Máy Turing

1: Mô hình và định nghĩa máy Turing

- Máy Turing MT gồm một bộ điều khiển với tập hữu hạn thạng
thái Q và một đầu đọc/ghi (R/W), chuyển động trên một băng vô hạn
cả về hai phía. Băng được chia thành từng ô, mỗi ô chứa một ký hiệu
thuộc một bảng ký hiệu hữu hạn , bao gồm cả ký hiệu trắng B
(Blank). Máy MT có bảng chữ vào ,    và B  . Tại thời điểm
bắt đầu hoạt động, dữ liệu vào của MT là dãy ký tự thuộc , được ghi
trên các ô liền nhau của băng, các ô còn lại của băng ghi ký hiệu trắng
B, đầu đọc nhìn ký tự bên trái nhất của dãy ký tự vào và bộ điều khiển
ở một trạng thái khởi đầu q0 sau đó có thể chuyển sang các trạng thái
tiếp theo. Ví dụ một mô tả hoạt động của máy Turing như hình

- Định nghĩa: TM là một hệ thống M (Q, ∑, Γ, δ, q0, B, F),

trong đó:
. Q : tập hữu hạn các trạng thái.
. ∑: bộ ký hiệu nhập.
. Γ : tập hữu hạn các ký tự được phép viết trên băng.
. B : ký hiệu thuộc Γ dùng chỉ khoảng trống trên băng
(Blank).
. δ : hàm chuyển ánh xạ : Q × Γ → Q × Γ × {L, R, ∅}
(δ có thể không xác định với một vài đối số)
 . q0 ∈ Q là trạng thái bắt đầu
. F ⊆ Q là tập các trạng thái kết thúc
2: Biểu diễn máy Turing
Ví dụ. Xét một thể hiện của một MT được cho như hình

– Một mô tả tức thời của máy Turing

Ký hiệu dưới đầu R/W là a1 và trạng thái hiện thời của MT
là q2. Những ký hiệu khác B là dãy a 4a1a2a3 được ghi ở bên trái của q2
và những ký hiệu khác dấu B ở bên phải của a1 là a 2a4a3 . Vậy mô tả
hiện trạng của MT trên là

Phép chuyển của các thể hiện của MT được định nghĩa như sau:
Định nghĩa 3: Giả sử (q, xi) = (p, y, L) và x1 x2 ... xi-1 q xi ... xn
là mô tả hiện thời ID của MT. Sau khi xử lý x i thì MT chuyển sang thể
hiện
x1 x2 ... xi-2 p xi-1 y xi+1 ... xn
- Nếu i > 1 thì sự biến đổi hiện trạng của MT được viết như sau:
x1 x2 ... xi-1 q xi ... xn ⊢M x1 x2 ... xi-2 p xi-1 y xi+1 ... xn
- Nếu i - 1 = n thì xi là B.
- Nếu i =1 thì không có ID kế tiếp, nghĩa là đầu đọc không được phép
vượt qua cận trái của băng.
+ Tương tự, (q, xi) = (p, y, R) thì thể hiện của MT được
biến đổi như sau:
x1 x2 ... xi-1 q xi ... xn ⊢M x1 x2 ... xi-1 y p xi+1 ... xn
+ Trường hợp (q, xi) = (p, y, ) thực hiện như sau:
x1 x2 ... xi-1 q xi ... xn ⊢M x1 x2 ... xi-1 p y xi+1 ... xn
3: Ngôn ngữ đoán nhận và “Hàm tính được”
3.1: