UNIT 5

MICELLANEOUS ISSUES IN
TRANSLATING AND INTERPRETING
TOURISM AND CULTURE

Nguyen Quynh Mai, MA.

1
v1.0023106206
 WARMING UP

Read the following translation and answer the question.

Những chiếc lá trên một

Thú nhỏ nhất là một loài
cành cây đang tỏ ra rung
dơi đến từ Thái Lan
rinh trước những cơn gió

Ðội tuyển bóng đá Việt

Nam đã bị thua trước đội
Mianma 3 – 0

What is your assessment of these translations?

2
v1.0023106206
 OBJECTIVES

• Present possible problems translators and interpreters may encounter when translating culture and tourism.
• Present ways to deal with these problems.

3
v1.0023106206
 OVERVIEW

5.1 Translating humour 5.6 Anaphora and cataphora

5.2 The text level 5.7 Multiple equivalence

5.3 Improving the source text 5.8 Punctuation

5.4 Metaphor and metonymy 5.9 Practice

5.5 Coherence and cohesion

4
v1.0023106206
 5.1. TRANSLATING HUMOUR

• Humour is relatively marginal in translation practice, but of theoretical interest.

• Humour is any unexpected juxtaposition of ideas, viewpoints, etc. or the transgression of taboos.
→ It is either verbal or conceptual.
▪ Verbal humour normally disappear in translation if it depends on puns, and in turn, on polysemic relations
among languages.
▪ Conceptual humour can be translated if it is a common concept in both SL and TL.
→ Translators should be sufficiently sensitive to the source of the humour and take enough care in its
production when translating humour.

5
v1.0023106206
 5.2. THE TEXT LEVEL

• Translation at the text level concerns larger units that are hard to define, classify and analyse.
• If the ST contains long or complex sentences, translators may need to rewrite/ improve the ST in a way that
is easier for translation.
→ Recast is often used in this case.

6
v1.0023106206
 5.3. IMPROVING THE SOURCE TEXT

• For certain reasons, for example working under pressure or tight deadlines, writers of the ST may produce
prose that is less than ideal.
→ Translators need to improve the ST before translating.
• Problems in the ST that likely require improvement include wordiness and repetition.

7
v1.0023106206
 5.4. METAPHOR AND METONYMY

• Metaphor is an implicit comparison, most often using imagery.

→ Challenges for translators: misunderstanding of the ST may lead to literal translation (in which the
metaphor is literally translated and loses its effects) or overtranslation (in which a normal expression is
translated as a metaphor in the TL).
• Metonymy is a common device in which substitutes the whole for the part, or the part for the whole.
→ Challenges for translators: find equivalent in the TL.
→ Metonymy in the SL sometimes needs to be neutralized in the TL.

8
v1.0023106206
 5.5. COHERENCE AND COHESION

• Coherence implies an intelligible progression of ideas through a text.

• Cohesion refers to the explicit and concrete marking of more abstract flow of an argument.
→ Coherence and cohesion are interdependent.
→ A text is coherent as it presents a series of ideas that is recognized as progressing in a rational way, and
is cohesive in possessing lexical and grammatical elements that provide signposts forward through the
text, making the progression easier to perceive.
• Coherence and cohesion in the ST must be rendered in the TT.

9
v1.0023106206
 5.6. ANAPHORA AND CATAPHORA

• Anaphora is reference back, while cataphora, which is less common, is reference forward.
▪ E.g.:
- Anaphora: The second disadvantage of playing games is that it can distract players from their study
or work.
- Cataphora: Although I phone her every week, my mother still complains that I don’t keep in touch
often enough.
• Anaphora and cataphora is often associated with the use of pronouns, possessive adjectives, possessive
pronouns and their objects, and other substitutes.
• Translators must be conscious in identifying what anaphora/ cataphora refers to in the source text, and
careful when selecting equivalents in the TL.

10
v1.0023106206
 5.7. MULTIPLE EQUIVALENCE

• The issue of multiple equivalence arises when a word has multiple meanings depending on the context.
• Words with multiple meanings are either homonyms (which look and sound the same, i.e. scale (đánh vảy
cá) the fish before weighing it on the scale (cái cân)) or heteronyms (which are pronounced differently, i.e.
driving down the windy road on a windy day.)
• When translating, translators must pay attention to the context to select the accurate equivalent.

11
v1.0023106206
 5.8. PUNCTUATION

• Punctuation poses challenges in the encoding process of the ST rather than in the decoding one.
• Differences in using punctuation and what is indicated by punctuation among languages require careful
interpretation of translators for accurate reproduction of the TL.
• Punctuation which is commonly used but may indicated different aspects between English and Vietnamese
includes comma, colon, semi-colon and ellipsis.

12
v1.0023106206
 5.9. PRACTICE

Practice 1: Fill in the gap with one of the given word/ phrase to complete the sentences. There is a
redundant one.
juxtaposition wordiness look and sound
reference recast anaphora
In translation, translators may resort to different strategies to deal with challenges. First of all, humour is often omitted
in the target text as the (1) _______________ of ideas or images may create humour in one language, but does not
have similar effect in another. Second, paraphrasing or (2) _______________ can be used to deal with texts that are
improperly written, which likely increases the readability of the target text. This strategy also helps translators deal
with (3) _______________ where redundant words or phrases are used, making lengthy sentences. Third, when
necessary, translators can do a back translation, which means translating the target text using the source language
and compare the new text with the original one to see the level of similarity. Back translation allows translators to
avoid various issues such as failure or wrong use of endophora, which is the use of a word or phrase as
(4) _______________ to something either preceding it or following it. Moreover, it also helps translators avoid using
wrong equivalent of homonyms whose (5) _______________ are the same.

13
v1.0023106206
 5.9. PRACTICE (cont.)

Answers

juxtaposition wordiness look and sound

reference recast anaphora

In translation, translators may resort to different strategies to deal with challenges. First of all, humour is often omitted
in the target text as the (1) juxtaposition of ideas or images may create humour in one language, but does not have
similar effect in another. Second, paraphrasing or (2) recast can be used to deal with texts that are improperly written,
which likely increases the readability of the target text. This strategy also helps translators deal with (3) wordiness
where redundant words or phrases are used, making lengthy sentences. Third, when necessary, translators can do a
back translation, which means translating the target text using the source language and compare the new text with
the original one to see the level of similarity. Back translation allows translators to avoid various issues such as failure
or wrong use of endophora, which is the use of a word or phrase as (4) reference to something either preceding it or
following it. Moreover, it also helps translators avoid using wrong equivalent of homonyms whose (5) look and sound
are the same.
14
v1.0023106206
 5.9. PRACTICE (cont.)

Practice 2: Read the following translation and decide which part(s) are mistranslated, identify the cause(s) and
correct them.
1. (Source) When are you are nervous about your new project, remember Bob’s your uncle. You can do everything when
you put your mind to it.
(Translation) Khi lo lắng về dự án mới, hãy nhớ chú của bạn là Bob. Bạn có thể làm mọi thứ khi tập trung vào công việc.
2. (Source) Vườn Ánh sáng bổ sung thêm một điểm nhấn khác cho vẻ đẹp của Đảo Bhavani.
(Translation) The Glow garden adds an additional highlight to the beauty of Bhavani Island.
3. (Source) The building gives the place a traditional look and is sandwiched between a busy square and the river.
(Translation) Tòa nhà mang đến cho nơi đây dáng vẻ truyền thống, và kẹp giữa quảng trường đông đúc và dòng sông
như một chiếc bánh mì.
4. (Source) Quan trọng là phải giáo dục đúng cách trước khi để mọi người ra ngoài lái xe.
(Translation) It is vitally important to educate people properly before letting people drive.
5. (Source) Một vài người nổi tiếng thường viết về các bài học trong cuộc sống trên Facebook, để những ai theo dõi họ có
thể rút kinh nghiệm từ chúng.
(Translation) Some famous people usually write about life lessons on Facebook, so people who follow them can learn
from them.
15
v1.0023106206
 5.9. PRACTICE (cont.)

Answers
1. (Source) When are you are nervous about your new project, remember Bob’s your uncle. You can do everything when
you put your mind to it.
(Translation) Khi lo lắng về dự án mới, hãy nhớ chú của bạn là Bob. Bạn có thể làm mọi thứ khi tập trung vào công việc.
Mistake: mistranslation of ”Bob’s your uncle” which refers to something easy to do or use.
Cause: the translator may have misunderstood the metaphor which implicitly compares conducting the project as “Bob’s
your uncle”.
Correction: Khi lo lắng về dự án mới, hãy nhớ rằng mọi chuyện đều sẽ ổn thôi. Bạn có thể làm mọi thứ khi tập trung vào
công việc.
2. (Source) Vườn Ánh sáng bổ sung thêm một điểm nhấn khác cho vẻ đẹp của Đảo Bhavani.
(Translation) The Glow garden adds an additional highlight to the beauty of Bhavani Island.
Mistake: wordy expression: “adds an additional”, where the meanings of “add” and “additional” collapse.
Cause: the translator may have literally translated “bổ sung thêm”, but forget about the multiple equivalence nature of
language, which allows he/she to use another equivalent in this case to avoid redundancy.
Correction: The Glow garden adds another highlight to the beauty of Bhavani Island.

16
v1.0023106206
 5.9. PRACTICE (cont.)

Answers (cont.)
3. (Source) The building gives the place a traditional look and is sandwiched between a busy square and the river.
(Translation) Tòa nhà mang đến cho nơi đây dáng vẻ truyền thống, và kẹp giữa quảng trường đông đúc và dòng sông
như một chiếc bánh mì.
Mistake: overtranslation of a non-metaphoric verb: “sandwich”, which means “lie between”.
Cause: the translator may have misunderstood a normal verb as a metaphor which compares the position of the building
with a sandwich.
Correction: Tòa nhà mang đến cho nơi đây dáng vẻ truyền thống, và nằm giữa quảng trường đông đúc và dòng sông.
4. (Source) Quan trọng là phải giáo dục đúng cách trước khi để mọi người ra ngoài lái xe.
(Translation) It is vitally important to educate people properly before letting people drive.
Mistake: failure to use proper anaphora and cataphora, which leads to repetition of ”people”.
Cause: the translator may have failed to pay attention to the repetition and forgotten to use reference.
Correction: It is vitally important to educate people properly before letting them drive.

17
v1.0023106206
 5.9. PRACTICE (cont.)

Answers (cont.)
5. (Source) Một vài người nổi tiếng thường viết về các bài học trong cuộc sống trên Facebook, để những ai theo dõi họ có
thể rút kinh nghiệm từ chúng.
(Translation) Some famous people usually write about life lessons on Facebook, so people who follow them can learn from
them.
Mistake: ambiguous use of the second “them”, which makes readers confused whether “them” refers to “famous people” or
“life lessons”.
Cause: the translator may have literally translated “chúng” as them without noticing the ambiguity.
Correction: Some famous people usually write about life lessons on Facebook, so people who follow them can learn from
those lessons.

18
v1.0023106206
 5.9. PRACTICE (cont.)

Practice 3: Read the following texts, tick the factors in the texts that may pose challenges to translators and
translate the texts with proper translation procedures.
1. Tại Hội An, bạn có thể lưu trú tại một khách sạn có phong cách cổ kính, tản bộ dọc theo các con phố hẹp và nhâm
nhi chén rượu, chung trà trên bờ sông bên hoàng hôn. Nhưng điều hấp dẫn nhất về Hội Anh chính là con người nơi
đây: hiền lành, mến khách, và lúc nào cũng nở nụ cười trên môi. Cuộc sống của họ có vẻ yên bình và giản dị, xa rời
những tiến bộ như vũ bão của thế giới hiện đại. Sau một thời gian dài quên lãng, công cuộc bảo vệ và tôn tạo các di
sản văn hóa của Hội An đang được thực hiện với sự giúp đỡ của các chuyên gia từ nhiều nước như thành lập Hội
các người bạn của Hội An để huy động tài chính và tài trí, hay Chính phủ dành ngân sách nhà nước cho việc
trùng tu.

Text Cohesion and Anaphora and Metaphor and Multiple

Humour Punctuation
problem coherence cataphora metonymy equivalence

19
v1.0023106206
 5.9. PRACTICE (cont.)

Practice 3: Read the following texts, tick the factors in the texts that may pose challenges to translators and
translate the texts with proper translation procedures.
2. The Be River lies in the vital economic region of Vietnam and spreads on an area of approximately 10,000 square
kilometres. This new land sandwiched between the highlands of Southern Central Vietnam and Ho Chi Minh City.
The Be River has 18 different kinds of land suitable for growing trees like rubber, peanut, cashew and coffee, to
name a few. It bears the features of both plains and midlands, which become pre-requisite for tourism development.
Wandering along the river, tourists can immerse themselves in wonderful landscapes like Lai Thieu orchards, Binh An
lake, Lo O stream or Ba Ra mount, or experience the flow of history in Phu Loi, Dong Xoai or Phuoc Long.

Text Cohesion and Anaphora and Metaphor and Multiple

Humour Punctuation
problem coherence cataphora metonymy equivalence

20
v1.0023106206
 5.9. PRACTICE (cont.)

Answers
1. Tại Hội An, bạn có thể lưu trú tại một khách sạn có phong cách cổ kính, tản bộ dọc theo các con phố hẹp và nhâm
nhi chén rượu, chung trà trên bờ sông bên hoàng hôn. Nhưng điều hấp dẫn nhất về Hội Anh chính là con người nơi
đây: hiền lành, mến khách, và lúc nào cũng nở nụ cười trên môi. Cuộc sống của họ có vẻ yên bình và giản dị, xa rời
những tiến bộ như vũ bão của thế giới hiện đại. Sau một thời gian dài quên lãng, công cuộc bảo vệ và tôn tạo các di
sản văn hóa của Hội An đang được thực hiện với sự giúp đỡ của các chuyên gia từ nhiều nước như thành lập Hội
các người bạn của Hội An để huy động tài chính và tài trí, hay Chính phủ dành ngân sách nhà nước cho việc
trùng tu.
Text Cohesion and Anaphora and Metaphor and Multiple
Humour Punctuation
problem coherence cataphora metonymy equivalence
✓ ✓ ✓ ✓
(one wordy
sententce,
Hội An is
repeated)
21
v1.0023106206
 5.9. PRACTICE (cont.)

Answers (cont.)
The Be River lies in the vital economic region of Vietnam and spreads on an area of approximately 10,000 square
kilometres. This new land sandwiched between the highlands of Southern Central Vietnam and Ho Chi Minh City.
The Be River has 18 different kinds of land suitable for growing trees like rubber, peanut, cashew and coffee, to
name a few. It bears the features of both plains and midlands, which become pre-requisite for tourism development.
Wandering along the river, tourists can immerse themselves in wonderful landscapes like Lai Thieu orchards, Binh An
lake, Lo O stream or Ba Ra mount, or experience the flow of history in Phu Loi, Dong Xoai or Phuoc Long.

Text Cohesion and Anaphora and Metaphor and Multiple

Humour Punctuation
problem coherence cataphora metonymy equivalence
✓
✓ ✓ ✓
sandwich (v)

22
v1.0023106206
 5.9. PRACTICE (cont.)

Suggested translation
1. In Hoi An, you can stay in an ancient-style hotel, walk along narrow streets and have a sip on the river bank.
However, the most attractive thing about Hoi An is its people, who are candid, hospitable and always smile. Their
lives seem peaceful and simple, far removed from the stormy pace of the modern world. After a long period of
neglect, the cultural heritage of Hoi An is being preserved and restored wit the help of specialists from many
countries. For example, the Association of Hoi An Fellows has been established to mobilize financial resources and
expertise. The government also spends a portion of the budget for restoration.
2. Sông Bé nằm trong vùng kinh tế trọng điểm của Việt Nam với diện tích trải rộng gần 10.000 km2. Đây là một vùng
đất trẻ giữa Cao nguyên Nam Trung Bộ và thành phố Hồ Chí Minh. Sông Bé có 18 loại đất khác nhau, thích hợp để
trồng nhiều loại cây như cao su, đậu phộng, điều hay cà phê… Sông Bé mang đặc điểm của cả đồng bằng và trung
du, là tiền đề phát triển du lịch ở đây. Dạo chơi dọc theo sông Bé, du khách có thể đắm mình giữa cảnh đẹp tuyệt
vời như miệt vườn Lái Thiêu, hồ Bình An, suối Lồ Ô hay đỉnh Bà Rá, hay trải nghiệm dòng chảy của lịch sử khi tới
thăm Phú Lợi, Đồng Xoài hay Phước Long.

23
v1.0023106206
 SUMMARY

• When translating, translators may encounter several challenges caused by the use of humour, rhetorical
devices, endophora, punctuation and the writer’s/ speaker’s writing/ speaking style.
• There are several strategies and procedures that translators may use to cope with these issues such as text
improvement, omission, explanation or paraphrasing.

24
v1.0023106206
 GLOSSARY

• juxtaposition (n): sự kề cận tương phản

→ đặt những thứ khác nhau cạnh nhau để làm nổi bật sự khác biệt.
• equivalence (n): tương đương
→ từ/ cụm từ trong ngôn ngữ đích chỉ cùng một đối tượng với từ/ cụm từ trong ngôn ngữ gốc.
• metaphor (n): ẩn dụ
→ phép tu từ so sánh, trong đó một trong hai bên đã được ẩn đi.
• metonymy (n): hoán dụ
→ phép tu từ dùng một bộ phận để chỉ toàn thể, hoặc ngược lại.
• punctuation (n): dấu câu
→ những ký hiệu trong ngôn ngữ viết dùng để phân tách các thành phần trong câu/ đoạn.

25
v1.0023106206
 FAQ - FREQUENTLY ASKED QUESTIONS

1. Khi gặp văn bản gốc có chứa yếu tố hài hước, người dịch nên lựa chọn chiến lược dịch nào để đạt
hiệu quả cao nhất?
→ Nếu yếu tố hài hước chỉ là một chi tiết phụ, người dịch có thể lựa chọn bỏ yếu tố đó, hoặc dịch theo nghĩa
đen và giải thích. Nếu yếu tố hài hước là yếu tố chủ đạo, người dịch nên tìm cách dịch thoát ý hoặc tìm
những hình ảnh/ cách diễn đạt hài hước ở ngôn ngữ đích để đem lại hiệu quả tương đương.

2. Nếu văn bản gốc gồm nhiều câu văn dài, người dịch nên xử lý ra sao?
→ Tùy theo độ phức tạp, chủ đề và đối tượng người đọc, người dịch có thể lựa chọn dịch nguyên câu hoặc
tách thành các câu nhỏ để dịch.

3. Những dấu câu nào có ý nghĩa khác nhau giữa tiếng Anh và tiếng Việt?
→ Có nhiều dấu câu được dùng trong các trường hợp khác nhau trong tiếng Anh và tiếng Việt. Ví dụ, dấu
chấm lửng/ dấu ba chấm trong tiếng Anh biểu thị người viết đã được cố ý loại bỏ một vài từ trong câu.
Trong tiếng Việt, ngoài cách sử dụng đó, dấu chấm lửng còn có tác dụng liệt kê.
26
v1.0023106206
 FAQ - FREQUENTLY ASKED QUESTIONS (cont.)

4. Vì sao một từ trong ngôn ngữ nguồn lại có thể có nhiều từ tương đương trong ngôn ngữ đích?
→ Vì trong một ngôn ngữ, một từ có thể có nhiều nghĩa (từ đa nghĩa), do vậy, khi dịch sang ngôn ngữ khác, tương
ứng với mỗi nghĩa của từ, lại có một từ tương đương. Vì thế, người dịch cần cẩn trọng xem xét ngữ cảnh của
văn bản để chọn từ tương đương phù hợp.
5. Trong tiếng Việt có anaphora và cataphora không? Cần lưu ý gì khi dịch văn bản có những yếu tố này?
→ Trong tiếng Việt có anaphora và cataphora (hay hồi chỉ và khứ chỉ). Ví dụ:
Tháp Eiffel là một biểu tượng của nước Pháp. Khi tới thăm nơi đây, du khách cần lưu ý điều này, đó là không
được chụp ảnh tại đây.
Trong câu trên, Tháp Eiffel – nơi đây là hiện tượng hồi chỉ (anaphora), điều này – đó là không được chụp ảnh tại
đây là khứ chỉ (cataphora).
Đây là hai hiện tượng phổ biến trong tất cả các ngôn ngữ. Khi dịch, người dịch cần chú ý đọc/nghe kỹ văn bản để
không xác định sai đối tượng được hồi chỉ/ khứ chỉ và lựa chọn cách thức dịch phù hợp để đảm bảo diễn đạt tự
nhiên trong ngôn ngữ đích.

27
v1.0023106206