103
118, 34 ile 35 arasındadır. gatif bir gerçek sayıdır.
c = log 3,6 ⇒ 3,6 = 10c ⇒ 1 < 3,6 < 10
⇒ 34 < 118 < 35
⇒ 100 < 10c < 101 ⇒ 0 < c < 1 olup c pozitif bir
⇒ log3 34 < log3 118 < log3 35
gerçek sayıdır.
⇒ 4 . log3 3 < log3 118 < 5 . log3 3 O hâlde, a, b ve c sayılarının işaretleri sırasıyla,
⇒ 4 < log3 118 < 5 olur. + , – , + bulunur.
1. x = log 265 1
3. a = log 3 , b = log 5 32 ve c = log 1 20
6
4
olduğuna göre, x hangi iki ardışık tam sayı ara-
sındadır? sayılarının işaretlerini sırasıyla yazınız.
1 1
x = log265 ⇒ 10x = 265 olduğuna göre, a = log3 ⇒ 3a = olduğuna göre,
6 6
102 < 10x < 103 ⇒ log102 < log10x < log103 3–2 < 3a < 3–1 ⇒ –2 < a < –1 olup negatiftir.
⇒ 2 < x < 3 bulunur. b = log532 ⇒ 5b = 32 olduğuna göre,
sonuç yayınları
52 < 5b < 53 ⇒ 2 < b < 3 olup pozitiftir.

1 c
c = log 1 20 ⇒ c m = 20 olduğuna göre,
4
4
2. log 0,006 42 < 4–c < 43 ⇒ –3 < c < –2 olup negatiftir.

4. x = log5 4 , y = log2 17 ve z = log7 10
değerinin tam kısmı kaçtır?
sayılarını küçükten büyüğe doğru sıralayınız.
x = log 0,006 ⇒ 10x = 0,006 olduğuna göre,
x = log54 ⇒ 5x = 4 ⇒ 50 < 5x < 51
10–3 < 10x < 10–2 ⇒ log10–3 < log10x < log10–2
0 < x < 1 dir.
⇒ –3 < x < – 2 bulunur. y = log217 ⇒ 2y = 17 ⇒ 24 < 2y < 25
Bu durumda x = –2, ... olacağından tam kısmı 4 < y < 5 tir.
–2 dir. z = log710 ⇒ 7z = 10 ⇒ 71 < 7z < 72
1 < z < 2 dir.
Buna göre, x < z < y bulunur.
1. ( 2, 3 ) 2. – 2 3. –, +, – 4. x < z < y
31
Onluk Logaritmadan Faydalanarak
Değer Bulma
Örnek - 2
Örnek - 1
log 3,18 , 0,502 olmak üzere,
log 2,35 , 0,371
log 0,00318 ifadesinin yaklaşık değeri kaçtır?
olduğuna göre, log 23500 ifadesinin yaklaşık
değeri kaçtır?
Çözüm Çözüm
log 23500 = log ( 2,35 . 104 ) log 0,00318 = log ( 3,18 . 10– 3 )
= log 2,35 + log 104 = log 3,18 + log10 10 – 3
= log 2,35 + 4 log 10
= log 3,18 + ( – 3 ) . log 10
= 0,371 + 4
= 0,502 – 3
= 4,371 olur.
= – 2,498
1. log 3 , 0,477 3. log 2 , 0,301
olduğuna göre, log 300 ifadesinin yaklaşık değeri olduğuna göre, log 0,02 ifadesinin yaklaşık de-
kaçtır? ğeri kaçtır?
log300 = log( 3 . 102 ) = log3 + 2log10 log0,02 = log( 2 . 10–2 )

b 0,477 + 2 = log2 + ( –2 ) . log10
b 2,477 bulunur. b 0,301 –2
b –1,699 bulunur.
sonuç yayınları
2. log 1,42 , 0,152 4. log 4,15 , 0,618
olduğuna göre, log 1420 ifadesinin yaklaşık de- olduğuna göre, log 0,000415 ifadesinin yaklaşık
ğeri kaçtır? değeri kaçtır?
log1420 = log( 1,42 . 103 ) log 0,000415 = log( 4, 15 . 10–4 )
= log 1,42 + 3log10 = log 4,15 – 4 . log10
b 0,152 + 3 b 0,618 – 4
b 3,152 bulunur. b –3,382 bulunur.
1. 2,477 2. 3,152 3. – 1,699 4. – 3,382
32
1. Ahmet bir işin yarısını log 3

6 saatte, Buket aynı 3. Bilim insanı Arif, bir sıvının hacmini doğal logarit-
ma türünden aşağıdaki gibi ifade etmiştir.
işin tamamını log 2
36 saatte yapmaktadır.
Buna göre, ikisi birlikte aynı işin tamamını kaç

saatte yaparlar?
A) 1 B) 2 C) 4 D) 6 E) 8 f
36
Ahmet işin tamamını 2 log 3
6 = log 3
saat
yapar. V = ln4096 L
İkisi birlikte 1 saatte

Arif, bu sıvının tamamını küçük deney tüplerine
1 1
+ = log 36 3 + log 36 2 her birinde eşit miktarlarda olacak biçimde pay-
log 3
36 log 2
36
laştıracaktır.
1
1 2 1 Arif, her bir deney tüpüne lnx L hacminde sıvı
= log 36 6 = log62 6 2 = log6 6 = ünü ya-
2 4 koyacağına göre, x in alabileceği kaç farklı
par. tam sayı değeri vardır? ( x < 4096 )
İkisi birlikte tamamını 4 saatte yapar.
A)ln11
4096 B) 9 C) 7 D) 5 E) 3
= log x 4096 = log x 212
ln x
2. Aşağıda bir basamağının yüksekliği log318 birim 12 12

x = 2a ⇒ log 2a 2 = tam sayı olması gerek-
a
olan ve basamak genişliği her seferinde log36
sonuç yayınları
birim artan bir merdiven gösterilmiştir. tiğinden a = 1, 2, 3, 4, 6 ve 12 olabilir.

x < 4096 ⇒ x = 2, 22, 23, 24, 26 olmak üzere 5
farklı değer alır.
4. Aysel cep telefonunun hesap makinesi uygula-

masında tuşlara aşağıdaki sırayla basmıştır.
D E
2 + 3 x log 8 =
B C
log₃18
A Aysel’in yaptığı işlemlerin sonucunda ekranda
zemin
görünen sonuç yaklaşık olarak 4,7 dir.
| BC | = log318 birim Sunay da kendi cep telefonunun hesap makinesi
Merdiveni kullanarak belirli bir basamağa ulaşan uygulamasında tuşlara aşağıdaki sırayla basmış-
Tarık zeminden ( 12 + log364 ) birim yükseklikte tır.
bulunmaktadır.
( 7 – 5 x log 4 ) ÷ 2 =
Buna göre, Tarık’ın bulunduğu basamağın ge-
nişliği kaç birimdir?
Buna göre, Sunay’ın bulduğu sonuç yaklaşık
A) 6 + 7 . log32 B) 7 + 6log 312 + log 3 64
. log olarak kaçtır?
3 32
log318 . n = 12 + log364 ⇒ n =
C) 5 + 6 . log32 D) 6 + 5 loglog32 3
18
A) 1,6 B) 1,8 C) 2 D) 2,2 E) 2,5
6 6 6
log 3 9 + E)log
6+ 2 log 18
3 6 . log323 6
&n= = = log18 18 = 6 2 + 3 . log8 = 4 , 7 ⇒ 3 . log8 = 2,7
log 3 18 log 3 18
⇒ log8 = 0,9 ⇒ 3 . log2 = 0,9 ⇒ log2 = 0,3
1. 2. 6.
...
log 3 18 log 18 + ^2 – 1h . log 6 log
18
+ ^6 - 1h . log6 ( 7 – 5 . log4 ) : 2 = ( 7 – 5 . 2 . log2 ) : 2
3 3 3 3
= 7 + 6 . log 2
= ( 7 – 10 . 0,3 ) : 2 = ( 7 – 3 ) : 2 = 4 : 2 = 2
3
33 1. C 2. B 3. D 4. C
Üstel Denklemler
Örnek
Çözüm
x –x 1
2 – 3 . 2 –2=0
2 x = a alınırsa 2- x = olur.
a
denkleminin çözüm kümesini bulunuz.
Bu değerleri verilen denklemde yerine yazalım.
1 3
2x - 3 . -2 = 0 & a- -2 = 0
2x a
2 2
& a - 3 - 2a = 0 & a - 2a - 3 = 0
& _ a - 3 i . _ a + 1 i = 0 & a = 3 ve a = - 1
2 x = 3 ve 2 x = –1 dir.
2 x = – 1 eşitliğini sağlayan x değeri yoktur.
2 x = 3 ⇒ x = log 2 3 olur.
Buna göre, Ç.K = { log2 3 } olur.
Aşağıdaki denklemlerin çözüm kümesini bulu- 2

4. ex + -3= 0
nuz. ex
ex = a olsun
2 2
1. 3x – 1 = 4 ex + x – 3 = 0 ⇒ a + –3=0
e a
⇒ a2 – 3a + 2 = 0
3x – 1 = 4
⇒ (a – 2) (a – 1) = 0
3x
= 4 ⇒ 3x = 12 ⇒ ex = 2 veya ex = 1
3
x = log3 12 dir. ⇒ x = ln2 veya x = 0 dir.
Ç. K = { log312 } ⇒ Buna göre, Ç . K = { 0,ln2 } bulunur.
10
5. 3x - -3= 0
3x
sonuç yayınları
2. 6x – 1 = 3x + 2 3x = a olsun
10 10
6x – 1 = 3x + 2 3x – x – 3 = 0 ⇒ a – –3=0
3 a
6x ⇒ a2 – 3a – 10 = 0
= 3x . 9 ⇒ 3x . 2x = 3x . 54 ⇒ 2x = 54
6
x = log2 54 tür. ⇒ (a – 5) (a + 2) = 0
Ç. K = { log2 54 } ⇒ 3x = 5 veya 3x = – 2 dir. ( 3x = – 2 olamaz. )
⇒ x = log35 olup Ç . K = { log35 } bulunur.
6. 4 x – 7 . 2 x + 12 = 0
3. 32x – 3 x – 6 = 0
2x = a olsun.
3x = a olsun.
4x – 7 . 2x + 12 = 0 ⇒ a2 – 7a + 12 = 0
32x – 3x –6=0 ⇒ a2 –a–6=0 ⇒ (a – 4) (a – 3) = 0
⇒ (a – 3) (a + 2) = 0 ⇒ 2x = 4 veya 2x = 3
⇒ 3x = 3 veya 3x = – 2 dir. ( 3x = – 2 olamaz. ) ⇒ x = 2 veya x = log23 olup,
⇒ 3x = 3 ⇒ x = 1 dir. Ç . K = { 1 } bulunur. Ç . K = { 2, log23 } bulunur.
1. { log312 } 2. { log254 } 3. {1} 4. {0, ln2} 5. {log35} 6. {log23, 2}
34
Logaritmik Denklemler - I
Örnek
Çözüm
log( x + 1 ) ( 3x + 1 ) = 2
log(x + 1) ( 3x + 1 ) = 2 ⇒ ( x + 1 )2 = 3x + 1
⇒ x2 + 2x + 1 = 3x + 1
⇒ x2 – x = 0
⇒ x(x – 1) = 0
⇒ x=0 ve x = 1 olur.
Verilen logaritmalı denklemler, x = 0 için taban 1 olacağından
I. logaf(x) = b biçiminde ise f(x) = ab denklemi çözülür. x = 0 alınmaz ( taban 1 olamaz )
( a > 0 , a ≠ 1 ve f( x ) > 0 olmalıdır. ) Buna göre, x = 1 dir.
II. logaf( x ) = logag( x ) biçiminde ise f( x ) = g( x ) denk- Ç.K = { 1 } olur.
lemi çözülür.
( f( x ) > 0 ve g( x ) > 0 olmalıdır. )
1. log5 ( 6x + 1 ) = 2 4. log( x + 1 ) ( 5x + 1 ) = 2
denklemini sağlayan x değeri kaçtır? denkleminin çözüm kümesini bulunuz.
log5 ( 6x + 1 ) = 2 log( x + 1 )( 5x + 1 ) = 2 ⇒ ( x + 1 )2 = 5x + 1
⇒ x2 + 2x + 1 = 5x + 1 ⇒ x2 – 3x = 0
⇒ 6x + 1 = 52 = 25
⇒ x . ( x – 3 ) = 0 ⇒ x = 0 veya x = 3 tür.
⇒ 6x = 24
Fakat x = 0 değeri tabanı ( x + 1 = 1 ) yaptığın-
⇒ x = 4 tür. dan çözüm kümesine alınamaz.
O halde Ç . K = { 3 } bulunur.
2. log[ 3 – ln ( x – 1 ) ] = 0
denklemini sağlayan x değeri kaçtır?

sonuç yayınları
5. log( x – 2 ) ( x2 – 2x + 1) = 0
log [ 3 – ln ( x – 1 ) ] = 0
⇒ 3 – ln ( x – 1 ) = 100 = 1 denkleminin çözüm kümesini bulunuz.
⇒ ln( x – 1 ) = 2 log( x – 2 )( x2 – 2x + 1 ) = 0
⇒ x – 1 = e2 ⇒ x2 – 2x + 1 = ( x – 2 )0 = 1 ⇒ x2 – 2x = 0
⇒ x . ( x – 2 ) = 0 ⇒ x = 0 veya x = 2 dir.
⇒ x = e2 + 1 bulunur.
Fakat logaritmanın tanımlı olabilmesi için,
3. log[ 10 + log3 ( 2x + 1 ) ] = 1 x – 2 > 0 ⇒ x > 2 olmalıdır.
Buna göre, Ç . K = ∅ bulunur.
denklemini sağlayan x değeri kaçtır?
log [ 10 + log3 ( 2x + 1 ) ] = 1
⇒ 10 + log3 ( 2x + 1 ) = 101 = 10
⇒ log3 ( 2x + 1 ) = 0
⇒ 2x + 1 = 30 = 1
⇒ 2x = 0 ⇒ x = 0 dır.
1. 4 2. e 2 + 1 3. 0 4. {3} 5. ∅
35
Logaritmik Denklemler - II
log3 ( x + 1 ) – log3 ( x – 2 ) = 1 log x – log ( x + 1 ) = log ( x – 1 ) – log ( x + 2 )
denkleminin çözüm kümesini bulunuz. denkleminin çözüm kümesini bulunuz.
Çözüm Çözüm
log x – log ( x + 1 ) = log ( x – 1 ) – log ( x + 2 )
log3 ( x + 1 ) – log3 ( x – 2 ) = 1
x x-1 x x –1
x+1 x+1 & log c m = log c m& =
log3 c m= 1 & =3 x+1 x+2 x+1 x+2
x-2 x-2 1
& x2 – 1 = x2 + 2x & x = –
7 2
& x + 1 = 3x - 6 & 2x = 7 & x = 1
2 x= – için log x ve log ( x – 1 ) ifadeleri tanımsızdır.
7 2
Buna göre, Ç. K. = ' 1 olur.
2 Dolayısıyla Ç. K = ∅ bulunur.
1. log ( 2x + 4 ) + log ( x – 2 ) = 1 3. log3( x + 1) – log3( x + 4 ) = log3( x – 3 ) – log3( x – 2 )
denklemini sağlayan x değeri kaçtır? denkleminin çözüm kümesini bulunuz.
log( 2x + 4 ) + log( x – 2 ) = 1 log3( x + 1 ) – log3( x + 4 ) = log3( x – 3 ) – log3( x – 2 )

x+1 x-3
⇒ log( (2x + 4 ) . ( x – 2 ) ) = 1 ⇒ log3 c m = log3 c m
x+4 x-2
⇒ 2 . ( x + 2 ) . ( x – 2 ) = 101 ⇒ x2 – 4 = 5
x+1 x-3
⇒ x2 = 9 ⇒ x = 3 veya x = – 3 tür. Fakat lo- ⇒ = ⇒ x2 – x – 2 = x2 + x – 12
x+4 x-2
garitmanın tanımlı olabilmesi için 2x + 4 > 0 ⇒
⇒ –2x = – 10
x > – 2 ve x – 2 > 0 ⇒ x > 2 olmalıdır.
sonuç yayınları
⇒ x = 5 olup Ç . K = { 5 } bulunur.
Buna göre, x = 3 bulunur.
2. 2 log3 ( x + 1 ) – 3 log27 ( x – 1 ) = 2 4. log ( x – 3 ) + log ( x + 3 ) = log ( x2 – 9 )

2 . log3( x + 1 ) – log3( x – 1 ) = 2 log( x – 3 ) + log( x + 3 ) = log( x2 – 9 )

⇒ log3( x + 1 )2 – log3( x – 1 ) = 2 ⇒ log( ( x – 3 ) . ( x + 3 ) ) = log( x2 – 9 )
]x + 1g2 ]x + 1g2
⇒ log3 d n= 2 ⇒ = 32 ⇒ x2 – 9 = x2 – 9 olup bu denklemin Ç.K. = R dir.
x-1 x-1
⇒ x2 + 2x + 1 = 9x – 9 ⇒ x2 – 7x + 10 = 0 Fakat logaritmanın tanımlı olması için, x – 3 > 0
⇒ ( x – 2 ) ( x – 5 ) = 0 ⇒ x = 2 veya x = 5 olup ⇒ x > 3 ve x + 3 > 0 ⇒ x > – 3 eşitsizliklerinin
Ç . K = { 2,5 } dir. kesişimi alınır. Buna göre, Ç . K = ( 3, ∞ ) bulunur.
1. 3 2. { 2, 5 } 3. { 5 } 4. ( 3, ∞ )
36
Logaritmik Denklemler - III
Örnek
Çözüm
log3 ( x – 1 ) + log (x – 1 ) 3 = 2 1
log3 ( x – 1 ) = a alınırsa log( x – 1 ) 3 = olur.
a
log3 ( x – 1 ) + log( x – 1) 3 = 2
1
& a+ =2
a
& a2 + 1 = 2a
& a2 - 2a + 1 = 0
& _ a - 1 i = 0 & a = 1 olur.

2
a = 1 & log3 _ x - 1 i = 1
& x-1 = 3
& x = 4 olur.
Buna göre, Ç. K = { 4 } bulunur.
1. ( log3 x ) 2 + log3 x – 2 = 0 3. log2x + 8 logx2 = 6
( log3x )2 + log3x – 2 = 0 denkleminde, 1

log2x = a alınırsa logx2 = olur. Buna göre,
log3x = a olsun. a
8
⇒ log2x + 8 . logx2 = 6 ⇒ a + =6
⇒ a2 + a – 2 = 0 ⇒ ( a + 2 ) ( a – 1 ) = 0 a
⇒ a2 – 6a + 8 = 0
⇒ log3x = – 2 veya log3x = 1
1 ⇒ (a – 2) (a – 4) = 0
⇒ x = 3–2 = veya x = 31 = 3 olur.
9
⇒ log2x = 2 veya log2x = 4
1
⇒ Ç.K. = ' , 3 1 bulunur.
9 ⇒ x = 22 = 4 veya x = 24 = 16 olup
sonuç yayınları
Ç . K = { 4,16 } bulunur.
2. ln x + ln x = 6 4. log5( 2x + 1 ) + 2log( 2x + 1)5 = 3
ln x + lnx = 6 denkleminde ln x = a olsun. 1

log5( 2x + 1 ) = a alınırsa log( 2x + 1 )5 = olur.
a
a2 + a = 6 ⇒ a2 + a – 6 = 0 log5( 2x + 1 ) + 2 . log( 2x + 1 )5 = 3
2
⇒ (a + 3) (a – 2) = 0 ⇒ a+ =3
a
2
⇒ a – 3a + 2 = 0
⇒ ln x = - 3 veya ln x = 2 dir.
⇒ (a – 2) (a – 1) = 0
⇒ ^ ln x = - 3 olamaz. h
⇒ log5( 2x + 1 ) = 2 veya log5( 2x + 1 ) = 1
⇒ ln x = 2 ⇒ lnx = 4 ⇒ x = e4 olup
⇒ 2x + 1 = 52 = 25 veya 2x + 1 = 51 = 5
Ç.K= { e4 } bulunur. ⇒ 2x = 24 veya 2x = 4
⇒ x = 12 veya x = 2 dir.
Buna göre, Ç . K = { 2,12 } bulunur.
1
1. ' , 3 1 2. { e 4 } 3. { 4, 16 } 4. { 2, 12 }
9
37
Logaritmik Denklemler - IV
Örnek x lnx = e 2 . x ⇒ ln (x lnx ) = ln ( e 2 . x )
x lnx = e 2 + lnx ⇒ lnx . lnx = lne 2 + lnx

denkleminin çözüm kümesini bulunuz. ⇒ ( lnx ) 2 = 2 + lnx
⇒ ( lnx ) 2 – lnx – 2 = 0
lnx = a olsun.
Çözüm a2 – a – 2 = 0 ⇒ ( a – 2 ) . ( a + 1 ) = 0
x lnx = e 2 + lnx ⇒ x lnx = e 2 . e lnx ⇒ a=2 ve a = –1 olur.
⇒ x lnx = e 2 . e logex ln x = 2 ⇒ logex = 2 ⇒ x = e2

1
⇒ x lnx = e 2 . x olur. ln x = – 1 ⇒ logex = – 1 ⇒ x = e–1 = olur.
e
1
x lnx = e 2 . x denkleminde her iki tarafın e tabanına Buna göre, Ç. K = ' , e2 1 bulunur.
e
göre logaritmasını alalım.
1. 5 logx = 2 log5 3. x logx = 10 2 . x

olduğuna göre, x kaçtır? denkleminin çözüm kümesini bulunuz.
logx log5
5 =2 denkleminde, xlogx = 102 . x denkleminde her iki tarafın 10 ta-
logb c logb a
a =c özelliğini kullanalım. banına göre, logaritmasını alalım.
O halde, xlog 5 = 2log 5 log( xlogx ) = log( 102 . x )
⇒ logx . logx = log102 + logx
⇒ x = 2 dir.
⇒ ( logx )2 = 2log10 + logx
logx = a olsun.
⇒ a2 – a – 2 = 0
⇒ (a – 2) (a + 1) = 0
⇒ log x = 2 veya log x = –1
1
⇒ x = 102 = 100 veya x = 10–1 = olup
10
1
Ç.K = ' , 100 1 bulunur.
10
sonuç yayınları
2. 3 log ( x – 4 ) = ( 2x + 1 ) log 3 4. x lnx = e 4 . x 3
denkleminin çözüm kümesini bulunuz. denkleminin kökler çarpımı kaçtır?
3log( x – 4 ) = ( 2x + 1 )log3 denkleminde, xlnx = e4 . x3 denkleminde her iki tarafın e ta-

banına göre logaritmasını alalım.
alogb c = clogb a özelliğini kullanalım.
xlnx = e4 . x3 ⇒ ln( xlnx ) = ln (e4 . x3 )
O halde, ( x – 4 )log3 = ( 2x + 1 )log3
⇒ lnx . lnx = ln e4 + ln x3
⇒ x – 4 = 2x + 1 ⇒ ( lnx )2 = 4 + 3 lnx
⇒ x = – 5 tir. Fakat bu değer denklemi tanımsız lnx = a olsun,
yapar. Ç.K = ∅ dir. ( x – 4 > 0 olmalı. ) a2 = 3a + 4 ⇒ a2 – 3a – 4 = 0
⇒ ( a – 4 ) ( a + 1 ) = 0 ⇒ lnx = 4 veya lnx = – 1
1
⇒ x = e4 veya x = e–1 = dir.
e
1
Buna göre, x değerleri çarpımı, e4 . = e3 bu-
e
lunur.
1
1. 2 2. ∅ 3. ' , 100 1 4. e 3
10
38
İki Bilinmeyenli Logaritmik Denklemler
Örnek
Çözüm
log2( x . y ) = 4 log2 ( x . y ) = 4 ⇒ log2x + log2y = 4
x2 ⇒ log2x + log2y = 4
log2 f p=-1
y 2
x
log2 f p = - 1 & log2 x2 - log2 y = - 1
y
denklem sisteminin çözüm kümesini bulunuz.
⇒ 2log2x – log2y = –1 dir.
log2x + log2y = 4
+ 2log2x – log2y = –1
3log2x = 3 ⇒ log2x = 1 ⇒ x = 2
log2x + log2y = 4 ⇒ log22 + log2y = 4
⇒ 1+ log2y = 4
⇒ log2y = 3
⇒ y = 23 = 8 dir.
Buna göre, Ç. K = { ( 2, 8 ) } bulunur.

Not: Bu soruyu üslü sayıları kullanarak da çözebilirsiniz.
1. log( x . y2 ) = 9 2. ln( x2 . y ) = 2
x2 x3
log f 2
p=-3 ln f p= 3
y y2
y olduğuna göre, ( x, y ) ikilisini bulunuz.

olduğuna göre, oranı kaçtır?
x
ln( x2y ) = 2 ⇒ lnx2 + lny = 2
log( x y2 ) = 9 ⇒ logx + logy2 = 9
⇒ 2lnx + lny = 2 ......... ( 1 )
sonuç yayınları
logx + 2logy = 9 ..........( 1 )

x3
x2 ln f p = 3 ⇒ ln x3 – ln y2 = 3
log f 2 p = – 3 ⇒ logx2 – logy2 = – 3 y2
y
⇒ 3lnx – 2lny = 3 ......... ( 2 )
⇒ 2logx – 2logy = – 3 .........( 2 )
( 1 ) ve ( 2 ) denklemlerini ortak çözelim.
( 1 ) ve ( 2 ) denklemlerini ortak çözelim.
log x + 2 log y = 9 2 / 2 ln x + ln y = 2
+ 3 ln x – 2 ln y = 3
+ 2 log x – 2 log y = –3 7 ln x = 7 & ln x = 1 & x = e
3 log x = 6 & log x = 2 & x = 102 = 100 dür.
2 + lny = 2 ⇒ lny = 0 ⇒ y = e0 = 1
7
7
2 + 2logy = 9 ⇒ logy = y= 10 2 dir. ( x, y ) = ( e, 1 ) bulunur.
2
7
y 10 2 3
Buna göre, = = 10 2 = 10 10 olur.
x 102
1. 10 10 2. ( e , 1 )
39
1. 3. A
log x log y log (x+y)
1 2 3
Yukarıda üzerine koyulan cisimlerin ağırlıklarını

B
logaritmik olarak gösteren bir tartı verilmiştir.
1. durumda bir elma,

Yukarıdaki şekilde 3 km uzunluğunda dairesel
2. durumda bir armut,
bir parkur gösterilmiştir.
3. durumda bir elma ile bir armut birlikte tartıl- Seçil ile Sevil A noktasından aynı anda ve zıt
mıştır. yönde yol çizgisini takip ederek bisiklet sürmeye
Buna göre, x in y türünden eşiti aşağıdakiler- başlamıştır.
den hangisidir? Seçil log6 ( 2x + 3 ) km, Sevil ise log6 ( x – 4 ) km
y y-1 y yol aldıklarında B noktasında karşılaşmışlardır.
A) B) C)
1-y y y-1 Buna göre, x kaçtır?
y+1 y A) 10 B) 12 C) 16 D) 18 E) 20
D) E)
y y+1 log6(2x + 3) + log6(x – 4) = 3
sonuç yayınları
logx + logy = log ( x + y ) ⇒ logx . y = log( x + y ) log6 ( ( 2x + 3 ) ) . ( x – 4 ) ) = 3

2x2 – 5x – 12 = 63 ⇒ ( 2x + 19 ) . ( x – 12 ) = 0
⇒ x . y = x + y ⇒ xy – x = y ⇒ x (y – 1) = y
y ⇒ x = 12 bulunur.
⇒ x=
y –1
2. Kenar uzunlukları logaritma ifadesi olarak verilen 4. Şekil 1 deki ABC eşkenar üçgeni şeklindeki kâ-
dikdörtgen şeklindeki özdeş levhalar şekildeki ğıt dört eş üçgene ayrılmıştır.
gibi yan yana dizilmiştir.
A a
2a a a
logy br 2a
a A' a
logx br 2a B' C'
2a
a a
B 2a 2a C a a
logx br
 Şekil 1 Şekil 2

logx br
logy br Daha sonra bu kâğıt A, B ve C köşeleri ortadaki
üçgenin kenarları ile çakışacak biçimde Şekil 2
logx br deki gibi katlanmıştır.
Şekil 1 de ABC üçgeninin çevre uzunluğu
logy br logx br log881 birim olduğuna göre, Şekil 2 de olu-
şan şeklin çevre uzunluğu kaç birimdir?
Elde edilen şeklin çevresi 26 log 5 birimdir. ABC

A) logüçgeni eşkenar
B) logolduğundan C)ABC üçge-
89 83 log427
ninin çevresi 12a iken Şekil 2 de oluşan şeklin
Buna göre, özdeş levhalardan birinin çevre çevresi 9aD)dır.
log43 E) log23
log881
uzunluğu kaç birimdir? 12a = log8 81 ⇒ a =
12
A)2logy = 3logx ⇒
4 log 5 B)logy
6 log=53k, logxC)=82klog 5
4 . logx + 6 . logy = 26 . log5 log881 3
3
D) 10 log 5 E) 12 log 5 9a = 9 . = . log23 34
4 . 2k + 6 . 3k = 26log5 4 12 4
26k = 26log5 ⇒ k = log5 3 4
= . . log2 3 = log2 3 tür.
2(logx + logy) = 2(2k + 3k) = 10k = 10 log5 4 3
1. C 2. D 3. B 4. E
40
Üstel Eşitsizlikler
Örnek
Çözüm
5 4x - 2 5 2x - 1
c m 2c m 5 4x - 2 5 2x - 1
6 6 c m 2c m eşitsizliğinde
6 6
eşitsizliğinin çözüm kümesini bulunuz.
5
1 1 olduğundan,
6
4x – 2 < 2x – 1 ⇒ 2x < 1
1
➢ a f ( x ) > a g ( x ) eşitsizliği çözülürken, ⇒ x1 olur.
2
a > 1 ise f ( x ) > g( x ) eşitsizliği;
1
Buna göre, Ç. K = c - 3, m bulunur.
0 < a < 1 ise f ( x ) < g( x ) eşitsizliği çözülür. 2
1. 3 5x – 1 < 9 x + 1 5 x- 1 16 2x + 1
4. c m 1c m
4 25
3 > 1 olduğundan eşitsizlik yön değiştirmez.
5
35x – 1 < 9x + 1 ⇒ 35x – 1 < 32x + 2 > 1 olduğundan eşitsizlik yön değiştirmez.
4
⇒ 5x – 1 < 2x + 2 5 x-1 16 2x + 1 5 x-1 5 –2
2x + 1
c m <c m &c m < fc m p
⇒ 3x < 3 4 25 4 4
⇒ x < 1 olup Ç . K = ( –∞, 1 ) ⇒ x – 1 < – 4x – 2

⇒ 5x < – 1
1 1
⇒ x<- olup, Ç.K = c - 3, - m bulunur.
3x - 1 5 5
6 6 x- 1
2. c m 1 c m
7 7
sonuç yayınları

6 5. ( 3x – 2 – 81 ) . ( x2 – 16 ) > 0
< 1 olduğundan eşitsizlik yön değiştirir.
7 eşitsizliğinin çözüm kümesini bulunuz.
6 3x - 1 6 x-1
c m <c m ⇒ 3x – 1 > x – 1 ( 3x – 2–81 ) ( x2 – 16 ) > 0 eşitsizliği için öncelikle
7 7
⇒ 2x > 0 tüm kökleri bulalım.
⇒ 3x – 2 –81 = 0 ⇒ 3x – 2 = 81 = 34 ⇒ x – 2 = 4
⇒ x > 0 olup
⇒ x = 6 dır.
Ç . K = (0, ∞) bulunur.
x2 – 16 = 0 ⇒ ( x – 4 ) ( x + 4 ) = 0
⇒ x = 4 veya x = –4 tür.
3 x- 1 9 x+ 1
3. c m 1c m Köklere göre tablo oluşturalım.
4 16
–4 4 6
eşitsizliğinin çözüm kümesini bulunuz. – + – +
3
< 1 olduğundan eşitsizlik yön değiştirir. Ç . K = ( –4, 4 ) ∪ ( 6, ∞ ) bulunur.
4
3 x-1 9 x-1 3 x-1 3 2x + 2
c m <c m &c m <c m
4 16 4 4
⇒ x – 1 > 2x + 2 ⇒ –3 > x ⇒ x < – 3 olup
Ç.K = ( –∞, –3 ) bulunur.
1
1. ( – ∞, 1 ) 2. ( 0, ∞ ) 3. ( – ∞, –3 ) 4. c - 3, - m 5. ( – 4, 4 ) ∪ ( 6, ∞ )
5
41
Logaritmalı Eşitsizlikler - I
Örnek
Çözüm
log3( x – 1 ) ≤ 2 log3( x – 1 ) ≤ 2 ve 3 > 1 olduğundan,
eşitsizliğinin çözüm kümesini bulunuz. x – 1 ≤ 32 ⇒ x – 1 ≤ 9

⇒ x ≤ 10 ... I
loga f ( x ) < loga g( x ) eşitsizliği çözülürken, ⇒ x–1>0

⇒ x > 1 ... II
➢ a > 1 ise f ( x ) < g( x ) ile f ( x ) > 0 ve g( x ) > 0
eşitsizlikleri çözülür. I ve II den 1 < x ≤ 10 olur.
➢ 0 < a < 1 ise f ( x ) > g( x ) ile f ( x ) > 0 ve g( x ) > 0 Buna göre, Ç. K = (1, 10 ] bulunur.
eşitsizlikleri çözülür.
1. log4 ( x – 2 ) < 2 4. log3( x + 2 ) < log55
eşitsizliğinin çözüm kümesini bulunuz. eşitsizliğinin çözüm kümesini bulunuz.
4 > 1 olduğundan eşitsizlik yön değiştirmez. 3 > 1 olduğundan eşitsizlik yön değiştirmez.
1
log4( x – 2 ) < 2 ⇒ x – 2 < 42 log3( x + 2 ) < log55 ⇒ x + 2 < 31 ⇒ x < 1 ...( 1 )
⇒ x < 18 .......... ( 1 )
x + 2 > 0 ⇒ x > – 2 .......... ( 2 )
x – 2 > 0 ⇒ x > 2 .......... ( 2 )
Buna göre, ( 1 ) ve ( 2 ) den Ç.K = ( –2, 1 ) dir.
Buna göre, ( 1 ) ve ( 2 ) den Ç . K = ( 2, 18 ) bu-
lunur.
5. log3( x – 3 ) < log3( 2x – 1 )
2. log( x + 2 ) ≤ 1
sonuç yayınları

10 > 1 olduğundan eşitsizliklik yön değiştir-
log3( x – 3 ) < log3( 2x – 1 ) ⇒ x – 3 < 2x – 1
mez.
⇒ –2 < x . ......... ( 1 )
log( x + 2 ) ≤ 1 ⇒ x + 2 ≤ 101 x – 3 > 0 ⇒ x > 3 .......... ( 2 )
⇒ x ≤ 8 .......... ( 1 ) 1
2x – 1 > 0 ⇒ x > .......... ( 3 )
2
x + 2 > 0 ⇒ x > – 2 .......... ( 2 ) Buna göre, ( 1 ) , ( 2 ) ve ( 3 ) ten
Buna göre, ( 1 ) ve ( 2 ) den Ç . K = ( –2, 8 ] bu- Ç.K = ( 3, ∞ ) bulunur.
lunur.
6. log4( 5x – 1 ) ≥ log4( 2x –3 )
3. ln( x – 1 ) < 1
e > 1 olduğundan eşitsizlik yön değiştirmez. log4( 5x – 1 ) ≥ log4( 2x – 3 ) ⇒ 5x – 1 ≥ 2x – 3
ln( x – 1 ) < 1 ⇒ x – 1 < e1 ⇒ x < e + 1 .......... ( 1 ) ⇒ 3x ≥ – 2
2
x – 1 > 0 ⇒ x > 1 .......... ( 2 ) ⇒ x ≥ - ....... ( 1 )
3
1
Buna göre, ( 1 ) ve ( 2 ) den Ç . K = ( 1, e + 1 ) dir. 5x – 1 > 0 ⇒ x > ...( 2 )
5
3
2x – 3 > 0 ⇒ x > ...( 3 )
2
3
Buna göre, ( 1 ), ( 2 ) ve ( 3 ) ten Ç.K = c , 3 m olur.
2
3
1. ( 2, 18 ) 2. ( – 2, 8 ] 3. (1, e + 1) 4. ( –2, 1 ) 5. ( 3, ∞ ) 6. c , 3 m
2
42
Logaritmalı Eşitsizlikler - II
Örnek
Çözüm
log 1 ^x - 1 h 2 2 1 2
log 1 ( x - 1) > 2 & ( x - 1) < c m
3 3
3
eşitsizliğinin çözüm kümesini bulunuz. 1 10
& x- 1 < & x< ... I
9 9
x – 1 > 0 ⇒ x > 1 ... II
10
I ve II den, 1 1 x 1 olur.
9
10
Buna göre, Ç. K = c 1, m bulunur.
9
1. log2 –1 ( 2x + 1) 1 3 2
4. log c x - m1 2
1 9
eşitsizliğinin çözüm kümesini bulunuz. 3

2–1 < 1 olduğundan eşitsizlik yön değiştirir.
1
log2–1 ^2x + 1 h ( 2x + 1 ) < 3 ⇒ 2x + 1 > ( 2–1 )3 < 1 olduğundan eşitsizlik yön değiştirir.
3
1 7 7 2 2 1 2 2 1
⇒ 2x + 1 > ⇒ 2x > - ⇒ x > - ...( 1 ) log 1 c x - m < 2 & x - > c m ⇒ x - >
8 8 16 3 9 9 3 9 9
1 1
2x + 1 > 0 ⇒ x > - ...( 2 ) ⇒ x> ... ( 1 )
2 3
7
Buna göre, ( 1 ) ve ( 2 ) den Ç . K = c - , 3 m olur. 2 2
16 ⇒ x– >0 x> ... ( 2 )
9 9
1
Buna göre, ( 1 ) ve ( 2 ) den Ç . K = c , 3 m olur.
3
2. log 1 ( x - 2 ) 2 1
sonuç yayınları

5. log 1 ( e + x ) 1 1
1
< 1 olduğundan eşitsizlik yön değiştirir. e
5
1 1
log 1 ( x – 2 ) > 1 ⇒ x – 2 < c m eşitsizliğinin çözüm kümesini bulunuz.
5 5
11 1
⇒ x< ... ( 1 ) < 1 olduğundan eşitsizlik yön değiştirir.
5 e
⇒ x – 2 > 0 ⇒ x > 2 ... ( 2 ) 1 1 1
log 1 ^x + e h < 1 & x + e > c m & x > – e ... ^1 h
11 e e
Buna göre, ( 1 ) ve ( 2 ) den Ç.K = c 2, m olur.
e
5 e + x > 0 ⇒ x > – e ... ( 2 )
Buna göre, ( 1 ) ve ( 2 ) den
x- 2 1
3. log 1 c m1 1
3 2 Ç.K = c – e, 3 m bulunur.
9 e

1
< 1 olduğundan eşitsizlik yön değiştirir.
9
1
x-2 1 x-2 1
log 1 c m< & > c m2
9 3 2 3 9
x-2 1
> ⇒ x–2>1
3 3
⇒ x > 3 ... ( 1 ) 7 11 1 1
1. c - , 3 m 2. c 2, m 3. ( 3, ∞ ) 4. c , 3 m 5. c - e , ∞ m
x-2 16 5 3 e
> 0 ⇒ x – 2 > 0 ⇒ x > 2 ... ( 2 )
3
Buna göre, ( 1 ) ve ( 2 ) den Ç . K = ( 3, ∞ ) olur.
43
Logaritmalı Eşitsizlikler - III
Örnek
Çözüm
2 < log2 ( 2x – 6 ) < 3 2 < log2 ( 2x – 6 ) < 3

⇒ 22 < 2x – 6 < 23 ⇒ 4 < 2x – 6 < 8
⇒ 10 < 2x < 14
⇒ 5 < x < 7 …… I
2x – 6 > 0 ⇒ 2x > 6 ⇒ x > 3 ....... II
I ve II den 5 < x < 7 olur.
Buna göre, Ç. K = ( 5, 7 ) bulunur.
1. 2 ≤ log2 ( x + 1 ) < 3 4. log2 ^log3 ( x + 2 ) h < 1
eşitsizliğini sağlayan kaç farklı x doğal sayısı eşitsizliğinin çözüm kümesini bulunuz.
vardır?
log2 ( log3 ( x + 2 ) ) < 1 (2 > 1)
2 ≤ log2 ( x + 1 ) < 3 (2 > 1) ⇒ log3 ( x + 2 ) < 21
22 ≤ x + 1 < 23 ⇒ x + 2 < 32 ⇒ x < 7 ... ( 1 )
4≤x+1<8 log3 ( x + 2 ) > 0 (3 > 1)
3 ≤ x < 7 dir. O halde, x doğal sayıları 3, 4, 5 ve ⇒ x + 2 > 30 ⇒ x > – 1 ...( 2 )
6 olup 4 tanedir.
x + 2 > 0 ⇒ x > –2 ...( 3 )
Buna göre, ( 1 ), ( 2 ) ve ( 3 ) ten Ç.K = ( – 1, 7 ) olur.
2. log5 ^2x + 1h + log 1 ^x + 2 h # 1

5
log5 ( 2x + 1 ) + log 1 ^x + 2 h ≤ 1 5. log2 ( 3x – 1) ≤ 2

sonuç yayınları
5
⇒ log5 ( 2x + 1 ) – log5 ( x + 2 ) ≤ 1 eşitsizliğini sağlayan x tam sayılarının toplamı
2x + 1 kaçtır?
⇒ log5 c m ≤ 1 ( 5 > 1)
x+2
2x + 1 2x + 1 – 3x – 9 | x | ≤ a ⇒ – a ≤ x ≤ a olduğunu hatırlayalım.
⇒ ≤5⇒ –5 ≤0 ⇒ ≤0
x+2 x+2 x+2 | log2 ( 3x – 1 ) | ≤ 2
x + 2 = 0 ⇒ x = –2 – 3x – 9 = 0 ⇒ x = – 3 – 2 ≤ log2 ( 3x – 1 ) ≤ 2 (2 > 1)
–3 –2
2– 2 ≤ 3x – 1 ≤ 22
– + ... ( 1 )
– 1
+1
1 4 4+1
2x + 1 > 0 ⇒ x > – ... ( 2 ) ≤x≤
2 3 3
5 5
x + 2 > 0 ⇒ x > – 2 ... ( 3 ) ≤x≤ ... ( 1 )
12 3
1
Buna göre, (1), (2) ve (3) ten Ç.K = c – , 3 m olur. 3x – 1 > 0 ⇒ x >
1
...( 2 )
2 3
5 5
3. – 1 < log 1 ( 2x – 1) ≤ 0 ( 1 ) ve ( 2 ) den Ç.K = ; , E olup bu aralık-
12 3
5 taki x tam sayısı 1 dir.
1
– 1 < log 1 ^2x – 1 h ≤ 0 c < 1m
5 5
1 –1 1 0
⇒ c m > 2x – 1 ≥ c m ⇒ 1 ≤ 2x – 1 < 5
5 5
1+1 5+1
⇒ ≤x< ⇒ 1 ≤ x < 3 (1)
2 2
1 1
⇒ 2x – 1 > 0 ⇒ x >
2
(2) 1. 4 2. c - , 3 m 3. [ 1, 3 ) 4. ( – 1, 7 ) 5. 1
2
Buna göre, ( 1 ) ve ( 2 ) den Ç.K = [ 1, 3 ) olur.
44
Üstel ve Logaritmik Fonksiyonlar ile
e Sayısının Günlük Hayattaki Kullanımı – I Maddenin yarı ömrü 10 yıl olduğundan, 10 yıl sonra
Örnek madde miktarı yarıya düşer.
Yarı ömrü 10 yıl olan bir radyoaktif maddenin t = 10 ⇒ f ( 10 ) = 100 olmalıdır.

yıllara göre kalan madde miktarı ⇒ 200 . e10k = 100
f ( t ) = c . ekt 100 1
⇒ e10k = =
200 2
şeklinde modellenmiştir.
1
1 10
Buna göre, başlangıçta 200 gram olan madde- ⇒ ek = c m bulunur.
2
den 40 gram kalması için kaç yıl geçmesi gere-
kir? t yıl sonra madde miktarı 40 gram ise,
f ( t ) = 40 ⇒ 200 . ekt = 40
⇒ êk h =
40 t 1
⇒ ekt =
200 5
Çözüm 1 t
⇒ fc m p = ⇒
1 10 1 t 1
= log 1
Başlangıçtaki madde miktarı 200 gram olduğundan, 2 5 10 5
2
t = 0 için f ( t ) = 200 dür. O hâlde, t
⇒ = log2 5 ⇒ t = 10 . log2 5 bulunur.
10
t = 0 ⇒ f ( 0 ) = c . e0 = 200 ⇒ c = 200 dür.
1. Canlılar öldükten sonra 2. Bir bakteri popülasyonunda dakikadaki nüfus

vücutlarına yeni karbon değişim hızı,
– 14 girişi durur ve öldük- f ( t ) = a . e0,01t
leri esnada vücutlarında
bulunan karbon – 14 yo-
ğunluğu zamanla azalır. Başlangıçtaki bakteri sayısı 20 olduğuna göre,
300 dakika sonra ortamdaki bakteri sayısı kaç
Bu nedenle fosillerin yaşlarını bulmak için karbon olur?
– 14 testi uygulanır.
t = 0 ⇒ 20 = a . e0,01 . 0 ⇒ 20 = a . e0
• Karbon – 14 ün yarılanma süresi 5730 yıldır.
⇒ 20 = a
• Örneğin bir fosilin karbon – 14 testi ile kaç
sonuç yayınları
yaşında olduğunu hesaplayabilmek için kul- t = 300 ⇒ f ( 300 ) = 20 . e0,01 . 300 = 20 . e3

lanılan formül aşağıda verilmiştir.
N1 / N0 : Karbon – 14 ün canlı dokulardaki mikta-
rına oranı ve t fosilin yaşı olmak üzere,
ln a N1 N k
0
t = $ 5730
- 0, 693
Buna göre, % 24 karbon – 14 içeren bir fosil

yaklaşık olarak kaç yaşındadır? (ln( 0,24) , – 1,427)
N1
24 ln ^0, 24h
= = 0, 24 t= . 5730
N0 100 –0, 693
–1, 427
= . 5730 , 11799
–0, 693
1. 11799 2. 20e 3
45
Üstel ve Logaritmik Fonksiyonlar ile
e Sayısının Günlük Hayattaki Kullanımı – II
Çözüm
Örnek
Önce bir zaman dilimindeki faiz oranını bulalım.
P0 : Ana para 0, 20
r 12
= = 0, 05 tir. ck = = 4m
r : Yıllık faiz oranı k 4 3
t : Süre ( yıl ) r t
P = P0 . c 1 + m ⇒ 4000 = 2000 . ( 1 + 0,05 )t
k
k : Bileşik faiz dönem sayısı olmak üzere,
bankaya yatırılan bir miktar paranın bileşik ⇒ 4000 = 2000 . ( 1,05 )t
faiz formülü,
⇒ 2 = ( 1,05 )t ( eşitliğin her iki tarafının da
t doğal logaritmasını alalım. )
r
P = P0 . c 1 + m şeklindedir.
k ⇒ loge2 = loge ( 1,05 )t
¨ 2000 yıllık % 20 faiz oranı ve üçer aylık zaman ⇒ ln 2 = ln ( 1,05 )t ( ln ax = x . ln a )

dilimiyle bir bankaya yatırılıyor. Kaç yıl sonra
⇒ ln 2 = t . ln ( 1,05 )
bankadaki para ¨ 4000 ya ulaşır?
ln 2
⇒t= , 14, 143 bulunur.
ln 1, 05
( e , 2, 718 )
1. P0 : Ana para 2. Bir kitabın yıllık satışının zamana bağlı değişimi

2 x
r : Yıllık faiz oranı f ( x ) = a . c m fonksiyonu ile modellenmiştir.
3
t : Süre ( yıl )
Buna göre, kitap çıktığı yıl 243.000 adet sattığı-
k : Bileşik faiz dönem sayısı olmak üzere, na göre, kaçıncı yılda 32.000 adet kitap satıl-
bankaya yatırılan bir miktar paranın bileşik mıştır?
faiz formülü,
Kitap çıktığı yıl 243.000 adet sattığına göre, x =
r t
P = P0 . c 1 + m şeklindedir. 0 iken f ( 0 ) = 243.000 dir.
k
2 0
Buna göre, f ( 0 ) = a . c m = 243.000
sonuç yayınları
¨ 5120 yıllık % 25 faiz oranıyla kaç yıllığına yatı- 3

rılırsa bu sürenin sonunda bankadan ¨ 12.500 a = 243.000 dir.
olarak çekilir? 2 x
Buna göre, a . c m = 32.000
3
P = 12 500 , P0 = 5120 , r = 0,25 ve k = 1
2 x
olduğuna göre, ⇒ 243. 000 . c m = 32. 000
3
r t
P = P0 . c 1 + m denkleminden 2 x 32
k ⇒ c m =
0, 25 t 3 243
⇒ 12500 = 5120 . c 1 + m
1 32 2 5
⇒ x = log 2 = log 2 c m
12500 243 3
⇒ = ^1, 25 ht 3 3
5120
1250 5 4 ⇒ x = 5 bulunur.
⇒ t = log1, 25 = log 5 c m
512 4 4
⇒ t = 4 bulunur.
1. 4 2. 5
46
1. Aşağıdaki şekilde ağırlığı gram cinsinden 3. Aşağıdaki tabloda üç farklı çözeltide bulunan
log3 ( 6x – 3 ) olan bir altının bir gramlık ağırlıklar hidrojen iyonlarının derişimi ( H+ ) ve bu çözelti-
ile tartıldığındaki terazinin konumu gösterilmiştir. lerin pH değerleri verilmiştir.
Çözelti Derişim ( mol/L ) pH değeri

–10
M 8 . 10 x
N 4 . 10–11 y
K 16 . 10–9 z
pH = –log ( H+ )
olduğuna göre, üç çözeltinin pH değeri için

aşağıdaki sıralamalardan hangisi doğrudur?
A) x < y < z B) x < z < y C) y < z < x

D) z < y < x E) z < x < y
10
x = – log ( 8 . 10–10 ) = 10 – log 8 = 9 + log
8
100
y = – log ( 4 . 10–11 ) = 11 – log 4 = 9 + log
Buna göre, x in alabileceği tam sayı değer- 4
lerinin toplamı kaçtır? z = – log ( 16 . 10–9 ) = 9 – log 16 = 9 – log 16
sonuç yayınları
A) 5 B) 7 C) 9 D) 11 E) 13
2 < log3 ( 6x – 3 ) < 3 ⇒ 32 < 6x – 3 < 33

12 < 6x < 30 ⇒ 2 < x < 5 olduğundan x in
alabileceği değerler toplamı
3 + 4 = 7 bulunur.
2. Aşağıdaki dik koordinat düzleminde A ve B
noktalarının bulunduğu konumlar gösterilmiştir. 4. İçerisinde log 640 litre sıvı bulunan bir kabın ta-
mamı aşağıdaki şişelere doldurulacaktır.
y
B(3, log4(3m+7))
A(–2, log2(m+1))
1 3 5 7
x 2 4 6 8
O
Her biri en fazla log 5 litre sıvı alan büyük şişe-

ler kendi içinde, her biri en fazla log 2 litre sıvı
alan küçük şişeler kendi içinde özdeştir. Şişeleri
Buna göre, m nin alabileceği en geniş değer doldurma işlemi soldan başlayarak sıra ile yapıl-
aralığı aşağıdakilerden hangisidir? maktadır.
A) ( – 1, 3 ) B) ( 0, 3 ) C) ( 0, 2 ) Buna göre, kaç numaralı şişe doldurulurken

D) ( 1, 2 ) E) ( 1, 4 ) sıvı biter?
A noktası B noktasından aşağıda olduğundan A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8

log2 ( m + 1 ) < log4 ( 3m + 7 )
log4 ( m + 1 )2 < log4 ( 3m + 7 ) log 5 + log 2 = log 10 = 1 ( Bir büyük, bir küçük
m2 + 2m + 1 < 3m + 7 ⇒ m2 –m–6<0 şişe )
( m – 3 ) ( m + 2) < 0 log 640 > 2 olduğundan ilk 4 şişe tam dol-
m ∈ ( –2, 3 ) durulur.
log2 ( m + 1 ) > 0 ⇒ m + 1 > 1 ⇒ m > 0 m ∈ ( 0, 3 ) log 640 – 2 = log 640 – log 100
m + 1 > 0 ⇒ m > –1 = log 6,4 > log 5
log4(3m+7) > 0 ⇒ 3m + 7 > 1 ⇒ m > –2 1. B 2. B 3. E 4. C
olduğundan 5. şişe de tam dolduracaktır.
7 47 O hâlde 6. şişe doldurulurken sıvı biter.
3m + 7 > 0 ⇒ m > –
3
Üstel Fonksiyon ve Grafiği
1. f : R → R+ , f ( x ) = ( 3a + 10 )x 5. f ( x ) = 33x – 4 + 7
fonksiyonu üstel bir fonksiyon olduğuna göre, f ( m ) = 16
a nın en geniş değer aralığı aşağıdakilerden olduğuna göre, m kaçtır?
hangisidir?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
10 10
A) c – , 3m B) c –3 , m
3 3
f ( m ) = 33m – 4 + 7 = 16 ⇒ 33m – 4 = 9 = 32
10 10
C) c –3 , m – "– 3 , D) c – , 3 m – "– 3 , ⇒ 3m – 4 = 2 ⇒ m = 2 dir.
3 3
10
E) ;– , 3m
3
3a + 10 > 0 ve 3a + 10 ≠ 1 6. f ( x ) = 52 – x + 25 – x
10 olduğuna göre, f ( 2 ) + f ( x + 2 ) ifadesinin eşiti aşa-

&a=– ve a ≠ – 3 tür.
3 ğıdakilerden hangisidir?
10
O hâlde, a d c – m – # –3- tür. A) 5– x + 2x – 3 + 9 B) 5x + 23 + x + 9
3
C) 5x + 23 – x + 7 D) 53 – x + 2– x + 9
2m + 5 x E) 5– x + 23 – x + 9
2. f : R → R+ , f ( x ) = c m
m–2
f ( 2 ) = 52 – 2 +25 – 2 = 50 + 23 = 1 + 8 = 9
fonksiyonu üstel bir fonksiyon olduğuna göre,
m nin alabileceği tam sayı değerlerinin toplamı f ( x + 2 ) = 52 – x – 2 + 25 – x – 2 = 5–x + 23 – x
sonuç yayınları
kaçtır? ⇒ f ( 2 ) + f( x + 2 ) = 5–x + 23 – x + 9 olur.
A) – 7 B) – 5 C) – 3 D) 0 E) 7
2m + 5 2m + 5 7. I. f ( x ) = 3 . 2x + 1
> 0 ve ≠1
m–2 m–2
II. g ( x ) = 7– x – 3
–5/2 2 ve 2m + 5 ≠ m – 2
III. h ( x ) = 4– 2 . 5x + 3
+ – + m ≠ –7 dir.
IV. t ( x ) = 34 – x
O hâlde m tam sayılar toplamı; Yukarıda verilen fonksiyonlardan hangileri artan-
..., - 8 + ^ –6h + ^ –5h + ... –3 + 3 + 4 + 5 + ... = 7 olur.
dır?
3. f ( x ) = 42x – 1
A) Yalnız I B) II ve III C) I ve III
olduğuna göre, f ( 2 ) kaçtır?
D) II ve IV E) I, II ve III
A) 8 B) 16 C) 32 D) 64 E) 128
1
I. 2 > 1 ( Artan ) II. 0 < < 1 ( Azalan )
f ( 2 ) = 42 . 2 – 1 = 43 = 64 olur. 7
1
III. 5 > 1 ( Artan ) IV. 0 < < 1 ( Azalan)
3
4. f ( x ) = 3x + 23 – 4x 8. f ( x ) = ( a – 3 )x + 3
olduğuna göre, f (1) kaçtır? fonksiyonu azalan olduğuna göre, a nın değer
aralığı aşağıdakilerden hangisidir?
7 9
A) 3 B) C) 4 D) E) 5
2 2 A) – 3 < a < 4 B) 3 < a < 4
f ( 1 ) = 3 . 1 + 23 – 4 = 3 + 2–1 C) – 4 < a < 3 D) – 3 ≤ a ≤ 4

1 7 E) – 4 ≤ a ≤ 3
= 3+ = dir.
2 2
0 < a – 3 < 1 ⇒ 3 < a < 4 olur.
48
Test
9. f : R → R+ , f ( x ) = 3x + 1 11. f : R → R+ , f ( x ) = 2x – 1 + 1
fonksiyonunun grafiği aşağıdakilerden hangisidir? fonksiyonunun grafiği aşağıdakilerden hangisidir?
A) y B) y
A) y B) y
3 1
1 1
2
x x x x
O O O O
C) y D) y
C) y D) y
1
x x
3 O O 3
3 2
x 2 x
O O
E) y
E) y
x
O 3 3
2
x
O
3 > 1 olduğundan fonksiyon artandır. 2 > 1 olduğundan fonksiyon artandır.

3
x = 0 için f ^0h = 2 + 1 =
–1
x = 0 için f ( 0 ) = 30 + 1 = 3 olmalıdır. dir.
sonuç yayınları
2
Doğru grafik C şıkkında verilmiştir. Doğru grafik E şıkkında verilmiştir.
10. f : R → R+ , f ( x ) = 5– x – 1
fonksiyonunun grafiği aşağıdakilerden hangisidir?
A) y B) y
1 5
x x
O O
5 –x + 1
C) y D) y 12. f : R → R+ , f ( x ) = c m
13
fonksiyonu üstel fonksiyon olduğuna göre,
1 1 I. f, bire bir fonksiyondur.
5 5
x x II. f, örten fonksiyondur.
O O
E)
y III. f, artan fonksiyondur.
IV. f, azalan fonksiyondur.
ifadelerinden hangileri yanlıştır?
5
x
O A) I ve II B) I, II ve III C) Yalnız III
1 x 1 1 D) Yalnız IV E) II ve IV
f ^xh = 5 –x–1 = c m . tir. 0 < < 1 olduğun-
5 5 5
5 –x + 1 5 13 x
dan fonksiyon azalandır. f ^xh = c m = .c m olup
13 13 5
1 0 1 1
x = 0 için f ^0h = c m . = tir. 13
5 5 5 > 1 olduğundan fonksiyon azalan değildir.
5
Doğru cevap C şıkkında verilmiştir.
1. D 2. E 3. D 4. B 5. A 6. E 7. C 8. B 9. C 10. C 11. E 12. D
49
Logaritma Fonksiyonu Test
1. f ( x ) = 3x 5. f ( x ) = log4 x
olduğuna göre, f –1 ( x ) fonksiyonu aşağıdakiler- olduğuna göre, f – 1 ( x ) fonksiyonu aşağıdakiler-
den hangisidir? den hangisidir?
A) log3 3 B) log3 3x C) log3 3x A) x4 B) 4x C) logx 4

D) logx 3 E) log3 x D) 44x E) logx 4x
3x = y ⇒ x = log3y ⇒ f–1( x ) = log3x olur. log4x = y ⇒ x = 4y ⇒ f–1 ( x ) olur.
2. f ( x ) = 4x – 2
olduğuna göre, f – 1 ( x ) fonksiyonu aşağıdakiler-
6. f ( x ) = 4 + log4 2x
den hangisidir?
x
A) log4 16x B) log4 8 C) logx 16 den hangisidir?
x A) 42x – 9 B) 22x – 8 C) 42x – 8

D) log4 x E) log4
16
D) 2x – 9 E) 22x – 9
x
4
4 x–2 = y & = y & 4 x = 16y 4 + log42x = y ⇒ log42x = y – 4
16
& x = log 4 16y
sonuç yayınları
⇒ 2x = 4y – 4 = 22y – 8
& f ^xh = log 4 16x tir.
–1
2 2y – 8
⇒ x= = 2 2y – 9
2
3. f ( x ) = 2 . 3x – 3 ⇒f–1 ( x ) = 22x – 9 olur.
olduğuna göre, f – 1 ( x ) fonksiyonu aşağıdakiler- 7. f ( x ) = log7 ( x + 5 )

den hangisidir?
x y yx den hangisidir?
2.39 + 3=log
A) x–3
y& c x–m3 = & B)
3 32
log3cc mm
x –33+=3log
2 3 22
y log57x (+x 7+ 5 ) = y ⇒
A) . 55x = 7y ⇒ xC)
B) x7 + = 7yx – 5
x
C) 3 log3 c m & D) log 3c cx m m
x =33++log D) 7x + 5 7x( x ) = 7x – 5
E)⇒5 .f–1
2 3 22
x
& f –x1 ^xh = 3 + log 3 b l dir.
olur.
E) 2 + log3 c m 2
2
4. f ( x ) = 52 – x + 2
olduğuna göre, f – 1 ( x ) fonksiyonu aşağıdakiler- 8. f ( x ) = log3 ( 2x – 1) + 3
den2 hangisidir? olduğuna göre, f – 1 ( x ) fonksiyonu aşağıdakiler-

5 – x + 2 = y ⇒ 52 – x = y – 2
den hangisidir?
25 52 5
A) log5 c – 2log25 c
m & x = y B) m
x-2 5 x-2 x
log33 ( +
2x1– 1 ) + 3B)
x+ 3
= y3⇒ log + 1( 2x – 1 ) = 3x - 3 - 1
A) 3 C) y – 3
25 25 5 25 2 2 2
C) log5 c m & 5 = D) log & x c= log me o ⇒ 2x – 1 = 3y – 3
x
x+2 y – 2 5 x + 25 y – 2
3x + 3 - 1 y – x3- 3
3 3 + 1+ 1
25 D) E)
f ^cxxh -
x
m 5 c x – 2 m olur.
2 ⇒ =
2 2
–1
E)&log = 2log
5 25 3
x–3
+1
⇒ f ^xh =
–1
olur.
2
1. E 2. A 3. D 4. A 5. B 6. E 7. C 8. E
50
Logaritma ve Üstel Fonksiyon Test
1. 42 – x + 3 = 8 5. log ( log2 ( 2x ) ) = 0
olduğuna göre, x değeri aşağıdakilerden hangisi- olduğuna göre, x kaçtır?
dir?
A) 1 B) 2 C) 4 D) 8 E) 16
A) log4 5 B) 2 – log5 4 C) 2 + log5 4
log ( log2 ( 2x ) ) = 0 ⇒ log2( 2x ) = 100 = 1
D) 2 + log4 5 E) 2 – log4 5
⇒ 2x = 2
42 – x = 5 ⇒ 2 – x = log45 ⇒ x = 2 – log45 olur.
⇒ x = 1 dir.
6. log3 ( 79 + log3 ( x + 3 ) ) = 4
2. 22x – 3 = 11 A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10
olduğuna göre, x değeri aşağıdakilerden hangisi-
log3( 79 + log3 ( x + 3 ) ) = 4 ⇒ 79 + log5( x + 3 ) = 34 = 81
dir?
⇒ log3 ( x + 3 ) = 2
3 –3 log2 11
2x+ log2 11 ⇒ x + 3 = 32 = 9 ⇒ x = 6
A)2 = 11 & 2x – 3 = log
B)2 11
2 2
3 + log 11
2
&3x-=log2 11 dir.
C) 2 D) 3 + log2 11 7. f ( x ) = 5 [ log4 ( 2x + 3 ) ] – 7
2
sonuç yayınları

2 + log2 11
E) den hangisidir?
3
y+7
4 45 ^2+x +
3 3h – 7 = y & log44 ^25 x +
- 33h =
x+ 7 x- 7
5 log
A) B) 5
4 4 y+7
x- 7
& 2 x + 3
x+ 7
=4 5
4 5 -3 4 5y ++7 3
C) D) 4 5 – 3
2 &x= 2
2
3. log 1 125 = 2x + 5 x+ 7
x+7
4 5 - 3 –1 4 –3
& f ^xh =
5 5
E) dir.
2 2
A) – 6 B) – 4 C) – 2 2x + 5D) 0 E) 2–3
1 1
log 1 125 = 2x + 5 & c m = 125 = c m
5 5 5
⇒ 2x + 5 = –3
x+ 2
⇒ x = –4 tür.
8. f ( x ) = 5 2 -3

den hangisidir?
x+2 x+2
4. log4 ( 43x – 2 ) = 2x + 6 5 2 – 3=y & 5 2 = y + 3
A) 3 log5 ( x + 2 ) – 2 B) 2 log5 ( x + 3 ) – 2
olduğuna göre, x kaçtır? x+2
& = log ^y + 3h
C) 3 log5 ( x + 2 ) + 2 D) 35 log ( x – 2 ) + 2
1 ( 43x – 2 ) = 2x + 6 ⇒ 43x – 2 = 42x + 6
log
A) 4 B) 1 C) 2 D) 4 E) 8 & x = 2 log ^y + 3h – 2
2 ⇒ 3x – 2 = 2x + 6 E) 2 log5 ( x –5 3 ) – 2
⇒ x = 8 dir. & f –1 ^xh = 2 log ^x + 3h – 2 dir.
5
1. E 2. A 3. B 4. E 5. A 6. C 7. E 8. B
51
Logaritma Fonksiyonunun Tanım Kümesi
1. f ( x ) = log3 ( 2x – 3 ) 5. f ( x ) = log5 ( x3 – 8 )
fonksiyonunun en geniş tanım kümesi aşağıdaki- fonksiyonunun en geniş tanım kümesi aşağıdaki-
lerden hangisidir? lerden hangisidir?
A) ( – ∞, – 2 ) B) ( – ∞, 2 ) C) ( – 2, 2 )
A) c - 3 , m B) c , 3 m C) c - , m
3 3 3 3
2 2 2 2
D) ( – 2, ∞ ) E) ( 2, ∞ )
3 x > 3 dir.
c -2x m E) c - , 3 m
2x – 3 > D)
0⇒ 3
3 ,>-3 ⇒ x3 – 8 > 0 ⇒ x3 > 8 ⇒ x > 2 dir.
2 2 2
3
c , 3 m bulunur. x ∈ ( 2, ∞ ) bulunur.
2
2. f ( x ) = log4 ( 7 – 14x )
6. f ( x ) = log2 ( x3 – 3x2 – 16x + 48 )
fonksiyonunun en geniş tanım kümesi aşağıdaki-
lerden hangisidir?
lerden hangisidir?
A) c - 3 , m B) c , 3 m C) c - , m
1 1 1 1
A) ( – ∞, – 4 ) ∪ ( 4, ∞ ) B) ( – 4, 3 ) – {1}
2 2 2 2
C) ( – ∞, – 4 ) ∪ ( 3, ∞ ) D) ( – 4, 3 ) ∪ ( 4, ∞ ) – {1}
D) c - , 3m E) ; , 3 m
1 1
2 2 E) ( – 4, 3 ) ∪ ( 4, ∞ )
sonuç yayınları
1 x3 – 3x2 – 16x + 48 > 0 ⇒ x2( x – 3 ) – 16( x – 3 ) > 0

7 – 14x > 0 ⇒ 7 > 14x ⇒ > x tir.
2 ⇒ ( x – 3 )( x2 – 16 ) > 0 ⇒ ( x – 3 )( x – 4 )( x + 4 ) > 0
1
c –3, m bulunur.
2 –4 3 4 x ∈ ( –4, 3 ) ∪ ( 4, ∞ ) olur.
– + – +
3. f ( x ) = log2 ( 8 – 2x2 ) 7. f ( x ) = log3 ( 2x + 4 ) + log4 ( 5 – x )

A) ( – ∞, – 2 ) B) [ – 2, 2 ] C) ( – 2, 2 ) A) ( – ∞, – 2 ) B) ( – ∞, 5 ) C) ( – 2, 5 )
D) ( – ∞, 2 ) E) ( 2, ∞ ) D) [ – 2, 5 ] E) ( 5, ∞ )
8 – 2x2 > 0 ⇒ 4 – x2 > 0 ⇒ ( 2 – x )( 2 + x ) > 0 2x + 4 > 0 ⇒ 2x > – 4 ⇒ x > –2 dir. ( 1 )
–2 2 x ∈ ( –2, 2 ) bulunur. 5 – x > 0 ⇒ 5 > x ⇒ x < 5 tir. ( 2 )

– + – ( 1 ) ∩ ( 2 ) = ( –2, 5 ) bulunur.
4. f ( x ) = log3 ( x2 – 7x + 12 ) 8. f ( x ) = log7 ( x2 – 3x + 2 ) + log2 ( 3x – 18 )

A) 2( – ∞, 3 ) ∪ ( 4, ∞ ) B) ( – ∞, 3 ] ∪ [ 4, ∞ ) x2( –6,3x
A) ∞ )+ 2 > 0 ⇒
B)([x6,– ∞
1 ))( x – 2 ) >C)0 ( 2, 6 )
x – 7x + 12 > 0 ⇒ ( x – 4 )( x – 3 ) > 0
C) ( 3, 4 ) D) [ 3, 4 ] 1 2D) [ 2, x6∈
] ( –∞, 1 ) ∪
E)( [2,2,∞∞) ) ( 1 )
3 4 x ∈ ( –∞, 3 ) ∪ ( 4, ∞ ) bulunur.
E) ( 3, ∞ ) + – +
+ – +
3x – 18 > 0 ⇒ 3x > 18 ⇒ x > 6 ( 2 )
( 1 ) ∩ ( 2 ) = ( 6, ∞ ) bulunur.
52
Test
9. f ( x ) = log( 3 – x ) ( x + 3 ) 13. f ( x ) = log( x – 5 ) ( x2 – 8x – 20 )
A) ( – ∞, – 3 ) ∪ ( 3, ∞ ) B) ( – ∞, 3 ) – { 2 } A) ( – ∞, 5 ) ∪ (10, ∞ ) B) ( – ∞, – 2 )
C) [ – 3, 3 ] – { 2 } D) ( – 3, 3 ) C) (10, ∞ ) D) ( – ∞, – 2 ] ∪ [ 5, ∞ )
E) ( – 3, 3 ) – { 2 } E) ( – ∞, – 2 ) ∪ ( 5, ∞ ) – { 6 }
1) x + 3 > 0 & x > –3_bb 1) x2 – 8x – 20 > 0 ⇒ ( x – 10 )( x + 2 ) > 0

bb
2) 3 – x > 0 & x < 3 `b x ! ^–3, 3h – # 2-
b
bb –2 10 x ∈ ( –∞, –2 ) ∪ ( 10, ∞ ) ...( 1 )
3) 3 – x ≠ 1 & x ≠ 2 bb bulunur. + – +
a
2) x – 5 > 0 ⇒ x > 5 ...( 2 )
3) x – 5 ≠ 1 ⇒ x ≠ 6 ...( 3 )
10. f ( x ) = log( x + 1 ) ( 2x + 10 ) ( 1 ) ∩ ( 2 ) ∩ ( 3 ) = ( 10, ∞ ) bulunur.
lerden hangisidir?
14. f ( x ) = log( x + 3 ) ( x2 – 3x – 28 )
A) ( – 1, ∞ ) B) ( – 1, ∞ ) – { 0 } fonksiyonunun en geniş tanım kümesi aşağıdaki-
C) ( – 5, ∞ ) – { 0 } D) ( – ∞, – 1) lerden hangisidir?
E) ( – ∞, – 5 ) – ( 5, ∞ )
A) ( – ∞, – 4 ) ∪ ( 7, ∞ ) – { – 2 }
sonuç yayınları
1) 2x + 10 > 0 & 2x > - 10 & x > - 5_bb B) ( – 4, – 3 ) ∪ ( 7, ∞ )

bb
`b x ! ^–1, 3h – #0 -
b
2) x + 1 > 0 & x > –1 C) ( 7, ∞ )
bb
3) x + 1≠ 1 & x ≠ 0 bb
bulunur. D) ( – ∞, 7 ) – { – 2 }
a
E) [ 7, ∞ )
11. f ( x ) = log( x – 2) ( x2 – 9 ) 1) x2 – 3x – 28 > 0 ⇒ ( x – 7 ) ( x + 4 ) > 0
fonksiyonunun en geniş tanım kümesi aşağıdaki- –4 7 ( –∞, –4 ) ∪ ( 7, ∞ ) ...( 1 )

lerden hangisidir? – – +
A) ( – ∞, – 3 ) B) ( – 3, ∞ ) – { 2 } 2) x + 3 > 0 ⇒ x > – 3 ... ( 2 )

1) x2 – 9 > 0 ⇒ ( x – 3 )( x + 3 ) > 0 ⇒ –3 3 3) x + 3 ≠ 1 ⇒ x ≠ –2 ...( 3 )
C) ( – 3, 3 ) D) ( 3, ∞ ) ( 1 ) ∩ ( 2 ) ∩ ( 3 ) = ( 7, ∞ ) bulunur.
2) x – 2 > 0 ⇒ x > 2 – – +
E) ( – ∞, 3 ) – { 2 }
3) x – 2 ≠ 1 ⇒ x ≠ 3 (–∞ –3) ∪ ( 3, ∞ )
⇒ ( 1 ) ∩ ( 2 ) ∩ ( 3 ) = ( 3, ∞ ) bulunur.
15. f ( x ) = log4 ( x2 + 2bx + 9 )
fonksiyonu ∀x ∈ R için tanımlı olduğuna göre, b
nin değer aralığı aşağıdakilerden hangisidir?
12. f ( x ) = log( x2 + 2) (3x2 + x + 6) A) ( – ∞, – 3 ) B) ( 3, ∞ ) C) ( – ∞, 3 )
fonksiyonunun en geniş tanım kümesi aşağıdaki- D) ( – 3, 3 ) E) [ – 3, 3 ]

lerden hangisidir?
x2 + 2bx + 9 > 0 eşitsizliğinin Ç.K = R ise
A)1)Z+3x2 + x + 6 B) + Ç.K = R C) R
> 0R⇒ Δ < 0 olmalıdır. O hâlde,
2) x2 + 2
D)>R0+ ⇒ Ç.K = R E) R – {1}
– {1} 4b2 – 4 . 1 . 9 < 0 ⇒ b2 – 9 < 0 ⇒ ( b – 3 )( b + 3 ) < 0
–3 3 b ∈ ( –3 ,3 ) bulunur.
3) x2 + 2 ≠ 1 ⇒ Ç.K = R
+ – +
( 1 ) ∩ ( 2 ) ∩ ( 3 ) = R dir.
1. B 2. A 3. C 4. A 5. E 6. E 7. C 8. A 9. E 10. B 11. D 12. C 13. C 14. C 15. D
53
Logaritma Fonksiyonun Grafiği Test
1. f : R → R+ , f ( x ) = log5 x 3. f : R → R+ , f ( x ) = log3 x
fonksiyonunun grafiği aşağıdakilerden hangisidir? fonksiyonunun pozitif değerli olduğu en geniş ara-
lık aşağıdakilerden hangisidir?
A) y B) y
A) ( 1, ∞ ) B) ( 0, 1 ) C) [ 1, ∞ )
D) ( 0, 1 ] E) R+
1
1
x x
O O x ∈ ( 1, ∞ ) için 3 > 1 olduğundan fonksiyon
C) y D) y pozitif değerlidir.
x x
O 1 O 1
E) y
4. f : R → R+ , f ( x ) = log( a – 2 ) x
x
O
fonksiyonu x > 1 iken negatif değerli olduğuna
göre, a nın en geniş değer aralığı aşağıdakilerden
hangisidir?
5 > 1 olduğundan fonksiyon artandır.
A) ( 0, 1 ) B) ( 0, 2 ) C) ( 1, 2 )
y = 0 ⇒ log5x = 0 ⇒ x = 1 dir.
sonuç yayınları
D) ( 2, 3 ) E) ( 1, 3 )
Buna göre doğru grafik C şıkkında verilmiştir.
x > 1 iken fonksiyon negatif değerli ise
2. f : R → R+ , f ( x ) = log 1 x
( a – 2 ) ∈ ( 0, 1 ) dir.
2
fonksiyonunun grafiği aşağıdakilerden hangisidir? O hâlde, 0 < a – 2 < 1 ⇒ 2 < a < 3 bulunur.
A) y B) y
x
O 1
1
O
x
5. f : R+ → R , f ( x ) = log6 x
C) y D) y fonksiyonu veriliyor. Buna göre,
I. f fonksiyonu azalandır.
x x
O O
II. f fonksiyonu bire bir ve örtendir.
III. f, x ∈ ( 0, 1 ) iken negatif değerlidir.
E) y ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız II B) I ve II C) II ve III
D) Yalnız III E) I ve III
x
O 1
I. 6 > 1 olduğundan fonksiyon artandır.
1 II. Fonksiyon birebir ve örtendir.

0< < 1 olduğundan fonksiyon azalandır.
2 III. 6
> 1 olduğundan x ∈ ( 0, 1 ) iken fonksiyon
y = 0 için log 1 x = 0 & x = 1 dir. negatif değerlidir.
2
Buna göre, doğru grafik E şıkkında verilmiştir.
1. C 2. E 3. A 4. D 5. C
54
Üstel ve Logaritma Fonksiyonun Grafiği Test
1. f ( x ) = 3 . 2x fonksiyonunun grafiği aşağıdakilerden 3. f ( x ) = log3 ( x – 2 ) fonksiyonunun grafiği aşağıda-
hangisidir? kilerden hangisidir?
y y
A)
2 > 1 olduğundan
y B)
grafik artandır. y A) B)
6 6
x = 1 için f ( 1 ) = 3 . 21 = 6 olur. x = –1 için 1
3
x x
3
f ^–1h = 3.32 =
0 0 4 6
–1
dir. Doğru grafik D3şıkkında
2 3
2
verilmiştir. 2
x=2 x=2
x x
–1 0 1 –1 0 3
2
C) y D) y
C) y D) y
9 6 1
x
0 3 5
x
3 3 0
3 3
2 2 x=2
x x
–1 0 1 –1 0 1
y
E)
E) y
1
8 x
0 3 5
4
x=2
sonuç yayınları
x
x – 2 > 0 ⇒ x > 2 olmalıdır. ( x = 2 düşey asimp-
–1 0 1
tot) 3 > 1 olduğundan grafik artandır.
f ( 3 ) = 0 ve f ( 5 ) = 1 ise doğru grafik E şık-
kında verilmiştir.
4. f ( x ) = log4 ( 2 – x ) fonksiyonunun grafiği aşağıda-
1 x kilerden hangisidir?
2. f(x) = 4 . c m fonksiyonunun grafiği aşağıdaki-
2
lerden hangisidir? A) y B) y
A) 1 y B) y
1
0 < < 1 olduğundan grafik azalandır.
2 0 1 2
x
–2 0 2 3
x
8 8
1 0
f ^0h = 44 . c m = 4
2 4
2 2
1 1
f ^ 1h = 04 . c2 4m = 2
x x
0 1 2 C) y D) y
2
1 2
f ^2h = 4. c m = 1
C) D)
y y 1
2 x x
–1 0 1 2 –2 0 1 2
4 8
olacağından doğru grafik C şıkkında verilmiştir.
2 4
1 2
0 1 2
x
0 2 4
x E) y
E) y
x
–1 0 2 4
5
3
2
x
2 – x > 0 ⇒ x < 2 olmalıdır. ( x = 2 düşey asimptot )
0 2 3
f ( –2 ) ve f ( 1 ) = 0 olduğundan doğru grafik D
şıkkında verilmiştir.
1. D 2. C 3. E 4. D
55
Onluk ve Doğal Logaritma Fonksiyonu
1. log ( 3x + 25 ) = 2 5. log4 ( 6 – 5 log x ) = 0
olduğuna göre, x kaçtır? olduğuna göre, x kaçtır?
A) 10 B) 15 C) 25 D) 30 E) 35 1 1
A) B) C) 1 D) 10 E) 100
2
100 10
log ( 3x + 25 ) = 2 ⇒ 3x + 25 = 10 = 100
⇒ 3x = 75 log4( 6 – 5logx ) = 0 ⇒ 6 – 5logx = 40 = 1
⇒ x = 25 olur. ⇒ 5logx = 5
⇒ logx = 1
⇒ x = 101 = 10 olur.
6. f ( x ) = 4 + log ( 3x + 2 )
2. 2
log ( x + 15x ) = 2 den hangisidir?
olduğuna göre, x in pozitif değeri kaçtır?
10x - 4 - 2 10x + 4 + 2
A) B)
A) 5 B) 9 C) 15 D) 18 E) 25 2 3
log( x2 + 15x ) = 2 ⇒ x2 + 15x = 102 10x - 4 - 3 10x - 4 - 2

C) D)
⇒ x2 + 15x – 100 = 0 2 3
⇒ ( x + 20 )( x – 5 ) = 0 10x - 4 + 2
sonuç yayınları
E)
⇒ x = 5 tir. 3
4 + log ( 3x + 2 ) = y ⇒ log ( 3x + 2 ) = y – 4
⇒ 3x + 2 = 10y – 4
y– 4
10 –2
⇒ x=
3
x–4
10 –2
⇒ f ^xh =
–1
3. log ( 4x + log3 ( 32x – 8 ) ) = 1 olur.
3
7. f ( x ) = 2x – log ( 2ax + 20 )
A) – 3 B) – 2 C) 0 D) 2 E) 3 f –1 ( 6 ) = 4
log( 4x + log3 ( 32x – 8 ) ) = 1
A) – 6 B) – 2 C) 2 D) 6 E) 10
⇒ log( 4x + ( 2x – 8 )( log33 ) ) = 1
f–1 ( 6 ) = 4 ⇒ f ( 4 ) = 6 dır. O hâlde, x = 4 için,
⇒ log ( 6x – 8 ) = 1 ⇒ 6x – 8 = 101
2 . 4 – log( 2 . a . 4 + 20 ) = 6 ⇒ 8 – log( 8a + 20 ) = 6
⇒ 6x = 18 ⇒ x = 3 tür. ⇒ log( 8a + 20 ) = 2
⇒ 8a + 20 = 102
⇒ 8a = 80 ⇒ a = 10
olur.
4. log (1004 – log2 ( 2x + 2 ) ) = 3
8. f ( x ) = log ( log2 ( 4x ) + 12x – 1)
olduğuna göre, f ( 8 ) kaçtır?
A) 11 B) 7 C) 4 D) 1 E) – 4
A) 1 B) 2 C) 4 D) 8 E) 16
log ( 1004 – log2 ( 2x + 2 ) = 3 x = 8 için,
⇒ 1004 – log2( 2x + 2 ) = 103 = 1000 f ( 8 ) = log ( log24 . 8 + 12 . 8 – 1 ) ( log232 = 5 )
⇒ 4 = log2( 2x + 2 ) = log( 5 + 96 – 1 )
⇒ 24 = 16 = 2x + 2 = log100 = log102 = 2 dir.
⇒ x = 7 dir.
56
Test
9. ln x2 = 4 13. log [ log2 ( log ( ln ( 5x – 4e100 ) ) ) ] = 0
olduğuna göre, x in pozitif değeri aşağıdakilerden olduğuna göre, x değeri aşağıdakilerden hangisi-
hangisidir? dir?
A) e B) e2 C) e4 D) e8 E) e12 A)log log2 alog `ln ^B)

e–:100 4e100hjkD = 0C) e1
5xe–– 10
& log 2 alog `ln ^5x – 4e100hjk = 1

D) e10 E) e100
ln x2 = 4 ⇒ x2 = e4 ⇒ x = e2 dir.
& log `ln ^5x – 4e100hj = 2 & ln ^5x – 4e100h = 102

& 5x – 4.e100 = e100
⇒ 5x = 5e100
⇒ x = e100 olur.
10. ln ( 3x + 4 ) = 2
14. f ( x ) = ln ( 4x2 )
olduğuna göre, x aşağıdakilerden hangisidir?
olduğuna göre, f –1 ( 4 ) değeri aşağıdakilerden
2 2 2
e +3 e -3 e +3 hangisidir?
A) B) C)
3 4 4
e e e2 e2 e3
e2 - 4 e2 + 4 A) B) C) D) E)
D) E) 4 2 2 4 4
3 3
f–1 ( 4 ) = a ⇒ f ( a ) = 4 tür.
In ( 3x + 4 ) = 2 ⇒ 3x + 4 = e2 e4
x = a için, In( 4a2 ) = 4 ⇒ 4a2 = e4 ⇒ a2 =
e2 – 4 4
⇒ x= olur.
sonuç yayınları
3 e2
⇒a= dir.
2
15. f ( x ) = 2 – ln ( 3x + 4 )
11. log4 [ ln ( 4x + 1) ] = 1 olduğuna göre, f – 1 ( x ) fonksiyonu aşağıdakiler-
olduğuna göre, x aşağıdakilerden hangisidir? den hangisidir?
e4 - 1 e4 - 1 e2 - x - 4 e2 - x + 4 e2 + x - 4
A) e4 + 4 B) C) A) B) C)
2 4 3 3 3
e4 + 1 e4 + 1 e2 + x + 4 e2x - 4
D) E) D) E)
4 2 3 3
log4( In ( 4x + 1 ) ) = 1 ⇒ In ( 4x + 1 ) = 4 2 – In ( 3x + 4 ) = y ⇒ In ( 3x + 4 ) = 2 – y
⇒ 4x + 1 = e4 ⇒ 3x + 4 = e2 – y
e4 – 1 e2 – y – 4
⇒ x= olur. ⇒ x=
4 3
12. log3 ( ln ( log ( 2x + 1) ) = 0 5 + ln ( 2x + 3 )

16. f(x) =
4
olduğuna göre, x aşağıdakilerden hangisidir?
olduğuna göre, f – 1 ( 2 ) değeri aşağıdakilerden
10e - 1 10e + 1 102e - 1
A) B) C) hangisidir?
2 2 2
f–1e( 2
3 ) = a ⇒ f ( a ) = 23 dir. x = a için, 2
+3 e -3 e +3
102e + 1 102e A) B) C)
D) E) 5 + ln2 ^2a + 3h 2 2
= 2 & 5 + ln ^2a + 3h = 8
2 2
4 e2 - 3 e3 - 5
log3( In ( log( 2x + 1 ) ) ) = 0 D) E)
2 ⇒ ln ( 2a + 3 )=23
⇒ In( log ( 2x + 1 ) ) = 30 = 1 ⇒ 2a + 3 = e 3
⇒ Iog ( 2x + 1 ) = e1 = e e3 – 3
⇒ a= dir.
10 – 1
e 2
⇒ 2x + 1 = 10e ⇒ x = dir.
1. C 2. A 3. E 4. B 5. D2 6. D 7. E 8. B 9. B 10. D 11. C 12. A 13. E 14. C 15. A 16. B
57
Logaritma Fonksiyonunun Özellikleri
1. a = log 7
7 + log 7
1 + 2 log7 7 5. log 1 5 + log 3 3
3
25
A) 1 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 3 5 7
A) B) 2 C) D) 3 E)
2 2 2
logaa = 1 ve loga1 = 0 dır.
1
a = log 7 + log 1 + 2 log7 7 = 1 + 0 + 2 = 3 logan b = . loga b dir.
7 7 n
log5 –2 5 + log ^ 3 h3
3
1 1 5
=– . log5 5 + 3 . log 3=– +3 = olur.
2 3 2 2
2. 4 log3 1 – 2 log9 9 + 9 log6 6 1

6. log2 16 – ln e3 + ln
e
A) – 2 B) 0 C) 3 D) 7 E) 11
A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4
4log31 – 2log99 + 9log66 = 4 . 0 – 2 . 1 + 9 . 1
log224 – ln e3 + ln e–1 = 4 – 3 – 1 = 0 dır.
= 7 olur.
sonuç yayınları
4 ln e - 4 ln 1 1
3. x = 7. log + ln e- 4 + log12 1
log 3 1000
3
olduğuna göre, x kaçtır? ifadesinin değeri kaçtır?
A) – 4 B) 0 C) 4 D) 8 E) 12 A) – 10 B) – 9 C) – 8 D) – 7 E) – 6
4 ln e – 4 ln 1 4.1 – 4 . 0 log10–3 + lne–4 + log121

x= = = 4 olur.
log 3 1
3 = –3 + ( –4 ) + 0 = –7 dir.
log8 83 - 3 ln e3 8. log27 25
4. 3
log5 5 + log3 1 ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
2 n n 2 3
A)log mlog 3
b = . log log3 5
B) b dir. C) log5 3
3a 5 m a 3 2
A)log
– 2bm = m
B). –log
1 b dir.
C) 0 D) 1 E) 2
3 3 5 2 = 2 . log 5 2tir.
a a
log 27 25 =D)log
3 3 3log3 5 3 E)
3 log3 5
log8 8 – 3 ln e 3 – 3.3 2 5
= = – 2 dir.
3
log5 5 + log 3 1 3+0
58
Test 1
1
13. log2 5 = a
9. log2 32 + 2 ln e 4 - log4 64
log3 2 = b
olduğuna göre, log4 125 + log27 16 toplamının a
3 5
A) 1 B) C) 2 D) E) 3 ve b türünden eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
2 2
5 1 3
3a + 4b 3a + 4b 6a + 9b
log 2 2 2 + 2 ln e 4 – log 4 4 2 A) B) C)
8 6 8
5 1 3 3
= + 2. – = dir. 8a + 9b 9a + 8b
2 4 2 2 D) E)
6 6
3 4
log3 27 + log 1 2 log 22 5 3 + log33 2 4 = . log 2 5 + . log 3 2
2 3
4 1
10. = 3 4 9a + 8b olur.
ln e3 + log5 25x 7 = a+ b =
2 3 6
A) – 1 B) 0 C) 1 D) 2 E) 3 14. log5 x = 1,453

3 3 1 olduğuna göre, log25 x4 ifadesinin değeri kaçtır?
log 3 3 2 + log 2 –2 2 –
1 2 2 1
= & =
ln e 3 + log5 5 2x 7 3 + 2x 7 A) 0,7265 B) 2,906 C) 4,359
D) 5,439 E) 5,943
sonuç yayınları
⇒ 7 = 3 + 2x
4
⇒ 7 = 2x ⇒ x = 2 dir. log52 x 4 = . log5 x = 2.1, 453 = 2, 906 olur.
2
11. x ∈ R+ – {1} olmak üzere,
log2 2x + 2 + log5 5x

logx x2 + log3 3x
15. logx y = 2
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
olduğuna göre, logx3 y2 - logx6 y ifadesinin değeri
2x + 2 2x + 1 x+ 2 kaçtır?
A) B) C)
x+ 2 x+ 2 2x + 1
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
x+ 1 x- 2
D) E)
2x + 1 2x + 1 2 1 2 1
log x y – log x y = .2 – . 2
3 6 3 6
^x + 2h log2 2 + x. log5 5 x+2+x 2x + 2 4 1
= = dir. = – = 1 dir.
2 log x x + x. log3 3 2+x x+2 3 3
16. loga b = 2,013

12. logm n = 3
olduğuna göre, loga2 b6 ifadesinin değeri kaçtır?
5
olduğuna göre, logm3 n ifadesinin değeri kaçtır?
3 5 16 A) 2,013 B) 4,026 C) 6,039

A) B) C) 3 D) 5 E)
5 3 3 D) 4,052 E) 10,065
5 5 6
. logm n = . 3 = 5 olur. . loga b = 3.2, 013 = 6, 039 olur.
3 3 2
1. B 2. D 3. C 4. A 5. C 6. A 7. D 8. B 9. B 10. D 11. A 12. D 13. E 14. B 15. A 16. C
59
1. log 6 = x 5. ln 3 = x
olduğuna göre, log 600 ifadesinin x türünden ln 5 = y
eşiti aşağıdakilerden hangisidir? ln 11 = z
A) x + 1 B) x + 2 C) 2x + 1 olduğuna göre, ln 495 ifadesinin x, y ve z türün-

den eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
D) 2x + 2 E) 2x + 5
log ( x . y ) = logx + logy dir. A) x + y + z B) 2x + y + z C) x + 2y + z

2 2
log600 = log6 . 10 = log6 + log10 = log6 + 2 D) x + y + 2z E) 2x + y + 2z
= x + 2 dir.
In495 = In ( 32 . 5 . 11 )
= 2ln3 + ln5 + ln11
= 2x + y + z dir.
2. log3 2 = x
log3 5 = y
log3 7 = z
olduğuna göre, log3 140 ifadesinin x, y, z türün- 6. log48 4 + log48 2 + log48 6 + 3

A) x + y + z B) x + 2y + z C) x + y + 2z
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
D) 2x + y + z E) 2x + 2y + z
sonuç yayınları
log48 ( 4 . 2 . 6 ) + 3 = log4848 + 3 = 1 + 3 = 4 olur.

log 3 ^2.7.2.5h = log 3 ^2 .7 . 5h
2
= 2log32 + log37 + log35

= 2x + y + z dir.
3. log4 3 = x
7. 3 + log5 2
eşiti aşağıdakilerden hangisidir? ifadesi aşağıdakilerden hangisine eşittir?
A) 1 + 3x B) 2 + 3x C) 3 + 3x A) log5 6 B) log5 8 C) log5 25

D) 3 + 4x E) 4 + 2x D) log5 125 E) log5 250
log4108 = log4 ( 22 . 33 ) = log44 + 3 . log43 3 = log553 = log5125 yazılabilir.

= 1 + 3x olur.
log5125 + log52 = log5250 dir.
4. log5 x = 4
log5 y = 3
8. logabc ab2 + logabc a2c + logabc bc2
olduğuna göre, log5 ( x3 . y2 ) işleminin sonucu
kaçtır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
A) 12 B) 18 C) 24 D) 36 E) 43
logabc ( ab2 . a2 . c . bc2 ) = logabc( a3b3c3 ) = 3 olur.
log5( x3y2 ) = log5x3 + log5y2
= 3log5x + 2log5y
= 3.4 + 2.3
= 12 + 6 = 18 olur.
60
Test 2
9. 2 + ln 2 + ln 3 + 3 13. log 2 , 0,301
ifadesi aşağıdakilerden hangisine eşittir? olduğuna göre, log 200 ifadesinin değeri aşağıda-
kilerden hangisidir?
A) 5 (1 + ln 1) B) 6 ln e5 C) e5 . ln 6
D) ln 6e5 E) 5 . ln 6 A) 1,301 B) 2,301 C) 3,301
D) 4,301 E) 5,301
2 = lne2, 3 = lne3 yazılabilir.
log200 = log2 + log102 , 0,301 + 2 = 2,301 dir.
lne2 + ln2 + ln3 + lne3 = ln6e5 dir.
14. log 2 , 0,301

10. log36 35! = x log 3 , 0,477
olduğuna göre, log36 36! ifadesinin x türünden olduğuna göre, log 36 ifadesinin değeri aşağıda-
eşiti aşağıdakilerden hangisine eşittir? kilerden hangisidir?
A) 1 + x B) 1 + x! C) 2 + x A) 1,056 B) 1,556 C) 2,056
D) 2 + x! E) 2 + x2 D) 2,556 E) 3,556
log3636! = log3636 + log3635! = 1 + x tir. log36 = log22 . 32 = 2log2 + 2log3

= 2.0,301 + 2.0,477
sonuç yayınları
= 0,602 + 0, 959
= 1,556 olur.
15. log3 5 = x2
11. log5 125! = x
log3 4 = y
olduğuna göre, log5 124! ifadesinin x türünden 5
olduğuna göre, log3 ifadesinin x ve y türün-
eşiti aşağıdakilerdan hangisidir? 4
A) x – 1 B) x – 2 C) x – 3
A) x + y B) x – y C) x2 – y
D) x – 4 E) x – 5
x2
D) x2 + y E)
log5125! = log5125 + log5124! = 3 + log5124! = x y
⇒ log5124! = x – 3 tür. 5 2
log 3 = log 3 5 – log 3 4 = x – y olur.
4
16. log5 7 = a
12. log6 24 = x
49
olduğuna göre, log5 c m ifadesinin a türünden
log6 30 = y 125
eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
olduğuna göre, log6 5! ifadesinin x ve y türün-
den eşiti aşağıdakilerden hangisidir? 49 a2
A)log
2a – 3 = log B)
492a + 3125
– log C)
5 125 5 5 3
A)log
x –630
y +=2log66 B) x –6y5 +
+ log = 1y ⇒ log
C)65x=+yy– 1 dir.
= a22log
D) – 37– 3 E) a2 + 3
5
O hâlde,D) x + y – 1 E) x + y – 2
= 2a – 3 tür.
log65! = log624 + y – 1 = x + y – 1 dir.
1. B 2. D 3. A 4. B 5. B 6. A 7. E 8. C 9. D 10. A 11. C 12. D 13. B 14. B 15. C 16. A
61
1. ln a = 13 5. log2 48 – log2 3
ln b = 7 ifadesinin değeri kaçtır?

a
olduğuna göre, ln c m ifadesinin sonucu kaçtır? A) 4 B) 6 C) 10 D) 12 E) 16
b2
48
A) – 4 B) – 1 C) 0 D) 1 E) 4 log2 c m = log216 = 4 tür.
3
a
ln e o = ln a – ln b = ln a – 2 ln b
2
b2
= 13 – 2 . 7 = – 1 dir.
2. log12 3 = x 6. log4 9 + log16 64 – 1
olduğuna göre, log12 48 ifadesinin x türünden ifadesinin değeri aşağıdakilerden hangisidir?

9
A) log4 B) log4 18 C) log4 27
A) 6 – x B) 5 – x C) 4 – x 2
D) 3 – x E) 2 – x D) log4 36 E) 4 log4 3
log12 48 = log12 ^12.4h = log12 12 + log12 4 2

log 4 9 + log 42 8 – 1 = log 4 9 + log 4 8 – log 4 4
12 = log 72 – log 4
log12 c m = log12 12 – log12 3 = 1 – x
sonuç yayınları
4 4
3
72
= log 4 c m = log4 18 dir.
⇒ log1248 = 1 + 1 – x = 2 – x tir. 4
3. log 5 = x
olduğuna göre, log 200 ifadesinin x türünden eşiti
aşağıdakilerden hangisidir? 7. log5 15 – 2 + log5 45
ifadesinin değeri aşağıdakilerden hangisidir?

A) 3 + x B) 3 – x C) 2 + x
D) 2 – x E) 1 – x A) log3 5 B) 5 log3 5 C) 3 log3 5
1000 D) 3 log5 3 E) 5 log5 3

log200 = log c m = log 10 – log 5
3
5
= 3 – log5 log515 – 2 . log55 + log545
15.45
= log5 c m = log5 27 = log5 3 = 3 log5 3 tür.
3
= 3 – x olur.
25
4. ln 3 = x
ln 7 = y
81
olduğuna göre, ln c m ifadesinin x ve y türün- 8. log20 4 = x
343
den eşiti aşağıdakilerden hangisidir? olduğuna göre, log20 25 in x türünden eşiti aşa-
ğıdakilerden hangisidir?
A) 4x – 2y B) 3x + 4y C) 3x – 4y
A) 2 – 2x B) 1 – 2x C) 2 – x
D) 4x + 3y E) 4x – 3y
D) 1 – x E) 2 + x
81
ln = ln 81 – ln 343
343 20
log 20 5 = log20 c m = log20 20 – log20 4 = 1 – x
= ln34 – ln73 4
= 4ln3 – 3ln7 log2025 = 2log205 = 2 . ( 1 – x ) = 2 – 2x olur.
= 4x – 3y dir.
62
Test 3
9. log 2 , 0,301 13. ln 2 = x
olduğuna göre, log 25 ifadesinin yaklaşık değeri ln 3 = y
aşağıdakilerden hangisidir? olduğuna göre, log2 9 ifadesinin x ve y türünden
A) 0,398 B) 1,289 C) 1,398
D) 2,289 E) 2,398 x 2x 2y y y2
A) B) C) D) E)
y y x x x
10
log5 = log c m = log10 – log2 = 1 – 0,301
2 2y
ln 9 2 ln 3
= 0,699 log 2 9 = = = x olur.
ln 2 ln 2
log25 = 2log5 = 2 . 0,699 = 1,398 dir.
10. log21 3 = a
log21 7 = b 14. log2 5 = a

log2 7 = b
olduğuna göre, log21 49 ifadesinin a ve b türün-
den eşiti aşağıdakilerden hangisidir? olduğuna göre, log25 49 ifadesinin a ve b türün-
A) a – b – 1 B) a – 1 + b C) 1 + a – b
b 2b a 2a
D) 1 + a + b E) 1 – a + b A) B) C) D) E) a . b
a a b b
log2149 = log217 + log217 log 7 log 2 7

sonuç yayınları
2 b
log52 7 = = = olur.
21 log 5 log 2 5 a
=log 21 c m + log217 = log2121 – log213 + log217
3
= 1 – a + b dir.
11. log12 3 = x
15. logx2 y xy = 3
9
olduğuna göre, log12 ifadesinin x türünden
4 olduğuna göre, logx xy ifadesinin değeri kaçtır?
5 3
A) – 3 B) - C) – 2 D) - E) – 1
A) 3x + 1 B) 3x – 1 C) x – 3 2 2
D) x + 3 E) 3x + 2 1 1
log x2 y xy = 3 & log xy x 2 y = & log xy x + log xy xy =
3 3
9
log12 c m = log12 9 – log12 4 2
4 & log xy x = – tür.
3
12
= 2 log12 3 – log12 c m = 2x – 1+ log12 3 -3
3 & log x xy = 2 olur.
= 3x – 1 dir.
12. log 2 = x 16. logxy2 x = 2
log 7 = y olduğuna göre, logy x ifadesinin değeri kaçtır?

olduğuna göre, log 35 ifadesinin x ve y türün-
A) – 6 B) – 4 C) – 2 D) 0 E) 2
1 1
log xy2 x = 2 & log x xy 2 = & log x x + 2 log x y =
A) 1 + y – x 10 B) 1 + x – y C) 1 – x – y 2 2
log5 = log c m = log 10 – log 2 = 1 – x tir. 1
2
D) x – 1 + y E) x – 1 – y –1
2 1
log35 = log7 + log5 = y + 1 – x tir. & log x y = = – tür.
2 4
O hâlde logyx = –4 tür.
1. B 2. E 3. B 4. E 5. A 6. B 7. D 8. A 9. C 10. E 11. B 12. A 13. C 14. A 15. D 16. B
63
1. A ABC dik üçgen 5. log3 2 = a
| AB | = log4 625 olduğuna göre, log6 18 ifadesinin a türünden
| BC | = log4 125 eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
a- 2 a+ 2 2 a- 4
A) B) ^ h C)2 + log 2
B
α
C a + 1 log 3 18 alog+ 13 3 .3 a + 23
log6 18 =
^ h
= =
log 6 log 3 .2 1 + log 2
Buna göre, tan a kaçtır? a 3+ 4 3 2a + 4 3
D) E)
a+ 2 a +a1+ 2
3 4 7 = dir.
A) B) C) 2 D) E) 4 a+1
4 3 3
AB log 4 625 log 625

tan a = = =
BC log 4 125 log 125
6. log3 5 = x
4 log 5 4
= = tür.
3 log 5 3 olduğuna göre, log25 45 ifadesinin x türünden
x + 2 log 45 x + log2 3 2 .5 2 +xlog

+ 15
ln 4 log 9 A) 3 B) 3 C) 3
2. + log x45 = = 2x = x
ln 6 log 6 25 log 25 log 5 2 2 log 3 5
3 3
x- 1 x- 2
ifadesinin değeri kaçtır? D) E) 2+x
2x =x dir.
2x
sonuç yayınları
A) – 4 B) – 2 C) 0 D) 2 E) 4
ln 4 log 9
+ = log6 4 + log6 9 = log6 ^4.9h
ln 6 log 6
= log636 = 2 dir. 7. log4 7 = x
log4 5 = y

log3 7 log9 7 den eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
3. -
log3 4 log9 4
x+ y x- y x- y
ifadesinin değeri kaçtır? A) 4
B) log 4 ^7.5h C)log 4 7 + log4 5
log 35
x
log 25 35 = = 2 x = 2y
log 25 log 5 2 2 log 4 5
4
A) – 7 B) – 4 C) – 1 D) 0 E) 3 x+ y 4 x+ y
log 3 7 log9 7 D) E) x+y
2x 2=y dir.
– = log 4 7 – log 4 7 = 0 dır. 2y
log 3 4 log9 4
8. log26 = a
log5 512 log5 16 olduğuna göre, log3 24 ifadesinin a türünden

4. - eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
log5 8 log5 2
log26 =a log
- 22( 2 . 3 ) = 1 + 2log
a +231= a ⇒ log23a =
+ a2– 1 dir.
ifadesinin değeri kaçtır? A) B) C)
a+ 1 a- 1 a- 1
1 1 1
log32 = a - 1
A) log
– 1 5 512B) -log5 16 C) log
0 512 D) log 16E) 1 a+ 2 2a + 1
– 2 = –2 D) E)
log5 8 log5 2 log 8 log 2
log 24 = log ( 3 . 23 ) = 1 + 3log 2 a + 1
3 3
a + 1
3
log 29 log 2 4
= – 3 a+2
log 2 = 1+ = dir.
log 2 3 a –1 a –1
9
= – 4 = –1 dir.
3
64
Test 4
9. log7 2 = a 13. log16 56 = x
olduğuna göre, log14 4 ifadesinin a türünden eşi- olduğuna göre, log4 14 ifadesinin x türünden
ti aşağıdakilerden hangisidir? değeri aşağıdakilerden hangisidir?
2a a 2a A) x – 1 B) 2x – 1 1 C) x + 1
A) 1 B) 1 C) 2
log
a +1414 = =a + 1 = a- 1 log16 56 = x & log 42 56 = x & . log 4 56 = x
log 4 14 1 log 2 ^2.7h 2x + 1
. log2 14 D) 2x + 1 E)
a 2 a- 1 & log24 56 = 2x
D) E)
2 a- 1 2 22aa
= = = dir. log 4 ^14.4h = log 4 14 + log 4 4 = 2x
log 2 2 + log 2 7 1 a+1
1+ a
& log 4 14 = 2x – 1 olur.
10. log5 3 = x

2
14. log18 =x
2x - 1 log5 15
x + 2 log5 3 + log525x + 1x + 1 27
A) log 15 = B) = C)
3
125 log 1253 3 log 5 3= 3
5 5 olduğuna göre, log3 2 ifadesinin x türünden eşiti
olur. x+ 1 x- 1 aşağıdakilerden hangisidir?
D) E)
3 3
sonuç yayınları
3x + 2 2x + 3 2x + 3
A) B) 2 C)
1- x log 1 + x log 2 – 1 - 27
log x
2 3 27 3 3
log18 =x& =x& =x
27 2log
x -3318 2x 2-+3log 3 2
log
D) E) 3 3
1- x 1+ x
log 3 2 – 3
11. log 4 = x = x & x log 3 2 + 2x = log 3 2 – 3
log 2 + 2
3
eşiti aşağıdakilerden hangisidir? & x log5 2 – log5 2 = –2x – 3
x2 + 1 log 40 2xlog
- 24 + log 10 2x + 1 – 2x – 3 2x + 3
A) log2 40 = B) =2 C) & log5 2 = = olur.
x +2
20 + 22 + log 10 x + 2
log 20 x log x –1 1– x
2
2x + 2 x + 1E) x2x++12
D) = = dir.
x+ 2 x x2x-
+2
+1
2 15. log24 9 = x
olduğuna göre, log6 4 ifadesinin x türünden eşiti

aşağıdakilerden hangisidir?
12. ln 5 = a x 2
log 9 2=-x x
& 2 log 3 = x2 & x
- log & 2log
3= + x24 =
x
A)
24 24 B) 242C) 3
olduğuna göre, loge2 25e ifadesinin a türünden x+ 1 x- 1 x+ 1
log 3 24 = log 3 ^3.2 3h = log 3 3 + 3 log 3 2 = x
2
eşiti aşağıdakilerden hangisidir? 2+ x x- 2
D) 2E)
–x
x -&1 log 3 2 = x+ 1
3x
a- 1 1 2ae -= 11 . ln ^5 2 .eha + 2
A) loge2 25e = 2 .B)
ln 25 C) 2– x
2 2 2 2 2 log 3 2 2c m
3x
1 log6 4 = 2 log6 2 =
= ^2 ln25a + ln 1 eh
=
a+ 1 log 3 2 + log 3 3 2– x
D) 2 E) +1
2 2 3x
2a + 1 4 – 2x 2– x
= dir. = = olur.
2 2x + 2 x+1
1. B 2. D 3. D 4. A 5. B 6. B 7. E 8. C 9. A 10. D 11. D 12. E 13. B 14. C 15. A
65
1. log12 72 = x 1
5.
2 + log2 3
olduğuna göre, log2 6 ifadesinin x türünden eşiti
aşağıdakilerden hangisidir? ifadesi aşağıdakilerden hangisine eşittir?
72 log 2 ^2.6 h C)
x- 2 2- x 2 x- 1 A) 2 B) log2 12 C) 1 + log2 12
A) log2B)
x - 1
log12 72 = x - 1 = x2 - x D) log12 2 E) log12 3
log ^2.6h
=
log2 12
2
x- 1 2- x
log 2 2D)
+ 2xlog
- 22 6 1E)+ 2
x log
+ 12 6 1 1 1
& =x& =x = = = log12 2 dir.
log 2 + log 6 1 + log 2 6 2 + log 2 3 log2 4 + log 2 3 log2 12
x –1
& log 2 6 = olur.
2– x
1
6.
2 1 1
2. + 1+
log2 6 log9 6 1 + log2 3
ifadesinin değeri aşağıdakilerden hangisidir? ifadesi aşağıdakilerden hangisine eşittir?
A) 1 2 B)1 1 + log6 4 C) 2 11 1
+ = 2 log6 2 + log6 9 A) log6 B)
= 1 C)=log12 1
6
log 2 6 D)log 6
2 9+ log6 4 E) 3 12 1 1 1 + log6 2
1+ 1+
2 log 2 2 log 218
D)+log 3 log 6 6
E) 2log
sonuç yayınları
= log6 2 + log6 9 6 2
1 1
= log6 ^4.9h = log6 36 = 2 dir. = =
log6 6 + log6 2 log6 12
= log12 6 olur.
1 1
3. -
log28 14 log7 14
ifadesinin değeri aşağıdakilerden hangisidir? 7. log4 7 . log7 10 . log 64

A) 2 1 B)1log7 14 C) log 14
– = log14 28 – log14 74
log 28 14D) 3log7 14 E) log 4 A) 1 B) log7 10 C) 2 3
14
28 log 4 7 log 7 10 . log10 64 = log4 64 = log6 4 = 3 tür.
= log14 c m D) log7 64 E) 3
7
= log144 olur.
1 1
4. + -1
log125 10 log8 10 8. ln 5 . log5 11 . log11 e3 + ln e2
ifadesinin değeri kaçtır? ifadesinin değeri aşağıdakilerden hangisidir?
A) 1 1 B) 2 1 C) 3 D) 4 E) 5 A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
+ – 1 = log10 125 + log10 8 – 1
log125 10 log8 10 3 2
ln 5 . log 5 11. log11 e + ln e
= log1000 – 1
= log103 – 1 & ln e 3 + ln e 2 = 3 + 2 = 5 tir.
= 3 – 1 = 2 dir.
66
Test 5
9. log 13
15 . log15 21 . log 21
169 13. log6 9 = a
ifadesinin değeri aşağıdakilerden hangisidir? log3 5 = b
A)log
1 2 olduğuna göre, log15 30 ifadesinin a ve b türün-
15B) log 1321. 21
. log log C)log
169 = 2 1 13
13 15 21 13 2
D) 3 E) 4 2
= log13 13 a
1 log16-
A) 9=aba & 2 log 32=- aab
B)6 = ab
& log6 3 C) dir.
2 a + ab a + ab 2a + ab
log 3 30 log3 ^6.5h
= 4 tür. log15 30 =D) 1 + ab= 2 + ab
ab log 3 ^3.5ha + ab
log E)
a 3+15
log 6 + log 5
3 3
=
10. log4 8 . log8 12 . log12 16 . ... . log60 64 log 3 3 + log 3 5
ifadesinin değeri aşağıdakilerden hangisidir? 2

a +b
=
A)log
3 8 logB) 12
4 . log C)16
5 ... log D)64
6 E) 7 1+b
4 8 12 60
2 + ab
= dı r.
= log 64 = log 4 = 3 tür.
3 a + ab
4 4
14. log3 4 = x
log4 5 = y
log5 6 = z
sonuç yayınları
11. log3 4 = x
olduğuna göre, log3 30 + log4 30 ifadesinin x, y
log4 5 = y ve z cinsinden eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
olduğuna göre, log48 25 ifadesinin x ve y cinsin- x+

A) (11+=z log
) ( xy34++y1) = log34B)+zlog
( xy33+ =y )log312
den eşiti aşağıdakilerden hangisidir? z +(11+=zlog 6 y+)1 = log56D)+xlog
C) ) ( x5+ (1 5+5yz= )log530
xy log 4 25 22xylog 4 5 1 + 2xy ^x + 1h^z +E)

1h .yy(1
= +log
xz3 )12. log 5 30. log 4 5
A) 25 =
log B)= =C)
1 + 2x log 48 1log
48 + 2^x16.3h log xy 16 + log 4 3 = log 3 12. log 4 30
4 4 4
1 + 2x x + y2y 2xy log 30 log 30

D) E) log 3 30 + log 4 30 = +
2xy =2xy = log 3 log 4
1 2x + 1
2+ x log 30 ^log 4 + log 3h
=
log 3 . log 4
log 30. log 12
=
log 3. log 4
= log3 12 . log4 30
12. log2 7 = a
= ^x + 1h y. ^z + 1h
log7 5 = b = ^xy + yh^z + 1h dir.
olduğuna göre, log14 35 ifadesinin a ve b türün- 15. 12log12 3
ab – a log7 35 alog
– ab
7
^7.5h log7a7–+ab
log7 5
A) 35 =
log B)= C) A) 1 B) 3 C) 4 D) 12 E) 123
^7.2h log717++ab
=
1 + ab log 14 1–
14 logab log7 2
7 7
a + ab a +1ab
+b 12log12 3 = 3log12 12 = 31 = 3 tür.
D) E) = 1
1+a 1–1ab
+a
a + ab
= olur.
a+1
1. C 2. C 3. E 4. B 5. D 6. C 7. E 8. C 9. E 10. A 11. B 12. D 13. E 14. A 15. B
67
3 + log3
1
5. eln 5 + 5ln 5
3
1. 3
toplamının değeri kaçtır?
A) 1 + 5ln 5 B) 5 + 5ln 5 C) 1 + ln 5
1 1
A) B) C) 1 D) 3 E) 9 D) 5 + ln 5 E) e5 + ln 5
9 3
eln5 + 5ln5 = 5lne + 5ln5 = 5 + 5ln5 olur.
3 3 + log3 3 = 3 3 + ^–1h = 3 2 = 9 dur.
–1
6. x = log4 13
olduğuna göre, x hangi iki ardışık tam sayı arasın-

2. e2 + ln 2 dadır?
A) ( 0, 1 ) B) ( 1, 2 ) C) ( 2, 3 )
A) 2e B) e2 C) 2e2 D) 4e2 E) e4 D) ( 3, 4 ) E) ( 4, 5 )
x = log413 ⇒ 4x = 13 ⇒ x ∈ ( 2, 3 ) olur.
e2 + ln 2 = e2 . eln2 = e2 . 2lne
sonuç yayınları
= 2e2 olur.
log3 ( 3x + 2 ) 7. x = log3 19 7
3. 7 log3 7 = 2x + 4
olduğuna göre, x hangi iki ardışık tam sayı arasın-
olduğuna göre, x kaçtır? dadır?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 A) (1, 2 ) B) ( 2, 3 ) C) ( 3, 4 )
log 3 ^3x + 2h D) ( 4, 5 ) E) ( 5, 6 )
= log7 ^3x + 2h
log 3 7 x = log3197 ⇒ 3x = 197 ⇒ x ∈ ( 4, 5 ) olur.
7log7 ^3x + 2h = 2x + 4 & ^3x + 2hlog7 7 = 2x + 4

& 3x + 2 = 2x + 4
& x = 2 dir.
8. x = log 0,0012
log5 ( 2x + 5 ) ln ( 4x – 3 )
4. 5 =e olduğuna göre, x hangi iki ardışık tam sayı arasın-
olduğuna göre, x kaçtır? dadır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 A) ( – 3, – 2 ) B) ( – 2, 1) C) (1, 0 )
D) ( 0, 1) E) (1, 2 )
5log5 ^2x + 5h = eln ^4x – 3h
& ^2x + 5hlog5 5 = ^4x – 3hln e x = log0,0012 ⇒ 10x = 0,0012
⇒ x ∈ ( –3, –2 ) dir.
⇒ 2x + 5 = 4x – 3
⇒ x = 4 tür.
68
Test 6
1 13. log 31,2 , 1,494 olmak üzere,
9. a = log3 7 , b = log 1 5 , c = log 1
2 36
6
log 31200 ifadesinin yaklaşık değeri kaçtır?
sayılarının işaretleri aşağıdakilerden hangisinde sı-
rasıyla doğru olarak verilmiştir? A) 3,494 B) 4,494 C) 5,494
log31200 = log ( 31,2 . 103 ) = log31,2 + 3
D) 6,494 E) 7,494
A)a–=, log
+, 7+ ⇒ 3a B) , 1,494 + 3
3
= 7+⇒
, –a, >– 0 C) + , – , +
1 , b+
D) + , + E) – , – , + , 4,494 olur.
b = log 1 5 & c m = 5 & b < 0
2 2
1 1 c 1
c = log 1 &c m = ⇒ c > 0 olur.
36 6 36 6
10. a = log 0,1

b = log 3,04
c = log4 2 14. log 4 , 0,602 olmak üzere,
rasıyla doğru olarak verilmiştir? A) – 5,398 = log4B). 10
– 4,398 C)4 )– 3,398
–4 = log + ( –
log0,0004 4
a
A)10
+ , =– ,0,1
– ⇒ a <B)0– , + , + C) – , – , + D) – 2,398 E) – 1,398
, 0,602 –4
b
10 = 3,04 D) –⇒, b
– ,> –0 E) + , + , + , – 3,398 olur.
c
4 = 2 ⇒ c > 0 dır.
sonuç yayınları
11. a = log 0,2 25
b = log 4 7
3
15. log 2 , 0,301 ve log 3 , 0,477 olmak üzere,
1
c = log2 + log 1 2 log 0,024 ifadesinin yaklaşık değeri kaçtır?
4 4
sayılarının işaretleri aşağıdakilerden hangisinde sı- A) – 1,62 B) – 1,268 C) 0,62

log0,024 = log( 24 . 10–3 ) = log( 23 . 3 . 10–3 )
rasıyla doğru olarak verilmiştir? D) 1,268 E) 1,62
= 3log2 + log3 – 3
A) – , + , – B) + , + , – C)
1 –, –, +
0,2a = 25 ⇒ a < 0 c = log 2 + log 1 2 , 3.0,301 + 0,477 – 3
D) – , – , – E) – , 4+ , + 4
, –1,62 olur.
4 b 1
c m =7&b>0 = –2 – < 0 dır.
3 2
1
12. a = ln
π
b = log π e 16. log 2,17 , 0,336 olmak üzere,
c = log e
rasıyla doğru olarak verilmiştir? A) – 7,664 B) – 6,664 C) – 5,664
log0,00217 = log2, 17 . 10–3 = log2,17 – 3
D) – 3,664 E) – 2,664
A) +a , –1, + B) – , + , +b C) – , – , + , 0,336 – 3
e = r < 0 π =e>0
D) + , – ,c – E) – , + , – , –2,664 olur.
10 = e > 0 olur.
1. E 2. C 3. A 4. D 5. B 6. B 7. D 8. A 9. C 10. B 11. A 12. B 13. B 14. C 15. A 16. E
69
Üstel ve Logaritmik Denklemler
1. x – 6 . 3x – 27 = 0
9 50
5. 5X - =-5
5x
denklemini sağlayan x değeri aşağıdakilerden
hangisidir? denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden
hangisidir?
A) – 1 B) 0 C) 1 D) 2 E) 3
3x = a olsun. a2 – 6a – 27 = 0 A) {1} B) { –10 } C) { –10,1}
( a – 9 )( a + 3 ) = 0 D) { log52 } E) { log52, 1}
⇒ 3x = 9 5x = a olsun.
50
⇒ x = 2 dir. a – a = –5 & a 2 + 5a – 50 = 0
& â + 10hâ – 5h = 0
& 5 x = –10 olamaz.
2. 49x – 9 . 7x + 14 = 0
⇒ 5x = 5
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden ⇒ x = 1 dir.
hangisidir? 6. 36 x – 13 . 6 x + 36 = 0
x
A)7{1,
= log
a olsun.
7
2
2 } aB)–{1,
9a log
+ 14
2
7=
} 0 C) { log7 2 } denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden
D) {1}( a – 2 )( a – 7 )E)= ∅
0 hangisidir?
⇒ 7x = 2 veya 7x = 7 A) {log46 } B) { log64, log46 } C) { log64 }

⇒ x = log72 veya x = 1 dir. D) { log69 } E) { log64, log69 }
sonuç yayınları
Ç.K = { 1, log72 } olur.

6x = a olsun.
a2 – 13a + 36 = 0 ⇒ ( a – 4 )( a – 9 ) = 0
6x = 4 veya 6x = 9
3. e 2x – 8ex + 15 = 0 ⇒ x = log64 veya x = log69
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden ⇒ Ç.K = { log64, log69 } olur.

hangisidir?
7. log3( 2x – 7 ) = 2
A)x { ln3 } B) { ln5 } C) { ln3, ln5 } denklemini sağlayan x değeri aşağıdakilerden
e = a olsun. a2 – 8a + 15 = 0 ⇒ ( a – 3 )( a – 5 ) = 0
D) { log e } E) { log5e } hangisidir?
⇒ ex = 3 veya e3x = 5
⇒ x = ln3 veya x = ln5 A)
log23( 2x – 7B)) =4 2 ⇒ 2x
C) –67 = 32D)
⇒82x = 16
E) 10
⇒ Ç.K = { ln3, ln5 } olur.
⇒ x = 8 dir.
6
4. 2x + =5
2x
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangi- 8. log2( 1 + log3( 4x – 5 ) ) = 1
sidir? denklemini sağlayan x değeri aşağıdakilerden
6 hangisidir?
A)
2x{=–1,
a log 23 } a + aB)={5
olsun. 1} C) { log23 }
D) { 1,
⇒log
a2 3–25a
} + 6 E)=0 { 1, log23 } log12 ( 1 + log
A) B)32( 4x – 5C)
) ) =3 1 D) 4 E) 5
⇒ ( a – 2 )( a – 3 ) = 0 ⇒ 1 + log3( 4x – 5 ) = 2
2x = 2 veya 2x = 3
⇒ log3 ( 4x – 5 ) = 1
⇒ x = 1 veya x = log23
⇒ Ç.K = { 1, log23 } olur. ⇒ 4x – 5 = 3
⇒ x = 2 dir.
70
Test 1
9. ln e2 + log ( x2 + 2x – 2 ) = 2 13. log3( 2x + 6 ) – log3(3x+9 ) = 0
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden
hangisidir? hangisidir?
A) {–3 } B) { 1 } C) { –3, 1 } A) { 3 } B) { 3, 5 } C) { 5 }
D) { 1, 3 } E) { 3 } D) R+ E) ∅
lne2 + log ( x2 + 2x – 2 ) = 2 ⇒ 2 + log( x2 + 2x – 2 ) = 2 2x + 6 2x + 6

log 3 c m= 0 &
0
=3
2 2
⇒ log ( x + 2x – 2 ) = 0 ⇒ x + 2x – 2 = 10 0 3x + 9 3x + 9
& 2x + 6 = 3x + 9
⇒ x2 + 2x – 3 = 0
& x = –3 tür.
⇒ ( x + 3 )( x – 1 ) = 0
Fakat x = –3 değeri logaritmayı tanımsız yaptı-
⇒ Ç.K = { –3 ,1 } dir.
ğından Ç.K = ∅ olur.
10. log( x + 2 )( 4x – 4 ) = 1 14. log2( x + 3 ) –log2( x – 3 ) = 2

denklemini sağlayan x değeri aşağıdakilerden denklemini sağlayan x değeri aşağıdakilerden
A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4 A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
x+3 x+3
log ( x + 2 )(4x – 4 ) = 1 ⇒ x + 2 = 4x – 4 log 2 c m= 2 &
2
=2
x–3 x–3
⇒ x = 2 dir.
sonuç yayınları
⇒ 4x – 12 = x + 3
⇒ x = 5 tir.
11. log( x + 1 )( x2 + 3x – 4 ) = 2 15. log6x + log6( x + 5 ) = 2

denklemini sağlayan x değeri aşağıdakilerden denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 { –9` }x ^x + 5hj =B)2 {&4 }x 2 + 5x = 36C) { –9, 4 }

A)log
6
log ( x + 1 )( x2 + 3x – 4 ) = 2 ⇒ ( x + 1 )2 = x2 + 3x – 4 D) { 4, 9 } & x 2 + 5x
E)–∅
36 = 0
⇒ x2 + 2x + 1 = x2 + 3x – 4 & ^x + 9h^x – 4h = 0
⇒ x = 5 tir. Fakat x = – 9 değeri tanımsız yaptığından çö-

züm kümesine dahil edilemez. O hâlde
Ç.K = { 4 } olur.
12. log( 3x – 2 ) ( x2 + 4x + 4 ) = 0 16. 2log4( x + 1) –log4( x + 1 ) = 1
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden denklemini sağlayan x değeri aşağıdakilerden

log ( 3x – 2 )( x2 + 4x + 4 ) = 0 ⇒ x2 + 4x + 4 = ( 3x – 2 )0 2log
A) –1 4( x + B)
1 ) 0= 1 + log
C)41( x + 1 )D) 2 E) 3
A) { –3 } B) { –1 } C) { –3, 1 }
⇒ x2 + +4x + 4 = 1 ⇒ ( x + 1 ) = 4.(x + 1) ⇒ x2 + 2x + 1 = 4x + 4
2
D) ∅ E) R
⇒ x2 + 4x + 3 = 0 ⇒ x2 – 2x – 3 = 0
⇒ ( x – 3 )( x + 1 ) = 0
⇒ ( x + 3 )( x + 1 ) = 0
Fakat x = – 1 değeri denklemi tanımsız yapar.
Fakat x = –3 ve x = –1 değerleri denklemi tanımsız
O hâlde, x = 3 tür.
yapar. O hâlde Ç.K = ∅ olur.
1. D 2. A 3. C 4. E 5. A 6. E 7. D 8. B 9. C 10. C 11. E 12. D 13. E 14. E 15. B 16. E
71
Üstel ve Logaritmik Denklemler
1. log3( x + 1 ) + log3(2x – 3 ) = 1 5. log7( x + 4 ) + log7( x – 4 ) = log7( x2 – 16 )
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangi-
hangisidir? sidir?
log33( (,x2+ 1 )( 2x –B)3 ) ) 3= 1 ⇒ 2x2 + C)

' 1 ' 1
A) 2x {–23x
} –3=3 A) ( –∞, 24 ) B) ( –4,2 4 ) C) ( 4, ∞ )
log 7( x – 16 ) = log7 ( x – 16 ) dır.
2 2 ⇒ 2x2 – x – 6 = 0
D) ∅ tanımlı olabilmesi
Fakat ifadelerin E) R için,
D) { 4 } ( 2x∅+ 3 )( x – 2 ) = 0
⇒ E)
3 x + 4 > 0 ⇒ x > –4
1442443
Fakat x = – denklemi tanımsız yapar.
2
x–4>0⇒x>4
O hâlde, Ç.K = { 2 } dir.
x2 – 16 > 0 ⇒ x > 4 x ∈ ( 4, ∞ ) olur.
veya
x < –4 olmalıdır.
6. lnx + ln ( x – 3 ) = ln ( 2x + 6 )
2. log2( 4x + 6 ) – log2( 3x – 2 ) = 2
denklemini sağlayan x değeri aşağıdakilerden denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangi-
hangisidir? sidir?
3 4x + 6 4x5+ 6 ln({ x–1

( x} – 3 ) ) = ln B)
( 2x{ 6+}6 )
A)log 2 c m = 2 &C)
23 7 A) C) { –1, 6 }
B) 1 2
=D) E)
4 3x – 2 3x4– 2 2 4 2
x – 3x = D) 2x{+6,610 ⇒} x2 – 5x –E)6∅= 0
& 12x – 8 = 4x + 6 ⇒ ( x – 6 )( x + 1 ) = 0
7
sonuç yayınları
& 8x = 14 & x = olur. x > 3 olacağından Ç.K = { 6 } dır.

4
3. log( x + 2 ) – log( x + 3 ) = log( x + 4 ) – log( x + 7 )

denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangi- 7. ( log2x )2 – 5(log2x ) + 6 = 0
sidir? denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangi-
sidir?
7
' 1,c x1+ 2 m = log
A)log B) c{ x +4
–1} m&
2 { –1,
x + C)
=
4
x + 1}
2x + 3 x+7 x+3 x+7 log
A) 2x 8
{ 4, =} a olsun.B) { 4 } C) { 8 }
7
D) +' –14
1, =1x2 + 7x +E)12
2
a – 5a +D) 6 ={ 2,
0 4,
⇒ 8( a} – 2 )( aE)
– 3{ 2,
) =40}
⇒ x2 + 9x ∅ ⇒ x = – 1 dir.
2
log2x = 2 veya log2x = 3
⇒ x = 4 veya x = 8 ⇒ Ç.K = { 4, 8 } dir.
4. log3( x + 1 ) – log3( x + 3 ) = log3( x + 3 ) – log3( x + 4 ) 8. log5 x - 2 log5 x + 1 = 0

denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangi-
denklemini sağlayan x değeri aşağıdakilerden
sidir?
hangisidir?
A) { –5 }x + 1 x+3
B) { –1} C) { 5 }
log 3 c m = log3 c m log5 x =B)
A) 1 a 2olsun. C) 3 D) 4 E) 5
x+3 x+4
D) ∅ E) { 0 }
x+1 x+3 a2 – 2a + 1 = 0 ⇒ ( a – 1 )2 = 0
& =
x+3 x+4 log5x = 1 ⇒ x = 5 olur.
2 2
⇒ x + 5x + 4 = x + 6x + 9
⇒ x = – 5 tir.
Fakat x > – 1 olacağından Ç.K = ∅ olur.
72
Test 2
9. log3 ( x + 3 ) + 4 log( x + 3 ) 3 = 4 13. e3 . x2 = xlnx
denklemini sağlayan x değeri aşağıdakilerden denkleminin kökler toplamı kaçtır?

hangisidir?
Her iki 1 tarafın e tabanında 1 logaritması3alınırsa,
1
A) e + B) e2 + C) e +
e e e
A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10 ln( e3 . x2 ) = ln( xlnx ) ⇒ lnx . lnx = lne3 + lnx2
4 1
lnx = a olsun.D) e3 + 1 E) e4 + 2
log3( x + 3 ) = a olsun. a + = 4 & a 2 – 4a + 4 = 0 e
a
a2 = 3 + 2a ⇒ a2 – 2a – 3 = 0 ⇒ ( a – 3 )( a + 1 ) = 0
⇒ ( a – 2 )2 = 0
lnx = 3 veya hx = –1
log3( x + 3 ) = 2 ⇒ x + 3 = 32 ⇒ x = 6 dır.
⇒ x = e3 veya x = e–1 olup kökler toplamı;
1
e3 + olur.
e
10. log5x + 5logx5 = 6

denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangi- 14. 7log ( x+5 ) = ( 2x + 1)log 7
sidir?
A) { –5, 5 } B) { 5, 55 } C) { 52, 55 } sidir?
D) { 52, 510 } E) { 55, 510 } 7log

A) {0}
( x + 5 ) = ( 2x + 1 )log7
B) { 1 } C) { 2 } D) { 3 } E) { 4 }
⇒ ( x + 5 )log7 = ( 2x + 1 )log7 ⇒ x + 5 = 2x + 1
= 6 & â 2 – 6a + 5h = 0
5
log5x = a olsun a +
a ⇒ Ç.K = { 4 } olur.
sonuç yayınları
⇒ ( a – 1 )( a – 5 ) = 0
log5x = 1 veya log5x = 5
⇒ x = 51 veya x = 55 tir.
Ç.K = { 5, 55 } bulunur.
15. log3 ( x . y ) = 5
11. 4log2x = (2x)log(2+x)
x2
denklemini sağlayan x değeri aşağıdakilerden log3 =4
y
hangisidir?
olduğuna göre, x + y toplamı kaçtır?
A)41log2x = ( 2x
B) )2log( 2 + x )C)
⇒34log2x =
D)( 2
4 + x )log2x
E) 5
A) 12x + log
B)y18 C) 24x = 3D)ve30log yE)= 36
14243
⇒4=2+x log3 3
=5 log3 3
2
⇒ x = 2 dir. 2log3x – log3y = 4 ⇒ x = 33 = 27 ve y = 32 = 9

⇒ x + y = 27 + 9 = 36 olur.
12. xlogx = x4
2
16. log5 ( x2 . y3 ) = 4
denklemini sağlayan x değerlerinin çarpımı aşağı-
log5 ( x3 . y2 ) = 6
dakilerden hangisidir?
olduğuna göre, x . y çarpımı kaçtır?
Her iki tarafın 101 tabanında logaritması alınırsa,
A) 102logx2 B) 10 C) 100 D) 10– 1 E) 10– 2
log ` x = x4j & log x 2 . log x = log x 4 1
A) x2y3 = B)
54 5 C) 25 D) 125 E) 625
5
& 2 log x . log x = 4 log x
× x3y2 = 56
⇒ logx = 0 veya logx = 2
x5 . y5 = 510 ⇒ x . y = 52 = 25 tir.
⇒ x = 100 = 1 veya x = 102 = 100
olup x değerleri çarpımı 100 = 102 olur.
1. C 2. E 3. B 4. D 5. C 6. B 7. A 8. E 9. C 10. B 11. B 12. A 13. C 14. E 15. E 16. C
73
Logaritmalı Eşitsizlikler ve Günlük Hayatta Kullanım Alanı
x–4 1
1. 42x – 3 > 83x – 7 5. log 4 c m≥
3 2
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden 9
hangisidir? eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden

hangisidir?
A) (2x
3, ∞ ) B) ( – ∞, 3 ) C) ( – 3, ∞ )
4 – 3 > 83x – 7 ⇒ 24x – 6 > 29x – 21
D) ( – ∞, – 3 ) E) ( – 3, 3 ) A) ( – ∞,
4 4) B) ( 4, 6 ] C) ( – ∞, 6 )
⇒ 4x – 6 > 9x – 21 0 < < 1 olduğundan eşitsizlik yön değiştirir.
9 D) ( 4, ∞ ) E) [ 6, ∞ )
⇒ 15 > 5x ⇒ x < 3 tür. 1
x–4 4 2 x–4 2
Ç.K = ( –∞, 3 ) tür. 0< ≤c m & 0 < ≤
3 9 3 3
⇒0<x–4≤2
⇒ x ∈ ( 4, 6 ] bulunur.
x+1
4 3 3x – 7
2. c m <c m 2x – 5
9 2 6. log 1 c m< 3
8
2
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
hangisidir? eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
x+1 hangisidir?
A)c( 4
x+1 3 3x – 7 3 –2 3 3)x – 7
m 6 )< c m B) ( –&∞ec, 1 )m o C)< (c1, ∞
– ∞, m
9 2 2 2 1, 5m
A)0 c<– 3 B) ( – ∞ , eşitsizlik
3) C)
5
c değiştirir.
, 3m
D) ( 6 , ∞ ) ⇒ –2x –E)2( <
1, 3x
6) – 7 <21 olduğundan yön 2
2
⇒ –5x < – 5 2x – 5 D)1c 53 , 32mx – 5 1 ( 3, ∞ )
> c m2 & > E) & 2x > 6
sonuç yayınları
⇒ x > 1 dir. 8 2 8 8
Ç.K = ( 1, ∞ ) olur. ⇒ x > 3 olur.
3. log ( x – 3 ) ≤ log7 7 7. 1 ≤ log 3 ( 2x + 5 ) < 3
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden eşitsizliğini sağlayan kaç farklı x doğal sayısı var-
hangisidir? dır?
319≤ 2x + B)
A) 33 ⇒ 3C)≤11
5 <10 2x + 5D)
< 27
12 E) 13
A)log(
[ 3, x13–]3 ) ≤ logB)
7 ⇒ log( x – 3 ) C)
7 ( – ∞ , 13 ]
≤ 1[ 13, ∞ )
⇒ –2 ≤ 2x < 22
) 1
D) ( 3, 13 ] ⇒ 0 < xE)– (33,≤∞10
⇒ x ∈ ( 3, 13 ] olur. ⇒ x ∈ [ –1 ,11 ) olup aralıkta
11 doğal sayı değeri vardır.
3x – 1
8. log3 f log 1 c mp < 0
2 2
4. ln ( 3x + 2 ) > ln ( 4x – 2 ) eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden

hangisidir?
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
hangisidir? 1 )1 c 3x –B)1 c– 3 , 2 m 5
C) c 1, m
A)log elog
( – ∞, mo < 0 3 2
3 2
ln(c3x 2 2 1
– +, 24 )m > ln ( 4x
B) –c –2 ) , m
2
A) C) ( – ∞, 4 ) 2 2
3 3 2 D) c 3x, –31m 0 E) 1c , 1 m
⇒ 3x + 2 > 4x – 2 & 0 < log 1 c 3 m< 3 c 3! ^0, 1hm
2 2 2
⇒ x < 4 D) c 1 , 3 m 1
E) c , 4 m 1 0 3x – 1 1 1
&c m > >c m
2 1 2
1442443
4x – 2 > 0 ⇒ x >
2 1 2 2 2
2 c – , 4 m olur.
3x + 2 > 0 ⇒ x > – 2 1 3x – 1
3 & < < 1 & 1 < 3x – 1< 2
2 2
2
& Ç.K = c , 1m olur.
3
74
Test
9. Yarılanma ömrü 15 gün olan bir radyoaktif mad- 11. Depremin açığa çıkardığı enerji E ( erg ), depremin
denin zamana bağlı kalan madde miktarı büyüklüğü M olmak üzere,
f ( t ) = m . ent log E = 11,4 + 1,5 M
şeklinde modellenmiştir. formülü ile hesaplanan ölçeğe göre, 8,4 büyüklü-

ğündeki bir depremin açığa çıkardığı enerji ne ka-
Buna göre, başlangıçta 300 gram olan maddeden
dardır?
30 gram kalması için kaç gün geçmesi gerekir?
A) 1016,8 B) 1024 C) 1025,2
A) 10 . log2 15 B) 15 . log 2 C) 15 . log2 10
D) 1033,6 E) 1042
D) 10 . log15 2 E) 3 . log 2 50
logE = 11,4 + 1,5 . 8,4
f ( 0 ) = 300 ⇒ m . e0 = 300 ⇒ m = 300
logE = 24 ⇒ E = 1024 olur.
f ( 15 ) = 150 ⇒ 300 . e15n = 150
1 1 1
& 15n = ln & n = . ln
2 15 2
1 1 1 1 1
30 = 300.e 15 . ln 2 .t & = e 15 . ln 2 .t
10
1 1 1
& . ln .t = ln
15 2 10
1
& ln 2 . t = ln 10
15
sonuç yayınları
15. ln 10
&t= = 15. log 2 10
ln 2
12. Belirli bir zaman başlangıcındaki nüfus y0 , birim

10. I, kaynağın ses şiddeti;
zamandaki nüfus artış yüzdesi x olmak üzere,
I0 = 10– 12 watt / m2 kabul edilen uluslararası refe- t zaman sonraki toplam nüfusu,
rans ses şiddeti ve L ses düzeyini göstermek üze-
x t
re, y1 = y0 c 1 + m
100
I
L = 10 . log f
I0 p
( dB ) ile hesaplanır. formülü ile hesaplanır.
Buna göre, bir konserde 110 dB olan ses düzeyi- Nüfusu 500.000 olan bir ilin yıllık nüfus artış yüz-
ni 30 dB arttırdığımızda sesin şiddeti kaç katına desi % 2,4 olarak belirlenmiştir.
çıkmış olur? Buna göre, kaç yıl sonra bu ilin nüfusu 300.000
artmış olur?
A) 103 B) 108 C) 104 D) 1022 E) 1030
I L A) log( 1,024 ) ( 0,3 ) B) log( 1,024 ) ( 0,9 )

L = 10 . log e –12 o
& = log 1012 .I
10 10 C) log( 1,024 ) ( 1,2 ) D) log( 1,024 ) ( 1,6 )
L
10 10 E) log( 1,024 ) ( 2,4 )
⇒I= 12
dır.
10
2, 4 t
500000 . e1 + o = 300.000 + 500.000 = 800.000
140
14
10 10 10 100
12 12 2
10 10 10 3
= 10 olur. 8
& ^1, 024ht = & t = log 1, 024 ^1, 6h olur.
= =
110 10 11
10
–1
10 5 ^ h
10
1012
1012
1. B 2. C 3. D 4. E 5. B 6. E 7. C 8. E 9. C 10. A 11. B 12. D
75
Logaritma
1. f ( x ) = ax – 1 5. Okyanus coğrafyası alanında yapılan araştırmalar,
üstel fonksiyonunun grafiği ( 3, 4 ) noktasından plajın eğimi ile üzerindeki kum taneciklerinin ara-
geçtiğine göre, f ( 5 ) değeri kaçtır? sında bir ilişki olduğunu göstermiştir.
Plajın eğimi m ve kum taneciklerinin ortalama
A) 2 B) 4 C) 8 D) 16 E) 32
çapı, d ( mm türünden ) olmak üzere bu ilişki,
2
f ( 3 ) = 4 ⇒ a = 4 ⇒ a = 2 dir. m = 0,159 + 0,118 . log d
f ( x ) = 2x – 1 ⇒ f ( 5 ) = 24 = 16 dır.
biçiminde modellenmiştir.
Kum taneciklerinin ortalama çapı d = 0,25 mm
olan plajın eğimi kaçtır? ( log 5 = 0,698 )
A)m = 0,159 + 0,118

0,0087 . log0,25
B) 0,087 C) 0,87
25
2. x = log18 5 = 0, 159D) 0, 118. log c
+ 0,97 m 9,7
E)
100
32x - 1 = 0,159 + 0,118 . ( 2log5 – 2 )
olduğuna göre, ifadesinin değeri kaçtır?
22 - x = 0,159 + 0,118 . (2.0,698 – 2 )
= 0,087 olur.
5 1 7 2 5
A) B) C) D) E)
12 2 12 3 13
x2 - x - 6
6. f ( x ) = ln c m
x+ 3
x = log 5 & 18 x = 5 tir.
1 fonksiyonunun en geniş tanım kümesi aşağıdaki-
9x .
sonuç yayınları
3 2x – 1 3 1 5 lerden hangisidir?
= = 18 x . = olur.
2– x
22 12 12
^x – 3B)
h^x(+ 2h – 3 ) ∪ ( 3, ∞ )
2
A) (x–2 ∞,
– x––36) – ∞,
2x >0& >0
C) ( 3,x ∞
+ )3 x D)
+ 3( – 3, – 2 )
3. log( x – 2 ) 2x2 - 12x + 19 = 1 –3 –2 E) 3( – 3, – 2 ) ∪ ( 3, ∞ )

– + – +
Tanım kümesi = ( –3, –2 ) ∪ ( 3, ∞ ) olur.
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
2 2
log 2x – 12x + 19 = 1 & x – 2 = 2x – 12x + 19 1 3 4 80
^x – 2h 7. log3 + log3 + log3 + ... + log3
2 2
⇒ ( x – 2 ) = 2x – 12x + 19 3 4 5 81
⇒ x2 – 4x + 4 = 2x2 – 12x + 19 toplamının değeri kaçtır?

⇒ x2 – 8x + 15 = 0 ⇒ ( x – 3 )( x – 5 ) = 0 fakat x = 3
A) – 4 B) – 3 C) – 2 D) – 1 E) 0
değeri denklemi sağlamaz. O hâlde, x = 5 tir.
1 3 4 80 1
log 3 f p = log –4
. . ... = log 3 3 = –4
3 3 4 5 81 3 81
4. f ( x ) =
1 - log2 ( x - 1)

lerden hangisidir? 8. log ( cot 1° ) + log ( cot 2° ) + ... + log ( cot 89° )
A) ( – 1, ∞ ) B) (1, ∞ ) C) (1, ∞ ) – { 3 } toplamının değeri kaçtır?
D) ( 3, ∞ ) E) { 3 } A) cot 1° B) sin 1° C) tan 1°

1 – log2 ( x – 1 ) ≠ 0 ⇒ log2 ( x – 1 ) ≠ 1 ⇒ x – 1 ≠ 2 D) 0 E) 1
⇒ x ≠ 3 tür. log ( cot 1. cot 2 ... cot 88 . cos 89 )
144424443 144424443
tan 2 tan 1
x – 1 > 0 ⇒ x > 1 ⇒ ( 1, ∞ ) olur.
44 45
= log ( 1 . cot 45 ) = log 1 = log 1 = 0
Buna göre, tanım kümesi = ( 1, ∞ ) – { 3 } olur. 144424443
1
76
Karma Test 1
9. log x = 3 13. log12 4 = x
log y = 4 olduğuna göre, log18 108 ifadesinin x türünden
log z = 5 eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
olduğuna göre, log ( xy2 z ) ifadesinin değeri 3x - 2 4x - 13 4x - 6 1

A)log12 4 = x & logB) 12 = & log4 C)
4 6x - x4
4 + log 3 = x
kaçtır? 4x - 3 3x -4 4
1 1–x
& log 4 3 = x – 1 = x tir.
25 27 29 31 33 4x + 3 6x + 4
A) B) C) D) E) D) E)
2 2 2 2 2 log
6x + 108
4 log 4 4xlog
+ + 4327
4 4
log18 108 = =
log 4 18 log 4 2 + log 4 9
1
log ` xy 2 z j = log x + 2 log y + . log z
1– x
2
1 + 3 log 3 1 + 3.b x l
1 4 4x – 6
= 3 + 2 . 4 + .5 = = =
1 1 1– x 3x – 4
+.b x l
2
+ 2 log 3
5 27 2 4 2
= 11 + = dir.
2 2
14. log 0,0000203
x ifadesi aşağıdaki aralıklardan hangisinde yer alır?
10. log2 ( x . y2 ) - log2 c m = 3
y
A) ( – 4, 1) B) ( – 4, – 2 ) C) ( – 4, – 3 )
olduğuna göre, y kaçtır?
D) ( – 5, – 4 ) E) ( – 6, – 5 )
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 log 0,0000203 = x ⇒ 10x = 0,0000203
xy 2 ⇒ x ∈ ( –5, –4 ) olur.
2f p= 3
sonuç yayınları
log x & log2 y 3 = 3 & y 3 = 2 3

y
⇒ y = 2 dir.
15. log x = 3,124
log y = – 1,208
olduğuna göre, log ( x . y ) ifadesinin değeri kaç-

1 tır?
11. log27 x - log9 x =
2
A) 0,354 B) 0,364 C) 0,435
D) 0,453 E) 0,543
1 1 1
A) 3 B) 1 C) D) E) 1 3, 124
3 9 27 log x .y = . log x + log y = + ^–1, 208h
2 2
1 1 1 1 = 1,562 – 1,208
log 33 x – log32 x = & c – m . log 3 x =
2 3 2 2 = 0,354 olur.
⇒ log3x = –3
1
⇒ x = 3–3 = dir.
27 16. x = log4 3
12. log4 5 = x y = log5 13
log5 6 = y z = log3 28
olduğuna göre, log64 36 ifadesinin x ve y türün- sayılarının doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangi-
den eşiti aşağıdakilerden hangisidir? sidir?
2xy 4xy 2x2 y A) xx < y < z B) y_< x < z C) y < z < x

4 = 3 & x ! ^0, 1h bbb
A) log 36 2 log 6 .y
2C) 2xy
5 B) 5
log 3 36 = =3 = =3 olur. b
D) z < x < ybb E) z < y < x
5 y = 13 & y ! ^1, 2h `b x < y < z
64 log 64 3 log 4 3 3
5 2 5 2x 2
2xy 2x y bbb
3 z = 28 & z ! ^3, 4h bb
D) E)
3 3
a
1. D 2. A 3. E 4. C 5. B 6. E 7. A 8. D 9. B 10. B 11. E 12. A 13. C 14. D 15. A 16. A
77
Logaritma
1. Bir ortamda bulunan bakterilerin sayısının zamanla 5. log ( x – y ) = log x – log y
( dakika olarak ) değişimi
olduğuna göre, x in y türünden eşiti aşağıdaki-
Q ( t ) = Q0 . e0,04 . t lerden hangisidir?
y- 1 y- 1 y+ 1
Buna göre, bakteri sayısının 500 den 2000 e A) B) C)
y y2 y
çıkması için kaç dakika geçmelidir? ( Q0 başlan-
y2 y2
gıçtaki bakteri sayısı, t: zaman ( dk ) ) D) E)
y- 1 1- y
x x
A)Q25
( tln
) =4 500 . e0,04
B). t20
= ln 4 ⇒ e0,04
2000 C). t16
= ln
44 log ^x – yh = log b y l & x – y = y
t
x ^y – 1h
D) 12 ln 4 E)
⇒ 10
e 5ln=44
x
⇒ et = 425 &x– y =y& y =y
⇒ t = ln425 = 25 . ln4 y2
&x= dir.
y –1
2. xln x – e20 x = 0
6. 3ln x – 31 – ln x – 2 = 0
sidir?
sidir?
Her iki tarafın e tabanında logaritması 1 alınırsa, A) { 0 } B) {1} C) { 2 } D) { e } E) { 3 }

A) { e2 } B) { e3 } C) ' 4 , e5 1
e – lnx = 0
ln( xlnx ) – ln( e20x ) = 0 ⇒ lnx . lnx – 20lne 3
3lnx = a olsun. a – – 2 = 0 & a 2 – 2a – 3 = 0
sonuç yayınları
D) { e2, e3 } ⇒ lnx
E)={ ea2olsun.
, e10 } a
ln x
⇒ a2 – a – 20 = 0 ( a – 3 ) ( a + 1 ) = 0 ⇒ 3lnx = 3 veya 3 = –1
⇒ (a – 5) (a + 4) = 0 ⇒ lnx = 1 ⇒ x = e ⇒ Ç.K = { e } olur.

lnx = 5 veya lnx = – 4
Ç.K = { e5, e–4 } olur.
7. log3 ( 3x + 18 ) – x – 1 = 0
3. log3 [ x . ( x – 8 ) ] = 2
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangisidir?
sidir?
' 31^3 + 18h =B)x '+ 11& 3 + 18 C)
1 x 1 x x+1
2 2 A)log = 3{ 2 }
A)x{.–( x1}– 8 ) = 3 ⇒ B) x{ 3–} 8x – 9 = 0C) { 9 } 4 2
& 3 + 18 = 3 . 3 x
x
D) { – 1,⇒3 (}x – 9 ) ( xE)+ {1–)1,= 90} D) {1} E) { 4 }

⇒ Ç.K = { –1 ,9 } olur. ⇒ 2 . 3x = 18
⇒ 3x = 9
⇒ x = 2 olur.
1
4. log4 x2 - log4 ( x + 2 ) - log4 ( x - 2 ) =
2
1 1
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangi- 8. - =2
log50 x log2 x
sidir?
2 } x 2 – log ^x
A) {log B)+"22h –2log
, ^x – 2C) 1
h ={ 3 } sidir?
4 4 4 2
D)2 { 2, 3 } E) " - 2 2 , 2 2 ,
log 4 f 2
x
p=
1 A) { 2 1
} –
1 B) { – 5 }
= 2 & log x 50 – C)
log{ 52} = 2
x –4 2 log50 x log 2 x x
x2 1 D) { – 5, 5 } E) ∅
50
2
= 4 2 = 2 & x 2 = 2x 2 – 8 & x 2 = 8 & log x c m= 2
x –4 2
2
⇒ x = 25
& x = 2 2 olur.
⇒ x = 5 tir.
x = –2 2 ifadeyi tanımsız yaptığından alınmaz.
x = – 5 tanımsız yaptığından kümeye alınmaz.
78
Karma Test 2
9. log4 ( x2 – 9 ) ≤ 2 13. 2a = 5b
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangi- olduğuna göre, log 5 ifadesinin a ve b türünden
sidir? eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
a a b
A) ( – 5, – 3 ) B) ( – 5, – 1) A) B) C)
a+ b a- b a+ b
C) ( – 3, 5 ) D) ( – 5, – 3 ) ∪ ( 3, 5 )
2a a+ b
E) [ – 5, – 3 ) ∪ ( 3, 5 ] D) E)
a- b a- 1
0 < x2 – 9 ≤ 42 ⇒ 0 < x2 – 9 ≤ 16 a a
2b = 5 & = log 5
⇒ 9 < x ≤ 252 b 2
a
⇒ x ! 8–5, –3h , ^3, 5A olur. log 5
2 b a
log10 5 = = = olur.
log 2 + log 5 a a+b
2 2 1+
b
10. ( 5x + 2 – 25 ) . ( x2 – 4 ) ≥ 0 14. log2 3 = x
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangi- log3 5 = y

sidir?
A) ( – ∞, – 2 ) B) ( 0, 2 ) den eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
C) ( – 2, 2 ) D) [ – 2, 0 ] ∪ [ 2, ∞ ) x . y + 1 log 30 x . log
y - 13 + log 2 x++log y 5
sonuç yayınları
A) 3 B) 3 C)
3 3
E) ( – 2, 0 ) ∪ ( 2, ∞ ) log 4230 = = 2 2
log 4 log 3 2 2
3
x.y- x x.y+ x+ 1
5x+2 – 25 = 0 ⇒ 5x+2 = 25 ⇒ x = 0 D) 1E)+ y
2 1 + x 2 +x+1
xy
x2 – 4 = 0 ⇒ x = 2 veya x = –2 dir. = =
1 2
2. x
–2 0 2 Ç.K = [ –2 , 0 ] ∪ [ 2, ∞ ]
– + – +
11. f ( x ) = 4 + log2 x 15. log72 108 = x

olduğuna göre, ( fof ) (16 ) değeri kaçtır? olduğuna göre, log2 6 ifadesinin x türünden eşiti
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9
2x + 63
C) log 2 c 2 m
1+ x 3- x
f ( 16 ) = 4 + log216 = 4 + 4 = 8 A) B)
3 - 2x 1- x x+ 1
f ( f ( 16 )) = f ^8h = 4 + log 2 8 = 4 + 3 = 7 dir.
; 3 - 2x x2- 3
8
D) log 2 108 log E)2 6 + log 2 3
log72 108 = 1 + x = x+ 1
log 2 72 log 2 6 2 + log 2 2
log 2 6 2 + log 2 6 – 1
log16 64 + log2 ( 3x - 1)@ =
12. 4 =3 2 log 2 6 + 1
3 log 2 6 – 1
olduğuna göre, x kaçtır? = =x
2 log 6 + 1
2
B)2 ^83x – 1hj C) 9
A) 7log16 `4 + log D) 10 E) 11 x+1
4 =3 & log 2 6 =
3 – 2x
& `4 + log 2 ^3x – 1hjlog16 4 = 3
& 4 + log 2 ^3x – 1h = 9
& log ^3x – 1h = 5 & 3x – 1 = 32

1. A 22. C 3. E 4. B 5. D 6. D 7. C 8. C 9. E 10. D 11. C 12. E 13. A 14. E 15. A
& x = 11 dir.
79
Logaritma
1. 100log ( x – 1) = x + 5 5. x ∈ R olmak üzere,
denkleminin kökü kaçtır? x2 – 2x – log3 m > 0
( x ––41 )log100
A) B)=–x3 + 5 ⇒ 0 –1)2 =D)x3+ 5 E) 4
C) (x eşitsizliği daima sağlandığına göre, m nin en ge-
⇒ x2 – 2x + 1 = x + 5 niş değer aralığı aşağıdakilerden hangisidir?
= x2 – 3x – 4 = 0
Δ < 0 olmalıdır. O halde,3
A) c -1, - m B) c 1, m
1
⇒ (x – 4)(x + 1) = 0 C) ( 2, 3 )
3 2
⇒ x = 4 tür. 4 – 4 . 1 . ^– log3 m h < 0
D) cm0 ,< 0 m ⇒ 4logE)mc<0 ,– 4 m
1 1
x = – 1 tanımsızlık oluşturur. ⇒ 4 + 4 log 3 3 3 2
⇒ log3m < – 1
2. y
1
⇒ 0<m<
3
1
1 f(x) = logax ⇒ m ! c 0, m olur.
3
x
0 1 3
6. log [ ln ( log x ) ] = 0
Yukarıdaki şekilde f ( x ) = loga x fonksiyonunun
grafiği verilmiştir.
Buna göre, f c m kaçtır?

1 A) 10 + e B) 10e C) ee
27
D) e10 E) 10e
sonuç yayınları
fA)
( 3–) 4
= 1 ⇒ B)
log
– a33 = 1C)
⇒–a2 = 3 D)
olur.
–1 E) 0
log ( ln ( log x ) ) = 0 ⇒ ln ( log x ) ) = 10°
1 1 1
x= ⇒ f c m = log3 = log3 3–3 = –3 olur. ⇒ log x = e1
27 27 27
⇒ x = 10e olur.
3. f ( x ) = log( a – 2 ) ( 3x + 1)
fonksiyonu için f ( 8 ) < f ( 7 ) olduğuna göre, a aşa- 7. Tanımlı olduğu aralıklarda

ğıdakilerden hangisi olamaz?
log3 x+ 1
( x2 + 2x + 1) + log4 x- 1
( x2 - 2x + 1)
f ( 87) < f ( 7B)
A)
9
) olduğundan5 8
C) fonksiyon
19
D) azalandır.
E) ifadesinin değeri kaçtır?
3 4 2 3 6
O halde,
0 < a – 2 < 1 ⇒ a ∈ ( 1, 3 ) olmalıdır. A) 14 B) 12 C) 10 D) 8 E) 6
16
Buna göre olamaz. log3 ^x + 1h2 + log4 ^x – 1h2
9 X+1 x –1
= log^x + 1h13 ^x + 1 h2 + log^x–1h1/4 ^x–1 h2

2 2
= + = 6 + 8 = 14 tür.
4. log3 [ log2 ( 4 – 2x ) ] ≤ 1 1 1
3 4
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangi-
sidir?
8. log9( log x6 ) – log9 ( log x2 )
hh (≤–12, 3 ]
– 1)^4 – 2xB)
3^
A)log
( – 3,
log C) [ – 2, 3 )
2 ifadesinin değeri kaçtır?
& 0 < log2 ^4 – 1
2x h 3≤ 3
D) c - , m E) ;- 2 , m
3
1 3
2 2 2 A) 0 B) C) 1 D) E) 2
& 1 < 4 – 2x ≤ 8 & –3 < –2x ≤ 4 2 2
3
& –2 ≤ x < dir. log x6 6 log x
2 log9 f p = log9 f p
3 log x2 2 log x
Ç.K. = ;- 2, E olur.
2 1
= log9 3 = log32 3 = dir.
2
80
Karma Test 3
9. log2 x – logx 8 = 2 1
13. 1+
1
olduğuna göre, x in alabileceği değerlerin çarpımı 1+
log3 5
kaçtır?
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
1 3 E) 8
A)
log2 B) 1 C) 2 D) 4
2x = a olsun. log2x – 3logx2 = 2 ⇒ a – a = 2 A) log15 90 B) log15 75 C) log15 60
a2 – 2a – 3 = 0
D) log15 45 E) log15 30
⇒ (a – 3)(a + 1) = 0
log2x = 3 veya log2x = – 1 1 1 1
1 1+ = 1+ = 1+
⇒ x = 23 = 8 veya x = 2–1 = olup çarpımları 1 1 + log5 3 log5 5 + log5 3
2 1+
1 log3 5
8 . = 4 olur. log515
2
= 1 + log155 = log1515 + log155
= log1575 tir.
logx 4
10. 4 = x16 14. 2 log x – log y = log z
eşitliğini sağlayan x değerlerinin çarpımı kaçtır?
5x2 + 4yz
1 1 olduğuna göre, ifadesinin değeri kaç-
A) B) C) 1 D) 2 E) 2 4x2 - yz
2 2 tır?
Her iki tarafın x tabanına göre logaritması alınırsa,
A) 6 B) 5 C) 4 D) 3 E) 2
logx ^4logx 4 h = logx x16 & logx 4 . logx 4 = 16
⇒ logx4 = 4 veya logx4 = – 4 2logx = logy + logz ⇒ logx2 = logyz
sonuç yayınları
1 1
–
⇒ x4 = 4 veya x–4 = 4 ⇒ x1 . x2 = 44 .4 4 ⇒ x2 = yz dir.
⇒ 40 = 1 olur. 5x2 + 4x2 9x2
O halde, = 2 = 3 olur.
4x2 – x2 3x
11. A ABC üçgen
[ AD ] açıortay
15. ex – 5e– x – 4 = 0
| AB | = loga 4
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden
| AC | = loga 3
hangisidir?
| DC | = log5 125
B C | BD | = log3 x A) { ln 5 } B) { ln 4 } C) { ln 3 }
D
olduğuna göre, x kaçtır? D) { ln 2 } E) { 0 }

5
A) 4 B) 8 C) 16 D) 32 E) 64 a– – 4 = 0 & a2 –4a–5 = 0
Açıortay teoremine göre, ex = a olsun. a
loga 4 loga 3 log 4 log 3 log 3 1 & â – 5 hâ + 1 h = 0
= & . = .
log3 x log5 125 log a log x log a 3
& log x = 3 . log 4 ex = 5 veya ex = –1
⇒ x = ln5 ⇒ Ç.K = { ln 5 }
& log x = log 43
16. a, b ∈ R+ olmak üzere, ve a ≠ 1, b ≠ 1
& x = 43 = 64 olur.
loga b + logb a = loga b a
12. log5 10 + log5 15 + log5 20 = a + log5 ( b! )
olduğuna göre, a ile b arasındaki bağıntı aşağı-
olduğuna göre, a + b toplamının alabileceği en dakilerden hangisidir?
küçük tam sayı değeri kaçtır?
logaab
A) =+b logba = log
B) aa b= 2b
a C) b = a2
1
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
D) ba2 =
loga b + log = log
a b + logE) ba= 22a
b a a
log5 ( 10 . 15 . 20 ) = log5 ( 53 . 2 . 3 . 4 ) 1
1 2
= 3 + log54! = a + log5b! & logb a = & b 2 = a & b = a olur.
2
⇒ a + b = 3 + 4 = 7 olur.
1. E 2. B 3. E 4. E 5. D 6. E 7. A 8. B 9. D 10. C 11. E 12. E 13. B 14. D 15. A 16. C
81
Logaritma
1.
1
+
1
+
1 5. log x = 16 olduğuna göre,
log7 1001 log11 1001 log13 1001
log x x x - log x x
A) 13 B) 11 C) 7 D) 2 E) 1
A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4
log x x x – log x x
1 1 1
+ +
log7 1001 log11 1001 log13 1001 = log 8 x . x2 . x4 – log 4 x . x2
7 3
= log1001 7 + log100111 + log1001 13 = log x – log x
8 4
= log1001 7 . 11. 13 = log1001 1001 7 2 3 4
= . 16 – . 16 = 14 – 12 = 2 olur.
8 4
= 1 dir.
1
6. ( 2 + log x2 ) c 2 + log m= 2
x2
2. ( log x )2 – log x2 – 3 = 0
denkleminin kökler çarpımı kaçtır? denkleminin kökler çarpımı kaçtır?
(2 1+ 2logx B)
A) ).(2
10– 2logC)
x )10
= 22 D) 103 E) 104
A) 103 B) 102 C) 10– 1 D) 10– 3 E) 10– 5
1
⇒ 4 . ( 1 + log x ) ( 1 – log x ) = 2 ⇒ = 1– ^log x h2
2
logx = a olsun. a2 – 2a – 3 = 0 ⇒ (a – 3) (a + 1) = 0
1
log x = 3 veya log x = – 1 ⇒ ^log x h2 = dir.
2
⇒ x = 103 veya x = 10–1 olup kökler çarpımı
1 1
103 – 1 = 102 dir. log x = veya log x = –
2 2
sonuç yayınları
1 1
–
& x1 = 10 2 , x2 = 10 2
0
& x1 . x2 = 10 = 1 olur.
7. log3 5 = m
3. x1 + ln x = e . x
34x – 1 = 5x + 2
denkleminin köklerinden biri aşağıdakilerden hangi-
sidir? olduğuna göre, x in m türünden eşiti aşağıdaki-
1 lerden hangisidir?
A)
Here2iki tarafın
B) ee tabanında
C) D) 10
logaritması E) 102
alınırsa,
e
ln ^x1 + lnxh = ln êx h ⇒ (1 + lnx ) . lnx = lne + lnx m+ 1 42xm
– 1+ 1
4xC)– 12m - 1
A)4x – 1 B)
3 4 - =m5x + 2 ⇒ 3 x4+ -2 =5 &
m = log 5
⇒ lnx + ( lnx )2 = lne + lnx x + 24 - m3
⇒ ( lnx )2 =1 4x – 1 2mxm 1 2m = 4x –21m - 3
=m & ++
x + 2 D) E)
⇒ ln x = 1 veya
lnx = – 1 m+ 4 4- m
1 & xm – 4x = –2m – 1
x = e veya x = e– 1 = dir.
e
–2m – 1 2m + 1
&x = = olur.
m–4 4–m
x- y log x + log y
4. log c m=
2 2
x2 + y2
olduğuna göre, ifadesinin değeri kaçtır? 8. log3 x – logx 3 = 2
xy
olduğuna göre, ( log3 x )2 + ( logx 3 )2 ifadesinin de-
A) 6 x – y B) 5log xy C) 4 D)
x –3y E) 2
log c m= & 2 . log c m = log xy ğeri kaçtır?
2 2 2
x–y 2
&c m = xy A)
Her2 iki tarafın
B) 3karesi C) 4
alınırsa, D) 5 E) 6
2
x – 2xy + y2 ^log3 xh + ^logx 3 h – 2 . log3 x . logx 3 = 4
2 2 2
& = xy 14444444244444443
4 1
x2 + y2 6 xy & ^log3 x h2 + ^logx 3 h2 = 6 olur.
& = = 6 olur.
xy xy
82
Karma Test 4
f(x)
9. 2 = ln x2 1 + loga b + logb a 1
13. =
olduğuna göre, 2f ( e2) + f2 ( e ) toplamının değeri
2
( loga b ) - logb a 2
kaçtır?
ln a
olduğuna göre, ifadesinin değeri kaçtır?
2 ln b
A) 2 B) 5 C) 2e D) 5e E) 2e
log1ba = x olsun.
1 1
x = e2 & 2fê h = ln ê2 h & 2fê h = 4 & f ê2 h = 2 dir.
2
A) B) 2 C) D) 2 E) 3
2 2
4 1 x 3+ x + 1 22
1+ +x x +x+1 x2
x x
x = e & 2fêh = ln e2 & 2f ( e ) = 2 & f ( e ) = 1 dir.
^ 1 – x h^ x2 + x + 1 h
= =
1 1 – x3 x
–x
x2 x2
O halde, 2f ( e2 ) + f2 ( e ) = 2 . 2 + ( 1 )2 = 5 olur.
x 1 1
= = & 2x = 1 – x & x =
1– x 2 3
ln a 1
& logb a = = olur.
ln b 3
10. ( log6 3 )2 + ( log6 2 )2 + log6 16 . log6 3
14. f ( x ) = 32x – 1
g ( x ) = log5 (12x + 1)
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
h ( x ) = ln ( x – 3 )
1
^log6 3 h + ^log6 2 h + log6 2 . log6
4
2 2
32 olduğuna göre, ( fogoh ) ( e2 + 3 ) ifadesinin değeri
kaçtır?
= ^log6 3 h2 + ^log6 2 h2 + 2 . log6 2 . log6 3
= ^log6 3 + log6 2 h2 A) 81 B) 27 C) 9 D) 3 E) 1
sonuç yayınları
= ^log6 6 h2 = 1 olur. h ( e2 + 3 ) = ln ( e2 + 3 – 3 ) = lne2 = 2

g ( 2 ) = log5(24 + 1 ) = log525 = 2
a
11. ln c m = log 10 olmak üzere, f ( 2 ) = 32 . 2 – 1 = 33 = 27 dir.
b
2ln a + 3ln b = loge [ x ( ln a – ln b ) ]
eşitliğine göre, x in a ve b türünden eşiti aşağı- 2 3 4

15. + +
dakilerden hangisidir? log a
( abc ) log3 b ( abc ) log4 c ( abc )
A) a3b2 B) a2b3 C) a2b2 ifadesinin değeri kaçtır?
D) ab2 E) a2b A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
log10=1
a
2lna + 3lnb = loge ;x . ln c b mE 2 logabc a + 3 logabc 3 b + 4 logabc 4 c
= logabc a + logabc b + logabc c = logabc abc = 1

lna2 + lnb3 = ln ( x ) ⇒ lna2b3 = lnx
⇒ a2b3 = x olur.
log a log b log c

16. = = = log x
12. log 30 + log 81 2 3 4
3
işleminin sonucu kaçtır? olduğuna göre, abc ifadesinin x türünden eşi-
ti aşağıdakilerden hangisidir?
1 +^3 . 10 h + B)
log 3 4 log 3
A) log log13+ log 3 C) 10 +
2 2 log a = 2 logx ⇒ log a = logx2 ⇒1a = x2 1
A) x3 B) x2 C) x D) E) 2
= log 3 + log 10 + 2 log 3 olur.
log 3 log b = 3 logx ⇒ log b = log x3 ⇒xb = x3 x
= ^ log 3 + 1h = log 3 + 1 2
D) 10 +2 log 3 E)
log c = 4 . logx ⇒ log c = log x4 ⇒ c = x4
⇒ 3
abc = 3 x2 x3 x4 = x3 olur.
1. E 2. B 3. C 4. A 5. C 6. A 7. B 8. E 9. B 10. A 11. B 12. B 13. B 14. B 15. A 16. A
83
LOGARİTMA – YENİ NESİL SORULAR
1. Aşağıda eş görünüme sahip farklı ağırlıkta üç 3. a ve b pozitif tam sayı olmak üzere,
küre gösterilmiştir.
• logab tam sayı ise
logab = logba
log620 g log630 g log650 g
• logab tam sayı değil ise
logab = log(a + 1)b
olarak tanımlanıyor.
X
log9x ve log2y tam sayılardır.
X
log9x ÷ log2y =3
Şekil I Şekil II
log2x + log3y =7
Eşit kollu bir terazinin bir kefesine X cismi ko-
nulmuştur. Diğer kefesine bu üç kürenin ikisi ko-
olduğuna göre, log6 ( 9 . x . y ) değeri kaçtır?
nulduğunda Şekil I deki görüntü, farklı iki küre
konulduğunda ise Şekil II deki görüntü elde edil- log59 x ve B)
A) log62 y birer
C)tam
7 sayıD)ise,
8 E) 9
miştir. log2 x ve log3 y birer tam sayı değildir.
sonuç yayınları
X cisminin ağırlığı gram cinsinden bir tam O halde,

sayı olduğuna göre, bu ağırlık aşağıdakiler- logx 9 ÷ logy 2 = 3 ⇒ logx 9 . log2 y = 3
den hangisi olabilir? 3
⇒ log2 y = 3 . log9 x = . log3 x
2
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 log3 x + log4 y = 7
1 3
log6 20 + log6 30 < x < log6 30 + log6 50 ⇒ log3 x + . log2 y = 7 ⇒ log3 x + . log3 x = 7
2 4
⇒ log6 600 < x < log6 1500 ⇒ 3, ... < x < 4, ... ⇒ log3 x = 4 ⇒ x = 34 ve y = 26 dır.
⇒ x = 4 olabilir. log6 ( 32 . 26 . 34 ) = log6 66 = 6 olur.

4. Aşağıda gösterilen dikdörtgen levhanın alanı
1 birimkaredir.
2.
log4x birim
log3x birim
log1216 birim
Yukarıda verilen pembe çubuğun boyu log336,
mavi çubuğun boyu log3486 birimdir. Bu levha uzun kenarına paralel olacak şekilde
Ardışık iki çubuğun boyları arasındaki farklar bölünerek iki parça elde edilecektir.
eşittir. Bu parçaların kısa kenar uzunlukları şekildeki
Buna göre, turuncu çubuğun boyu kaç birim- gibi x cinsinden ifade edilmiştir.
dir? Buna göre, x kaçtır?
Turuncu
A) 6 çubuğun
B) 7 boyu
C) 8 x br olsun.
D) 9 O halde,
E) 10 ( log2
A) 4 x + log
B)3 x 3
) . log12
C)16
2 = 1 D) 6 E) 3
x – log3 486 = log3 486 – log3 36 log x log x
& + = log16 12
⇒ x = log3 ( 486 )2 – log3 36 log 4 log 3
4862 log 4 + log 3 log 12 log 3

⇒ x = log3 c m = log3 6561 = log3 38 = 8 dir. & log x f p= & log x =
36 log 4 . log 3 2 log 4 2
84 & x = 3 olur.
LOGARİTMA – YENİ NESİL SORULAR
5. Aşağıda birbirine dik olarak yerleştirilen üç eş 6.

dikdörtgen verilmiştir.
(6 – log23) birim
(log2108) birim log3108 cm
Yukarıda kenar uzunlukları verilen kare şeklinde-

ki kâğıt, köşegeni üzerinden katlanıyor.
Bu eş dikdörtgenlerin 4 tanesi ile de aşağıdaki

şekil oluşturulmuştur.
1
1
sonuç yayınları
Daha sonra dik kenarlara 1 er cm uzaklıkta ola-

Buna göre, yeni şeklin iç ve dış çevrelerinin
cak şekilde dik üçgen kesilerek çıkartılıyor.
uzunlukları toplamı kaç birimdir?
Kesilme işleminden sonra kalan parça tekrar açı-
A) 8 log212 B) 8 log29 C) 16 log212 lıyor.
D) 16 log29 E) 24 + log224
Buna göre, son durumda kalan parçanın kap-
ladığı alan kaç santimetrekaredir?
2b + a = 6 – log2 3
2/ 2a – b = log2 108 A) 2 log3 24 B) 4 log3 8 C) 4 log3 12
+
5a = 2 . log2 108 + 6 – log2 3 ⇒ a = 2 + log2 3 D) 6 log3 8 E) 8 log3 6
⇒ a = log2 12 dir.
Kalan şekil yukarıdaki gibidir.
⇒ İç çevre = 2a + 2a – 4b = 4a – 4b
O halde, ( log3 108 – 2 ) . 1 . 4 + 4
Dış çevre = 4b + 2a + 2a+= 4b + 4a
= 4 log3 108 – 8 + 4
8a dır.
= 4 log3 108 – 4
O halde, 8a = 8 . log2 12 bulunur.
= 4 ( log3 108 – log3 3 )
= 4 . log3 36 = 8 log3 6 bulunur.
1. B 2. C 3. B 4. B 5. A 6. E
85
Cevaplar Sayfa 7 Cevaplar Sayfa 14
1. 1.
y
1 x
f(x) = c m
2 y
2
1 f(x) = log10 (x – 2)
1
1
2
x
–1 O 1 x
O 2 3 12
y
2. f(x) = 2x–1
2. y
1
1/2 –1 1 3
1/4 x
x O
–1 O 1 2 3 –1
–2
f (x) = log 1 (x + 1)
3. y 2
x
f(x) = 3 – 1
–1 O
x
2 1 2
3 y=–1
86
Çıkmış Sorular
1. f ( x ) = logx2 fonksiyonu için 4. k pozitif bir gerçel sayı olmak üzere,
f^ 4ah . f–1 c m = 6
1 f ( x ) = log x ( x – k )
3
2
fonksiyonu için f ( 3k ) = olduğuna göre,
eşitliğini sağlayan a değeri kaçtır? 3
k kaçtır?
1 5 1 2 4
A) B) C) D) E) 3 9 27 2 4
2 2 3 3 3 A) B) C) D) E)
8 8 8 9 9
(2014 – LYS 1 / MAT)
(2015 – LYS 1 / MAT)
2 2
f ^4a h = log4a 2 = log22a 2 =
1 log3k ( 3k – k ) = & log3k 2k =
2a 3 3
1 2
& 2k = ^3k h3
1 1
f–1 c m için, logx 2 = & x 3 = 2 & x = 8 dir.
3 3
1 4 2 & ^2k h3 = ^3k h2
. 8 = 6 & = 6 & a = olur.
2a a 3
& 8k3 = 9k2
9
& k = olur.
8
2. log c 1 m + log c 4 m = 3 5. t bir gerçel sayı olmak üzere,

2 4 y
x
x = e2cos t
olduğuna göre, x . y çarpımı kaçtır? y = e3 sin t
sonuç yayınları
2 3 5 3 1
A) B) C) D) E) eşitlikleri veriliyor.
3 4 6 8 16
Buna göre, her t gerçel sayısı için sağlanan x ile
(2014 – LYS 1 / MAT) y arasındaki bağıntı aşağıdakilerin hangisinde ve-
1 1 rilmiştir?
log2 = log4 fleklinde yaz›labilir.
x x A) ln2 x + ln2 y = 4 B) ln2x + ln2y = 9
1 4 4
log4 + log4 = 3 & log4 c m = 3 C) 9 ln2x + 2 ln2y = 27 D) ln2x + 4 ln2y = 28
x y xy
4 1
& = 43 & 16xy = 1 & xy = d›r. E) 9 ln2x + 4 ln2y = 36
xy 16
x = e2cos t ⇒ 2cos t = ln x (2016 – LYS 1 / MAT)
ln x
⇒ cos t = dir.
2 ln y
y=e 3sin t ⇒ 3 sin t = ln y ⇒ sin t = tür.
3. log4 x ile log4 ( x2 ) ardışık iki pozitif çift tam sayıdır. 3
cos2t + sin2t = 1
Buna göre, logx 4 değeri kaçtır? ln x 2 ln y 2
&c m +c m =1
1 1 1 2 3
A) B) C) D) 1 E) 2
2 4 16 & 9 ln2 x + 4 ln2 y = 36 olur.
(2015 – LYS 1 / MAT)

log4 x2 – log4 x = 2 & 2 log4 x – log4 x = 2
6. log2 8 4 2
1
& log4 x = 2 & logx 4 = dir.
2 işleminin sonucu kaçtır?
13 15 17 23 27
A) B) C) D) E)
8 8 8 16 16
(2016 – LYS 1 / MAT)
log2 8 2 . 42 . 84 = log2 8 2 . 24 . 212

17
= log2 8 217 = olur.
8
87
Çıkmış Sorular
7. xln 4 – 6 . 2ln x + 8 = 0 1
10. log 4 x ve log 8 sayılarının aritmetik ortalaması
x
denklemini sağlayan x değerlerinin çarpımı kaç- 1
'dir.
tır? 2
e2 e3 Buna göre, log 16 x ifadesinin değeri kaçtır?

A) e6 B) e4 C) e3 D) E)
2 3 1 3 5 1 5
A) B) C) D) E)
2 2 2 4 4
(2017 – LYS 1 / MAT)
(2018 – AYT)
xln4 = 4lnx ve 2lnx = a olsun.
1
a2 – 6a + 8 = 0 ⇒ ( a – 2 ) ( a – 4 ) = 0 log4 x + log81 log22 x + log23 x–1 1
x
lnx lnx & = =
⇒ 2 = 2 veya 2 =4 2 2 2 2
⇒ lnx = 1 veya ln x = 2 1 1 1
& log2 x – log2 x = 1 & log2 x = 1
2 3 6
x1 = e veya x2 = e2
& log2 x = 6 & x = 26 d›r.
x1 . x2 = e . e2 = e3 olur.
6 3
log16 x = log24 26 = = dir.
4 2
8. log3 27 + log27 3
log3 27 – log27 3
3 4 5 6 7
sonuç yayınları
A) B) C) D) E)
2 3 4 5 6
11. Üzerinde 1'den 50'ye kadar olan tam sayıların ya-
(2017 – LYS 1 / MAT)
zılı olduğu bir cetvel türünde her n tam sayısının
1 1'e olan uzaklığı log n birimdir.
3 1
3 2 3 1
log 3 2 + log 3 3 2 + +
3 3 2 3 2 6 log 3
= =
3 1 1 3 1 log 2
log 3 2 – log 3 3 2 –
3 2 2 6
3 3 –
2 3
1 2 3 4 . . . . . . . . . . . . . 33 . . . . . . 42 . . . . . 50
10 6 5
= . = olur.
6 8 4
1 2 3 4 . . . . . . x . . . . . . 28 . . . . . . . . . . . 50
9. ln x + ln y = 9
Bu özellikteki özdeş iki cetvel şekildeki gibi alt alta
ln x – ln y = 3
getirildiğinde üstteki cetveldeki 42 sayısı alttakinde
olduğuna göre, logy x değeri kaçtır? 28 sayısına, üstteki cetveldeki 33 sayısı ise altta-
kinde x sayısına denk gelmektedir.
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
Buna göre, x kaçtır?
(2017 – LYS 1 / MAT)
A) 18 B) 19 C) 20 D) 21 E) 22
lnx + lny = 9 lnx = 6 ⇒ x = e6
* (2018 – AYT)
+ lnx – lny = 3 lny = 3 ⇒ y = e3 olur.
log42 – log33 = log 28 – log x
6
logyx = loge3 e6 = . loge e = 2 dir. 42 28
3 log c m = log c m
33 x
42 28
& = & 42x = 33 . 28
33 x
& x = 22 dir.
88
Çıkmış Sorular
12. Matematik dersinde, Canan sırasıyla aşağıdaki 14. Ada, kullandığı bilimsel bir hesap makinesinde
adımları takip ederek işlemler yapmıştır. n ≤ 32 olmak üzere, her n pozitif tam sayısı için
log2n değerini hesaplıyor ve her bir değerin ya tam
I. adım : 6 = 1 . 2 . 3 = eln 1 . eln 2 . eln 3
sayı ya da ondalıklı sayı olduğunu görüyor.
II. adım : eln 1 . eln 2 . eln 3 = eln 1 + ln 2 + ln 3
Ada; ekranda görünen değer tam sayı ise o sayıyı,
III. adım : eln 1 + ln 2 + ln 3 = eln 6 ondalıklı sayı ise o sayının tam kısmını bir kâğıda
IV. adım : eln 6 = eln( 2 + 4 ) yazdıktan sonra yazdığı bu sayıların toplamını bu-
luyor.
V. adım : eln ( 2 + 4 ) = eln 2 + ln 4
Buna göre, Ada’nın bulduğu toplamın sonucu kaç-
VI. adım : eln 2 + ln 4 = eln 2 . eln 4 tır?
ln 2 ln 4
VII. adım :e .e = 2.4 = 8 A) 94 B) 97 C) 100 D) 103 E) 106
Bu adımlar sonunda Canan, 6 = 8 sonucunu elde
(2019 – AYT)
etmiştir.
Buna göre, Canan numaralandırılmış adımların n ∈ { 32 } ⇒ log232 = 5 ⇒ 1.5 = 5
hangisinde hata yapmıştır? n ∈ {31, 30, ... , 17, 16} ⇒ log2n = 4 ⇒ 16.4 = 64
n ∈ { 15, ... , 9, 8 } ⇒ log2n = 3 ⇒ 8 . 3 = 24
A) II B) III C) IV D) V E) VI n ∈ { 7, 6, 5, 4 } ⇒ log2n = 2 ⇒ 4.2 = 8
n ∈ { 3, 2 } ⇒ log2n = 1 ⇒ 2.1 = 2
(2019 – AYT) +
n ∈ { 1 } ⇒ log2n = 0 103 olur
ln ( 2 + 4 ) = ln 2 + ln 4 şeklinde yazılamaz.
sonuç yayınları
ln 2 + ln 4 = ln ( 2 . 4 ) = ln 8 olmalıdır.
V. adımda hata yapılmıştır.
13. x sayısı, 1 den büyük bir tam sayı olmak üzere, 15. Bir çubuk eşit uzunlukta 4 parçaya bölündüğünde
64 her bir parçanın uzunluğu log5(x) birim, eşit uzun-
• x oranının bir tam sayı olduğu,
ln 64 lukta 10 parçaya bölündüğünde her bir parçanın
• oranının bir tam sayı olmadığı 2
ln x x
uzunluğu log5 e o birim olmaktadır.
25
veriliyor.
Buna göre, çubuğun uzunluğu kaç birimdir?
Buna göre, x in alabileceği değerler toplamı kaç-
tır?
A) 5 B) 8 C) 10 D) 12 E) 15
A) 40 B) 42 C) 48 D) 54 E) 56
(2020 – AYT)
(2019 – AYT)
x2 m 20
4 . log5x = 10 . log5 c 25 ⇒ log5 x4 = log5 x 10
64 25
! Z & x = 2, 4, 8, 16, 32, 64 olabilir.
x 20
⇒ x4 = x 20 ⇒ 520 = x16 ⇒ x = 55/4 dır.
ln 64 5
= logx 64 g Z olacağına göre,
ln x Çubuğun uzunluğu = 4 . log555/4 = 4 . 5
4 = 5 br
x = 16 ve 32 olabilir. olur.
Dolayısıyla toplamları 16 + 32 = 48 dir.
89
Çıkmış Sorular
16. n bir tam sayı ve 1 < n < 100 olmak üzere, 19. Kenar uzunlukları x ve y birim olan bir dikdörtgenin
alanı A birimkare olmak üzere,
log2(log3n)
In A = ( In x ) . ( In y ) + 1
ifadesinin değeri bir pozitif tam sayıya eşittir.
eşitliği sağlanıyorsa bu dikdörtgene logaritmik dik-
Buna göre, n sayısının alabileceği değerler toplamı
dörtgen denir.
kaçtır?
Buna göre, kare şeklindeki bir logaritmik dikdört-
A)
log36n = 2, B)log
45n = 4C)olmalıdır.
63 D) 72 E) 90 genin çevresi kaç birimdir?
3 3
O halde, n = 9 veya n = 81 olup

(2020 – AYT) A) 4e B) 4e2 C) 4e3
toplamları = 9 + 81 = 90 olur.
D) 4e4 E) 4e5
x (2022 – AYT)
Karenin bir kenarı x birim ise alanı
17. a ve b, 1’den farklı pozitif gerçel sayılar olmak üze- x x2 birimkare olur.
re,
ln x2 = ( ln x ) . ( ln x ) + 1
loga2 < 0 < log2b
2ln x = ( ln x )2 + 1 ⇒ ( ln x )2 – 2ln ( x ) + 1 = 0
eşitsizliği sağlanmaktadır. ( ln x – 1 )2 = 0 ⇒ ln x – 1 = 0
Buna göre, ln x = 1 ⇒ x = e dir.

Çevre = 4x = 4e olur.
sonuç yayınları
I. a + b > 1
II. b – a > 0
20. a bir tam sayı olmak üzere, [ log5a, log2a ] kapalı
aralığında bulunan tam sayılar ile [ 4, 6 ] kapalı ara-
III. a ⋅ b > 1
lığında bulunan tam sayılar aynıdır.
ifadelerinden hangileri her zaman doğrudur?
Buna göre, a sayısının alabileceği değerler topla-
logYalnız
A) a2 < 0I ⇒ a ∈ B)( 0, 1 ) dır.
Yalnız II C) I ve II mı kaçtır?
0
0 < log2b D)⇒I ve
2 III
< b ⇒ b >E)1 I,olur.
II ve III
A) 253 B) 291 C) 329 D) 347 E) 375
O halde, a + b > 1 ve b – a > 0 olmalıdır.
(2020 – AYT) (2022 – AYT)
3 < log5 a ≤ 4 , 6 ≤ log2 a < 7 olmalıdır.
18. Bir hesap makinesinde işlem yapıldığında makine; 53 < a ≤ 54 , 26 ≤ a < 27
işlemin sonucu tam sayı ise o sayıyı, ondalıklı sayı
⇒ 53 < a < 27 ⇒ 125 < a < 128
ise bu sayının tam kısmı ile birlikte virgülden son-
⇒ a nın alabileceği değerlerin toplamı
raki ilk iki basamağını görüntülemektedir.
126 + 127 = 253 tür.
Nevzat, bu hesap makinesine In( 9, 6 ) işlemini
yaptırdığında ekranda 2,26 değerini, In( 0, 3 ) iş-
lemini yaptırdığında ise ekranda –1,20 değerini CEVAP ANAHTARI
görüyor.
1. D 6. C 11. E 16. E
Nevzat, bu hesap makinesine In( 0, 5 ) işlemini
yaptırdığında ekranda hangi değeri görür? 2. E 7. C 12. D 17. C
3. A 8. C 13. C 18. C
A) –0,61
ln ( 9, 6 B)
) = –0,65
2,26 C) –0,69 D) –0,73 E) –0,77
4. B 9. B 14. D 19. A
– ln ( 0, 3 ) = – 1,20 (2021 – AYT)
5. E 10. B 15. A 20. A
9, 6
ln c m = 3, 46 ise ln 32 = 3,46
0, 3
5 ln 2 = 3,46
3, 46
ln 2 =
5
ln 2 = 0,69
ln ( 0,5 ) = – ln2 = – 0,69 olur. 90
12
DİZİLER
Dizilerde Genel Terim Kavramı
Örnek
Çözüm
Aşağıdakilerden hangileri gerçek bir sayı dizisi- Verilen ifadenin bir dizinin genel terimi olabilmesi için
nin genel terimi olabilir? ∀ n ∈ N+ tanımlı olması gerekir. Yani n yerine yazılan
her sayma sayısı için an tanımlı olmalıdır.
2n2 + n
I. an = II. bn = log ( n – 4 )
n–3 2n2 + n
I. an = ifadesi n = 3 için tanımsız oldu-
n–3
III. cn = 10 – n2 IV. dn = 3n
ğundan bir dizinin genel terimi olamaz.
3n + 4
V. en =
2n – 8 II. bn = log ( n – 4 ) ifadesi n = 1, n = 2, n = 3 ve n = 4
için tanımsız olduğundan bir dizinin genel terimi
olamaz.
A ≠ ∅ olmak üzere, f : N+ → A şeklinde tanımlı her
fonksiyona dizi denir. Başka bir ifadeyle tanım kümesi III. cn = 10 – n2 ifadesi n = 4, 5, 6, … için tanımsız
sayma sayılar kümesi olan her fonksiyona dizi denir. olduğundan bir dizinin genel terimi olamaz.
n ∈ N + için, f ( n ) = an ifadesine dizinin n. terimi veya IV. dn = 3n ifadesi ∀ n ∈ N+ için tanımlıdır. O halde
genel terimi denir. bir dizinin genel terimi olabilir.
3n + 4
A = R ise diziye gerçek sayı dizisi denir. V. en = ifadesi n = 4 için tanımsız olduğun-
2n – 8
Bir gerçek sayı dizisi, dan bir dizinin genel terimi olamaz.
f = { ( 1, a1 ), ( 2, a2 ), ( 3, a3 ), … , ( n, an ), … } veya
( an ) = ( a1 , a2 , a3 , … , an , … ) şeklinde gösterilir.
a1 , a2 , a3 gerçek sayılarına sırasıyla dizinin birinci,

ikinci ve üçüncü terimi denir.
➢ Diziler, genel terimleri ile belirlidir. Genel terimleri
verilmeyen sayı grupları dizi belirtmez.
➢ Örneğin, ( 4, 7, 11, … ) sayı grubunun genel
terimi belli olmadığından bir dizi belirtmez.
1. Aşağıda verilen ifadelerden hangileri bir gerçek 2. ( 3, 6, 9, 12, ... ) sayı grubu için
sayı dizisinin genel terimi olabilir?
I. 5. terimi 15 tir.
5 4 II. Dizi belirtmez.
I. an = II. bn =
2n – 1 n
ifadelerinden hangileri doğrudur?
sonuç yayınları
n–2
III. cn = IV. dn = – 6
4–n Verilen sayı grubunun genel terimi verilmediğin-
6n + 1 den dizi belirtmez.
V. en =
3n – 6
n–2
cn = , n = 4 sayma sayısı için tanımsızdır..
4–n
6n + 1
en = , n = 2 sayma sayısı için tanımsızdır.
3n – 6
I, II ve IV her sayma sayısı için tanımlı olduğun-
dan bir dizinin genel terimi olabilir.
1. I, II ve IV 2. II
92
Dizilerde Herhangi Bir Terimin Bulunması – I
Örnek
Çözüm
kn + 6
( an ) = c m n = 3 için,
n+ 1
dizisinde a3 = 3 olduğuna göre, dizinin 7. teri- 3k + 6 3k + 6

a3 = 3 & = = 3 ⇒ 3k + 6 = 12
3+1 4
mi kaçtır?
⇒ k = 2 dir.
2n + 6
k = 2 & ( an ) = c m dir.
n+1
2.7 + 6 5
n = 7 için, a7 = = bulunur.
7+1 2
1. ( an ) = ( 3n + 4 ) 4. ( an ) = ( 3n + 1 )
olduğuna göre, a2 + a6 toplamı kaçtır? ( bn ) = ( 4n2 + kn )
a2 = 3 . 2 + 4 = 10 dizileri veriliyor. a3 = b2 olduğuna göre, k kaçtır?
a6 = 3 . 6 + 4 = 22 a3 = 3 . 3 + 1 = 10
b2 = 4 . 22 + k . 2 = 16 + 2k
10 = 16 + 2k ⇒ k = –3
3n + 7
2. ( an ) = c m
n
dizisinin kaçıncı terimi 4 tür? 5. ( an ) = ( log2 ( n + 1) )
sonuç yayınları
3n + 7 dizisinin 3. terimi, 15. teriminin kaç katıdır?

an = = 4 ⇒ 3n + 7 = 4n
n
a3 = x . a15
7=n
log2 ( 3 + 1 ) = x . log2( 15 + 1 )
⇒ a7 = 4
1
2=x.4⇒x=
2
3. Genel terimi,
3 , n < 5 ise
an = * 6. ( an ) = ( n2 + n )
2
n - 16 , n ≥ 5 ise
dizisinin terimlerinden biri 20 olduğuna göre,
a5 dizinin bu teriminden sonra gelen terimi kaçtır?
olan ( an ) dizisi için, oranı kaçtır?
a2
an = n2 + n = 20 ⇒ n ( n + 1 ) = 20
a5 = 52 – 16 = 9 n=4
9
a2 = 3 ise = 3 a5 = 52 + 5 = 30
3
1
1. 32 2. 7 3. 3 4. – 3 5. 6. 30
2
93
Dizilerde Herhangi Bir Terimin Bulunması – II
Örnek
Çözüm
( an ) = (1 + 2 + 3 + ... + n )
a. ( an ) = ( 1 + 2 + 3 + ... + n )
a. dizisinin 4. terimi kaçtır? n^n + 1h
= ( 1, 1 + 2, 1 + 2 + 3, ... , , ... ) dir.
2
b. İlk 3 teriminin toplamı kaçtır?
n . ^n + 1h
n( n + 1 ) Buna göre, dizinin genel terimi an = dir.
İpucu : 1 + 2 + 3 + … + n = 2
2
4.5
O hâlde n = 4 için a4 = = 10 bulunur veya
2
n = 4 için a4 = 1 + 2 + 3 + 4 = 10 şeklinde bulunabilir.
b. a1 =1 , a2 = 1 + 2 = 3 , a3 = 1 + 2 + 3 = 6 olduğun-
dan a1 + a2 + a3 = 1 + 3 + 6 = 10 bulunur.
1. Genel terimi, 4. Genel terimi,

1
2n + 3 , n çift ise an = log2 c 1 + m
an = * n
3n - 6 , n tek ise
olan ( an ) dizisinin ilk 15 teriminin toplamı
olan ( an ) dizisinin kaçıncı terimi 9 dur?
kaçtır?
2n + 3 = 9 3n – 6 = 9
n+1
an = log2 c m
2n = 6 3n = 15 n
n = 3 tek olmaz. n = 5 tek sağlar. 3 16
a1 + a2+ ... + a15 = log22 + log2 + ... + log2
2 15
3 4 16
= log2 f 2 . p
sonuç yayınları
. ...
2 3 15
an
2. ( an ) = (log2 n) ve ( bn ) = f p
= log216 = 4
an + 4
olduğuna göre, b4 kaçtır? 6 n.( n + 1) @ 2

5. ( an ) =
4
a4 log2 4
2
b4 = = = dizisinin ilk 3 teriminin toplamı kaçtır?
a8 log 8 3
2
^1. 2h2 ^2 . 3h2 ^3 . 4h2

a1 + a2 + a3 = + +
4 4 4
= 1 + 9 + 36
3. an = ( 2n + 1 – 1 ) = 46
dizisinin 8. terimi kaçtır?
a8 = 28+1 – 1 = 512 = 511
2
1. 5 2. 3. 511 4. 4 5. 46
3
94
Sonlu Dizi Kavramı
Örnek
Çözüm
A4 = { 1, 2, 3, 4 } kümesi veriliyor. ( an ) dizisi 4 terimli sonlu bir dizidir.
an : A4 → R olmak üzere, a1 = 10 , a2 = 21 , a3 = 32 ve a4 = 43 tür.
( an ) = ( nn – 1 ) dizisinin terimleri toplamı kaçtır? a1 + a2 + a3 + a4 = 1 + 2 + 9 + 64 = 76 bulunur.
➣ k ∈ N+ , B = { 1, 2, 3, ... , k } ve B ⊂ N+ olmak
üzere f : B → R tanımlı fonksiyona sonlu dizi denir.
➣ Sonlu dizinin tanımlı olduğu küme An olmak üzere,
An = { 1, 2, 3, ... , n } dir.
Örneğin;
( an ) = ( 1, 3, 5, 7, 9 ) dizisi 5 terimli bir sonlu dizidir.
1. ( an ) = ^2n + 1 h dizisi 3 terimli sonlu bir dizi ol- 4. Genel terimi,
duğuna göre, bu dizinin terimleri toplamı kaçtır? n-3

an =
8-n
a1 = 2 . 1 + 1 = 3
14243
olan sonlu bir ( an ) dizisinin en fazla kaç terimi

a2 = 2 . 2 + 1 = 5 a1 + a2 + a3 = 15 olabilir?
a3 = 2 . 3 + 1 = 7
n = 8 diziyi tanımsız yapacağından en fazla 7
terimli olabilir.
n+ 3
2. ( an ) = c m dizisi 6 terimli sonlu bir dizidir.
n+ 2
sonuç yayınları
Buna göre, bu dizinin terimleri çarpımı kaçtır?
a1 . a2 . a3 . a4 . a5 . a6 = 4 . 5 . 6 . 7 . 8 . 9
3 4 5 6 7 8
9
= =3 5. A20 = {1, 2, 3, ... , 20 } kümesi veriliyor.
3
an : A20 → N+ olmak üzere,
( an ) = ( 2n – 1)
dizisinin terimleri toplamı kaçtır?
İpucu : 1 + 3 + 5 + … + ( 2n – 1 ) = n2
3. A3 = {1, 2, 3 } ve an : A3 → R olmak üzere,
( an ) = ( n . 2n ) a1 + a2 + a3 + ... + a20 = 1 + 3 + 5 + ... + 39
şeklinde tanımlanan ( an ) dizisinin terimleri top- = 202 = 400

lamı kaçtır?
a1 = 1 . 2 = 2
14243
a2 = 2 . 22 = 8 a1 + a2 + a3 = 34
a3 = 3 . 23 = 24
1. 15 2. 3 3. 34 4. 7 5. 400
95
Sabit Dizi Kavramı
Örnek
Çözüm
an + 3 ( an ) sabit dizisinde tüm terimler birbirine eşittir.

( an ) = c m sabit dizisinde
4n + b
a1 = a2 = a3 = ... = an = k , k ∈ R dir.
a1 + a2 = 6
a1 + a2 = 6 ⇒ k + k = 6 ⇒ k = 3 ⇒ ( an ) = 3 tür.
olduğuna göre, a – b farkı kaçtır?
an + 3 a 3
( an ) = c m = 3 sabit dizi ⇒ = =3
4n + b 4 b
⇒ a = 12 ve b = 1
➢ c ∈ R olmak üzere, ( an ) = c şeklindeki dizilere
sabit dizi denir. ⇒ a – b = 11 bulunur.
Not 1: ( an ) sabit dizi ise n ye bağlı değildir.

an + b
Not 1: k ∈ R için, ( an ) = c m = k sabit dizisinde
cn + d
a b
= = k dır.
c d
1. Aşağıdakilerden hangisi sabit dizi değildir? 2n - k

4. ( an ) = c m
5n + 3
4n + 2
A) ( an ) = ( ( – 1 )2n ) B) ( bn ) = c m
6n + 3 dizisi sabit dizi olduğuna göre, k kaçtır?
C) ( cn ) = ( – 5 ) D) ( dn ) = ( cos n π )
2 k 6
=– &k=–
E) ( en ) = ( sin n π ) 5 3 5
( dn ) = ( cosπ, cos2π, ..., cos n π, ... )

= ( –1, 1, ..., ( –1 )n, ... )
Terimler farklı olduğundan sabit dizi değildir.
sonuç yayınları
2n2 - an + 4
5. ( an ) = f p
bn2 + 2n - 6
2. ( an ) sabit dizi olduğuna göre,
a4 – a6 farkı kaçtır? dizisi sabit dizi olduğuna göre, a + b toplamı
kaçtır?
( an ) sabit dizi ise bütün terimleri birbirine eşittir.
2 a 4
1442443
a4 = a6 ⇒ a4 – a6 = 0 =– =
b 2 –6
2 4 5
= & b=– 3 a+b= –
b –6 3
a 4 4
– = &a=
2 –6 3
3. ( an ) sabit dizisinde
a2 + a5 = 8 6. ( an ) = ( ( a + 3 ) n2 – ( b – 2 ) n + a . b )
olduğuna göre, a1 + a7 + a11 toplamı kaçtır? dizisi sabit dizi olduğuna göre, a100 kaçtır?
a1 = a2 = a5 = a7 = a11 = x
a+3=0⇒a=–3
14243
a2 + a5 = 8 ⇒ 2x = 8 ⇒ x = 4 ( an ) = ( 0 + 0 + ( –3 ) . ( 2 ) )
b–2=0⇒b=2
a1 + a7 + a11 = 3x = 3 . 4 = 12 6 5
( a1. D 2. 0 3. 12 4. -
n ) = ( –6 ) ⇒ a100 = –6
5. - 6. – 6
5 3
96
Dizilerin Eşitliği
Örnek
Çözüm
5n + 3 k
( an ) = c m ve ( bn ) = c 5 - m dizileri I. Yol
n+2 n+ 2
k 5n + 10 - k
veriliyor. ( bn ) = c 5 - m=c m
n+2 n+2
( an ) = ( bn ) olduğuna göre, k kaçtır? 5n + 10 - k 5n + 3
( bn ) = ( an ) & =
n+2 n+2
& 10 - k = 3 & k = 7 bulunur.

II. Yol
∀ n ∈ N+ için an = bn olduğundan
5 .1 + 3 k
a1 = b1 ⇒ = 5–
➢ ( an ) = ( bn ) ⇔ ∀n ∈ N+ için, an = bn dir. 1+2 1+2
8 k
= 5 – & k = 7 olur.
3 3
1. Aşağıda verilen dizi eşitliklerinden hangileri doğ- 3. ( an ) = c

2an - 6
m ve ( bn ) = c
4n + 6
m
rudur? 3n - 1 1 - 3n
dizileri veriliyor.
I. ( ( – 1)n ) = ( cos ( nπ ) )
( an ) = ( bn ) olduğuna göre, a kaçtır?
II. ( log 10n ) = ( n )
III. ( n2 + 4n + 4 ) = ( n + 2 ) 2an – 6 –4n – 6

( an ) = ( bn ) ⇒ =
3n – 1 3n – 1
3n + 6 3 2a = –4
IV. c m=c m
2n + 4 2
a = –2
I. ( –1, 1, ..., ( –1 ) n, ... ) = ( –1, 1, ..., cos ( nπ )... ) ✓

II. log10n = n ✓
sonuç yayınları
III. n2 + 4n + 4 = ^n + 2 h2 = n + 2 = n + 2 ✓
3n + 6 3 ^n + 2h 3
IV.
2n + 4 2 ^n + 2h 2
= = ✓
Hepsi doğrudur.
3n2 – 2 2n + 1 x- 3
2. ( an ) = c m ve ( bn ) = ( an2 + bn + c ) 4. ( an ) = c m ve ( bn ) = c 2 + m
2 n+ 3 n+ 3
dizileri veriliyor. ( an ) = ( bn ) olduğuna göre, dizileri veriliyor.
a + b . c ifadesinin değeri kaçtır? ( an ) = ( bn ) olduğuna göre, x kaçtır?
2
( an ) = c m = c n2 + 0 . n – 1 m
3n – 2 3 x–3 2n + x + 3
2 2 ^ bn h = c 2 + n + 3 m = c n + 3 m
3
( an ) = ( bn ) ⇒ a = , b = 0, c = –1 dir. 2n + 1 2n + x + 3
2 ^ an h = ^ bn h & n + 3 = n + 3
3 3
a+b.c= + 0 . (–1) = x + 3 = 1 & x = –2
2 2
3
1. I, II, III ve IV 2. 3. – 2 4. – 2
2
97
1. 3. Didem, ördüğü kare motifleri birleştirerek şekil-

deki gibi kırkyama çalışması yapmıştır.
1 3 5 7
1. Gün 2. Gün 3. Gün
Her gün ördüğü motif sayısını arttırarak şekildeki

Öğretmen tahtaya bir nokta koymuş ve öğrenci- gibi bir örüntü oluşturan Didem, bu örüntüyü kul-
lerden noktalar ekleyip şekildeki gibi kareler elde lanarak genel terimi;
etmelerini istemiştir. (an) = (n. gün kırkyamada bulunan motif sayısı)
Buna göre, ilk öğrenci 3, ikinci öğrenci 5 ve olan bir dizi yazmıştır.
üçüncü öğrenci 7 nokta koymuştur. Bu işlem öğ- Buna göre, a8 kaç olur?
renciler arasında sırayla devam edecektir.
A) 2 . 3 B) 132 C) 1344 . 5D) 136
a1130
= = 3 , a2 = 10 = , ..., E) 138
Öğrencilerin sırayla koyduğu nokta sayısı bir 2 2
an dizisinin terimleri şeklinde yazıldığında, 2n . ( 2n + 1)
a10 kaç olur? an = şeklinde ifade edilebilir.
2
sonuç yayınları
16 . 17
A) 18 B) 19 C) 20 D) 21 E) 22 O hâlde, a8 = = 136 bulunur.
2
a1 = 3 4. Aşağıdaki dik koordinat düzleminde kenar uzun-

a2 = 5 lukları ardışık tam sayılar olan kareler üst üste
a3 = 7 yerleştirilmiştir.
y
h
an = 2n + 1 olur. a3
a10 = 21
a2
a1
2. İlk terimi 11 olan an dizisinin diğer terimlerinin O
x
1 2 3
her biri kendisinden bir önceki terimin karesinin
rakamları toplamı şeklinde tanımlanmıştır. an dizisinin terimleri, n. karenin üst kenarı y = an
Örneğin; 112 = 121 & a2 = 1 + 2 + 1 = 4 olur. doğrusu üzerinde olacak şekilde tanımlanıyor.
Buna göre, ax + 3 – ax = 39
a15 + a16 + a17 olduğuna göre, ax – 2 kaçtır?
toplamı kaçtır?
Dizinin
A) 28 terimlerinin,
B) 36 C) 45 D) 55 E) 66
A) 42 B) 43 C) 44 D) 45 E) 46 a1 = 1, a2 = 1 + 2, a3 = 1 + 2 + 3, ... ,
( an ) = ( 11, 4, 7, 13, 16, 13, 16, ... ) n . ( n + 1)
an = olduğu görülür.
2
şeklinde devam ettiğinden numarası çift olan
O hâlde, ax + 3 – ax = 39
terimler 13 e, numarası tek olan terimler 16 ya
( x + 3 ) . ( x + 4 ) x . ( x + 1)
eşit olmalıdır. Buna göre, ⇒ - = 39
2 2
a15 = a17 = 16 ve a16 = 13 ⇒ x2 + 7x + 12 – x2 – x = 78
olduğundan a15 + a16 + a17 = 45 bulunur. ⇒ 6x + 12 = 78 ⇒ 6x = 66 ⇒ x = 11 dir.
9 . 10
Buna göre, ax – 2 = a9 1.
= D 2. =D 3. D 4. C
45 bulunur.
98 2
İndirgemeli Diziler
Bir ( an ) dizisinde, a1 = 3 ve an + 1 = 2n + an Bir ( an ) dizisinde, a2 = 3 ve an + 1 = 3n . an

olduğuna göre, ( an ) dizisinin genel terimini bulu- olduğuna göre, a25 kaçtır?
nuz.
Çözüm
➣ Bir terimi kendinden önceki bir veya bir kaç terim an + 1
an + 1 = 3n . an ⇒ = 3n dir.
cinsinden tanımlanan dizilere indirgemeli dizi, ta- an
nımlama bağıntısına da indirgeme bağıntısı denir. a3
n = 2 için, = 32
a2
a4
Çözüm n = 3 için, = 33
a3
an + 1 – an = 2n a5
n = 4 için, = 34
a4
n = 1 için, a2 – a1 = 2 . 1 •
•
n = 2 için, a3 – a2 = 2 . 2 •
a25
n = 24 için, = 324
n = 3 için, a4 – a3 = 2 . 3 a24
x
• ––––––––––––––––––––––––––––––
• a3 a4 a5 a25
• · · · ... · = 32 . 33 . 34 . … .324
a2 a a a24
n = n – 1 için, an – an – 1 = 2 . ( n – 1 ) 3 4
+
–––––––––––––––––––––––––––––– a25
an – a1 = 2 ( 1 + 2 + … + ( n – 1 ) ) ⇒ = 32 . 33 . … . 324
a2
f1 + 2 +…+ n = p
n.( n + 1)
2 ⇒ a25 = a2 . 32 . 33 . … . 324
( n – 1).n ⇒ a25 = 3 . 32 . 33 . … . 324

⇒ an – 3 = 2 . f p
2 24.25
2
⇒ a25 = 3
⇒ an – 3 = n2 – n
⇒ a25 = 3300 bulunur.
⇒ an = n2 – n + 3 bulunur.
1. Bir ( an ) dizisinde, 2. Bir ( an ) dizisinde,
a5 = 6 an + 2 . n = an . ( n + 4 )
an + 1 = an + 4 a1 = 3
sonuç yayınları
a olduğuna
n + 4göre, a27 kaçtır?
n+2
olduğuna göre, an dizisinin genel terimini bulu-
n = n
an + 1 – an = 4 a
nuz.
n = 5 ⇒ a6 – a5 = 4 a3
n = 1 için =5
a1
n = 6 ⇒ a7 – a6 = 4
. . a5 7
. . n = 3 için =
. . a3 3 a27 7 9 27 29
n = n – 1⇒ an – an – 1 = 4 = 5. . ... .
+ a7 9 3 3 5 23 25
n = 5 için = 9
27 . 29
an – a5 = ( n – 5 ) . 4 a5 5
=
a25 1. 3
an – 6 = 4n – 20 27
n = 23 için = = 261
⇒ ( an ) = ( 4n – 14 ) a23 23 1. 4n – 14 2. 783
a27 ( a27 = 783
29
n = 25 için =
99 a25 25
Dizilerde Pozitif – Negatif Terimlerin Bulunması
ve Dizilerde Terimlerin Sınırlandırılması
Çözüm
Örnek
∀ n ∈ N+ için, n + 2 > 0 dır.
n2 - 6n + 5
( an ) = c m n2 - 6n + 5
n+ 2 < 0 olması için,
n+2
dizisinin kaç terimi negatiftir?
n2 – 6n + 5 < 0 olmalıdır.
n2 – 6n + 5 < 0 ⇒ ( n – 1 ) ( n – 5 ) < 0
n 1 5
⇒
an + – +
⇒ n = 2, 3, 4 olmak üzere, 3 terim negatiftir.
5- n 4.
1. ( an ) = c m
( an ) = (11 – 2n )
n+ 8
dizisinin kaç terimi 1 den büyüktür?
dizisinin kaç terimi pozitiftir?
5–n 11 – 2n > 1
> 0 n∈N+ ⇒ n + 8 > 0
n+8 10 > 2n
5 – n > 0 olmalı
5 > n ⇒ n = 1, 2, 3, 4
5>n
⇒ 4 terim 1 den büyüktür.
n = 1, 2, 3, 4 olmak üzere, 4 terim pozitiftir.
5. ( an ) = ( 22n – 3 )
2. ( an ) = ( n2 – 9 )
dizisinin kaç terimi negatiftir? dizisinin kaç terimi 7 ile 35 sayıları arasındadır?
7 < 22n – 3 < 35
sonuç yayınları
n2 – 9 < 0, ( n – 3 ) . ( n + 3 ) < 0
2n – 3 = 3, 2n – 3 = 4, 2n – 3 = 5
( n + 3 ) > 0 ⇒ n – 3 < 0
7
n<3 n = 3 n = n = 4
2
n = 1, 2 olmak üzere, 2 terim negatiftir. 2 terim
n( n + 2 )
3. ( an ) = c
n2 - 2n + 1
m 6. ( an ) = e o
2
3n - 17
dizisinin kaç terimi 60 tan küçüktür?
dizisinin kaç terimi pozitif değildir?
n2 + 2n
m=c m
n . (n + 2)
( an ) = c
^n – 1h 2
2 2
an = ≤ 0 ⇒ n –1 = 0 ⇒ n = 1
3n – 17 n2 + 2n
17 < 60 ⇒ n2 + 2n < 120
3n – 17 < 0 ⇒ n < 2
3
⇒ n2 + 2n – 120 < 0
n = 1, 2, 3, 4, 5 olmak üzere, 5 terim pozitif
⇒ ( n – 10 ) ( n + 12 ) < 0
değildir.
n –12 10
an + – +
n ∈ ( – 12, 10 ) ve n ∈ N+ olduğundan,
1. 4 2. 2 3. 5 4. 4 5. 2 6. 9
n = 1, 2, 3, ... , 9 için eşitsizlik sağlanır. Buna
göre dizinin 9 terimi 60 tan küçüktür.
100
Dizilerde En Büyük – En Küçük Terimlerin
Bulunması 7 33
Tepe Noktası T c ,– m olur.
Örnek 2 4
( an ) dizisinin tanım kümesi N+ olduğundan bu grafik
( an ) = ( n2 – 7n + 3 ) üzerinde apsis sayma sayısı olan sıralı ikililer bu dizi-
dizisinin en küçük terimi kaçtır?
nin analitik düzlemdeki görüntüleridir.
7
Fakat r = ∉ N+ olduğundan alınamaz. Burada ise
2
Çözüm tepe noktasının simetri ekseni olma özelliğini kullana-
7
y f : R → R, f ( x ) = x2 – 7x + 3 biliriz. O halde, sayısına en yakın iki sayma sayısı-
2
3 fonksiyonunun grafiği yan- nın görüntüleri de aynı olacaktır.
7 daki gibidir.
3 2 4 x 7
O 3< < 4 olduğundan, f ( 3 ) = f ( 4 ) tür.
2
Buna göre, ( an ) dizisinin en küçük terimi,
–
37
4
a3 = 32 – 7 . 3 + 3 = – 9 veya
T(r,k)
a4 = 42 – 7 . 4 + 3 = – 9 bulunur.
7 2 37
f ( x ) = x2 – 7x + 3 = c x – m – ( Tam kareye ( a3 = a4 olduğundan n = 3 veya n = 4 seçilebilir)
2 4
tamamladık. )
Parabol en büyük veya en küçük değerlerini tepe nok-

tasında alır.
1. ( an ) = ( n2 – 6n + 11) 4. ( an ) = ( 3n2 – 16n + 7 )

dizisinin en küçük terimi kaçtır? dizisinin en küçük terimi, dizinin kaçıncı terimidir?
( an ) parabol belirttiğinden en küçük değerini ( an ) dizisi parabol belirttiğinden

tepe noktasında alır. 16 8 8
6 r= = ∉ N+ ⇒ sayısına en yakın say-
6 3 3
r = = 3 ! N+ & a3 = 32 – 6 . 3 + 11 = 2
2
ma sayısı 3 tür. 3. terim en küçüktür.
5. ( an ) = ( – n2 + 5n + k – 1)
sonuç yayınları
2. ( an ) = ( n2 + 4n )
dizisinin en büyük terimi 7 olduğuna göre,
k kaçtır?
( an ) parabol belirtildiğinden en küçük değerini –5 5
r= = ∉ N+ sayısına en yakın sayma sayı-
tepe noktasında alır. –2 2
4 ları 2 ve 3 tür.
r = – = –2 ∉ N+ ⇒ –2 ye en yakın sayma sa-
2
a2 = –22 + 5 . 2 + k – 1 = 7 ⇒ k = 2
yısı 1 dir. a1 = 12 + 4 . 1 = 5
48
6. ( an ) = c 2 m
3. ( an ) = ( – n2 + 10n + 8 ) n - 2n + 5
dizisinin en büyük terimi kaçtır? dizisinin en büyük terimi kaçtır?
( an ) parabol belirtildiğinden en büyük değerini 2 48 48

r= = 1 ⇒ a1 = 2 = = 12
tepe noktasında alır. 2 1 –2 . 1 + 5 4
–10
r= = 5 ∈ N+ ⇒ a5 = –52 + 10 . 5 + 8 = 33
–2
1. 2 2. 5 3. 33 4. 3 5. 2 6. 12
101
Dizilerde Tam Sayı Olan Terimlerin Bulunması
Örnek
Çözüm
n2 - n + 10
( an ) = c m n2 – n + 10 n + 1
n+ 1
n2 + n n–2
dizisinin kaç terimi tam sayıdır?
– 2n + 10
– 2n – 2
12
2
n - n + 10 12
= n- 2+ ! Z olduğundan
n+ 1 n+ 1
( n + 1) ifadesinin aldığı değerler 12 nin tam
bölenleri olmalıdır.
n = 1 , 2 , 3 , 5 ve 11 için ( an ) dizisi tam sayı değerleri

alır.
6 2n + 21
1. ( an ) = c m 4. ( an ) = c m
n n+ 3
dizisinin kaç terimi tam sayıdır? dizisinin tam sayı olan terimlerinin toplamı kaçtır?
6 2n + 21 2 ^n + 3h + 15 15
∈ Z, 6 = 2 . 3 n ∈ N+ ve n, 6 nın pozitif = = 2+
n n+3 n+3 n+3
tam bölenidir. ( n + 3 ) ifadesi 15 i tam bölmelidir.
⇒ ( 1 + 1 ) . ( 1 + 1 ) = 4 terim tam sayıdır. n = 2 ⇒ a2 = 5, n = 12 ⇒ a12 = 3
⇒ a2 + a12 = 8
4n + 16
2. ( an ) = c m 3n - 18
n 5. ( an ) = c m
n+ 2
sonuç yayınları

dizisinin kaç terimi doğal sayıdır?
4n + 16 16
= 4+ ⇒ n, 16 nın pozitif tam bö- 3n – 18 3 ^n + 2 h – 24 24
n n = = 3– !N
lenidir. n+ 2 n+2 n+2
16 = 24 ⇒ 5 terim tam sayıdır. 24

( n + 2 ), 24 ü tam bölmeli ve ≤ 3 olma-
n+2
lıdır.
n = 6, 10, 22 olmak üzere 3 terim doğal sayıdır.

3. Genel terimi,
n + 14 n2 + 23
an = 6. ( an ) = c m
n+2 n+ 2
olan ( an ) dizisinin kaç terimi asal sayıdır? dizisi için ak nın değeri bir tam sayı olduğuna
göre, k nın alabileceği değerler toplamı kaçtır?
n + 14 n + 2 + 12 12
= = 1+
n+2 n+2 n+2
k2 + 23 k2 – 4 + 24 27
ak = = = k–2+ !Z
( n + 2 ), 12 nin pozitif tam bölenidir. k+2 k+2 k+2
n = 1 ⇒ 1 + 4 = 5 ( k + 2 ), 27 yi tam bölmelidir.
1442443
3 terim asal sayıdır. k = 25, 7, 1 olmak üzere

n = 4 ⇒ 1 + 2 = 3
⇒ 25 + 7 + 1 = 33
n = 10 ⇒ 1 + 1 = 2 1. 4 2. 5 3. 3 4. 8 5. 3 6. 33
102
Üçgen ve Kare Sayılar
n.( n + 1)
( an ) = dizisinin ilk 6 terimini bulunuz. ( an ) = n2 dizisinin ilk 4 terimini bulunuz.
2
…
1 3 6 10
Ardışık iki üçgen sayının toplamı olarak yazılan sayıla-
Yukarıdaki şekil örüntüsü ve örüntüdeki noktaların sa- ra kare sayı denir.
yısı incelendiğinde, sayı dizisinin terimlerinin terim nu-
+ (1 + 3 = 4)
marası ve terim numarasından küçük olan tüm doğal
sayıların toplamına eşit olduğu görülür.
1. Terim 2. Terim 3. Terim 4. Terim … n. Terim

+ (3 + 6 = 9)
1 3 6 10 1+2+3+… + n
n ∈ Z + olmak üzere, 1 den n ye kadar olan sayıların n, 1 den büyük bir sayma sayısı olmak üzere, ardışık
toplamı şeklinde yazılabilen sayılara üçgen sayı denir. ( n – 1).n n.( n + 1)
iki üçgen sayı, ve dir.
2 2
n . ( n + 1)
Üçgen sayı dizisinin genel terimi dir. Buna göre, kare sayı dizisinin genel terimi
2
( n – 1).n n.( n + 1)
+ = n2 şeklindedir.
2 2
Çözüm
1.2
Birinci terim, a1 = 1 = =1
2
2.3
İkinci terim, a2 = 1 + 2 = =3
2
3. 4
Üçüncü terim, a3 = 1 + 2 + 3 = =6
2 Çözüm
4. 5 Birinci terim, a1 = 1 = 12 = 1
Dördüncü terim, a4 = 1 + 2 + 3 + 4 = = 10
2
İkinci terim, a2 = 1 + 3 = 22 = 4
5. 6
Beşinci terim, a5 = 1 + 2 + 3 + 4 + 5 = = 15
2 Üçüncü terim, a3 = 3 + 6 = 32 = 9
6 .7
Altıncı terim, a6 = 1 + 2 + 3 + 4 + 5 + 6 = = 21 Dördüncü terim, a4 = 6 + 10 = 42 = 16
2
bulunur. bulunur.
103
1. Aşağıda an dizisinin genel teriminin işaret tablosu 3. an bir dizi olmak üzere,
verilmiştir. an – 1
an+5 =
11 a +1
n
–∞ –7 –3 3 2 +∞
n a8 = 4
an + – + – + eşitlikleri veriliyor.
Buna göre, a68 kaçtır?
Buna göre, an dizisi için aşağıdakilerden
hangisi söylenemez? 3 1 5
A) a8 -B)
1 – 44- 1 C) 3
– D) 4 E) 2
^n - 9 h^n + 7 h a135=
2 = = 3
a8 + 1 4 + 1 5
A) Genel terimi an = olabilir.
2n – 11
3
B) 2. terimi pozitiftir. a13 - 1 -1
5 -1
a18 = = =
C) 3. terimi 6. teriminden büyüktür. a13 + 1 3 4
+1
5
D) a2 . a4 < 0 a18 - 1 -5
a23 = =
E) 5. terimi 1. teriminden küçüktür. a18 + 1 3
^n2 - 9 h^n + 7 h a3 = 0 a23 - 1

4 a3 < a6
a28 = =4 o
lup terimler başa döner.
A) an = C) a23 + 1
2n - 11 a6 = 27 . 13 O hâlde, 4. katı olan indis-
ifadesinin kökleri tab- lerde değer 4 bulunur.
lodakilerle aynıdır. yanlış
45 D) a2 + a4 – doğru
B) a2 = > 0 doğru 4. Melisa, kareli defter kâğıdına aşağıdaki gibi ko-
sonuç yayınları
7
E) a5 – a1 + doğru ordinat düzlemi çizmiştir.
7 A
6
5
4
3
2
2. m ve k birer gerçel sayı olmak üzere, bir an 1
dizisi ile ilgili aşağıdakiler biliniyor. x
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
• Genel terimi; an = n2 + mn + k dır.
Melisa çizdiği koordinat düzlemi üzerinde genel
• En küçük terimi – 5 tir.
terimi
• Birinci ve altıncı terimi eşittir. 2n + 24
an =
n+3
Buna göre,
olan dizinin ilk 15 terimi için ( n, an ) noktalarını
I. m + k = 0
işaretleyecektir.
II. a3 = a4 = – 5
13
Örneğin; ^1, a1 h = c 1, m noktasını A olarak
III. a7 = 7 2
ifadelerinden hangileri doğrudur? işaretlemiştir.
Buna göre, Melisa’nın işaretlediği noktalar-

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
dan kaç tanesi kareli defterdeki çizgilerin ke-
D) II ve III E) I, II ve III
sişim noktasında bulunur?
a1 = a6 I) m + k = 0
A) 3 B) 4 C) 5 18 D) 6 E) 7
1 + m + k = 36 + 6m + k –7 + 7 = 0 doğru 2n + 24 n + 3 2+
n+3
m = –7 an = n2 –7n + k II) a3 = a4 = – 5 doğru – 2n + 6 2 6
a3 = – 5 –5 = 9 – 21 + k III) a7 = 49 – 49 + 7 9
18
18 için 3 noktada
k = 7 a7 = 7
1. C 2. E 3. D 4. A
104
Aritmetik Dizilerde Genel Terim Kavramı – I
Örnek
Çözüm
Aşağıdakilerden hangisi bir aritmetik dizinin ge-
I. ( an ) = ( 2n ) = ( 2, 4, 8, 16, ... )
nel terimi olabilir?
II. ( bn ) = ( n! ) = ( 1, 2, 6, 24, ... )
I. ( an ) = ( 2n ) II. ( bn ) = ( n! )
III. ( cn ) = ( n2 – 1) = ( 0, 3, 8, 15, ... )
III. ( cn ) = ( n2 – 1 ) IV. ( dn ) = ( 3n – 5 )
IV. ( dn ) = ( 3n – 5 ) = ( – 2, 1, 4, 7, ... )
Seçenekler incelendiğinde,
( an ) dizisinde; 4 – 2 = 2 , 8 – 4 = 4, 16 – 8 = 8 , ...
olup ardışık terimler arasındaki fark sabit değildir. Do-
layısıyla aritmetik bir dizi belirtmez.
( bn ) dizisinde ; 23 – 1 = 1, 6 – 2 = 4 , 24 – 6 = 18
... olup ardışık terimler arasındaki fark sabit değildir.
➣ ( an ) = ( a1, a2, a3, ..., an – 1, an, ... ) dizisinde,
Dolayısıyla aritmetik bir dizi belirtmez.
a2 – a1 = a3 – a2 = ... = an – an – 1 = ... = d ise
( cn ) dizisinde ; 3 – 0 = 3 , 8 – 3 = 5 , 15 – 8 = 7 ,
( an ) dizisine aritmetik dizi denir.
... olup ardışık terimler arasındaki fark sabit değildir.
Yani ardışık terimleri arasındaki farkı sabit bir sa- Dolayısıyla aritmetik bir dizi belirtmez.
yıya eşit olan diziye aritmetik dizi denir.
( dn ) dizisinde ; 1 – ( – 2 ) = 3 , 4 – 1 = 3 , 7 – 4 = 3,
Buna göre, ∀ n ∈ N + ve d ∈ R olmak üzere ... olup ardışık terimler arasındaki fark sabit ve 3 tür.
an + 1 – an = d Dolayısıyla IV. öncüldeki ( dn ) dizisi ortak farkı 3 olan
eşitliğini sağlayan ( an ) dizisi aritmetik bir dizi, d aritmetik bir dizidir.
sayısı ise aritmetik dizinin ortak farkıdır.
1. Aşağıdaki aritmetik dizilerin ortak farklarını yazı- 2. Aşağıdaki dizilerden hangisi bir aritmetik dizi
nız. belirtmez?
5n + 2 5 7 n+3
I. ( an ) = c m I. ( an ) = c 2 , , 3 , , ... , , ... m
2 2 2 2
II. ( bn ) = ( 4 – 7n ) II. ( bn ) = ( 3, 3, 3, ... , 3 , ... )
III. ( cn ) = ( n + 10 ) III. ( cn ) = ( – 5, 8, – 11, 14, ... , ( – 1)n . ( 3n + 2 ), ... )

sonuç yayınları
n nin katsayısı dizinin ortak farkını verir. Ardışık terimler arasındaki fark ( cn ) dizisinde
O hâlde, eşit olmadığından aritmetik dizi belirtmez.
5
I.
2
II. –7
III. 1 bulunur.
5
1. I. II. – 7 III. 1 2. Yalnız III
2
105
Aritmetik Dizilerde Genel Terim Kavramı – II
Örnek
Çözüm
İlk terimi 2 ve ortak farkı 3 olan aritmetik dizi-
d, ortak fark olmak üzere,
nin genel terimini bulunuz.
a1 = a1
a2 = a1 + d
a3 = a2 + d = ( a1 + d ) + d = a1 + 2d
a4 = a3 + d = ( a1 + 2d ) + d = a1 + 3d
M M M
an = a1 + ( n – 1) d ( Aritmetik dizinin genel terimi )
İlk terimi a1 = 2 ve ortak farkı d = 3 olduğundan,

an = a1 + ( n – 1) d ⇒ an = 2 + ( n – 1) . 3
= 3n – 1 bulunur.
1. İlk terimi 3 ve ortak farkı 2 olan ( an ) aritmetik 1

4. Onuncu terimi – 2 ve ortak farkı olan ( an )
dizisinde a5 + a8 toplamı kaçtır? 3
aritmetik dizisinde a1 kaçtır?
a1 = 3, d = 2
1
⇒ a5 = a1 + ( 5 – 1 ) . d = 3 + 4 . 2 = 11 a10 = –2, d =
3
a8 = a1 + ( 8 – 1 ) . d = 3 + 7 . 2 = 17 ⇒ a10 = a1 + ( 10 – 1 ) . d
1
⇒ a5 + a8 = 11 + 17 = 28 –2 = a1 + 9 . ⇒ a1 = – 5
3
2. İlk terimi – 3 ve ortak farkı 4 olan aritmetik 5. İlk terimi – 5, ortak farkı 7 ve son terimi 86 olan
sonuç yayınları
dizinin genel terimini bulunuz. sonlu bir aritmetik dizinin terim sayısı kaçtır?
a1 = –3, d = 4 a1 = –5, d = 7, an = 86
⇒ an = a1 + ( n – 1 ) . d = –3 + ( n – 1 ) . 4 an = a1 + ( n – 1 ) . d
an = 4n – 7 86 = –5 + ( n – 1 ) . 7
91 = 7 . ( n – 1 ) ⇒ n = 14
3. ( an ) aritmetik dizisinde, 6. a ∈ R olmak üzere, ( an ) aritmetik dizisinde
a12 = 6 ve a1 = – 5 a5 = a + 6 ve a12 = a + 20
olduğuna göre, dizinin ortak farkı kaçtır? olduğuna göre, dizinin kaçıncı terimi a dır?
a12 = 6, a1 = –5 a12 = a5 + ( 12 – 5 ) . d
⇒ a12 = a1 + ( 12 – 1 ) . d a + 20 = a + 6 + 7d & d = 2
6 = ( –5 ) + 11 . d a5 = an + ( 5 – n ) . d
d=1 a + 6 = a + ( 5 – n ).2 & n = 2

1. 28 2. 4n – 7 3. 1 4. – 5 5. 14 6. 2
106
Aritmetik Dizilerde Genel Terim Kavramı – III
Örnek
Çözüm
Bir taksinin taksimetre açılış ücreti ¨ 7,5 tir. Taksimetre açılış ücreti ¨ 7,5 ise a1 = 7,5 tir.
Gittiği her kilometre için ¨ 6 ücret alan bu tak-
Gidilen her kilometre için ¨ 6 ücret alındığından,
siye binen bir kişi 13 km yol gittiğinde toplam
d = 6 olur.
kaç ¨ öder?
0 km için ¨ a1
1 km için ¨ a2
2 km için ¨ a3
.. ..
. .
13 km için ¨ a14 ödenir. Buna göre,
a14 = 7,5 + 13 . 6 = ¨ 85,5 bulunur.
1. 40 m/dk hızla harekete başlayan bir araç her da- 3. Bankadan kredi çeken bir kişinin ilk taksit öde-
kikanın sonunda hızını 4 m/dk arttırmaktadır. mesi ¨ 960 dır.
Buna göre, bu aracın 11. dakikanın sonundaki Her ay taksit tutarını bir önceki aya göre, ¨ 15
hızı kaç m/dk olur? azaltarak ödeyen bu kişinin kaçıncı aydaki taksiti
¨ 120 olur?
a1 = 40, d = 4, a12 = ?
a12 = a1 + ( 12 – 1 ) . d a1 = 960, d = –15, an = 120
a12 = 40 + 11 . 4 an = a1 + ( n – 1 ) . d
⇒ a12 = 84 m / dk 120 = 960 + ( n – 1 ) . ( –15 )

15 ( n – 1 ) = 840
n = 57
sonuç yayınları
4. İlk gün 20 sayfa kitap okuyan bir öğrenci her

2. İlk gün 240 soru çözen bir öğrenci her gün çöz- gün okuduğu sayfa sayısını a kadar arttırarak
düğü soru sayısını 5 azaltıyor. kitabı bitiriyor.
Buna göre, bu öğrencinin 12. günde çözdüğü Bu öğrenci 16. günde 140 sayfa kitap okudu-
soru sayısı kaçtır? ğuna göre, a kaçtır?
a1 = 240, d = – 5, a12 = ? a1 = 20, d = a, a16 = 140

a12 = a1 + ( 12 – 1 ) . d a16 = a1 + ( 16 – 1 ) . d
a12 = 240 + 11 . ( – 5 ) 140 = 20 + 15 . a
⇒ a12 = 185 a=8
1. 84 2. 185 3. 57 4. 8
107
Aritmetik Dizilerde Herhangi İki Terim
Arasındaki İlişki
Çözüm
Örnek
4. terimi – 7 ve 8. terimi 5 olan bir aritmetik a8 = a4 + 4d ⇒ 5 = – 7 + 4d
dizinin 20. terimi kaçtır? ⇒ d = 3 tür.

a20 = a8 + 12d ⇒ a20 = 5 + 12 . 3 = 41 dir.
a20 = a4 + 16d ⇒ a20 = – 7 + 16 . 3 = 41 bulunur.
➢ Bir aritmetik dizide p. terim ile k. terim arasın-
daki bağıntı ap = ak + ( p – k ) . d olup

ap – ak
d= dir. ( p > k )
p–k
1. 13. terimi 41 ve 7. terimi 17 olan bir aritmetik 4. ( an ) aritmetik dizisinde

dizinin ortak farkı kaçtır? a3 + a4 = 2 ve a2 + a6 = 6
a13 = 41 ve a7 = 17 olmak üzere, olduğuna göre, a10 kaçtır?
a13 = a7 + ( 13 – 7 ) . d
a3 + a4 = a1 + 2d + a1 + 3d = 2a1 + 5d = 2 d=4
14243
41 = 17 + 6d ⇒ d = 4
a2 + a6 = a1 + d + a1 + 5d = 2a1 + 6d = 6 a1 = –9
a10 = a1 + 9d = –9 + 9 . 4 = 27
2. ( an ) aritmetik bir dizidir.

a10 = 23 ve a18 = 27
5. 15. terimi, 6. teriminden 45 fazla olan bir arit-
sonuç yayınları
olduğuna göre, a4 kaçtır? metik dizide 11. terim ile 4. terim arasındaki
fark kaç olabilir?
a10 = 23 ve a18 = 27 olmak üzere,
a18 = a10 + ( 18 – 10 ) . d a15 = a6 + 45 ⇒ 9d = 45 ⇒ d = 5
1
27 = 23 + 8d ⇒ d = a11 = a4 + x ⇒ x = 7d = 35
2
a10 = a4 + ( 10 – 4 ) . d
1
23 = a4 + 6 . ⇒ a4 = 20
2
3. ( an ) aritmetik dizisinde 6. 3. terimi x ve 7. terimi y olan bir aritmetik

dizinin 15. teriminin x ve y cinsinden eşitini
a4 = 11 ve a10 – a6 = 12
bulunuz.
olduğuna göre, a14 kaçtır?
a3 = x a7 = y
a4 = 11, a10 = a6 + 12 4d = 12
14243
a7 = a3 + 4d ⇒ 4d = y – x
a10 = a6 + ( 10 – 6 ) . d d=3
a15 = a3 + 12d
a14 = a4 + ( 14 – 4 ) . d
a15 = x + 3 . ( y – x ) = 3y – 2x
a14 = 11 + 10 . 3 = 41
1. 4 2. 20 3. 41 4. 27 5. 35 6. 3y – 2x
108
1. Aşağıdaki şekilde kutucuklara yatayda soldan sağa 3. Yaprak koleksiyonu yapan Nehir, bu yaprakları
doğru, düşeyde yukarıdan aşağıya doğru birer çerçeveletip şekildeki gibi duvara asmıştır.
aritmetik dizinin ardışık terimleri yerleştirilecektir.
77
37
● Yatay sıraya yerleştirilen dizinin ilk terimi

77, düşey sıraya yerleştirilen dizinin beşinci Daha sonraki her ay duvarda asılı olan çerçeve-
terimi 37 dir. lerin köşelerine aşağıdaki gibi birer çerçeve daha
● Düşey sıraya yerleştirilen dizinin ortak farkı, ekleyerek koleksiyonunu genişletmiştir.
yatay sıraya yerleştirilen dizinin ortak farkın-
dan 12 fazladır.
Buna göre, mor renkli kutucuğa gelen terim
A) 18 aritmetik
Yataydaki B) 21dizi (C) 24 D) 28 aritmetik
an ), düşeydeki E) 33dizi
( bn ) olsun. ( an ) dizisinin ilk terimi 77 ve ortak farkı d,
sonuç yayınları
ise mor kutuya a8 = a1 + 7d = 77 + 7d terimi yerleştirilir.

( bn ) dizisinin ilk terimi mor kutudaki b1 = a8 = 77 + 7d
ortak farkı x ve b5 = 37 olur.
b5 = 37 ise b1 = 37 – 4x olduğundan
77 + 7d = 37 – 4x ⇒ 7d + 4x = –40
x = d + 12 ⇒ d = –8 ve a8 = 21 bulunur. Örneğin; üçüncü ayın sonunda duvarda asılı 17
2. Aşağıda düzgün altıgenlerden oluşan bir yapı ve- çerçeve bulunmaktadır.
rilmiştir. Buna göre, bir yılın sonunda duvarda asılı kaç
C
çerçeve bulunur?
• • •
•• A) 50 B) 51 C) 52 D) 53 E) 54
B
•
• • •
A
Ortak fark d olsun.
O
a1 = 9, a3 = 17 ve a3 = a1 + 2d olduğundan
••
• •
• •
17 = 9 + 2d ⇒ d = 4 bulunur.
• • •
Buna göre, a12 = a1 + 11d = 9 + 11 . 4 = 53

| OA | = 3 birim olmak üzere, ardışık iki altıgenin bulunur.
kenar uzunlukları arasındaki fark 1 birimdir.
C noktasından geçen en dıştaki altıgenin çev-
re uzunluğu 96 birim olduğuna göre, şekildeki
altıgen sayısı kaçtır?
A) 12 16B) 13 C) 14 D) 15 E) 16
• • •
4
3
3 3
96 6 En dıştaki altıgenin bir kenarı 16 bi-

rim olduğuna göre en içten en dışa
– 16
doğru altıgenlerin bir kenar uzunlu-
0
ğu 3, 4, …, 16 biçimindedir.
Terim sayısı = 16 – 3 + 1 1. B 2. C 3. D
= 14 109
Aritmetik Dizilerde Aritmetik Ortalama
Kavramı
Çözüm
Örnek
İlk üç terimi sırasıyla x – 1 , x + 3 , 2x + 1 olan 2x + 1 + x - 1

x+ 3 = & 2x + 6 = 3x
bir aritmetik dizinin 5. terimi kaçtır? 2
& x= 6
x = 6 & a1 = x - 1 = 6 - 1 = 5
4 & d = 4 olur.
a2 = x + 3 = 6 + 3 = 9
a5 = a1 + 4d = 5 + 4 . 4 = 21 bulunur.
➢ Bir ( an ) aritmetik dizisinde herhangi bir terim,
kendisine eşit uzaklıktaki terimlerin aritmetik or-
talamasına eşittir.
ap + k + ap - k
ap =
2
1. 3, a + 1, 13 4. 3. terimi 6 ve 17. terimi 24 olan bir aritmetik

dizinin 10. terimi kaçtır?
sayıları sırasıyla aritmetik bir dizinin ardışık üç te-
rimi olduğuna göre, a kaçtır? a3 = 6, a17 = 24
3 + 13 a3 + a17 = 2 . a10
a+1= ⇒a=7
2
6 + 24 = 2 . a10 ⇒ a10 = 15
2. x + 3 , 2x – 1 , 4x – 7
sonuç yayınları

rimi olduğuna göre, x kaçtır? 5. ( an ) sabit olmayan aritmetik bir dizi olmak üzere,
x + 3 + 4x – 7 ak + 2 + a3k – 8 = 2 . ak + 5
2x – 1 =
2
4x – 2 = 5x – 4 olduğuna göre, k kaçtır?
x=2 Bir aritmetik dizide, baştan ve sondan eşit

uzaklıktaki terimlerin toplamı eşittir.
O hâlde,
k + 2 + 3k – 8 = 2 ( k + 5 )
3. log2 3 , log4 m , log2 5 4k – 6 = 2k + 10 ⇒ k = 8 olur.
rimi olduğuna göre, m kaçtır?
log2 3 + log2 5
log4 m =
2
1
2. log2 m = log2 15
2
1. 7 2. 2 3. 15 4. 15 5. 8
m = 15
110
Aritmetik Dizilerde Herhangi Bir Terimin
Kendisine Eşit Uzaklıktaki Terimlerle İlişkisi
Çözüm
Örnek
( an ) aritmetik dizisinde a1 + a11 = a4 + a8 = 12
a4 + a8 = 12 a4 + a8 12
a6 = & a6 = =6
olduğuna göre, a1 + a6 + a11 toplamı kaçtır? 2 2
a1 + a6 + a11 = 12 + 6 = 18 bulunur.
➢ Sonlu bir ( an ) aritmetik dizisinde baştan ve son-

dan eşit uzaklıktaki terimlerin toplamları birbirine
eşittir.
a1 + an = a2 + an – 1 = a3 + an – 2 = ... = 2a1 + ( n – 1) . d
1. 3, a, b, c, 47 4. ( an ) aritmetik dizisinde
sonlu dizisi aritmetik bir dizi olduğuna göre, a + a5 + a9
a + b + c toplamı kaçtır? 1
a3 + a7
a + c 3 + 47 ifadesinin değeri kaçtır?
b= =
2 2
a1 + a9 = a3 + a7 = 2a5
14243
⇒ b = 25
a + b + c = 75
a1 + a9 + a5 3a5 3
a + c = 50 = =
a3 + a7 2a5 2
2. ( an ) = ( 6, x + 2, a, … , 26, 4x – 2 )
sonuç yayınları
sonlu dizisi aritmetik bir dizi olduğuna göre,

a kaçtır?
( x + 2 ) – 6 = ( 4x – 2 ) – 26
5. ( an ) aritmetik dizisinde
x – 4 = 4x – 28 ⇒ 3x = 24 ⇒ x = 8
a7 + a9 = 42
( an ) = ( 6, 10, a, ..., 26, 30 )
a9 + a15 = 90
d = 10 – 6 = a – 10 ⇒ a = 14
a7 + a9 = 2a8 = 42 ⇒ a8 = 21
3. ( an ) aritmetik dizisinde a9 + a15 = 2a12 = 90 ⇒ a12 = 45
a4 + a17 = 20 a8 + a12 = 2a10
olduğuna göre, a7 + a14 toplamı kaçtır? 21 + 45 = 2a10 ⇒ a10 = 33
a4 + a17 = a7 + a14
20 = a7 + a14
3
1. 75 2. 14 3. 20 4. 5. 33
2
111
İki Sayı Arasına Terimler Yerleştirerek
Aritmetik Dizi Elde Etme
Çözüm
Örnek
( an ) = (13, a, b, c, d, e, f, 34 )
13 ile 34 sayıları arasına bu sayılarla birlikte ar-
( an ) dizisinde a1 = 13 ve a8 = 34 tür.
tan bir aritmetik dizi oluşturacak şekilde 6 terim
yerleştiriliyor. d ortak fark olmak üzere,
Buna göre, bu sonlu dizinin 4. terimi kaçtır? a8 = a1 + 7d ⇒ 34 = 13 + 7d ⇒ d = 3 tür.
a4 = a1 + 3d ⇒ a4 = 13 + 3 . 3
= 22 bulunur.
1. 3 ve 5 sayıları arasına bu sayılarla birlikte bir 3. 3 ile 28 sayıları arasına bu sayılarla birlikte
aritmetik dizi oluşturacak şekilde 5 terim yer- aritmetik dizi oluşturacak şekilde n tane terim
leştiriliyor. Buna göre, oluşan sonlu dizinin ortak 5
yerleştiriliyor. Bu sonlu dizinin ortak farkı ol-
farkı kaçtır? 3
duğuna göre, n kaçtır?
a1 a2 a3 a4 a5 a6 a7
a1 an + 2
3 5 g
1 3 28
a7 = a1 + 6d ⇒ 5 = 3 + 6d ⇒ d =
3 an + 2 = a1 + ( n + 1 )d
5
28 = 3 + ( n + 1 ) .
3
5
25 = ( n + 1 ) . ⇒ n = 14
3
sonuç yayınları
2. 23 ile – 12 sayıları arasına bu sayılarla birlik- 4. 2 ile k sayıları arasına bu sayılarla birlikte artan
te azalan bir aritmetik dizi oluşturacak şekilde bir aritmetik dizi oluşturacak şekilde 10 tane
4 terim yerleştiriliyor. Buna göre, bu sonlu dizinin terim yerleştiriliyor. Bu dizinin baştan 3. terimi
5. terimi kaçtır? 14 olduğuna göre, k kaçtır?
a1 a2 a3 a4 a5 a6
a1 a2 a3 a12

23 – 12
2 14 k
a6 = a1 + 5d ⇒ –12 = 23 + 5d ⇒ d = –7
a3 = a1 + 2d ⇒ 14 = 2 + 2d ⇒ d = 6
d = a6 – a5 ⇒ – 7 = – 12 – a5
a12 = a1 + 11d ⇒ k = 2 + 11 . 6
a5 = – 5
⇒ k = 68
1
1. 2. – 5 3. 14 4. 68
3
112
Aritmetik Dizilerde İlk n Terim Toplamı – I
Örnek
Çözüm
( an ) aritmetik dizisinde, ➢ ( an ) aritmetik dizisinde ilk n terim toplamı Sn
a4 = 15 ve a7 = 27 olsun.
n n
olduğuna göre, bu dizinin ilk 15 teriminin topla- Sn = . 6a1 + an @ = . 62a1 + ( n - 1) d @ dir.
2 2
mı kaçtır?
a7 = a4 + 3d ⇒ 27 = 15 + 3d
⇒ d = 4
➢ f: Z → R , f ( k ) = ak , r ≤ n ve r, n ∈ Z olmak a4 = a1 + 3d ⇒ 15 = a1 + 3 . 4
üzere ⇒ a1 = 3 tür.
n
/a k
= ar + ar + 1 + ... + an olur. a15 = a4 + 11d ⇒ a15 = 15 + 11 . 4
k=r ⇒ a15 = 59 dur.
15 15
. 63 + 59@ =
Bu ifadede / sembolüne toplam sembolü, k ya indis
S15 = . 62 = 465 bulunur.
ya da değişken, r ye alt sınır, n ye üst sınır denir. 2 2
4 6
/k = 1+2+3+4 /2 k
= 24 + 25 + 26
k=1 k=4
1. İlk terimi 1 ve 9. terimi 5 olan bir aritmetik 3. İlk terimi – 11 olan bir aritmetik dizinin ilk 20
dizinin ilk 9 teriminin toplamı kaçtır? teriminin toplamı 160 olduğuna göre, bu dizinin
ortak farkı kaçtır?
a1 = 1, a9 = 5
9. 9 a1 = –11 S20 = 160
S9 = ( a + a9 ) = . ^1 + 5 h = 27
2 1 2 20
2 ^ 1
S20 = . a + a h = 160
20
1 0 . â1 + a1 + 19d h = 16 0
2 . ( –11 ) + 19d = 16
19d = 38
sonuç yayınları
d=2
2. 2. terimi 4 ve ortak farkı 5 olan bir aritmetik 4. ( an ) aritmetik dizisinde

dizinin ilk 10 teriminin toplamı kaçtır? an + 2 = an + 4 ve a1 = 3
a2 = 4, d = 5 olduğuna göre, bu dizinin ilk 30 teriminin topla-

10 . mı kaçtır?
2 ^ 1
S10 = a + a10 h = 5 . â2 + a9 h
= 5 . ( a2 + a2 + 7d ) an + 2 = an + 2d 4 & d = 2
= 5 . ( 2 . 4 + 7 . 5 ) = 215 an + 2 = an + 4
30 .
2 â1 + a30 h = 15 â1 + a1 + 29d h
S30 = .
= 15 . ( 2 . 3 + 29 . 2 )
= 960
1. 27 2. 215 3. 2 4. 960
113
Aritmetik Dizilerde İlk n Terim Toplamı – II
Örnek
Çözüm
Bir kitabın ilk gün 60 sayfasını okuyan bir öğren-
İlk gün okunan sayfa sayısı 60 olduğundan a1 = 60 tır.
ci her gün bir önceki gün okuduğu sayfa sayısın-
dan 3 sayfa fazla okumaktadır. Her gün bir önceki gün okunan sayfa sayısından
3 sayfa fazla okunduğundan d = 3 tür.
Bu öğrenci kitabı 10 günde bitirdiğine göre, ki-
tap toplam kaç sayfadır? a10 = a1 + 9d ⇒ a10 = 60 + 9 . 3 = 87
10
S10 = . 660 + 87 @ = 5 . 147
2
= 735 bulunur.
1. Konveks bir beşgenin iç açıları aritmetik bir dizi- 4. Saatteki hızı 40 km olan bir hareketli her saatin
nin ardışık terimleridir. sonunda hızını 5 km/sa arttırıyor.
En küçük açı 60° olduğuna göre, bu açılardan Buna göre, bu hareketlinin 20 saatte aldığı top-
en büyüğü kaç derecedir? lam yol kaç km dir?
a1 = 40 d = 5
60 + n
a1 = 60, a5 = 60 + 4n
20
5 S20 = . ( a1 + a20 ) = 10 . ( a1 + a1 + 19 . d )
60 60 + 2n S5 = ( 5 – 2 ) . 180 = . ( a1 + a5 ) 2
2
5 = 10 .( 2 . 40 + 19 . 5 )
3 . 180 = . ( 120 + 4n )
60
n
2
+
4n +3 = 1750
60 108 = 60 + 2n
n = 24
a5 = 60 + 4n = 156°
2. Yaşları toplamı 57 olan 6 kardeşin yaşları arit-
metik bir dizi oluşturmaktadır.
5. 5 ile bölündüğünde 3 kalanını veren 100 den
sonuç yayınları
En küçük kardeş 2 yaşında olduğuna göre, küçük doğal sayıların toplamı kaçtır?
en büyük kardeşin yaşı kaçtır? 98 – 3

3, 8, ..., 98 → c + 1= 20 tanem
5
a1 = 2, a6 = 2 + 5d a1 a2 a20
6
S6 = . ( a1 + a6 ) = 57
2 S20 = 20 . a + a = 10 . ^3 + 98 h = 1010
3 . ( 2 + 2 + 5d ) = 57 2 ^ 1 20 h
4 + 5d = 19
d=3
a6 = 2 + 5 . 3 = 17
3. Her gün bir önceki gün çözdüğü soru sayısından 6. ( an ) aritmetik dizisinde
6 soru eksik çözen bir öğrenci ilk gün 160 soru a4 + a7 = 13
çözmüştür.
olduğuna göre, bu dizinin ilk 10 teriminin topla-
Buna göre, bu öğrencinin 12 günde çözdüğü mı kaçtır?
toplam soru sayısı kaçtır?
10
2 ^ 1
a1 = 160 d = –6 S10 = . a + a10 h = 5 . â4 + a7 h
12 = 5 . 13 = 65
S12 = . ( a1 + a12 )
2
= 6 . ( a1 + a1 + 11d )
= 6 . ( 2 . 160 + 11 . ( –6 ) )
1. 156 2. 17 3. 1524 4. 1750 5. 1010 6. 65
= 6 . 254
= 1524 114
Aritmetik Dizilerde İlk n Terim Toplamı – III
Örnek
Çözüm
İlk n teriminin toplamı Sn = n2 + n olan bir ( an )
İlk n teriminin toplamı Sn olan bir ( an ) aritmetik
aritmetik dizisinde, a4 kaçtır?
dizisinde,
Sn = a1 + a2 + a3 + ... + an – 1 + an
Sn – 1 = a1 + a2 + a3 + ... + an – 1
eşitlikleri taraf tarafa çıkartılırsa
an = Sn – Sn – 1 olarak bulunur.
S4 = 42 + 4 = 20 ve S3 = 32 + 3 = 12 dir.
a4 = S4 – S3 ⇒ a4 = 20 – 12
= 8 bulunur.
1. Bir ( an ) aritmetik dizisinin ilk n teriminin topla- 4. İlk n teriminin toplamı Sn olan bir ( an ) aritme-
mı Sn olmak üzere, tik dizisinde,
S9 – S8 = 12 S7 – S6 = 34
olduğuna göre, a9 kaçtır? S11 – S10 = 54
a9 = S9 – S8 = 12
S7 – S6 = a7 = 34
S11 – S10 = a11 = 54
a7 + a11 = 2a9
34 + 54 = 2 . a9 ⇒ a9 = 44
2. Sn = n2 – 2n
sonuç yayınları
ifadesi bir ( an ) aritmetik dizisinin ilk n terim

5. Sn = n2 – 4n
toplamıdır. Buna göre, a6 + a7 toplamı kaçtır?
bir aritmetik dizinin ilk n teriminin toplamı oldu-
a6 + a7 = S7 – S5 ğuna göre, bu dizinin ortak farkı kaçtır?
= ( 72 – 2 . 7 ) – ( 52 – 2 . 5 )
S1 = a1 = 12 – 4 . 1 = –3
123
= 35 – 15 = 20 2 a2 = –1
S2 = a1 + a2 = 2 – 4 . 2 = –4
d = a2 – a1 = ( –1 ) – ( –3 ) = 2
3. İlk 8 teriminin toplamı, ilk 6 teriminin toplamın- 6. Bir aritmetik dizinin ilk n teriminin toplamı
dan 36 fazla olan bir aritmetik dizinin ilk terimi
Sn = 5n – 2n2
5 olduğuna göre, 14. terimi kaçtır?
olduğuna göre, bu dizinin genel terimini bulunuz.
S8 – S6 = 36 a1 = 5, a14 = ?
an = Sn – Sn – 1 = ( 5n – 2n2 ) – ( 5 ( n – 1 ) – 2 . ( n –1 )2 )
a8 + a7 = 36 = a1 + a14
= 5n – 2n2 – 5n + 5 + 2n2 – 4n + 2
36 = 5 + a14
an = 7 – 4n
a14 = 31
1. 12 2. 20 3. 31 4. 44 5. 2 6. 7 – 4n
115
1. Aşağıda 5 cm lik bir cetvel gösterilmiştir. 3. Aşağıdaki şekilde yan yana sıralanan beş kişinin
üniforma numaraları soldan sağa doğru artan bir
0 1 2 3 4 5 aritmetik dizi oluşturmaktadır.
• Cetvel üzerinde bulunan kırmızı çizgiler ara-

sına 6 kırmızı çizgi daha yerleştirilecektir.
• Herhangi ardışık iki kırmızı çizgi arasındaki Arif Bekir Cemal Doruk Erdem
mesafe eşit olacaktır.
Buna göre, 2 ile 3 sayıları arasına çizilen • Doruk’un üniforma numarası Arif'in üniforma
kırmızı çizginin konumu kaç cm yi gösterir? numarasının 6 katından 7 eksiktir.
• Erdem'in üniforma numarası Cemal’in ünifor-
A) 2,1 B) 2,4 C) 2,5 D) 2,7 E) 2,8
ma numarasının 2 katından 5 eksiktir.
4, 8 - 0, 6 Buna göre, Bekir’in üniforma numarası kaçtır?
a1 = 0,6 d=
8-1
4, 2 A) 11 terimleri
Dizinin B) 12 sırasıyla
C) 13 a1,D)
a214
, a3, a4E)
, a15
a8 = 4,8 d= = 0, 6 5 ve
7
ortak fark d olsun.
a4 = 0,6 + 3 . 0,6
a4 = a1 . 6 – 7 ⇒ a1 + 3d = 6a1 – 7
a4 = 2,4
⇒ 3d = 5a1 – 7
a5 = a3 . 2 – 5 ⇒ a1 + 4d = 2 ( a1 + 2d ) – 5
sonuç yayınları
⇒ a1 = 5 tir.
3d = 5 . 5 – 7 ⇒ d = 6 olur.
Bekir'in üniforma numarası a2 = a1 + d = 11

bulunur.
2. Her gün okuduğu sayfa sayısını arttıran Serap’ın 4. Ayşe paralel iki doğru arasına şekildeki gibi üç-
elindeki kitapla ilgili aşağıdakiler bilinmektedir. genler çizmiştir.
• Art arda iki gün okuduğu sayfa sayısı ara-

3 birim
sındaki farklar eşittir.

• Serap’ın birinci gün okuduğu sayfa sayısı
x x+2 x+4
a1, ikinci gün okuduğu sayfa sayısı a2 olmak
üzere, günlük okuduğu sayfa sayıları an di- Bu üçgenlerden yararlanarak genel terimi;
zisinin terimlerini oluşturmaktadır. an = “n. sırada çizilen üçgenin alanı” olan bir dizi
tanımlamıştır.
• İlk n günde okuduğu toplam sayfa sayısı
Sn ile gösterilmektedir. a12 = 39
S = 297 ve S16 = 512 olduğuna göre,

Serap’ın 11
okuma sistemi aritmetik dizi oluşturur.
11 a18 + a19 + a20
2 6 1
olduğuna
S11 = göre,
2a + 10 d@kaçtır?
a14 = 297 27
a143
+ 5d =B)2747 toplamı kaçtır?
A) C) 51 D) 56 E) 62
16 A) 126 B) 144 C) 158 D) 172 E) 180
S16 =
2 6 2a1 + 15d@ = 512 32 ^x + 22h . 3
a12 = = 39 13
2a + 15d = 64 2a1 + 15d = 64 2
1
– 2a1 – 10d = –54 ise x + 22 = 26 ⇒ x = 4
5d = 10
^4 + 2 ^n - 1hh . 3
an = ise an = 3n + 3
2
d = 2 a1 = 17
a18 + a19 + a20 57 + 60 + 63 = 180
a14 = 17 + 13 . 2 = 43
116 1. B 2. A 3. A 4. E
Geometrik Dizilerde Genel Terim Kavramı – I
Örnek
Çözüm
Aşağıdakilerden hangisi bir geometrik dizinin ge-
I. ( an ) = ( 2n + 1) = ( 3, 5, 7, 9, ... )
nel terimi olabilir?
II. ( bn ) = ( ( – 3 )n ) = ( – 3, 9, – 27, 81, ... )
I. an = 2n + 1 II. bn = ( – 3 )n
III. ( cn ) = ( n! ) = ( 1, 2, 6, 24, ... )
III. cn = n! IV. dn = n3
1 IV. ( dn ) = ( n3 ) = (1, 8, 27, 64, ... )
V. en = VI. fn = 5 . 2n
n
1 1 1 1
V. ( en ) = c m = c 1, , , , ... m
n 2 3 4
VI. ( fn ) = ( 5 . 2n ) = ( 10, 20, 40, 80, … )
Yukarıda da görüldüğü gibi ( bn ) ve ( fn ) dizilerinde

( an ) = ( a1, a2, a3, ..., an – 1, an, ... ) dizisinde, ardışık terimler arasındaki oran sabittir. ( bn ) dizisi or-
a2 a3 an tak çarpanı – 3 olan, ( fn ) dizisi ise ortak çarpanı 2
= = ... = = ... = r olan birer geometrik dizidir.
a1 a2 an - 1
Dolayısıyla cevap II ve VI dır.
ise ( an ) bir geometrik dizidir. ( r ∈ R, ortak çarpan
veya ortak orandır. )
Geometrik dizilerde ardışık terimler arasındaki oran
birbirine eşittir.
1. Aşağıdaki dizilerden hangileri bir geometrik dizi 2. Aşağıdakilerden hangileri geometrik bir dizinin
belirtmez? genel terimi olabilir?
I. ( an ) = (1, 2, 4, 8, ... , 2n – 1, ... ) I. an = 5n III. cn = 2n + 3n
1 1 1 1
II. ( bn ) = c , , , , ... , 3- n, ... m II. bn =
4
IV. dn =
6n - 4n
3 9 27 81 2 3- n
9n - 6n
III. ( cn ) = ( 5, 5, 5, ... , 5 , ... )
9n – 16n
V. en =
IV. ( dn ) = ( 4, 8, 12, 16, ... , 4n, ... ) 3n + 4n
2 n
sonuç yayınları
2 4 8 16
V. ( en ) = c , ... , c m , ... m
n 1
, , , an = 5 2 ⇒ r = 5 2
3 9 27 81 3
4 2n
VI. ( fn ) = ( 1, 4, 9, 16, ... , n2 , ... ) bn = 3 – n = &r=2
2 2
(dn) ve (fn) dizilerinde ardışık terimler arasın- cn = 2n + 3n → geometrik dizi değildir.

daki oran sabit olmadığından geometrik dizi 6n – 4n 2n ^ 3n – 2n h 2 n 2
dn = =c m &r=
3 ^3 – 2 h
= n n
belirtmezler. n
9 –6 n 3 3
9n – 16n ^3n – 4n h^3n + 4n h

en = = = 3n – 4n → geo-
3n + 4n 3n + 4n
metrik dizi değildir.
1. IV ve VI 2. I, II ve IV
117
Geometrik Dizilerde Genel Terim Kavramı – II
1
Genel terim an = 23n + 1 olan geometrik dizinin İlk terimi 2 ve ortak çarpanı olan geometrik
4
ortak çarpanı kaçtır? dizinin genel terimini bulunuz.
Çözüm
r ortak çarpan olmak üzere,
a1 = a1
a2 = a1 . r
Çözüm a3 = a2 . r = a1 . r2
Bir geometrik dizide ortak çarpan r olmak üzere, a4 = a3 . r = a1 . r3
a a a M M
2 3 n
r= = = ... = dir. an = a1 . rn – 1 ( Geometrik dizinin genel terimi )
a a a
1 2 n–1
1
n = 1 için, a1 = 2 3 . 1 + 1 = 24 = 16 İlk terimi a1 = 2 ve ortak çarpanı r = olduğundan
4
n = 2 için, a2 = 2 3 . 2 + 1 = 27 = 128 olduğuna göre, an = a1 . rn – 1
a2 128 1 n- 1
ortak çarpan r = = = 8 bulunur. an = 2 . c m = 23 – 2n bulunur.
a1 16 4
1. Genel terimi an = 3 2 – 2n olan geometrik dizinin 3. İlk terimi a3 ve ortak çarpanı a olan geometrik
ortak çarpanı kaçtır? bir dizinin genel terimini bulunuz.
1 n 1 a1 = a3 r=a
an = 32 – 2n =9.c m &r=
9 9 an = a1 . rn – 1 = a3 . an – 1
⇒ an = an + 2
sonuç yayınları
3
2. Ortak çarpanı 3 olan ( an ) geometrik dizisinde 4. İlk terimi , ortak çarpanı 4 ve son terimi
64
a5 = 162 olduğuna göre, a1 kaçtır?
48 olan sonlu bir geometrik dizinin terim sayısı
kaçtır?
r = 3 a5 = 162
a5 = a1 . r5 – 1 3
a1 = , r = 4 an = 48
64
162 = a1 . 34 ⇒ a1 = 2 an = a1 . rn – 1
3 . n–1
48 = 4 ⇒ 45 = 4n – 1 ⇒ n = 6
64
1
1. 2. 2 3. a n + 2 4. 6
9
118
Geometrik Dizilerde Herhangi İki Terim
Arasındaki İlişki – I
Çözüm
Örnek
I. yol
( an ) geometrik dizisinde
a3 = a1 . r 2 ⇒ a1 . r2 = 6
3
a3 = 6 ve a6 = 3
4 a6 = a1 . r5 ⇒ a1 . r5 = tür. ( Taraf tarafa oranlayalım. )
4
olduğuna göre, a5 kaçtır? a1 r 2 6 1 1
⇒ = ⇒ 3 = 8 ⇒ r = dir.
a1 r 5 3 r 2
4
1 2
a1 . r2 = 6 ⇒ a1 . c m = 6 ⇒ a1 = 24 tür.
2
1 4 1 3
Buna göre, a5 = a1 . r4 = 24 . c m = 24. = bu-
2 16 2
lunur.
II. yol
Bir geometrik dizide p. terim ile k. terim arasındaki
bağıntı,
ap = ak . r p – k dır. ( p > k )
Bu formül yardımıyla da soruyu çözebiliriz.
1. ( an ) geometrik dizisinde 4. ( an ) geometrik dizisinde

1 a
a4 = – 8 ve a7 = 64 a2 = ve n + 3 = 27
9 an
a7 = a4 . r3 ⇒ 64 = –8 . r3 ⇒ r = –2
an + 3 = an . r3 ⇒ r3 = 27 ⇒ r = 3
a4 = a2 . r2 ⇒ –8 = a2 . ( –2 )2 ⇒ a2 = – 2 1
a7 = a2 . r5 ⇒ a7 = . 35 = 27
9
sonuç yayınları
2. 2. terimi 3 ve 7. terimi 96 olan geometrik bir

dizinin ortak çarpanı kaçtır?
a2 = 3, a7 = 96 r = ?
a7 = a2 . r5 ⇒ 96 = 3 . r5 ⇒ r = 2
5. 4. terimi x3, 7. terimi x5 olan geometrik bir
dizinin kaçıncı terimi x11 dir?
a4 = x3, a7 = x5
a7 = a4 . r3 ⇒ x5 = x3 . r3 ⇒ r3 = x2
3. ( an ) geometrik dizisinde
an = a4 . rn – 4
1
a3 = ve a10 = 8 . a7 x11 = x3 . rn – 4
8
x8 = rn – 4 ⇒ ^x2 h = ^r3h = r12 = rn – 4 ⇒ n = 16
4 4
a10 = a7 . r3 ⇒ r3 = 8 ⇒ r = 2
1
a8 = a3 . r5 ⇒ a8 = . 25 = 4 1. – 2 2. 2 3. 4 4. 27 5. 16
8
119
Geometrik Dizilerde Herhangi İki Terim
Arasındaki İlişki – II
Çözüm
Örnek
a6 – a3 = 24 ⇒ a1r 5 – a1r 2 = 24 ⇒ a1 . r 2 ( r 3 – 1) = 24
( an ) geometrik dizisinde
a6 – a3 = 24 a4 – a3 = 8 ⇒ a1r 3 – a1r 2 = 8 ⇒ a1 . r 2 ( r – 1) = 8
a4 – a3 = 8 a1 r2 ( r3 - 1) 24 ( r - 1) ( r2 + r + 1)
& = & =3
olduğuna göre, bu dizinin ortak çarpanı kaçtır? a1 r2 ( r - 1) 8 ( r - 1)
& r2 + r + 1 = 3
& r2 + r - 2 = 0
& r = 1 veya r = - 2 dir.
( Paydayı sıfırladığı için r = 1 olamaz. )
1. 6 terimli sonlu bir geometrik dizide, ilk 3 terim 3. ( an ) pozitif terimli geometrik dizisinde
toplamı 28, son üç terim toplamı 224 tür.
a7 – a3 = 180
Buna göre, bu dizinin ortak çarpanı kaçtır?
a6 – a2 = 90
a1 + a2 + a3 = 28 olduğuna göre, a1 kaçtır?

a4 + a5 + a6 = 224
a7 – a3 = 180
a1 . r3 + a2 . r3 + a3 . r3 = 224
a6 . r – a2 r = r . ( 90 ) = 180 ⇒ r = 2
r3 . 28 = 224 ⇒ r3 = 8 ⇒ r = 2
a6 – a2 = 90 ⇒ a1 . r5 – a1 . r = 90
a1 . ( 25 – 2 ) = 90
a1 = 3
sonuç yayınları
2. ( an ) pozitif terimli geometrik dizisinde 4. Pozitif terimli geometrik bir dizide birinci terimle
üçüncü terimin toplamı, ikinci terimle dördüncü
a .a .a
2 4 5 = 16 terimin çarpımına eşittir. Bu dizinin beşinci terimi
a3
4 olduğuna göre, ortak çarpanı kaçtır?
a1 + a3 = a2 . a4, a5 = 4
a2 . a4 . a5 = 16 . a3 a1 + a1 .r2 = a1 . r . a1 . r3
a1 . r . a1 . r3 . a1 . r4 = 16 . a1 . r2 1 + r2 = a1 .r4 = a5
a21 . r6 = 16 1 + r2 = 4 ⇒ r2 = 3 ⇒ r = 3
3
a1 . r = 4
a4 = 4
1. 2 2. 4 3. 3 4. 3
120
Geometrik Dizilerde Geometrik Ortalama
Kavramı
Örnek - 2
Örnek - 1
x – 4 , x – 1 , x + 4
Pozitif terimli geometrik bir dizinin 7. terimi 6,
sayıları sırasıyla geometrik bir dizinin ardışık üç
13. terimi 24 olduğuna göre, 10. terimi kaçtır?
terimi olduğuna göre, x kaçtır?
➢ Bir ( an ) geometrik dizisinde herhangi bir terimin

karesi kendisine eşit uzaklıktaki iki terimin çarpı-
mına eşittir.
^ ph2 = ap + k . ap – k
a
Çözüm
a10 , a7 ve a13 terimlerine eşit uzaklıkta olduğuna Çözüm

göre,
a ap k = ap + k . ap – k olduğundan,
2
â10h2 = a7 . a13 ⇒ â10h2 = 6 . 24 ( x – 1)2 = ( x – 4 ) . ( x + 4 )

⇒ â h2 = 144 ⇒ x2 – 2x + 1 = x2 – 16
10
17
⇒ a10 = 12 bulunur. ⇒ x= bulunur.
2
1. Pozitif terimli geometrik bir dizinin 3. terimi 8 3. İlk üç terimi sırasıyla

ve 21. terimi 50 olduğuna göre, 12. terimi x–3, 6, x+6
kaçtır?
olan pozitif terimli bir geometrik dizinin 4. terimi
a3 = 8, a21 = 50 kaçtır?
a3 . a21 = ( a12 )2 ( x – 3 ) . ( x + 6 ) = 62
8 . 50 = ( a12 )2 ⇒ a12 = 20 x2 + 3x – 54 = 0 ⇒ x = 6
a1 a1 a3 a4
sonuç yayınları
3 6 12
⇒ a4 = 24
2 katı 2 katı 2 katı
2. Pozitif terimli geometrik bir dizinin 4. terimi 15 4. log 3 , log x , log 4

2 5 3
ve 9. terimi 45 olduğuna göre, 14. terimi kaç-
sayıları sırasıyla geometrik bir dizinin ardışık üç
tır?
terimi olduğuna göre, x in alabileceği değerlerin
a4 = 15, a9 = 45 toplamı kaçtır?
a14 . a4 = ( a9 )2 log2 3 . log3 4 = ^log5 x h2
1
a14 . 15 = 452 . log2 3 . log3 4 = ^log5 x h2
2
a14 = 135 1 = ( log5x )2
log5x = 1 ⇒ x = 5
123
1 26
1 5+ =
log5x = –1 ⇒ x = 5 5
5
26
1. 20 2. 135 3. 24 4.
5
121
Geometrik Dizilerde Herhangi Bir Terimin
Kendisine Eşit Uzaklıktaki Terimlerle İlişkisi
Örnek - 2
Örnek - 1
Pozitif terimli ( an ) geometrik dizisinde
Pozitif terimli ( an ) geometrik dizisinde a4 . a6 = 4
a3 . a5 = 16 olduğuna göre, bu dizinin ilk 9 teriminin çarpımı
olduğuna göre, a1 . a4 . a7 çarpımı kaçtır? kaçtır?
➢ Sonlu bir ( an ) geometrik dizisinde baştan ve

sondan eşit uzaklıktaki terimlerin çarpımı birbiri-
ne eşittir.
a1 . an = a2 . an – 1 = ... = a12 . rn – 1
Çözüm
â5 h2 = a4 . a6 ⇒ â5 h2 = 4 ⇒ a5 = 2 dir.
( an ) geometrik dizisinde,
Çözüm
a1 . a9 = a2 . a8 = a3 . a7 = a4. a6 = ^ a h2 tir.
5
a1 . a7 = a3 . a5 = 16 dır. a1 . a2 . a3 . a4 . a5 . a6 . a7 . a8 . a9 = â h2 . â h2 . â h2 . â h2 . a5
5 5 5 5
â4 h = a3 . a5 ⇒ a4 = 4 tür. Buna göre,

2
= â h9
5
a1 . a4 . a7 = 64 bulunur. = 29 bulunur.
3 3. ( an ) geometrik dizisinin ilk n teriminin çarpımı

1. 6. terimi ve 8. terimi 4 olan ( an ) geometrik
2 Tn dir.
dizisi için, a3 . a11 çarpımı kaçtır?
1
a4 = olduğuna göre, T7 kaçtır?
3 2
a6 = , a8 = 4
2
3 T7 = a1 . a2 . a3 . a4 . a5 . a6 . a7
a6 . a8 = a3 . a11 ⇒ a3 . a11 = .4=6
2
( a4 )2
T7 = ( a4 )2 . ( a4 )2 . ( a4 )2 . a4
sonuç yayınları
1 7 1
T7 = ( a4 )7 = c m =
2 128
2. ( an ) geometrik dizisinde 4. ( an ) geometrik dizisinin ilk n teriminin çarpımı

Tn dir.
a3 . a7 = 6
a4 . a6 T10
olduğuna göre, ifadesinin değeri = 5 olduğuna göre, T18 kaçtır?
a1 . a5 . a9 T8
kaçtır?
T10
a3 . a7 = a4 . a6 = a1 . a9 = ( a5 )2 = 6 = a10 . a9 = 5
T8
a4 . a6 6 6 T18 = a1 . a2 ... a17 . a18
= =
a1 . a5 . a9 6. 6 6
T18 = ( a10 . a9 )9 = 59
6 1
1. 6 2. 3. 4. 5 9
6 128
122
1. Ali bir kâğıda aşağıdaki kareleri çiziyor. 3. Bir deniz kıyısında, kıyıya metre cinsinden ardışık
tam sayı uzaklıktaki noktalardan derinlik ölçümü
yapılmış ve ilk üç ölçümün sonucu aşağıda veril-
... miştir.
1m 1m 1m
Ali’nin çizdiği karelerden en küçüğünün bir ke- 0,8 m 2m 5m

nar uzunluğu 1 birim ve her bir karenin kenar
uzunluğu bir önceki karenin kenar uzunluğundan
1 birim fazladır.
Bülent, Ali’nin çizdiği karelerin her birinin çevresi

bn dizisinin terimleri olacak şekilde diziler yazı-
yor. Cenk’de bu karelerin her birinin alanı cn dizi-
Elde edilen ölçüm sonuçları ile genel terimi,
sinin terimleri olacak şekilde diziler yazıyor.
( an ) = “Kıyıya n metre uzaklıkta bulunan nokta-
Buna göre,
daki metre cinsinden derinlik miktarı ”
I. bn dizisi bir aritmetik dizidir. biçiminde bir ( an ) geometrik dizisi modellen-
II. cn dizisi bir geometrik dizidir. miştir.
bn Buna göre, kıyıdan 10 metre uzaklıkta derin-
III. dizisi bir aritmetik dizidir.
cn lik kaç metredir?
sonuç yayınları
7 5 7 5 8
ifadelerinden hangileri doğrudur? a1c=50,8, a
A) m 2 = 2, a
B) 35 =. c 5, m ... C) c m
2 2 4
ise oluşan dizi ilk terimi 0,8 ve ortak çarpanı
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III 5 8 5 9
5 5.c m
D) geometrik
olan bir c hâlde,
E) O
dizidir. m
D) I ve III E) I, II ve III 2 4 4
5 9 5 7
I. bn = 4n aritmetik dizidir. I. öncül doğru. a10 = a1 . r9 = 0,8 . c m = 5 . c m m olur.
2 2
II. cn = n2 geometrik dizi değildir. II. öncül yanlış.
4n 4 4. Özkan, ilk terimi 2 olan bir aritmetik dizinin te-
III. 2 = aritmetik dizi değildir. III. öncül
n n rimlerini sırasıyla alt alta yazmıştır.
yanlış.
1. sıra 2
2. Yunus ile Emre sırayla birbirlerinin söyledikleri
2. sıra 4
sayının r katı olan sayıyı söyleyeceklerdir.
h 6
r bir doğal sayı olmak üzere, ilk sayı söyleme
h
işlemine Yunus başlamıştır.
11. sıra
Yunus’un söylediği her sayı an dizisinin terimle- 2
rini, Emre’nin söylediği her sayı ise bn dizisinin 4
terimlerini oluşturacaktır.
8
a18 – a16 h h
= 10
b16 – b15
Aritmetik dizinin terimlerini aynı şekilde yazmaya
olduğuna göre, r kaçtır? devam ederken 12. terimden itibaren yan tarafı-
na da ilk terimi 2 olan bir geometrik dizinin terim-
A) 2 B) 3 C) 5 D) 8 E) 10
34
lerini sırasıyla alt alta yazmıştır.
ar - ar30
Yunus Emre Buna göre, baştan kaçıncı sırada yazdığı te-
a . r31 - a. r29
1. terim a a.r rimler birbirine eşit olur?
2. terim ar2 ar3 a r30 ^r4 - 1 h
= 10 A) 14 B) 15 C) 16 D) 17 E) 18
3. terim ar4 ar5 a . r29 ^r2 - 1 h a1 = 2 b1 = 2
h h h r ( r2 + 1 ) = 10 an = 2n bn = 2n
r = 2 İkinin kuvvetinde eşittir.
123 1. A 2. A 3. B 4. C
a16 = 32 b5 = 32 eşittir 16. sıra
İki Sayı Arasına Terimler Yerleştirerek
Geometrik Dizi Elde Etme
Çözüm
Örnek
4
4 ( an ) = c 100, a, b, c, d, e, m
100 ile sayıları arasına bu sayılarla birlik- 625
625
te azalan bir geometrik dizi oluşturacak şekilde 4
⇒ a1 = 100 ve a 7 = tir.
625
5 terim yerleştiriliyor.
⇒ a7 = a1 . r6
Buna göre, bu sonlu dizinin 4. terimi kaçtır?
4 1
= 100 . r6 & r = tir.
625 5
1 3
a4 = a1 . r3 = 100 . c m
5
4
= bulunur.
5
1. 3 ile 96 sayıları arasına bu sayılarla birlikte artan 81 1

3. ile sayıları arasına bu sayılarla birlikte
bir geometrik dizi oluşturacak şekilde 4 terim 2 54
yerleştiriliyor. 1
ortak çarpanı olan geometrik bir dizi oluştu-
3
Buna göre, bu sonlu dizinin 3. terimi kaçtır? racak şekilde n tane terim yerleştiriliyor.
a1 a2 a3 a4 a5 a6 Buna göre, n kaçtır?
3 96 a1 an + 2
5 5
a6 = a1 . r ⇒ 96 = 3 . r ⇒ r = 2 81 k 1
2 2 2 54
a3 = a1 .r = 3 . 2 = 12
1 81 . 1 n + 1
an + 2 = a1 . rn + 1 ⇒ = c m
54 2 3
1 1
4 = n+1 & n = 6
sonuç yayınları
3
3 .3 3
8 27 4. 128 ile m sayıları arasına bu sayılarla birlikte

2. ile sayıları arasına bu sayılarla birlikte
9 4
azalan bir geometrik dizi oluşturacak şekilde 9
artan bir geometrik dizi oluşturacak şekilde 4 terim yerleştiriliyor.
terim yerleştiriliyor.
Bu dizinin baştan 4. terimi 16 olduğuna göre,
Buna göre, yerleştirilen ikinci terim kaçtır? m kaçtır?
a1 a2 a3 a4 a5 a6
a1 a4 a11
8 27
128 16 m
9 4
27 8 5 3 1
a6 = a1 . r5 ⇒ = .r ⇒r= a4 = a1 . r3 ⇒ 16 = 128 . r3 ⇒ r =
4 9 2 2
8 9 1 7 1
a3 = a1 .r2 = . = 2
9 4 a11 = a4 . r7 ⇒ m = 16 . c m =
2 8
1
1. 12 2. 2 3. 6 4.
8
124
Geometrik Diziler Karma
Örnek
Çözüm
Uygun ortam şartlarında bir bakteri çeşiti olan
Her 30 dakikada bir 4 katına çıktığına göre, bu artışı
paramesyumların sayısı her 30 dakikada bir
ortak çarpanı 4 olan geometrik bir dizi gibi düşüne-
4 katına çıkmaktadır. Başlangıçta ortamda 200
biliriz. 2 saat içinde, 4 yarım saat olduğuna göre,
paramesyum olduğuna göre, 2 saat sonra or-
başlangıçtaki paramesyum sayısını a1 olarak alırsak
tamda kaç tane paramesyum bulunur?
2 saat sonraki paramesyum sayısı a5 olacaktır.
Buna göre,
a5 = a1 . r4 ⇒ a5 = 200 . 44
= 51200 bulunur.
1. 2. terimi x6 ve 5. terimi y9 olan geometrik 3. Uygun ortam şartlarında maya mantarlarının sa-
bir dizinin 9. teriminin x ve y türünden eşitini yısı her 20 dakikada bir 2 katına çıkmaktadır.
bulunuz. Başlangıçta ortamda 50 maya mantarı olduğu-
na göre, 3 saat sonra ortamda kaç maya man-
a2 = x6, a5 = y9
y3 tarı bulunur?
a5 = a2 . r3 ⇒ y9 = x6 . r3 ⇒ r =
x2
y3
7 r = 2 ( 20 dk için )
a9 = a2 . r7 ⇒ a9 = x6 . f p
x2 a1 = 50 3 saat = 9 tane 20 dk
y21
a9 = 8 a10 = a1 . r9 ⇒ a10 = 50 . 29 = 25600
x
sonuç yayınları
2. x ≠ 0 olmak üzere, ilk üç terimi sırasıyla 4. 2010 yılındaki maaşı ¨ 2000 olan Ahmet Bey
çalıştığı her yıl sonunda % 2 zam almaktadır.
x, 3x, x + 5y
Buna göre, Ahmet Bey’in 2013 yılının sonundaki
olan geometrik bir dizinin 4. teriminin y türün-
maaşı yaklaşık kaç ¨ dır?
102
a r= a1 = 2000
r = 2 = 3 ⇒ x + 5y = 3 . 3x 100
a1 102 3
5y = 8x a4 = a1 . r3 = 2000 . c m
100
5y
a4 = a1 . r3 = x . 33 = . 27 = 2122, 416
8
135 Yaklaşık 2122 TL dir.
⇒ a4 = y
8
y21 135y
1. 2. 3. 25600 4. 2122
x8 8
125
Geometrik Dizilerde İlk n Terim Toplamı – I
Örnek
Çözüm
( an ) geometrik dizisinde,
Ortak çarpanı r olan bir ( an ) geometrik dizisinin ilk
1 n teriminin toplamı Sn olmak üzere,
a1 = ve a4 = 1
8
Sn = a1 + a2 + a3 + … + an
olduğuna göre, bu dizinin ilk 10 teriminin topla-
mı kaçtır? ⇒ Sn = a1 + a1 r + a1 r 2 + … + a1 r n – 1
⇒ r . Sn = a1 r + a1 r 2 + a1 r 3 + … + a1 r n dir.
Sn = a1 + a1 r + a1 r 2 + … + a1 r n – 1
– / r . Sn = a1 r + a1 r 2 + a1 r 3 + … + a1 r n
–––––––––––––––––––––––––––––––––––
Sn ( 1 – r ) = a1 – a1rn
⇒ Sn . ( 1 – r ) = a1 . ( 1 – rn )
a1 .( 1 – rn )
⇒ Sn = ( r ≠ 1 ) dir.
1– r
1 3
a4 = a1 r3 ⇒ 1 = ·r ⇒ r = 2 dir.
8
1 – r10 1 1 – 210 210 – 1
Buna göre, S10 = a1 . = ·c m=
1– r 8 1– 2 8
bulunur.
1. İlk terimi 4 ve ortak çarpanı 2 olan bir geomet- 3. İlk n terimi toplamı Sn olan ( an ) geometrik
rik dizinin ilk 4 teriminin toplamı kaçtır? dizisinde
a2 = 6 ve a5 = 48
a1 = 4, r = 2
a ^1 – r4 h 4 . ^1 – 16 h
olduğuna göre, S8 kaçtır?
S4 = 1 = = 60
1– r –1
a5 = a2 . r3 ⇒ 48 = 6 . r3 ⇒ r = 2
a2 = a1 . r ⇒ 6 = a1 . 2 ⇒ a1 = 3
a1 . ^ 1 – r 8 h 3 . ^ 1 – 2 8 h
sonuç yayınları
S8 = = = 765
1– r 1– 2
4. İlk 6 teriminin toplamı 189 olan bir geometrik

2. ( an ) geometrik dizisinde,
dizinin ortak çarpanı 2 olduğuna göre, bu dizi-
a1 = 6 ve ortak çarpan 3 olduğuna göre, ilk
nin 5. terimi kaçtır?
6 terimin toplamı kaçtır?
S6 = 189 r=2
a1 = 6, r = 3 a . ^ 1 – r6 h
S6 = 1
a1 . ^ 1 – r 6 h 6 . ^ 1 – 3 6 h 1– r
S6 = = 3 . ^36 – 1 h = 2184
a1 . ^ 1 – 2 6 h
=
1– r –2
189 = & a1 = 3
1– 2
a5 = a1 . r4 = 3 . 24 = 48
1. 60 2. 2184 3. 765 4. 48
126
Geometrik Dizilerde İlk n Terim Toplamı – II
Örnek
Çözüm
Sn , pozitif terimli ( an ) geometrik dizisinin ilk n
Bir geometrik dizinin ilk n teriminin toplamı,
S8
terim toplamıdır. = 82 olduğuna göre, dizi- 1 - rn
S4 Sn = a1 . c m olduğundan,
1-r
nin ortak çarpanı kaçtır?
1 – r8
S8 a1 .
1– r
=
S4 1 – r4
a1 .
1– r
1 – r8
⇒ = 82
1 – r4
⇒ 1 + r4 = 82
⇒ r4 = 81
⇒ r = 3 bulunur.
1. Sn , ( an ) geometrik dizisinin ilk n teriminin top- 3. İlk n teriminin toplamı Sn olan bir geometrik
lamıdır. dizide
S 1 S10 – S7 = 128 . S3
3 =
S6 28 olduğuna göre, bu dizinin ortak çarpanı kaçtır?
olduğuna göre, bu dizinin ortak çarpanı kaçtır?
S10 – S7 = 128 . S3
1 – r3
S3 a1 . a10 + a9 + a8 = 128 . ( a1 + a2 + a3 )
1– r 1 – r3 1 1
r7 . â3 + a2 + a1 h = 128 . â1 + a2 + a3 h
= = 6 = 3 = 28
S6 1 – r 6
1 – r 1 + r
a1 .
1– r r=2
⇒r=3
sonuç yayınları
2. Genel terimi, 4. Pozitif terimli geometrik bir dizide ilk 6 terim

an = 3 . 2n toplamı ilk 3 terim toplamının 65 katıdır.
olan geometrik bir dizinin ilk 9 teriminin toplamı, Dizinin ilk terimi 3 olduğuna göre, ilk 10 terim
ilk 5 teriminin toplamından kaç fazladır? toplamı kaçtır?
S9 – S5 = a9 + a8 + a7 + a6 S60 = 65 . S3 a1 = 3
9 8 7 6
=3.2 +3.2 +3.2 +3.2 1 – r6 1 – r3
a1 . = 65 . a1 .
6
= 3 . 2 (8 + 4 + 2 + 1) 1– r 1– r
= 3 . 64 . 15 = 2880 1 + r3 = 65 ⇒ r = 4
^1 – r10h 3 ^1 – 410h
S10 = a1 . =
1– r 1– 4
= 410 – 1
= 220 – 1
1. 3 2. 2880 3. 2 4. 2 20 – 1
127
Geometrik Dizilerde İlk n Terim Toplamı – III
Bir öğrenci bir matematik sorusunu e-posta Bir bardağın tamamı su ile doludur. Her seferinde
aracılığıyla 3 arkadaşına gönderiyor. E-postayı bardağın dolu kısmının yarısı kadar su dışarıya
gönderdiği her kişiden de 3 arkadaşına gönder- dökülerek işleme devam ediliyor.
mesini ve onlardan da bu işlemi tekrar ettirmele-
rini istiyor.
...
Buna göre, 10. adım sonunda e-posta toplam
kaç kişiye ulaşır? I. adım II. adım III. adım
Buna göre, bu işlemin 10. adımındaki su miktarı

1. adımdaki su miktarının kaç katıdır?
Çözüm
a1 = 3 Çözüm
a2 = 3 . 3 = 32 I. adım II. adım III. adım ... n. adım

1 1 1 1 1 1 1
a3 = 3 . 32 = 33 1 1- = – = = ...
2 2 2 4 4 22 2n - 1
M
a10 = 3 . 39 = 310 olduğuna göre, 10. adımda bardakta, bardağın
10 11 1
3 + 32 + 33 + ... + 310 = 3 . c m=
1-3 3 -3 u kadar su kalır.
bulunur.
1-3 2 29
1. Bir kurbağa her zıpladığında bir önceki aldığı yo- 3. Aşağıdaki şekilde her parça 4 eş parçaya ayrı-
lun yarısı kadar yol almaktadır. larak bir örüntü oluşturulmuştur.
Kurbağa ilk zıpladığında 40 cm yol aldığına göre,
8. zıplaması sonunda toplam kaç cm yol alır?
...
1
r = a1 = 40
2
1 8
1– c m
1 – r8 2 I. şekil II. şekil III. şekil
S8 = a 1 . = 40 .
1– r 1
1– İlk şeklin alanı 1024 br2 olduğuna göre, 9. şe-
sonuç yayınları
2
kildeki taralı bölgenin alanı kaç br2 dir?
28 – 1
= 80 .
28 1
a1 = 1024 r=
^2 – 1h
5 . 8 4
=
16 1 8
a9 = a1 . r8 ⇒ a9 = 1024 . c m
4
2. V m / dk hızla yürüyen bir adam her dakikanın 1 1 1
a9 = 210 . 16 = 6 = 64
sonunda hızını 2 katına çıkartıyor. 2 2
Buna göre, bu adam 10 dakika yürürse kaç
V metre yol alır?
r=2 a1 = V
^1– r10 h ^1 – 210h

S10 = a1 . =V.
1– r ^1 – 2h
= 1023 . V
5 1
1. ( 28 - 1) 2. 1023 3.
16 64
128
Dizilerde İlk n Terim Toplamı - I
Örnek - 1 Örnek – 2
40 m
Yukarıdaki şekilde en soldaki çemberin yarıçapı
16 birimdir. Her çemberin çapı, solundaki çem-
berin yarıçapına eşit olacak şekilde 10 tane çem-
ber çiziliyor.
Bir futbol topu 40 metre yükseklikten bırakılıyor.
Buna göre, oluşan çemberlerin çevreleri toplamı
Top her yere çarptığında bir önceki yüksekliğinin
1 kaç birim olur?
ü kadar yükseliyor.
3
Çözüm
Buna göre, topun 3. kez yere vuruşuna kadar
düşeyde aldığı toplam yol kaç metredir? Yarıçapı r birim olan çemberin çevresi 2 π r birimdir.
r1=16 r2=8 r3=4
2πr1 2πr2 2πr3 …

Buna göre,
Çözüm
1. çemberin çevresi = 2π . 16 = 32π
Topun düşey doğrultuda aldığı toplam yol, 2. çemberin çevresi = 2π . 8 = 16π
2
. 2 + 40 . c m . 2
1 1 3. çemberin çevresi = 2π . 4 = 8π
S3 = 40 + 40 .
3 3 
1 9
= 40 +
80 80 680
+ = bulunur. 10. çemberin çevresi = 32π . c m
3 9 9 2
Çemberin çevreleri toplamı
1 9
S10 = 32π + 16π + ... + 32π . c m = 32π . c 1 + + ... + 9 m
1 1
1. h metre yükseklikten bırakılan bir pinpon topu, 2 2 2
3 1
her yere çarptığında bir önceki yüksekliğinin ü 1 – 10
4 1 π
= 64π c 1 – 10 m = 64π –
2
kadar yükseliyor. = 32π bulunur.
1 2 16
1–
2
Pinpon topunun yere 3. vuruşuna kadar düşey
doğrultuda aldığı toplam yol 145 metre olduğuna
göre, h kaçtır? 2.
3
a1 = h, r =
4
3 2
S3 = h + 2 . h . c
3
+c m m
sonuç yayınları
4 4
21
145 = h + 2h . Bir kenarı 36 cm olan bir karenin yanına, bir ke-
16
nar uzunluğu bu karenin bir kenarının yarısı kadar
29h
145 = & h = 40 olan başka bir kare çiziliyor. Bu şekilde 6 tane
8
tane yan yana kare çizildiğinde karelerin çevreleri
toplamı kaç cm olur?
123
a1 = 4 . 36 1
r=
2
a2 = 4 . 18
36 18
567
1 6
c 1– c m m 1. 40 2.
1– r 6
2 26 – 1 2
S6 = a1 . = 4 . 36 . = 4 . 36 . 2 . f 6 p
1– r 1 2
1–
63 567 2
= 9.c m=
129 2 2
Dizilerde İlk n Terim Toplamı - II Fibonacci Dizisi
Örnek – 1 Örnek - 2
A Yandaki şekilde bir ]Z] 1 , n=1

]]
kenarı 12 br olan f n ) = ]][
( 1 , n=2
]]
bir eşkenar üçgen ]] f ( n – 1) + f ( n – 2 ) , n > 2
verilmiştir. Bu üç- \
genin orta noktaları dizisinin ilk 8 terimini bulunuz.
birleştirilerek yeni
bir eşkenar üçgen
B C çiziliyor. Çözüm
n = 1 için f ( 1 ) = 1
4 eşkenar üçgen çizildiğinde bu üçgenlerin
alanları toplamı kaç br2 olur? n = 2 için f ( 2 ) = 1
n = 3 için f ( 3 ) = f ( 2 ) + f ( 1 ) = 1 + 1 = 2
n = 4 için f ( 4 ) = f ( 3 ) + f ( 2 ) = 2 + 1 = 3
Çözüm
n = 5 için f ( 5 ) = f ( 4 ) + f ( 3 ) = 3 + 2 = 5
a2 3 2
Bir kenarı a br olan eşkenar üçgenin alanı br dir. n = 6 için f ( 6 ) = f ( 5 ) + f ( 4 ) = 5 + 3 = 8
4
Buna göre, n = 7 için f ( 7 ) = f ( 6 ) + f ( 5 ) = 8 + 5 = 13
122 3
1. üçgenin alanı = n = 8 için f ( 8 ) = f ( 7 ) + f ( 6 ) = 13 + 8 = 21 dir.
4
2
6 3 Yukarıda görüldüğü gibi her terimi kendisinden önce
2. üçgenin alanı =
4 gelen iki terimin toplamı şeklinde yazılabilen diziye
3 2
3 Fibonacci Dizisi denir.
4
Fibonacci dizisinin genel terimi
3 2
c m 3 n n
2
an =
1
> e 1+ 5 o – e 1 – 5 o H dir.
4 5 2 2
olmak üzere, üçgenlerin alanları toplamı Fibonacci dizisinin ardışık iki teriminin oranı
9 3 9 3 765 3 2 Fn + 1 1+ 5
S4 = 36 3 + 9 3 + + = br bulunur. = , 1, 618 olup bu orana altın oran denir.
4 16 16 Fn 2
1. A B 2. Fibonacci dizisinin iki basamaklı asal sayılarının

toplamı kaçtır?
Fibonacci dizisinin terimleri,
( 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144, ... )

sonuç yayınları
D C şeklinde olup iki basamaklı asal sayıların

Yukarıdaki şekilde her kare, dışındaki karenin ke- toplamı = 13 + 89 = 102 bulunur.
narlarının orta noktaları birleştirilerek elde edilmiştir.
En dıştaki karenin bir kenarı 6 br olduğuna göre,
elde edilen 5 karenin alanları toplamı kaç br2 dir?
123
a1 = 62 = 36 1
3 3 r=
a2 = ^3 2 h = 18
2 2
3
1
3§
1–
2
1 – r5 32
S5 = a1 . & S5 = 36 .
1– r 1
6 1– 279
2 1. 2. 102
31 279 4
S5 = 36 . 2 . ⇒ S5 =
32 4
130
1. Aşağıdaki şekil k adet silindirden meydana gel- 3. Yarıçap uzunluğu 64 cm olan bir dairenin mer-
miştir. kezinden ardışık iki çizgi arası 30° olacak şekil-
de aşağıdaki gibi çizgiler çiziliyor.
...
C
30°
A
O
Art arda gelen herhangi iki silindirin yarıçap
uzunlukları oranı sabittir. En alttaki silindirin ta-
ban alanı a1 olmak üzere, silindirlerin taban alan-
ları sırasıyla an dizisinin terimlerini oluşturmakta-
81
dır. En üstteki silindirin taban alanı birimkare
2
olmak üzere, Bu daire, A noktasından başlanarak birer açısı
a9 9 daire merkezinde olan dik üçgenler oluşturacak
= ve a13 = 54
a1 16 biçimde kesilecektir.
eşitlikleri veriliyor. Bir üçgenin hipotenüsü kendisinden hemen önce

Buna göre, bu yapıda bulunan silindir sayısı oluşan üçgenin uzun olan dik kenarı olmaktadır.
sonuç yayınları
kaçtır? | AB | = a1, | BC | = a2
n–1
an 16
A) = a1 . r B) 17 C) 18 D) 19 E) 20 olmak üzere kesilen mesafeler bir an dizisinin
a1 . r 8 9 3
= r4 = a13 = a1 . r12 terimleri olarak yazılacaktır.
a1 16 4
3 3 Buna göre, a7 kaçtır?
54 = a1 . c m ⇒ a1 = 128
4
k-1 k-1 27 3 27
81 81 3 3 4 3 A) B) C) 9 3
= 128 . c m c m =c m
4 4
ak = 4 2
2 2 4 4 4
k-1 D) 18 E) 12 3
4= k = 17
4
Dizinin terimleri,
2. an dizisi pozitif terimli, sonlu bir geometrik dizidir.
a1 = 32, a2 = 16 3 , a3 = 24, ...
( an ) = ( a1, a2, a3, a4, a5, a6, a7 )
şeklinde olup ilk terimi 32 ve
Bu dizinin terimleri arasında
16 3 3
a2 . a6 + a3 . a5 = 48 . a4 – a1 . a4 . a7 ortak çarpanı r = = olan bir geo-
32 2
eşitliği sağlanmaktadır. metrik dizidir. O hâlde,
6
33 27
a7 = a1 . r6 = 32 . c m = 32 . 6 =
Buna göre, a4 kaçtır? 3
bulunur.
2 2 2
A) 3 B) 4 C) 6 D) 8 E) 12
a2 . a6 = a42, a3 . a5 = a42, a1 . a7 = a42 dir.
O hâlde,
a42 + a42 = 48 . a4 – a43
⇒ a43 + 2a42 – 48a4 = 0 ⇒ a4 . ( a42 + 2a4 – 48 ) = 0
⇒ a4 . ( a4 + 8 ) ( a4 – 6 ) = 0
⇒ a4 = 0, a4 = –8, a4 = 0 olabilir.
Fakat dizi pozitif terimli olduğundan a4 = 6 olur.
1. B 2. C 3. B
131
Diziler
1. Aşağıdakilerden hangisi bir gerçek sayı dizisinin 5. ( an ) = ( n2 – n + 4 )
genel terimi olabilir? dizisinin 6. terimi, 3. teriminden kaç fazladır?
A)
n+1
n ∈ N+n için an ∈B)R olmalı C)
2n - 1
A) 26 B) 24 C) 21 D) 19 E) 18
n-3 3n - 15 n-7
n+3
Bu koşula uyan tek dizi a = dizisidir.
n+3 n nn-2 n = 6 için a6 = 62 – 6 + 4 = 34
D) E)
n 2n - 8
n = 3 için a3 = 32 – 3 + 4 = 10
34 – 10 = 24 fazladır.
2. Aşağıdakilerden hangileri bir sayı dizisinin genel

6. ( an ) = c m
2n - 13
terimi olamaz? n+1
n 1-n 1
I. IV. dizisinin olan teriminden sonraki terimi kaçtır?
n -42
nn - 27 3
2 5n - 3 1 1 7 3
II. V. A) B) C) D) E) 1
n! - 24 2n - 12 8 2 11 4
3n + 1 n+3
III. VI. 2n – 13 1
n2 + 4n 5- n = ise 6n – 39 = n + 1
n+1 3
5n = 40 ise n = 8
A) I ve II B) II, IV ve V C) I, II, IV ve VI Sonraki terim n = 9 için
D) I, V ve VI E) II, III ve IV 2.9 – 13 5 1
a9 = dir.
sonuç yayınları
= =
9+1 10 2
n ∈ N+ için an ∈ R olmalı
I. n = 2 için tanımsız. Dizi olamaz.
II. n = 4 için tanımsız. Dizi olamaz. 7. ( an ) = ( log4n )
IV. n = 3 için tanımsız. Dizi olamaz. dizisi veriliyor. Buna göre, a40 – a5 farkı kaçtır?
VI. n = 25 için tanımsız. Dizi olamaz.
2 3 5
A) B) 1 C) D) 2 E)
3 2 2
n = 40 için a40 = log440

3. Aşağıdakilerden hangisi bir gerçek sayı dizisinin n = 5 için a5 = log45
genel terimi olabilir? a40 – a5 = log440 – log45
40
B) logn+1 ( n – 2 ) C) cot c m
4 nπ
A) n-5 a40 – a5 = log4 = log48
2 5
3 3
D) nn – 1 E) ln ( n – 1) = log 22 2 =
2
n ∈ N+ için an ∈ R olmalı
Bu koşula uyan tek dizi nn – 1 dir.
8. Genel terimi,
3n – 1
a =
n 2
olan ( an ) dizisinin 7. terimi kaçtır?
37 - 2 37 - 1 37 + 1
n2 – 1 A) B) C)
4. ( an ) = c m dizisinin 7. terimi kaçtır? 2 2 2
n+1
38 - 1 38 + 1
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 D) E)
2 2
7 2 – 1 48 7
n = 7 için a7 = = =6 3 –1
7+1 8 n = 7 için a7 =
2
132
Test 1
9. ( an ) = ( 4 + 8 + 12 + ... + 4n ) 13. ( an ) = ( 4n . ( n + 3 ) ! )
dizisinin 4. terimi kaçtır? dizisinde 12. terim 11. terimin kaç katıdır?
A) 36 B) 40 C) 44 D) 48 E) 52 A) 42 B) 45 C) 50 D) 52 E) 60
( an ) = 4 ( 1 + 2 + ... + n ) a12 = 412 . 15!
2 n ^n + 1h a11 = 411 . 14!
( an ) = 4 .
2
a12 412 . 15 . 14!
n = 4 için a4 = 2 . 4 . 5 = 40 ⇒ = = 4 . 15 = 60
a11 411 . 14!
14. A4 = {1, 2, 3, 4 } ve an: A4 → R ,

10. ( an ) = ( 2 + 4 + 6 + ... + 2n )
( an ) = ( n! – 1)
dizisinin ilk 5 teriminin toplamı kaçtır?
A) 64 B) 66 C) 68 D) 70 E) 72
A) 29 B) 30 C) 31 D) 32 E) 33
( an ) = 2 + 4 + ... + 2n = n ( n + 1 )
a1 + a2 + a3 + a4
a1 + a2 + a3 + a4 + a5 =
1! – 1 + 2! – 1 + 3! – 1 + 4! – 1
1.2 + 2.3 + 3.4 + 4.5 + 5.6 =
1 + 5 + 23 = 29
2 + 6 + 12 + 20 + 30 = 70
sonuç yayınları
( an ) = c cos c mm
nπ
11. 15. A30 = {1, 2, 3, ..., 30 } ve an: A30 → Z ,
6
( an ) = ( ( – 1)n . 4n )
dizisinin ilk üç teriminin toplamı kaçtır?
3 -1 3 +1
A) B) 3 -1 C)
2 2
A) 60 B) 72 C) 80 D) 100 E) 120
3 a1 + a2 + a3 + ... + a29 + a30
D) E) 3
2
> > 144424443
–4 + 8 – 12 + 16 ... –116 + 120
p 2p 3p 4 4 4
a1 + a2 + a3 = cos + cos + cos
6 6 6
= 15 . 4 = 60
3 1
= + +0
2 2
3 +1
=
2 16. ( an ) dizisi sıfırdan farklı sabit bir dizi olduğuna
göre,
a2 + a4 + a6 + a8
( an ) = ( log( n + 1 ) ^n + 2 h )

12. a1 + a3 + a5
dizisinin ilk 6 teriminin çarpımı kaçtır? ifadesinin değeri kaçtır?
A) 8 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1 4 3 20
A) 1 B) C) D) 2 E)
3 2 9
a1 . a2 . a3 . a4 . a5 . a6 =
an = c olsun.
log2 3 . log3 4 . log4 5 . log5 6 . log6 7 . log 7 8 = log28 a2 + a4 + a6 + a8 c + c + c + c 4c 4
=3 = = =
a1 + a3 + a5 c+c+c 3c 3
1. D 2. C 3. D 4. E 5. B 6. B 7. C 8. B 9. B 10. D 11. C 12. C 13. E 14. A 15. A 16. B
133
Diziler
1. ( an ) sabit dizisinde a1 + 2a2 + 3a3 = 30 olduğuna 5. ( an ) = ( n2 + n + 3 ) ve ( bn ) = ( an2 + bn + c )
göre, 4a4 + 5a5 toplamı kaçtır?
dizileri birbirine eşit olduğuna göre, a + b . c
A) 5 B) 15 C) 20 D) 30 E) 45 işleminin sonucu kaçtır?
an = c olsun. A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
c + 2c + 3c = 30 ⇒ 6c = 30 an = bn ⇒ n2 + n + 3 = an2 + bn + c
c=5 a = 1, b = 1 c = 3
4a4 + 5a5 = 4 . 5 + 5 . 5 = 45 a + b.c = 1 + 3 = 4
2. a ve b pozitif tam sayılardır.

2n + a
( an ) = c m
b + 3n 6. Aşağıdaki dizi eşitliklerinden hangisi yanlıştır?
dizisi sabit bir dizi olduğuna göre, a + b toplamı
A) (1 + 1 + ... + 1) = ( lnen )
aşağıdakilerden hangisi olabilir? a) ^11 + ...
444 42 1h =4n3.ln e & n = n doğru
+ 444
n44444
tan e3
1444442
n
2n
B)
b) (n| n+ +1 1|
– n– =n )( –1
= ( )(2n
– 1)
⇒ 1) = 1 doğru
A) 22 B) 24 C) 25 D) 26 E) 28
C) ( sin
c) n ∈ N( nπ
+ )) = (0)
için sin ( nπ ) = 0 doğru
2n + a 2 a
an = sabit dizi ise = D) ( cos ( nπ ) ) = ( ( – 1)=n (+–1
d) n = 1 için cosπ
1)
)2 ⇒ –1 ≠ 1 yanlış
3n + b 3 b
a = 2k ve b = 3k olur. n ( n – 1)
E) ( C ( n, 2 )) = c m
sonuç yayınları
a + b = 2k + 3k = 5k 2
5 in katı 25 olabilir.
2n + m
3. ( an ) = c m
n+ 5 an – 5 b – 3n
7. ( an ) = c m ve ( bn ) = c m
dizisi sabit bir dizi olduğuna göre, bu dizinin ilk m n+2 n+2
teriminin toplamı kaçtır? dizileri veriliyor.

( an ) = ( bn ) olduğuna göre, a . b çarpımı kaçtır?
A) 10 B) 12 C) 16 D) 20 E) 24
A) – 15 B) – 5 C) 8 D) 10 E) 15
2n + m 2 m
an = sabit dizi için =
n+5 1 5
a .n – 5 –3n + b
m = 10 an = bn ⇒ =
n+ 2 n+ 2
an = 2 olur.
⇒ a = – 3 ve b = – 5
a1 + a2 + ... + a10 = 2 . 10 = 20
a . b = 15
an + 3 4n + b
4. ( an ) = c m ve ( bn ) = c m
n 3n
14 n+ 2
dizileri veriliyor. 8. ( an ) = c m ve ( bn ) = c m
n+ 3 3
( an ) = ( bn ) olduğuna göre, a . b çarpımı kaçtır?
dizilerinin k. terimleri birbirine eşit olduğuna göre,
27 20 9
A) B) 12 C) D) 6 E) k kaçtır?
2 3 4
A) 6 B) 5 C) 4 D) 3 E) 2
a .n + 3 4n + b
an = bn & =
n 3n 14 k+2
a 4 b aK = bK ⇒ =
= ve 3 = k+3 3
1 3 3
4 (k + 2)(k + 3) = 6.7
a = b = 9
3 k + 2 = 6 ise k = 4
4
. = . 9 = 12
ab
3
134
Test 2
9. Bir ( an ) dizisinde, n2 - 2n - 8
13. ( an ) = c m
3n - 5
an + 1 = an + n2 ve a1 = 5
dizisinin kaç terimi pozitif değildir?
A) 5 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1
aA)n+1290
– an =B)n2285 C) 280 D) 275 E) 270
2
n = 1 için a – an (=n +11) ( 2n + 1 ) n – 2n – 8
İpucu: 1 + 2 + ... + n22 = 1
2 ≤0
6 3n – 5
n = 2 için a3 – a2 = 22 5
n –2 3 4
h h
h – + – +
a – a = 92
n = 9 için 10 9
n = 2, 3, 4 için
+
9 . 10 . 19
a10 – a1 = 12 + 22 + ... + 92 = n + 15
6 14. ( an ) = c m
a10 – 5 = 285 ise a10 = 290 2n - 1
10. Bir ( an ) dizisinde, dizisinin kaç terimi 3 ten büyüktür?
an + 2 = ( n + 1) . an ve a3 = 21 A)n 7
+ 15 B) 6 C)15
n+ 5 D) 4 E) 3
olduğuna göre, a11 kaçtır? > 3 ise –3 > 0
2n – 1 2n– 1
an 6!
A) +2 B) 7! C) 3 . 7! a5 8!
D) E) 3 . 8! n + 15 – 6n + 3
>0
= n+1 n = 3 için =4 2n – 1
an a3
18 – 5n
sonuç yayınları
a7 >0
2n – 1
n = 5 için =6
a5
h a11 n = 1, 2, 3 için 3 terimi
n = 9 için = 10
a9 3n - 7
Taraf tarafa çarpalım. 15. ( an ) = c m
a 5 a7 a a11 n+ 1
11
. ..... = 4 . 6 . 8 . 10 = 8.6.5.4 .2 4
a a a 21 dizisinin kaç terimi ten küçüktür?
3 5 9 3
a11 = 8 . 7 . 6 . 5 . 4 . 3 . 2
A)3n3 – 7 B)
4 4 3n – 7C) 54 D) 6 E) 7
a11 = 8! < & – <0
n+1 3 n+1 3
n+3 9n – 21 – 4n – 4
11. ( an ) = c m <0
2n - 13 3 ^n + 1h
5n – 25
dizisinin kaç terimi negatiftir? <0
3 ^n + 1h
A)n3+ 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 n = 1, 2, 3, 4 için 4 terimi
< 0 ise 2n – 13 < 0 olmalı
2n – 13 13
n< n+ 1
( an ) = c m
2 16.
↓ n + 12
1, 2, 3, 4, 5, 6
1 1
dizisinin kaç terimi c , m aralığındadır?
12. 2
( an ) = ( – n + 2n + 15 ) 6 2
dizisinin kaç terimi pozitiftir? A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
A) 7 B) 6 C) 5 D) 4 E) 3 1 n+1 1
–n2 + 2n + 15 > 0 n –3 5 <
6 n + 12 2
<
–n + 5
– + – n + 12 < 6n + 6 2n + 2 < n + 12
n + 3
6 < 5n n < 10
n = 1, 2, 3, 4 terimi pozitiftir.
6
< n < 10 ise 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 için 8 terim
5
1. E 2. C 3. D 4. B 5. C 6. D 7. E 8. C 9. A 10. D 11. D 12. D 13. C 14. E 15. B 16. E
135
Diziler
1. ( an ) = ( 7 – 2n ) dizisinin en büyük terimi m, 60
5. ( an ) = c m
n+ 4
( bn ) = ( 3n – 5 ) dizisinin en küçük terimi k
olduğuna göre, k . m çarpımı kaçtır?
A) 6 B) 8 C) 9 D) 10 E) 12
A) – 10 B) – 12 C) – 14 D) – 25 E) – 35
60
n = 1 için a1 = 5 en büyük terim m = 5 ! Z ise n + 4 sayısı
n+4
n = 1 için b1 = –2 en küçük terim k = – 2 60 a tam bölünmelidir.
k . m = –10 n + 4 = 5, 6, 10, 12, 15, 20, 30, 60 değerlerini
alabilir 8 terim tam sayıdır.
15 - 2n
6. ( an ) = c m
n
2. ( an ) = ( n2 – 8n )
dizisinin en küçük iki pozitif tam sayı teriminin top-
lamı kaçtır?
A) – 20 B) – 18 C) – 16 D) – 12 E) – 10
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
( an ) = n2 – 8n parabol denklemi gibi düşünür- 15
an = –2
sek tepe noktası en küçük değeri verir. n
sonuç yayınları
b 8 n = 5 için a5 = 3 – 2 = 1
r=– = =4
2a 2 n = 3 için a3 = 5 – 2 = 3
n = 4 için a4 = 16 – 32 = – 16 olur. 1 + 3 = 4 olur.
2n - 4
3. ( an ) = ( – 2n2 + 11n + 4 ) 7. ( an ) = c m
n+ 3
dizisinin en büyük terimi kaçtır?
dizisinin tam sayı olan terimlerinin toplamı kaçtır?
A) 19 B) 18 C) 16 D) 13 E) 12
A) – 4 B) – 1 C) 1 D) 2 E) 4
b 11
Tepe noktasını bulalım r = –
2a
=
4
! N+ 2n + 6 – 10 2 ^n + 3h 10
an = = –
11 n+3 n+3 n+3
r= = 2, 7
4
n = 2 için a2 = –8 + 22 + 4 = 18 5 10
10
14243
a2 = 2 – =0
n = 3 için a3 = –18 + 33 + 4 = 19 5
10 a2 + a7 =1
ise en büyük 19 a7 = 2 – =1
10
n+ 1
4. ( an ) = c m
2n - 5 n2 - 5n + 6
8. ( an ) = c m
n+ 2
dizisinin en büyük terimi kaçıncı terimidir?
dizisinin kaç terimi pozitif tam sayıdır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
n = 3 için a3 = 4 olur ki
20
En büyük terim 3. terimdir. an = n – 7 +
n+2
n = 18 için a8 = 12 ∈ Z+
n = 8 için a8 = 1 + 2 = 3 ∈ Z+
136
Test 3
9. ( an ) = ( n + 5 ) ve ( bn ) = (1 – 2n ) dizileri veriliyor. n2 , n<5
13. ( an ) = *
Buna göre, ( cn ) = 3 . ( an ) – 2 . ( bn ) n+1, n ≥5
dizisinin 4. terimi kaçtır? ( bn ) = ( 3n – 1 )
A) 44 B) 41 C) 38 D) 36 E) 33 olmak üzere ( cn ) dizisi ( cn ) = ( an + bn ) şeklinde

tanımlanıyor.
c4 = 3 . a4 – 2 . b4
Buna göre, c4 + c6 toplamı kaçtır?
a4 = 4 + 5 = 9 ve b4 = 1 – 8 = –7
c4 = 3 . 9 – 2 . ( –7 ) = 27 + 14 = 41 A) 47 B) 51 C) 57 D) 63 E) 69
c4 = a4 + b4 = 42 + 3 . 4 – 1 = 27
c6 = a6 + b6 = 6 + 1 + 3 . 6 –1 = 24
4
10. ( an ) = ( 6 . n!) ve ( bn ) = f
n
p c4 + c6 = 27 + 24 = 51
2n . ( n + 1) !
dizileri veriliyor. Buna göre, ( an . bn ) dizisinin 3.
terimi kaçtır?
14. Genel terimi,
A) 12 B) 15 C) 18 D) 27 E) 30
n . ( n + 1)
an = *
, n tek ise
3 4
Y216 2
a3 . b3 = 63 . 3! . 6 . 3! 3 = = 27
2 . 4! 8 n! , n çift ise
sonuç yayınları
a4
olan ( an ) dizisi için, kaçtır?
a7
11. ( an ) = ( n2 – n – 6 ) ve ( bn ) = ( 2n – 6 ) 1 1 2 3 6
A) B) C) D) E)
3 2 3 4 7
an
dizileri veriliyor. ( cn ) = f p olduğuna göre, ( cn ) a
bn 4 4! 24 6
= = =
a7 7. 8 4 28 7
dizisinin kaçıncı terimi 6 dır?
2
A) 6 B) 8 C) 10 D) 12 E) 14
an n2 – n – 6 ^n – 3h^n + 2h
cn =
2 ^n – 3h 2 ^n – 3h
= =
bn
15. Genel terimi,
n+2
= 6 ise n = 10 Z ( -1) n . ( 3n - 2 ) , n ; 3 ün katı ise
2 ]
]
an = [ 6 , n; 3 ün katından 1 fazla ise
]
] log ( n + 1) , n; 3 ün katından 2 fazla ise
12. ( an ) = ( 3n + 8 ) ve ( bn ) = ( n2 + n ) \ 3
a6 + a8
olmak üzere, ( cn ) dizisi ( cn ) = ( an – bn ) şeklinde olan ( an ) dizisi için, kaçtır?
a10
tanımlanıyor.
Buna göre, ( cn ) dizisinin en büyük terimi kaçtır? 10 3 4 1

A) B) 3 C) D) E)
3 2 3 3
A) 1 B) 3 C) 5 D) 7 E) 9
a6 = ( –1 )6 . ( 3 . 6 – 2 ) = 16
cn = 3n + 8 – n2 – n = –n2 + 2n + 8 a8 = log3( 8 + 1 ) = log39 = 2

b 2 a6 + a8
r=– = = 1 c1 = –1 + 2 + 8 = 9 16 + 2 18
2a 2 a10 = 6 ise = = =3
a 6 6
10
1. A 2. C 3. A 4. C 5. B 6. B 7. C 8. A 9. B 10. D 11. C 12. E 13. B 14. E 15. B
137
Aritmetik Diziler
1. Aşağıdakilerden hangisi bir aritmetik dizinin genel 5. ( an ) aritmetik dizisinde,
terimi olabilir? a12 – a5 = 14
1 olduğuna göre, a23 – a11 farkı kaçtır?
A) B) n2 C) n!
n
D) ( – 1)n . 2n E) 5n – 1 A) 24 B) 20 C) 18 D) 16 E) 12
Aritmetik dizi olması için ardışık terimleri ara- a12 = a1 + 11d

sındaki farklar eşit olmalıdır. a5 = –a1 " 4d
an = 5n – 1 aritmetik dizidir.
14 = 7d ise d = 2
a3 = 14 a2 = 9 a1 = 4
a 23 – a11 = a1 + 22d – a 4 – 10d
14 – 9 = 9 – 4 = 5 sağlar.
= 12d = 12 . 2 = 24
2. İlk terimi 7, ortak farkı 4 olan bir aritmetik dizinin
genel terimi aşağıdakilerden hangisidir? 6. ( an ) aritmetik dizisinde,
a - a13
A) 2n + 5 B) 3n + 2 C) 3n + 4 17
a10 - a2
D) 4n + 3 E) 4n + 5
an = a1 + ( n – 1 )d, a1 = 7 ve d = 4
1 1 2
A) B) C) D) 1 E) 2
⇒ an = 7 + ( n – 1 ) 4 = 4n – 4 + 7 3 2 3
an = 4n + 3
a17 – a13 a1 + 16d – a1 – 12
sonuç yayınları
=
a10 – a 2 a1 + 9d – a1 – d
4d 1
3. ( an ) aritmetik dizisinde, = =
8d 2
a1 = 13
a6 = 28
olduğuna göre, bu dizinin ortak farkı kaçtır? 7. 3. terimi – 4, ortak farkı 7 olan bir aritmetik dizi-
nin 15. terimi kaçtır?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
A) 68 B) 70 C) 73 D) 76 E) 80
an = a1 + ( n – 1 )d,
a6 = a1 + 5d ⇒ 28 = 13 + 5d a3 = – 4, d = 7
a15 = a3 + ( 15 – 3 )d
d=3
a15 = –4 + 12 . 7 = 80
4. ( an ) aritmetik dizisinde,
a15 = 63
a7 = 43
a4 = 17 ve a9 = 37
olduğuna göre, bu dizinin ortak farkı kaçtır?
3 5
A) B) 2 C) D) 4 E) 5
2 2 A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10
a15 – a7 a9 = a4 + 5d
d= özelliğine göre
15 – 7 37 = 17 + 5d ⇒ d = 4
63 – 43 20 5 a4 = a2 + 2d ⇒ 17 = a2 + 8
d= = =
8 8 2
a2 = 9
138
Test 1
9. ( an ) aritmetik dizisinde, 13. (13, a, b, c, 27 )
a4 = 5 dizisi sonlu bir aritmetik dizi olduğuna göre,
a3 + a7 = 22 a + b + c toplamı kaçtır?
A) 40 B) 45 C) 50 D) 60 E) 90
A) 35 B) 33 C) 29 D) 26 E) 20 13 + 27 = a + c ise a + c = 40
a4 = a1 + 3d = 5 a+c
= b ise b = 20
a3 + a7 = a1 + 2d + a1 + 6d = 2a1 + 8d = 22 2
a1 + 3d = 5 a9 = a1 + 8d a + b + c = 40 + 20 = 60
–a1 – 4d = –11 a9 = –13 + 48 = 35

d = 6 14. ( an ) aritmetik dizisinde,
a1 = –13
a4 + a6 = 18
10. Ortak farkı ilk teriminin iki katına eşit olan bir ( an ) olduğuna göre, a3 + a5 + a7 toplamı kaçtır?
aritmetik dizisinde,
A) 21 B) 24 C) 27 D) 30 E) 32
a + a4
7
a3 a 4 + a6
= a15 ise a5 = 9
ifadesinin değeri kaçtır? 2
a3 + a7 = a4 + a6
d =5 2a1
A) B) 3 C)
7
D) 4 E) 5 ⇒ a3 + a5 + a7 = 18 + 9 = 27
sonuç yayınları
2 2
a7 + a 4 a1 + 6d + a1 + 3d 2a1 + 9d
= =
a
3 a1 + 2d a1, + 2d 15. 9. terimi a olan bir ( an ) aritmetik dizisinin 5.
2a + 18a ve 13. terimlerinin toplamının a cinsinden eşiti
1 1
= aşağıdakilerden hangisidir?
a1 + 4a1
20 A) a B) a + 2 C) 2a
= =4
5 D) 2a + 2 E) 4a
11. Bir aritmetik dizinin ilk üç terimi,
a5 + a13
x + 3 , 3x – 1 , 4x + 2 a9 = a ve = a9 ise
2
olduğuna göre, bu dizinin 6. terimi kaçtır?
a5 + a13 = 2a9 = 2a olur.
A) 40 B) 50 C) 60 D) 70 E) 80 16. Bir ( an ) aritmetik dizisinde,
4x + 2 + x + 3 a5 + a7 = x ve a8 + a10 = y
= 3x – 1 & 5x + 5 = 6x – 2
2
x=7 olduğuna göre, a6 + a9 toplamının x ve y türün-
a1 = 10 a2 = 20 ise d = 10 den eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
a6 = a1 + 5d = 10 + 50 = 60 x+ y x+ y 2( x + y )
A) B) C)
4 2 3
12. Bir ( an ) aritmetik dizisinde,
D) x + y E) 2 ( x + y )
a7 = 14 – 3m
a15 = 3m + 4 a5 + a7 = x
a8 + a10 = y
olduğuna göre, a11 kaçtır? +
x+y
a5 + a10 + a8 + a7 = x + y ⇒ a5 + a10 =
Taraf
A) 6 tarafa toplayalım.
B) 8 C) 9 a + aD) 11 E) 12 2
7 15 a5 + a10 = a8 + a2 = a7 + a9
a7 + a15 = 18 ve a =
11 2 x+y
ise a6 + a9 =
18 2
a11 =
=9
2
1. E 2. D 3. B 4. C 5. A 6. B 7. E 8. D 9. A 10. D 11. C 12. C 13. D 14. C 15. C 16. B
139
Aritmetik Diziler
1. – 13 ve 29 sayıları arasına bu sayılarla birlikte 5. İlk terimi 4 olan bir aritmetik dizinin ilk 20 terimi-
aritmetik dizi oluşturacak şekilde 6 terim yerleşti- nin toplamı 650 olduğuna göre, bu dizinin ortak
riliyor. farkı kaçtır?
Buna göre, bu dizinin 5. terimi kaçtır? A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
A) 8 B) 10 C) 11 D) 13 E) 17 20
S20 = [ 2a1 + 19d ]
2
29 – ^13h
65 0 = 1 0 ^8 + 19dh
42
d= = =6
6+1 7
57 = 19d ⇒ d = 3
a5 = a1 + 4d = –13 + 24
= 11
a6 + a7 = 6
2. ( 5, x – 3, a, ..., 49, 5x – 7 ) olduğuna göre, bu dizinin ilk 12 teriminin toplamı

kaçtır?
dizisi bir aritmetik dizi olduğuna göre, a kaçtır?
A) 54 B) 48 C) 42 D) 36 E) 30
A) 11 B) 13 C) 15 D) 16 E) 18
x – 3 – 5 = 5x – 7 – 49 a1 + 5d + a1 + 6d = 6 ⇒ 2a1 + 11d = 6
x – 8 = 5x – 56 12
28 1
S12 = 2a + 11dB = 6 . 6 = 36
sonuç yayınları
48 = 4x ⇒ x = 12
x = 12 ise d = 9 – 5 = 4
a3 = a1 + 2d = 5 + 8 = 13
7. İlk n teriminin toplamı Sn olan bir ( an ) aritmetik

dizisinde,
3. Genel terimi,
Sn = n2 + 4n
an = 3n – 5
olan bir ( an ) dizisinin ilk 10 teriminin toplamı
kaçtır? A) 20 B) 17 C) 15 D) 12 E) 10
A) 95 B) 100 C) 105 D) 110 E) 115 a7 = S7 – S6

a7 = 49 + 28 – 36 – 24
a1 = 3 – 5 = –2, a10 = 30 – 5 = 25
10 a7 = 77 – 60 = 17
2 7 1 10A
S10 = a +a
S10 = 5 . ( –2 + 25 ) = 115
8. Bir ( an ) aritmetik dizisinin ilk n teriminin toplamı
Sn olmak üzere,
4. İlk terimi – 5, ortak farkı 4 olan bir aritmetik dizi-
S11 – S8 = 48
nin ilk 15 teriminin toplamı kaçtır?
A) 300 B) 315 C) 330 D) 345 E) 360
A) 12 B) 16 C) 18 D) 20 E) 24
a1 = –5 d = 4
a1 + a 2 + ... + a7 + a8 + a9 + a10 + a11 – a1 – a 2 ... – a8 = 48
15
2 8 1
S15 = . 2a + 14dB a9 + a11
= a10 & a10 + 2a10 = 48
15 2
S15 = 7–10 + 56A
2 3a10 = 48
S15 = 345 a10 = 16
140
Test 2
9. İlk n teriminin toplamı Sn olan bir aritmetik dizi- 13. Yaşları bir aritmetik dizinin ardışık terimleri olan 4
de, kardeşin yaşları toplamı 92 dir.
S8 – S7 = 13 ve S15 – S14 = 34 En küçük kardeş 14 yaşında olduğuna göre, en
olarak veriliyor. Buna göre, bu dizinin 3. terimi büyük kardeş kaç yaşındadır?
kaçtır? A) 34 B) 32 C) 30 D) 28 E) 26
A) S2 – S B) 1 C) – 2 D) – 3 E) – 5
8 7 = a8 = 13 a1 = 14
S15 – S14 = a15 = 34 4
S4 = [ a1 + an ]
a15 = a8 + 7d 2
34 = 13 + 7d 92 = 2 [ 14 + a4 ]
d = 3 ⇒ a8 = a3 + 5d 46 = 14 + a4 ⇒ a4 = 32
13 = a3 + 15
a3 = –2
10. İlk n teriminin toplamı,

Sn = n2 – 3n
14. Dış bükey bir beşgenin iç açıları bir aritmetik dizi-
olan ( an ) aritmetik dizisinin genel terimi aşağıda- nin ardışık beş terimidir.
kilerden hangisidir?
En küçük iç açı 60° olduğuna göre, en büyük iç
A) 2n – 4 B) 2n + 1 C) 3n – 5 açı kaç derecedir?
D) 3n + 2 E) 4n – 6
sonuç yayınları
A) 144 B) 148 C) 150 D) 154 E) 156

S1 = 1 – 3 = –2 = a1
S5 = 540
S2 = 4 – 6 = –2 = a1 + a2 ise a2 = 0
5
a2 – a1 = 0 + 2 = 2 35 = [ a + an ]
2 1
an = a1 + ( n – 1 )d = – 2 + 2n – 2 5
540 = [ 60 + a5 ]
an = 2n – 4 2
216 = 60 + a5 ise a5 = 156
11. 6 ile bölündüğünde 4 kalanını veren iki basamaklı
doğal sayıların toplamı kaçtır?
A) 780 B) 810 C) 840 D) 900 E) 915

15. Kaan, ilk gün cebindeki parasından ¨ 130 harcı-
an = 6n + 4
yor. Daha sonra her gün bir önceki gün harcadığı
a1 = 10 a2 =16, ... a15 = 94
paradan ¨ 20 fazla harcayarak parasını toplam 8
15 15
2 7 1 15A
S15 = a +a = . 104 günde bitiriyor.
2
= 780 Buna göre, Kaan'ın cebinde başlangıçta kaç lira
vardı?
12. Bir ABC üçgeninin dış açıları A', B' ve C' sıra- A) 1320 B) 1440 C) 1540
sıyla bir aritmetik dizinin ardışık üç terimi olduğuna D) 1600 E) 1680
W ) kaç derecedir?
göre, m ( B
a1 = 130 d = 20 S8 = ?
A) 60 B) 90 C) 100A' + CD)
' 120 E) 150
A' + B' + C' = 360 ve = B' 8
2 S8 = [ 2 . a1 + 7d ]
2
A' + C' = 2B'
S8 = 4 [ 2 . 130 + 140 ]
2B' + B' = 360 ise B' = 120
W ) = 60
m (B S8 = 1600
1. C 2. B 3. E 4. D 5. B 6. D 7. B 8. B 9. C 10. A 11. A 12. A 13. B 14. E 15. D
141
Geometrik Diziler
1. Aşağıdakilerden hangileri geometrik bir dizi belir- 5. Bir ( an ) geometrik dizisinde,
tir? 3
a2 = 12 ve a5 =
2
I. ( 3n ) IV. ( 3n )
olduğuna göre, bu dizinin ilk terimi kaçtır?
π n
II. cc m m V. ( n! )
e
A) 36 B) 24 C) 20 D) 18 E) 16
1 n+1
III. f 5 . c m p
1
VI. c 2 m 3 3 1
2 n a5 = a2 . r3 ⇒ = 12 . r3 ⇒ r3 ⇒ r =
2 8
1
A) I ve III B) I, II ve III C) I ve IV r=
2
D) III, IV ve V E) II ve IV 1
a2 = a1 . r ⇒ 12 = a1 . ⇒ a1 = 24
2
Geometrik dizi olması için ardışık terimleri ara-
sındaki oranlar eşit olmalıdır. 6. ( an ) geometrik dizisinde,
Buna göre, I, II ve III geometrik dizidir. a4 = 2
a10 = 54
2 3 3 2 2 3
2. İlk terimi 8, ortak çarpanı 4 olan geometrik dizi- A) B) C) D) E) 3
9 3 3 3
nin genel terimi aşağıdakilerden hangisidir?
a10 = a4 . r6 ⇒ 54 = 2 . r6 ⇒ r = 3
A) 8n B) 4n + 1 C) 2n + 2
sonuç yayınları
a4 = a2 . r2 ⇒ 2 = a2 . 3
D) 22n + 1 E) 22n + 3
2
⇒ a2 =
a1 = 8 r=4 3
an = a1 . rn – 1 7. ( an ) geometrik dizisinde,
an = 8 . 4n – 1 = 23 . 22n – 2 a5 + a6
= 22n + 1 = 64
a3 + a2

3. ( an ) = ( 2, 6, 18, ... )
1 1
geometrik dizisinde a5 kaçtır? A) 8 B) 4 C) 2 D) E)
2 4
a1r ^1 + r h
A) 54 B) 72 C) 96 D) 144 E) 162 4
a +a
5 6
a1.r 4 + a1. r5
a r ^1 + r h
= =
a2 a +a a r2 + a r
3 2
6 1 1 1
r= = =3
a1 2
r3 = 64 ⇒ r = 4
an = a1 . rn – 1 = 2 . 3n – 1
8. Pozitif terimli ( an ) geometrik dizisinde,
a5 = 2 . 35 – 1 = 2 . 34 = 162
a4 + a6 = 6
a6 + a8 = 54
4. ( an ) = ( tan 30°, tan 60°, ... )
geometrik dizisinin 4. terimi kaçtır?
3 9
A) 27 B) 9 3 C) 9 D) 3 3 E) 3 A) B) 2 C) 3 D) 4 E)
2 2
tan 60 3 a1 . r3 + a1 . r5 = 6
r= = =3
tan 30 1 a1 . r5 + a1 . r7 = 54
a1r 3 ^1 + r 2h
3
6 1 Taraf tarafa oranlarsak
&
a r5 ^1 + r 2h
an = a1 . rn – 1 = a1 . 3n – 1 =
54 9
2
9 3 1 1
a4 = tan30 . 33 = 27 . =9 3 = &r=3
3 9
r2
142
Test 1
9. İlk terimi 4 a ve ikinci terimi 8 a5 olan bir geo- 13. 81 ve 16 sayıları arasına bu sayılarla birlikte pozi-
metrik dizide kaçıncı terim a tür? 4 tif terimli geometrik bir dizi oluştaracak şekilde üç
terim yerleştiriliyor.
A) 14 B) 13 C) 12 D) 11 E) 10
Buna göre, yerleştirilen bu üç terimin toplamı kaç-
4 8 5
a1 = a a2 = a tır?
5
a a8 3
r=
2
= a8 A) 98 B) 102 C)4110 D) 114 E) 118
16 2 2
& r4 = c m & r =
=
a1 1 rn + 1 =
a4 1 81 3 3
an = a1 . rn – 1 ⇒ a4 = a 4 . rn – 1 2
a 2 = 81. = 54
15 3
^n – 1h
3
a 4 = a8 2
15 3 a 3 = 54 . = 36
= ^n – 1h n = 11 3
4 82 2
a 4 = 36 . = 24 ise 54 + 36 + 24 = 114
3
10. ( an ) geometrik dizisinde,
14. ( an ) = ( 3, 6, ... )
a4 . a11 = a6 . ak
geometrik dizisinin ilk n teriminin toplamı 189 ol-
olduğuna göre, k kaçtır?
duğuna göre, n kaçtır?
A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 13 A) 4 B) 5 C)
a 26 6 D) 7 E) 8
1 – rn
Sn = a1. , r= = =2
a 4 . a11 = a6 . a9 ise k = 9 olmalıdır. 1– r a1 3
144424443 144424443
sonuç yayınları
15 15 n
1– 2 63
Sn = 3 . = 189 & 2n – 1 = 63
1– 1
2n = 64
11. 6 - 11 ve 6 + 11
n = 6
sayıları arasına hangi sayı yerleştirilirse üç terimli
1
sonlu bir geometrik dizi elde edilir? 15. İlk terimi , 7. terimi 2 olan pozitif terimli bir
32
A) 5 B) 6 C) 10 D) 2 5 E) 5 geometrik dizinin ilk 11 teriminin çarpımı kaçtır?
A) 1 1 B) 2 C) 4 D) 8 E) 16
6 – 11, x, 6 + 11 geometrik dizi a1 = a7 = 2
2 32
a 2 = a1. a 3 ise
a7 = a1 . r6 ⇒ 2 = 2–5 . r6 ⇒ r = 2
x = ^6 – 11h^6 + 11h
2
a1 . a2 ... a11 = 2–5 . 2–4 ... 20 . 21 ... 24 . 25
2
x = 36 – 11 = 25 = 5 =1
⇒x= 5
16. ( an ) pozitif terimli bir geometrik dizidir.

12. 12 , 3a + 3 , 5a + 2
sayıları bir geometrik dizinin ardışık üç terimi oldu- a6 = 8 olduğuna göre,
ğuna göre, a kaç olabilir? a4 . a5 . a6 . a7 . a8 çarpımının değeri kaçtır?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 _
a . a = a62 bbb15
2
A) 42168 B) 2b` & a .C) 14
a 2. a . a .D)
13 2 12
a 2= a .aE).2a 2
a 2 = a1. a 3 2 b b 4 5 6 7 8 6 6 6
a .a = a bb
5 7 6
9a2 + 18a + 9 = 60a + 24 a =a5 6
9a2 – 42a – 15 = 0
= 85
3a2 – 14a – 5 = 0
= 215
( 3a + 1 )( a – 5 ) = 0 ise a = 5
1. B 2. D 3. E 4. B 5. B 6. C 7. B 8. C 9. D 10. C 11. A 12. D 13. D 14. C 15. A 16. B
143
Geometrik Diziler
1. ( an ) pozitif terimli geometrik dizisinde, 5. Pozitif terimli bir ( an ) geometrik dizisinde,
a a3p - 6 = ap + 3 . a2p + 6
n + 3 = 16
an + 1
olduğuna göre, p kaçtır?
olduğuna göre, 8. terim 3. terimin kaç katıdır?
A) 8 B) 7 C) 6 D) 5 E) 4
A) 28 B) 210 C) 212 D) 214 E) 216
a . r 3p – 7 = a . rp + 2 .a . r 2p + 5
1 1 1
7
a8 a1 . r
an+3 = 16 . an+1 a 2 . r6p – 14 = a 2 . r 3p + 7
=
a3 a . r2
1 1
a . rn + 2 = 16 . a . rn 1
1 1
6p – 14 = 3p + 7 ⇒ 3p = 21
n+2 a
r 2 8 5 5 p=7
= 16 & r = 16 =r =4
rn a3
r=4 = 210 6. a, b, c pozitif terimli artan geometrik bir dizinin
sırasıyla ardışık üç terimidir.
2. ( an ) = ( 3n – 1) ve ( bn ) = ( 12n – 4n )
Bu terimlerin toplamı 21, çarpımları 216 olduğu-
dizileri veriliyor.
na göre, ( c – b ) . a ifadesinin değeri kaçtır?
an
Buna göre, f p geometrik dizisinin ortak çarpa- A) 12 B) 18 C) 24 D) 32 E) 36
bn
nı kaçtır? a + b + c = 21, a . b . c = 216
a + c + 6 = 21 a . c = b2
1 1 1
A) B) C) D) 3 E) 4 a + c = 15 b3 = 216 ⇒ b = 6
sonuç yayınları
4 3 2
a . c = 36 ⇒ a = 3 b = 6 c = 12
an 3n – 1 1 n 1 ( c – b ) a = ( 12 – 6 ) . 3 = 18
= =c m ise r =
bn 4 ^3n – 1h
n 4 4 7. İlk üç terimi
4 , a + 2 , 3a – 5
olan bir aritmetik dizinin ortak farkı, ilk üç terimi
3. 4 , 2a – 2b , a + b – 4
2 , 4b + 2 , 5c + 3
terimleri hem aritmetik hem de geometrik bir di-
olan geometrik bir dizinin ortak çarpanına eşittir.
zinin ardışık terimleri olduğuna göre, a . b çarpımı
kaçtır? Buna göre, a + b + c toplamı kaçtır?
A) 5 B) 7 C) 9 D) 10 E) 12
A) 6 B) 12 C) 15 D) 18 E) 24
4 + 3a – 5
= a + 2 & 3a – 1= 2a + 4
Hem aritmetik hem geometrik diziyse 2
a=5
4 = 2a – 2b = a + b – 4 d=r=7–4=3
2, 4b + 2, 5c + 3 geometrik dizi 4b + 2 = 6
⇒ a + b = 8 a=5
4 a . b = 15 b=1
a
+ –b=2 b=3 5c + 3 = 18 a + b + c = 5 + 1 + 3 = 9
c=3
x
4. x + y , x . y , 8. ( an ) = (1, a – 1, b, ... )
y
( bn ) = ( a – 1, 12, c, ... )
sayıları hem aritmetik hem de geometrik bir dizinin
ardışık terimleri olduğuna göre, x kaçtır? dizileri veriliyor. ( an ) aritmetik dizisinin ortak farkı,
(x.y ≠ 0) ( bn ) geometrik dizisinin ortak çarpanına eşittir.
Buna göre, b + c toplamı en çok kaçtır?
1 x 1 1
A) 1
x + y =B)x .2y = y C) 3 D) - E) – 1
2
12
& â – 2hâ – 1h = 12
x A) 43 B) 45 C) 49 D) 51 E) 57
a – 1 – 1=
â –1h
2
x . y = y ise y = 1
a2 – 3a – 10 = 0
y = –1, y = 1
( a – 5 )( a + 2 ) = 0 a = 5
y = –1 için x – 1 = –x
1 ( an ) = ( 1, 4, b, ... ) ( bn ) = ( 4, 12, c...)
x=
2
b = 4 + 3 = 7 c = 12 . 3 = 36
144 b + c = 36 + 7 = 43
Test 2
9. Bir geometrik dizinin 6. terimi ile 10. teriminin 12.
çarpımı x, 13. terimi ile 15. teriminin çarpımı y 8 br
dir.
Buna göre, bu dizinin 11. teriminin x ve y türün-
x+ y x.y
A) B) C) x.y
4 2 Başlangıç
4 x.y
D) E) 4 x.y
4
2
a6 .a10 = x & a8 = x & a8 = x
2
a13 . a15 = y & a14 = y & a14 = y ...
1. adım 2. adım 3. adım
2
a11 = a8 . a14
Bir kenarı 8 birim olan bir kare alınıyor. Bu kare 4
2
a11 = x.y & a11 = 4 xy
eşit parçaya bölünüp sol üst tarafı taranıyor. Daha
sonra taranan bu karenin çaprazındaki kare dört
eşit parçaya bölünüp yine sol üst kare taranıyor.
10. ( an ) geometrik dizisinin ilk n teriminin çarpımı Tn
olmak üzere, Buna göre, 7. adımda elde edilen tüm taralı kare-
lerin alanları toplamı kaç br2 olur?
sonuç yayınları
T
9 = 32 49 - 1 48 - 1 47 - 1
T4 A) B) C)
4 4
3.4 3.4 3 . 44
olduğuna göre, a2 . a12 çarpımı kaçtır?
49 - 1 47 - 1
A) 2 B) 4 C) 8 D) 16 E) 32 D) 4
E)
4 44
a1.a 2 .a 3 .a 4 .a 5 .a6 .a7 .a8 .a9
= 32 Taralı 1 2 1 2 1 2 1 2
a1. a 2 .a 3 . a 4 Alan = 4 + 2 + 1 + c m + c m + c m + c m
2 2 2
Toplamı 2 4 8 16
2 2
a5 .a9 = a7 ve a6 .a8 = a7
1 1 2 1 4
= 4 2 e1 + + c m + ... c m o
2 2
a7 . a7 .a7 = 32 & a7 = 2
5 5 4 4 4
1 5
a7 = 2 1– c m
2 4 47 –1
a2 . a12 = a7
2
= 4 olur. =4 . =
1 3 . 44
1–
4
11. Artan bir aritmetik dizinin ilk üç teriminin toplamı
15 tir. Bu dizinin 1., 3. ve 9. terimine 1 ekle-
nirse, bu terimler geometrik bir dizinin ardışık üç
13. Bir cam fanusta bulunan 80 bakterinin sayısı her
terimi olmaktadır.
yarım saatte bir 3 katına çıkmaktadır.
Buna göre, aritmetik dizinin 5. terimi kaçtır?
Buna göre, 10 saat sonra cam fanusta kaç bakte-
A) 8 B) 10 C) 13 D) 14 E) 16 ri bulunur?
a1 + a2 + a3 = 15 A) 800 B) 1600 C) 80 . 310

a1 + a 3 D) 80 . 315 E) 80 . 320
= a 2 ise 2a2 + a2 = 15
2 a1 = 80, r = 3
a2 = 5
a1 + a3 = 10 a21 = a1 . r20 = 80 . 320
Aritmetik dizi: 2 . 5 . 8
Geometrik dizi: 3, 9, 27 sağlar.
a5 = a1 1.
+ 4d = 2 +A123.= C
B 2. 14 4. B 5. B 6. B 7. C 8. A 9. E 10. B 11. D 12. C 13. E
145
Dizilerde İlk n Terim Toplamı
7
3. 18 metre yükseklikten bırakılan bir top yere her
/ c 12 m
k
1.
1
k=0 çarptığında bir önceki yüksekliğinin sı kadar
6
toplamının değeri kaçtır? yükselmektedir. Buna göre, topun yere 3. vuruşu-
63 255 255 255 63 na kadar aldığı yol toplam kaç metredir?
A) B) C) D) E)
64 256 128 64 32
k
A) 9 B) 16 C) 25 D) 36 E) 64
7
1 1 1 2 1 7
/ c m = 1 + + c m + ... + c m
2 2 2 2
k=0
1 8
1– c m 18
18 . 1
8
2 2 – 1 255
= = = 6 18 . 1 . 1
1 128 6 6
1– 27
2
1 1 1
18 + 18 . . 2 + 18 . . . 2
6 6 6
18 + 6 + 1 = 25
sonuç yayınları
a–b 1
2. = olmak üzere,
a +b 2
4
b k
/ c m 4.
k=0
a
toplamı kaçtır?
51 121 136 151 172

A) B) C) D) E)
81 81 81 81 81
a –b 1
= & 2a – 2b = a + b
a+b 2
a = 3b
b 1 Şekilde bir kenarı 16 cm olan eşkenar üçgen ve-
=
a 3 rilmiştir. Bu üçgenin kenarlarının orta noktaları bir-
4
k 2 3 4 leştirilerek yeni üçgenler oluşturuluyor. Bu işlem 5
/ c 31 m = 1+
1
3
1
3
1
3
1
+c m +c m +c m
3 defa yapıldığında oluşan tüm üçgenlerin çevreleri
k=0
toplamı kaç cm olur?
1 5
1– c m
3 A) 56 B) 60 C) 72 D) 84 E) 93
=
1
1–
3 a1 = 16, a2 = 8, a3 = 4, a4 = 2, a5 = 1
1 Çevre Toplamı = 3 ( 16 + 8 + 4 + 2 + 1 )
1–
243 242 3
= = . Çevre = 93
2 243 2
3
121
=
81
146
Test
5. 6.
Yukarıdaki şekilde her dairenin yarıçapı, solundaki Bir kenarı 12 cm olan bir karenin yanına kenar
1
1 uzunluğu bu karenin ü olacak şekilde yeni bir
dairenin yarıçapının üne eşittir. İlk dairenin yarı- 4
3
kare çiziliyor. Buna göre, bu 3 karenin çevreleri
çapı 81 br olduğuna göre, oluşan 9 dairenin alan-
toplamı kaç cm dir?
ları toplamı kaç br2 dir?
A) 40 B) 48 C) 54 D) 60 E) 63
π ^3 – 1h π ^3 + 1h
8 8
A) . B) .
8 38 8 38
1 1 3
π ^3 – 1h π ^3 – 1h a1 = 12 a2 = 12 . =3 a3 = 3 .
18 18 =
C) . D) . 4 4 4
8 318 8 38
3 63
= 4 c12 + 3 + m = 4 .
Çevre
= 63
π ^3 – 1h Toplamı 4 4
18
E) .
8 39
sonuç yayınları
Alanlar
1 2
Toplamı = r.81 + r.27 + r.9 + ... + r c m 7.
2 2 2 A
81
1 1 8
= r.81 e1 + + ... + c m o
2 E
9 9 G
h1
1 9
1– c m
K
h2
h3
9 r 318 – 1
= r.81 2 . = .f p 30°
1 8 3
8 B C
1– D F H
9
ABC bir üçgen,
[ AB ] ⊥ [ BC ], | AB | = 6 br , | AC | = 12 br
olduğuna göre, şekildeki h1, h2, h 3 yükseklikleri-

nin toplamı kaç br dir?
111 3 101 3 91 3
A) B) C)
16 16 8
81 3 71 3
D) E)
8 16
30 – 60 – 90 üçgenine göre
h1 = 3 3 _b
bb
bb
9 bb 9 27
h = 3 bb` h1 + h 2 + h 3 = 3 3 + 3+ 3
2 4 b
bb 4 16
27 bb
h3 = 3 bbbb
16
a 111 3
=
16
1. C 2. B 3. C 4. E 5. D 6. E 7. A
147
Diziler
1. Aşağıdakilerden hangileri bir gerçek sayı dizisinin 5.
Genel terimi,
genel terimi olabilir? Z 2n - 7, n çift ise
]
]
n an = [ n + 2
I. ]] , n tek ise
5n - 3 2n - 1
\
II. sec ( n° )
olan ( an ) dizisinde ak = 3 şartını sağlayan
III. ( n – 2 )2 k değeri kaçtır?
4
IV. 2n - 7
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
A) Yalnız I B) I ve III C) II ve III 2 . k – 7 = 3 ise k = 5 tek sayı olduğu için kurala
D) I ve IV E) III ve IV uymaz.
k+2
n ∈ N+ için an ∈ R olmalıdır. = 3 ise k + 2 = 6k – 3
2k – 1
Buna göre, I ve III dizi olabilir. 5k = 5 ise k = 1
π π x-1
6. sin , sin ,
n2 - 6n - 16 6 4 2
2. ( an ) = c m
4n - 5
sayıları sırasıyla bir aritmetik dizinin ardışık üç teri-
dizisinin kaç terimi negatiftir? mi olduğuna göre, x kaçtır?
A) 7 B) 6 C) 5 D) 4 E) 3 A) 2 + 2 B) 2 + 1 C) 2 - 2
r 1 r 2
2 sin = ve sin = dir.
n – 6n – 16 6 2D) 2 2 4 2 E) 1 - 2
sonuç yayınları
<0
4n – 5 n –2 5/4 8 x –1 1
^n – 8h^n + 2h
+
– + – + 1 2 x –1 2 2 2
, , & =
<0 2 2 2 2 2
4n – 5
x –1 2 2 –1
n = 2, 3, 4, 5, 6, 7 için 6 terimi negatiftir. = &x=2 2
2 2
3. Genel terimi,
3n + x
an =
2n - 1 a2 = x ve a6 = y
olan dizinin 5. terimi, 8. teriminden küçük ol- olduğuna göre, a14 ün x ve y türünden eşiti
duğuna göre, x in alabileceği en büyük tam sayı aşağıdakilerden hangisidir?
değeri kaçtır?
A) 3 ( y – x ) B) 3y – 2x C) 2 ( y – x )
A) – 3 B) – 2 C) – 1 D) 0 E) 1 D) 2y – x E) y – x
3n + x a6 = a2 + 4d a14 = a2 + 12d
a5 < a8 ve an =
2n – 1 3 12^y – xh
15 + x 24 + x y = x + 4d a14 = x +
< & 75 + 5x < 72 + 3x 4
93 155 y–x
2x < – 3 d= a14 = x + 3y – 3x = 3y – 2x
4
3
x<– 8. ( an ) aritmetik dizisinde,
2
x = –2 ( a7 )2 – ( a3 )2 = 132 ve a5 = 11
4. ( an ) = ( 2n . k – 3n – 1 ) olduğuna göre, a3 kaçtır?
ifadesi bir sabit dizi olduğuna göre, ak kaçtır?
A) 1 B) 3 C) 5 D) 8 E) 9
1 3
A)
2
B) 1 C)
2
D) 2 E) 3 â7 – a3hâ7 + a3h = 132 ve a7 + a 3
14444244443 14444244443 = 11
6 22 2
( an ) = 2n ( k – 3 ) – 1 sabit dizi ise a7 + a 3 = 22
k – 3 = 0 ve k = 3
a7 ! a 3 = –6
1
( an ) = 2–1 =
2
148 a3 = 8
Karma Test
9. x ile x + 30 sayıları arasına bu sayılarla birlikte bir 12. n2 kare sayılar dizisinin genel terimidir.
aritmetik dizi oluşturacak şekilde 5 terim yerleşti- Buna göre, kare sayılar dizisinin 20. terimi ile 12.
riliyor. terimi arasındaki fark kaçtır?
Bu dizinin 3. terimi 30 olduğuna göre, x kaçtır?
A) 308 B) 300 C) 278 D) 256 E) 192
A) 18 B) 20 C) 25 D) 36 E) 40
a20 = 202, a12 = 122
X + 30 – X
d= =5 ⇒ 202 – 122 = ( 20 – 12 ) ( 20 + 12 )
5+ 1
= 8 . 32 = 256 olur.
a3 = a1 + 2d = x + 10 = 30
x = 20
13. 1, 2, 3, 7, 14, 21, 34 ve 54

sayılarından kaç tanesi Fibonacci dizisinin bir teri-
mi değildir?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
10. İlk n teriminin toplamı Sn = n2 + ( k – 1) . n 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, ... Fibonacci
olan bir ( an ) aritmetik dizisi için, Fn = Fn –1 + Fn – 2, n > 1

sonuç yayınları
a5 = 12 Buna göre, 7, 14, 54 Fibonacci dizisinin terim-
olduğuna göre, k kaçtır? leri değildir.
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
S5 – S4 = a5
25 +5( k – 1) – 16 – 4( k – 1 ) = 12 14. Aşağıdaki sayılardan hangisi hem üçgen sayılar di-
zisinin hem de Fibonacci dizisinin bir terimidir?
9 + k – 1 = 12 ⇒ k = 4
A) 2 B) 15 C) 21 D) 34 E) 36
n ^n + 1h
Üçgen sayı dizisi =
2
Fibonacci dizisi
1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21 , 34, ...
21 ikisini de sağlar.
n . ^n + 1h
11. üçgen sayılar dizisinin genel terimidir.
2
Buna göre, üçgen sayılar dizisinin kaçıncı terimi
78 dir? 15. İlk 50 sayma sayısı arasında bulunan üçgen sayı-
ların toplamı kaçtır?
A) 9 B) 10 C) 11 D) 12 E) 13
A) 170 B) 165 C) 160 D) 155 E) 150
n ( n + 1)
2
= 78 ⇒ n . ( n + 1 ) = 156 n ^n + 1h
⇒ n . ( n + 1 ) = 12 . 13 Üçgen sayı dizisi =
2
n ^n + 1h
9
⇒ n = 12 dir.
/ 2
= 1 + 3 + 6 + 10 + 15 + 21 + 28 + 36 + 45
n=1
= 165
1. B 2. B 3. B 4. A 5. A 6. D 7. B 8. D 9. B 10. D 11. D 12. D 13. B 14. C 15. B
149
DİZİLER – YENİ NESİL SORULAR
1. Aşağıda Selen’in dikdörtgen şeklindeki bahçesi n ( n + 1)

2. Genel terimi olan sayı dizisine üçgen-
gösterilmiştir. 2
sel sayı dizisi denir.
n ( n + 1)
ânh = c 1, 3, 6, 10, ..., 2
, ... m
Aşağıda bu diziye ait 6 ardışık terim verilmiştir.
x y z x + 39 y+A z+B
Buna göre, A + B toplamı kaçtır?
y –83
A) x = m ⇒ z
B) 84 – y =C)
m85
+ 1, D) 86 E) 87
x + 39 – z = m + 2
Selen ağacın bulunduğu köşeden başlayıp bah- y + A – x – 39 = m + 3
çenin kenarlarına çiçek ekecektir.
z + B – y – A = m + 4 otur.
İlk çiçeği ekmek için 10 adım atmıştır. Bundan y – x + A – 39 = m + 3 ⇒ m + A – 39 = m + 3
sonraki her çiçeği ekmeden önce adım sayısını ⇒ A = 42 dir.
3 arttırmış ve çiçeği ekmiştir. İki çiçek arası attığı
z – y + B – A = m + 4 ⇒ m + 1 + B – 42 = m + 4
adım sayısı bir an dizisinin terimleri olarak ta-
⇒ B = 45 tir.
nımlanmıştır. O hâlde,
sonuç yayınları
A + B = 87 bulunur.
a1 = 10 a2 = 13 tür.
Selen’in ektiği 8. çiçek bahçenin ağacın çapra- 3. Aşağıdaki dik koordinat düzlemine kenar uzun-
zında yer alan köşesine denk gelmiştir. lukları ardışık tam sayılar olan eşkenar üçgenler
aralarında boşluk kalmayacak şekilde art arda
Selen’in adım uzunluğu her seferinde aynı ol- çizilmiştir.
duğuna göre, Selen bu bahçenin çevresinin
tamamını kaç adımda yürür? y
A) 312 B) 316 C) 320 D) 324 E) 328
a1 = 10 ve a2 = 13 ise dizinin ortak farkı 3

tür. O halde, a8 = a1 + 7d = 10 + 7 . 3 = 31 olur.
10 10
Ağaçtan, 8. çiçeğe kadar toplam atılan adım 2 2 3 3 ...
1 1
8 x
sayısı = S8 = . ( a1 + a8 ) = 4 . ( 10 + 31 ) = 164 O a1 1 a2 3 a3 a10
2
olur.
Buna göre, bahçenin çevresini 164 . 2 = 328
Bu üçgenlerden yararlanarak bir an dizisinin ge-
adımda yürür.
nel terimi;
an = “ n. üçgenin tepe noktasının x ekseni üze-
rindeki iz düşümü ”
olarak tanımlanmıştır.
1
Örneğin; a1 = a2 = 2 dir.
2
Buna göre, a10 kaçtır?
A) 45 1B) 50 2 C) 3 55 D) 60
9 10E) 65
a10 = 2 . + 2 . + 2 . + ... + 2 . +
2 2 2 2 2
9 . 10
& a10 = 1 + 2 + 3 + ... + 9 + 5 = +5
2
= 50 olur.
150
DİZİLER – YENİ NESİL SORULAR
4. ( an ) = ( 3n + 4 ) 6. Aşağıda 6 cm lik bir cetvel gösterilmiştir.
dizisinin ardışık terimleri a1, a2, a3, ... an dir.
Bir çubuğun sol ucundan a1 birim kadar uzak-

lıktaki bir noktaya birinci çentik, birinci çentikten
a2 birim kadar uzaklıktaki bir noktaya 2. çentik, • Cetvel üzerinde bulunan kırmızı çizgiler ara-
ikinci çentikten a3 birim kadar uzaklıktaki bir sına 4 kırmızı çizgi daha yerleştirilecektir.
noktaya 3. çentik atılarak bu işleme aynı şekilde • Herhangi ardışık iki kırmızı çizgi arasındaki
devam edilecektir. mesafe eşit olacaktır.
a1 a2 a3 Bu kırmızı çizgilerin gösterdiği değerler küçükten

...
büyüğe bir an dizisinin terimleri olarak yazılıyor.
1. çentik 2. çentik 3. çentik 9. çentik
Buna göre, a5 değerini gösteren kırmızı çiz-
ginin konumu aşağıdakilerden hangisidir?
Bu çubuğa atılacak 9. çentik çubuğun sağ uç
noktasına gelmektedir. 8 53
A)
a1 = ve a6 = B) olup dizi aritmetik
C) bir dizi
10 10
Buna göre, çubuğun boyu kaç birimdir?
belirtir. O halde,
A) 162 B) 171 C) 180 D) 189 E) 198 53 8 9
a6 = a1 + 5d & = + 5d & d = olur.
10 10 10
Çubuğun boyu, a1 + a2 + ... + a9 dur. D) E)
Buna göre,
9
sonuç yayınları
O halde, S9 = . ( a1 + a9 ) 53 9 44 4
2 a5 = - = = 4+ olur.
10 10 10 10
9
& S9 = . ( 7 + 31) = 9 . 19 = 171 br olur.
2 7. Bir bitkideki yaprak dizilişi güneş ışınlarını en iyi
alabilecek şekildedir. Aşağıdaki bitkinin gövde-
5. El örgüsü bir paspasın ilk halkasında 12 ilmek
sinde bulunan her bir sıradaki yaprak sayısı aşa-
bulunmaktadır.
ğıdan yukarıya doğru an dizisinin terimleri olarak
yazıldığında Fibonacci dizisi oluşturmaktadır.
5 yaprak 5. sıra
3 yaprak 4. sıra
2 yaprak 3. sıra
1 yaprak 2. sıra
1 yaprak 1. sıra
Ardışık iki halkada bulunan ilmek sayıları oranı
sabittir. Kırmızı ile örülü son halkadaki ilmek sa-
yısı 972 dir.
Buna göre, paspasın tamamında kullanılan il-
mek sayısı kaçtır?
Bu diziye göre,
A)
a1 2 310 – 3 ) 5 = 972 olup a
= (12 ve a B) 2 (3n11 – 3 ) geometrik
dizisi
a1 = a2 = 1 ve n > 2 için an = an – 1 + an – 2 dir.
bir 2dizidir.
C) ( 39 – 3 ) D) 311 – 3
a5 = a1 . r4 ⇒E)972 4 Buna göre, a11 – a6 farkı kaçtır?
310 =+ 12
3 . r ⇒ r = 3
a1 . ( r9 - 1) A) 77 B) 79 C) 81 D) 83 E) 85
Toplam kullanılan ilmek sayısı = S9 =
r-1
39 - 1 a5 = 5 ⇒ a6 = 8, a7 = 13 a8 = 21,
⇒ S9 = 12 . c m
3-1 a9 = 34, a10 = 55, a11 = 89 dur.
⇒ 6 . ( 39 – 1 ) = 2 . ( 310 – 3 ) olur. 1. E 2. E 3.
O halde, a B 4. B 5. A 6. B 7. C
11 – a6 = 89 – 8 = 81 olur.
151
Çıkmış Sorular
1. ( an ) bir geometrik dizi olmak üzere, 5. (an) gerçel sayılar dizisi her n pozitif tam sayısı için
a – a1 4 ^–1hn $ an
25
^ 3h – ^ a1h2 9
= a =a +
a n+1 n 2
eşitliğini sağlamaktadır.
eşitliği veriliyor.
3 a5 = 18 olduğuna göre, a1 kaçtır?
a2 = olduğuna göre, a4 kaçtır? a4 3a4 3a
2
A)
n = 44 için a5B)
=a8+ =C) 16 6. 18D)
= 324 & a E)= 64
12
4 4 2 2 2 4
2 a5 – a1 1 4 C) 1 a . r –27
a 27 a a a
A) B) D) 1 E) 3 3 3 (2020 – AYT)
^ 3 1h^ 3 1h
3– a a + a3 = 9 & 6 2 82 4 n = 3 için 12 = a3 – & & a4 = 12
aa . r – a1kaa1r + a1k
a =
2 2 2
3a
(2016 – LYS 1 / MAT) 2
a ^r4 – 1h
n = 2 için 24 = & a = 16
9 3 2 2
1 4 a
= = & a = ve a =
a1 ^r – 1h^r + 1h
1
2 2 2 9 1 4 2 2 n = 1 için 1 + = a = 32
2 1
2 2 3 4 2 6. Bütün terimleri pozitif ve ortak çarpanı r olan bir
r= & a = a .r = . =
3 4 2 2 9 3 (an) geometrik dizisi için
2. ( an ) bir aritmetik dizi olmak üzere,
1
a1 = + r , a7 = a5 + 12 ⋅ a3
a10 + a7 = 6 2
a9 – a6 = 1 eşitlikleri veriliyor. Buna göre, a8 kaçtır?
eşitlikleri veriliyor. Buna göre, a1 kaçtır? A)
a 180 B) 200= a C)
= a . r6 ve a . r4 240 D) 280 E) 320
7 1 5 1
7 5 4 5 1 a1r6 = a1 . r4 + 12 . a1 . r2 (2020 – AYT)
A) B) C) D) E)
3 2 3 6 2 r4 = r2 + 12 ⇒ r2 = 4, r = 2
sonuç yayınları
(2017 – LYS
1 1 / MAT) 1 5
a9 – a6 = 1 & a1 + 8d – a1 – 5d = 1 ⇒ d = a1 = +2 =
3 2 2
5
a10 + a7 = 6 ⇒ a1 + 9d + a1 + 6d = 6 a8 = a1 . r7 a8 = .27 a8 = 320
2
1 1
2a1 + 15 . = 6 ⇒ a1 = 7. Bir ( an ) aritmetik dizisi için
3 2
a2 = 2a1 + 1
3. Terimleri birbirinden farklı ve ortak farkı r olan bir
( an ) aritmetik dizi için a6 + a22 = 34
a1 = 3 . r eşitlikleri veriliyor. Buna göre, a7 kaçtır?
a6 = a2 . a4 A)
a2 6= a1 + dB)
=72a1 + 1 C)
& d8 = a1 + D)
1 9 E) 10
a1 + 5d + a1 + 21d = 34 & 2a1 + 26 (a1 +(2021
1)=34 – AYT)
eşitlikleri veriliyor. Buna göre, a10 kaçtır?
2 2 9
a110
= 3r & a1 = &d = +1 =
A) B) 8 C) 6 D) 4 E) 2 7 7 7
( a1 + 5r ) = ( a1 + r )( a1 + 3r ) 2 54 56
↓ ↓ ↓ (2018 – AYT) a7 = + = = 8 olur.
7 7 7
3r 3r 3r
1 1 8. ( an ) ve ( bn ) aritmetik dizileri için
8r = 24r2 ise r = ⇒ a10 = a1 + 9r = 12r = 12 . = 4
3 3
a1 = b1
4. Herhangi ardışık 3 teriminin toplamı birbirine eşit a5 = b7
olan bir an dizisi için a11 = bk
a2 + a3 = a4 = 2
eşitlikleri veriliyor. Buna göre, k kaçtır?
eşitliği sağlanmaktadır. Buna göre,
A)
( a 20 B) 19
) dizisinin C) 18
ortak farkı d, D) 17 E) 16
n
a1 + a2 + ... + a25
( bn ) dizisinin ortak farkı x olsun. (2022 – AYT)
toplamının sonucu kaçtır? a5 = b7 ⇒ a1 + 4d = b1 + 6x ⇒ 4d = 6x tir.
A)
a 2 34
+ a 3 = aB)=35
2 C) 36 D) 37 E) 38 a11 = bk ⇒ a1 + 10d = b1 + ( k – 1 ) . x
144424443 4
5
2 2 (2019 – AYT) 6x
⇒ 10 . = ( k – 1 ) . x ⇒ 15 = k – 1 ⇒ k = 16 olur.
Herhangi ardışık 3 terim toplamı eşit ise 4
a1 +a 2 + a 3 = 4 CEVAP ANAHTARI
↓ 1444224443
2 olmalıdır. 1. A 3. D 5. D 7. C
a1 + a 2 + a 3 + a 4 + ... + a 23 + a 24 + a 25
144444424444443
2
1444444442444444443
2
2. E 4. A 6. E 8. E
= a1 + 8 . 4 = 2 + 32 = 34 152

12 1 Mod Cozumlu

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

12 1 Mod Cozumlu

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

12 1 Mod Cozumlu

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

12 SINIF

12. SINIF MATEMATIK

ÜSTEL FONKSİYON VE GRAFİĞİ......................................................................................................48

YENİ NESİL SORULAR TEST ....................................................................................................84

DİZİLER ............................................................................................................................................. 132

DİZİLER ............................................................................................................................................. 148

DİZİLER ............................................................................................................................................ 152

1. f : R → R+ olmak üzere, aşağıdaki fonksiyon- 2. f : R → R+, f ( x ) = ( 3m – 6 )x

II. f ( x ) = ( 1 )2x + 1 f( x ) = ( 3m – 6 )x fonksiyonu üstel fonksiyon ol-

fonksiyonlarının artan ve azalan olma durumlarını

f(a) = 9 fonksiyonu azalan olduğuna göre, m nin değer

f( x ) = 2x – 1 + 5 ve f( a ) = 9 f( x ) = ( 3m – 2 )x fonksiyonu azalan olduğuna

Tablodaki değerleri koordinat düzlemine yerleştirelim.

Aşağıda verilen fonksiyonların grafiklerini çiziniz. 4. f : R → R+

2 II. f, örten fonksiyondur.

1. Çernobil nükleer santralinin 1986 yılında pat- 3.

n0: Başlangıçta bulunan madde

k: Bozunma sabiti Şekilde bir eğlence parkında bulunan hız treni-

➢ f : R → R+ , a ∈ R+ – {1} olmak üzere, f ( x ) = ax in Çözüm

1. x > 0 için 3. x > 0 için

2x = y ⇒ x = log2 y ⇒ f– 1( x ) = log2 x bulunur. 6 6 6

2. x > 0 için 4. Tanımlı olduğu aralıkta

⇒ f–1( x ) = log3 3x - 15 bulunur.

1. Tanımlı olduğu aralıkta 4. Tanımlı olduğu aralıkta

log3 x = y ⇒ x = 3y ⇒ f–1( x ) = 3x bulunur. log2 ( x + 1 ) – 2 = y ⇒ log2 ( x + 1 ) = y + 2

5. Tanımlı olduğu aralıkta

olduğuna göre, f – 1 ( x ) fonksiyonunu bulunuz.

6. Tanımlı olduğu aralıkta

➢ Bu bölümde amaç logaritma fonksiyonu ile üstel

olduğuna göre, x i bulunuz. olduğuna göre, x i bulunuz.

3x = 11 ⇒ x = log311 dir. log2 2x – 1 = 2x + 3 ⇒ 2x – 1 = 22x + 3

olduğuna göre, x i bulunuz. 6. log3 ( log2 ( x – 1) ) = 0

3 3 olduğuna göre, x i bulunuz.

olduğuna göre, x i bulunuz.

➢ f ( x ) = logg ( x ) h ( x ) fonksiyonunun en geniş tanım Çözüm Çözüm

f( x ) = log2( x – 3 ) fonksiyonunun tanımlı olması f( x ) = log3( x2 – 4x – 5 ) fonksiyonunun tanımlı

2. f ( x ) = log2 (16 – x2 ) 4. f ( x ) = log2 ( x – 4 ) + log3 ( 9 – x )

f( x ) = log2( 16 – x2 ) fonksiyonunun tanımlı ol- f( x ) = log2( x – 4 ) + log3( 9 – x ) fonksiyonunun

Buna göre, f ( x ) fonksiyonunun en geniş tanım kümesi,

2 ( 4 – x )2 > 0 ⇒ 4 – x = 0 ⇒ x = 4 ( çift katlı )

fonksiyonunun en geniş tanım kümesini bulunuz.

Fonksiyonun en geniş tanım kümesi için,

f( x ) = log3( x2 – mx + 3 ) fonksiyonu ∀ x ∈ R için

1. (2, 5) – {4} 2. (2, ∞) 3. (3, 5) 4. (– 2, ∞) – {– 1, 4} 5. ( - 2 3 , 2 3 )

2. Uygun bazı x gerçek sayıları için ( x, loga f ( x ) ) iki- 2

3. Oluşturulan ikililerin belirttiği noktalar analitik düz-

Aşağıda verilen fonksiyonların grafiklerini çiziniz.

Buna göre, f ( 5 ) – f ( 9 ) farkının değeri kaçtır?

artan olup azalan olduğu aralık yoktur. 3

O hâlde, f ( x ) = log4 x fonksiyonu R+ kümesin-

1. Yeni üretime başlayan bir fabrikada t gün cin- 3. 0<a<b<1<c

şeklinde tanımlanmıştır. II. log a ifadesinin değeri pozitiftir.

1. log 100 ün değerini bulalım. 3. log [ 95 + log2 ( x + 28 ) ] = 2

2. log ( x – 1) = 2 5. Tanımlı olduğu aralıkta

log( x – 1 ) = 2 ⇒ x – 1 = 102 = 100 f –1 ( 9 ) = 3

⇒ x = 101 dir. olduğuna göre, a kaçtır?

e , 2.7182818... olup irrasyonel bir sayıdır. e sa-

ln1 = 0, lne = 1 dir. log( log2( lnx ) ) = 0 ⇒ log2 ( lnx ) = 100 = 1