ĆWICZENIA I

Czym jest psychologia społeczno-wychowawcza. Sądy i przekonania społeczne:

a) Wyjaśnienie zachowań innych ludzi

b) Ocenianie innych
c) Samospełniające się proroctwa

Myers D., Psychologia społeczna, Poznań 2003, s. 92-150.

ZALICZENIE – TEST ZALICZENIOWY (09.12.2023)

1. Psychologia społeczno-wychowawcza jako nauka

Zajmuje się badaniem tego:

 Jak ludzie spostrzegają siebie

 Jak oddziałujemy na innych ludzi
 Jak odnosimy się do siebie

BADA RELACJE!

Zajmuje się szeroko pojętym wpływie społecznym, a więc pytaniem w jaki sposób, to co
robią i czują inni ludzie, wpływa na to na mój sposób myślenia, czucia etc. Wzajemne
wywieranie wpływu jest bardzo ważnym aspektem życia społecznego (jego NIEODŁĄCZNĄ
częścią). Jesteśmy sprawcami jak i obiektami licznych oddziaływań społecznych.

2. Podstawowe dziedziny badań psychologii społeczno-wychowawczej

 Motywy społeczne
 Wiedza człowieka o świecie
 Wywieraniem wpływu
 Atrakcyjnością
 Grupą
 Zróżnicowaniem płci
 Konflikt
 Relacje między grupowe
 Szczęście
 Prospołeczność

WYJAŚNIENIE ZACHOWAŃ INNYCH LUDZI

Ponieważ ludzie mają cel w wyjaśnianiu zachowania drugiego człowieka, psychologia
społeczna zajmuje się wyjaśnianiem ich wyjaśnień, odpowiada na pytanie: W jaki
sposób i jak trafnie wyjaśniamy cudze postępowanie? Każdego dnia podejmujemy
wysiłek, aby zrozumieć ludzi i świat, który nas otacza. Umysł nasz pragnie bowiem
znaleźć jakiś sens we wszystkich znaczeniach, które nas dotykają. Np. Chłopiec bije
swojego kolegę – możemy się zastanawiać, czy wyniósł takie zachowania z domu
środowiska, w którym przebywa, czy też został sprowokowany. Przebywając z ludźmi
 analizujemy ich zachowania, zwłaszcza zdarzenia nieprzyjemne i nieoczekiwane
pobudzają nasze zmysły dedukcyjne.

TEORIA ATRYBUCJI (Fritz Heider, 1958)

Wyjaśnia jak ludzie interpretują zachowania innych. Szukamy przyczyn cudzego
zachowania i przypisujemy je czynnikom wewnętrznym (zdolności, kompetencje,
cechy charakteru) lub zewnętrznym (np. sytuacjom losowym). Np. nauczyciel
zastanawia się czy słabe oceny ucznia wynikają z braku zdolności ucznia czy może
sytuacja życiowa, nie pozwala chłopcu na dogodną naukę.

PODSTAWOWY BŁĄD ATRYBUCJI ( Lee Rossa, 1977)

Skłonność, aby przy interpretowaniu czyjegoś zachowania przeceniać znaczenie
czynników osobowych, a bagatelizować rolę sytuacji. Popełniamy go wtedy, gdy
wyjaśniamy zachowanie innych. Często nasze zachowanie wyjaśniamy o czynniki
zewnętrzne, uwzględniamy kontekst sytuacyjny – np. nie zdałam egzaminu, bo
pogoda była słaba i bolała mnie głowa. Natomiast zachowania innych szukamy w
czynnikach wewnętrznych (np. koleżanka nie zdała egzaminy, bo w ogóle się nie
uczyła, jest leniwa itp.).

Dlaczego popełniamy podstawowy błąd atrybucji?

Kiedy obserwujemy zachowania innych oraz kiedy sami działamy, przyjmujemy
odmienne perspektywy spoglądania na rozwój wypadków. Świadomość aktora – gdy
jesteśmy aktywni, otoczenie kierują naszą uwagą, z perspektywy aktora ważniejsza
jest sytuacja. Świadomość obserwatora – gdy pozostajemy bierni uwaga skupiona
jest na drugiej osobie, a otoczenie staje się względnie niewidoczne, z perspektyw
obserwatora ważniejsza jest osoba.

3. OCENIANIE INNYCH
Nasz system poznawczy zmusza do przetwarzania wielu informacji przy
ograniczonym czasie wyspecjalizował się w operowaniu skrótami poznawczymi. Z
zaskakującą łatwością powstają nasze wrażenia, sądy i interpretacje.

Heurystyki – proste efektowne strategie wnioskowania odzwierciedlające wiedzę

płynącą z codziennych doświadczeń.
HEURYSTYKA REPREZENTATYWNOŚCI  wydajemy sąd o jakimś obiekcie,
na podstawie porównania go do obiektów, do których on się zalicza. Np. mając
kontakt z jednym studentem i ten kontakt nie był pozytywny, wrzucamy wszystkich
studentów do jednego worka, Np. znamy jednego studenta, który jest niemiły i
wyrażamy opinię, że „Wszyscy studenci są niemili”.
HEURSTYKA DOSTĘPNOŚCI  pozwala wyjaśnić dlaczego ludzi łatwiej jest
przekonać, gdy jakieś zdarzenie jest dostępne w pamięci odbiorcy. Łatwiej ludzi
przekonać konkretnymi przykładami niż danymi statystycznymi. Np. droga lotnicza
jest najbezpieczniejszą drogą podróżowania (statystyki), dużo łatwiej stracić życie
drogą lądową. Ale ludzie myślą odwrotnie (dostępność).