NOVEMBER 14 2022

ARALING PANLIPUNAN V
6:30-7:10 LOVE
7:10-8:00 HONESTY
9:50-10:30 CHARITY

I. LAYUNIN=
Pamantayang Pangnilalaman
 Naipamamalas ang mapanuring pag-unawa sa konteksto, ang bahaging ginagampanan ng simbahan
sa layunin at mga paraan ng pananakop ng Espanyol sa Pilipinas at ang epekto ng mga ito sa lipunan.
Pamantayan sa Pagganap
 Nakapagpapahayag ng kritikal na pagsusuri at pagpapahalaga sa konteksto at dahilan ng
kolonyalsmong Espanyol at ang epekto ng mga paraang pananakop sa katutubong populasyon.
Pamantayan sa Pagkatuto
 Nasusuri ang mga paraan ng pagsasailalim ng katutubong populasyon sa kapangyarihan ng Espanya -
Pwersang military/divide and rule.

II. PAKSANG ARALIN

A. NILALAMAN: Puwersang Militar / Divide and Rule Policy
B. SANGGUNIAN: MELC Grade V p.44, CLMD 4A BOW Grade V p. 29
C. KAGAMITAN: kuwaderno, ppt

III. PAMAMARAAN
A. PANIMULANG GAWAIN
1. Balitaan
Pagbabalita ng mga mag-aaral sa napapanahong isyu.
2. Pagsasanay
Panuto: Piliin ang titik ng tamang sagot
1. Ang paggamit ng __________ay tumutukoy sa paggamit ng mga Espanyol ng puwersa at
lakas militar upang mapasailalim sa kanilang kapangyarihan ang mga Pilipino.
A. mapa B. salamin C. sandata D. compass
2. Nang dumating ang ekspedisyon ni Legaspi sa Cebu noong Pebrero 13, 1565, hindi sila
nakadaong dito. Bakit kaya?
A. dahil maalon ang dagat
B. dahil mababangis ang mga katutubo
C. dahil wala silang mga produkto para sa mga katutubo
D. dahil maraming mababagis na hayop na handang sila’y lapain.
3. Nakipaglaban ang mga taga Cebu sa mga Espanyol upang hindi makapasok ang mga dayuhan.
Mas malalakas ang sandata ng mga Espanyol. Ano ang naging resulta nito?
A. Natalo ang mga taga-Cebu , umatras sila papunta kabundukan
B. Sumuko ang mga katutubo kaya’t sila ay nakulong.
C. Nanalo sila laban sa mga Espanyol.
D. Naging alipin ang mga Espanyol.
4. Sa mga tauhan ni Legaspi, sino ang nakakuha ng maraming pamayanan?
A. Melchor de Legaspi C. Guido de Lavesaris
B. Kapitan Felipe de Salcedo D. Andres de Urdaneta
5. Sino ang pinuno na nagsuko ng Maynila sa kamay ng mga Espanyol?
A. Lakandula C. Martin de Goiti
B. Rajah Sulayman D,.Rajah Sikatun
3. Balik-aral
Ano ang ibig sabihin ng kolonyalismo?
Bakit sinakop ng mga Espanyol ang Pilipinas?
4. Pagganyak
Tanungin ang mga mag-aaral
Sa inyong palagay, ano kaya ang mga patakarang ipinatupad ng mga Espanyol upang masakop
 ang Pilipnas?

B. PANLINANG NA GAWAIN
1. Paglalahad
PARAAN NG PAGSASAILALIM SA KATUTUBONG POPULASYON SA KAPANGYARIHAN NG ESPANYA
*Puwersang Militar/ Divide and Rule Policy
May mga patakarang ipinatupad ang mga Espanyol. Una ang entrada.
Ito ang unang hakbang sa pananakop ng mga Espanyol sa Pilipinas.
Ginamitan ito ng mga lakas-militar upang sakupin ang Pilipinas. Ang
paggamit ng espada ay tumutukoy sa paggamit ng mga Espanyol ng
puwersa at lakas-militar upang mapasailalim sa kanilang kapangyarihan ang
mga Pilipino.
Ano ang entrada?
Pebrero 13, 1565 nang dumating sina Legaspi sa Cebu. Mabangis ang mga katutubo kaya
hindi nakadaong sina Legaspi. Nagtungo sila sa kalapit na isla –ang Samar, kung saan
tinanggap sila ng magiliw ng pinunong si Urrao. Nagsanduguan sila ni Urrao tanda ng
pakikipagkaibigan. Nagtungo sila sa Limasawa, tulad ni Urrao magiliw din silang tinanggap
ng pinunong si Bankaw. Sa Bohol, pagdating nila doon nakipagsanduan sila kina Sigala at
Sikatuna..
Bakit di nakadaong ang ekspedisyon ni Legaspi sa Cebu?
Abril 27, 1565 , binalikan nila ang Cebu , narating nila ang kaharian ni Rajah Tupasang anak
ni Rajah Humabon. Nakipaglaban si RajahTupas sa mga Espanyol subalit natalo sila sanhi ng
malalakas na sandata ng mga Kastila. Sinunog nila ang mga bahay sa pamayanan bago
lumikas papunta kabundukan. Nasakop ng mga kastila ang Cebu.
Ang puwersang militar ay tumutukoy sa paggamit ng espada at lakas-militar ng mga
Espanyol upang mapasailalim sa kanilang kapangyarihan ang mga Pilipino.
2. Ginabayang Pagsasanay
Panuto: Alamin ang nawawalang salita. Isulat ang inyong sagot.
1. Ang paggamit ng _________________ ay tumutukoy sa paggamit ng mga Esanyol ng
puwersa at lakas militar upang mapasailalim sa kanilang kapangyarihan ang mga Pilipino.
2. Dumating sina Legaspi sa Cebu noong _____ sa Pilipinas.
3. Ito ang _____ na tanda ng pakikipagkaibigan.
4. Sa ____ nakipagsanduguan sina Legaspi kay Sigala at Sikatuna
3. Malayang Pagsasanay
Panuto: Isulat ang HEPHEP kung tama ang isinasaad ng pangungusap at HOORAY kung mali ang
isinasaad.
__________1. Ang entrada ang unang hakbang na ginawa ng mga Espanyol upang sakupin
ang Pilipinas.
__________2. Ang espada at krus ang mga simbolo ng pananakop ng mga Espanyol.
__________3. Sa una pa lang magiliw na tinanggap ni Rajah Sulayman ang mga dayuhan
mananakop.
__________4. Nakipaglaban si Rajah Tupas subalit ito ay natalo
__________ 5. Nakadaong sa Legaspi sa Cebu dahil mababait ang mga katutubo

IV. PAGTATAYA
Panuto: Isulat ang titik ng tamang sagot.
______1. Bakit gumamit ng puwersang militar ang pangkat ng mga Espanyol sa Cebu?
A. dahil magiliw silang tinanggap ng mga katutubo.
B. dahil palakaibigan ang mga katutubo sa Cebu.
C. dahil mababangis ang mga katutubo.
D. dahil natakot sila sa mga katutubo.
______2. Sino ang itinalaga ni Legaspi bilang pinuno ng puwersang Espanyol sa Maynila?
A. Melchor de Legaspi C. Andres de Urdaneta
B. Martin de Goiti D. Juan de Salcedo
 ______3. Bakit pinagkalooban kay Juan de Salcedo ang rehiyon ng Ilocos?
A. dahil binili niya ito.
B. dahil matagumpay niyang nakilala ang mga tao dito.
C. dahil pabuya sa kanya at marami siyang nasakop na mga lugar.
D. dahil sadya siyang lumipat at nag nais na manirahan sa Ilocos.
______4. Bakit nakuha ni Legaspi na mapasailalim sa kanyang kapangyarihan ang Maynila kahit di
siya gumamit ng puwersa o dahas?
A. dahil sa diplomasya at paggalang sa karapatan ng mga katutubo.
B. dahil sa sungit at tapang na ipinakita niya sa mga katutubo.
C. dahil sa lakas at bagsik na ipinakita niya sa mga katutubo.
D. dahil sa kayamanan niya binili niya ang Maynila.
______5. Nagkaroon ng anim na yugto ng digmaang Moro . Hindi nasakop ng mga Kastila ang mga
Muslim sa Mindanao. Ano ang pinahahalagahan ng mga Muslim?
A. kayamanan C. kapangyarihan
B. Kalayaan D. pagkakais
V. KASUNDUAN
Isulat kung paano nakipaglaban si Legaspi sa kanyang mga nakalaban. Isulat ang sagot sa kuwaderno.
 NOVEMBER 15 2022
ARALING PANLIPUNAN V
6:30-7:10 LOVE
7:10-8:00 HONESTY
9:50-10:30 CHARITY

I. LAYUNIN=
Pamantayang Pangnilalaman
 Naipamamalas ang mapanuring pag-unawa sa konteksto, ang bahaging ginagampanan ng simbahan
sa layunin at mga paraan ng pananakop ng Espanyol sa Pilipinas at ang epekto ng mga ito sa lipunan.
Pamantayan sa Pagganap
 Nakapagpapahayag ng kritikal na pagsusuri at pagpapahalaga sa konteksto at dahilan ng
kolonyalsmong Espanyol at ang epekto ng mga paraang pananakop sa katutubong populasyon.
Pamantayan sa Pagkatuto
 Nasusuri ang mga paraan ng pagsasailalim ng katutubong populasyon sa kapangyarihan ng Espanya -
Pwersang military/divide and rule.

II. PAKSANG ARALIN

A. NILALAMAN: Puwersang Militar / Divide and Rule Policy
B. SANGGUNIAN: MELC Grade V p.44, CLMD 4A BOW Grade V p. 29
C. KAGAMITAN: kuwaderno, ppt

III. PAMAMARAAN
A. PANIMULANG GAWAIN
1. Balitaan
Pagbabalita ng mga mag-aaral sa napapanahong isyu.
2. Pagsasanay
Panuto: Piliin ang titik ng tamang sagot
1. Ang paggamit ng __________ay tumutukoy sa paggamit ng mga Espanyol ng puwersa at
lakas militar upang mapasailalim sa kanilang kapangyarihan ang mga Pilipino.
A. mapa B. salamin C. sandata D. compass
2. Nang dumating ang ekspedisyon ni Legaspi sa Cebu noong Pebrero 13, 1565, hindi sila
nakadaong dito. Bakit kaya?
A. dahil maalon ang dagat
B. dahil mababangis ang mga katutubo
C. dahil wala silang mga produkto para sa mga katutubo
D. dahil maraming mababagis na hayop na handang sila’y lapain.
3. Nakipaglaban ang mga taga Cebu sa mga Espanyol upang hindi makapasok ang mga dayuhan.
Mas malalakas ang sandata ng mga Espanyol. Ano ang naging resulta nito?
A. Natalo ang mga taga-Cebu , umatras sila papunta kabundukan
B. Sumuko ang mga katutubo kaya’t sila ay nakulong.
C. Nanalo sila laban sa mga Espanyol.
D. Naging alipin ang mga Espanyol.
4. Sa mga tauhan ni Legaspi, sino ang nakakuha ng maraming pamayanan?
A. Melchor de Legaspi C. Guido de Lavesaris
B. Kapitan Felipe de Salcedo D. Andres de Urdaneta
5. Sino ang pinuno na nagsuko ng Maynila sa kamay ng mga Espanyol?
A. Lakandula C. Martin de Goiti
B. Rajah Sulayman D,.Rajah Sikatun
3. Balik-aral
Ano ang ibig sabihin ng kolonyalismo?
Bakit sinakop ng mga Espanyol ang Pilipinas?
4. Pagganyak
Tanungin ang mga mag-aaral
Sa inyong palagay, ano kaya ang mga patakarang ipinatupad ng mga Espanyol upang masakop
 ang Pilipnas?

B. PANLINANG NA GAWAIN
1. Paglalahad
PARAAN NG PAGSASAILALIM SA KATUTUBONG POPULASYON SA KAPANGYARIHAN NG ESPANYA
*Puwersang Militar/ Divide and Rule Policy
Sa palagay ninyo bakit kaya sinunog ng mga taga Cebu ang pamayanan bago sila
tumungo sa kabundukan?
Nahikayat muli na bumalik si Rajah Tupas at ang kanyang mga
tauhan sa pamayanan. Nagpabinyag sila bilang kristyano. Dito naitayo
ang unang pamayanang Espanyol. Tinawag itong Lungsod ng
Kabanal-banalang Ngalan ni Hesus, bilang parangal sa imahen ng
Santo Niño na nakuha sa isa sa mga bahay na hindi nasunog sa
paglalaban nina Rajah Tupas at Legaspi. Sanhi ng pangangailangan
sa pagkain, lumipat sina Legaspi sa Panay noong 1569. Dito naitatag
ang ikalawang pamayanan.
Saan naitatag ang unang pamayanang Espanyol?
Sa mga tauhan ni Legaspi si kapitan Felipe de Saledo, na kahit
18 taong gulang pa lang ay siyang nagmaniobra ng ekspedisyon .
Isa siya sa apo ni Miguel Lopez de Legaspi na kasama sa ekspedisyon.
Nabalitaan ni Legaspi ang pagkakaroon ng maunlad na kaharian sa Luzon na tinatawag
na Maynila. Inutusan niya si Martin de Goiti at Juan de Salcedo kasama ang 120 na tauhan at
daan-daang mandirigmang Bisaya na sakupin ang Maynila. Ang Maynila ay pinamumunuan
ng magtiyong Rajah Sulayman at Rajah Matanda. Mabait si Rajah Matanda subalit wala
namang tiwala si Rajah Sulayman sa kanila. Ayaw kilalanin ni Rajah Sulayman ang soberanya
ng Kastila. Nagkaroon ng labanan , natalo ang pangkat nina de Goiti at bumalik ng Panay.
Pinayuhan ni Goiti si Legaspi na sakupin ang Maynila.
Ang puwersang militar ay tumutukoy sa paggamit ng espada at lakas-militar ng mga
Espanyol upang mapasailalim sa kanilang kapangyarihan ang mga Pilipino.
2. Ginabayang Pagsasanay
Panuto: Alamin ang nawawalang salita. Isulat ang inyong sagot.
1. Sa ____ naitayo ang unang pamayanang Espanyol
2. Ang _____ ay ang parangal sa imahen ng Santo Nino
3. Ang pagkakaroon ng maunlad na kaharian sa Luzon ay tinatawag na _____
4. Ayaw kilalanin ni _____ ang soberanya ng Kastila
5. Sa ____ naitatag ang ikalawang pamayanan.

4. Malayang Pagsasanay
Panuto: Isulat ang HEPHEP kung tama ang isinasaad ng pangungusap at HOORAY kung mali ang
isinasaad.
__________1. Ang entrada ang unang hakbang na ginawa ng mga Espanyol upang sakupin
ang Pilipinas.
__________2. Ang espada at krus ang mga simbolo ng pananakop ng mga Espanyol.
__________3. Sa una pa lang magiliw na tinanggap ni Rajah Sulayman ang mga dayuhan
mananakop.
__________4. Bilang pabuya ibinigay kay Juan de Salcedo ang Villa Fernandina –na ngayon
ay Vigan, Ilocos Sur upang pamahalaan.
__________5. Mahalaga sa mga Muslim ang kalayaan kay ipinaglaban nila ito kung kaya’t
hindi nasakop ang mga Muslim ng mga Espanyol.
IV. PAGTATAYA
Panuto: Isulat ang titik ng tamang sagot.
______1. Bakit gumamit ng puwersang militar ang pangkat ng mga Espanyol sa Cebu?
A. dahil magiliw silang tinanggap ng mga katutubo.
B. dahil palakaibigan ang mga katutubo sa Cebu.
C. dahil mababangis ang mga katutubo.
 D. dahil natakot sila sa mga katutubo.
______2. Sino ang itinalaga ni Legaspi bilang pinuno ng puwersang Espanyol sa Maynila?
A. Melchor de Legaspi C. Andres de Urdaneta
B. Martin de Goiti D. Juan de Salcedo
______3. Bakit pinagkalooban kay Juan de Salcedo ang rehiyon ng Ilocos?
A. dahil binili niya ito.
B. dahil matagumpay niyang nakilala ang mga tao dito.
C. dahil pabuya sa kanya at marami siyang nasakop na mga lugar.
D. dahil sadya siyang lumipat at nag nais na manirahan sa Ilocos.
______4. Bakit nakuha ni Legaspi na mapasailalim sa kanyang kapangyarihan ang Maynila kahit di
siya gumamit ng puwersa o dahas?
A. dahil sa diplomasya at paggalang sa karapatan ng mga katutubo.
B. dahil sa sungit at tapang na ipinakita niya sa mga katutubo.
C. dahil sa lakas at bagsik na ipinakita niya sa mga katutubo.
D. dahil sa kayamanan niya binili niya ang Maynila.
______5. Nagkaroon ng anim na yugto ng digmaang Moro . Hindi nasakop ng mga Kastila ang mga
Muslim sa Mindanao. Ano ang pinahahalagahan ng mga Muslim?
A. kayamanan C. kapangyarihan
B. kalayaan D. pagkakais

V. KASUNDUAN
Basahin ang ikalawang ekspedisyon ni Legaspi
 NOVEMBER 16, 2022
ARALING PANLIPUNAN V
6:30-7:10 LOVE
7:10-8:00 HONESTY
9:50-10:30 CHARITY

I. LAYUNIN=
Pamantayang Pangnilalaman
 Naipamamalas ang mapanuring pag-unawa sa konteksto, ang bahaging ginagampanan ng simbahan
sa layunin at mga paraan ng pananakop ng Espanyol sa Pilipinas at ang epekto ng mga ito sa lipunan.
Pamantayan sa Pagganap
 Nakapagpapahayag ng kritikal na pagsusuri at pagpapahalaga sa konteksto at dahilan ng
kolonyalsmong Espanyol at ang epekto ng mga paraang pananakop sa katutubong populasyon.
Pamantayan sa Pagkatuto
 Nasusuri ang mga paraan ng pagsasailalim ng katutubong populasyon sa kapangyarihan ng Espanya -
Pwersang military/divide and rule.

II. PAKSANG ARALIN

A. NILALAMAN: Puwersang Militar / Divide and Rule Policy
B. SANGGUNIAN: MELC Grade V p.44, CLMD 4A BOW Grade V p. 29
C. KAGAMITAN: kuwaderno, ppt

III. PAMAMARAAN
A. PANIMULANG GAWAIN
1. Balitaan
Pagbabalita ng mga mag-aaral sa napapanahong isyu.
2. Pagsasanay
Panuto: Piliin ang titik ng tamang sagot
1. Ang paggamit ng __________ay tumutukoy sa paggamit ng mga Espanyol ng puwersa at
lakas militar upang mapasailalim sa kanilang kapangyarihan ang mga Pilipino.
A. mapa B. salamin C. sandata D. compass
2. Nang dumating ang ekspedisyon ni Legaspi sa Cebu noong Pebrero 13, 1565, hindi sila
nakadaong dito. Bakit kaya?
A. dahil maalon ang dagat
B. dahil mababangis ang mga katutubo
C. dahil wala silang mga produkto para sa mga katutubo
D. dahil maraming mababagis na hayop na handang sila’y lapain.
3. Nakipaglaban ang mga taga Cebu sa mga Espanyol upang hindi makapasok ang mga dayuhan.
Mas malalakas ang sandata ng mga Espanyol. Ano ang naging resulta nito?
A. Natalo ang mga taga-Cebu , umatras sila papunta kabundukan
B. Sumuko ang mga katutubo kaya’t sila ay nakulong.
C. Nanalo sila laban sa mga Espanyol.
D. Naging alipin ang mga Espanyol.
4. Sa mga tauhan ni Legaspi, sino ang nakakuha ng maraming pamayanan?
A. Melchor de Legaspi C. Guido de Lavesaris
B. Kapitan Felipe de Salcedo D. Andres de Urdaneta
5. Sino ang pinuno na nagsuko ng Maynila sa kamay ng mga Espanyol?
A. Lakandula C. Martin de Goiti
B. Rajah Sulayman D,.Rajah Sikatun
3. Balik-aral
Ano ang ibig sabihin ng kolonyalismo?
Bakit sinakop ng mga Espanyol ang Pilipinas?
4. Pagganyak
Tanungin ang mga mag-aaral
Sa inyong palagay, ano kaya ang mga patakarang ipinatupad ng mga Espanyol upang masakop
 ang Pilipnas?

B. PANLINANG NA GAWAIN
1. Paglalahad
PARAAN NG PAGSASAILALIM SA KATUTUBONG POPULASYON SA KAPANGYARIHAN NG ESPANYA
*Puwersang Militar/ Divide and Rule Policy
Sa ikalawang ekspedisyon para sakupin ang Maynila, si Legaspi na
ang namuno. Nakumbinsi sina Rajah Sulayman, Rajah Matanda at Rajah
Lakandula ng Tondo ng katapatan ng layunin ni Legaspi kaya mapayapa
silang sumuko. Bilang tanda ng pagsakop sa Maynila, pinutol ni Legaspi
ang mga sanga ng isang punongkahoy. Nakuha ni Legaspi ang Maynila
hindi sa pamamagitan ng dahas kundi sa pamamagitan ng diplomasya at
paggalang sa karapatan ng mga katutubo. Hunyo 24, 1571- inilipat ni
Legaspi ang kanyang himpilan sa Maynila at ginawa itong kapitolyo ng Pilipinas. Binigyan ito ng
pangalan ni Haring Felipe na Insigne y Siempre Leal Ciudad o Laging Tapat ng Lungsod
Layuunin ng bawat ekspedisyon sa bawat lugar sa Pilipinas na
pagbayarin ang mga tao ng buwis sa Hari ng Espanya. Si Martin de Goiti na
kanyang ipinadala sa Gitnang Luzon ay naging matagumpay na kanyang
layunin. Sa Timog Luzon naman ay nagtagumpay si Juan de Salcedo –
kapatid ni Felipe de Salcedo –isang magiting na conquistador-na
makuha ang lalawigan ng Laguna, pagkatapos magapi ang mga katutubo.
Ipinadala rin siya ni Legaspi sa Hilagang Luzon. Matagumpay niyang nabihag ang Zambales at
Pangasinan diretso sa Ilocos, Cagayan , Isla ng Polilio. Nagbalik sa Maynila at nagtungo naman
sa kabikulan at nagtatag ng pamahalaang Kastila pagkaraang maigupo ang mga lumalabang
Bikolano. Isa si Salcedo sa mga Kastilang may malaking papel na ginampanan sa pagsakop ng
mga Kastila sa kapuluan. Ibinigay kay Salcedo ang Villa Fernandina ngayo’y Vigan, Ilocos Sur.
Mabait siya at mapagbigay.
Ang puwersang militar ay tumutukoy sa paggamit ng espada at lakas-militar ng mga
Espanyol upang mapasailalim sa kanilang kapangyarihan ang mga Pilipino.
2. Ginabayang Pagsasanay
Panuto: Alamin ang nawawalang salita. Isulat ang inyong sagot.
1. Ang ____ ng bawat ekspedisyon sa bawat lugar sa Pilipinas na pagbayarin ang mga tao sa
buwis.
2. Si ____ ay may malaking papel sa pagsakop ng mga Kastila
3. Sa ____ nagtagumpay si Juan de Salcedo
4. ____ inilipat ni Legaspi ang kanyang himpila
5. Nakuha ni Legaspi ang _____ sa pamamagitan ng diplomasya
5. Malayang Pagsasanay
Panuto: Isulat ang HEPHEP kung tama ang isinasaad ng pangungusap at HOORAY kung mali ang
isinasaad.
__________1. Ang entrada ang unang hakbang na ginawa ng mga Espanyol upang sakupin
ang Pilipinas.
__________2. Ang espada at krus ang mga simbolo ng pananakop ng mga Espanyol.
__________3. Sa una pa lang magiliw na tinanggap ni Rajah Sulayman ang mga dayuhan
mananakop.
__________4. Bilang pabuya ibinigay kay Juan de Salcedo ang Villa Fernandina –na ngayon
ay Vigan, Ilocos Sur upang pamahalaan.
__________5. Mahalaga sa mga Muslim ang kalayaan kay ipinaglaban nila ito kung kaya’t
hindi nasakop ang mga Muslim ng mga Espanyol.

IV. PAGTATAYA
Panuto: Isulat ang titik ng tamang sagot.
______1. Bakit gumamit ng puwersang militar ang pangkat ng mga Espanyol sa Cebu?
A. dahil magiliw silang tinanggap ng mga katutubo.
B. dahil palakaibigan ang mga katutubo sa Cebu.
 C. dahil mababangis ang mga katutubo.
D. dahil natakot sila sa mga katutubo.
______2. Sino ang itinalaga ni Legaspi bilang pinuno ng puwersang Espanyol sa Maynila?
A. Melchor de Legaspi C. Andres de Urdaneta
B. Martin de Goiti D. Juan de Salcedo
______3. Bakit pinagkalooban kay Juan de Salcedo ang rehiyon ng Ilocos?
A. dahil binili niya ito.
B. dahil matagumpay niyang nakilala ang mga tao dito.
C. dahil pabuya sa kanya at marami siyang nasakop na mga lugar.
D. dahil sadya siyang lumipat at nag nais na manirahan sa Ilocos.
______4. Bakit nakuha ni Legaspi na mapasailalim sa kanyang kapangyarihan ang Maynila kahit di
siya gumamit ng puwersa o dahas?
A. dahil sa diplomasya at paggalang sa karapatan ng mga katutubo.
B. dahil sa sungit at tapang na ipinakita niya sa mga katutubo.
C. dahil sa lakas at bagsik na ipinakita niya sa mga katutubo.
D. dahil sa kayamanan niya binili niya ang Maynila.
______5. Nagkaroon ng anim na yugto ng digmaang Moro . Hindi nasakop ng mga Kastila ang mga
Muslim sa Mindanao. Ano ang pinahahalagahan ng mga Muslim?
A. kayamanan C. kapangyarihan
B. Kalayaan D. pagkakais
V. KASUNDUAN
Isulat sa kuwardeno ang mga importanteng petsa na tinalaakay sa aralin.
 NOVEMBER 17 2022
ARALING PANLIPUNAN V
6:30-7:10 LOVE
7:10-8:00 HONESTY
9:50-10:30 CHARITY

I. LAYUNIN=
Pamantayang Pangnilalaman
 Naipamamalas ang mapanuring pag-unawa sa konteksto, ang bahaging ginagampanan ng simbahan
sa layunin at mga paraan ng pananakop ng Espanyol sa Pilipinas at ang epekto ng mga ito sa lipunan.
Pamantayan sa Pagganap
 Nakapagpapahayag ng kritikal na pagsusuri at pagpapahalaga sa konteksto at dahilan ng
kolonyalsmong Espanyol at ang epekto ng mga paraang pananakop sa katutubong populasyon.
Pamantayan sa Pagkatuto
 Nasusuri ang mga paraan ng pagsasailalim ng katutubong populasyon sa kapangyarihan ng Espanya -
Pwersang military/divide and rule.

II. PAKSANG ARALIN

A. NILALAMAN: Puwersang Militar / Divide and Rule Policy
B. SANGGUNIAN: MELC Grade V p.44, CLMD 4A BOW Grade V p. 29
C. KAGAMITAN: kuwaderno, ppt

III. PAMAMARAAN
A. PANIMULANG GAWAIN
1. Balitaan
Pagbabalita ng mga mag-aaral sa napapanahong isyu.
2. Pagsasanay
Panuto: Piliin ang titik ng tamang sagot
1. Ang paggamit ng __________ay tumutukoy sa paggamit ng mga Espanyol ng puwersa at
lakas militar upang mapasailalim sa kanilang kapangyarihan ang mga Pilipino.
A. mapa B. salamin C. sandata D. compass
2. Nang dumating ang ekspedisyon ni Legaspi sa Cebu noong Pebrero 13, 1565, hindi sila
nakadaong dito. Bakit kaya?
A. dahil maalon ang dagat
B. dahil mababangis ang mga katutubo
C. dahil wala silang mga produkto para sa mga katutubo
D. dahil maraming mababagis na hayop na handang sila’y lapain.
3. Nakipaglaban ang mga taga Cebu sa mga Espanyol upang hindi makapasok ang mga dayuhan.
Mas malalakas ang sandata ng mga Espanyol. Ano ang naging resulta nito?
A. Natalo ang mga taga-Cebu , umatras sila papunta kabundukan
B. Sumuko ang mga katutubo kaya’t sila ay nakulong.
C. Nanalo sila laban sa mga Espanyol.
D. Naging alipin ang mga Espanyol.
4. Sa mga tauhan ni Legaspi, sino ang nakakuha ng maraming pamayanan?
A. Melchor de Legaspi C. Guido de Lavesaris
B. Kapitan Felipe de Salcedo D. Andres de Urdaneta
5. Sino ang pinuno na nagsuko ng Maynila sa kamay ng mga Espanyol?
A. Lakandula C. Martin de Goiti
B. Rajah Sulayman D,.Rajah Sikatun
3. Balik-aral
Ano ang ibig sabihin ng kolonyalismo?
Bakit sinakop ng mga Espanyol ang Pilipinas?
4. Pagganyak
Tanungin ang mga mag-aaral
Sa inyong palagay, ano kaya ang mga patakarang ipinatupad ng mga Espanyol upang masakop
 ang Pilipnas?

B. PANLINANG NA GAWAIN
1. Paglalahad
PARAAN NG PAGSASAILALIM SA KATUTUBONG POPULASYON SA KAPANGYARIHAN NG ESPANYA
*Puwersang Militar/ Divide and Rule Policy
Nang mamatay siya, ipinamana niya ang kanyang mga ari-arian sa mga mamamayan ng
Ilocos. Noong 1660-1661 sa panahon ng pag-aalsa ni Maniago nasupil ni Gobernador Heneral
Manique de Lara gamit ang divide and rule policy.
Sinalakay at pinagtangkaang sakupin ng mga Kastila ang Cordillera at
Mindanao subalit hindi sila nagtagumpay na sakupin ito. Tribung
independientes o “tribung malaya” ito ang taguri sa Cordillera dahil hindi
nagtagumpay ang mga Kastila na sakupin ito. Lubhang natakot ang mga
Kastila lalo na at alam ng mga Igorot ang pasikot sikot sa kabundukan at
sa paraan ng kanilang pakikipaglaban na headhunting. Ang mga Muslim na
pinamunuan ni Sultan Kudarat- ang pinakamalakas na sultan sa Mindanao
ay sinalakay ng mga Kastila noong Pebrero 2, 1637.
Ang puwersang militar ay tumutukoy sa paggamit ng espada at lakas-militar ng mga
Espanyol upang mapasailalim sa kanilang kapangyarihan ang mga Pilipino.
2. Ginabayang Pagsasanay
Panuto: Alamin ang nawawalang salita. Isulat ang inyong sagot.
1. Noong ____ sap ag-aalsa ni Maniago, nasupl ni Gob de Lara gamit ang divide and rule policy
2. Pinagtangkaang sakupin ng Kastila ang _____ at ____ subait hindi sila nagtagumpay
3. Ang mga Muslim ay pinamunuan ni __________
4. Sinalakay ng mga Katila ang pinakamalakas na sultan noong ____
5. Ang ___ ay taguri sa Cordillera
6. Malayang Pagsasanay
Panuto: Isulat ang HEPHEP kung tama ang isinasaad ng pangungusap at HOORAY kung mali ang
isinasaad.
__________1. Ang entrada ang unang hakbang na ginawa ng mga Espanyol upang sakupin
ang Pilipinas.
__________2. Ang espada at krus ang mga simbolo ng pananakop ng mga Espanyol.
__________3. Sa una pa lang magiliw na tinanggap ni Rajah Sulayman ang mga dayuhan
mananakop.
__________4. Bilang pabuya ibinigay kay Juan de Salcedo ang Villa Fernandina –na ngayon
ay Vigan, Ilocos Sur upang pamahalaan.
__________5. Mahalaga sa mga Muslim ang kalayaan kay ipinaglaban nila ito kung kaya’t
hindi nasakop ang mga Muslim ng mga Espanyol.

IV. PAGTATAYA
Panuto: Isulat ang titik ng tamang sagot.
______1. Bakit gumamit ng puwersang militar ang pangkat ng mga Espanyol sa Cebu?
A. dahil magiliw silang tinanggap ng mga katutubo.
B. dahil palakaibigan ang mga katutubo sa Cebu.
C. dahil mababangis ang mga katutubo.
D. dahil natakot sila sa mga katutubo.
______2. Sino ang itinalaga ni Legaspi bilang pinuno ng puwersang Espanyol sa Maynila?
A. Melchor de Legaspi C. Andres de Urdaneta
B. Martin de Goiti D. Juan de Salcedo
______3. Bakit pinagkalooban kay Juan de Salcedo ang rehiyon ng Ilocos?
A. dahil binili niya ito.
B. dahil matagumpay niyang nakilala ang mga tao dito.
C. dahil pabuya sa kanya at marami siyang nasakop na mga lugar.
D. dahil sadya siyang lumipat at nag nais na manirahan sa Ilocos.
 ______4. Bakit nakuha ni Legaspi na mapasailalim sa kanyang kapangyarihan ang Maynila kahit di
siya gumamit ng puwersa o dahas?
A. dahil sa diplomasya at paggalang sa karapatan ng mga katutubo.
B. dahil sa sungit at tapang na ipinakita niya sa mga katutubo.
C. dahil sa lakas at bagsik na ipinakita niya sa mga katutubo.
D. dahil sa kayamanan niya binili niya ang Maynila.
______5. Nagkaroon ng anim na yugto ng digmaang Moro . Hindi nasakop ng mga Kastila ang mga
Muslim sa Mindanao. Ano ang pinahahalagahan ng mga Muslim?
A. kayamanan C. kapangyarihan
B. kalayaan D. pagkakais
V. KASUNDUAN
Sumulat ng iyong reskyon tungkol sa aralin na tinalakay. Isulat ang sagot sa kuwaderno.
 NOVEMBER 18 2022
ARALING PANLIPUNAN V
6:30-7:10 LOVE
7:10-8:00 HONESTY
9:50-10:30 CHARITY

I. LAYUNIN=
Pamantayang Pangnilalaman
 Naipamamalas ang mapanuring pag-unawa sa konteksto, ang bahaging ginagampanan ng simbahan
sa layunin at mga paraan ng pananakop ng Espanyol sa Pilipinas at ang epekto ng mga ito sa lipunan.
Pamantayan sa Pagganap
 Nakapagpapahayag ng kritikal na pagsusuri at pagpapahalaga sa konteksto at dahilan ng
kolonyalsmong Espanyol at ang epekto ng mga paraang pananakop sa katutubong populasyon.
Pamantayan sa Pagkatuto
 Nasusuri ang mga paraan ng pagsasailalim ng katutubong populasyon sa kapangyarihan ng Espanya -
Pwersang military/divide and rule.

II. PAKSANG ARALIN

A. NILALAMAN: Puwersang Militar / Divide and Rule Policy
B. SANGGUNIAN: MELC Grade V p.44, CLMD 4A BOW Grade V p. 29
C. KAGAMITAN: kuwaderno, ppt

III. PAMAMARAAN
A. PANIMULANG GAWAIN
1. Balitaan
Pagbabalita ng mga mag-aaral sa napapanahong isyu.
2. Pagsasanay
Panuto: Piliin ang titik ng tamang sagot
1. Ang paggamit ng __________ay tumutukoy sa paggamit ng mga Espanyol ng puwersa at
lakas militar upang mapasailalim sa kanilang kapangyarihan ang mga Pilipino.
A. mapa B. salamin C. sandata D. compass
2. Nang dumating ang ekspedisyon ni Legaspi sa Cebu noong Pebrero 13, 1565, hindi sila
nakadaong dito. Bakit kaya?
A. dahil maalon ang dagat
B. dahil mababangis ang mga katutubo
C. dahil wala silang mga produkto para sa mga katutubo
D. dahil maraming mababagis na hayop na handang sila’y lapain.
3. Nakipaglaban ang mga taga Cebu sa mga Espanyol upang hindi makapasok ang mga dayuhan.
Mas malalakas ang sandata ng mga Espanyol. Ano ang naging resulta nito?
A. Natalo ang mga taga-Cebu , umatras sila papunta kabundukan
B. Sumuko ang mga katutubo kaya’t sila ay nakulong.
C. Nanalo sila laban sa mga Espanyol.
D. Naging alipin ang mga Espanyol.
4. Sa mga tauhan ni Legaspi, sino ang nakakuha ng maraming pamayanan?
A. Melchor de Legaspi C. Guido de Lavesaris
B. Kapitan Felipe de Salcedo D. Andres de Urdaneta
5. Sino ang pinuno na nagsuko ng Maynila sa kamay ng mga Espanyol?
A. Lakandula C. Martin de Goiti
B. Rajah Sulayman D,.Rajah Sikatun
3. Balik-aral
Ano ang ibig sabihin ng kolonyalismo?
Bakit sinakop ng mga Espanyol ang Pilipinas?
4. Pagganyak
 B. PANLINANG NA GAWAIN
1. Paglalahad
PARAAN NG PAGSASAILALIM SA KATUTUBONG POPULASYON SA KAPANGYARIHAN NG ESPANYA
*Puwersang Militar/ Divide and Rule Policy
Nagkaroon ng anim na yugto ng Digmaaang Moro. Nagpatuloy si Jamalul Alan sa
pakikipaglaban sa Kastila. Nagkaroon ng kasunduan upang matigil ang labanan, subalit di
tumupad ang mga Muslin sa kasunduan. Nagpatuloy ang pagsalakay at pagpatay sa mga Kastila.
Upang di masakop ng mga Kastila, pinaupahan ni Sultan Alan ang kanyang teritoryo sa British
North Borneo Company sa halagang P5,000.00 isang taon. Ito ang Sabah na may lawak na
32,000 milya kwadrado. Isang malaking kabiguan sa mga Espanyol ang hindi matagumpay na
masakop ang Mindanao
Ang puwersang militar ay tumutukoy sa paggamit ng espada at lakas-militar ng mga
Espanyol upang mapasailalim sa kanilang kapangyarihan ang mga Pilipino.
2. Ginabayang Pagsasanay
Panuto: A. Alamin ang nawawalang salita. Isulat ang inyong sagot.
1. Ang paggamit ng _________________ ay tumutukoy sa paggamit ng mga Esanyol ng
puwersa at lakas militar upang mapasailalim sa kanilang kapangyarihan ang mga Pilipino.
2. Nabigo ang mga Cebuano sa labanan dahil____________________ ng mga Espanyol.
3. Nagsimulang magtatag ng pamayanang Espanyol si Miguel Lopez de Legaspi sa ______.
4. Si ____________ ang rajah ng Tondo na nagsuko ng Maynila sa kapangyarihan ng mga
Espanyol.
5. Ang __________ ay ginawang punong lungsod o kapiyolyo ng Pilipinas ni Legaspi at
ginawa niya itong himpilan.
3. Malayang Pagsasanay
Panuto: Isulat ang HEPHEP kung tama ang isinasaad ng pangungusap at HOORAY kung mali
ang isinasaad.
__________1. Ang entrada ang unang hakbang na ginawa ng mga Espanyol upang sakupin
ang Pilipinas.
__________2. Ang espada at krus ang mga simbolo ng pananakop ng mga Espanyol.
__________3. Sa una pa lang magiliw na tinanggap ni Rajah Sulayman ang mga dayuhan
mananakop.
__________4. Bilang pabuya ibinigay kay Juan de Salcedo ang Villa Fernandina –na ngayon
ay Vigan, Ilocos Sur upang pamahalaan.
__________5. Mahalaga sa mga Muslim ang kalayaan kay ipinaglaban nila ito kung kaya’t
hindi nasakop ang mga Muslim ng mga Espanyol.

IV. PAGTATAYA
Panuto: Isulat ang titik ng tamang sagot.
______1. Bakit gumamit ng puwersang militar ang pangkat ng mga Espanyol sa Cebu?
A. dahil magiliw silang tinanggap ng mga katutubo.
B. dahil palakaibigan ang mga katutubo sa Cebu.
C. dahil mababangis ang mga katutubo.
D. dahil natakot sila sa mga katutubo.
______2. Sino ang itinalaga ni Legaspi bilang pinuno ng puwersang Espanyol sa Maynila?
A. Melchor de Legaspi C. Andres de Urdaneta
B. Martin de Goiti D. Juan de Salcedo
______3. Bakit pinagkalooban kay Juan de Salcedo ang rehiyon ng Ilocos?
A. dahil binili niya ito.
B. dahil matagumpay niyang nakilala ang mga tao dito.
C. dahil pabuya sa kanya at marami siyang nasakop na mga lugar.
D. dahil sadya siyang lumipat at nag nais na manirahan sa Ilocos.
______4. Bakit nakuha ni Legaspi na mapasailalim sa kanyang kapangyarihan ang Maynila kahit di siya
gumamit ng puwersa o dahas?
 A. dahil sa diplomasya at paggalang sa karapatan ng mga katutubo.
B. dahil sa sungit at tapang na ipinakita niya sa mga katutubo.
C. dahil sa lakas at bagsik na ipinakita niya sa mga katutubo.
D. dahil sa kayamanan niya binili niya ang Maynila.
______5. Nagkaroon ng anim na yugto ng digmaang Moro . Hindi nasakop ng mga Kastila ang mga
Muslim sa Mindanao. Ano ang pinahahalagahan ng mga Muslim?
A. kayamanan C. kapangyarihan
B. kalayaan D. pagkakais
V. KASUNDUAN
Pag-aralan ang Kristiyanisasayon.