NGUYỄN VĂN HỢP (Chủ biên)

PHẠM THỊ NGHĨA, LÊ THIỆN THÀNH

MÁY TRỤC - VẬN CHUYỂN

NHÀ XUẤT BẢN GIAO THÔNG VẬN TẢI

HÀ NỘI - 2000
 MỤC LỤC

Trang

Phần 1. MÁY TRỤC

Chương 1. Những vấn đề chung ....................................................... 5

1.1. Sơ lược lịch sử phát triển máy trục.................................... 5
1.2. Định nghĩa và phân loại máy trục ..................................... 6
1.3. Những thông số cơ bản của máy trục ................................ 8
1.4. Các bộ máy tiêu biểu trong máy trục................................. 12
1.5. Chế độ làm việc ................................................................ 15
1.6. Tải trọng và các trưởng hợp tải trọng ................................ 18
Chương 2. Thiết bị động lực .............................................................. 22
2.1. Dẫn động bằng tay ............................................................ 22
2.2. Dẫn động điện................................................................... 24
2.3. Dẫn động bằng động cơ đốt trong ..................................... 30
2.4. Dẫn động thủy lực và khí nén ........................................... 30
Chương 3. Các chi tiết đặc trưng và các cụm máy ........................... 32
3.1. Dây cán thép ..................................................................... 32
3.2. Xích .................................................................................. 39
3.3. Các cơ cấu kẹp cáp, treo buộc tải và kìm cặp .................... 43
3.4. Gầu ngoặm ....................................................................... 57
3.6. Ròng rọc ........................................................................... 62
3.7. Lực cản và hiệu suất ròng rọc cáp ..................................... 64
3.8. Ròng rọc xích và đĩa xích ................................................. 66
3.9. Tang tời ............................................................................ 68
3.10. Tang tời ma sát ............................................................... 74
Chương 4. Phanh hãm ....................................................................... 77
4.1. Các loại khoá dừng ........................................................... 77
4.2. Các loại phanh .................................................................. 82
4.2.1. Phân loại ................................................................... 82
4.2.2. Mômen phanh ........................................................... 83
4.2.3. Phanh guốc ............................................................... 84

353
 4.2.4. Phanh đai .................................................................. 92
4.2.5. Phanh hình nón ......................................................... 98
4.2.6. Phanh đĩa .................................................................. 99
4.2.7. Phanh tự động có bề mặt ma sát không tách rời ........ 101
4.2.8. Phanh tự động có bề mặt ma sát tách rời ................... 103
4.2.9. Phanh điều chỉnh tốc độ ............................................ 106
4.2.10. Tay quay an toàn..................................................... 108
4.2.11. Điều khiển phanh .................................................... 109
Chương 5. Tính toán các bộ máy trục............................................... 113
5.1. Đặc điểm cấu tạo và tính toán bộ máy nâng hạ hang......... 113
5.2. Đặc điểm cấu tạo và tính toán bộ máy (nâng hạ cần)
thay đổi tầm với................................................................. 121
5.3. Đặc điểm cấu tạo và tính toán bộ máy di chuyển .............. 128
5.4. Đặc điểm cấu tạo và tính toán bộ máy quay ...................... 137
5.5. Tính toán áp lực trên các bánh xe, gối tựa......................... 146
5.6. Tính đững vững (ổn định) của máy trục ............................ 150
Chương 6. Máy trục đơn giản ........................................................... 157
6.1. Các loại kích ..................................................................... 157
6.2. Các loại tời nâng và kéo hàng ........................................... 161
6.3. Palăng ............................................................................... 164
6.4. Cần trục nhỏ ..................................................................... 167
Chương 7. Cần trục xây dựng ........................................................... 169
7.1. Cần trục tháp..................................................................... 169
7.2. Cần trục gánh buồm.......................................................... 177
7.3. Cần trục chân đế ............................................................... 178
7.4. Cần trục nổi ...................................................................... 181
7.5. Cần trục đường dây cáp .................................................... 184
7.6. Cầu trục (cầu lăn).............................................................. 190
7.7. Cổng trục .......................................................................... 196
7.8. Bánh xe và đường ray ....................................................... 201
7.9. Thang nâng hàng (vận thăng)............................................ 204
Chương 8. Cần trục cơ động.............................................................. 208
8.1. Đặc điểm chung ................................................................ 208
8.2. Thiết bị di chuyển ............................................................. 210
8.3. Trang bị cần...................................................................... 210

354
 8.4. Cần trục cơ động dẫn động nhóm...................................... 213
8.5. Cần trục cơ động điện độc lập........................................... 216
8.6. Cần trục cơ động thủy lực ................................................. 229
8.7. Chân chống....................................................................... 241
8.8. Thiết bị ép nhíp................................................................. 243
8.9. Cần trục máy kéo .............................................................. 244
Chương 9. Kỹ thuật an toàn .............................................................. 246
9.1. Các thiết bị an toàn trong máy trục ................................... 246
9.2. Quy phạm an toàn máy trục .............................................. 253

Phần II. MÁY TRỤC VẬN CHUYỂN ­ XẾP DỠ

Chương 10. Băng tải........................................................................... 254

10.1. Phân loại và tính chất của các loại vật liệu được
vận chuyển ........................................................................ 255
10.2. Băng tải và đai ................................................................ 260
10.3. Băng tải xích................................................................... 283
10.4. Băng xoắn....................................................................... 294
10.5. Băng treo ........................................................................ 299
Chương 11. Thiết bị vận chuyển bằng khí nén ................................. 309
11.1. Cấu tạo, hoạt động các hệ thống vận chuyển bằng khí nén
.......................................................................................... 309
11.2. Bộ phận cấp liệu ............................................................. 312
11.3. Van quay......................................................................... 314
11.4. Máy bơm khí................................................................... 315
11.5. Thiết bị lọc trụi ............................................................... 315
11.6. Tính toán hệ thống vận chuyển bằng khí nén .................. 316
11.7. Thiết bị vận chuyển giả lỏng ........................................... 321
Chương 12. Máy xếp dỡ.................................................................... 324
12.1. Công dụng và phân loại .................................................. 324
12.2. Xe nâng hàng tự hành .................................................... 326
12.3. Máy bốc xúc ................................................................... 337
12.3.1. Máy bốc xúc một gầu ........................................... 338
12.3.2. Máy bốc xúc nhiều gầu......................................... 346
Tài liệu tham khảo ................................................................. 351

355